emc of encephalomyocarditis bij varkens voorwoord - Versele-Laga

2002 nr. 2
VOORWOORD
Beste varkenshouder,
Dit najaarnummer van PIG-INFO
brengt U twee zeer actuele artikels:
wij gaan na wat EMC, of encephalomyocarditis,
is en welke schade ze
recent heeft toegebracht in de varkenshouderij.
Op blz. 3 maken wij een stand van
zaken op in het dossier van samenvoegen
of verplaatsen van veeteeltinrichtingen
in Vlaanderen.
Voor de zeugenhouders ontleden wij
de specifieke waarde van onze
zeugenplanning Quartes. Tenslotte
verneemt U welke voordelen wij tot
op heden hebben ervaren met onze
nieuwe biggencompost BABY-COM.
Wij wensen U veel leesgenot,
De redactie
Kapellestraat 70, 9800 Deinze - tel. 00 32 9 381 32 00
Verantwoordelijke uitgever: L.M. Verbeke
PIG
info
EEN QUARTES-UITGAVE VOOR DE VARKENSHOUDER
EMC OF ENCEPHALOMYOCARDITIS
BIJ VARKENS dr. P. Zwaenepoel
Deze minder bekende aandoening bij het varken duikt recent op in enkele
bedrijven. Halverwege de jaren ’90 werden de dierenartsen in Vlaanderen voor
het eerst geconfronteerd met een symptomenbeeld van acute sterfte bij vleesvarkens
en bij zuigende biggen. Aangezien de ziekte niet zo courant voorkomt,
wordt het beeld vaak verward met andere aandoeningen die eveneens acute sterfte
veroorzaken.
Het virus.
Van nature uit houdt het virus zich graag
op bij knaagdieren waar het echter geen
schade veroorzaakt. Het verband met
ziekte werd voor het eerst aangetoond
bij het varken rond 1960. Sedertdien is
het virus uit varkens geïsoleerd in alle
landen van de wereld bij zuigende biggen,
speenvarkens en vleesvarkens.
Terzelvertijd en evenzeer belangrijk is de
isolatie van het virus uit geaborteerde
foeti en zwakgeboren biggen. Hieruit
kunnen we besluiten dat het virus een
belangrijke rol vervult bij vruchtbaarheidsstoornissen
die zich vaak samen met
de plotse varkenssterfte manifesteren.
De symptomen.
Bij de vleesvarkens is de plotse sterfte het
meest karakteristieke symptoom, bijna
uitsluitend zonder voorafgaand ziektebeeld.
Het beeld is perfect gelijklopend
met het beeld van acute hartsdood. De
sterfte kan zich beperken tot enkele hokken
binnen een bedrijf en treedt vaak op
in de namiddag omdat de dieren dan
meest actief zijn. De meest gevoelige
gewichtsklasse is de categorie 60-70 kg.
Bij de zuigende biggen is hyperacute
sterfte het hoofdsymptoom. Dit is het
beeld waarmee we recent terug geconfronteerd
worden. Vaak sterft een ganse
toom biggen rond de leeftijd van 5 tot 14
dagen zonder voorafgaande ziekteverschijnselen.
Soms valt de sterfte samen
met een behandeling zoals ijzerinjectie
of serievaccinaties. Vooraleer de diagnose
wordt gesteld denken de kwekers vaak
aan intoxicaties, coli-enterotoxemie of
clostridium- infecties.
Gelijklopend kunnen zeugenbedrijven
geconfronteerd worden met vruchtbaarheidsstoornissen
o.a verwerpingen en
een verhoogd percentage dood- of zwakgeboren
biggen. Deze symptomatologie
blijft evenzeer beperkt tot enkele zeugen
maar dient onderscheiden te worden van
PRRS, Parvovirus e.a. virussen die een
gestoorde vruchtbaarheid teweeg brengen.
EMC infectie bij zeugen:
gemummificeerde foeti
Bij de doorbraken in 1995 en 1996 werd
tezelvertijd onderzoek verricht naar
mogelijke dragers. Een belangrijke conclusie
hieruit was toen dat ratten en in
mindere mate muizen het virus kunnen
herbergen en uitscheiden. Zoals voor
vele aandoeningen geldt hier eveneens
dat rattenbestrijding een must is op varkensbedrijven.
vervolg op volgende bladzijde

vervolg van vorige bladzijde
Letsels van EMC.
Aangezien het ziektebeeld van plotse
sterfte gemakkelijk verward kan worden
met andere fenomenen dringt een verder
doorgedreven laboratoriumonderzoek
zich op. Op de lijkschouwing zijn soms
typische witgrijze letsels te zien op de
hartspier. Microscopisch weefselonderzoek
van deze letsels geeft een zekere
diagnose.
Hart van een big met EMC: meerdere witte
vlekken op de hartspier
Behandeling en preventie.
Zoals voor alle zuiver virale aandoeningen
geldt hier ook de regel dat er geen
directe behandeling bestaat. Vele zaken
omtrent overdracht van het virus zijn nog
onduidelijk tot op heden. De ratten vormen
een bron van infectie en dienen
bestreden te worden . Waarom de ziekte
zich manifesteert in een bepaalde leeftijdscategorie
en niet in een andere is
onopgelost. Stress is vaak een uitlokkende
factor omdat we de sterfte vaak zien
na een behandeling of na excitatie van
de dieren . Algemeen wordt aangeraden
om aangetaste tomen als laatste te
behandelen wanneer men serie-injecties
moet toedienen. Preventief en curatief
worden vaak supplementen van vitamine
E toegediend omwille van de hartbeschermende
functie ervan. De resultaten
van deze behandeling blijven wisselvallig.
Besluit.
EMC is een aandoening die sterfte kan
veroorzaken in verschillende leeftijdscategorieën
maar aangezien de ziekte niet
courant voorkomt wordt ze bij routinecontroles
vaak over het hoofd gezien.
Wij raden aan om bij elke verdachte uitval
van vooral zuigende biggen een correcte
diagnose te laten stellen zodat tijdig
passende maatregelen kunnen genomen
worden.
BABY – COM
“ BRENGT IEDER VARKEN
EEN STUKJE GEZONDE NATUUR.”
Voordelen van onze biggencompost BABY-COM.
1) BABY-COM is licht vochtig:
de biggetjes leren het zeer
vlug opnemen. Eénmaal
BABY-COM geproefd, leren
ze veel vlugger BABY-LAC
opnemen en gaan vlot over
van melk naar vast voedsel.
2) BABY-COM is zuur en voorkomt
diarree bij biggetjes die
pas hun eerste voeder hebben opgenomen, en ook bij pas gespeende
biggen !!!
3) BABY-COM is rijk aan ijzer: dit zorgt voor een roze gezonde kleur en
veel vitaliteit van de biggen .
4) BABY-COM wordt gewonnen op echte veengronden: de biggetjes kunnen
erin wroeten als in de natuur. BABY-COM wordt aan de gespeende
biggen beschikbaar gesteld in afzonderlijke eetbakjes, zodat ze het
kunnen opnemen naargelang hun behoeftes: gepast om een probleemloze
start te realiseren !!!
Wanneer toedienen ?
1) Vanaf de eerste levensdagen
vrij ter beschikking stellen
aan de biggen, los op de
grond of in een bakje.
2) Aangewezen bij voedingsovergangen
en bij spenen
(zelfs van 7 tot 21 kg) !!!
3) Ook onrustig zoekende vleesvarkens zullen voordeel halen uit BABY-
COM. 2 liter per dag per 10 dieren.
Let wel! Zak na gebruik steeds gesloten houden. BABY-COM moet vers
toegediend worden !!! BABY-COM mag niet uitdrogen !!!

SAMENVOEGEN EN VERPLAATSEN
VAN BESTAANDE VEETEELTINRICHTINGEN Ir. D. De Smet
In de beslissing van de Vlaamse regering van juli laatstleden tot wijziging van
het Mestdecreet is een voorstel opgenomen om bestaande veeteeltinrichtingen
samen te voegen. Tengevolge een beslissing opgenomen in het MAP I, is
tot nu toe uitbreiden en samenvoegen van bedrijven verboden, het befaamde
stand still principe. Zelfs een bedrijf dat gestopt werd kon niet overgenomen
worden of voortgezet worden op een andere locatie.
In het voorstel om bedrijven te kunnen
samenvoegen, zijn wel aan een aantal
criteria en voorwaarden opgenomen:
- De stop te zetten inrichting is een
bestaande veeteeltinrichting,
- De beide inrichtingen worden uitgebaat
door dezelfde exploitant (er is
geen termijn ingevuld gedurende
dewelke deze vergunninghouder
moet zijn),
- De uit te breiden inrichting is niet
gelegen in een ruimtelijk kwetsbaar
gebied en is een bestaande veeteeltinrichting,
- Maximaal 75 % van de vergunning
van de stop te zetten inrichting kan
toegevoegd worden bij de bestaande
vergunning; de overdracht van
de bijhorende nutriëntenhalte wordt
eveneens beperkt tot 75 %.
Voorbeeld: een bedrijf met een vergunde
productie van 6.000 kg P2O5
en een nutriëntenhalte van 5.500 kg
P2O5, wil een ander bedrijf overnemen
met 4.000 kg P2O5 en een nutriëntenhalte
van 3.700 kg P2O5.
De vergunde productie van het samengevoegd
geheel bedraagt:
6.000 + (5.500 x 0,75) =
9.000 kg P2O5
De totale nutriëntenhalte wordt:
5.500 + (3.700 x 0,75) =
8.275 kg P2O5.
De mogelijkheid om bedrijven samen
te voegen, kan bepaalde versnipperde
bedrijven de mogelijkheid bieden om
een efficiëntere uitbating van het
geheel te bekomen. Merk echter wel
op dat dit een inlevering op vergunde
productie en op nutriëntenhalte en dus
ook op het totaal aantal dierplaatsen
tot gevolg heeft. Samenvoegen betekent
dus steeds een inkrimping van de
veestapel.
Een ander gevolg van het samenvoegen
laat zich voelen in de mestverwerkingsplicht.
In ons voorbeeld komt het nutriëntenhalte
van het samengevoegd
bedrijf boven de 7.500 kg P2O5.
Indien dit bedrijf ook daadwerkelijk
meer dan 7.500 kg P2O5 produceert,
dient voldaan aan de verwerkingsplicht,
in dit geval dient 30% van het
bedrijfsmatig overschot verwerkt te
worden.
In het voorstel is ook opgenomen dat
de stallen voor het overgenomen deel
moeten voldoen aan de nog op te
maken nieuwe normen voor
ammoniakemissies. Dit betekent dat
zolang deze normen niet bekend zijn,
samenvoegen in de praktijk onmogelijk
is.
Een tweede voorstel dat opgenomen is
in het ontwerp tot wijziging van het
mestdecreet is het verplaatsen van
bedrijven. Ook dit is met de huidige
wetgeving onmogelijk. In het kader van
een betere ruimtelijke ordening kan de
verplaatsing van bedrijven in bepaalde
gevallen echter wel wenselijk zijn.
Verplaatsen naar een nieuwe inrichting
kan onder deze voorwaarden:
- De stop te zetten inrichting is een
bestaande veeteeltintichting en niet
gelegen in agrarisch gebied of woongebied
met landelijk karakter,
- De nieuwe inrichting is gelegen in
agrarisch gebied,
- De beide inrichtingen worden uitgebaat
door dezelfde exploitant
dewelke reeds 5 jaar of meer vergunninghouder
is.
Voor het verplaatsen van bestaande
veeteeltinrichtingen is de nieuwe
inrichting niet onderworpen aan een
inhouding noch op vergunde productie,
noch op nutriëntenhalte. Het is een
mogelijkheid voor exploitanten die om
stedenbouwkundige of milieukundige
redenen hun inrichting dienen te verplaatsen.
De stallen moeten echter wel voldoen
aan de nog op te maken normen wat
betreft ammoniakemissies. Praktisch
kan dus niet verplaatst worden tot
zolang de nieuwe normen niet bekend
zijn.

ZEUGENPLANNING VAN QUARTES:
DE ZEKERE WINSTWEG VOOR ELKE ZEUGENHOUDER. Ir. R. Van Hulle
Als we de statistiek van de gemiddelde
jaarinkomens van de zeugenhouders
bekijken ,dan constateren wij , dat de
beste zeugenhouders steeds over de
jaren heen geld hebben verdiend. Dit
was vroeger zo en dat zal zo in de toekomst
ook zo blijven. De varkensmarkt
is nu éénmaal een vrije markt. De
bedoeling van QUARTES is nu om, via
onze zeugenplanning ZEBRA, de zeugenhouder
zodanig te begeleiden dat
hij een topfokker blijft of wordt.
Welke zijn de middelen die ZEBRA de
zeugenhouder aanbiedt om topresultaten
te behalen ?
1) Iedere onproductieve zeug van het
bedrijf wordt door ons zeugencomputerprogramma
ZEBRA aangeduid met
een MIN-teken. Indien deze zeug zich
nogmaals aanbiedt in de kraamstal dan
moet ze nu minstens “ 9 ” van haar
EIGEN biggen afspenen . Zoniet moet ze
onverbiddelijk worden opgeruimd. De
fokker moeten durven minder productieve
zeugen opruimen en daarin helpt
onze zeugenplanning hem.
2) Iedere zeug die te OUD is wordt voorzien
van een “ # “ teken . Ons Zebrazeugencomputerprogramma
geeft dit
teken reeds vanaf de zevende worp .
Inderdaad na de zesde worp stellen wij
een duidelijke daling vast van de melkproductie.
Ook bevat deze melk veel
minder antistoffen; de technische prestaties
van de respectievelijke biggen in de
batterij en in de afmestingsfase kunnen
er blijven onder lijden. Daarom is een
zeug met een “ # “ teken een sein voor
de zeugenhouder om deze bij de minste
verzwakking (vb. bij een herdekking, bij
minder vitale biggen, ...) te vervangen
door een jonge zeug met toekomst.
3) Voor de zeugenkweker die zelf zijn
jonge zeugen inkweekt biedt onze zeugenplanning
nog een surplus aan. Onze
ZEBRA duidt werkelijk
“de“ zeugen aan die hem
de beste jonge zeugjes
voortbrengen. Dit zijn
zeugen met een “ + “
teken of een“ * “ teken ,
of voor de 30- biggenzeugenkwekers
een “ ! “
teken: deze biggen
komen voort uit een zeer
gunstige productieperiode
(derde, vierde, vijfde
of zesde worp): dit is een
positieve omgeving om
later zelf foktopprestaties
te leveren .
4) Voor de zeugenkwekers
die er op hun bedrijf alles
willen uithalen en de
zwakke punten van hun
bedrijf willen wegwerken,
vergelijkt onze
ZEBRA per zeug iedere
karakteristiek met de
overeenkomstige score van de 10 %
beste bedrijven. Haalt een zeug een
betere score, dan staat bij deze parameter
een “ * “ teken . Wilt U Uw zwak
punt oplossen , dan houdt U alleen die
zeugen aan die een sterretje bekomen
voor de parameter waarop Uw bedrijf
zwak scoort. De andere zeugen moeten
er systematisch uit! Dergelijke PARAME-
TERSELECTIE geeft aan hoe een bedrijfsprobleem
aan te pakken.
5) Dank zij het bereproductiegetal stelt ons
programma vast welke beer het best
presteert binnen het bedrijf. Daarom zo
weinig mogelijk een zeug bezaaien met
sperma van een onbekende, ongecontroleerde
beer. Met het ZEBRA- lijnenverificatieprogramma
kan iedere zeugenplanner
ook direct het risico op inteelt
inschatten. De rubriek “voorgestelde
beer“ geeft aan of deze beer veel kans
maakt om goed te presteren met die
* * * * * *
DEELNAME AAN ZEUGENPLANNING VAN QUARTES:
garantie voor een rendabele zeugenstal.
bepaalde zeug. Deze controle op COM-
BINATIEGESCHIKTHEID heeft gunstige
gevolgen voor de groeikracht en vitaliteit
van de biggen en zelfs voor de latere
afmestresultaten.
6) Door het maandelijks insturen van hun
bedrijfsgegevens naar QUARTES, kunnen
de deelnemers aan de zeugenplanning
hun resultaten vergelijken met de
resultaten van de 10 % beste bedrijven:
op deze manier wordt de zeugenhouder
onrechtstreeks vooruitgestuwd om
steeds beter te doen. Want rust roest!
BESLUIT
De zeugenplanning QUARTES, samen met
de QUARTES bedrijfsbegeleiding laten de
zeugenhouder toe een bijna verzekerd
arbeidsinkomen op te bouwen; ZEBRA is
voor ieder topfokker de zekere winstweg
voor zijn zeugenbedrijf.
U zoekt de meest volledige
computerboekhouding voor uw bedrijf?
ZEBRA
De enige volledige boekhouding
voor de vooruitstrevende varkenshouder!
Vraag inlichtingen bij onze vertegenwoordigers!