LEWERSLAKKE IN BEESTE EN SKAPE - at amadeus dexters.
LEWERSLAKKE IN BEESTE EN SKAPE - at amadeus dexters.
LEWERSLAKKE IN BEESTE EN SKAPE - at amadeus dexters.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>LEWERSLAKKE</strong> <strong>IN</strong> <strong>BEESTE</strong> <strong>EN</strong> <strong>SKAPE</strong><br />
Lewerslakinfeksie, of lewerbotsiekte, is een van die belangrikste parasitiese siektes van plaasdiere. Die parasiete w<strong>at</strong> lewerslak<br />
infeksie veroorsaak, naamlik Fasciola hep<strong>at</strong>ica en Fasciola gigantica is eintlik glad nie slakke nie maar eerder wurms w<strong>at</strong><br />
aan die klas Trem<strong>at</strong>oda behoort.<br />
Hoe verloop die lewerslak se lewensiklus?<br />
Die tussengasheer van die lewerslak is ‘n hardedopvarsw<strong>at</strong>erslakkie van die Lymnaea spesie. Die fi nale gasheer is beeste en<br />
skape en verskeie ander wilde diere.<br />
Dit is belangrik om te onthou d<strong>at</strong> met ‘n daling in die gemiddelde daaglikse temper<strong>at</strong>uur die lewerslak uit die varsw<strong>at</strong>erslak<br />
vrysgestel word om sodoende dan die bees of skaap te besmet aangesien dit vir die lewerslak meer voordelig is om te oorwinter<br />
in die fi nale gasheer as in die tussengasheer.<br />
Cercaria 5 tot 7<br />
weke<br />
W<strong>at</strong> is die ekonomiese belang van lewerslakke?<br />
• Verlaagde vrugbaarheid.<br />
• Lewerafk eurings by die slagpale.<br />
• Groter v<strong>at</strong>baarheid vir bakteriële infeksies.<br />
• Koste van diere w<strong>at</strong> vrek.<br />
• Koste van voorkomende en genesende behandeling.<br />
W<strong>at</strong> is die meganisme waarop die lewerslak skade<br />
veroorsaak?<br />
Vleilande<br />
Metacercaria klim<br />
op gras en w<strong>at</strong>er-<br />
Die metaserkaria w<strong>at</strong> deur die bees of skaap ingeneem word<br />
boor deur die dermwand en migreer dan na die lewer waar<br />
dit deur die lewerkapsel dring en bloedings kan veroorsaak.<br />
As die onvolwasse lewerslak eers in die lewer is migreer hulle<br />
na die galbuise waar hulle volwassenheid bereik. Hierdie<br />
migrasie proses veroorsaak aansienlike skade aan die lewer.<br />
Bloedings en lewerskade lei tot bloedarmoede, ystertekorte<br />
en verlaagde funksionaliteit van die lewer.<br />
Die ou geloof d<strong>at</strong> beeste immuniteit teen lewerslak infeksie<br />
verkry is verkeerd bewys, w<strong>at</strong> gereëlde behandeling van v<strong>at</strong>bare<br />
diere genoodsaak.<br />
Varsw<strong>at</strong>erslak<br />
Va ak<br />
Eiers 8 tot 12 weke<br />
na infeksie<br />
Miracidia moet<br />
varsw<strong>at</strong>erslak<br />
bine 3 ure binnedring<br />
Miracidia in 10 tot<br />
12 dae<br />
W<strong>at</strong> is die risiko faktore op ‘n plaas?<br />
• Die tussengasheerslak en ‘n geskikte habit<strong>at</strong> vir die slak,<br />
naamlik vleiareas, dammetjies en drinkbakke moet op die<br />
plaas voorkom.<br />
• Die w<strong>at</strong>er moet stilstaan of baie stadig vloei.<br />
• Temper<strong>at</strong>uur beïnvloed die ontwikkeling van die stadia<br />
van die lewerslak in die tussengasheer. Ontwikkeling vind<br />
nie in die varsw<strong>at</strong>erslak plaas as die omgewings temper<strong>at</strong>uur<br />
onder 10°C daal nie.<br />
• Reën is belangrik om die eiers w<strong>at</strong> in die bees of skaapmis<br />
voorkom uit die mis te spoel en af te voer na die<br />
vleiareas of damme waar die tussengasheer voorkom.
Hoe word lewerslakinfeksie gediagnoseer?<br />
Kliniese tekens<br />
Kliniese tekens kan nie ‘n diagnose van lewerslak infeksie bevestig nie maar kan ‘n<br />
mens verdag maak. Die tekens varieer van dodelike infeksies in skape tot asimptom<strong>at</strong>iese<br />
infeksies in beeste.<br />
Tekens mag insluit:<br />
• Akute vrektes<br />
• Pynvolle buik<br />
• Bloedarmoede<br />
• Swak groei en ‘n afname in produksie<br />
• Kwakkeelv<br />
Labor<strong>at</strong>orium diagnose<br />
Tipiese nadoodse bevinding en die demonstrasie van parasiete in die lewer.<br />
Eiers in die mis w<strong>at</strong> slegs met ‘n mikroskoop gesien kan word. Eiers word slegs<br />
deur volwasse lewerslakke geproduseer en ook slegs in beperkte getalle. Die<br />
afwesigheid van lewerslak eiers in die mis kan nie ‘n diagnose van lewerslak infeksie<br />
uitskakel nie.<br />
Bloed of melkmonsters kan geneem word vir antigeenvlak bepaling in die labor<strong>at</strong>orrium.<br />
Raadpleeg u veearts vir meer besonderhede.<br />
Hoe word lewerslakke behandel?<br />
Chemiese beheer.<br />
Verskeie groepe aktiewes word ingespan in die beheer van lewerslakinfeksie. Tabel 1.<br />
Ander beheer str<strong>at</strong>egiëe<br />
• Identifi seer geskikte slakhabit<strong>at</strong> en voorkom bewyding in daardie area deur die<br />
areas te dreineer of af te kamp indien moontlik.<br />
• Was w<strong>at</strong>erkrippe gereëld uit.<br />
• Herstel lekkende krippe en krane.<br />
• Behandel diere w<strong>at</strong> ingekoop word voor hulle op die plaas aankom. Triklabendasool<br />
word verkies.v<br />
Groep middels Aktief Stadium Cipla Agrimed produk<br />
Salisielaniliede Closantel Volwasse Endoject+Fluke<br />
Rafoksanied Volwasse Nemarox<br />
Bensimidasool Triklabendasool Onvolwasse vanaf<br />
twee weeke<br />
CIPLA AGRIMED LEWERSLAK<br />
PRODUKTE<br />
TABEL 1: PRODUKTE VAN CIPLA AGRIMED VIR DIE CHEMIESE BEHEER VAN LEWERSLAK<br />
Maxifl uke, Ovidse 3, Trinex Plus<br />
19.5%
Change language