de tuin van Sterre - ATV Stadion

BLAD
GROEN
jaargang 11 nr 1
URBAN
FARMING
groene
gevels
de tuin
van Sterre
1

gespot voor u
FRUITBOMEN &
STRUIKEN
bestellen bij Joke in de
winkel, op de dag van
de snoeicursus (20-02-
10)op te halen
nog8
plaatsen
over
KOMT DAT ZIEN!
lezingen & presentaties
6 maart 2009
permacultuur
data nog onbekend:
vogels in onze tuinen
8 mei
lente
markt
SNOEICURSUS
20 februari 2010
NOG 8 PLAATSEN OVER!
geef je op voor of de ochtend
of de middag, € 5 per persoon
geef je op via de lijst op de
nieuwjaarsborrel
doe
mee!
Als er tuinleden zijn met flitsende
ideeën over activiteiten,
dan horen we dat heel graag!!
Laat het weten aan de activiteitencommissie
(Margrit Bos cab.
mbs@planet.nl) of atvstadion@
hetnet.nl
22
8
ATVStadion
20
INHOUD
008 De tuin van Sterre
Op tuin 43 tref je steevast de 13-jarige
Sterre, in de weer met kruiden & zaadjes.
Zo jong komen ze zelden voor op onze
tuin. Lees meer over haar groene talent en
enthousiaste familie.
012 Groene Gevels
Verticaal tuinieren is meer dan de volgende
ecotrend. Het fleurt de stad op én
je kunt je moestuin uitbreiden. De hoogte
in! Laat je inspireren.
020 Urban Farming
Wat wij ‘volkstuinen’ noemen, is de laatste
paar jaar uitgegroeid tot een cultus in
Amerika. Daar wordt ‘urban farming’
inmiddels als een culturele revolutie beschouwd.
Even een kijkje in de keuken.
022 Kinderogen in de tuin
Hoe krijg je ruim zestig basisschoolleerlingen
aan het tuinieren op vijfhonderd vierkante
meter? Dat is voor onze vereniging
(lees: Anneloes) ‘appeltje eitje’.
En verder...
004 Over Ons
006 Tuindienst 2010
007 Cursussen enzo
016 Arie Aardworm
018 Koken met Evert
025 In memoriam
024 Van het bestuur
026 Maatschappelijke stages
028 Lief en leed
2 3
4
12
cdghmnqBJORcdghmndg cdghmn B

q
shool
tuintjes
de koffie
staat klaar...
d
park
dag
R
lente
markt
8 mei
Van de redactie
We slaan een bladzij om, we laten het oude jaar achter ons, en wat
zien we? Opeens allemaal kinderen en jonge mensen in onze tuin!
Dat is nog eens een mooi begin van 2010. Bladgroen ging op pad
en portretteert ze in dit nummer, van de dertienjarige Sterre die
zoveel van de natuur houdt dat ze een volkstuin kreeg van haar
vader, tot alle kinderen die bij ons schooltuinen gaan onderhouden.
Velen van ons hebben hier een tuin omdat we thuis geen gelegenheid
hebben om te tuinieren. In dit nummer besteden we daarom
aandacht aan een nieuw verschijnsel: verticaal tuinieren, gewoon
tegen de gevel van je huis. Het is onderdeel van een wereldwijde
trend om veel meer lege plekken in de stad groen te maken om er
gezond voedsel te verbouwen. En Arie Aardworm is weer opgedoken
na de winter. Ook hij ziet veel eetbaars in en rond onze
tuinen: rivierkreeften. Het zou een mooie aanvulling op het menu
zijn, want met alle slakken, muizen en mollen kunnen we niet
veel. Misschien dat die na de afgelopen sneeuw-winter onze tuinen
ook wat minder uitbundig komen bezoeken.
Zien we u allemaal op de ledenvergadering
van 18 maart? Dan
kunt ook u al uw goede ideeën
voor de verbetering van onze
tuin kwijt. De mooiste vindt u
terug in het zomernummer, dat
half mei verschijnt.
Geniet van de lente!
cd 4 ghmnBm cdghmnqBJ
ORcdghmnd cdghmn 5Bc
* reporters * van het eerste uur
JG.11 NR.02

De lente bladgroen 2010
6
ATVStadion
OVER
ONS
We zijn dit nieuwe jaar begonnen met
de vernieuwde toelatingsprocedure en
een frisse wachtlijst. Na de teleurstellende
opkomst voor de informatiebijeenkomst
voor nieuwe leden eind
vorig jaar, is iedereen nogmaals benaderd
met de vraag of zij op de wachtlijst
wilden blijven staan. Degenen die
daarop niet gereageerd hebben zijn van
de wachtlijst verwijderd. Dat leverde
een schone lei op.
Mirjam Hospers heeft inmiddels wél
de hele procedure doorlopen en heeft
tuin 97 overgenomen van Janneke Bavelaar.
Zij popelt om te beginnen, maar
ja, wanneer komt dat voorjaar nu eindelijk?
In de tussenliggende twee maanden is
de wachtlijst toch al weer uitgegroeid
tot 10 personen. Eind januari is er een
goed bezochte en positieve tweede informatiebijeenkomst
geweest. Voordat
de huidige aspirant-leden echter definitief
voor een tuin en een lidmaatschap
kiezen, komen ze eerst nog twee keer
mee werken op een tuindienst.
Daarom is er nog niet veel over nieuwe
leden te melden, maar er zijn hopelijk
straks wel goed voorbereide en gemotiveerde
tuinders op de nog vrije tuinen
80, 102 en 128.
BB WB & AvdB
Voor iedereen die misschien geïnteresseerd
is, nog een bericht. Marjolein de
Haan, ex-pachter van tuin 128, verblijft
voor VSO (een internationale ontwikkelingsorganisatie)
in Kameroen, Afrika.
Haar belevenissen zijn op onderstaande
website mee te volgen. De moeite
waard om te lezen!
Een berichtje van Marjolein:
Hoi…. Ja, de laatste weken voor vertrek
gingen erg snel. We wisten niet heel lang
van te voren dat we zouden gaan, vandaar
dat het gelopen is zoals het gelopen
is. Iedereen heeft het over de winter in
Nederland, hij schijnt dan ook wel heel bijzonder
te zijn. Jammer dat we dat missen,
maar we krijgen er natuurlijk iets anders
voor terug! …. We zitten helemaal in het
noorden (van Kameroen), in een strook
ingeklemd tussen Tsjaad en Nigeria. We
zitten in een dorpje zo’n 35 km ten oosten
van de regio hoofdstad Maroua. En
we hebben een website. Je kunt er je
mailadres achterlaten zodat je automatisch
een mail krijgt als er iets nieuws op
staat: http://tralaladargala.reismee.nl
Groetjes aan de tuinders in ‘ons buurtje’
en ik hoop voor jullie dat het voorjaar niet
te lang op zich laat wachten!
Groet, Marjolein
De natuur in….
Omdat ik me uit mijn jeugd herinnerde dat er op
de Veluwe vrij veel natuur voorhanden is, besloten
we uit Amsterdam oostwaarts te trekken.
Na enige tijd over drukke wegen gereden te hebben
reden we uiteindelijk de Veluwe op. De wegen
werden smaller, de varkens dikker en overal fietsers
op van die strenge fietsen. De omgeving werd steeds
bosrijker. Nu zaten we toch echt in de natuur.
Overal naaldbomen voor zover het oog reikte. Behalve
onze auto herinnerde niets ons meer aan de
mens. We stapten uit en begaven ons op verkenning.
Het bleek ons dat niet alle bomen hetzelfde zijn, ook
al zou je dat soms zeggen uit de verte. Sommige zijn
dikker, andere daarentegen dunner. Er is dus een grote
verscheidenheid in de natuur. En terwijl we ons vrij
doelloos door het geboomte bewogen maakten we
elkaar wijs dat we hiervoor gekomen waren. Maar
daar stond de auto weer. Terug naar Amsterdam.
Remco Campert
De natuur uit..
Bladgroen 2 JG 11
7

De lente bladgroen 2010
Tuindiensten 2010
De tuindiensten, een elk jaar terugkerend
ritueel, zijn weer begonnen. De
één vind het leuk om bij te dragen aan
het onderhoud en het verfraaien van
ons complex, de ander vindt het eigenlijk
zonde van zijn tijd en ervaart het
als een noodzakelijk kwaad. Wat altijd
leuk is dat je andere tuinleden beter
leert kennen. Een vaak geuite klacht is
dat je van te voren nooit weet wat je
moet doen en het een vervelend gevoel
geeft als je ontdekt dat je tijdens
de tuindienst de rotzooi van een ander
aan het opruimen bent. De tuindiensten
zijn in ieder geval bedoeld om het
complex te verfraaien en goed te onderhouden.
Jaarschema
In ons reglement staat wat van elk lid
verwacht wordt, wat hij of zij zelf moet
doen in en rond zijn eigen tuin en wat
wij gezamenlijk moeten doen tijdens
de tuindiensten. De complexcommissie
draagt zorg voor de organisatie van het
gezamenlijke onderhoud. Dit gebeurt
tijdens de zaterdagse tuindiensten,
door de maandagochtendploeg en
door een aantal tuinleden die een individuele
taak op zich genomen hebben.
De complexcommissie heeft al deze
werkzaamheden geïnventariseerd en
samen gebracht in een fraai overzichtelijk
jaarschema. Dit schema zal binnen-
8
kort tijdens de tuindiensten ter inzage
liggen. In grote lijnen zal dit schema wekelijks
gevolgd worden. Je weet als tuindienst
groep dus van te voren wat op
het programma staat. Gedurende het
lange tuinseizoen zal de complexcommissie
via “Bladgroen” aangeven wat de
komende tijd op het programma zal
staan.
Werkzaamheden voorjaar
Het accent zal liggen op het onderhoud
en het aanleggen van beschoeiingen
bij de sloten. Ook voeren we een
voorjaarsschoonmaak uit, waarbij we
hekken en banken vrij van algen maken.
Het onderhoud van de borders bij
onder andere de winkel en de speelvelden
komt ook aan bod.
En dan is er de takkenwal. Daar is vaak
de frustratie groot vanwege het gevoel
dat er rotzooi van “de ander”opgeruimd
moet worden. Nu iedereen dat weet,
hopen we dat daar rekening mee gehouden
wordt. Wie weet blijven deze
ergernissen vanaf nu achterwege. Dat
helpt om de motivatie te bevorderen
voor de tuindiensten. In de volgende
editie van “Bladgroen” zullen de late
voorjaar- en zomeractiviteiten vermeld
worden.
c Wil Brakkee (tuin 98), namens de
complexcommissie
Het gevecht met zevenblad
en fruitsnoeien met Joke
Hoe word ik het zevenblad de baas.
Wanneer breng ik kompost en mest
op het land en moet ik het onderspitten.
Groenbemester, wat is dat. En bodemverbeteren,
hoe doe ik dat?
Dat waren zomaar wat vragen van deelnemers
aan de kleine cursus bodem,
bemesting en teeltplan van 6 februari.
In twee uur werden veel praktische
tips uitgewisseld, zoals over zevenblad:
pluk opkomend zevenblad meteen en
verwerk het in soep of stamppot. Blijf
het klein houden dan wordt de wortelstok
uitgeput en verdwijnt het tenslotte
vanzelf. We keken hoeveel mest, kalk
en kali voor een onderhoudsbemesting
nodig is en hoe en wanneer je die gaat
uitvoeren. Het was een geïnteresseerde
groep nieuwe en oude tuinders en
iedereen stak er iets van op.
Wanneer er weer een groep belangstellenden
is kan de cursus herhaald
worden. Opgeven bij de winkel, bij ATV
Stadion atvstadion@hetnet.nl of Margrit
Bos cab.mbs@planet.nl
Fruitsnoeien met Joke
Bladgroen 2 JG 11
rectificatie!
8 mei 2010
LENTEMARKT
(ipv 9 mei)
Op zaterdag 20 februari is er in twee
groepen klein fruit en fruitbomen gesnoeid.
Op de tuin van iedere deelnemer
werd iets onder handen genomen.
Wilde bessenstruiken kregen een verjongd
aanzien. Die zullen in het voorjaar
weer aan de groei gaan en grotere
bessen dragen. Een moeilijker categorie
waren de oude fruitbomen. Hoe je die
kunt behandelen leer je niet in een paar
uurtjes. Toch kun je langzamerhand iets
begrijpen van wintersnoei en zomersnoei,
van uitbuigen en terughalen. Bij
voldoende belangstelling wil Joke volgend
jaar weer een cursus geven. Daar
zijn we natuurlijk erg blij mee.
Enkele tuinders met grote oude bomen
willen graag dat een vakman/vrouw
hen tegen betaling bij het snoeien helpt.
Joke wil dat wel doen, maar ze is tot
begin april bezet. We gaan nu kijken of
we een fruitteler uit de buurt kunnen
vinden. Heb je ook interesse hiervoor,
meld het dan bij Margrit Bos.
gMB
9

interview
Natuurtalent
De tuin van Sterre en haar familie
De familie de Haas is met zijn vijven,
Nritya en Wim, en hun kinderen Casper,
Sterre en Iver. Met zijn vijven werken ze
ook in de tuin die ze vorig jaar kregen.
Maar de echte tuinier in hun midden is
toch de 13-jarige Sterre. Zo jong komen
ze zelden voor op onze tuin. Jong
geleerd, oud gedaan geldt ook al voor
haar, want Sterre begon heel vroeg
met een kindertuin op de basisschool.
Ze had jarenlang een volkstuin in het
Griftpark, waar leerlingen samen of alleen
kleine perceeltjes bebouwen. Alleen
moeten kinderen daar stoppen als
ze twaalf zijn. Gelukkig had haar vader
Wim hen – verrassing! - op de wachtlijst
gezet bij ons complex. Geduld
werd beloond, na een jaar wachten, en
daarom tuiniert ze nu tussen ons in.
Nritya: ,, We vonden het een leuke
oude vereniging. Toen Wim ons hier
twee jaar terug had opgegeven, zeiden
we: je gaat toch wel meedoen? Want
we weten dat een tuin veel werk is. We
10
hadden geen voorkeur voor een tuin
met of zonder huis. Uiteindelijk vinden
we het huis ook niet het leukste, want
het is in heel slechte staat. We staan nu
voor de keus of we verder gaan zonder
huis, een nieuw huis neerzetten, of
dat we ervoor kiezen een andere tuin
op het complex te zoeken. Maar inmiddels
zijn we zo gehecht aan de plek
dat ik het niet snel meer zie gebeuren.
Toen we startten vond ik onze tuin erg
rechttoe, rechtaan, met allemaal vakken,
echt een klassieke volkstuin dus. Maar
we zijn gewoon begonnen, en we hebben
er nu vreselijk veel plezier in. We
vinden het alle vijf leuk. Dan denken we:
o, ja, aardappels. En dan zet de jongste
hier in dit voorste vak aardappels. Hij
had ook nog idioot veel oogst: twee
volle zakken aardappels. We konden
het bijna niet op krijgen. Dat was echt
een meevaller. Daar had ik helemaal
niet op gerekend. Onkruid eruit halen,
dat is wat ik het meeste doe. Lekker in
de kas bezig en zaadjes opkweken, dat
Bladgroen 2 JG 11
11

interview
doet Sterre. We doen het half om half.
We halen plantgoed uit Drenthe en
zaaigoed zelf uit de kas. Dat was ook
een meevaller, die kas, want ik dacht dat
we die helemaal niet nodig hadden. Ik
vind het nu enig. De schuur ook. Alleen,
dat huis… ‘’
Voor veel tuiniers geldt dat ze spelenderwijs
al vroeg leerden tuinieren door
met hun ouders mee te werken. Ook
Sterre heeft haar moeder Nritya vaak
geholpen in de vele siertuinen die ze
had. Nritya werkt met autistische kinderen,
zingt in een koor, maar het werken
in de tuin is voor haar echt een
hobby, die ze vooral samen met Sterre
heeft. De anderen uit het gezin helpen
mee, zeker met het op-eten van alle
groenten die ze verbouwen.
Sterre: “Ik had een tuin op Griftstede.
Er zijn daar van die tuintjes waar
schoolklassen naartoe gaan, waar de
kleuters worteltjes kweken. Maar als
je meer wilt, dan krijg je een groter
vak. Dat gaat buiten de school om. Ik
kwam er al vaak vanwege de dieren die
je daar hebt, en toen ik daarvan hoorde
heb ik me ervoor opgegeven. Dat
vond ik heel leuk, alleen werd ik daar
te oud voor. Vanaf m’n twaalfde had ik
toen even niks. Gelukkig had mijn vader
ons hier opgegeven en hebben we een
tijd op de wachtlijst gestaan. We hebben
toen gekeken naar verschillende
tuinen en huizen. Er was er een bij die
heel mooi was, met veel fruitbomen
– daar houd ik erg van. Maar die ging
naar iemand die hoger op de lijst stond.
Uiteindelijk kregen we deze. Helaas
hebben we hier geen fruitbomen. Dat
is ook veel werk. Het is overzichtelijk
hier. We hadden vorig jaar hele velden
met aardbeien. En ook veel bonen en
wortels. Gisteren hebben we de laatste
wortels geoogst!’’
Oude, lieve meneren
‘’Het is een hele leuke plek hier. Het is
heel open. Er zitten allemaal oude, lieve
meneren om ons heen. Die weten het
allemaal goed, en geven veel advies.
Van hen hebben we nieuwe aardbeiensoorten
gehad. Ze komen soms langs
en zeggen dat iets niks wordt of zo, zoals
wanneer we verschillende bonensoorten
door elkaar laten groeien, lage
en klimmers. Dan zeggen we dat we
nog moeten oefenen. We krijgen ook
van alles van ze, uitjes bij voorbeeld.’’
Sterre was altijd al erg geïnteresseerd in
alles wat groeit en bloeit. ‘’Ik houd heel
veel van dieren en de natuur. Ik houd
ook heel erg van paardrijden, dat doe ik
al vanaf mijn vijfde. En voor de paarden
neem ik de wortels mee. Ik vind groenten
verbouwen leuker dan bloemen. Ik
ben bij voorbeeld bezig met een rotstuin,
met keien die ik mee genomen
heb uit Drenthe, waar mijn opa woont.
Daarmee ga ik een kruidentuin maken,
en daar staan ook wel bloemen tussen.
Ik houd ook erg van koken met alles
wat ik oogst. En weggeven. Dat is misschien
nog wel het leukste. Courgettes
bij voorbeeld. Ik probeer graag nieuwe
dingen uit, zoals gele courgettes en
blauwe pompoenen. En dat lukte ook
nog, tot onze verbazing.’’
‘’De pompoenen waren vorig jaar het
beste gelukt. Daar houd ik ook heel
erg van. Vooral van pompoensoep. En
ik had ook heel veel tomaten en tomatenplantjes.
Want dat gaat geweldig in
de kas. Die werden zó groot,
dat we ze eruit moesten
halen. We hadden lawines
mini-tomaatjes. Die heb ik
op een wijkmarkt verkocht.
Maar de prei ging niet goed.
Die bleef te klein. En de
kruisbessen. Daar hadden
we er erg veel van, maar we
waren vergeten er een net overheen te
spannen, dus opeens was alles was weg,
opgegeten door de vogels.’’
Kruiwagen
‘’Dit jaar wil ik nu eens echt met de
kruidentuin aan de slag. Ik vind basilicum
het lekkerst, en ook lavendel en
rozemarijn. Nee, daar lees ik geen boek
over, en ik ga dat ook niet doen zoals
de tuin van Sterre en haar familie
vroeger. Ik vind dat allemaal zo geordend,
als je die oude kruidentuinen ziet.
Ik wil van die leuke kruiden neerzetten
op mijn manier, tussen de stenen. En
dan wil ik aan de rechterkant een groot
veld met aardbeien maken. Dat eten
we ook allemaal zelf op, daar hoeven
we geen jam van te maken of zo, want
we zijn met zijn vijven. Ons plan groeit
eigenlijk organisch, dan kiezen we gewoon
opeens voor iets. We zitten niet
thuis te tekenen of zo.’’
In de zomer komt de familie de Haas
elke dag wel even naar de tuin om
water te geven. Verder werken ze drie
keer per week
in de tuin in
het seizoen. En
ze proberen
ook steeds
met zijn vijven
te gaan.
Sterre, die op
het Rietveld
College zit, komt ook wel met vriendinnen
op de tuin. ‘’Dan gaan we eten
in de zomer. Of met vrienden. Gaan we
barbecuen.’’ Het paradijs is bijna compleet.
En als ze besluiten om te blijven
dan komen er vast ook bomen. En gereedschap,
want dat is nog lang niet
compleet. Maar ook zonder kruiwagen
is Sterre al een heel eind gekomen in
Ons plan groeit eigenlijk
organisch, dan kiezen we
gewoon opeens voor iets.
We zitten niet thuis te
tekenen of zo.
haar tuin.
12 13
hPT

De lente bladgroen 2010
groene gevels
bouw een (moes)tuin op je huis
Elke tuinier kent het wel, ruimtegebrek in de tuin,
op het balkon of op het terras. Je kunt planten
gewoon niet meer ruimte geven dan er beschikbaar
is. In een druk bevolkte stad of tuincomplex
moeten we tenslotte zuinig met de meters
omgaan. Maar als de behoefte aan meer groen
zo breed gevoeld wordt, komen er vanzelf creatieve
en mooie oplossingen. Eén daarvan wordt
nu steeds meer toegepast en goed uitgedacht:
verticaal tuinieren.
Verticaal tuinieren is meer dan zomaar een leuke
ecotrend. In tijden waarin groen moet wijken
voor gebouwen, kan het een serieuze oplossing
zijn. Niet alleen ziet de omgeving er een stuk
mooier en frisser uit. Ook kan het zorgen voor
een duurzame bijdrage aan de omgeving. Denk
aan energiebesparing (het werkt isolerend), zuivering
van vervuilde lucht en beheersing van de
waterhuishouding. Verticaal tuinieren is ook een
oplossing voor de tuinbouw. Je kunt in de stad,
dichtbij de mensen ineens heel veel groente verbouwen
(voor een treffend voorbeeld, kijk je op
valcent.com).
De verticale tuin bestaat uit een constructie
waarmee je de bodem tegen muur of dak, op
zijn zijkant dus, monteert. De planten groeien
vrolijk alsof er niks aan de hand is, als je de watertoevoer
maar goed geregeld hebt en er een
voedzame bodem beschikbaar is. Die bodem
kan bestaan uit potgrond, maar dat hoeft niet
eens. Ook kokosmatten gevuld met potgrondsubstraat
werken prima. De watertoevoer moet
verdeeld zijn over het hele oppervlak door bijvoorbeeld
een druppelende slang. Met de be-
14
planting houd je rekening met
lichtinval en daarom zet je
schaduwminners onderaan.
Eén beperking is er wel: alleen
oppervlakkig wortelende
planten gedijen goed. Zie
je je geliefde kruidentuin al
tegen die saaie muur groeien
en bloeien?
Beroemd
De Franse botanist Patrick
Blanc is voor het eerst beroemd
geworden met verticale
tuinen. Een van de beste
voorbeelden is de groene
gevel die hij maakte voor het
Musée du quai Branly in Parijs.
Zijn groene wanden verschijnen
over de hele wereld.
Winkels, restaurants, kantoren
en hotels krijgen binnen
golvende en ademende groene
muren. Maar ook gevels
en stadsmuren transformeert
hij in levende schilderijen met
alle tinten en vormen van
bladgroen. In 1960 noemde
Desmond Morris de stad een
betonnen woestijn, Patrick
Blanc tovert steden weer om
in groene oases (bekijk zijn
site op verticalgardenpatrickblanc.com).
Zelf klussen
Nu wil je natuurlijk weten
hoe je je eigen moestuin
(of siertuin) verticaal kan
uitbreiden. Zoals met alles
kun je het zelf in elkaar
klussen, of ervoor kiezen
om een verticale tuin te
laten installeren. Dat laatste
is nog steeds erg duur,
denk aan zo’n €500 per
m2. Maar je hebt dan wel
een levend kunstwerk. De
producten variëren van
voorbegroeide panelen
(met sedums, varens of
andere vasten planten) die
op binnen- en buitengevels
worden gemonteerd tot
boven elkaar geplaatste
rvs bakken gevuld met volgroeide
planten. Bedrijven
die dit doen zijn: greenwall.
nl, copijn.nl, wallflore.eu en
sempergreenvertical.com
(bron: Groei & Bloei, februari
2010)
Gelukkig is er ook al wat
pionierswerk gedaan door
doe-het-zelvers. En fijn is
dat zij hun projecten op
blogs of Youtube hebben
gezet. We hebben een
selectie gemaakt die de
Bladgroen 2 JG 11
moeite waard is om te bekijken. Zo is één project
een begroeide houten kast, geplaatst op een gezamenlijk
balkon in een flat in Londen. De kast is zelf
in elkaar getimmerd door de winnaar van de RHS
Chelsea Garden Show in 2008. De kast bestaat
uit verschillende vakken om de aarde goed vast te
houden. Daar is doek voor gespannen. De planten
groeien door een snede in het doek. Door de vakken
loop een druppelslang voor watertoevoer die
is aangesloten op de kraan. Op de volgende pagina
staat een link naar het filmpje. Nog een interessante
blog is deze: http://diygreenwalls.blogspot.
com en www.lushe.com.au (bekijk het Green Wall
Construction in San Diego).
Voor mensen die minder tijd of klus-zin hebben, zijn
er ook kant en klaar producten te koop. Echt iedereen
kan een verticaal tuintje maken van zijn balkon
met de bakken van Vertigarden (of Living wall*).
Het zijn moderne hanging baskets. Hang er veel bij
elkaar met verschillende sla-soorten, dan wordt het
een salade-schilderij. Voor een rood detail en extra
smaak, gebruik je de hangende tomaten van topsygardening.com.
We horen graag wie er met een verticale tuintjes
aan de slag gaat of er al eentje heeft. Het zou prachtig
zijn als op ons complex helemaal begroeide
huisjes komen! Maar we willen ook horen wie er
thuis mee aan de slag gaat. Dan kunnen we daar, ter
inspiratie, een mooie fotoserie of zelfs een filmpje
van maken voor op de website van de vereniging.
* Living wall is helaas nog niet te koop in Nederland,
maar we houden het in de gaten.
dTL
15

De lente bladgroen 2010
16
groene balustrades
16 16 planten per module
3 modules per watertank
beplanten met plugplanten plugplanten
info via vertigarden.com
te koop via groeiwebwinkel.nl
doe het zelf kasttuin
neem even de tijd voor
deze mooie zelfgemaakte
vertical garden kast:
tinyurl.com/kasttuin
groene gevels
een reeks boven elkaar
geplaatste rvs bakken
net bijna volgroeide
planten. limeparts.nl
je eigen sla-muurtje
plastic bak voor 16 planten
kijk op youtube: Living Wall
Garden Green-It-Yourself Project
(nog niet te koop in NL)
wil je meer zien van
Patrick Blanc op youtube?
zoek op “Patrick Blanc, Vertical
Garden interview in Paris”
zelf een Patrick Blanc muur maken,
zoek dan op “Making of Patrick Blanc
Style Green Wall Vertical Garden”
Bladgroen 2 JG 11
bouw een (moes)tuin op je huis
van makkelijk en goedkoop tot duur en monumentaal
strak design groen
voor binnen en buiten
aluminium frame met
weelderig planten-palet
wallflore.eu&cutilene.com
17
illustratie TL

De lente bladgroen 2010
arie aardworm
Beste mensen....
Daar ben ik dan weer Arie Aardworm
is mijn naam. Ik begin bij het begin en
waar we rond deze tijd van het jaar mee
moeten beginnen. En dat is: Ik wens iedere
tuinman, tuinvrouw en tuinkind
een gezond 2010. En dat we met zijn
allen veel tuinplezier mogen hebben en
alles eraf zien te halen wat we ervan af
willen halen. Jullie boven de grond en ik
ga onder de grond aan de slag.
Weet je waar ik me wel zorgen over
maak? Ik hoorde de tuinmensen het
hebben over een zevenbaans autobahn
die er komt. Ik weet bij God niet hoe
het zit. Gaat jullie tuin nou helemaal
weg? Of gaan de auto’s onder door
of boven het complex? Zoek dat alstublieft
voor me uit. Want waar moet
ik dan in vredesnaam heen? Ik zou het
niet weten.
Er zijn nog meer ontwikkelingen die er
ankomme. Jullie krijgen concurrentie.
Langs de snelweg komt er een locatie
waar je coffee kan shoppen. Sommige
mensen vinden het een te lang woord
en dan hoor ik ze zeggen coffeeshop.
Maar het is hetzelfde denk ik. Oké mij
een zorg. Als we het maar over hetzelfde
hebben. Nou snap ik het! Daarom
wordt de weg die A27 verbreed. Het is
18
om al die mensen die van coffee houden
ruim baan te geven om het spul
te halen en natuurlijk als de coffee op
is dan moet er nieuw spul aangevoerd.
Hoe had ik zo dom kunnen wezen om
dat niet gelijk te snappen. Ik heb hem.
Hebben jullie hem ook. Oké.
Is het jullie ook opgevallen. Ik zie in de
sloten geen kikkers meer en ook geen
vissen. Hoe zou dat komen. Dat weten
jullie niet. Of weten jullie het stiekem
toch wel? Het komt door de kwaliteit
van het water. Ja ja dat ook. Maar luister,
er is iets dat ik jullie niet hoor zeggen.
Het zijn die buitenlanders. Ik had zo een
vermoeden. Maar nu weet ik het zeker.
Het is onderzocht en ze zijn betrapt
op het eten van onze mooie Hollandse
kikkers. Die allochtone rivierkreeft. Er
zijn nu al zeven stammen gesignaleerd.
De ergste is die rode Amerikaan Procambarus
clarki. Als ik die moeilijke buitenlandse
namen tenminste goed zeg.
Deze allochtoon is echt geen vegetarier.
Ze eten van alles en nog wat: Vissenkuit,
kikkerdril, paddenrit, vlokreeften,
libellenlarven en zachte waterplanten
zoals de waterlelie.
Je bent sneller klaar met te vertellen
wat ie niet eet dan wat ie wel eet. Ik heb
een hekel an die allochtoon want onze
vissen worden van uit een hinderlaag
te grazen genomen. Ik heb natuurlijk
geen hekel aan buitenlanders, maar ze
moeten toch doen waar wij voordeel
aan hebben. En dat is die naaktslakken
opeten. Vorig jaar hebben jullie ze toch
gezien? Op elk koolblad een hele familie.
Maar die rode Amerikaan eet nou
juist dat niet. Moet ik dat soms eten?
Ik vind die Procanbarus clarki die rode
Amerikaan maar een kapsoneslijer. Al
eet die geen naaktslak geef mij maar
die Europese zoetwaterkreeft de Astacus
astacus. Dat zijn deftige autochtonen.
Die zijn kieskeurig en stellen hoge
eisen aan het milieu. Trouwens, komen
jullie die rode Amerikaan niet eens op
de paden tegen? Want ze gaan als ze
het water zat zijn aan de wandel. Ik
kwam d’r laatst een tegen en wat dacht
je wat? Gaat hij mij bedreigen met een
schaar. Ik dacht wat gaan we nou krijge.
Fucken met Arie Aardworm no way.
Volgens mij woon ik veel langer dan jij
hier. Ik dacht ik schiet je in je allochtone
poten. Maar ik dacht doe maar niet. En
gaf hem een karateschop. Die had ik
lang niet uitgedeeld. Je moet in conditie
blijven nie waar. En hij ook want
ondanks dat hij een kreeft was liep hij
Bladgroen 2 JG 11
als een haas weg richting water. Als je
wil zien hoe een kreeft als een haas
loopt: deel ook een zo’n karate- trap
uit. Mooi gezicht een kreeft die als een
haas loopt. Grappig hoor ikzelf had dat
ook niet eerder gezien.
Trouwens wat een geouwehoer vinden
jullie niet? Nou effe seerjeus of sereneus.
Dat gedoe met die kreeft moet
toch ophouden. Ik heb een plan. Zo
moeilijk is het niet. Dat “koken met
Evert”: alles mooi en waar, maar die
vent moet eens een keer die menu’s en
vooral die ingrediënten aanpassen. Thema
koken met producten van het seizoen
en nu komt het en koken met wat
de tuin ons biedt. Eend, waterkonijn en
nu komt het neusje van de zalm, kreeft.
Veel manieren hoe dat klaar te maken.
Mensen, vangen die hap. Maak er voor
mijn part een tuindienst van. Wat gaan
we vandaag doen? Ja, kreeft vangen.
Mensen, het is gratis en voor niets. En
volgens mij als je het goed op papier
zet dit plan, dan kan je d’r zelfs een leefbaarheidsbudget
voor aanvragen. Mensen,
wordt wakker! Het is economische
crisis nog ook. Een gouden kans. Wat
dacht je wat: ondanks de economische
crisis elke week duur eten.
Groetjes van Arie Aardworm.
illustratie rivierkreeften: W. Kolvoort
19

kokosrijst met
tofumix en salade
Twee à drie eters
Voor de kokosrijst:
1 beker witte rijst
1 blik kokosmelk *
3 gedroogde abrikozen (zonder pit)
Voor de tofumix:
1 blok tofu/tahoe (sojabonenkaas) blok
van 250 gr. *
2 ons half om half gehakt
1 middelgrote ui
1 theelepel geelwortelpoeder *
1 eetlepel kerrie
korianderpoeder *
kruidenzout
olie
Voor de salade:
. 3 middelgrote tomaten
. 1 (kleine) komkommer
. half potje doperwten
. halve eetlepel verse tijm (evt. gedroogde)
* Verkrijgbaar bij Toko, biologische winkel,
AH of Super de Boer
Bereiding van de rijst
De kokosmelk in een pan doen en
evenveel water als kokosmelk uit het
blik. Breng de kokosmelk aan de kook
en laat 2 minuten doorkoken. Snijd de
gedroogde abrikozen in stukjes en doe
in de kokosmelk. Roer en breng weer
aan de kook. Voeg de rijst erbij en roer.
Laat weer koken en zet het vuur laag.
Kook de rijst gaar. Let op dat de boel
niet droog kookt, voeg zo nodig wat
water toe.
Bereiding van tofu-mix
Snipper de ui. Snijd de tofu in kleine
blokjes. Doe olie in de pan. Als de olie
heet is, voeg dan de blokjes tofu toe,
schep om tot de blokjes bruin zijn,
schuif de tofu een beetje opzij in de
pan. Doe de gehakt in de pan (naast
de tofu), bak en prak rul met een vork.
Meng dan met de tofu, bak en roer.
Temper het vuur, strooi de kerrie, geelwortel-
en korianderpoeder erover
(niet aan laten branden, dat geeft een
bittere smaak). Roer nog steeds, doe
de uisnippers erbij. Roer tot de ui en
gehakt gaar zijn. Proef, voeg naar smaak
kruidenzout toe.
Bereiding van de salade
Zowel de tomaten als de komkommer
in blokjes snijden en in een schaal doen.
Doperwten uit laten lekken en erbij.
Schep door elkaar. Meng er de tijm
doorheen en evt. een scheut olijfolie.
Veel kookplezier en smakelijk eten !
koken met Evert
Wat is: tahu/tofu?
Misschien heeft u het wel eens in de
winkel zien liggen: zo'n blok witte tja,
wat zal ik zeggen, kaas. In de toko liggen
de blokken meestal in een bak water. In
de supermarkt in plastic verpakt bij de
vegaproducten. Wilt u minder vlees en
minder slechte vetten eten, dan is dit
een goede vervanger. Hierboven een
recept van tofu met gehakt om alvast
te wennen.
Tahoe is de Indonesische, tofu de Chinese
benaming voor sojabonenkaas. Ik
gebruik de naam tofu omdat de oorsprong
van dit product in China ligt.
Daar werd tofu 2000 jaar geleden al
gemaakt. Tofu was zo populair is, dat de
dichter Su Ping er in 1500 een gedicht
aan wijdde: Ode aan de tofu. Vanuit
China verspreidde zich het over de rest
van de wereld.
Wat is die tofu nou eigenlijk? Tofu is
een kaasachtige product gemaakt van
gestremde sojamelk. De smaak is neutraal,
om het lekker te maken moet je
wel iets meer mee doen dan enkel bakken.
Oppimpen dus met kruiden, sausje
of marinade.
Tofu is heel voedzaam; bevat meer en
een hogere kwaliteit eiwit dan vlees of
vis omdat soja alle belangrijke aminozuren
bevat in een zeer gunstige verhouding.
Verder vitaminen B, calcium (kalk),
onverzadigde vetten en mineralen. Wat
wilt u nog meer?
nEM
20 21

De lente bladgroen 2010
Urban Farming
Wat wij ‘volkstuinen’ noemen, is de laatste
paar jaar uitgegroeid tot een cultus in Amerika.
Daar wordt ‘urban farming’ inmiddels als
een culturele revolutie beschouwd. Urban
Farming, tuinieren in de stad, lijkt daar de oplossing
voor veel problemen. Om te beginnen
voor het gebrek aan vers voedsel in het
menu van arme Amerikanen. Vaak kunnen die
kilometers in de omtrek van hun huis geen
verse tomaten, sla of appels kopen, maar wel
donuts en ijs. Urban farming wordt dus ook
beschouwd als een oplossing voor overgewicht.
Het waren de belangrijkste redenen
voor Michelle Obama, de Amerikaanse presidentsvrouw,
om het goede voorbeeld te
geven en zelf een moestuin aan te leggen
in de tuin van het Witte Huis. Ze probeert
daarmee om vooral jongeren enthousiast te
krijgen hun eigen voedsel te gaan verbouwen.
Leegstand
Urban Farming lijkt ook een oplossing voor
de verloedering van arme buurten, waar veel
leegstand voor onherbergzame gebieden
zorgt, omdat daar van alles gebeurt dat het
daglicht niet kan verdragen. Om die reden is
de urban farming-beweging vooral sterk in
grote Amerikaanse steden als Detroit, Atlanta
en Chicago waar in 2005 de Urban Farming
beweging begon met drie tuinen. Zo is er in
Chicago een beweging ontstaan om verwaarloosde
panden te slopen en op de zo vrij gekomen
stukken grond moestuinen aan te leg-
22
gen voor de buurt. Maar het kan
ook op daken of tegen muren,
zoals nu overal in de Verenigde
Staten gebeurt. Omdat in grote
Amerikaanse steden als Chicago
veel culturen door elkaar wonen,
levert dat een prachtige mix op
in het aanbod van groenten. Zo
zorgt Urban Farming ook nog
voor meer gemeenschapszin. In
Amerika is er nu een organisatie
ontstaan die alle initiatieven
coördineert. Hun mission statement
is duidelijk: ‘’Het verbouwen
van een overvloed aan
voedsel voor mensen die het nodig
hebben, door tuinen aan te
leggen op ongebruikte stukken
grond en andere ruimtes, waarbij
jongeren, volwassenen en ouderen
geleerd wordt om dit te
doen en zo te zorgen voor een
duurzaam systeem dat gemeenschappen
kan verbeteren.’’
Back to basics
In Europa, en in het bijzonder
Nederland wordt nieuwsgierig
naar al deze experimenten gekeken.
Omdat de meeste Europeanen
niet ver van tuinbouwgebieden
wonen, is er meestal wel
voldoende verse groente en vers
urbanfarming.org
cityfarmer.org
verticalfarm.com
foodprint.stroom.nl
nai.nl
fruit voorhanden voor de meeste
stadsbewoners. Maar er is om andere
redenen wel iets te zeggen
voor een Europese, of meer Nederlandse
vertaling van deze beweging.
Ook hier hebben we soms
te maken met verloederde gebieden.
Bovendien zijn niet alle parken
toonbeelden van paradijselijke rust.
Er zijn parken waar veel mensen
niet durven te komen omdat het
er te stil is. Er zouden daarom, ook
in de Nederlandse binnensteden,
meer gebieden gebaat zijn bij kleinere
of grotere moestuinen die
door groepen bewoners kunnen
worden beheerd. Zeker wanneer
er straks flink bezuinigd moet worden,
zal dat vast gevolgen hebben
voor het onderhoud van openbaar
groen. Bovendien zijn veel mensen
door de effecten van de economische
crisis zich meer bewust geworden
van de manier waarop ze
leven. Dit ‘back to basics’ zou weleens
kunnen leiden tot meer waardering
voor het zelf verbouwen
van groenten in en rond de stad,
en het opnieuw, gedeeltelijk, herinrichten
van stadsparken tot moestuinen.
Bovendien worden steden
er mooier van als er meer groene
gebieden komen (zie ook het stuk
over Verticaal Tuinieren).
Kunstenaars
Bladgroen 2 JG 11
Urban farming heeft zich in Nederland tot
nu toe, opvallend genoeg, vooral gemanifesteerd
in allerlei kunstprojecten. Nogal
wat kunstenaars ontwerpen samen met
bewoners bijzondere tuinen met ‘eetbare’
wanden of bijzondere composities van
gekleurde groenten en bloemen. De kunstenaar
Nils Norman heeft voor het Zuiderpark
in Den Haag bij voorbeeld een
Eetbaar Park ontworpen. Stroom in Den
Haag is al sinds vorig jaar bezig met het
programma FoodPrint, en in het NAI in
Rotterdam is tot 16 mei in de tentoonstelling
Architectuur als Noodzaak het Park
Supermarkt te zien, een voorstel voor gestapelde
stadslandbouw van Van Bergen
Kolpa architecten. Hieraan verwant is het
initiatief van een aantal Europese steden
om zichzelf als Soup City te bestempelen.
Dat betekent dat een of meerdere keren
per jaar soep wordt gekookt van allerlei
ingrediënten uit verschillende culturen als
symbool voor de culturele mix van een
stad.
In Nederland is nog geen landelijke organisatie
bekend die initiatieven coördineert,
maar het is denkbaar dat onze vereniging
daar wel een rol in kan spelen. Een simpele
actie zou kunnen zijn om zaden te verzamelen
en die ter beschikking te stellen van
buurt-initiatieven.
hPT
23

De lente bladgroen 2010
Kinderogen in de tuin
Hoe krijg je ruim zestig basisschoolleerlingen
aan het tuinieren op vijfhonderd
vierkante meter? “Daar komen
we vanaf deze maand achter, want dan
gaan leerlingen uit groep zes, zeven en
acht op de tuinen 104 en 105 aan de
slag om een heel seizoen met ons mee
te tuinieren”
In een eerdere Bladgroen lazen we dat
ATV Stadion begin 2009 van de afdeling
Natuur- en MilieuEducatie (NME)
van de gemeente Utrecht het verzoek
kreeg een stukje grond ter beschikking
te stellen om Utrechtse kinderen
in contact te brengen met de natuur.
Rond dezelfde tijd tuinierden de leerlingen
uit groep zeven van de Daltonschool
al op de Moestuinen van Maarschalkerweerd.
Onze eigen Anneloes
van den Brink – als remedial teacher
verbonden aan de school – begeleidde
dit project. De kinderen tuinierden er
met veel enthousiasme. Ze leerden dat
lieveheersbeestjes ideale luizenverdelgers
zijn en zaten soms een half uur
lang gebiologeerd naar het gekrioel
van een mierennest te kijken. Maar er
werd ook hard gewerkt, aan het eind
van het project was er genoeg oogst
voor een echte biologische groentesoep
voor leerlingen en leraren. Het
was een groot succes. Helaas was
het plezier van korte duur, omdat de
moestuinen in juni alweer schoon opgeleverd
moesten worden. Toen NME
24
dus bij ATV op de stoep stond, leek dit
een uitgelezen kans om de geoefende
jonge tuinders een heel seizoen in een
moestuin te laten werken.
Driegangen-menu
Al snel werd een plan opgesteld, waarin
precies beschreven staat wat van iedereen
verwacht wordt. Zo zorgt NME
dat de grond bemest en gebruiksklaar
is. Ze geven tuingereedschap in bruikleen,
en leveren zaden, planten en
werkboeken voor de leerlingen. ATV
stelt onder andere twee tuinen en
een kas beschikbaar (met dank aan Jan
Cremer) en maait het gras. De school
bekostigt de eerste keer ploegen en
eventuele extra benodigdheden zoals
een gereedschapskist, een waterpomp
en fruitbomen. En de kinderen? Die
moeten de tuinen gaan onderhouden!
Volgens een strak schema gaan ze vanaf
tien maart beginnen. Op de woensdagochtend
starten de jongsten uit groep
zes in een gezamenlijke tuin. Iedere
week zullen zij in groepjes van ongeveer
zeven leerlingen naar de tuin komen
om daar radijs, peulen en wortels
te verbouwen. De eerste en laatste
keer komen ze met de hele groep. Ze
gaan aan de hand van een zelf gekozen
thema (bij voorbeeld groentesoep
zoals vorig jaar op Maarschalkerweerd)
aan het werk. Wie weet bedenken ze
deze keer een heel driegangenmenu.
De jongens en meisjes uit groep zeven
en acht krijgen ieder een eigen tuintje.
De voorste tien meter van de tuinen
wordt over de gehele breedte opgedeeld
in kleine perceeltjes. Zij komen
iedere vrijdag – ook in kleinere groepjes
– zaaien, wieden, water geven en
uiteindelijk oogsten. Na verloop van
tijd kunnen we dus zestig miniatuurgroentetuintjes
gaan bewonderen. Bovendien
gaan deze leerlingen ook nog
samen aan het werk. Zo gaan ze graan
verbouwen, waar later pannenkoeken
van gebakken kunnen worden. Ze beheren
de gemeenschappelijke kruidentuin,
leggen een composthoop aan en
zullen in de kas tomaten en komkommers
kweken. De leerlingen uit groep
zeven planten straks ook boerenkool,
die ze na de vakantie, wanneer ze in
groep acht zitten, komen oogsten. De
geplante pompoenen worden ook na
de vakantie geoogst, met het oog op
Halloween.
Fauna
Maar er is niet alleen aandacht voor
planten en groenten, ook de fauna van
ons tuincomplex wordt niet vergeten.
Achterin de tuin wordt een broedhoop
voor ringslangen gemaakt, er komen
Bladgroen 2 JG 11
kleine stenen en houten muurtjes waar
salamanders en insecten gaan huizen
en er worden nestkastjes geplaatst. In
een broedbak kunnen de kinderen bekijken
hoe rupsen in vlinders veranderen
en in een aquarium onderzoeken
zij waterdiertjes.
Mocht het budget het toelaten, dan
worden achterin de tuin een paar picknicktafels
geplaatst, waar de leerlingen
tuininstructie kunnen krijgen. Voor die
instructie en de begeleiding van de
leerlingen is alle assistentie van tuinleden
welkom. Veel hulp krijgt Anneloes
al vanuit de school, NME en ons ATVbestuur,
maar tuinleden die op een
woensdag of vrijdag willen komen helpen
op de schooltuinen, zijn altijd welkom.
Ook om tijdens de zomervakantie
te zorgen dat de oogst van de jonge
tuinders niet verpietert en de ringslang
niet alle vogeltjes en salamanders uitroeit.
Grijp die kans om weer eens met kinderogen
naar de tuin en de natuur op
ons complex te kijken en meld je (via
atvstadion@hetnet.nl) aan!
cSB
25

Bestuur
De lente bladgroen 2010
De sloot aan de achterzijde van ons
volkstuincomplex is uitgegraven. Het
is grondig gedaan. Na zoveel jaren was
het echt nodig. De contactpersoon bij
Rijkswaterstaat hebben we dan ook
hartelijk bedankt. Hij heeft namens ons
het uitgraven van de sloot op de agenda
heeft gezet en hield toezicht op de
uitvoering van het werk. Onze werkers
hebben de wal aan de zijde van de uitgegraven
sloot, maar ook aan de zijde
Oostbroekselaan prachtig terug gezet.
Het is een genoegen om langs de buitensloten
te wandelen.
De tuinen nr 104 en 105 zijn opgeschoond
door zowel de tuindiensten
als de maandagploeg. Daarna kon een
loonwerker gaan frezen. Binnenkort
komen de schoolkinderen op ons complex.
We zien er naar uit.
Anneloes zet zich in voor de schooltuinen
en blijft betrokken. In het kader
van inbedding in de directe omgeving
ben ik langs onze buren geweest. Allen
mochten van mij een recente Bladgroen
ontvangen. En ik heb ze bijgepraat
waar we mee bezig zijn, onder
andere de schooltuinen. Ze waren blij
met het bezoek en de informatie. Ze
gaven aan meer contact te willen en op
de hoogte gehouden te willen worden
als er iets te vieren valt. Of als we cursussen
geven.
De maatschappelijk stages gaan weer
lopen. Stagiaires worden ingezet bij de
winkel, de schooltuinen, de klussenochtend
en de zaterdagse tuindiensten. Ina
Davids gaat dit seizoen de interne co-
26
ordinatie van de maatschappelijk stages
op zich nemen. Ze is daar voortvarend
mee bezig. Samen met de voorzitter
van het bestuur heeft ze protocollen
opgesteld en dit besproken en ingevoerd.
De aanpak is ook afgestemd met
de coördinatrice van de maatschappelijke
stages Utrecht. Ze was tevreden
en enthousiast.
Eind mei is er weer een parkendag.
ATV Stadion heeft zich daar weer
voor opgeven. We zijn opgenomen in
de fietsroute en we zullen evenals vorig
jaar een standje opzetten op park
Bloeyendaal. Daar zullen twee tuinleden
staan, om bezoekers informatie te
geven over ons complex. En we hebben
gidsen nodig voor de rondleidingen
waar bezoekers zich bij de stand
voor op kunnen geven. En dan hebben
we ook nog mensen nodig die hun tuin
in de rondleiding willen opnemen.
Gaarne roepen we als bestuur leden
op die dit willen voorbereiden in de
vorm van denkwerk, beschikbaarheid
voor rondleidingen en inventariseren
wie hun tuin open willen stellen voor
gasten met een praatje.
Er zijn helaas nog inbraken. We hebben
de politie hierover geïnformeerd. Digitaal
aangifte doen gaat nog moeizaam.
Een alternatief is om het via Google te
doen en dan Aangifte aanklikken.
We zien iedereen graag bij de Algemene
Ledenvergadering op 18 maart!
Namens het bestuur,
nEvert Muntslag, voorzitter
Bladgroen 2 JG 11
werk van Dolf Zwerver
In Memoriam Dolf Zwerver (1932-2010)
Een Utrechter is heengegaan, wiens wieg in Friesland stond, maar die getogen
was in, en verknocht aan Utrecht. Dolf Zwerver was een schilder
in de beste traditie van de Utrechtse school van schilders als Koch en
Moesman. Hij lonkte naar de middeleeuwse taferelen van Jeroen Bosch.
Dolf Zwerver bekeek de wereld op zijn eigen manier, soms afstandelijk,
meewarig, vaak niet begrijpend. Hij leefde in zijn eigen wereld en legde
deze trefzeker vast in zijn kleurrijke schilderijen. De afgelopen jaren heeft
Dolf Zwerver met zijn vrouw Christine een tuin gehad op ons complex.
Hij kwam regelmatig. Hij was niet echt een tuinier, maar veeleer een
observator, kijkend naar de natuur, de vogels en vlinders. Zich er over
verwonderend waar iedereen toch zo druk mee doende was.
mJD
27

De lente bladgroen 2010
28
MAATSCHAPPELIJKE
STAGES IN ONS PARK
In Bladgroen van januari heeft onze voorzitter een oproep
gedaan voor een coördinator voor leerlingen die
op ons park een maatschappelijke stage willen lopen.
Daar heb ik mij met enthousiasme voor aangemeld. Binnenkort komen
de eerste stagiaires bij ons. Bijna iedereen zal de stagiaires ontmoeten, in
de winkel of tijdens de tuindienst - mogelijk werk je dan met een van hen
samen - en bij de schooltuinen. Daarom is het belangrijk dat je weet wat
zij bij ons doen! De leerlingen komen ieder circa 10 maal een aantal uren
meewerken. Hieronder en hiernaast staat de informatietekst voor stagiaires
in spe. Zo worden ze in het kort op de hoogte gesteld van de mogelijkheden
om bij ons hun stage te vervullen (op onder meer de site voor
maatschappelijke stages). In een volgende Bladgroen zul je er meer over
horen, mogelijk van de stagiaires zelf. Als je meer wilt weten of suggesties
hebt, mail Ina Davids tuin 108 (zie mailadres op site van ATV Stadion).
L ID
Tekst voor stagiaires in spe
Houd je ervan om buiten te zijn? Met je handen te werken? Meer over
de natuur te leren? Dan is een stageplaats bij ATV Stadion, vereniging van
tuinders, iets voor jou!
De leden van de vereniging beheren op een park vlakbij de Berekuil. Daar
zijn ongeveer 130 tuinen, voor een deel met huisjes en tuinkassen erop. Er
is een winkel die op zaterdag ‘s morgens open is, een groot verenigingsgebouw
met een kantine, een gezamenlijke tuinkas, schooltuintjes en een jeu
de boulebaan. Op maandag, vrijdag en zaterdag is er plaats voor jou. Je kunt
er voor kiezen om in de winkel te werken of leerlingen van een basisschool
te helpen op de schooltuinen of samen met een groepje tuinders te werken
op de gemeenschappelijke terreinen, of met een heuse klussenploeg
het stevige tuinderswerk te doen. Hieronder staan de werkzaamheden. Als
je graag bij ons je stage vervult, dan vinden wij het fijn je eerst te ontmoeten
en kennis te maken voor je met je stage van start gaat. Je hoort dan
over de werkzaamheden, je ontmoet verschillende mensen, je krijgt een
rondleiding door ons park en ziet waar je gaat werken. Bij het goed afronden
van je stage ontvang je van ons een Certificaat Maatschappelijke Stage.
Winkel
= zaterdagochtend
Plantjes verkopen, klanten
te woord staan, onkruid
wieden rond de winkel,
winkel en bijgebouw
schoonhouden, eventueel
koffie verkopen, zakjes
vullen met mestkorrels
voor verkoop en andere
werkzaamheden. Ook kun
je hier veel leren over
biologisch tuinieren.
Tuindienst
= zaterdagochtend
TO DO
Meewerken met werkzaamheden
op gemeenschappelijk
terrein:
vegen, wieden, snoeien,
takken slepen, met kruiwagen
tuinafval wegbrengen,
gebouw en omliggende
terrein schoonmaken,
tuinkas op orde brengen,
composthoop bouwen en zo.
Schooltuinen
= op de hele vrijdag
Bladgroen 2 JG 11
Voorbereiden, gereedschap
e.d. klaarzetten,
helpen van kinderen, ondersteunen,
begeleiden,
opruimen & schoonmaken
van gereedschap enzo.
Je begeleidt zelf een
groepje van ongeveer zes
leerlingen van de basisschool
bij het tuinieren.
Klussenploeg
= maandagochtend
Bomen snoeien, hagen knippen,
slootranden maaien,
beschoeiing maken langs
sloten en dergelijk. Dit
is het stevige werk op de
gemeenschappelijke delen
van het park.
29

Lief en Leed
De lente bladgroen 2010
Het was een buitengewone winter
dit jaar, met twee maanden achter elkaar
sneeuw en vorst. Dat betekende
ook dat er betrekkelijk weinig mensen
op de tuin waren. Het was soms gewoonweg
te glad. We hebben geen
meldingen van valpartijen, gebroken
ledematen of schaatsongevallen binnen
gekregen gelukkig. Ik hoop maar dat dit
naar waarheid is.
Wel heeft de winterse kou gezorgd
voor longproblemen. Angélica Pelczar
heeft erg te lijden gehad van astma en
Ab Gaasenbeek heeft zelfs een longontsteking
opgelopen. Lief en Leed
heeft hen bedacht met een kaartje en
bloemen.
Het wordt tijd voor het voorjaar. Ik
denk dat iedereen daar inmiddels wel
aan toe is. Een gezonde en goede start
van het tuinjaar gewenst.
B Anneloes van den Brink (tuin 32)
anneloesvandenbrink@ziggo.nl
(06-51142077)
30
Rectificatie
In de laatste Bladgroen is door mij
helaas een onbegrijpelijke en vervelende
fout gemaakt in de rubriek
Lief en Leed. Daarin werd gemeld
dat dhr. Beumer zou zijn overleden.
Hier had moeten staan:
dhr. Bolleurs sr. (ex-tuinlid tuin 74)
Uiteraard is hierover ook contact
met de familie Bolleurs opgenomen.
Anneloes van den Brink
Die ene prille lente
ooit kwam schuchter
een liefde blauwe krokus
uit jouw nuchtere grond
winters wit
warm sneeuwig
blauw van kou
ijzig ijs
liefde uit het hart van je grond
en jij
jij besloot dat het geen groente was
en je te ontdoen van dit gewas
jij kliefde mijn blauwe liefde
mijn kleine stengelbol
ijs en weder dienende
en dat voor je eigen lol
Hendrik
Dronk op de tuin
Van god los maar om de kikkers
en alle kweepeer begaan, de merel
te hulp met de appels, het huis
met cement, de woelrat vol van genade
naar het leven staand, te verschrikter
gezegend als het peren regent of
pruimen, goed voor de wesp, wreed
voor de wespen, aan de kant van
de egel, de muizen, de uilen
in twijfel om wat het leed, het gras,
het kroos, het woord. Drinken wij uit.
Vriendin, wij hoeven niet altijd voort.
Ed Leeflang
colofon enzo
Bladgroen is een onafhankelijk orgaan van A.T.V. Stadion.
Verschijnt 4 maal per jaar in een oplage van 150 stuks
Redactie
Staese Baars
Pauline Terreehorst
Jan Deering
Tessa Lavrijsen
Marjolein Steeman
Adres
BLADGROEN
Klaverstraat 41
3572 VB Utrecht
tel: 030 271 6958
e-mail: bladgroen@hetnet.nl
Contactadres van de vereniging:
A.T.V. Stadion
Postbus 85235
3508AE Utrecht
atvstadion@hetnet.nl
www.atvstadion.nl
A.T.V. Stadion bestuur:
* Evert Muntslag (31)
030-2711160 voorzitter
* Sylvia Heijmans (22)
030-2513943 secretaris
* Marjolein Steeman (27)
030-2716958 penningmeester
* Harrie Smit (25)
030-2314770 complexbeheer
* Jan Deering (40)
030-2517693 kantinebeheer
Bladgroen 2 JG 11
Ook werkten mee
Anneloes van den Brink
Woudi Blok
Margrit Bos
Evert Muntslag
Wil Brakkee
Ina Davids
Paul Phillips & co
cdghmnqBJORcdghmndgdghqBJ
Kantine/clubhuis 030-2517693
31