JIERBOECRJEN - Tresoar
JIERBOECRJEN - Tresoar
JIERBOECRJEN - Tresoar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
FRIESCH<br />
<strong>JIERBOECRJEN</strong><br />
FOAR IT JIER<br />
1 8 3 O.<br />
T KO G<br />
IT FRIESCH GENOATSCHIP<br />
FOAR<br />
SCHUD-, ADHEYTE- m TEAL-KINDE,<br />
TWAEDE JIERGONG.<br />
TO LIEAÜWERD,<br />
BÏG. T. N. SURINGAR.
SINNE- IN MOANNE-<br />
FORTJUESTERINGEN.<br />
Un dit jier schalie er segs fortjuesleringen<br />
oppe yerde sjoen wirdde kinne, fjoiiwer ooime<br />
Sinne, in twae oomie Moaiine. JFeniJizze schil yen<br />
oonne Moanne allinne by uwz to sjean wezze.<br />
DJE EERSTE oonne Simie, de s3 February,<br />
to sjean ijn it noardwestelrjcke diel fen ^dsien, ijn-<br />
ïie eastelijcke helte fen Europisch Ruslân. Foar<br />
Petersburg iz jæ naet to sjeaii, mar foar Moskou<br />
wirt de Simie 2-| tomme fortjnestere. It begin fen-r<br />
ne algemiene foartjuesteringe iz , ney uwz tijd i-ecke-<br />
ne, moarns 4 tvwre 1 min., it midden 5 uwre 14<br />
* 2<br />
min.,
min., it eyii 6 uwre 27 min.; in schil op har heagst<br />
v~ tomme fortjuesterjc , it jinge yenige mij Hen bewestcii<br />
feu Nova-Zernbla fbarfalt.<br />
DE TIVABOE oontie Moanne , de 9 Maert, to<br />
sjeati ijn byney heel Aaien} de eastelijcke griiizen<br />
feu Europa , in il westelijcke diel fen Noard-Aine-<br />
rika. De Moanne schil heel fortjueslerje. It begin<br />
middeys 12 uwre 1 miu., it midden æftermiddeys<br />
l uwre 56 min., it eyn 3 uwre 5\ min.<br />
Ds TSMDDE oonne Sitine , de 24 Maert. Al-<br />
ljnne' to sjean vja. it suwdlijcke diel fenne Atlanti-<br />
sche Oceaan, ijnne suwdlijcke spits fen Afrika 'va.<br />
ijniie Suwder IJzsea. It begin æftermiddeys 1 uwre<br />
27 min., it midden a uwre 56 min., it eyn 4 uwre<br />
a5 min. De greatste fortjuesteringe iz dy fen G<br />
tomme , in fâlfc ijnne IJzsea foar.<br />
DM FISUDE oone Sinne, de 18 Augustus. Al~~<br />
limie to sjean ijnne Suwder IJzsea, wier fen de<br />
greatste fortjuesteringe iiaet meer az i| tomme wez-<br />
ze
ze schil, lt begin moariis 11 uwre 38 min., it mid-<br />
den middeys 12 uwre 32 min., it eyn æftermiddeys<br />
1 uwre 26 min.<br />
DE FIIFSTE oo'une Moanne, de 2 September,<br />
by uwz in ijn lieal Europa , jffrllca 7 it westelijcke<br />
diel fen jisien, Suwd-Amerika, in it easîelijck diel<br />
fen Noard-Amerilca to sjean. De Moanne schil al-<br />
heel fortjuesterje, in iz fen it begin to it eyn by uwz<br />
to sjean.<br />
It begin juwns 9 uwre i5 mm. 34 sec.<br />
lieal fortjuestereg uwre 44 min. 25 sec.<br />
lieel fortjucsterc 10 uwre i3 min. ig sec.<br />
it midden il uwre 2 min. ïg sec.<br />
it begin feiiiie forljeaclitiuge n uwre 5i min. ig sec.<br />
lieal foi-ljeaelit nachts ia uwre 20 min. i3 sec.<br />
it eyn 12 uwre 49 min. 5 sec.<br />
'De Moanne giet 21I tomnie ijnne' scliaedkijgel<br />
lenne yerdbol.<br />
DE
'OB SEGSTS ooime Sinne, ijnne yere moarn<br />
ferme 17 September. To sjean ijn it noardeaste-<br />
lijcke diel fen -Äsien, in it noardwestelijcke diel<br />
ien Noard-Ameriha. It begin moarns 1 uwre a<br />
min., it midden 3 uwre 38 min,, it eyn 4 uwre i3<br />
min. De Sinne schil 4| tomme fortjnesterje.
JIER-TIJPEN.<br />
Ir FOARJIER begint de 21 Maert moarns 3 uwre<br />
23 min.<br />
DE SIMMER begint de 22 Juny moarns o uwre<br />
26 min.<br />
DE HEARST begint de 23 September æftermiddeys<br />
2 uwre 27 min.<br />
DE WINTER begint de 22 December moarns 7<br />
uwrê 35 min.<br />
QUATERTEMPERS.<br />
De eerste de 3j 5 in 6 Maert.<br />
De twaede de 2, 4 in 5 Juny.<br />
De tredde de i5, 17 in 18 September.<br />
De fier de de i5, 17 in 18 December.<br />
CHRONOLOGISCHE CIRKELS.<br />
l t gilden tol . . . . . . . . . . . 7<br />
-Z?e Sinne-cirhel . , •£<br />
7?e Roomsche Indictle .3<br />
J?e Epacta . 26*<br />
J e Sneynslebter . . . . . . . . C.
i Freed<br />
2 Snjuen<br />
3 Sneyn<br />
4 Moandey<br />
5 Tijesdey<br />
6 Woansd.<br />
y Tongersd.<br />
8 Freed<br />
9 Snjuen<br />
io Sneyn<br />
il Moandey<br />
i2 Tijesdey<br />
i3 Woansd.<br />
i4 Tongersd.<br />
iS Freed<br />
16 Snjuen<br />
JA NU A11Y, æf<br />
het 3i deagen.<br />
S. JJeTcama st. i558.<br />
h. Bos st. 1717.<br />
liero Ockinga st. 1587.<br />
Menno Simons st. I56I.<br />
Fr. Halma b. i653 st. 1732.<br />
EersleKetier.<br />
moains3u-wre<br />
3 min. ijnne<br />
Eaem.<br />
FolleMoanne<br />
mourns (\ uwre<br />
5 min. ijnne<br />
Kreeft.
17 Sneyn<br />
18 Moandey<br />
19 Tijesdey<br />
20 Woansd.<br />
21 Tongersd. Igo Galama formoard 1492.<br />
11 Freed<br />
a3 Snjuen<br />
2/j Sneyn<br />
ia5 Moandey<br />
2'3 Tijesdey<br />
i"j Woansd.<br />
28 Tongersd. Karel de Greate st. 814.<br />
29 ï reed<br />
3o Sn;uen<br />
31 Sneyn<br />
LOUWMQANNE<br />
Hendrik Casimirïi.h, t6à~.<br />
Henr. Schotanus st. i6o5.<br />
Suffridus Petri st. 1007.<br />
Leste Ketier,<br />
moarns4u\vrc<br />
3S min. ijnne<br />
Weagscheal.<br />
Nye Moanne,<br />
juwns 5 uwre<br />
3a rain. ijnne<br />
Wetterman.<br />
Eerste Keiier,<br />
moarns 11<br />
u\vre25 min.<br />
ijime Bolle.
1 Moandey<br />
2 Tijesdey<br />
3 Woansd.<br />
4 Tongersd.<br />
5 Freed<br />
6 Snjuen<br />
- Sneyn<br />
j j *<br />
8 Moandey<br />
9 Tijesdey<br />
10 Woansd.<br />
11 Tongersd.<br />
12 Freed<br />
i3 Snjuen<br />
i4 Sneyn<br />
FEBRUARY, æf<br />
het 28 deagen.<br />
Sixtusfenïtemmema b. i533<br />
Festus Hommiush. i5^6.<br />
FolleïïlociTLTie<br />
juwns 8 uwre<br />
25 min. ijnne<br />
Lieuw.
i5 Moandey<br />
16 Tij esdey<br />
17 Woansd.<br />
SELLE<br />
18 Tongersd. Petrus Tiara st. i588.<br />
19 Freed<br />
20 Snjuen<br />
21 Sneyn<br />
2a Moandey<br />
aS Tijesdey<br />
24 Woansd.<br />
î5 Tongersd. Simon Stijl b. i-3j.<br />
26 Freed<br />
27 Snjuen<br />
28 Sneyn<br />
Cunerus Fetri , eerste Bisschop<br />
toliieauwerdst.iSSo.<br />
Hendrik Casimir I. b. 1612.<br />
fF. f.Haren (dejonge)b. 1710.<br />
Eise Misinga b. 1^44*<br />
L. f en Aitzema st, 1669,<br />
Corn. Gemma h. i535.<br />
^-jeste Ketier.<br />
moarns 1 uwre<br />
7 min. ijnne<br />
Schorpioen.<br />
Sinne ijnne<br />
Fisschen op<br />
7 uwrt'4 min<br />
onder 4 uwre<br />
56 min.<br />
Lijtze Festeljuwn.<br />
NyeMoanne,<br />
moarns 5 uwre<br />
15 min. ijnne<br />
Fisschen.<br />
Greate Festeljuwn.
1 Moandey<br />
2 Tijesdey<br />
3 Woansd.<br />
4 Tongersd, Hero Sïbersma st. 1728.<br />
5 Freed<br />
6 Snjuen<br />
7 Sneyn<br />
8 Moandey<br />
9 Tijesdey<br />
io Woansd.<br />
ii Tongersd.<br />
ia Freed<br />
13 Snj uen<br />
(4 Sneyn<br />
i5 Moandey<br />
i6 Tijesdey<br />
M A E ïl T, æf<br />
het 3i deagen.<br />
fpïllemy. b. IJ48.<br />
R. Dodonaeus st. i585.<br />
Princes Anna st, iySg.<br />
Willem Xodewijjc b. i56o<br />
U. Huber b. i636.<br />
v. Rossum st. 1-555.<br />
Hendrik Casimir II. st. 1696<br />
B. Fullenius b. 1640.<br />
EersleKelier,<br />
ju^ns 8 uwio<br />
39 min ijnnc<br />
Twaeliugeu.<br />
Föïle"Moanne<br />
(lefterraiddeys<br />
a uwre6 min.<br />
ijnne Faem.
1 FC<br />
17 Woaiisd.<br />
t8 Toiigersd.<br />
19 Freed<br />
20 Snjuen<br />
21 Sneyn<br />
22 Moandey<br />
23 Tijesdey<br />
24 Woansd.<br />
25 Tongersd.<br />
26 Freed<br />
27 Snjuen<br />
28 Sneyn<br />
29 Moandey<br />
3o Tijesdey<br />
3i Woansd.<br />
>ARJIEKMOA.8.<br />
iS. ƒ. Brugmans b. i^63.<br />
C Wdrînga st. 1722.<br />
Arjen Roelofs b. 1754.<br />
1<br />
Leste Keiier,'<br />
juwiis 6 uwre.<br />
10 mi»; ijuneî<br />
Sjietter.<br />
Sinne ijnne<br />
Baem op in<br />
onder 6 uwre<br />
It Foarjier<br />
begint.<br />
Nye Moanne<br />
æfïerrniddeys<br />
3uwrei5min<br />
ijnne Raem.<br />
Eerst»Ketier%<br />
moarns - uwre<br />
27 min. ijnne<br />
Kreeft.
i Tongersd,<br />
i Freed<br />
3 Snjuen<br />
4 Sneyn<br />
5 Moandey<br />
6 Tijesdey<br />
7 Woansd.<br />
8 Tongersd.<br />
9 Freed<br />
IO Snjuen<br />
ti Sneyn<br />
12 Moandey<br />
i3 Tijesdey<br />
i4 Woansd.<br />
i5 Tongersd.<br />
APRIL, æf<br />
het 3o deagen.<br />
Maria Louisa st. 1765.<br />
Willen f en Maren (de âde)<br />
st. 1708.<br />
FolleMoanne<br />
moarns - uwre<br />
55 min. ijnne<br />
Weagscheal.
6 Freed<br />
7 Snjuen<br />
8 Sneyn<br />
9 Moandey<br />
o Tijesdey<br />
i Woansdey<br />
22 Tongersd»<br />
23 Freed<br />
24 Snjuen<br />
25 Sneyn<br />
26 Moandey<br />
27 Tijesdey<br />
28 Woansdey<br />
29 Tongersd.<br />
3o Freed<br />
GERZMOANNE<br />
Jpo LiaucTcama st. i535.<br />
Leste Keiier<br />
moarns 7 uwe<br />
14 min. ijn<br />
e Stienbock. [<br />
inne ijnne<br />
Bolle op 4<br />
uwre5-min<br />
in onder -<br />
nwre 3 min.<br />
]^ye"Mo(XTi7i.<br />
juwns 11<br />
uwre5omin<br />
ijnne Bolle.<br />
Eers. Ketie<br />
juwns8uwr<br />
16 minuten<br />
ijnnelieuw
1<br />
i Snjuen<br />
a Sneyn<br />
3 Moandey<br />
4 Tijesdey<br />
5 Woansd.<br />
6 Tougersd.<br />
7 ÏYced<br />
8 Snjuen<br />
9 Sneyn<br />
10 Moandey<br />
I [ Tijesdey<br />
12 Woansd.<br />
[3 Tongersd.<br />
i4 Freed<br />
t5 Snjuen<br />
i6 Sneyn<br />
M A E Y ,• æf<br />
liet 3i deagen.<br />
Henr. Schotanus b, i5/J9.<br />
A.M. Schuurmans st. 1678.<br />
V.fen Ayta st. 1577. .<br />
Ar jen Roelofs st. 1828.<br />
Albertlna Agnes st. 169G.<br />
Johannes Mulder b. 1569.<br />
C. Vitringa b. i65g.<br />
FoïleMoanne<br />
moarns 0 uwre<br />
24 œin.ijnne<br />
Schorpioen.<br />
Leste Ketier,<br />
æftermiddeys<br />
4 uwre 38<br />
min. ijnne<br />
Wettennan.
i-] Moandey<br />
18 Tijesdey<br />
19 Woansd.<br />
20 Tongersd.<br />
21 Freed<br />
22 Snjuen<br />
>.3 Sneyn<br />
24 Moandey<br />
a5 Tijesdey<br />
26 Woansd.<br />
27 Tongersd.<br />
28 Freed.<br />
29 Snjuen<br />
3 o Sneyn<br />
3i Moandey<br />
BL 0 M M EMOANNE<br />
ïî ij m m e 1f<br />
ear t sdey.<br />
Sinne ïjnue<br />
Twaclingenop<br />
4 uwrea min.<br />
onder 7 uwre<br />
58 min.<br />
Nj'e Moanne,<br />
moarns 7 uwre<br />
34 min. ijnne<br />
Reinerus Gemma Frisius st. Twaelingen.<br />
1555. H. VenemasX. 1787,<br />
Schema Wijhe st. 1482.<br />
Tfillem Lodewijh st. 1620<br />
Eerste ICeiier<br />
moarns 11 uwre<br />
10 min.<br />
ijnne Faem.<br />
Pinkster.
j<br />
i Tijesdey<br />
2 Woansd.<br />
3 Tongersd.<br />
i 4 Freed<br />
' 5 Snjuen<br />
6 Sneyn<br />
- Moandey<br />
8 Tijesdey<br />
9 Woansd.<br />
lo Tongersd.<br />
ii Freed<br />
12 Snjuen<br />
i3 Sneyn<br />
i4 Moandey<br />
i5 Tijesdey<br />
J. Ü N Y , œf<br />
liet 3o deagen.<br />
ff. Galema,S. Beijem in W-<br />
Ëonga lo Brussel onthaedgo<br />
i568.<br />
Ernst Casimir st. i63a.<br />
Bonîfacius formoard -54-<br />
Foppe Camstra st. i4a5.<br />
Balthazar BeJcJcer st. i6g8.<br />
S. Fulleniiis st. 170-.<br />
FoUeMoanne<br />
æflermiddeys<br />
îuwre4îinin.<br />
ijnne Sjietler.<br />
juwns tiuwre<br />
i4 min. ijnne<br />
Fisschen.
i6 Woansd.<br />
'7<br />
18<br />
19 Snjuen<br />
JO<br />
21<br />
23<br />
23 Woansd.<br />
•4<br />
25 Freed<br />
26 Snjueu<br />
17<br />
28 Moandey<br />
2 9<br />
5o Woansd.<br />
BOB<br />
Tongersd.<br />
Freed<br />
Sneyn<br />
Moandey<br />
Tijesdey<br />
S IMMEIU10A NN E<br />
Tongersd. Epo Douma st. 1602.<br />
Sneyn<br />
Tijçsdey<br />
•<br />
Georg. Coopmans b. 734. 1<br />
R. Dodonaeus b. i5i 7-<br />
A 7 ^e Wfoanne<br />
.•sfleriïiiddeys<br />
3u"wre'>9îïiin.<br />
ijune Twaelingen.<br />
Sinne ijnne<br />
Kreeft op 3<br />
uwre 3S min.<br />
in onder 8<br />
uwreaamin.<br />
De siœnier<br />
begint. Langste<br />
dey.<br />
EersteKeiier,<br />
moarïjs 3 uivre<br />
43 min. ijnne<br />
WeagscUealle<br />
iiMBunm 111111111 MUI pmBt
i Tongersd, JBavius Voorda b. 1729.<br />
2 Freed<br />
3 Snjuen<br />
4 Sneyn<br />
5 Moandey<br />
6 Tijesdey<br />
•j Woansd.<br />
8 Tongersd.<br />
9 Freed<br />
to Snjuen<br />
ii Sneyn<br />
12 Moandey<br />
i3 Tijesdey<br />
i4 Woansd.<br />
i5 Tongersd.<br />
i6 Preed<br />
J U L ¥, æf<br />
liet 3i deagen.<br />
Willen Jen Haren (de jonge)<br />
st. 1768.<br />
Festus Hommius st. 1642.<br />
B. Voorda st. 1799.<br />
Jan VPillem Friso fordrinst<br />
1711.<br />
Tjerk Hiddes st. 1666. P.<br />
Tiara b. i5i6.<br />
Lieuwe Fons st. i5oo.<br />
FolleMoanne<br />
moarns.auwre<br />
53min. ijnne<br />
Stienbock.<br />
Leste Ketter,<br />
moarns4 uwre<br />
6 min. ijnne<br />
Raem.
i8 Sneyn<br />
'9<br />
20<br />
21 Woansdey<br />
22 Tongersd.<br />
•>=!<br />
24 Snjuen<br />
25 Sneyn<br />
26 Moandey<br />
2 7<br />
28 Woansdey<br />
29 Tongersd.<br />
3o Freed<br />
3i<br />
Snj uen<br />
Moandcj'<br />
Tijesdey<br />
Freed<br />
Tijesdey<br />
Snjuen<br />
HEAM0Â NNE<br />
Hendiik Casimir I st. 1640.<br />
D. R. Camphuizen<br />
st. 1627.<br />
S, J. Brugmand st. 1819.<br />
Sicke Liauckama<br />
st. i553.<br />
Toko Aehinga st.<br />
l5l2.<br />
lîfeMoanns<br />
ÎTlOai'ÏKS O<br />
ijimeKreelt.<br />
Lieuweop4<br />
uwe 2min.<br />
in onder 7<br />
Fiwre58min.<br />
EersteTLeûer<br />
juwns 9 uwre<br />
7 îiiiïi. ïjune<br />
Schorpioen.
i Sneyn<br />
2 Moanâey<br />
3 Tijesdey<br />
4 Woansd.<br />
1 5 Tongci'sd.<br />
6 Freed<br />
7 Snjuen<br />
8 Sneyn<br />
9 Moandey<br />
to Tijesdey<br />
E i Woansd.<br />
(2 ToDgersd.<br />
(3 Freed<br />
i4 Snjueu<br />
i5 Sneyn<br />
t6 Moandey<br />
AUGUSTUS, æf<br />
liet 3i deag^n.<br />
/ara 0 Mem Friso b. 16S7.<br />
Tjerk Hiddes b. 1622. CAr.<br />
Schotanus b. ï6o3.<br />
PFillem Frederih st. l6i3.<br />
Jlf. Lijchlarna à Njeholt<br />
st. 1625.<br />
Gadso Coopmans st 1810.<br />
FolleMoanrte<br />
æftermiddeys<br />
luwresytïHii.<br />
ijmie Wetteraian.<br />
moarns 8 uwre<br />
38 min.<br />
ijnne Bolle.
17 Tijesdey<br />
18 Woansd.<br />
19 Tougersd.<br />
ao Freed<br />
31 Snjuen<br />
22 Sneyn<br />
23 Moandey<br />
24 Tijesdey<br />
2 5 Woansd.<br />
2G Tongersd. P. Winsmeius b. i586. .<br />
27 Freed<br />
28 Snjuen<br />
29 Sneyn<br />
3o Moandey<br />
3i Tijesdey<br />
RISPMOAJVNE<br />
Juw Jongema forsleyn by<br />
Schoterzijl i3ç)7,<br />
Z). Meeze st. 1770. . . .<br />
Kening Wïllem I. b. 1772.<br />
Eise Eisinga st. 1828.<br />
Zach, Huber b. 1669.<br />
Nye Moanne,<br />
middeys 12<br />
uwre2i min.<br />
ijnneljieuwe.<br />
Sinne îjnne<br />
Faem op 4<br />
uwre Sj min.<br />
in onder 7<br />
uwre 3 min.<br />
EersteKetier,<br />
æftermiddeys<br />
2U"wre 2c) min.<br />
ijnne Sjietter.
i Woansd.<br />
2 Tongersd.<br />
3 Freed<br />
4 Snjuen<br />
5 Sneyn<br />
6 Moandey<br />
7 Tijesdey<br />
8 Woansd.<br />
9 Tongersd.<br />
10 Freed<br />
ii Snjuen<br />
12 Sneyn<br />
i3 Moandey<br />
i4 Tijesdey<br />
i5 Woansd.<br />
SEPTEMBER,<br />
het 3o deageu.<br />
Wïllem 1Y b. ijn.<br />
FolleMoanne<br />
uwns 11 ùwre^<br />
2 min. ijnnei<br />
Fisschen. |<br />
Lette Ketter,<br />
æftermiddeys<br />
2 uwre 20<br />
min. ijnne<br />
Twaelingen.<br />
1
16 Tongersd.<br />
17 Treed<br />
18 Snjuen<br />
19 Sneyn<br />
20 Moandey<br />
21 Tijesdey<br />
22 Woansd,<br />
23 Tongersd.<br />
24 Freed<br />
a.5 Snjuen<br />
a6 Sneyn<br />
27 Moandey<br />
28 Tijesdey<br />
29 Woansd.<br />
3o Tongersd.<br />
HEARSTMOANNE<br />
Timaeus Faber st. i6a3.<br />
Sicco f en Goslinga st. ij3i.<br />
iSv. Wassenbergh b. i^ 2 -<br />
Ke/e Hommema st. Ï5O6.<br />
Gemma fen Burmania st.<br />
ï602»<br />
A^e Moanne<br />
moarns a uwre<br />
47 Biin.<br />
ijnne ï?aem.<br />
Sinne, ijnne<br />
Weagschealle<br />
op in onder 6<br />
uw re. De<br />
Hearst begint,<br />
EersteKetier,<br />
moarns 7 uw re<br />
Stienbock,
i Freed<br />
2 Snjuen<br />
3 Sneyn<br />
4 Moandey<br />
3 Tijesdey<br />
6 Woansd.<br />
7 Tongersd.<br />
8 Freed<br />
g Snjuen<br />
10 Sneyn<br />
it Moandey<br />
ia Tijesdey<br />
l3 Woansd.<br />
i4 Tongersd<br />
l5 Freed<br />
i6 Snjuen<br />
hot 3i deagen.<br />
PolleMoanne<br />
moarns 8uwre<br />
Fenna Mastenbroek st 18 J6.<br />
!<br />
11 min. ijnne<br />
Douwe Galama st. i5or.<br />
E. J. Borgen st. i8so.<br />
Corn. Gemma st. 1579.<br />
Sixtin Amama b. 1S93.<br />
-<br />
Leste Kelier.<br />
juwnsio uw re<br />
44 min. ijnne<br />
Kreeft.<br />
Nye'Moànne,<br />
j'Uwns 7 uwre<br />
4a min. ijnne<br />
Wagsclie alle.
17 Sneyn<br />
18 Moandey<br />
19 Tijesdey<br />
20 Woansd.<br />
2t Tongersd.<br />
22 Freed<br />
23 Snjuen<br />
2/J Sneyn<br />
25 Moandey<br />
26 Tijesdey<br />
27 Woansd.<br />
WIJNMOAN.NE " ' 1<br />
28 Tongersd, Greate Pier st. i52o.<br />
29 Freed<br />
3o Snjuen<br />
3 < Sneyn<br />
Wïllem fen Haren (de âde)<br />
b. 1626.<br />
Vigle fen Ayta, b. i5o7, i<br />
) IV. S. Grovestins fordrinst<br />
V I3I3. ffülemFrederiksl.<br />
' 1664.Zach, Hubersiij32.<br />
Wïllem IV st. 1731. iSinne ijrme<br />
iSchorp.j op<br />
] 7 uwr3m.in<br />
f cmd4u.57ïn.<br />
EersleKelier,<br />
;uwïisio uwre<br />
29 min. ijnne<br />
Wetterman.<br />
FolleMoanne<br />
juwns 5 uwre<br />
27 min. ijnne<br />
Bolle.
I Moandey<br />
2 Tijesdey<br />
3 Woansd.<br />
4 Tongersd,<br />
5 Freed<br />
1 6 Snjuen<br />
6o5.<br />
CA. Schotanus st. i6ji.<br />
Leste Ketier,<br />
moarns nuwre<br />
i min. ijnne<br />
Lieuwe.<br />
æftermiddeys<br />
2uwre5imin.<br />
jjnne Schorpioen.
iG Tijesdey<br />
i- Woansd.<br />
18 Tongersd.<br />
19 Freed<br />
20 Snjuen<br />
21 Sneyn<br />
22 Moandey<br />
23 Tijesdey<br />
a4 Woansd.<br />
a5 Tongersd.<br />
26 Freed<br />
27 Snjuen<br />
28 Sneyn<br />
29 Moandey<br />
3o Tijesdey<br />
SLACHTMOANNE<br />
Gerhr. "Mockema in Jeîtime<br />
£Lr* Juwsma onthaedge to<br />
Liauvterd i5i2.<br />
L. fen Aitsema b, 1600,<br />
Graef Jan fen Nassau h.<br />
i535.<br />
L. Bos b. I6JO.<br />
Joh. Schrader st. 1783-<br />
, Sinne ijnne<br />
v Sjietter,op7<br />
J uwre 58 m.<br />
/ in onder 4<br />
- uwrea min.<br />
Eerste Keiier,<br />
moarns nuvre<br />
56 min.ijnne<br />
Fisschen.<br />
FoUeiïîoanne<br />
moarns 3uwre<br />
2ï min. ijnne<br />
Twaelingeu.
i Woansd. •<br />
2 Tongersd.i<br />
3 Freed<br />
4 Snjuen ;<br />
DECEMBER, æf<br />
het 3l deagen.<br />
5 Sneyn j Ubbo Emmius b. ï5!tf.<br />
6 Moandey i<br />
7 Tijesdey ;<br />
8 Woansd.<br />
9 Tongersd.'<br />
lo 'Freeä '<br />
il Snjuen<br />
12 Sneyn<br />
13 Moandey<br />
i4 Tijesdey -<br />
i5 Woansd-<br />
i6 Tongersd.<br />
E-v. ffassenbergh st. 1826.<br />
Gemma Frisius b. i5o8.<br />
Ha/o Holdinga st lüoy. •<br />
J. Hoppers st. 1576.<br />
Leste Ketter,<br />
moarns 3 uwre<br />
3i min.ijnne<br />
Faem.<br />
Nye Moanne,\<br />
moarns 8uwre|<br />
^9 min. ijunej<br />
Sjietter. jj
•7 Freed<br />
i8<br />
'9<br />
20<br />
21<br />
22<br />
23 ïongersd.<br />
-4<br />
25 Snjuen<br />
26<br />
2 7<br />
28 Tijesdey<br />
||3o Tongersd.<br />
3i<br />
Snjuen<br />
Sneyn<br />
w<br />
Moandey<br />
Tijesdey<br />
Woansd.<br />
Freed<br />
Sneyn<br />
Moandey<br />
"Wosnsd»<br />
• f VUUÜU f)<br />
Freed<br />
ÏNTERMO ANNE<br />
Ubbo Emmius st.<br />
1625.<br />
Ernst Casimir b. i 573.<br />
D. Meese h. 1723•<br />
•<br />
Petrus Wieràsma st. 1811.<br />
•<br />
•<br />
•<br />
Eerste Ketter<br />
juwns 11 uwre<br />
6 min. ijnne<br />
Baem.<br />
Sinne îjnne<br />
Stienbock op 8<br />
uwre 23 min.<br />
in onder 3uwre<br />
38 min.<br />
De Winter be-<br />
%vaU Kirtste<br />
dey.<br />
K r ij s t-t ij d.<br />
FolleD-fociTiTie<br />
æftermiddeys<br />
2uwre29min.<br />
ijnne Kreeft.
FORSCHAET<br />
KIJM IN ON RUM.
O E R . I T W A P E N<br />
FEN<br />
F R I E S h A N.<br />
Yen P.redicaat îjn it fcoerelân komt folie by ypn fen<br />
siju ádcrlingen, ày yen eyn-erfde boer iz, in waerns<br />
sonen folie •wirck meytsje fenne icare fenne Dorneny ia<br />
âe Schoallemaestet', dy iijgge gnep iz ijnne Micttekinde.<br />
Bomeny mey dear jearn vteac, om it de Oare-ht-yte<br />
fea dy bera jietle lilibet, in by harren ijmvermet. Div.ïa<br />
iz foarhinïie Bysiltef wesU, in iz yen oprjuechte Stant-<br />
* 1
(O<br />
fries uwtte âde tijd, bj uester bedreauwn ijnne schijde-<br />
nisse, in ijnne teal fen uwz Lân.<br />
Wy schille Domeny salin forhellje litte , bet er trog<br />
dizze Ijue hockerdeys is forhànle, in ijn it -wirck stelle.<br />
It iz nuwr fieftien deagen forlijnne, dat ick niiju<br />
frjuen , DODWE TIJSSES , besijke, in do scag ick siju<br />
Heyte mcyen suwncrlinge oondachtc loaylsjen oppo<br />
print mey it Wapen feu Frleslân, lijck az it stiet foar<br />
it boeck feil BEKNARDUS SCHOTAHDS à STEERIBGA ,, Uyt-<br />
baeldinghe van de heerlijkheyt van Friesland, æf<br />
lcarre foarre kaerten fenne trijttig Grielenyen.<br />
Wy seagen him oon in oon meye holle schoddjen ><br />
in dearom freege iek :
(5)<br />
«n by TYieslân to pas , naet allinne dy twae boppa el-<br />
«« tjoar op it schijld, mar eack dy twae oonnc sijdeu,<br />
«« in dan jiette yan healc oppc keap tù 3 cef er boppa<br />
«« op? In hettc betjuette dy sân hlockjes æf torven ,<br />
a« dy lijckewol plompebledden wezze moatte, folgen»<br />
««it âde Wapen, in den al dy krollen in wimpels<br />
«« dearom hinne?<br />
«« Tck schoe "wol haest sizze, dat de lieuwen oep~<br />
««blieuwsils binne fenne tijden fen oerkreflinge, ck><br />
«« de yene Fries de oare sijke to formeljen, in do frog<br />
«« it heele lân kreft foar rjuecht jolde; ia dy plompe-<br />
«« Wedden schille betjuette moatte, bo Friesldn ijn dy<br />
u« âde tijden az op it wetter dreauw , in yen greate<br />
«
(6)<br />
««plompebledden. in krollen koene den allegearre wey-<br />
KK bleauwn habbe. De tijden fen oerwjealding in<br />
«« wreadheyt binne forroan , in de poellen binne<br />
««Irogge folcks-nommclheyt tjinwirdig ijn frochtbre<br />
«
(7)<br />
««Hier stiet yen fjouwerkante hlochstîen op ïïwûàjlcte.<br />
««In socks iz, tinckt my, krekt fen pas foar yen<br />
««"Wapen fen UTB Lân. It âde spreckwird fen wws<br />
«« folck iz ommers: sljuecht in rjuecht, sonder malle<br />
«« raeiijen in krollen , in iz it ijn alles naet so<br />
««bleauwn, it hearde dogge so to "weszen, in er iz<br />
«« jiette folie fen oer." "<br />
« Mar, Pake!" sey ick, so 'n Uockstien kin yea<br />
« goe sinnebijld wezze foar yen tins-pinning fen yea<br />
«brauwe in stantheftige tzierl, mar dat iz nin Wa><br />
«pen foar yen Lân, Dear to wirt to minste yen<br />
« schijld foræsche , mey, it yene æf oare dear op , het<br />
«foar socken Làn æf Folck fen betjuettinge iz, in<br />
«oonne kanten mey schijldhâders , in mey yen orae-<br />
« mint boppa oppe kroane æf helme."<br />
uiEuw, Domeny,"" — sey de âde man, —•<br />
«« ïnej'tsje y deav mar hette betters fen; ick -wol er wol<br />
««ney hearre, dogge ney mijn dom forstân komme<br />
âtKUtfeat ocreya.) Oppe oare : Stat ûrmitsr aitjUo* (Hy stiet<br />
onforwriggjende ti-og eya krefU)
(8)<br />
uu dear joedeys nin kroane æf helme meer to pas*<br />
«
(9)<br />
ticht fet mey hoeytter, meye letter F ijttige, yen ijpen<br />
seck mey sied} in yen oerheapte koer mey yerctpels*<br />
IJnne pleats fenne schijldhâdcrs, scüen wy yen great<br />
Fiiesch hijnser in yen lizzende fctte Ttutv oomie<br />
sijden , om it dizze fijf dingen de foarneamste stoanen<br />
uwtmeytsje fenne Friesche wolfeart.<br />
Dogge "wy hiene folie meer swicrigheyt om bette<br />
goeds foar it boppenstick uwt to fijnnen. Wijl 't it<br />
boppenste fjouwerkant wier , koene wy hier naet uey<br />
uwz sin mey lo rjuechle komme. Maester woe oarz foar-<br />
stelle, om dear yen Friesch jong-wijf œf faem, oonne<br />
middel to , op æf to bijldjen, mey reade wangen, in<br />
yen brie gouden earyerzen oppe holle mey goudene<br />
spjealden dear by.<br />
Wy lietene dit den so fier blieuwe , in besleaten om<br />
oer it boppenstick it reys meye âde man to besprecken.<br />
"üwz learling macke de teyekening klear, in eack<br />
yen fen it âde Wapen, lijck az it ijn it wirek feu<br />
SCBOTAHÜS Stiet.
(10)<br />
Yen pear deagen to ney kaeraen vrij weer oppe<br />
boerepleats by elljoarme. TTwz wirck wier wol ney it<br />
sin., it schijld inne pleatsforfangers fenne schijldhâders<br />
stiene Pake bjuester oon; mar do wy mey Maester<br />
sijn foarstel oer it boppenstick oppe laepen kaemen,<br />
krîjggene wy tijgge de wijn fen foaren.<br />
(11)<br />
«« forjiUen» Lia er yen greate grouwe tzijs meyen<br />
cm lijtse stvietemolcks tzijs op, in set dear den yen<br />
(12)<br />
yen stedtjer, dj by him to gast wier. Dizze<br />
hie er yen bulte op to leckschoayen. Naet allinne,<br />
tocht bidt, moast me oonne torf in oon it haern-<br />
liout tinsen habbe, mar eack oonne baerg, oon it<br />
schiep , in oonne yel, dy so folie jïld oou Frieslân<br />
opbringje. Hy woe fir jiette folie sinnebijldigs by hân<br />
habbe , lijck az de tryet&n fen NEPTTIUUS , de slange-<br />
stcef fen MEitcVRrus , yen passer meyen winckelhœck ,<br />
in yen heap hoecken, omme seefearte inne Tceappen-<br />
schip fenne Friezen, in eack jearm suwnerlinge<br />
njue foarre Miettekinde in oare wittenschippen to he-<br />
tjuetlen.<br />
Pake stoppe him gauw de rmvwlle in freege him :<br />
«« i«f doeken Wapen mey al dy omballingen naet weer<br />
uu lijekje scboe oppe âde wapens fenne Foar.sten ? Jæ<br />
«ie habbe , lijck az me wol reys seyt, folie fen mereke-<br />
u« printen , dy sonder de forklearinge fenne man<br />
«m mey it stoackje naet to forstean binne.""<br />
„, Dear moat dogge jiette meer sjeu by, âde,'" seyde<br />
stedtjer, ,„ schoene jiemme er nin wimpel, œf tuwgjen<br />
,„ meyen scheai'hout, yen sulyeren swiepe, in yen pear
(13)<br />
,ureedens, boppa op oon yen stoack, æf oonne kanten<br />
,y, to yen cieraadje bybringe kinne, dear uwt schoene<br />
„, jæ sjean kinne, hot yen nogt de Friezen habbe oon<br />
n> hirdsïjllen , hirddraven en hirdrïjden? n<br />
«« Bylievcn naet,"" sey Pake , 11» ick hád nact feu<br />
«
( u)<br />
««foarrc steatskrante teyckene het, dear me tjin-<br />
«« •wirdig de lieuwen op yen lintje stean sjogt.""<br />
J. S.<br />
Doiuuuy het uwz yen œfteyckeninge fcn dizze<br />
foeyde printjes tostjoerd, in dat jaene wij er<br />
op to.<br />
(Forfriesche trog yen fenne Forgearers.)
•4<br />
* S<br />
\n<br />
-^>-<br />
">A "-SËSKSS<br />
't ix<br />
> ; î f<br />
1<br />
I'. ?
OON MIJN FRJTJEN<br />
G. K IJ L S T R A , L z.,<br />
da iele heaide dat hy uwi mulck forlitle soe.<br />
Het! — Breagje >ck act? — Hab iet ït wol<br />
Wol cieii mijn frjuen syn Frjuenen hier forlitte ?<br />
(forslean ?<br />
"Wa dwerss't hem stien by slien den op sijn beaa,<br />
Dat liy (Yme igg' mistreastig wol foi'jitte?<br />
Och ljeave stalcke! bïîetrw dogs ija dit Gea!<br />
Blieu-w by jon frjueneiij ây jo ljeafje in aclitje!<br />
Wez omme roze-tornen dogs net kweaî<br />
Lit't frjuene hert ney jo forgcea net smachtje!
( 16)<br />
Ocli! tins' dogs laster-tongen fijnt me oeral,<br />
In dijvcls-bcrn , dy't kwea foar't goc foar-steane i<br />
Mar frjueacn 9 dy ijn goe in tjoe stean' pal,<br />
Sille y ocral net fijne, der y geane.<br />
In don de sted, de neare stcd foar't lân,<br />
Foar't blyo lân forwickselje, iney wollen!<br />
Och stalckc! wer's jon smeyts ? wer's jon forstân ?<br />
Het nachtspoeck foll't jon gaest doz op mey grollen?<br />
Ney't reynen schijnt wer't Wiere sinne-ljeacht;<br />
Ney't nacht-schâd komt it golle moarn-ljeacbt deagea.<br />
Wa moed in hoop-fol steez op't bettere eagt,<br />
Fijnt sijn forwachting seldsom hier bedreagen.<br />
Be,tins' dit frjuen! in wol dogs net for-tjeani<br />
Blieuw by uwz ijn it schiene Dragten wenjen!<br />
lek kin, ijn't fiert, jon lock-stier reez al sjean,,<br />
Dy al jon quolm' milddiedig sil belenje.<br />
J. G. VAM BLOM.
OON<br />
HERO GALAMA.<br />
Bolsuîna oongljoercke' ijn oongenamme njoe ,<br />
Jer ljeav let-jong, waems lett're' uwt-bijld, by djoe,<br />
Earnstheftig , Ijeacht op ljeacht-striell' feii 'im joe.<br />
*k Touw't (earne s') naet forlerne' ijn 't græf to gloarjen,<br />
Gouwn' jonge tzierll'! dijn tinsfr-inck't berg't for soarjen<br />
Mijn schonck'-yessche', om naet ijn forjit to smoarjen.<br />
O 'kgrienje' ijn 't græf! ick luwck de' haed-holle oer eyn<br />
Trog dijn druvrek-troay', in reyzgje' om fiere' in heyn.<br />
Mijn gloar-namm' wirt, op ny trog dy opteyn'.<br />
3
(18)<br />
Dijn boeckstoay'-stâll ontwraegs'let my 't fordearren.<br />
Dijn ferss'-gesjong, dijn Lierom wit to klearren<br />
Dat ick oon' Wrâdz-eyu' lodd're-libbje', ijn eeren.<br />
'k Loayts' (: sleat se':) ô Sin! ijn dy mijn herts bejearren.<br />
Dy njueggentiende fenne<br />
öerz-naoanne, 't jier yen<br />
tuwzcn segs hondert segs in<br />
fijftïgh, to Bôlsert.<br />
G. JA1UCX.
O O N<br />
IT MAERTEBLOMKE.'' 1<br />
J\om mijn ljeav« foarjiersberntje,<br />
Mey dijn wijtte poeiine op,<br />
Kroepstu eack wer. uwt dijn herntje,<br />
Wolkom, wolkom griene pop!<br />
Koeste irogge snie jîett' boárgte,<br />
Lijtse Ijeave poenneman?<br />
Koeste troggc birde loarste<br />
Poarje , lijtse Maerteman ?<br />
(*) Gulanihus JSwaHs, Linnei, sneeuwklokje, ijn it Hüllânsc-li.
(20)<br />
'Wierste dear net trog forklotnme „<br />
Uu dy ijzerhirde gruwn ?<br />
Koesle trogge Winter lomrae ?<br />
Wierste heele Winter suvvn ?<br />
Hieste 't dear net kâd, mijn kuwze,<br />
Hest' dear eack nin silschip fuwa ?<br />
'fleste dear allinne kluwze ,<br />
Un dy djiep beferzen gruwn?<br />
Wolkom tryreys vrolkom, soantje<br />
Fenne schrouwske -wintertijd,<br />
Wis du blieuwste hier yen toantje<br />
In du mackeste uwz reys blijd.<br />
^lar mijn Ijeave griene bode<br />
Fen dy romme griene tijd,<br />
Fy.' it ruwge in kade naarden'<br />
Guwlt in bijllet wijd in sijd,
(21)<br />
Spy't jiett' heyl uwt swarte loften,<br />
Reynt in touwert wijld in kâd, —<br />
Æft er tuwzen tongers ploften<br />
Oppe keale kade wrâd, —<br />
Pijpet jiett' trog mest in toerren,<br />
I'agget teek in beammen wey,<br />
Schoddet jiett' mey huwz in schoerren,<br />
Bliest de wijlde weagen wey.<br />
Nuw du biste er nuw, mijn kuwze,<br />
Mey dijn wijtte poenne op,<br />
Simmerloften schill' bier ruwze,<br />
Blieuvr hier mar mijn ljeave pop.<br />
Och, du kinste bier net blieuwe.<br />
Dat leyt net ijn dijn natuwr;<br />
Sîesnig awren siste llieuwe,<br />
Ia den iz dijn libben oer.
( 22 ><br />
Hacst lîtstu dijn holtje sincke,<br />
In den giest "wer neye gruwn.<br />
Simmen schil om dy meer tincle,<br />
A?. Dy 'tlibben dy het juwn',<br />
Dy schil dy ijn 'tlibben roppe<br />
Grien in proesig lijck az joed ,<br />
In du komste wer hier boppe,<br />
Ljeaf forgetten Maertekruwd!<br />
E. HALBEETSMA.
FORKLEARING<br />
FEN TWAE<br />
FTxlESCHE SPRECKW1RDEN.<br />
XJWÏ Laust JACOEOS SCHEI/TEMA. joeg ijn sijn Mingel-<br />
wlrck yen forklearing fcn it Friesche spreckwir.d uwtte<br />
achttjiende jeuw: dear wier nin kaey fen, sey SICKE ;<br />
nuw het er uvn: yen toljeachting toseynct fen twae<br />
oare, dy jiette ader binne.<br />
It eerste iz:<br />
Setter yen wohey,<br />
jlz Hfijf-krju.esjen alle dey,<br />
sey ABE SIUCKSMA..
( 24 )<br />
Dizze ABE wier omme mids fenne segstietide yeuw<br />
Grietman fen Ferwerderadiel. Dy tijds koam er jjnne<br />
juwn, forschaete wijden neyen oar , yen aesgier op<br />
it krjues fenne toer flean , dy muwlck wol oppe luft<br />
fenne dea minschen ijn tijden fen pest æfkoam. Yen-<br />
fâdige bygcloavige ljue foarseagen hieruwt folie pleagen<br />
in de Presters setten dy tjerckedoarren ijpen, in<br />
befelne it gedjoerig æf fiertiguwrig gebed om it driegen-<br />
de uwnck æf to keeren. De Grietman hádde meer<br />
fen to taesten , az fen bidden. Sjietijzers omme fuwggel<br />
fenne toer to bliezen hie me do nog naet; dear mecken<br />
jæ 't letter to Amsterdam by yen gelijck geval mey óf.<br />
Hy roap alle huwzljue op it tjerckhoaf by yen oar, in<br />
dear hiet er herre om allegear to gelijck yen kiel op to<br />
setten. In de fuwggel fleag wey. Nuw sey jne:<br />
Setter yen wohey,<br />
Az 'tfijf fcrjuesjen aüe dey-<br />
Yen great boha to tneytzeu holpt meer, aa alle dey<br />
mey fâden' hânnen to lizzen.<br />
Dit spreckwird iz jiette opmerklijker, om 't it de<br />
forklearing jouwt feiine menear om by 't bidden naet
(25)<br />
allinne de hânnen to fâden, mar eack dy fingers trog<br />
yen oar to flechtjen; me mecket den ijn wierheyt<br />
fijf krjuessen.<br />
It oare spreckwird iz:<br />
Fjueclite œf suwppje , sey SJDCK.<br />
Jonker SJOCK FEN BCRMANIA wier ijnne sântjiende<br />
yeuw Grietman feu Lieauwerderadiel, in wenne to<br />
Stiens.<br />
By yen oproer wirdde er mey plunderjen drijge.<br />
Hy helle so folie folck by yen oar, az er koe, in<br />
joeg harre snaphoannen in wapens.<br />
Hy macke de poarte ticht, in stoe dear by meye<br />
gleônne lonte ijnne hân by yen stick kanon.<br />
Do nuw dy dolstjoerige heap oonkaem, róp er :<br />
«Stean mannen! in hark.' Az er yen fen jiemme<br />
ii oonne poarte æf öerre græft komt, den baern ick er<br />
« op ijiï, in mijn folck eack. Ick schil mijn huwz in<br />
« mijn huwd djoer forleapje. IJnne herberg iz bjear<br />
ie in jenever. Ker nuw mannen! fjuechte œf suwppje"
( 26 )<br />
Jæ kerden it leste ; in so kaem it spreckwird ijnne<br />
wràd :<br />
Fjuechte œf suwppje, sey SJECK.<br />
DÉ LEKKEN IN DE BREKKEN<br />
M I N S K E IV.<br />
God, JüPiTER, het uus twa sekken<br />
Opleid , in de iene hinget foor,<br />
Wei' ijn dat binne ien oor sija lekken,<br />
Dij wij so klear sjogg': Dogs dij oor'<br />
Mei unsers iz op uus reg hinge,<br />
Dij kin me uus naat ligt foar 't æg bringe.<br />
Nei PHAEDRDS.<br />
R. P.
RINSE IN SWOBKE,<br />
ROMANCE.<br />
God schil dy each ? ney wircfc t heleanje ,<br />
Aef^hreche* ijnne' ijvigheyt' ,<br />
FVey-schoerre* in grijjjpje' uwt tinte 'm wenje s<br />
Tuu/ck\ staemme* in tvirtl'te beyd,<br />
lîwb-luwche {ijn hiet-ontstits*ne moed)<br />
Uwt dWihb'ne lart , as. wjoed.<br />
G-IISBEE.T JAPICX.<br />
lt Spaenscbe foret, ney bloed fortoarst,<br />
Sïoeg op uwz ïàn sîjn dijvelscbe eagen:<br />
TOLEDO kaem , mey moard in dead ;<br />
Mey bloedrie f helsch forrled (o nèad!)<br />
In tuw^en oare tjuest're pleagen.
(28)<br />
't Wier kreauw in gil-gjealp aonder eyn,<br />
By 'ttongerjen om muwr in stinzen;<br />
De wanhoap stieck de lonte ijn 't kruwd j<br />
OSABJE fleag; (oarz great fen moed.)<br />
Graef HOOKNB in EOMOKD wirdden finzen.<br />
Op 't greate slot fen Ljeaukema<br />
Siet RIMSE mey sijn SWOB to djoeyen :<br />
« O Jjeaf! het biste seft in mijld,<br />
« De nioyste faem, yen gouden bijld l"<br />
Spreekt EIHSE in pât har onder 't stjoeyen.<br />
'k Wier earn sa grutsch in stjoer fen sin<br />
In sey: « nin faem schil my rejearje.<br />
« Mar az ick dy , mijn tuwtel, seag ,<br />
K Wier 't of my 't fjoer trog 't herte fleag;<br />
ii Ick koe't my selme neat forklearje.<br />
•e Dijn eag trogflijmet merg in bien<br />
« Ia het zae ija minnesjoclit ontstitsen.
(29)<br />
« lek bin foreald in buwtte rie; -<br />
« Mijn brân fordoaft nin ijz , uin snie ;<br />
K It fjoer blieuwt onder de yesch' beritsen.<br />
(30)<br />
Xiearmey gong EIKSE fol fen njue f<br />
ïn sey oon lieyt het hy bejearre:<br />
(31 )<br />
« 't Geweer in slagswird ijnne hân .'<br />
« Strijd foarre fryheyt fen uwz lân ,<br />
« De Spanjird moat forplet, trogstitsen!<br />
« In koniste weer , mey roem bestriekl,<br />
« Den schil dijn namme gloarje in prijckje ,<br />
« Ben kryste Swois, mey -wiiisck in wâd ,<br />
«De schienste pearle fenne wrâd,<br />
« Nin Kenings kroan kin dearby Ijjckje."<br />
Doz, wier sijn teal. — De diede op 't wird :<br />
Ja! KIHSE sehoe sijn lansljue wrecke.<br />
Hy scheat de stielen resting oon;<br />
't Eag oppe onthiettene ccrekroon<br />
Woe hy it yerz'ne jock forbrecke.<br />
Da EIESE neye hayen teag,<br />
In nnw foar 't lest sijn SWOBKE omearmde}<br />
Dear wier jæ , ljeave faem, ijn nead ,<br />
Bescheat in laey îjn swijmme az dcacl,<br />
Wijlst RiifSE suchtte in weynne in kiermde.
(32)<br />
IJn 't eyn bekaem jæ bette weer<br />
lu sey: (yen trien roan lanz har wangen,)<br />
« Het •weanwijt EIKSE! krinckt dijn sin?<br />
« Forjitstc miw dijn sill'ge min ? —<br />
( 33 )<br />
a By God, dear ich mijn hoape op bouw,<br />
H Swer iel: dy ijvig Friesche trouw!<br />
u lek schil dy nintertijd forjitte."<br />
« Nuw , ferre wol! az 't neadlot ropt,<br />
(Herfette jæ mey droavige eagen)<br />
ei Mijn' libben Hieuwt oon dy forknoatt';<br />
« lek bidde dijn behâd fen God;<br />
« Hy schil dy stjoerre op wetterweagen." —•<br />
Dearjney gong EIKSE droave oon böerd* *—*<br />
De wijn steekt op in guwlt in ruwzet.<br />
It schip sijll't ringen d'haven uwt<br />
In fleag ijnn' hol schomwetters tuwt,<br />
Dear de æfgruwn freazlijck him oonguwzet.<br />
It spalt de scholprîg-sâte floed<br />
In klieuwt omheag tot oonne woleken.<br />
't Weag schodt sijn grijz-oerschomde kop<br />
In luwckt it ijken boerd ijn top,<br />
Of slingret it ijn djiepe koleken. —
(34)<br />
Mey ængst heart SWOBKE oon 't strân de stoarm<br />
Dy oon in oon sijn grijinm' formearet ;<br />
Dy twierjet, in de dijeken schoert,<br />
De swiep foar weagen iz in boerd<br />
In 't romme welterfjild rejearct.<br />
Har eag folgt sijlarck, flagge in mesi<br />
Mey suchtjen, mey oerdroavig Hermen<br />
In jammer-kleyen sonder eyn. —<br />
It schip wird oon har eag ontteyn, —<br />
Jæ sonk ijn swijmme ijn heyte's earraen.<br />
De sinne duwckt oonne oare ig del,<br />
Har heal eag iz mey'n woleke sletten.<br />
De oar lielt bemielt de sâte floed<br />
Mey'n tuwzenfâde gloarre-gloed ,<br />
In 't seeschom iz mey goud oergetten.<br />
De toalfde moannc wier forfleyn, —<br />
Win tijding fen har hertshejearen.
(35 )<br />
n ô RISSE (galts') het strân , liet klip ,<br />
« Het grijrome kolek forslirwn dijn schip<br />
« In stirt my cynlcas ijn 'tfordearen? —<br />
« Of het de Spanjird wread in dol<br />
« Mey 't gleônne swird dy 't hert trogdolgc ?<br />
« Of het it gru'wlijck oarlogsfjour,<br />
« Mey dealsche tosck in helsche klocr,<br />
« Dy jammerlijck forschoerd , forswolgc i 1 —<br />
(t Dijn stcarren '\% mijn stearren eack. —•<br />
« My -walgjet 't kiermen , suchljen, trienjen.<br />
'« Mey BIHSE iz al mijn lock forlern ;<br />
(i Nin holp j nin tvcast iz my beschem^<br />
« De dead allinn' schil uwzforyenje!"<br />
Dê greate sniert oerstjealpt Iiar siel<br />
lœ galt, jæ beart, jœ ealt uwlh'tlen.<br />
Mar och ! de miet wier nog neat fol,<br />
O hertsbreck ! dealschheid ! smaed ! o liol!<br />
Har EIKSE hie sijn SWOE forjitten! —
( 36 )<br />
De deugd "wier gled fen hiro forteyii;<br />
Jij joeg sija hert, sijn hân yen freamde.<br />
Har falsche treken, list in min<br />
ï'orbjuest're RIMSE'S hert in sin ,<br />
Dy carne SWOB sijn hertsnjue neainde, —
(37)<br />
Har eagen , earn sa blief in goî,<br />
Forsoncken djiep jjnn' hoîle dol<br />
In sleaten har al rju to stearren. —*<br />
Jæ laey dear uwtterd trog fortriet j<br />
De holl' mey't stcarren-swit oergetten*<br />
Har lippen wirdden blauw az lead,<br />
Jæ restt' ijn de earmen fenne dead $<br />
De hijmmcl "wirdde har ontsletten. —•<br />
F^^^/^^J-W^'fc^^l<br />
't Wier nacht! yen schricklijck tjuestre nachts<br />
De moan mey'n tjocke wolek belitsen ,<br />
De, stoarm schodt beamte huwz in floed;<br />
De tonger romm'let helsch forwoed ;<br />
De yerd iz mey blicksem-fjoer beditsen. —<br />
Op Hollâii's gruwn, ijn de onwaersbuy,<br />
Laey KINSE rcsllijck deî to sliepen.<br />
Op yens heart hy de stim fen SWOB :<br />
« Weyts op , ô KmsE ! feynt! weyts op !<br />
«Dijn fijnne neackt! de doar moat yepen! ---
(38 )<br />
ie To! reppe dy , de grijmmc dead<br />
« Bret dealsche flincken , tjuestre leagen ,<br />
«In bijllet fuwl mey gleônne tosck.<br />
«t Folg my ! ontschuwle îjn 't ncyste bosck ;<br />
« lelt stjoerre dy lanz sijckre weagen,"<br />
Hy schrickt, rijsbosckjet stom in kei,<br />
In freaz* fornîelt sijn hert fen binne.<br />
et Wa het dy (sprijck er) to my suwn? <br />
K Ho komst' hier ijnne lette juwn ? —<br />
ii Hel wotte dog ? — Wer moat ick hinne ?" —<br />
«Dat sitte hearre! folg mijn foet!<br />
ie In from minsch moat neat freazje in schrilje."<br />
Herfette jæ in gong him foar. —<br />
Hy sloep har ney in folgt har spoar;<br />
Hy œngjet, — al sijn Ijea dy trilje.<br />
IJn 't eyn stoe SVÎOBKE stil in sprijck,<br />
Mey'n stim^ dy TUKSE 't hert trogboarre :
(39)<br />
et ô Ondjier ! wriggc fen natuwr !<br />
«Don hast, mey'n godleaz onbestjoer,<br />
« Dijn eed in wird ijn 't hert fcrsmoarre !<br />
« Hier fier fen dinne ijn 't heyte lsm<br />
« Dear leyt mijn lij et ijnne yerd beditsen.<br />
«Myn geast sijkt dy mijn moardner op! —<br />
« Gods wreek forplet dijn helsche kop ! —<br />
« Siz tzjcrl! het haste my forspritsen,<br />
« Da 'k earne oerdroavig fen dy schaet r —<br />
« Mey doeken eed hast my beljeagen:<br />
« By God , dear ich mijn hoape op bouw ,<br />
« Swer ick dy ijvig Friesche trouw ! —<br />
K Doz slijekstu 't hijmmel-haed ney de eagen!<br />
« Dy trouwe wirt nea straüeaz scheyn .'<br />
« God piieavvt it hert fen boase' in fromme.<br />
n Kca strafleas \^irt it kwea bedreau~m,<br />
« It stiet ijn 't libbens-boeck opschreau-wn.<br />
«-o Tzjerl! nin minsch kin God ontkomme!
(40)<br />
« Dîja wruwgwierm pricket yer of let.<br />
•« Fortwijfling schil dy 't hert forschoerre. —<br />
« Dijn libbenstîjd iz gauw forroaïi:<br />
« De kade dead grijnt dy al oon<br />
« In schil dy smoarje ija yerz'ne kloeren."<br />
Doz sprijck jæ in fleag do ringen hin. —<br />
De illicd'ge RIRSE wier bedwelme.<br />
Fortwijflings wijlde helsche smert ,<br />
Ængst , wrijt in spijt trogpriemt sijn hert;<br />
Hy knerseltosckt, forflockt him selme, —<br />
De stoarm guwlt freazlijck oon in oon, —<br />
De reyn stirt uwtte gnjinme •wolckcn, —<br />
De tonger romm'let hol in skel, —<br />
Dear scheat op yens de blicksem del s<br />
Trogboarre KIKS' mey tuwzen dolcken! —<br />
T. P. TRESLINS.
TR06 i T RINKET.<br />
roar tachtig jier wenne er yen Smids wijf oppe<br />
Gordijh , dy har man schien oer hic, in dy nearne<br />
meer ney langhalze, az ney de uwre fen sijn dea. Yen<br />
bijsfeynt, dy onderduyms eack yen goe fijuen fenne<br />
Smid wier, joeg har de rie, om har man alle moar-<br />
nen op waerme boltjes ta tracktearjen, in dear soe er<br />
Wijn fen wirdde, in eynling wol stearre. Dear harcke<br />
sleauwkemôy ney, æft har ly wetlcr ijnne earen getten<br />
wirdde. In man! bar besluwt wier: de smid soe<br />
er oon, hy soe de seafte waermboltjedea stearre.
(42)<br />
Az jæ moarnsyer de backershoarn hearde, den fleag<br />
jæ az yen wijlde draeck ta de doarren uwt, in belle<br />
foar yen schelling waerm boltjes. De Smid bearde<br />
dat er uearne fen wist, in sey tjin sijn wijf, dy oara<br />
sa {ijml az yen schierre wier: « hee ljeave, ho komt<br />
« Peasschc sa ijn 'tlân? dn wirdste rijnsch! "<br />
«ti Ja,"" sey jæ, ««baes, wy habbe langer noag<br />
««goarre, wy nioatte it er mar reys hette rommer<br />
ii K fca nimme ; in jy moalte er sa swier foar smeye,<br />
«ei dat my tinckt jy mey it er ten minsten wol goed<br />
tut fen nimme." J><br />
In de Smid, dy yen greatlongerig keareî wier, in<br />
dy lijck az de mearstc fen sijn swarte collega's yen<br />
man oon it ambeld , mar eack yen man ooniie kreabbe<br />
uvrtmackcj friet az yen lieuvre alle moarncn wol tweyn-<br />
tig waerme boltjes op.<br />
Eynling stoe it him dogs tjin , in' do er seag,<br />
dat it sijn wijf eack begoe to begrutjen, klagge er<br />
dat him de eagen begoene to schiinimerjen, in<br />
hy dronck siju dickkop eack net meer, omdat er<br />
wol reys heard hie, dat it kwea foar 't gesicht wier.
(43)<br />
Dit stoe it bygeloavige Wijf danig oon , in jæ be-<br />
klagge him jielte eack , dy falsche nierre! Dit wirck:<br />
sjampère nog al twac deagen sa oon, mar de trcdde<br />
deys , do de Smid nioams op stoe, \roc er sijn broed<br />
krye , in by taeste iju it turffet, hy woe sijn sclioen-<br />
nen oontjean, in hy krijgge de âde boarre by de<br />
kop, hy woe de pruwck opsette, in by bie de<br />
feger beet. Jiemme kinne tincke het yen nocht it Wijf<br />
dear oou hie, mar jæ hâdde har froed in fijn, in sey:<br />
«te och hee baes, kin je net meer sjean?""<br />
« Nee, Lus ," sey er,
(U)<br />
Smid, « ick wol dca, dat hab ick so mar ijn mijn<br />
« holle set, in du sist my helpe." «« Dat iz oarz al<br />
«ii wat raer,''" scy it Wijf, ««mar ifc iz lijck az je<br />
«nsizze, baes, yen Mijn minsche iz yen ongelockig<br />
B« minsche. Sa iz eack dogs net oon it libben. It<br />
(45)<br />
« Ja," sey de Smid, « ick soe dy -wol hclpe ljeave,<br />
« mar ick kin dy net sjean, Ick bin Mijn."<br />
««Help, help!"" rôpse foar de leste reys, in dcar<br />
«et mey sonck jæ onder vetter.<br />
De Vallaatsman, forheerd fen it girwlen in geyen<br />
fen Lus, kaem ta de doar uwt stuwen, in dy rôp<br />
oonne Smid, ««« dit iz rae» 1 , net boerman! moat dit<br />
«««sa, man?"""<br />
«Ja, man," sey er, «jæ iz er sels ijn floyn, in<br />
« wostu se opfisekje, dat kinste dwaen, mar ick wol<br />
tt er nin hân ney uwtstecke, want jæ woe er my iju<br />
« raeme, mar ick wier har ta red."<br />
De Vallaatsman grijpte sijn hæck, in flssche ijnne<br />
kolek, mar de stroam He har trog it Binket litsen, in<br />
do kaem jæ oonne oare kant fenne sijlsdoar weer op-<br />
boarsten, in do piekte er har mey de hæck ijn it<br />
jack, schoerde har oppe wal, in brocht har heal dea<br />
by de Smid t'huwz, dy har yen heal romerfol Beren-<br />
borger ijnne hals geat, har forschienne in ney bed<br />
brogt.<br />
De Smid koe sjean, in dronck de selle juwn sijn
(46)<br />
dickkop weer op, in 't wijf wier ta ney sa mack , dat<br />
er se omme finger "wijnne koe.<br />
Manljue, dy onmacke froiiwljue habbe, litse trog it<br />
Rinket fleane, it helpt, hear! —<br />
E. HALBERTSMA.
DE KINSTNER,<br />
knieîjende f o ar it Jrouwne-bijld,<br />
Nin ljeacht, dat sa mey glanz bemiell't,<br />
Kin gloed , Aj sa for-smeltjend' striell't,<br />
Az 'tfjocr, ficdde ijnne frouwene-eagen ;<br />
Nin jniddey-sinn', ho schien jæ Honck,<br />
Trof êa sa az yen frouwne-lonck ,<br />
Sels mey yen wolck fen leed omteagen.
(48)<br />
Wa ca , mey djiep-forsleyne siel,<br />
Foar 't æb'le Gods-bijld buwgge in kniell',<br />
Oonne âter-stion az buwn in kloncken ,<br />
't Iz hild , dy oon natuwr foldogt,<br />
Az se oonne téere foet uwz sjogt<br />
Fenne æb'la swacke frouw delsoncken.<br />
Natuwr, ijn alles gol in mijld,<br />
Forteant bar Ijeauwst ija 't frouwne-bijld ,<br />
Mey folie tate, My ta jeftme,<br />
Mey'n earm-stâl, dy holp-wille uwtdruwckt,<br />
'. In mey yen eag, dat lonckt in luwckt,<br />
ïn mey yen Iaeyts , fol linte-seftœe.<br />
De kinstner, fol fen 't wiere ljeacht,<br />
De iinstner, dy. op 't heagere eagt,<br />
In gaest-forhefjen wacht fen hoppen,<br />
Hoaft mey nin eangst foar swiere strat<br />
De Gfton, ijn yen uwtholl'ne staf,<br />
It hijmmelsch fjoer ta moeck t'ontroppen;
( 49 )<br />
Sîjn bliek gean' flauwckes mar omheag t<br />
Hy spegelj' him ijn 't dricuwjende eag,<br />
Wer uwt yen hijmmel laeck't fen wjealde ;<br />
Hy bidje it schiene it stoff'lijcke oon,<br />
In heager drift besiell't de yerds-soon,<br />
Az êa de boarst fen Goden strealde.<br />
Az de eagne-winck , der 't al foar km'elTt,<br />
IJn 't brân-punt fen siju blieken striell't p<br />
Al bidjende der ney opsleynnej<br />
Az 't eag ijn 't frouwene-eage gljuerck't,<br />
Ta yen der mey ijn trienen sîjuerck't,<br />
Den iz hy ijnne Hijmmel teynne.<br />
Den iz it dat hy wollust drinst,<br />
Dy 't frouwene-eag folop him schinst;<br />
Yen sin mar weytst, — al de oore sleppej<br />
It eag nimt alle sinnen ijn ,<br />
In 't schijnt, ja 't iz haest meer az schijn<br />
Æf 'tlichem om it eag wier scheppe.<br />
4
(50)<br />
Strack weagg't yen fjoer-stream trog sijn bloed;<br />
't BeseiPleas lichme fielt dy gloed ;<br />
Hy tint'let trog ta tomme in fingren:<br />
Az wist de sefte frouwne-Ionck,<br />
Mey hijmmelkreft, yen blixme-fonck<br />
Trog al sijn ye»eu Iiinn' ta slœgVen.<br />
Nuw streamt de kinstners siele fol;<br />
It fronwene-eag iz sijn Apol,<br />
Sîjn Venus, ja alhiel de bijmmel;<br />
Het oppe Olymp, op Pindus treant<br />
"Wirt him ija 't frouwene-eag forteand ?<br />
Mey Muzenkoor in donz-gewijmmel.<br />
Nuw grijpp' hy beytel, æf pinsiel,<br />
Æf Herj ta ljeaffiijck teane-tiel;<br />
't Wirt thauwer-reauw ; 'tsil wond'ren schinckje.<br />
De Ijeafde mack't it mormer seft,<br />
Jæ jouwt de •weacke ferwen kreft,<br />
Dogt 't sjong-luwd femie lippen klinckje.
( 51 )<br />
Den jouwt de kinstner ftye team<br />
In rin oon sijn gedachtne-stream ,<br />
t>y uwtwey sijk't trog tol fen muwllen.<br />
Watuwr redt ta ; de sweang're geast,<br />
Dy antjenl' wier fen hette greats ,<br />
Bcrnt nuw de dragt, ijn bim bescîmwUc,<br />
De frucht iz der, — yen libb'ne bijld,<br />
Dat heyte siel op 't wezzen spijll'tj<br />
Hy «jogt it oon, — 't hert fljucht ney heag^n ;<br />
Sijn bern foldogt sijn eynne-min,<br />
De freamde strealt it siel in sin,<br />
In blijdschip dauwet heyt uwtte eagen.<br />
o Grutscke kinslner! smoar dijn wean,<br />
In wol dijn bliek sa heag net sJean.<br />
Het iz de wrâd oon dy forschildge ?<br />
Hastu dit wondre bijld den tield<br />
Trog eynne kreften , in besield ?<br />
Mat min dy hier ta. schepper hildge?<br />
*4
(52)<br />
Bil wierste it spijltuvrg mar....... dy tcan<br />
Die 't frouw-bijlds-schiento uwt dy ontstcan,<br />
Du wierste, it wirck-rcauw ijn ïiar fingren,<br />
ïæ wist dy, by dijn hilde bie'n,<br />
Lans doock , pampicr æf rnormer-stien ><br />
Ai pin æf beytel, qni ta sliugVen.<br />
Du mienst' haste uwt dy salm sa tocht,<br />
Dijn eynne wirck ta foarscliijn brogt,<br />
Pijn eynne geast-drift salm ontstitsen;<br />
Du spriekst' mienst' jin trwz siel in sin,...«.<br />
Och! doest' dj' wey-droagste ijnne min,<br />
Doe hat de frouwe trog dy spritzen.<br />
De roos, dy kinst der bloazjen dogts<br />
In 'tbijld, fol libben, dat min sjogt. s<br />
In de Ingle-sang fenn' ljeafde in minne s<br />
In al 't forlockjende, nws foarset<br />
't Iz kinstner! uwt dy salme net,<br />
't Iz berne uwt 't froirwene-eag alîinne.
(53)<br />
Sa •wcane , ijn trotsckhcyt, yenmal de yerd'}<br />
Dat griente in kruwd, dat har foraiert,<br />
Har wirck wier •—• Jæ allinn' ta rommcn:<br />
Mar de ijskoarst sleat har yeren tigt.<br />
Jæ bea it ljeacht, der 'tal foar swigt $<br />
't Wirdd' linte— in de yerd stie fol fen blommen.<br />
Ney V Uôllanz, fen Eoois.<br />
J. G. VAK BLOM.<br />
GREATE LJEAPENS.<br />
Yen Munsterlànner wier, taey'n stoarm, opp' sec ijnncaj<br />
It wier yen gruwlijck waer, so 't al it schijpsfolck bea:<br />
Elck sprieck, az 't schijp forgiet hâd 'k earne iny oon fest,<br />
Hy sey , it ancker iz mijn treast den op it lest.<br />
Ney J. EE BRÜSE.<br />
C. E. B.
OON YEN JONG FAMCKE,<br />
K'L HAR LJEAFSTE HAR ÆFSTOARN WIER.<br />
Sitst' nou in swy'st' forsleyn, in sjogst' so strack foardel?<br />
Mey net yen trientje dy it droavig eag ontsjiette,<br />
Dijn earem brilzen hert nin jammerklacht uwtjiette ?<br />
Sitste earem famcke! nou in sjogst so strack foardel ?<br />
Ocii ja! hy'z dea, hy'z wey; dou sjogst him hier net wer.<br />
De laetnpe fen dijn eag iz ondere yesch beditzen;<br />
Nou'z 't tjuester op dijn paed; nin ljeacht wirt dy ontstitzen.<br />
Ocli famcke! ja} hy'z wey, dou sjogst' him hier net wer. *
(55)<br />
Dijn liiben, laeytsjend eer'n, iz tier in fleur ontaimd.<br />
De ljeafling fcn dijn hert moast so jongfeynt al stearre I<br />
Hy, de âpel fen dijn eag, ijnne yere jeugd fordcarre!<br />
Dijn libben earnie faem! iz tier in fleur ontnimd!<br />
Dou bist dijn Ijeafste pân, dijn treast, dijn •wille k-wijt!<br />
De græfkuwl gappe wread, in het dijn schat forswolge;<br />
Dy het deadwrigges priem 't onnoazle hert trogdolge '.<br />
Schriem, earem famcke, schriem! dou bist dijn wille kwijt.<br />
Kley, earem famcke! schriem, jou luft oon de eange boarst;<br />
Sjog ho't dijn heyte weynt, dijn meroke in sisters kleye;<br />
O! 't hiette trienwiet schil smerts ijz'ge kjeald ontteye.<br />
Kley , earem famcke! schriem, ontlet dijn eange boarst!<br />
Mar kley net sonder hoap! dijn ljeafling iz by God!<br />
God het him dy oiünimd. God schil dijn Ireaster wezze.<br />
God sloeg dijn hert dizz' wuwn. God schil dy wnwn genezze.<br />
Kley den net sonder hoap, dijn treaster iz dijn God!<br />
ffijnmoanne 1829.<br />
A. TELTING.
UUT HEINTJE BE POKS,<br />
SRVVNTIX: , de beer, wirt f en, de lieuw ;<br />
de keuning f en de dieren , uutstjoerd<br />
om, HEINTJE f de foks , oon it paleis<br />
foar rjuecht to citearjen om al<br />
sijn ondoogens dwaan in bijsestikken.<br />
BSOÜNTJS komt oon HEINTJES hoes,<br />
dogt syn boatsehip oon liiin in wirt<br />
nou so betritsen.<br />
Do REIN 't heeg wird uut BREUK sijn moelle<br />
Eerst heerde, bleauw hij wat beschoelle,<br />
In tocht, BKTJÜSS sizzen iz naat wier 7<br />
Hij het ien afterdoor ijn 't kien.
( m)<br />
Mar do hij wol goed hie foarnommenj<br />
Dat ir nin mei de beer wiern' kommen,<br />
Kleauw sijn moed wer fenn' tean nei'e kop.<br />
In die hij BKUBS de door driest op.<br />
« Ljeave Omke ! wolkom mot jo wezze ,<br />
« 'k Wier ijn 't gebcdboek jiette oon 't lezzen/<br />
Sei hij , « in dearom kom 'k so let ,<br />
» 'k Hoop, dat jou komst wat goeds ijn het.<br />
( 58)<br />
« Moorn sels oon 'thoaf komd. Mar', de dijkker!<br />
« Ik ljeauw, dat ik nou naat gean kin,<br />
« Omdat 'k so sed fen îjtten bin:<br />
«'tWier nije kost, dij mij foarmakke.<br />
rt 't Lijf dogt mij seer, so het 't mij smakke."<br />
Bituim sei: » KEIKTJE , wat ijt jo dan ?''<br />
REIE dearop: «Sei'k, wat ik hab han<br />
«In wat 'k meast krij, wat soe 't jou bate?<br />
« 't Komt krap om , 'k mei ir naai fen prate.<br />
« len earm man iz lang nin graaf.<br />
«• Mijn huusgezin , ho ik eak slaaf,<br />
M Mot jamk mei huunig him belije:<br />
« Ik kin uut need jamk neat oors krije ;<br />
u Dij makket mij mijn boek so tjok.<br />
« In , dear ik her so rju ijaslok ,<br />
anf^kik mij dear heal siek oon ijlten.<br />
ii A% ik oors mar wat hie to bijtten,<br />
« Woe 'k om nin huunig meer opstean."<br />
BRDUS sei: «Wat! -wat! Ho kin 'k'toongean,<br />
« Dat jo naat meer fen huunig hâde,<br />
ti Dij mennig sijkk't trog bietuie in kade?
(59)<br />
« De swiete humiig iz bij mij<br />
« Ien allergreatste lekkernij.<br />
«REIH! help ir mij oon, 't vnrt jou leane."<br />
KEIS sei: « BRÜLH ! lit jou gekjen steane.''<br />
« Nee, wrijgtig!" sei BRUUN , «'k mien it -wol:<br />
« Soe 'k spotte ? Dat dog ik naat foU'."<br />
't Read HEINTJE seî hierop tjin Omke ,<br />
Nei dat hij him so goed hie tomke :<br />
«Iz dit jou earnst? Kom , siz it mij,<br />
ei Iz huunig dan so fen jou flij ?<br />
u.BusTEVEEii, ien hier fen de boeren,<br />
« Wennet hier oaf ien lijts heal oere;<br />
« Dij het meer huunig , aa jou folk<br />
«In jo habb' sjoen, heer mij, jou tolk!"<br />
BRÜUK roan al 't wetter om de tosken;<br />
Hij preauvr 't swiet nou al, dat de bosken<br />
Him oors bij bijtjes joegen'. « Wijs"<br />
Sei hij, «mij dij, 'kset 't heeg op prijs:<br />
«'k Sil jou wer ien deugd dwaan in minne.<br />
« Sil *k mij sed huunig ijtte kinne ,<br />
« Dan gong ir eak rju koerren trog."
(60).<br />
HEIN sei: « Kom gauw, ijn ien omsjoch<br />
«Op reis.' jo sil jou sed wol fijime.<br />
ti Mijn trouw , mijn giust, foar jou , sil schîjnné !<br />
«i Al wraggelje ik nou az ien goes.<br />
•«Want mank mijn frjúenen bij de roes<br />
« Kin 'k nin dij ik 't so goed kin mienje<br />
« Az jou. Jo kin mij ris wer tjienje<br />
« IJn 'tkeumngs hoaf op sijn rjueciitdei<br />
« Tjin mijn kweagunders t dij me oonklei**<br />
« Joon sil ik jou , wol hierop lette 1<br />
« So fol fen 'e beste huunig sette ,<br />
* Az jo mar drage in tooie kin."<br />
(Mar ien pak bruien wier BEIBS sin.)<br />
REIK rint foarop om 't paad to fijnnen,<br />
In BRUUN him nei lijk az de blijnne.<br />
lff^>»tocht: « Krij 'k nou mijn sin , man .' hark!<br />
« Dan bring 'k dij mids op'e huunigmark."<br />
Do jae op RUSTVEELS hiem komd wieren',<br />
Begon Bnucn hast fen freugd 1 to gieren.<br />
Mar dat him freugd' joeg, briek soer op:<br />
Jamk giet 't so meer mei ien domkop.
(61 )<br />
't Wier lette joon, in EEIKTJE wiste t<br />
Dat POJSTEVEEJ, , so az nooi t miste,<br />
Nou al mei 't folk op 'e fearroan laai.<br />
Sijn boes wier so fol az ien aai<br />
Fen wirk; hij wier dogs fen bedrieuwe<br />
Ien timmerman, dij lezzc in sciirieuwe<br />
Koe; iep swiere eek laai ijn sîjn hoaf,<br />
Omkappe in fen sijn wortel oaf,<br />
Dij RUSTEVEEI, mids twa soe kleauwe (<br />
Werijn jac gledde kîjllen dreauwen'.<br />
EEIN sæg , dat dij beam opspat wier<br />
Meer az ien jellen wijd in fier.<br />
Hij sei : « Heer > Omke! ija dizze eekç<br />
R Fijn jo ien folie buunigbeeke ,<br />
a Meer az jo ljeauw; stek mar jou kop<br />
ei Ir djiep ijn. Ut jou meug dan op:<br />
« Mar naat ta folie , soe 'k jou riede 3<br />
ft Oors mogt ir jou wol kwea om schiede^<br />
« Oors krije jo wol pijn ijn 't lijf,<br />
«Ik siz jon dit to jou gfrijf."<br />
BRVÜS sei: « EEIH ! hab dearfaar uin sorge»
(62)<br />
« Mien jo, dat 'k mija foarstan foarborge ?<br />
« Iz 'e miette it beste ijn alles net ?"<br />
So het de foks hier BHÜOT foarret,<br />
Dat hij ijn dizze beam opboarre<br />
Kop , foorste lobben mei maîkoarre.<br />
REIK schoert ir nou de lijllen uuî,<br />
Sodat de schoer BRDCH ligt omslunt.<br />
Nou siet hij so fest ijn de knijpe<br />
Mei kop in lobben : ho hij pijpe ,<br />
In flokte in bea , it holp him neat,<br />
Ho sterk hij oors eak wier in great.<br />
So het REIN ijn dizze eeken stamme<br />
Trog slimmens omke wol fest kramme.<br />
In hier litte wij BROTH nou mar foar dizze keer ris<br />
sitte. Ho^r*^fen RÜSTEVEEL in sijn folk dear op huf<br />
in ribsmoor ijn pleats fen op huunig traktearre wirden<br />
iz, in ho it foart mei him gong, kin vtij jiemme to-<br />
Bei wol i-is foarhelje.<br />
Woll' wij naat sokke huunig prieuwe,<br />
Daa mott' wij op uus opens blieuwe.
( 63 )<br />
Foar slimme foksen: IJn de wijn<br />
TJus BOOS jamk stckke: In naat so Mijn<br />
De REIHTJES ljeauwe in mar neirinne:<br />
Dan sill' wij uus nooit so foarsinne.<br />
R. POSTHUMUS.<br />
WOBBELKE.<br />
Wobbelke sette op yen rinne<br />
Har twâ Ijeapperkes, sa gauw,<br />
Dat se mey har soalckes nauw<br />
Krucke it gerz fen greyde œf finne,<br />
Dat belâen -wier meye dauw.<br />
Tins' ho frees in eangstme macken,<br />
Dat har siel He swiere smert:<br />
Haytse siet har oppe hacken;<br />
Oeb'le laey har ijn it hert.<br />
Ney 't Ilèllanz , fen HOOET.<br />
. J. G. VAK BLOM.
BOOJSKRIJMKE<br />
FOAR<br />
1EN PE^R JONGE LIEUf^E.<br />
«'t lenîijk libben ," sei uus Meitser, « iz foar minsken<br />
goe , nog swiet,"<br />
Do sija vfijse in greate ljeafde uus hier op ierd' to<br />
•wezzen hiet:<br />
Do hij minsken hiette tochtme nei malkoar anie iju<br />
it hert'.<br />
So tvoe hij't: In 'tienlijk libben hâdt ncat ija as<br />
lest in smerf.
( 65 )<br />
So spriek hij : In minsten loeken', langen', sont steea<br />
nei elkoar :<br />
Minsken woen' bij minsken wezze: De iene sijklse iu<br />
foon nou de' oor',<br />
't Frouljues herte az waaks seft, boegsum, mannen<br />
moed in grealer kreft,<br />
Stijpje elkoar, lijk az ien klimmer oon de jnoerrc Iiâtlt<br />
in heft.<br />
Wijse Meitser! dit jon sizzen klonk so loed, klinkt<br />
oppen tloer:<br />
Al de wrad heart nei dit sizzcn fen lier iene oon de<br />
oore oer'.<br />
Oer-oerîokkig jae! dij harkje nei dij stimm'. Aa twE<br />
wirde ien,<br />
Smeits' jae doebbel libbens swictme, heal so sût i?.<br />
s<br />
libbens trien.<br />
Kuunigswiete willen,, nochten ilcar az glez in wijt<br />
&z snie , .<br />
Het sok pearjen ijn, roemmiettig, giet it nei Gods<br />
üict in He.
( 60 ) !<br />
Twa kinn' better tille in drage. lesten, dij her God<br />
opleit :<br />
Twa kinne elkoar stjoere in riede: Treast jouwt de j<br />
iene} sa. de oore kleit.<br />
Hier iz schâd in schoell' jin 't stekken fen de sinne<br />
op holle in Ijea :<br />
ïlosen laaitse uus oon, swîetroekjend'; toarnen dwaan'<br />
hier minder kwea,<br />
Stjoert de deugd uus oer tijds -weagen, jouw' wij her<br />
^vfe it roer ijn han,<br />
Jae briEgt ijn behâd'ne haven uus in ijn ien bot-<br />
ter lan:<br />
Deugd fen twa , ijn ien , bewarret foar it dwelnrjea ,<br />
dormjen , uus;<br />
Laat, ho -wrâds see roeset, broeset, -wisser noag uus<br />
't paad lanz tuus.<br />
Mei jierara' boosk so lokkig wezze, breid in brugg'naan!<br />
'k -winskje it so.<br />
Deugd mei Ijeafde, dij al ooirwaags't, helje diaze<br />
knotte to!
(67)<br />
Bern mei' her nog fester meitse! Jae folmeitse jiem-<br />
me lok!<br />
Jiet dizz 1 boosk so ijn jiemm' herlen folie segen , mar<br />
nin flok!<br />
Pei in tjamkje it soere in 't swiete trog elkoar. Het<br />
swiete smeits<br />
Jouwt dit oon it swiet, naat walgsum, mar to doerjend<br />
herts foarmeits !<br />
God! Et jo uus soks oonschoagje, todat i-ijddende<br />
âderdom<br />
Uus, wurg, sed fen 't libbens bodjen, seft dogt fallen<br />
ijn deads slom.<br />
Dan sill' wij elkoär wer fljnne, bij 't ontweitsen, boppe<br />
it sliert:<br />
Dear trogknipt de dead nin bannen, wijlst uus lok<br />
steez klieuwt in tiert.<br />
H. POSTHUMUS,
MIJN KlY$ MEY PARSOP NET STED.<br />
——©«—-<br />
TJwx Lânherre forhelle my ris dat min fen païren<br />
•wijn meytze koe az oaîje , in om't ick de romt' fen<br />
parrebeamen ijn't hoaf bab , sey ick foilijnne moandcy<br />
ijin mijn wijf : ik schil L&nherre de eagen uwtstiijkke.<br />
Ick naom yen fctje fol parren, in treauw se twisle twa<br />
toellen uwt; ick liet it sop trog y en Broudoek rinne, in<br />
tape 't ijn yen flesse. De oare moarns teag ick mey<br />
üy flesse in trye honderd goone Lânshier ney sted.<br />
Daalck dear ick de Easterportte ijn staep, stie'n man<br />
mey 'n spaansch reyd, der'n sulveren kjetting oon in 'n
( 69 )<br />
passeleyncn knop op siet, ijnne hân; âj seag my oon<br />
aa'n earn in frege rimpen: heb je daar water boer? —<br />
Wetter, man! wat wetter ? frege ik, — Zieke water<br />
sey de man. — IJn dy flesse mienje? nee man, dat iï<br />
parsop. — Zoo dat is wat anders , sey de man ; hy<br />
seag de portte uwt, in sey: het is niet best te gaan ,<br />
boer»<br />
Fijf buwzen fierder stie yen oaren yen, in dat -wier<br />
eack al wer : wat heb je in die vlesch boer? — Neat<br />
Heer! sey'k; — Wat duvel, dat is'n raar antwoord,<br />
jou heb er dogs wat in; nou ja, sey'k, az je krel't<br />
witte wolle , parsop foar uwz Lânherre. —Zoo, krekf,<br />
dal is zoo, vraag excuus; 'ra sludderig weertje<br />
he? — in dearmey gong hy fierder ney de portte.<br />
Ney ik oppe Easterdijk. nog yen keer oonraamd wier<br />
om de flesse , kaam ik behâiîen in wol ijn uwz ketier<br />
tippe Poalle. Dear sieten twa fellekeapers mey'n buwt-<br />
terkeaper to redeneaijen oer Domeny's eerlijkheyd, kons-<br />
jinsje in gnap beteljen. lek selte mijn parsop ijn 't fin-<br />
sterbanck, in sey : dearmey kom ick wer , ick schil<br />
iny gau schere litte. — Doe ick wer kaam s seag ick
(70)<br />
yen pear spochtigc keerdels mey de flesse schoddjen ,<br />
in wrakseljen; dan dijgere d'yene er trog, in dan<br />
d'oare , in jæ gloerden ei' sa foelbandig trog az of't<br />
er 'n seckje secîistehealen uwt to schoerren wier. lek<br />
sey. dat iz 'n diJ7els wirek, wat wolle jimme mey<br />
dy flesse ? — Is't van jou zelfs Boer, of van jou<br />
•vrouw ? fîç^gfcse. — It iz uwzers mey eltzoar, sey<br />
ick, parsop dat uwz Lânlierre habbe schil. — Mey yen<br />
seagense uwz master mey de inketkanne reysgjen; in<br />
dear fleagense op toa^ datse haest oer eltjoar hinne<br />
truwzelen. Blijd dat ick er oaf wier.<br />
Heere Kasteleynske sey ick, wat iz er dog geande<br />
ijnne sted ? Ick bin hier wol ris meyen muddefel<br />
hinne teyn, dat my'n heal snies smoussen oon't baaitje<br />
hingene, eer ick de sted trog de mist sjean koe, mar<br />
nooit hab ick it sa sjoen, az joed mey dy flesse;<br />
mienese dat de boeren de stedljue forjaan wolle? of<br />
iz 't oorz wat ? dat binne dear nou al fijf dy oon dy<br />
flesse tornd ha', wat hâdt dat ijn ? — Ey, dat schil<br />
ick je sizze, mijn goede man, sey it wijfke. Folie<br />
üjerrmgen binne slop, in mey dat wiete waar de eai^.
(71 )<br />
spe's djoer, in nou de buwtter de heele simmer sa<br />
goekeap iz, iz 't net better. Om kort to gean; wy<br />
habbs hier rom genoag dokters, ia dat schoe oara "wol<br />
gean om oon 't brea to kommen, az de molcktapers har<br />
molck in suwpe forkoften sa se ried in foer ; mar,<br />
noed fen har mingers steande, smijttV er 'n treddel<br />
part welter ijn, — nou kin lijts in great it fortarre in<br />
krye selden 'nmismiel. Koen' de dokters lijkker az de<br />
ljue dy oonsteld binne, om de yene d'oare de buwt-<br />
ter in tzijs toa to weagjen, fen beyde kanten fenne evener<br />
wat gnobje, az bar traktemint to lijts ia om er eer-<br />
lijk lànz to kommen, dan wier 't wat oarz, mar nou<br />
moatt'se er op uwt, of de stock ijnne hals, in dy de<br />
ljue de kwalen by seckfollea uvrt it weltev oplezze<br />
kin, in best te fooren liege doar meyen from gesicht,<br />
dy giet er mey op, It iz 'n bedroefd kruwz. — Ja<br />
mar -wijffce, sey ick , goede Dokters habb' jiemme net<br />
licht to folie. — Dat sizje wol man, seyse, mar vier<br />
fijnn 1 jouse allegearre goed, dear sa'n keppel binne?<br />
d'yene huwn wirt mey d'oare fuwl. — — Yen sïach-<br />
ter, dy sijn healfeantje dear aaom in er ris raar mey
(72)<br />
de greate bijlle ijnhouwe kin, sey. ick betrouw ss<br />
Lest; ick hab eris mey'n miei fen 'n âd baarg, d/ ik<br />
d'oare deys slachten in ijn't sât leyn hie, ney'n Dokter<br />
•west, om ris to sjean, wat er dear u\rt meytsje schoe ;<br />
ia it eerst vrier: pas vroeg man, vier dagen later<br />
had het TwSS^jsest! de patiënt leil, he ! — Ja dok-<br />
ter , az 'ÏI stien. —• Geen eetlust ? — Nee, dokter. —<br />
En het andere wil ook niet? — Gled dien, doktor,—<br />
De tong beslagen ? — Sa'n minscketonge habje nooit<br />
sjoen, dear iz er dokter; in dear mey ley ick de<br />
baargetonge oppe tafel, in spijlle hakken op.<br />
* * * *
E E A<br />
OM D RVWGTE.<br />
Wijs Bestjoerder fenne wrâd,<br />
Gfeate GOD > Dij oon uwx raiasch^iï<br />
Wondru dieden rju onltâdt,<br />
Lock in libben jouDvt, u« winschen,<br />
Binn 1 jæ to u-wz wol bytocht,<br />
Foar \»y 't freegje , jamck foîdogt.<br />
Kreftig breydler fenn' Naluwr<br />
Paed-foarachrieuwei- oonne stearren ,<br />
Macker fen it sinnefjoer,<br />
Dy urn boedjet foar fordearren ,<br />
Dy jon berntjes nœ forjit,<br />
Æf ijn druwck foramachtje lit ,
( U)<br />
ÏJngoe GOD , wy sleane nuw<br />
UWÏ ijn trienen swomjende eagen<br />
To Jo op j in biddje To,<br />
War fen uwz dizz' droave pleagen;<br />
Hâd to beek 't oerfloedig wiet,<br />
InPfeùndre uwz hertsfoi'triet.<br />
Heyte! o sjogh, 't oarz frochtbre Lân<br />
îz troghsijpple feu it wetter,<br />
In troghweackt iz klaey in sân<br />
Heel az bry, in 't wt naet better ;<br />
Hea in griente binn' fordoarn ,<br />
In de krôtte iz iju it koarn.<br />
Mcltze in fette ky, in schiep<br />
Kimie ijn 't lân nin gerz meer fijnne,<br />
Traepje ijnn' weacke weaze djiep,<br />
Guwlje om druwgte in sinneschijnne;<br />
't Wijlde fuwggelt nuyntjet naet,<br />
Un it fjild j æf beamte schaed.
( 75 )<br />
Habbe Y , GOD , uwz uwnck fomomne ?<br />
Habbe Y sjoen uwz ængc nea?<br />
ïz uwz Ideycn to Jo korone ?<br />
Eeck't Jon heylig ear uwx bea?<br />
Tinck meylyig oon Jon bern,<br />
Reyts' nin yen fen jearm forlern!<br />
Lit Jon blijde sinne rijzje,<br />
Blauwje weer dy swarte loft;<br />
Lit uwz hert Jon -woldien prijzje,<br />
Mey fornoeylijck libbensnoft ;<br />
Trieuv/ Jon vrôlckensijllen ticht,<br />
Jouw Natuwr yen blier oonsiclit!<br />
ïp ijnmcanne, 1829.<br />
J. D. AWKRIN6A.
N E R I N E.<br />
-•»-<br />
Wer 'k sit, ref slean, œf gean , sef Ijeap,<br />
Iz Damon my by-ney ,<br />
tn , æft ijn him de deale liuwx'l,<br />
Hy pleag't my jimmer-wey.<br />
Gean''k mey mijn schiepkes moarn.s ney 'tfjild,<br />
Hy silschipt my der hinn',<br />
In a.% ick juwns ney huwz ta gean.<br />
Hy'z altijd der ick bin.
(77)<br />
Den tepter al mijn strickjes los,<br />
Dy fladdre meye wijn ,<br />
In siz ick: fy! in sjog ick soer,<br />
Den lijck't er doaf in blijn.<br />
ÏÏSy pleag't mar foavt, ho-vrol ick gnor 5<br />
In siz'k: « Ut my mey free î"<br />
Den seyt, — op dizze grijmme tean } —<br />
De bijsfeynt, laeytsjend: «nee!"<br />
Derby bat hy sa'n rare teal,<br />
"Wer mey er tjin my spreekt,<br />
Dat'k oarz net tinse æf ljeauwe kin ,<br />
Aa dat er my begeckt.<br />
H Du bist mijn freugd, mijn lust, mijn al."<br />
Sa kât er ijder dey ,<br />
Æf ljuent, op hoaseke mijlde teaa :<br />
K Nim dogs tnija sraerte "weii !"
( 78 )<br />
Den praet er fen sijn Ijeafde-fjoer ,<br />
Dat ick ijnn' flamme set; —<br />
ïn wat er der mey siaze wol s<br />
Dat wit ick sijeker net.<br />
Lest freage ick Damon, — 't pleagjen sed<br />
« Het wost du den fen my ?"<br />
In 't antwird wier •— yen stille sucht —<br />
In ick .... ick .... bloazze er by.<br />
Het jonge Damon dogs beëag't.<br />
Dat freagje ick m'alle deag';<br />
Want ljeawer den nog boaseke oon him ,<br />
Az langer sa'n gepleag.<br />
J?ry ney V Hôttanz , fen<br />
A. J. TÉ» HAGEN, JZ,<br />
J, G, VAK CLOM,
O O N<br />
JOHN B O W R 1 N O.<br />
Koe Friesne basterdteam , fy! âdmems teal forjitte,<br />
Dy oarheyts fryheit tju-wgt in rjuechte sljuechtigheit,<br />
Har, dy to't herte spreekt, mey smaed in huyn forlitte,<br />
Foreald op freamde preal, in leaa' schijn-svrietigheit;<br />
Dogs luvfckt jæ d'holl' wer op, ja Hiereag't az de sinne,<br />
Ney twierre touwerfleag uwt •wolekkneboey ontsleyns<br />
Nou , oavde JIIKIUS ! jon -teal-trognoazings-minne<br />
Jo fen Brittanjes seam het ney uwz lânnen teyn.<br />
lîearstmoanne, 1828,<br />
A. TELTING.
IJN DE DOLLEJORUM RINNE,<br />
Dear het reys yen jong schrieuwerke Op it lânshuwz to<br />
Lieuwerd west} dy sa wat yen slok in de tabak, piper<br />
in sât in om koart togean alles fortjinne, behalven dear<br />
er fen libje koe, in dy dearom fen it neyfoerjen fen<br />
jnems bry libbe. Dit mantje roon jimmerwey to practi-<br />
«earjen hoe er it better krye soe. Op in waerme<br />
simmer inoarn stapt' er meycn stok ijnne hân to<br />
'thuwz uwt; œf de jooges al goelden in him ney<br />
pieuwden der heard' er net ney; eynling komt er de<br />
Tontjepijp opstappen, hè wat ia 't hiet! ropt er uwt ,
(81 )<br />
in sliijkt mcy de hân oer de foarhollc in hier merkt er<br />
eerst dat er nin hoed oppe holle liet, mar in wijlte<br />
poenncmoelze; hy bestooT er fon, want fen fierren seag<br />
er twa dogters fen yen lijk keapman op him ta kom-<br />
men. Mar dalik smiet er de stok ijn 't wetter in de<br />
poennemuwtze dear hy, want togt him az er sa last<br />
wey oer de striette roon , sonder hoed op de holle , koe<br />
't jitte lijkje œft er sa reys even ney sijn boerman oer-<br />
stapte om yen moonpraatje , lijck az min wol reys dogt,<br />
mar yen stoak der by ijn de hân dat stie sa raar.<br />
Mar just laey de stoak in de muwfze jijn de feart<br />
tef 'n fiskwijf lit har fiskbin stean in pakt him mej har<br />
stjonkende eartnen stevig fen æfteren om 'tlijf; « neefeint-<br />
ze', suden jou jou hier te leurt doen, dat suud te jammer<br />
•weie, soon jonge hlom" tinkende dat er him foardrinke<br />
woe. Flocken, razen, bijtten, spyen, schoppen, stam-<br />
pen , schriemen, goelen, neat koe him hier heljje, hy<br />
siet ijn hadershannen in hy moast it blieuwe. Dear<br />
mei komt er foart eack al yen heal snies fen dy frouljue<br />
by rinnen, dy by alle rabouljes uwt de loft reynen<br />
komme; dy hiene it klcar sjoen, hyhte al mey de yens<br />
6
^<br />
(82)<br />
foet op âe leoning slien; kortom, dy tvvongen de man<br />
om to sizzen wer ei' weime, iu trieuweii hîm oer de<br />
duwbbelde hals ijn yen leeg sleepkoetskc , dat dc-ar foarby<br />
kaem, in sa wirdde er, meyen sleep jongps teftcr hitn,<br />
ney siju huwz iju de tjerkstriette brogt , dear cr jit<br />
eack yen schelling foar it sleepkoetske betelje koe.<br />
De oare vtijke's stoe er ijn yen krante ijn Holïân :<br />
Van de persoon, die in de voorgaande week te<br />
Leeuwarden in hel water gesprongen is , heeft men<br />
tot nog toe niets dan de stok Isunnen wedervinden.<br />
lek ljeauw dy wol Iranteman , want de sliepmuwtze<br />
drieu-wt twiske wijn in wetter, in sijn' hoed hinget jit<br />
oon de spijker op sijn keamer.<br />
E. H.
GRAFSRRIFT<br />
XJPPA<br />
THA ETIIELE AND FRÏA FRÏSA<br />
Jonker SCHELTE HESSEL ROORDA<br />
FON EYSINGA,<br />
Lithfan there Riddereshap and stalen f on Fnsionde ,<br />
Grèlmon fon Soniawarstal and Jiiddere<br />
jon there Nederlandslte Lauwe, ,<br />
sturvon<br />
lip thá sjágiin and twintegosle fon Rispmonatli<br />
in thet Je'r en thúsend aohta liundred njágun<br />
and iwlntich in sin Jiftegoste Je'r<br />
Co L a n g w e e r<br />
Rest saft o ethele inon.' then' nom' fon Fn'a wiHliieh,<br />
Ther uppa thisse wrald in alles wér rjuchtfcrtich;<br />
Ther sidsze thurfst sa 't we'r , and 't seide in 't opinbe'r,<br />
Xherunib' then' nom' fou Pri aud Ethel wirthich wei',<br />
*6
( 84 )<br />
Tlicr fii fou 't eïnbilang, 'l bilang fou thinc llerue,<br />
Ilwer tliu se hjeljia muchlst, Sk. hjelpa wenskst foljeme ,<br />
Aud alles de'de , hwad 'lbest wet for tfain Folk;<br />
Ther inne staten Wr én wirthich Frislonds Tolk,<br />
Nawl bang for't grimmich ách fcm Fursfne grát' onbidd're,<br />
Oprjuclitand sljucht andrjucht, fojifrig, fri and blid,<br />
't Bilang on juw' bitrowed bihirtigend' mith flith,<br />
Was thu én grát and wirthicli Eth'ling, Gr^tmon, Ridd're.<br />
M. HETTEMA.<br />
It boppesteande iz yen prieuwcke, Lezzers! fen<br />
txwz âde memmetealj so jæ har ijnne ólfde in toalfde<br />
yeuw bruwckene , in so't jiemme har jiette iju folie stic-<br />
ken fenne âde Friesche Wetten fijnne kinne. It<br />
freamde sit him maest ijnne spjealding. De th moat<br />
naet hird uwtspritzen wirde , mar az yen sefte d; áh<br />
iz uwz eack , àch uwz eag, nawl uwz naet , gràt,<br />
dwz greate. And sizze de Ingelslen jietle foaruwz in.
DE D E A D.<br />
Al wat moude, al wat wrâd iz, rint ijn ien ijvige<br />
ring roon.<br />
Mar uus geast, BO-WRIKG ! giet lanz 'n rjuecht paad foar<br />
uut: Hâd' wij dit fest!<br />
Moaiens in dead binne ien. It moaiste ding<br />
t Iz mar ien græfstiens kranz'. De Mom ontloekt,<br />
i<br />
Knopp't, liîcddet, dearmei springt sijn kroone eak op,<br />
ïn dan sleart Lij. Wij rijpje in groeie ijn prijs
(86)<br />
In ijn krcft fcn foarstan, winne eere in lof<br />
î'en mijljoenen, stearr' dan in de ierd' krijt mar<br />
Wat walgáum stoffen uus, dat him onljouwt<br />
Trog reinschoer, sinn'striel in it mijld foaijúr:<br />
Ban libbet dat wer. Ien ijvig tjernpaad<br />
J?en raoaiens, freugde in gloorje. Wat svirt dan<br />
Feu (ïods fjoer ijn de minst', sijn p-nst in ti'ns'.'<br />
Wis j Hij j dij uus widse in græf malkr het;<br />
Wans Ijeafdebestek nin miette in seam kin ,<br />
VTol it naat, dat uus glans in gloarr nacht Avirt.<br />
De ttva boppersie rijggels hinne<br />
f en mij. De oore hah. ik iiei<br />
it Ingels jen de heer 3. Bow-<br />
RiSiG foarjneslce.<br />
R. POSTHUMUS.
ROEM BETELLB.<br />
len Frieake boer, dij so wat goed in froed<br />
Foar îiim sels Iiiiine lijkke, dreauw iens swiet<br />
In seft icu keppel dwars , steeg, barge-goed<br />
Wer fen it mark mei lijen in foartriet.<br />
Trije gikke stedtjers sjogg' 't, ho hij mei dit<br />
Mâl goed nou tangeld sit: In sill' dizz' boer<br />
So bot in plomp , dij nearne naat oaf wit,<br />
Foar 'tsooltjc habbe, him kimi' jae wol oer.<br />
De iene sei: « Wat zijn de varkens dom!"<br />
De twade: P Een boer gelijkt veel op een zwijn.''<br />
De tredde nou ,_ ho laken' jae hierom !<br />
a'kKcn hier geen onderscheid, 'kweet geen', àïe dommer zijn.'?<br />
De boer dij iiarket slil hiernei,<br />
In jouwt her droeg wei dit nou mei:<br />
«Mij tinkt, mijn' beeren! dat jae 't fier ijn dommuns wimie<br />
Fen boer in baarg, dij her naat oendeisciiiede kinrie."<br />
R. POSTHUMUS.
FORFOLG FENNE HEYSE<br />
TROG IT<br />
H A RT S B E R G TM E.<br />
(Uwt de papieren fen OUCK. ALLINGA.)<br />
« Trachet auf, meine Hcrnn! wachet auf! die<br />
Sonne wird eucli bald einem prächtïgen Anhlick ge-<br />
währen ,•" so droan de groowe stimme fen uwz wecrd<br />
trog it tjockmuwrige huvvz, dat alle man uwlte<br />
sliep opfleag. 't Wier amper fjouwer uwe; ringen
( 89 )<br />
hetlu klean omslcyn , kcarr.eu \vy nj'ienckc lijtxcn<br />
alle gearre, eagcn in earen jit heal ijnne sliep b>~<br />
dobbe , buwlte doar. De ycre moarnloft 3 hier folie<br />
kader az om leegpns , iniie scherpe wijn , dy a«i iiwt<br />
ît noardcastcn oonbliez't, dwaen um slieprige ljca<br />
schroinjen in schiiljtn. It sijerrentol wirt aloon ltjtïer.<br />
De kiemmen , eerst flaegsgicl wirde al mey reader ia<br />
reader goud fenne opkommende sinne oerteyn. Eynling<br />
oonschoagje wy hira az en rarae reade bol, Hy iz at<br />
hette boppe uwz eageyn rijze, mar troggen tjocle<br />
wolekenmist linne sîjn sti'ielcn jit neat to uwz hinne<br />
brecke. Nuw glanzet sijn fjoer oerre hijmmel, in al<br />
gauw op it huwz in op uwz. Wijlst iz alles onder<br />
uwz jit ijnne tjucstere nacht bcditzen. Langsom wijekt<br />
jaj foarre klieuwende sinne , dy hier in dear de heagste<br />
bergkru-wnen ijn 't ruwuom mey sijn s'aieleglced uwt<br />
il heaîtjuestcre lânscliip ijnne dey oerbringt, So koimïie<br />
foar in ney berg in bearu iu huwz dj iep onder uwz<br />
oon 't ljeacht.<br />
Do 't nuw ilear dey -wirden wier , gongen \fy oppe<br />
toer, dy mids uwt it huwz oereyn rijz't, oni dear de
(90)<br />
îieele krijle oer to sj'ean. Mar de mist onttjocht uwz<br />
ît lâu ijnnc fierens. Al het neycr by, tigt' onder uvvz<br />
laey , lijck az Clausthal, Ilsenburg, ïFeriugcrode ,<br />
J^lbingerode koene \vy klear lizzcn sjcan. — Lit dy<br />
riuw dogs ncat tinckje , dat dizze schilderyc so moy<br />
wier, az immeii v-'ûl niiene schoe. 't Hecle lânschip<br />
ijeket n?at oarz az en disck fol mey bouten readleclige<br />
Uuwzkes in beamkes, lijck az ilear de bern mey bortje.<br />
Men iz to heeg om alles klear to sjean so 't it ijnne<br />
leegte trog en oar wrijmclt in uwz de eagen forbjues-<br />
tert. Om dit oonkijck dogs eack mey to nîmmen be-<br />
sîealen wy bier nog en bijtje lo blieuwen. Onderwij-<br />
lens beseagen wy it Hïkserb-âter inne Dijveh-hanssel,<br />
in liezen onder 't ontbijten de Kammen in njmkes ijnne<br />
Urochenhoec^ien neyt Dear moat eltz dy 't hier komt<br />
äijii îiamme ijn tcyekenje, in so bie mennig yen dear<br />
en rijmke by schreauwn ; dear stoenen' nuvere ijn , dear<br />
sne wol om laeytze moast. Yen joeg er oonlieding dat<br />
ick mey en Tjutscker oon 'tsprecken recke, '
(91)<br />
«isizze, by ney uwz Plat-Tjutsck." «ciJern, onderde<br />
«itick, ja, it iz Hollânz. Mar y schille dogs wol sjean<br />
«ii kînnc dat it fen it Plat-Tjutsck forschijlt. Sijcker<br />
«« wier urn Neerlânske teal iz heel het oarz,""<br />
« ïæ stammet dogs cack allijckegoed az it Plat-tjutsck<br />
« fen it Heagtjutsck ôf, in iz dear mar en tak fen."<br />
«« Ho schoe 't wezze, az ick jon sizzen reys om-<br />
ar; keerde ?" "<br />
a Woeno y de moer oonne berns boarst lizze ?"<br />
{ 92 )<br />
«fen nin schrieuwers bruwckt wirt, in allinne ijnne<br />
(i muwlle fen minder Ij ue libbet, hird, onfoeg in bot<br />
«îijck az jæ dy har sprecke."<br />
«« Jo binne dan fen ordel, dat de teal har foegefc<br />
«« neye aard fenne ljue dy har sprecke , — æf ljeaver<br />
«ii dat de minscken de teal sprecke, ney't jearm tinck-<br />
«« wijze in sijden æf bot bleauwn , æf forcdele wirden<br />
««binne, in dat hierom ifc Hatljutsck ijn Kjtzer achting<br />
(Kc stiet az it Tjutsck ?" "<br />
«Dear habbe y it. Dat kin me taeste in<br />
« fiele.' In nnw iz it Tj utsck trog uwz klassieke<br />
«schrieuwers forfraeye in opproncke,' it Plattjutsck<br />
« oppo selle heegte stean bleauwn, muwlck wol to<br />
« beckroan, — \va sjocht dan neat ijn ho folie beeger<br />
« it eerste stiet boppa 't leste ?"<br />
««Mar az nuw jiemme eerste in beste schrieuwers<br />
«« it Plattj utsck forkoarn hiene , scboene har schruf-<br />
«« ten dan miuder goed, moy in wier wezze az nuw ?<br />
«« schoe jiemme Tjutsck dan neat oppe plcats stean,<br />
«« dy nuw it Plattjutsck ijn het?""<br />
a Ja az jo 't fen dy kant beschoagje, har geast
( 93 )<br />
•« l>ü«uwt de selle ; ijn hetfoar lealjæ schreauwne , altijd<br />
« schoene jæ har foredele in opproncke habbe. 't îz<br />
« so , mar 't dogt my wonder; dat Plattjutsck klincket<br />
« my joed so hird ijnne earen."<br />
(94)<br />
« Jo liabbe moy praten, fen eere om eere to jaen,"<br />
foei Uier en oare Tjntscker iju, » 't lijcket erfenjiern-<br />
« me kant al rju ney. Kin er yen Tjutscker by<br />
«jiemmes komme, dy neat ford oon meye natnmen-<br />
«fen poep in mof forwolkomme wirt ? Binne dat<br />
« mirwlck eerenammen dy 'tjiemme uwz jaene ? —<br />
« Mar jo schille 't oiy neat ontstrijde, dat dit rju folie<br />
«forschijlt fen eere om eere to jaen, Az ick fen jo<br />
«eerd wezze wol, den moat ick neat beginne tjin jo<br />
«to rachen, dit schil jo neat oertju^gje dat ick jon<br />
« achting wirdig bin ; immen mey er om laeytsje dat<br />
«ick it onfoeg sizze kin, mar jo, az jo my meyen<br />
«forstânnig stilswyen leanje, schil er forsijcker heeger<br />
« achtje az my."<br />
««Dat iz kreckt, sey PACL do, lijck az it forteltje<br />
nu f enne dogge in Htjefferke. De dogge die sijn màs-<br />
««ters frjuenen nin kwea, mar nin tjeaf schoe 'thuwz<br />
«ii to ney komme, den bij lic er neat, mar biet to. It<br />
«ii tjefferke tjeffe alle man oon., dat him mannig schop<br />
«H in tra winkel Lesorge, wijlst me áe
( 95 )<br />
«o dogge in sprieck: Ho stietstu dogs so hceg oon-<br />
a« schreauwn l>ye ljue , dat jæ tjin dy altijd goed in<br />
«« frjuenlijclv binne ? ick earnîe kry hier en schop in<br />
«« dear en trap ; het moat ick dwaen om eack so ijn<br />
n« 't boeck to wezzen ? — Dogge anderde ; -wol, du<br />
«« heste op ellzum hette to sizzen, in tjefsle alle man<br />
«« ooii; ick pas oppe tjeaven in boaze minsken , neat<br />
«« mey hird bijljen, mar ick jouse'ntijge gnouw; oar<br />
nu Ijne lit ick betien. Dog eack so, tjef de ljue neat<br />
«icoon, mar forwolkom se ljeaver meyén frjuenlijck<br />
««opspringen in slirtte-schoddjen.—Dy scheldjet hjeket<br />
«« ney't tjefferke; dy him trog it tjefjen neat forstoarje<br />
tui lit, neye dogge.""<br />
«Dat'z en nuver forteltje PAUL ! sey'k; nuvr by<br />
«uwzers binne er eack tjeffers in doggen, lijck az<br />
«oeral, raar dogs meer doggen az tjeffers. Mar kin<br />
a't neat wezze dat it scheldjen oppe uwtlanders dogs<br />
« nog ijn yen ding goed iz, om de onwittende men-<br />
«nigte meer to Ijeafde in eer fen eyn lân in folek<br />
« oontofjoerjen. Het seystu dear fen HAYO ?"
(90)<br />
««Foar har, dy falscke pronck Ijeafje in âde<br />
«i. botte wean foarstean volle, •— ja." "<br />
lek woe him fieegje, ho er dat miene, mar de<br />
vrêerd kaem er oon , in sey, œf't er oer ijtten spriecï:<br />
ei Heeren, az jiemme oppe toer komme wolle, de loft<br />
(97)<br />
•wirden : «Dat hixine wenje uwz lânzljue ! kom Ones<br />
«in PAUL ! wy binne hier nuw jiette trye goede Frie-<br />
« zen by en oar; wy wolle uwz lied trogge loft droan-<br />
« je lilte ; eaft jæ 't heare mochten ?" In wy songcn<br />
az ney stiet, in de weerd song it chorus mey.<br />
Lânzljue, bern fenn' selme stamme<br />
Sitte in sjonge we ijn it ruwn;<br />
Huwg c uwz, ho yen gaest, yen amme<br />
Uwz by âds trogge yeren flamme ;<br />
Slijppje wy wer 't edel buwn!<br />
Wallje, vo lied oer berg, oer streansme<br />
Uwt forheagge in from gemoed,<br />
AVy, wy binne Frisos teamme,<br />
Waerm fen 't selle frye bloed.<br />
Choor: Wallje, o lied i. s. f.
(98)<br />
Trouwe_, heiige trouwe stiell©<br />
Yens fen sin uwz hert in hân!<br />
Dat nin schoorring grijm forniele,<br />
Tijzjend twistfjoer nea fordiele<br />
Soonen fen it selme lân'<br />
Nf*, hertstrou-vve -woll' wy tjienje,<br />
Dearoon háde uwz libben lang!<br />
Schoe fromme Affears bân neat yenje<br />
Soonen, werz lijcis, jæ fen twang?<br />
Choor : Nee , hertstrouwe i. s. f.<br />
Teamme Frisos ! kreflge frye ï<br />
Mieuwe we oon dy namme wird ï<br />
J.it uwz de ade deugd fornye ,<br />
Dear schil làn in folk fen dye,<br />
Fijnnes macht warr' 't'flammjend swirá^<br />
Fioca in slieueht in trouw to Hieuwen<br />
Swarre we ijn dixz' sillge stuwn j<br />
Dearmey schil dijn eere klieuwe,<br />
Ljeauwe frye Friescle gruwn!<br />
Choar: From in slieueht i. s. f.
( 90)<br />
It wier middey ; uwz siîsckip hie U"wz al lang för-<br />
îitten ; nu stocppen wy eack op, noamen æfschie feu*<br />
Be wcerd, keappen him en pijpekop in hette prinlen ,<br />
dear it Brochenhuwz op forbijld stoe æf, to en oon-<br />
tinssen, in teagen ney Schierke. Wirg fenne hiettens<br />
Leamen wy dear. It rinnend wiet fenne Tcalte Bode,<br />
en streamke, wijzge uwz foarrts de wey ney Talend»<br />
Onfoegge stienrotsen stiecken fier in hein twiscken it<br />
wâdgriene bergtme trog. Korts it oord hie en wijld<br />
schien, dat eag in hert fornuwgge in forheagge. Dit<br />
foroare njuencke lijtzen, do wij Elend trog kom il<br />
wierne, in de Bode uwz forlilten hie, ijn ~en oord ,<br />
dat sefter, oongenammer fieltme opwecke. Seft rijzg»<br />
in tale de gruwn , de sinne strielle ijn laayts oef it<br />
jongbleddig beamte , dat trogge loftamme lijts beriere in<br />
slingere, it griene gerz mey wiegeljend schaedschijn be»<br />
dobbe. Forbijlding specgïe xny en oar beamschaed fbar-<br />
re eagen, dear iju ick ijn swiet siîsckip bliere stuw^<br />
nen tobrocht hie. Mar neat blieuwt oppe wrâd: alles<br />
het sijn eyn, dy stuwnen , jearm fornoeyen, in eack<br />
dit beamte. * j
( 100)<br />
Nuw tochten wy daelck Elhingerode foar •uwzh'îzen<br />
to sjean, mar ît wier nearne to fijnnen. De lânkaerte,<br />
dy ick uwthelle, wijzge dogs uwt, dat wy oppe rieuchte<br />
wey wierne. "Wy traeppen den al fort, kijtsen una de<br />
«agen uwtte holle ; — tolest teane Elbingerode him flack<br />
foar uwz ijnne-leegte. IJnne goldne Engel noamen-wij<br />
av»z restpleats, hellen 't hert reys tijgge op oonenwaerra<br />
miei ijtten, in joegen dearney eack oonne slieprige eagen<br />
her wille.<br />
ORCK het uvra neat fier brochtljeauwe lezzer , dat komt<br />
fen it praten; az er so foart gie" komme wij nea uwt<br />
it Hartsbergtme, — mar -wry behoave hiro neat langer<br />
silsckip to hâden,az wy wille. Siz it dearom , az it jo<br />
neat langer oonstiet iney him to reyzgjen, den Ut ick<br />
er him blieuwe. My stoe lijckwol sijn praet goed<br />
oon, dat ick it neat fea my forkrye koe, it er uwt<br />
to litten.
( 101 )<br />
Mey it jo eack fornoeye, den hab ik mijn vrâsck , in<br />
wy reyzga op en oar jier wer mey. Goendey!<br />
JAKOB ROOEDA.
Tijdwijser.<br />
IJ N H A D<br />
FORSCHAET RUM IN ONRIJM. bl.<br />
Oer it Wapen fen Frieslàn, trog J. S. . 3<br />
Oon mijn Frjuen G. KIJLSTRA , Lz., trog<br />
J. G. VAN BLOM i5<br />
Oon HERO GALAMA, trog G. JAPICX . 17<br />
Oon it Maerteblomke , trog E. HALBERTS-<br />
MA . 19<br />
Forklearing fen twae Friesclie Spreckwirden<br />
a3<br />
RINSE IN SWOBKE, Romance, trog T. P.<br />
TRESLING 27<br />
Trog it Rinket, trog E. HALBERTSMA , 41<br />
De Kinstner, teog J. G. VAN BLOM . . 47
M.<br />
Greate ljeapeiis, trog C. E. B 53<br />
Oon yen jong Famcke, trog A. TELT1NG 54<br />
Uut REINTJE DJE FOKS, trog R. POSTHU-<br />
MUS 56<br />
Wobbelke, trog J. G. VAN BLOM . . . 63<br />
Booskri]mke, trog R. POSTHUMUS . . 64<br />
Mijii reys mey Parsop ney Sted , trog * * * * 68<br />
Bea om druwgte, trog J. D. ANKRINGA j3<br />
Nerine, trog J. G. VAN BLOM . . . . 78<br />
Oon JOHN BOWRING , trog A. TELTING . 79<br />
IJn de dollejorum rinne, trog E. HAL-<br />
BERTSMA . t 80<br />
Grafskrift uppa tüa ethele and fria Frîsa Jonker<br />
S. 11. R00RDA SOM EYSIKGA , trog<br />
M. HETTEMA 85<br />
De Dead, trog R. POSTHUMUS . . . 85<br />
Roem Betelle, trog R. POSTHUMUS . . 87<br />
ForfoJg fenne Rej^se trog it Hartsbergtme,<br />
trog J. ROO1DA 88