Plotsdoof maart 2007.qxd - Stichting Plotsdoven

Kwaliteit NmG- en schrijftolken nader bekeken door Astrid Meyer
Schrijftolken die te traag zijn of met te veel
spelfouten typen. NmG-tolken die niet
duidelijk genoeg gebaren of te snel.
Regelmatig hoorden enkele bestuursleden
van de Stichting Plotsdoven klachten over
schrijf- en NmG-tolken. Om meer inzicht te
krijgen in de problematiek verrichtte Wouter
Bolier, bestuurslid van de Stichting, een
kortlopend onderzoek naar de kwaliteit van
tolken. Onlangs verscheen zijn rapport
'Aandachtspunten voor NmG- en schrijftolken'.
De belangrijkste bevindingen op een
rij.
Het onderzoek
In de zomer van 2006 werden in samenwerking
met de NVVS twee vragenlijsten
opgesteld: een voor schrijftolken en een voor
NmG-tolken. De vragenlijsten werden
geplaatst op de websites van de Stichting
Plotsdoven, de NVVS en
Dovenschap. Tot het einde van
het jaar konden mensen hun
mening over de kwaliteit van de
tolkvoorzieningen hierop
aangeven. Helaas bleek de
animo voor het invullen van de
vragenlijsten minder dan
verwacht. Over schrijftolken
ontving Wouter elf reacties, over
NmG-tolken drie.
De bevindingen
Door de lage respons is het moeilijk om te
generaliseren. Uit de reacties wordt echter
wel duidelijk wat tolkgebruikers belangrijk
vinden. Zo wordt bij schrijftolken veel
waarde gehecht aan een goede voorbereiding
op de situatie, een hoge typesnelheid, een
laag aantal spelfouten en het vragen om herhaling
indien nodig. Een respondente geeft
aan dat ze een 'top tolk' heeft voor haar leefuren.
"Ze typt ongelooflijk snel, is ook heel
betrokken, heeft veel inzicht in de diverse
situaties en denkt zelf mee."
Meest genoemde minpunten over schrijftolken
zijn: te langzaam typen, te veel typefouten
en te veel samenvatten. Een aantal
keren wordt opgemerkt dat de tolk niet was
voorbereid op de situatie. Verder komt uit het
onderzoek naar voren dat tolken soms te laat
komen, met alle vervelende consequenties
van dien. Ook komt het voor dat er geen
schrijftolken beschikbaar zijn. Een respondente
geeft aan dat zij tot drie keer toe geen
tolk kon krijgen. Hierdoor is bij haar de moed
in de schoenen gezonken en vraagt ze geen
schrijftolk meer aan.
Bij NmG-tolken wordt veel waarde gehecht
aan een duidelijke articultatie, een
woordelijke vertaling zonder samenvattingen
en een vlot tempo van gebaren. Bovendien
moet de tolk geschikt zijn voor de tolksituatie.
Een respondent merkt op dat een tolk veel
nieuwe gebaren gebruikte, waardoor de
respondent - die de nieuwe gebaren niet goed
kent - enige moeite had om de tolk te volgen.
Veyboard
Conclusie
De respons op de vragenlijsten viel tegen.
Waar dit precies aan ligt, is niet duidelijk. De
websites van de organisaties waarop de vragenlijsten
te vinden waren, worden in het
algemeen druk bezocht. De lage respons mag
echter geen reden zijn om de resultaten van
het onderzoek te negeren. Met name op het
gebied van het schrijftolken valt nog veel te
verbeteren. Wat betreft de NmG-tolken is
verder onderzoek zinvol.
Jaargang 18 nr 1
maart 2007
In dit nummer o.m.
pagina
2 Van het bestuur
3 Aanvraag tolkuren gewijzigd
4 Nieuws van het NC PLD
5 Partners aan het woord
7 Taalkunst in woord en gebaar
8 Communiceren
10 Column van Joke Bosch
10 Teamtolken
11 Beeldbellen via internet
13 Muzikanten in de leer bij doven
14 Column van Cor Toonen
15 Communicatiemogelijkheden
17 Column van Wouter Bolier
18 Cursussen NmG
19 Panelbijeenkomst Hogeschool
Utrecht
20 Oefensessies Tolknet
21 CI-nieuws
24 Nieuws van de steunpunten
25 Nieuws van de Werkgroep
Jongeren
26 Weekend 2007
27 Activiteitenkalender 2007
Stichting Plotsdoven
Postbus 231
3500 AE Utrecht
tel/tt/fax: 030 - 695 87 19
www.stichtingplotsdoven.nl
info@stichtingplotsdoven.nl

2
Colofon
Plotsdoof is een uitgave van
de Stichting Plotsdoven.
Donateurs van de stichting
ontvangen het blad gratis.
Plotsdoof verschijnt vier keer per
jaar: in maart, juni, september en
december.
Redactieadres
Staalstraat 33
3572 RG Utrecht
redactie@stichtingplotsdoven.nl
Redactie
Astrid Meyer, hoofdredacteur
Lidwien Cremers
Opmaak en advertentiebeheer
Frans Verkade
Plaatsing van brieven betekent
niet dat de redactie het met de
strekking eens is. De redactie kan
brieven weigeren, inkorten of
redigeren. Overname van
artikelen is toegestaan, mits met
bronvermelding.
Sluitingsdatum kopij volgend
nummer: 20 mei
Drukwerk en verzending
WPS
Loskade 4
7202 CZ Zutphen
Gerard de Vijlder JanM. van Dongen Jeroen Feirabend Wouter Bolier Wil Verhoef Laurens Geldermans Astrid Meyer
Van het bestuur door Gerard de Vijlder
Communicatie is voor ieder individu erg
belangrijk om op maatschappelijk en sociaal
gebied goed te kunnen functioneren in de
samenleving. Zo ook voor plots- en laatdoven.
De meeste plots- en laatdoven communiceren
door middel van spraakafzien en
Nederlands ondersteund met Gebaren
(NmG). Een enkele plots- of laatdove geeft
de voorkeur aan Nederlandse Gebarentaal
(NGT). Het is een ieders recht om op eigen
wijze te communiceren. Op de kaderdag van
4 november jongstleden waren drie soorten
tolken aanwezig: schrijftolken, NGT-tolken
en NmG-tolken. Elke aanwezige kon zelf
kiezen waar hij/zij gebruik van wilde maken.
Niemand heeft zich die dag gestoord aan
deze vormen van communicatie. Het bestuur
van de Stichting Plotsdoven streeft er
naar om dit te verwezenlijken tijdens alle
activiteiten en verwacht dat iedereen binnen
en buiten de organisatie hieraan zijn medewerking
zal verlenen.
In dit nummer van Plotsdoof zult u meer
artikelen tegenkomen over communicatie of
hulpmiddelen om de communicatie te vergemakkelijken.
Zo licht Hanneke van der Velde
haar onderzoek naar de communicatie
tussen plotsdoven en hun naaste goedhorende
omgeving toe en geeft Johan
Wilterdink uitleg over beeldbellen via internet.
Als u dit nummer in de
brievenbus ontvangt, is
het vierentwintigste
Themaweekend reeds
voorbij. Er zijn beduidend
meer deelnemers dan vorig jaar. Naast
het aantrekkelijke programma speelt hierbij
de lage prijs van het weekend wellicht een
rol. Dit was alleen mogelijk door een eenmalige
en flinke financiële bijdrage van het
Skanfonds (www.skanfonds.nl), waarvoor wij
dit fonds zeer erkentelijk zijn. Uiteraard ook
vanaf deze plaats dank aan de organisatoren
van het Themaweekend. Op naar het
jubileum weekend!
Op dit moment werkt het bestuur samen met
vele andere vrijwilligers en stagiaires aan de
Landelijke Plotsdovendag en de Partnerdag.
In dit nummer vindt u hierover meer informatie.
Het komend jaar wordt voor de bestuurders
een intensief jaar. De zes 'Houtense organisaties'
hebben namelijk besloten om een
onderzoek in te stellen naar een mogelijke
federatie van alle organisaties die auditief
beperkten tot hun doelgroep rekenen. Alle
zes organisaties hebben de intentie uitgesproken
dat het hun streven is om verder te
gaan dan de huidige samenwerking. Ook het
bestuur van de Stichting Plotsdoven staat
achter een mogelijke federatievorming en zal
zich hier ten volle voor inzetten. Vanwege
deze en andere ontwikkelingen is het
wenselijk dat er op korte termijn een nieuwe
vrijwillige bureaumedewerker komt. Een
oproep staat elders in dit blad.
Tot slot, in een hotelkamer in Dunedin te
New Zeeland, waar ik een paar weken geleden
heb mogen logeren, hing een bordje met
de volgende tekst: 'Deaf &/or Disabled
Persons. If you are hard of hearing or suffer
any disability which impairs your mobility
would you please advise reception so that in
the event of any emergency our staff are
aware of your special needs.' Misschien heb
ik nog te weinig reizen gemaakt, maar een
dergelijk bordje had ik nog nooit eerder in
een hotel gezien. Ik wilde het u niet
onthouden.

Landelijke ontmoetingsdag
Voor de 18e keer op rij organiseert de
Stichting Plotsdoven weer een landelijke ontmoetingsdag.
Dit jaar zal deze plaatsvinden
op 12 mei in de Paraplu in Utrecht. Vanaf
9.30 uur is iedereen van harte welkom.
Ook dit jaar is de belangrijkste doelstelling
een gezellige, informatieve dag voor plots- en
laatdoven en andere geïnteresseerden. De
werkgroep, die speciaal voor het organiseren
van deze dag is samengesteld, is druk bezig
met de voorbereidingen van lezingen en
workshops.
's Middags bestaat het programma uit een
aantal leuke en informatieve workshops. Zo
wordt u op de hoogte gebracht van de vele
technische hulpmiddelen die er op de markt
zijn (ondermeer voor CI) die hobby en communicatie
kunnen uitbreiden. Ook kunt u
ontspannen en uw creativiteit kwijt tijdens
een workshop Mandala tekenen. Natuurlijk
willen wij ook uw kennis aan gebaren weer
De interactieve woordenschat-site: Stand van zaken
door Cor Toonen en Jopy Sol
In de vorige Plotsdoof lichtten wij onze plannen
toe voor een interactieve woordenschatsite
die bij uitspraakproblemen kan worden
geraadpleegd. We vroegen u daarbij om uw
medewerking. Een oproep die helaas weinig
effect heeft gehad: slechts een drietal lezers
reageerde en stuurde woorden in. Het zou
kunnen zijn dat men het 'druk, druk' heeft
en dat men dit maar aan anderen over wil
laten. Misschien is het luiheid. Of is er soms
sprake van de beroemde 'valse schaamte'?
Erkennen dat je uitspraak niet zo denderend
is een hele stap. Het is natuurlijk de bedoeling
dat wij er met dit project 'samen voor
gaan'. Erkent u het belang ervan dan zien wij
graag uw lastige woorden of namen tegemoet.
Een voorbeeld: als je Bush ziet staan,
heb je de neiging om te zeggen: Bus. Maar de
juiste uitspraak is Boesj. Dit kun je niet
ruiken, je moet erop worden gewezen. Soms
weet je dat je het niet goed, soms ben je bang
dat je het niet goed doet. Geef de woorden of
namen waarmee u moeite heeft door, dan
zetten wij ze op de lijst. Vergis u niet, het is
geen persoonlijk probleem, negen van de tien
keer kampen lotgenoten met hetzelfde probleem.
U hoeft echt geen lijst met honderden
woorden op te sturen, elk woord is er een en
via e-mail vraagt het maar weinig energie om
een bijdrage te leveren. Het is in uw eigen
belang want: Communicatie begint altijd bij
jezelf.
vergroten door een leuke workshop NmG
aan te bieden. Voor de mensen die wat meer
energie te verbruiken hebben die dag,
hebben we iemand bereid gevonden u de
beginselen van het Afrikaans trommelen bij
te brengen.
Mocht u al zin hebben gekregen in deze dag
met een zeer gevarieerd programma, houdt u
dan de brievenbus in de gaten: de uitnodiging
komt eraan!
Intussen hoef ik de kar niet meer alleen te
trekken en heeft de zeer taalvaardige Jopy
Sol uit Breda haar hulp aangeboden bij het
uitwerken van de instapwoordenlijst. We
hebben nu - eind januari - ongeveer 260
woorden. In februari gaat de websitebouwer
met deze lijst aan de slag om een toegankelijke
virtuele opzet te ontwerpen. Uiteraard
buigen deskundigen van de Nederlandse
Vereniging voor Logopedie en Foniatrie
(NVLF) zich ook over deze eerste instapwoordenlijst.
Zolang de woordenschat-site nog niet operationeel
is, zijn uw woorden dagelijks welkom
in mijn e-mailbox met als adres:
cortoonen@home.nl
We overwegen verder om een gratis 'woordbrief'
te verspreiden onder belangstellenden.
De 'abonnees' zullen twee keer per week een
mail ontvangen met maximaal drie woorden
met de juiste uitspraak (bijvoorbeeld hype,
uitspraak: hajp). Hier kan, als daar belangstelling
voor is, nog een verklaring van het
woord en/of een voorbeeldzin aan worden
toegevoegd. Mensen die deze woordmail
willen ontvangen, kunnen dit doorgeven aan
Jopy Sol (jopysol@wanadoo.nl). Degenen die
geen e-mail maar wel belangstelling voor de
woordenlijst hebben, kunnen dit schriftelijk
melden aan: Jopy Sol, Van Veldekestraat 6A,
4819 EP Breda.
Over de Stichting
De Stichting Plotsdoven is de
landelijke organisatie voor
belangenbehartiging van plots-
en laatdoven.
De stichting is opgericht in 1989 en
heeft zich de belangenbehartiging
van plots- en laatdoven in de
ruimste zin ten doel gesteld.
Daarbij staat stimulatie van
zelfredzaamheid en reïntegratie
van de plots- en laatdove in de
horende maatschappij voorop.
Bestuur
Voorzitter, Gerard de Vijlder
1ste Secretaris, Jeroen Feirabend
2e Secretaris, Laurens Geldermans
Penningmeester, J.M. van Dongen
Bestuurslid, Wil v. Essen-Verhoef
Bestuurslid, Astrid Meyer
Bestuurslid, Wouter Bolier
Adviseur, Prof. Dr. P. van den Broek
Donateurschap
Vanaf 17 euro per kalenderjaar
bent u al donateur; over te maken
op postgiro 82080 t.n.v. Stichting
Plotsdoven te Houten
Geregistreerd bij de Kamer van
Koophandel Haaglanden te
Den Haag nr. 41155666
Lex Scheffelfonds
Het Lex Scheffelfonds is ingesteld
om iedere plots- en laatdove, voor
wie dit een financieel bezwaar is, in
staat te stellen deel te nemen aan
activiteiten die georganiseerd worden
door de Stichting Plotsdoven.
Voor meer informatie:
Ineke Scheffel te Amsterdam
tt: 020 - 663 42 33
tel: 020 - 690 88 17
fax: 020 - 772 76 07
ienscheffel@hotmail.com
gironummer:
7500036 t.n.v. I.Scheffel-Maurer te
Amsterdam
3

Het NC PLD is een herkenbaar
landelijk aanspreekpunt voor
mensen die (plotseling of geleidelijk)
doof geworden of doof aan
het worden zijn en voor hun partners,
gezinsleden en familie.
Het NC PLD coördineert zorg-,
hulp- en dienstverlening van individuele
trajecten overal in
Nederland. Mensen die doof geworden
zijn of doof aan het worden
zijn kunnen er terecht voor voorlichting,
advies en ondersteuning.
Het NC PLD is het landelijk samenwerkingsverband
waarin de
Stichting Plotsdoven (de landelijke
belangenbehartiger voor
plots- en laatdoven) samenwerkt
met verschillende professionele
zorgaanbieders gespecialiseerd in
dienstverlening, zorg en onderwijs
aan doven en slechthorenden:
Bureau DDS,
VIA (landelijk centrum voor GGZ
en gehoorstoornissen),
Curium de Vlier (Academisch
Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie),
Viataal,
KEGG (Koninklijk Effatha Guyot
Groep), en
FENAC (Federatie van Nederlandse
Audiologische Centra)
Deze organisaties hebben in het
centrum hun kennis en dienstverlening
gebundeld voor mensen die
(plotseling) doof geworden zijn of
doof aan het worden zijn.
Cornelis Houtmanstraat 19-2h
3572 LT Utrecht
tel: 0900 - 337 36 63
tt: 030 - 271 61 72
fax: 030 - 271 98 09
www.ncpld.nl
info@ncpld.nl
4
Nieuws van het NC PLD
Het NC PLD twee jaar op weg door Thea van der Wilt
Het NC PLD (Nederlands Centrum voor
Plots- en Laatdoofheid) is begin 2005
opgericht, omdat uit onderzoek was gebleken
dat plots- en laatdoven met hun hulpvragen
vaak niet goed werden geholpen. Daarop
hebben zeven organisaties die hulp-, zorg- of
dienstverlening aan doven en/of slechthorenden
verlenen de handen ineen geslagen
en het centrum opgericht. Na twee jaar
is het tijd om de balans op te maken.
Zijn we op de goede weg?
Ja
De opzet van het centrum is om op alle
noodzakelijke terreinen vindbare, passende
hulpverlening te bieden aan plots- en laatdoven
in het hele land. Daar waar aanbod
ontbreekt, wordt door de partners gezocht
naar oplossingen. Kennis en expertise moet
worden ontwikkeld. Daarom heeft er een
goed bezochte landelijke studiedag plots- en
laatdoofheid plaatsgevonden.
Met het centrum is er één plek waar men
zich kan melden. Cliënten blijken deze plek
vooral te vinden via internet, maar ook verwijzers
weten het centrum steeds beter te
vinden.
Er is een breed scala aan aanbod van
hulpverleningstrajecten. In de praktijk wordt
vooral gebruik gemaakt van informatiever-
Themagroep plots- en laatdoofheid
Wilt u wel eens weten hoe anderen omgaan
met hun gehoorverlies?
Wilt u informatie?
Zoekt u gereedschap om de gevolgen beter te
kunnen hanteren?
Het NC PLD (Nederlands Centrum voor
Plots- en Laatdoofheid) start in april weer
met een themagroep plots- en laatdoofheid.
Wanneer iemand het gehoor geheel of voor
een groot deel verliest, grijpt dat diep in. Het
heeft gevolgen op allerlei terreinen: relaties,
sociale contacten, ontspanning, scholing en
werk. In de directe omgeving ervaart men
vaak weinig herkenning. De ervaring leert
dat lotgenoten veel aan elkaar kunnen
hebben.
In tien wekelijkse bijeenkomsten komen
allerlei onderwerpen aanbod waar men mee
te maken kan krijgen wanneer men doof
geworden is of aan het worden is.
Thema's die aan bod komen zijn o.a.: gehoorgehoorverlies-gevolgen,
hulpmiddelen en
voorzieningen (m.m.v. Oorakel), communicatie,
relaties, omgaan met vermoeidheid,
strekking over hulpmiddelen en voorzieningen,
van trajecten maatschappelijk werk en
loopbaanbegeleiding, van de themagroep
plots- en laatdoofheid en de cursussen NmG.
Het aantal cliënten dat onder het casemanagement
valt (met werkelijke hulpverleningstrajecten),
voldeed aan de verwachtingen:
34 in 2006, in 2005 waren dat er 15.
Met name in de tweede helft van 2006 nam
hun aantal toe. Cliënten die het NC PLD
benaderen, vertonen een grote diversiteit
aan gehoorproblemen: van plotsdoof en
plotsdoof aan één oor, tot plotseling slechthorend,
slechthorend en opspelende tinnitus
tot dreigend gehoorverlies door een operatie.
Allen hebben gemeen dat het gehoorverlies
dermate ingrijpt in hun leven, dat zij hierdoor
problemen in hun functioneren
ervaren.
Een drempel om deel te nemen aan de
NmG-cursussen is weggenomen doordat
deze nu zijn ondergebracht bij bureau DDS,
waardoor met een indicatie de cliënt en ook
de omgeving (kosteloos) aan de cursussen
kan deelnemen.
Uit een tevredenheidsonderzoek blijkt dat zo
goed als alle cliënten zeer tevreden zijn over
de geboden hulp.
(Vervolg boven aan bladzijde 5)
ervaringen in het dagelijks leven, werk en
vrije tijdsbesteding en Cochleair Implantaat
(voor- en nadelen, ervaringen).
Voor wie: Voor iedereen die met vragen zit
over het leven met (plotseling) gehoorverlies,
of dit nu net is gebeurd of een tijd geleden, of
het gehoor geheel weg is of dat het steeds
slechter wordt.
Waar: Op een centrale plek in Nederland.
Communicatie: Er is een ringleiding, een
schrijftolk en een NmG-tolk, indien nodig,
aanwezig.
Informatie en aanmelding:
NC PLD, bij Thea van der Wilt
Cornelis Houtmanstraat 19 II
3572 LT Utrecht
E-mail: info@ncpld.nl
Tel: 0900 - 3373663
Fax: 030 - 2719809
TT: 030 - 2716172
of via het formulier op de site www.ncpld.nl.

Nee
Het aantal informatieverstrekkingen en
intakes ligt op dit moment lager dan waar de
stuurgroep van het NC PLD naar streeft.
Naar schatting zijn er landelijk ongeveer
tweehonderd nieuwe plots- of laatdoven per
jaar.
Opmerkelijk is dat, buiten het bureau DDS
en de Stichting Plotsdoven, de deelnemende
partners aangeven weinig of geen plots- en
laatdoven in hun cliëntenbestand te hebben.
Het gaat hier om Curium/de Vlier, VIA, de
FENAC met verschillende audiologische
centra, de KEGG en Viataal. Verondersteld
wordt dat de doelgroep vaak niet wordt
bereikt door de partners van het NC PLD.
Cliënten komen waarschijnlijk niet verder
dan de KNO- arts. Veel mensen die zich via
internet aanmelden, hebben inderdaad geen
ander hulpaanbod gehad.
Conclusie
Het NC PLD voldoet geheel aan de opzet en
heeft een aantoonbare functie voor de doelgroep.
Het is een specifieke doelgroep met
Als je partner plots- of laatdoof wordt
Partners aan het woord
door Astrid Meyer
In Plotsdoof wordt regelmatig aandacht
besteed aan de ervaringen van
plots- en laatdoven. Maar hoe zit het
met hun partners? Hoe ervaren zij
het gehoorverlies van hun partner
en welke invloed heeft dit op hun
leven? Françoise van Dongen, Harry
Cremers, Hanneke van de Velde,
Gert-Jan Zonneveld en Gonnie Uijt
den Bogaard waren bereid om op
openhartige wijze hun ervaringen te
delen.
Ieder mens is uniek, net als elke
relatie. De partners die aan het
woord komen, hebben elk hun eigen
ervaringen. Sommigen leerden hun
partner kennen toen hij of zij al plotsdoof
was. Françoise: "Voor mij was de plotsdoofheid
van Jan Maarten iets wat gewoon
bij hem hoorde." Zijn gehoorverlies heeft op
haar leven nauwelijks invloed. Alleen de telefoon
beantwoordt zij als ze samen thuis zijn.
Is ze er niet, dan neemt Jan Maarten - die
sinds 2001 een CI heeft - op en probeert het
gesprek te voeren.
Voor anderen was de gehoorverslechtering
van hun partner een geleidelijk proces.
Harry: "Het was een proces waar je langzaam
aan went en waar je je dus aan aanpast. Een
een specifieke hulpvraag. De cliënten worden
maar bij een deel van de aangesloten partners
aangetroffen en komen waarschijnlijk, buiten
de medische hulp, nog steeds onvoldoende
terecht bij de meest toegesneden vorm van
hulpverlening.
Het aantal plotsdoven zou lager kunnen
liggen dan aanvankelijk geschat. De deelnemende
organisaties vinden dit echter geen
afbreuk doen aan het belang van de organisatie.
Hoe nu verder?
De financiering van het NC PLD is geheel
afhankelijk van de aangesloten organisaties.
Deze hebben aangegeven de financiering te
willen voortzetten in 2007. Bekeken wordt
hoe cliënten nog beter kunnen worden
bereikt en hoe cliënten uit de doelgroep bij
alle aangesloten organisaties kunnen worden
geregistreerd. Daarnaast wordt er met enthousiasme
gewerkt aan optimalisering van
de hulpverleningstrajecten voor plots- en laatdoven.
markant moment in dat proces was de dag
waarop Lidwien een gehoorapparaat kreeg en
weer meer geluiden kon onderscheiden,
zoals fluitende vogels. Communicatie bleek
toen ook weer een stuk makkelijker. Toen het
gehoorapparaat niet meer hielp, zijn we
Nederlands ondersteund met Gebaren gaan
doen en dat bracht ons weer in een nieuwe
fase. Lidwien kan bij mij goed spraakafzien
en ondanks dat het gebruik van gebaren daar
een goede aanvulling op is, maken we er
maar beperkt gebruik van."
DOOF.NL bestaat tien jaar!
Tien jaar geleden is Pascal Ursinus
gestart met de website Doof.nl. In
die tijd was er nog bijna geen
Nederlandstalig nieuws voor
slechthorenden en doven te vinden
op het Internet.
Doof.nl is inmiddels uitgegroeid tot
een professionele nieuwsorganisatie.
Er zijn gemiddeld 30.000
bezoeken per maand en de site
heeft 65.000 paginaweergaves.
Breng ook een bezoek aan deze
site voor nieuws en info over
doofheid in de breedste zin!
Bron: Teletekst d.d. 15 januari
2007
Oorakel Utrecht weer verhuisd
Oorakel Informatie en Advies geeft
(de naam zegt het al) informatie en
advies over alles wat met hoorhulpmiddelen,
doofheid en
slechthorendheid te maken heeft.
Oorakel heeft diverse vestigingen.
Kijk voor adressen en openingstijden
op: www.oorakel.nl.
Oorakel Utrecht is per 22 januari jl.
verhuisd naar een nieuw adres in
het gebouw van MEE Utrecht. Het
nieuwe adres is:
Pallas Athenedreef 14
3561 PE Utrecht.
tel: 030-2614506
fax: 030-2620642
tt: 030-2622532
Oorakel is geopend op maandag en
donderdag van 9.00 tot 17.00 uur.
Bezoek graag op afspraak!
Bron: Teletekst d.d. 22 januari
2006
5

Nationaal Debat Arbeid en
Gehoor
Op 23 april 2007 vindt Het
Nationaal Debat Arbeid en Gehoor
plaats.
De organisatoren (FENAC, NVVS,
Nationale Hoorstichting en organisatoren
van de Week van het Oor)
vinden het hoog tijd afspraken te
maken over hoe werknemers met
verminderd gehoor kunnen worden
begeleid.
Het Debat is bedoeld voor vertegenwoordigers
van werkgevers,
werknemers, de overheid,
(arbeids)verzekeraars, ac's, de politiek,
(re)integratiebedrijven, zorgen
artsenorganisaties. Er kunnen
zich maximaal 200 deelnemers
aanmelden.
Meer info: www.arbeidengehoor.nl
Bron: Teletekst d.d. 13 februari
2007
6
Amersfoortsestraat 70-d
3769 AL Soesterberg
Even roepen kan niet
In het algemeen heeft het gehoorverlies veel
invloed op de communicatie tussen partners.
Harry geeft aan dat de communicatie tussen
Lidwien en hem hierdoor vooral 'functioneel'
is: "De extra moeite en aandacht die communicatie
vraagt, maakt dat terloopse communicatie
er vaak bij inschiet." Hetzelfde
geldt voor Hanneke: "Han's gehoorverslechtering
heeft veel invloed op ons dagelijkse
leven, bijvoorbeeld op praktische dingen:
Even roepen dat iets klaar is, kan niet. Heel
spontaan een verhaal starten, gaat niet. Eerst
aandacht vragen, dan aankijken en kijken of
hij niet al te moe is. Ook bij iets wat je erg
bezighoudt, moet je hiermee rekening
houden."
Partners geven aan dat het soms moeilijk is
om niet in 'horende fouten' te vervallen.
Gert-Jan: "Communiceren lukt vrij goed,
mits één op één en zonder te veel bijgeluiden.
In het algemeen spreek ik duidelijk en
ben ik goed verstaanbaar. Maar ik ben een
horende en ben horende mensen gewend. Ik
verval dus wel eens in de fout en vergeet
haar aan te kijken als ik met haar praat. Dan
moet ze me hierop attenderen en dat vindt
Tolk nodig?
Bij Tolknet vindt u de
tolk die u zoekt:
• schrijftolk
• tolk Nederlands met
Gebaren
• tolk NGT
Tolken voor doven en
slechthorenden.
U vindt ze bij Tolknet.
www.tolknet.org
Belangrijk om te weten:
De overheid neemt de kosten
van de tolk voor haar rekening.
Een voorziening regelen?
Tolknet helpt.
communicatievoorzieningen voor doven en slechthorenden
e-mail : info@tolknet.org
telefoon : 0346 – 332 332
teksttelefoon: 0346 – 332 333
ze niet leuk."
In communicatie met anderen fungeert de
partner vaak als tolk. Harry: "Ik voer dan geen
eigen gesprekken. Ook omdat anderen dan
vaak de neiging hebben om zich alleen op mij
te richten, waardoor Lidwien zich buitengesloten
voelt. Hierdoor voel ik me in gezelschappen
soms in een bijrol terechtkomen.
Soms ervaar ik dit als een verarming van mijn
sociale leven."
Feestjes en theater
Ook op andere terreinen heeft het gehoorverlies
invloed. Zo geeft Hanneke aan dat ze nog
nauwelijks naar feestjes gaan. "Han krijgt dan
helemaal niets mee van de gesprekken en
voelt zich erg buitengesloten. Ik ga nog wel,
maar minder vaak en dan alleen, wat niet altijd
prettig voelt. Ook naar het theater gaan
we steeds minder. Samengevat kun je stellen
dat je eigen sociale leven ook is verminderd.
Positieve kant daaraan is dat ik meer tijd heb
voor andere zaken zoals het onderzoek waar
ik nu aan werk" [zie het artikel van Hanneke
elders in dit blad - redactie].
Gert-Jan: "Ik kan Anja niet deelgenoot maken
van de muziek die ik mooi vind. Ze kan de
melodie of de stemmen niet goed horen. Dat
vind ik heel jammer. Wel gaan we minimaal
een keer per jaar samen naar Slagerij van
Kampen. Dat vinden we allebei geweldig.
Anja krijgt de muziek door de vibraties van de
drums goed mee. Dan zie ik haar genieten!"
Schrijven als verwerking
Van specifieke aandacht voor partners door
hulpverleners blijkt geen of nauwelijks sprake
te zijn. Een enkeling kreeg samen met haar
partner professionele hulp. Niet iedereen
heeft hier overigens behoefte aan. Harry: "Er
was geen specifieke hulp noch aandacht,
maar ik heb daar overigens ook nooit om verlegen
gezeten." Hanneke geeft aan dat ze veel
zelf heeft uitgevonden en verwerkt, onder
andere door te gaan schrijven.
Françoise volgde samen met Jan Maarten een
communicatieweek. Hierdoor kregen ze contact
met lotgenoten: "Lotgenotencontact
hebben we nog steeds, maar eigenlijk zijn dit
nu gewoon vrienden geworden." Anderen
hebben geen contact met lotgenoten, maar
geven aan hier soms wel behoefte aan te
hebben. Gert-Jan: "Anja vindt het heel moeilijk
om te accepteren dat bepaalde dingen niet
meer gaan. Ik weet niet hoe ik daar qua
gevoel mee om moet gaan. Het maakt me
soms verdrietig, soms boos, soms heb ik
medelijden, maar geen van deze gevoelens
helpt. Misschien dat praten met andere partners
hierbij kan helpen."

Meer ruchtbaarheid
Veel partners geven aan dat er veel meer
ruchtbaarheid aan de effecten van plotsdoofheid
zou moeten worden gegeven,
bijvoorbeeld via huisartsen, apothekers,
ziekenhuizen en buurthuizen. Ook is meer
aandacht voor de invloed van gehoorverlies
op het leven van de persoon zelf en zijn
directe omgeving van groot belang. Hanneke:
"Hoewel onze omgeving rekening met ons
houdt, blijft het voor de meeste mensen
moeilijk om in te schatten welk effect het
heeft. Gelukkig zijn Han en ik de afgelopen
De laatste jaren staat in de vierde week van
januari één dag in het teken van gedichten.
Ook doven en slechthorenden probeert men
bij deze Nationale Gedichtendag te
betrekken. Gedichten worden in gebarentaal
vertaald, wat vaak heel mooi is omdat veel
dichters beeldende taal gebruiken.
Beeldende taal vind je in woorden als bloemen
en boom, zon en zee, en vogels en vlinders.
Dergelijke woorden roepen beelden in
je op die prachtig zijn weer te geven in
gebarentaal.
Tijdens de Nationale Gedichtendag vinden
overal in het land activiteiten plaats, die iets
met gedichten te maken hebben. Dit jaar ook
in het land van Maas en Waal, de streek waar
ik woon. De gezamenlijke bibliotheken deden
al in september 2006 een oproep aan
streekdichters om een of meer gedichten in
te sturen. Uit de inzendingen zou men
zestien dichters selecteren en hun gedicht
op een prentbriefkaart laten drukken. Ik
dacht: Leuk idee. Laat ik ook eens proberen
of mijn meest geliefde gedicht 'dáár' wordt
erkend als een beetje bijzonder.
Dit gedicht - zie hiernaast - is voor bijna
ieder mens herkenbaar, omdat het in eenvoudige
woorden laat beleven hoe mooi
herinneringen zijn aan geliefde personen die
niet meer nabij zijn. Bijna ieder mens heeft
toch dergelijke geliefde personen, bijvoorbeeld
je eerste jeugdliefde of je overleden
vader of moeder.
In december ontving ik bericht dat uit honderdtwintig
inzendingen mijn gedicht was
uitverkoren om als een van de zestien op de
Nationale Gedichtendag massaal verspreid te
worden in onze regio. Zo werden op 25 januari
2007 in verswinkels en marktkramen zo'n
zesendertigduizend prentbriefkaarten met
zestien verschillende gedichten uitgedeeld.
Leuke actie!
jaren dichter tot elkaar gekomen. Voor mij is
Han geen slechthorende, maar Han die toevallig
oren heeft die niet goed werken. De
persoon is overeind gebleven."
Op 8 september 2007 organiseert de Stichting
Plotsdoven een Partnerdag voor partners en
(volwassen) kinderen van plots- en laatdoven
en plots- en laatdoven zelf. Heeft u suggesties
of ideeën voor de invulling van deze dag, laat
het ons weten! Mail naar: info@stichtingplotsdoven.nl
o.v.v. partnerdag.
Taalkunst in woord en gebaar; Verslag van een bijzondere actie
door Cor Toonen
Nog leuker was dat ik op de markten
van Malden en Boxmeer, samen
met andere dichters en twee
muzikale troubadours, herhaaldelijk
mijn eigen gedicht mocht
voordragen. Ik deed dat tweetalig:
zelf in het Nederlands met een
megafoon - eigenlijk overbodig met
die harde stem van mij - en naast
me vertolkte gebarentolk Susan
Kolster (bekend bij deelnemers aan
het Themaweekend) mijn voordracht.
Dit deden we niet speciaal
voor aanwezige doven - dat was er
maar eentje, 'dove Cor' dus - maar
om de horende mensen te laten
zien hoe mooi gebarentaal kan zijn.
Er klonken kreten als: "O, wat
mooi!" en "Nooit geweten dat
gebaren zo mooi konden zijn."
De burgemeesters van beide plaatsen kwamen
ook kijken. Ze vergaapten zich aan 'tolk
Susan' en 'dove Cor' die alles zo gemakkelijk
kon volgen. De burgemeesters kregen van de
organisatie een slagroomtaart aangeboden om
samen met hun medewerkers op te eten. Niet
zo maar een taart maar eentje met mijn
gedicht 'dáár' erop in eetbare vorm. De burgemeester
van Boxmeer vond dat de taalkunstenaars
zelf en hun
publiek de taart meer
hadden verdiend dan
zijn ambtenaren. Hij
nam daarom zelf het
mes ter hand, sneed
de taart in veertig
stukken en verdeelde
deze onder de aanwezigen.
Conclusie: Taalkunst
in woord en gebaar is
bijzonder!
Teksttelefoonservice Rode
Kruis stopt
De teksttelefoonservice van het
Rode Kruis (district Amsterdam) is
per 1 januari gestopt. Vrijwilligers
hebben dit werk tien jaar lang met
veel inzet gedaan. Het aantal telefoontjes
dat zij te verwerken kregen
werd echter steeds minder. Dat is de
reden waarom nu besloten is om
met deze service te stoppen.
KPN Teleplus 0900-8410 blijft actief
voor teksttelefoonbemiddeling.
Bron: Teletekst d.d. 7 december
2006
7

Hanneke van de Velde
8
Communiceren met oren, ogen en begrip door Hanneke van de Velde
Achtergrond
De afgelopen drie, vier jaren is het
gehoor van mijn man Han (41)
sterk achteruitgegaan. Eerst hoorde
hij niet alles meer perfect, maar ons
leven ging nog wel gewoon zijn
gangetje. Na verloop van tijd werd
zijn gehoor echter steeds minder en
was hij steeds vaker en sneller dooden
doodmoe. Van zijn werk, maar
ook van allerlei dingen in zijn vrije
tijd.
Zelf merkte ik dat veel mensen niet
weten wat er allemaal speelt als je
slechthorend bent. Gelukkig hebben
wij familie en vrienden die hierin
erg geïnteresseerd zijn en die ik
regelmatig allerlei aspecten over het
omgaan met slechthorendheid
vertelde. Ik realiseerde me echter
dat iedereen vaak maar een deel van
het hele verhaal van mij hoorde en
nooit het hele verhaal. Dit gegeven
en het feit dat ik graag schrijf, brachten mij
op het idee om een boekje te schrijven over
inzichten in en de effecten van
slechthorendheid zoals wij die ervaren. Dus
geen moeilijke medische verhandeling. Zo
ontstond Wie niet horen kan, moet maar
zien.
Van boekje naar vervolgonderzoek
Na publicatie van Wie niet horen kan,
moet maar zien kreeg ik enorm veel,
vaak emotionele, reacties van slechtén
goedhorenden. Voor slechthorenden
was er vooral sprake van herkenning.
Goedhorenden gaven aan dat ze
heel veel zaken gewoonweg niet weten,
omdat ze er nooit op worden gewezen.
Dit leidde ertoe dat ik me verder wilde
verdiepen in de communicatie tussen
slechthorenden of plotsdoven en hun
naaste goedhorende omgeving.
Als marktonderzoeker en data-analist
leek mij een kwalitatief onderzoek op
basis van interviews met slechthorenden/plotsdoven
en hun naaste goedhorende
omgeving een goede basis om
aan informatie te komen. Dit idee werd
enthousiast ontvangen. Een aantal
mensen bood spontaan hun medewerking
aan: voor het maken van een website, voor
het redigeren van mijn teksten of het bekijken
van de onderzoeksopzet. Inmiddels
heb ik een heel team van specialisten om me
heen. Ook heeft zich al een aantal sponsors
gemeld. Verder loop ik af en toe een dag
'stage' bij Arbeidscentrum Viataal in Sint
Michielsgestel, waar slechthorenden en
plotsdoven worden begeleid in en naar werk.
Communiceren met oren, ogen en
begrip
In december 2006 ben ik van start gegaan
met het onderzoek 'Communiceren met
oren, ogen en begrip'. Een titel die naar mijn
gevoel de lading dekt. Doel van het onderzoek
is meer inzicht te krijgen in de communicatie
tussen slechthorenden/plotsdoven en
hun goedhorende naaste omgeving. Meer
inzicht zal leiden tot meer begrip en daardoor
tot een betere onderlinge communicatie.
Inmiddels is de website de lucht in gegaan en
ben ik gestart met de eerste persoonlijke
interviews. In maart en april zijn groepsgesprekken
gepland. Deze zullen plaatsvinden
in en rond Eindhoven. Hierna volgt de
uitwerking van de verzamelde informatie.
Gestreefd wordt om deze zo helder mogelijk
weer te geven en vooral zoals geïnterviewden
hun ervaringen zelf verwoorden. Dus geen
ingewikkelde statistische analyses, maar voor
iedereen leesbare en toegankelijke teksten. In
het najaar zal de publicatie gereed zijn.
Interesse om mee te doen aan dit
onderzoek?
Zegt u bij het lezen van deze tekst: "Hier zou
ik wel aan willen meedoen." Dan kan dat
natuurlijk. Zowel voor de duo- als de
groepsinterviews zijn nog enkele mensen
nodig.
Voor beide typen interviews is het de bedoeling
dat u zich als duo aanmeldt: u als
slechthorende/plotsdove samen met iemand
uit uw naaste omgeving die goed hoort.
Wilt u eerst meer informatie, dan kan dit
natuurlijk ook.
Voor meer informatie zie: www.omgaanmetslechthorendheid.nl.
In Wie niet horen kan, moet maar zien.
Wennen aan slechthorendheid beschrijft
Hanneke van de Velde de ervaringen van
haar en haar man. Het boek gaat in op hoe je
samen went aan slechthorendheid en wat er
gebeurt in het geleidelijke proces van steeds
minder gaan horen. Het boek gaat over hun
bewustwording en hoe zij steeds beter hun
weg weten te vinden. Het gaat dus meer over
wat er zich afspeelt tussen de oren dan in de
oren.
Wie niet horen kan, moet maar zien is te
bestellen bij www.boekenbent.com

Geen ondertiteling Omroep
Flevoland
Een motie van de PvdA voor extra
financiering voor Omroep Flevoland
voor ondertiteling heeft het niet
gehaald in de Provinciale Staten
van Flevoland: er bleek geen
meerderheid voor extra financiering
voor ondertiteling.
PvdA, SP, Groen Links en de
ChristenUnie waren voor het
beschikbaar stellen van extra geld
maar CDA en VVD niet. Zij vinden
dat de provincie dit niet hoeft te
bekostigen, omdat de omroep
genoeg financiële middelen zou
hebben.
SOAP! en het Gehandicaptenplatform
Flevoland overleggen nu
over nieuwe stappen voor behoud
van ondertiteling.
Bron: Teletekst d.d. 13 februari
2007
Ondertiteling reclame voor
doven en slechthorenden
In Adformatie, een weekblad over
reclame, marketing en media,
breekt Joop Beelen, secretaris van
SOAP!, een lans voor ondertiteling
van tv-reclame voor doven en
slechthorenden.
Het aandeel ondertitelde programma's
moet tot 2010 gefaseerd
groeien naar 95 procent voor de
Publieke Omroep en 50 procent
voor commerciële omroepen in
Nederland.
Beelen: "Integrale ondertiteling
zou het makkelijkst zijn voor onze
achterban, maar men kan ook
nadenken over vaker gebruiken
van kreten op tekstborden."
Bron: Teletekst d.d. 15 januari
2007
10
Column van Joke Bosch - De compensatie
Het is alweer bijna lente en alles gaat zich
vernieuwen. 'Een nieuwe lente, een nieuw
begin.' Ik hoop ook voor mij.
Maar daar kan ik natuurlijk geen column
mee vullen. Waarmee dan wel?
Ik wil het met jullie
even hebben over de
Compensatie. Ik heb
ontdekt dat het
Opperwezen compensatie
geeft voor elke
last die hij je oplegt.
Jullie zullen inmiddels
allemaal wel
weten dat ik behoorlijk
ziek ben. Ik heb
multiple sclerose, ben
gedeeltelijk verlamd, bijna blind en totaal
doof. Vroeger had ik vele talenten, maar door
mijn beperkingen valt daar weinig meer mee
te doen. Ik schilderde, maar nu schilder ik
met woorden. En ik hoop dat dat succesvol
is. Een voorbeeld van wat je kunt bewerk-
Tolken kunnen worden ingezet in elke situatie
waarin communicatie is vereist, van een
kerkdienst tot een internationaal congres. Er
is dan ook een grote verscheidenheid in duur
en intensiviteit van tolkopdrachten. De
Nederlandse Beroepsvereniging Tolken
Gebarentaal (NBTG) adviseert het inzetten
van twee of meer tolken op intensieve of
langdurige opdrachten. De tolken kunnen
elkaar dan afwisselen en ondersteunen bij
het tolken.
Teamtolken
Teamtolken biedt zowel de klant als de tolk
vele voordelen. Zo waarborgt teamtolken de
continuïteit en de kwaliteit van de vertaling.
Tijdens de opdracht kan continu worden
getolkt. Tolkpauzes hoeven in principe niet
meer te worden genomen. Tolken rouleren
ongeveer elke 15 à 20 minuten, waardoor
hun mentale en fysieke conditie optimaal
blijft, wat vanzelfsprekend de kwaliteit van de
vertaling ten goede komt. Daarnaast wordt
de kans op tolkfouten door het teamtolken
aanzienlijk verkleind. Het inzetten van twee
of meer tolken op een intensieve of langdurige
opdracht verkleint bovendien voor de
tolken de kans op RSI aanzienlijk.
stelligen met deze schrijfsels: Ida is
Surinaams, 52 en heeft óók MS. Ze was daar
erg negatief en depressief over. Via een hulp
zond ik haar wat 'to the point'-columns. Ze is
nu erg opgekikkerd. Kijk, dat vind ik leuk. Zo
kan ik met mijn 'gave'
een positief effect
hebben en daar ben ik
blij om. Ik denk dat
het met Plotselinge
Doofheid net zoiets is.
In eerste instantie
baal je natuurlijk
ontzettend, maar kijk
goed: mogelijk hebben
je andere zintuigen
zich verscherpt of is je
intuïtie vergroot. Ik hoop dat iedereen de
moeite neemt om goed te zoeken. 'Zoekt en
gij zult vinden.' Ik wens iedereen een succesvolle
zoektocht, met een goed resultaat.
Liefs, Joke
Teamtolken biedt tolkgebruiker en tolk voordelen
door Astrid Meyer
Wanneer teamtolken?
Of twee of meer tolken voor een tolksituatie
ingezet kunnen en mogen worden, is
afhankelijk van een aantal zaken, zoals de
duur en complexiteit van de opdracht, de
behoeftes van de klant en de dynamiek van
een opdracht. Aan de hand van informatie
over de opdracht en in overleg met de klant,
de tolk en het bemiddelingsbureau kan worden
geadviseerd om twee tolken in te zetten.
De tolken die gezamenlijk een opdracht
uitvoeren, dienen beiden voor de gehele tijd
van de opdracht te worden betaald. Als de
klant niet beschikt over voldoende tolkuren
kan hij of zij extra uren aanvragen bij het
UWV of het Zorgkantoor.
Meer informatie
Op de website van de NBTG vindt u uitgebreide
informatie over teamtolken. Hier zijn
ook voorbeeldbrieven te vinden voor het
UWV en het Zorgkantoor. Zie: www.nbtg.nl.

Beeldbellen via het Internet door Johan Wilterdink
Op een vlotte manier communiceren over
afstand was voor auditief beperkten tot voor
kort eigenlijk alleen mogelijk met een teksttelefoon,
via SMS of MSN. Communiceren
in Nederlands ondersteund met gebaren
(NmG) of gebarentaal behoorde niet tot de
mogelijkheden. Dankzij de inspanningen van
de Projectgroep Beeldtelefonie is die
mogelijkheid er nu wel: IP-beeldtelefonie.
Wat houdt dit in en is het misschien ook iets
voor u?
IP-beeldtelefonie
Een beeldtelefoon maakt
het mogelijk om over afstand
op een vlotte manier
te communiceren in of
ondersteund met gebaren.
Voor een vlotte communicatie
is het nodig dat de
videobeelden die de beeldtelefoon
opneemt snel en
volledig worden getransporteerd
over het telefoonof
computernetwerk. Daarvoor
is een snelle verbinding
nodig met voldoende
capaciteit. Een gewone telefoonlijn
is hiervoor ongeschikt.
Hiermee kun je elkaar
wel zien en naar elkaar
zwaaien, maar een gesprek
in of ondersteund met
gebaren gaat niet lukken.
Een breedbandverbinding
met het Internet (ADSL of
kabel) is hiervoor wel uitermate
geschikt. Ongeveer
een kwart van de Nederlandse
huishoudens heeft al
zo'n verbinding en velen van u waarschijnlijk
ook. Zo'n verbinding kan niet alleen gebruikt
worden voor surfen, mailen, spraaktelefonie
of tv kijken, beeldbellen kan ook! Dit heet
Internet Protocol-beeldtelefonie of kortweg
IP-beeldtelefonie.
Een geschikt programma
Het afgelopen jaar heeft de Projectgroep de
mogelijkheden van IP-beeldtelefonie onderzocht.
Ook werd de Projectgroep gevraagd
om mee te denken over de ontwikkeling van
een geschikt programma. De Projectgroep
kwam uit bij het programma 4we2. Een programma
met een prima beeldkwaliteit,
waarmee je kunt kletsen in (gesproken en
geschreven) woord en in gebaar, bestanden
kunt uitwisselen, videoboodschappen aan
elkaar kunt sturen en - dat maakt het bijzon-
der - de persoon die je wilt spreken via SMS
uitnodigen voor een videogesprek. Zo hoef je
niet steeds langs de computer te lopen om te
kijken of je favoriete gesprekspartner online
is. De projectgroep schreef een uitgebreide
handleiding voor 4we2, waarin stap voor stap
wordt uitgelegd hoe het programma werkt.
Het programma en de handleiding zijn gratis
te downloaden bij www.4we2.com.
TV-tolken op afstand
De Projectgroep deed ook
onderzoek naar vaste beeldtelefoons
van het merk
Aethra en de Tandberg T150
videotelefoon. Met de laatste
werden verschillende proefopstellingen
uitgevoerd,
waarbij dove mensen direct
met elkaar contact hadden
of een tolk gebarentaal op
afstand werd ingezet. Het
laatste experiment betrof
een live getolkt tv programma.
Daarbij was de tolk op
afstand via de beeldtelefoon
als een soort 'gebarenpostzegel'
naast het televisietoestel
aanwezig om het
favoriete programma te
tolken voor een dove kijkster.
De beeldtelefoontests zijn zo
succesvol geweest dat een
aantal ouders al een IPbeeldtelefoon
bij hun ziektekostenverzekeraar
hebben
aangevraagd voor hun kind.
Voordelen
IP-beeldtelefonie biedt vele
voordelen. Zo kan aan de beeldtelefoon signalering
worden gekoppeld: als de telefoonbel
gaat ziet u de flitser of voelt u de triller. MSN
biedt deze mogelijkheid niet. Een beeldtelefoon
geeft een betere beeldkwaliteit dan
bijvoorbeeld een webcam en maakt het
mogelijk om uw gesprekspartner echt aan te
kijken en niet naar het beeldscherm van uw
PC. Het voordeel van IP bellen is bovendien
dat er, behalve de vaste kosten voor een
breedbandverbinding, geen 'tikken' betaald
hoeven te worden. Belkosten zijn dan ook
geen belemmering om met de beeldtelefoon
'on line' te gaan.
Meer informatie? Neem gerust contact op
met de Projectgroep Beeldtelefonie:
info@gierman.speedlinq.nl
Helpdesk Breed Platform
Verzekerden en Werk
De Helpdesk van het Breed
Platform Verzekerden en Werk is
het landelijk informatie- en
adviespunt voor iedereen met een
gezondheidsbeperking of handicap
die vragen heeft over werk, verzekeringen
en sociale zekerheid. Een
kleine greep uit de vele vragen die
onze medewerkers dagelijks beantwoorden:
. Ik heb een gezondheidsbeperking
en ik ben op zoek naar werk.
. Belemmert mijn handicap of
ziekteverleden mijn kans op werk?
En wat ben ik verplicht te vertellen
over mijn gezondheid tijdens het
sollicitatiegesprek?
. Ik heb binnenkort een WIA-keuring.
Hoe gaat die in z'n werk en
wat zijn mijn rechten?
. Ik ben arbeidsgehandicapt en wil
een eigen bedrijf opzetten. Heeft dit
gevolgen voor de hoogte van mijn
WAO-uitkering?
De Helpdesk is bereikbaar op
werkdagen van 12.00 - 20.00 uur
op tel. nr: 0900-4800 300 (30 ct/
min) of via de website www.bpv.nl,
waar vragen per mail kunnen worden
gesteld.
11

Horende muzikanten in de leer bij (plots)doven door Astrid Meyer
Doven en muziek lijkt een paradox,
maar volgens Lia Jacobsen is dit
minder tegenstrijdig dan het in
eerste instantie lijkt. Sterker nog:
horende fluitisten kunnen leren
van de wijze waarop doven muziek
waarnemen. Aan de hand van deze
stelling onderzocht Lia in haar
scriptie 'Fluitender Wijs' hoe fluitisten
hun muzikale prestaties kunnen
verbeteren.
Muziek vanuit een ander
perspectief
"Recent heb ik het D-examen voor
dwarsfluit afgelegd. Dit is het laatste examen
van de Koninklijke Nederlandse Federatie
van Muziekgezelschappen dat je als amateurmuzikant
kunt doen. Het examen
bestaat uit een theorie- en een praktijkexamen,
met als slotstuk een concert. Een
onderdeel van het theorie-examen is het
schrijven van een scriptie. Toen mijn leraar
vertelde dat ik een onderzoek moest doen
voor mijn scriptie, wist ik direct waar dit over
moest gaan.
Toen ik veertien jaar was, ben ik door een
ooronsteking binnen enkele dagen plotsdoof
geworden. Gelukkig kan ik door een operatie
sinds mijn twintigste weer horen. Mijn ervaring
is dat mijn muziekbeleving als horende
fluitiste nu intenser is dan vóór de periode
van doofheid. Ik benader muziek niet meer
puur auditief zoals veel muzikanten doen,
maar ook vanuit een ander perspectief: het
zien en het voelen. Mijn stelling is dan ook
dat fluitisten en andere muzikanten kunnen
leren van de wijze waarop doven muziek
waarnemen."
Muziek zien en voelen
"Als horende was muziek erg belangrijk voor
me. Op mijn zesde begon ik met blokfluiten
en dat werd de dwarsfluit toen ik acht jaar
was. Ook luisterde ik graag naar allerlei
soorten muziek. Het was voor mij heel moeilijk
dat ik door mijn plotsdoofheid van mijn
passie werd afgesneden. Mijn ouders stimuleerden
mij echter om - tegen mijn
protesten in - toch naar de muziekvereniging
te blijven gaan en mee te fluiten in het orkest.
Ik was bang dat ik een stoorzender zou
zijn en dat ik uit medelijden zou worden
gedoogd. Maar de andere muzikanten
accepteerden mij en ik werd waar mogelijk
geholpen. Ik ontwikkelde allerlei trucjes om
te weten waar we waren. Mijn ogen konden
een stuk van mijn oren opvangen. Zo lette ik
extra goed op de dirigent en (de handen van)
Lia Jacobsen
mijn medemuzikanten. Ik leerde geconcentreerd
te blijven in de rusten. En door een bijzondere
snoozelervaring, waarbij je muziek
leert voelen, werd ik mij meer bewust van de
trillingen van muziek. Ik ging hiermee experimenteren
en kon zo een deel van mijn
muzikale leegte opvullen."
Een geïntegreerde muziekopleiding
"In mijn scriptie heb ik mijn eigen subjectieve
waarneming nader onderzocht, deze getracht
te objectiveren en toegankelijk te maken voor
anderen. Verder heb ik literatuuronderzoek
gedaan naar de wijzen waarop doven passief
en actief muziek kunnen waarnemen. Denk
bijvoorbeeld aan Beethoven die zijn beste
muziek schreef toen hij zo goed als doof was.
Andere voorbeelden zijn de wereldberoemde
Schotse slagwerkster Evelyn Glennie en de
zeer getalenteerde Zuid-Afrikaanse balletdanser
Dilano Maritz. Ik heb de muziekwaarneming
door doven geanalyseerd en
geprobeerd te vertalen naar (horende)
muzikanten.
Uit mijn onderzoek komen zes specifieke
waarnemingskenmerken van muziek voor
(plots)doven naar voren: muzikaal voorstellingsvermogen,
inlevingsvermogen, een
groot concentratievermogen, letten op vibraties
van de muziek en hiervan gebruik maken,
letten op de andere muzikanten/dansers/instructeurs
en bewustwording van de
muziek, het lichaam, het instrument en de
omgeving. Door een leermethode toe te
passen die niet hoofdzakelijk op horen is
gericht, maar juist ook op deze kenmerken
kan de gevorderde leerling-fluitist extra progressie
boeken. Ik noem dit de 'geïntegreerde
muziekopleiding'."
Een nog mooier schilderij
"Mijn diepe wens is dat er nader onderzoek
komt over wat horende muzikanten kunnen
Werkervaringsplek voor
slechthorende
Het Utrechtse Mediamaal heeft de
Jacko Werkervaringsplek ingesteld
om hun overleden collega Jacko
van Dijk in herinnering te houden.
Slechthorende Errol Renfurm gaat
hier nu werkervaring opdoen als
DTP-er.
Ieder half jaar wil Mediamaal
iemand met een chronische ziekte
of handicap, die belangstelling
heeft voor communicatie of marketing
en niet aan de slag komt
door te weinig werkervaring, de
mogelijkheid bieden om werkervaring
op te doen.
Voor meer informatie:
carolien@mediamaal.nl
Bron: Teletekst d.d. 7 december
2006
Toegankelijkheidsplan NS
Bij de Nederlandse Spoorwegen
kunt u een sms-abonnement
nemen. Daarmee krijgt u per sms
informatie over storing of vertragingen
op uw reistraject.
Voor meer informatie: www.ns.nl>
Reisinformatie> Actuele reisinformatie>
NS-service mobiele telefoon.
Deze service is opgenomen in het
toegankelijkheidsplan van NS en
OV. Hierin is ook opgenomen dat er
visuele informatie moet komen in
treinen en op stations. Het plan is
goedgekeurd en wordt in de
toekomst verder uitgewerkt.
Bron: Teletekst d.d. 16 februari
2007
13

Belastingvoordeel op
nieuwe website
Extra kosten door handicap of ziekte
kunnen aardig oplopen. Deze
kosten zijn meestal aftrekbaar van
de belasting. Veel mensen zijn hier
niet van op de hoogte en laten hun
kansen op teruggave door de
Belastingdienst liggen. De CG-Raad
biedt hen via een website gratis
hulp bij het invullen van de
aangifte.
Kijk op: www.belastingvoordeelvoorgehandicapten.nl.
U vindt er rekenvoorbeelden, tips
en uitleg over buitengewone uitgaven.
Geen internet? De brochure is (in
beperkte oplage) te bestellen via
de Bestellijn van de CG-Raad,
tel.: 030 - 291 66 50 (ma, di en do
van 9.00-13.00 uur).
Bron: CG-Raad
Aanvraag tolkuren voor de
leefsituatie gewijzigd
Vanaf 1 januari 2007 is het Menzis
Zorgkantoor Arnhem het
aanspreekpunt voor alle vragen op
het gebied van tolkuren voor de
leefsituatie. Sinds het begin van dit
jaar voert dit Zorgkantoor de
doventolkregeling voor de leefsituatie
landelijk uit. Voor gebruikers
van de tolkregeling verandert er
niet veel. Het enige verschil is dat
zij nu jaarlijks een beschikking
tolkuren van het Menzis
Zorgkantoor Arnhem krijgen.
Het Zorgkantoor Arnhem heeft niet
iedereen kunnen bereiken voor de
nieuwe beschikking voor 2007.
Heeft u wél een toekenning voor
tolkuren in de leefsituatie, maar
geen beschikking ontvangen, neem
dan contact op met het
Zorgkantoor.
Voor meer informatie:
www.zorgkantoorarnhem.nl.
Bron: Teletekst d.d. 1 februari
2007
14
leren van de muziekwaarneming van doven.
Ik ben er namelijk van overtuigd dat
muzikanten door toepassing van de zes
waarnemingskenmerken een hoger niveau
kunnen bereiken. Doordat ik er zelf gebruik
van maak, zijn de kleuren op mijn fluitpalet
verdiept en verbreed. Mijn perspectief van
muziekbeleving is veranderd en intenser
geworden. Muziek draait niet meer alleen
om horen of hoe het klinkt. Maar de verschillende
kleuren vormen samen als het
ware een nog mooier schilderij."
In het decembernummer van
Plotsdoof wijdde ik mijn column
aan het thema geluk. Nu staat het
thema wonen centraal, een thema
dat in mijn ogen sterk samenhangt
met geluk. De factor wonen heeft
immers grote invloed op het wel of
niet gelukkig zijn.
Wonen is ook net zo persoonlijk als
gelukkig zijn, want iedereen heeft weer
andere woonbehoeften. Maar in tegenstelling
tot 'geluk' kun je een huis dat tegemoetkomt
aan je persoonlijke woonbehoeften
wel kopen. Een vet banksaldo is
hierbij wel gemakkelijk. Of je daarmee je
woning ook tot leven kunt brengen, betwijfel
ik. Daarvoor moet menselijke warmte
haar zegenend werk doen.
Gesloten voordeur
Een gastvrij huis kan heel eenvoudig zijn,
als het maar past bij de bewoners. Met dat
'passen' bedoel ik onder andere dat de
woning bereikbaar is voor het sociale verkeer
tussen bewoners en de buitenwereld.
Dus dat de postbode, de buurvrouw,
buurtkinderen, de familie enzovoort, de
bewoners kunnen bereiken en niet voor
een gesloten voordeur hoeven blijven te
staan. Dit lijkt een simpele kwestie van
gastvrij zijn, het beschikken over een
goede deurbel en ervoor zorgen dat je ook
eens thuis bent.
Maar wat als de bewoner een ernstig auditieve
beperking heeft? Het is nog maar
vijfentwintig jaar geleden dat voor deze
bewoners alleen de befaamde open achterdeur
uitkomst bood. In die tijd kwamen
bezoekers onverwachts de bewoners de
doodschrik op het lijf jagen of bleven
gewoon weg. Voor een gesloten deur blijven
staan, is zeker in de regen geen vorm
van gastvrijheid. Resultaat: een vorm van
buitensluiting van deze bewoners van het
maatschappelijke en sociale woonverkeer.
Onlangs werd de scriptie van Lia uitgeroepen
tot voorbeeldscriptie door twee landeijke
organisaties op het gebied van amateurmuziek,
Unisono en Stichting Flutonicon.
Geïnteresseerden kunnen de (digitale versie
van de) scriptie opvragen. Ook andere reacties
zijn van harte welkom. Mail naar:
lia.jacobsen@hetnet.nl.
Column van Cor Toonen Het ‘dove’ huis
Waar de open achterdeur
niet meer mogelijk
was, installeerde de
slechter horende bewoner
zich een uur
voor de bezoekafspraak
voor het raam, om
vooral de op bezoek
komende oom en tante maar niet te missen.
Als hij of zij een pakje van de postbode
verwachtte, waren het spannende dagen
met vele uren 'raamzitten'.
Een razende ambulance
Nu leven we in de 21e eeuw en heeft de
techniek andere mogelijkheden gebracht.
Eerst kwamen er - zo in de jaren tachtig
van de vorige eeuw - op de deurbel reagerende,
knipperende lampjes in de
diverse vertrekken van het zogenoemde
dove huis. De constructeurs van deze
fraaie uitvindingen waren vaak slimme
lotgenoten of een slimme oom of broer.
Had je deze slimme verwanten niet, dan
had je pech.
Later kwamen er - na veel strijd en lastige
procedures met de toenmalige Gemeentelijke
Medische Dienst (GMD) - opvallende
flitslampen die, als er iemand aanbelde,
de (tekst)telefoon ging of een baby
huilde, de ganse woning in een razende
ambulance veranderde. Soms gebeurde dit
tot leed(vermaak) van de buurt 's avonds
of 's nachts, of als de bewoners niet thuis
waren en vergeten waren het 'waarschuwingssysteem
voor doven en slechthorenden'
uit te schakelen.
Pas in de negentiger jaren kwam er - weer
na lange strijd en tal van beroepszaken -
een echt goede voorziening die recht deed
aan de basisbehoefte 'bereikbaar zijn in je
eigen huis voor het maatschappelijke verkeer'.

Waarschuwingssysteem
Anno 2006 is het in veel Europese landen
goed geregeld en heeft een bewoner recht
op verstrekking van een woningaanpassing
bestaande uit een visueel of tactiel waarschuwingssysteem
voor het alternatief
waarnemen van de voordeurbel, de telefoonbel,
het brandalarm of een eventuele
babyfoon. Bij het tactiel systeem is op de
meldpunten een kleine radiografische
zender aangesloten. Als er een signaal uitgaat,
kan de gebruiker aan de variabele ritmische
trilling van een kleine ontvanger
Voor doven en zwaar slechthorenden is telefoneren
via spraak meestal niet mogelijk,
maar gelukkig bestaan er allerlei alternatieven.
Hieronder gaan we in op de verschillende
mogelijkheden.
Teksttelefoon
Met de teksttelefoon kunt u bellen via tekst.
Een teksttelefoon bestaat uit een beeldscherm,
een kastje en een toetsenbord. Als u
iemand belt, dan
typt u tekst. Deze
tekst verschijnt bij
de persoon die u
belt op het scherm.
Die ander kan iets
terugtypen en dat
verschijnt dan weer
bij u op het scherm.
Het is ook mogelijk
om te bellen via een
tekstontvanger. In
dit geval gebruikt u
geen toetsenbord, De Multicom Teksttelefoon
maar spreekt u via
de telefoon, terwijl het antwoord te lezen is
op een scherm. Met een teksttelefoon belt u
via de gewone telefoonlijn, en dus geldt er
ook het gewone tarief voor de gesprekskosten.
Naast de 'vaste' teksttelefoon, bestaat er ook
een 'mobiele' teksttelefoon:
de Buddy.
Deze bestaat een
klein toetsenbordje
dat via een kabeltje
aan een mobiele
telefoon kan worden
gekoppeld en
De Buddy
waarmee u kunt teksttelefoneren. De Buddy
die men op de kleding of om de pols draagt,
voelen of er aangebeld wordt, of de
(tekst)telefoon gaat of dat de baby huilt.
Kortom, ook mensen met een auditieve
beperking kunnen nu in hun woning
gelukkig zijn, doordat één belangrijke basisbehoefte
- het 'toegankelijk wonen' - ook
voor hen nu eindelijk goed is gerealiseerd.
Deze column verscheen eerder op de website
van Vitaal. Meer interessante artikelen
lezen? Kijk op www.vitaal.nl, het magazine
voor vitale levensgenieters.
Tektstelefoon en andere communicatiemogelijkheden
door Karla van der Hoek
kan via een vaste lijn-interface ook aangesloten
worden op de vaste telefoon.
Voordeel van de teksttelefoon is dat u direct
contact hebt met de persoon aan de andere
kant. Er is dus een interactief gesprek
mogelijk. Nadeel van de teksttelefoon is dat u
alleen naar andere teksttelefoons kunt bellen.
Een teksttelefoon kan niet direct naar een
gewone telefoon bellen, en andersom geldt
hetzelfde. Het is wel mogelijk om gebruik te
maken van een bemiddelingsdienst (zoals
Teleplus), zodat u met een teksttelefoon, via
de bemiddelingsdienst, naar een gewone telefoon
kunt bellen (en andersom). Ook met een
computer en een internetaansluiting (met
analoge modemverbinding!) is het wél
mogelijk om van een teksttelefoon naar een
gewone telefoon te bellen, en andersom.
Oorakel heeft een overzicht gemaakt van alle
mogelijkheden op dit gebied. Dit informatieblad
kunt u (gratis) opvragen.
Bij teksttelefonie is het verstandig om gebruik
te maken van een vaste KPN-aansluiting. Bij
internetbellen is het namelijk vaak onmogelijk
of moeizaam om te telefoneren met een
teksttelefoon.
Fax
Niet iedereen vindt de teksttelefoon een prettige
manier van communiceren. Daarom kiest
een deel van de doven en zwaar slechthorenden
voor gebruik van een fax. Nadeel van de
fax is dat er geen direct contact mogelijk is. U
moet dus maar afwachten wanneer u antwoord
krijgt. Vaak zijn bedrijven wel in het
bezit van een fax, maar familie en vrienden
niet. Dat betekent dat zij eerst een fax
moeten kopen, voordat zij contact met u kunnen
maken. Op een teksttelefoon zit
trouwens meestal wel een mogelijkheid om
een fax te versturen!
Contactpersoon in mobieltje
helpt hulpverleners
Bezitters van mobiele telefoons
wordt aangeraden personen die bij
calamiteiten gebeld moeten worden
met een speciale notering in hun
lijst met contacten te zetten. Dat
adviseert het Korps Landelijke
Politiediensten (KLPD).
"Ten tijde van een ongeval is het
heel druk en wil je de familie snel
op de hoogte brengen", verklaart
een woordvoerder. "In een mobiele
telefoon staat vaak een hele lijst
met voornamen, zodat je eigenlijk
nooit weet wie nou familie is of een
vage bekende. Uiteindelijk komen
we er altijd wel, maar als mensen
het internationaal gebruikte ICE,
wat staat voor In Case of
Emergency, voor een naam zetten,
wordt het zoeken wel makkelijker.
Bovendien bereik je daarmee zeker
de persoon van wie het slachtoffer
zelf graag wil dat die op de hoogte
gesteld wordt."
Telecombedrijven Telfort, Hi en KPN
zijn hun eigen campagne begonnen,
gebaseerd op successen uit het
buitenland. Zij pleiten alleen voor
de term SOS. "Uit onderzoek bleek
dat onze Nederlandse klanten niet
bekend zijn met ICE. SOS betekent
hetzelfde, is ook internationaal en
leeft hier meer."
Bron: www.nu.nl d.d. 16 januari
2007
15

16
SMS, e-mail en chatten
Mobiele telefoons met SMS bieden doven en
zwaar slechthorenden de mogelijkheid om
ook mobiel bereikbaar te zijn. Via SMS kunt
u een kort bericht naar een andere mobiele
telefoon versturen. Tegenwoordig zijn er ook
vaste telefoons en e-mailprogramma's die
SMS kunnen ontvangen en versturen. Verder
is chatten een mooie manier om via tekst te
kunnen communiceren. MSN is een voorbeeld
van een heel populair chatprogramma.
Hiermee is het mogelijk om directe interactie
te hebben met één of meerdere personen.
Ook gebruik van e-mail is een snelle manier
om berichten aan anderen door te geven (en
te ontvangen). Hiervoor heeft u wel een
computer met internetverbinding nodig.
Vergoeding
Iedereen met een verlies van 70 dB of meer
aan het beste oor komt in aanmerking voor
vergoeding van een teksttelefoon óf een fax.
De teksttelefoon wordt volledig vergoed. Voor
een fax is de vergoeding maximaal 95 euro.
U kunt een teksttelefoon óf een fax aanvragen
bij uw zorgverzekeraar. Hiervoor heeft u
een verklaring van de specialist (KNO-arts of
audioloog) nodig, met een recent audiogram
en een offerte van de teksttelefoon of fax die
u zou willen aanschaffen.
Meer info
Als u meer informatie wilt over teksttelefoons
of andere hulpmiddelen, kunt u terecht bij
Oorakel informatie en advies. U kunt bij ons
teksttelefoons en andere hulpmiddelen bekijken
en uitproberen. Ook kunt u bij ons
informatie en advies opvragen. Er zijn vestigingen
van Oorakel in Leiden, Amsterdam,
Utrecht, Zwolle, Groningen en Leeuwarden.
www.oorakel.nl
info@oorakel.nl
Tel: 071 - 52 34 242
Fax: 071 - 52 34 243
TT: 071 - 52 34 244

Column van Wouter Bolier - Liefdesbeperking
Op dit moment ben ik single. In mijn
liefdesleven ben ik tot nu toe niet erg succesvol
geweest. Ik ben dol op vrouwen, daar
niet van, maar kennelijk zijn die vrouwen
niet zo dol op mij dat ze een lange serieuze
relatie met me aandurven. Aan mij zal het
niet liggen: ik ben aardig, lief, nu niet
bepaald lelijk te noemen, ik kan een beetje
koken, heb geen strafblad en ik ben boven
alles een gentleman. Is dat nou niet
aantrekkelijk, dames? Maar helaas voor mij is
er iets dat mij tegenwerkt: mijn oortjes doen
het niet zo goed.
In een relatie draait het in feite om maar één
ding: communicatie. Praten dus! Je moet
met elkaar alles kunnen bespreken. Liefde
en leed deel je door samen praten. Begrip
van de ander krijg je alleen als je duidelijk
kunt uitleggen hoe en wat je denkt en voelt.
Waardering en respect verdien je door je
meningen en gedachten uit te spreken. Het
fundament voor een liefdesrelatie, en
vanzelfsprekend ook voor elke andere relatie,
is in mijn ogen communicatie.
Ik hoef niemand te vertellen dat die communicatie
niet zo soepeltjes verloopt als één van
de twee in een stel slechthorend of doof is.
Nu is het sowieso al moeilijk om 'de ware' te
vinden, ongeacht of je nu wel of geen handicap
of beperking hebt. Ook als je allebei goed
kunt horen, kan het gebeuren dat je elkaar
niet begrijpt of dat je iets verkeerd interpreteert.
Bij gehoorgestoorde mensen komt daar
nog eens bovenop het onvermijdelijke gemis
aan informatie. Het vervelende hierbij is dat
wij vaak niet weten wat we missen en de
ander ook niet. Hoe vaak heb ik niet gedacht
iemand voor honderd procent begrepen te
hebben en bleek achteraf dat ik toch fout
zat? Vaak zat! En juist in een liefdesrelatie,
waarbij het zo ontzettend belangrijk is dat je
elkaar volledig begrijpt, geeft dit moeilijkheden.
Toen ik pas plotsdoof was en nog niet kon
gebaren, leerde ik een leuk meisje op MSN
kennen. Ik vond haar heel leuk zelfs, en zij
mij ook wel, voorzover ik dat voor haar kan
beoordelen. We maakten een paar afspraakjes
en hadden het heel gezellig samen. Maar
na een tijdje, net toen ik zwaar verliefd begon
te worden, wilde ze niet meer verder met mij.
Ze had nagedacht, zei ze, over hoe onze
toekomst samen eruit zou gaan zien. Zo zag
ze zichzelf bijvoorbeeld voor mij alle telefoontjes
beantwoorden. En als ze na een dag
studie of werk thuis zou komen, zou ze te
moe zijn en te weinig zin hebben om mij heel
duidelijk articulerend te vertellen wat ze die
dag zoal beleefd had. Ze vertelde ook dat ze
volgens haar moeder met mij in de buurt
minder grappen maakte dan normaal. Dat
kwam, vertelde ze, doordat ze rekening met
mij wilde houden en daarom eerder haar
mond dichthield om te voorkomen dat
iedereen behalve ik zou lachen om haar grappen.
Ze meende het niet aan te kunnen om
zich aan mij aan te passen.
De enige jongedame waarmee ik - voor mijn
gevoel - een serieuze relatie heb gehad, had
het een en ander op onze (non)communicatie
aan te merken. We leerden elkaar kennen
anderhalf jaar na mijn CI-operatie. Ik
kon toen al goed één-op-één-gesprekken
voeren en aardig wat verstaan. We hebben
heel veel met elkaar gepraat, ook via MSN en
e-mail. Maar in real life kreeg ze soms het
gevoel dat ik niet naar haar luisterde, terwijl
ik juist enorm mijn best deed om haar te volgen.
Dat ze trouwens snel sprak en met een
voor mij vreemd accent, maakte het lastiger
om haar volledig te begrijpen. Meerdere
malen verzocht ik haar om iets langzamer te
spreken en minder plat, maar ze bleef min of
meer op dezelfde manier praten. Zij, op haar
beurt, vond het zo frustrerend dat ze iets
soms wel tien keer moest uitleggen waarna ik
het vervolgens niet of te langzaam oppikte.
Dat was voor haar een van de redenen om het
uit te maken.
Ik denk dat mijn auditieve beperking een
beperking voor mijn liefdesleven vormt. Het
maakt de communicatie moeilijker en het
leidt tot frustraties als je elkaar niet of verkeerd
begrijpt. Bovendien vraagt mijn gehoorbeperking
van een toekomstige gewoonhorende
vriendin een andere manier van
denken en leven. Het zou voor mij namelijk
ontzettend fijn zijn als zij een doof- en
slechthorendvriendelijke houding heeft en
rekening met mij houdt. Alleen zit het niet in
mij om te eisen dat een mogelijke kandidaatvriendin
leert gebaren of duidelijk articuleert.
Zoiets moet zij zelf willen en doen,
met wellicht hier en daar een beetje sturing
van mij. Maar als ik heel eerlijk ben, dan moet
ik ook toegeven dat niet iedereen zich zo kan
of wil aanpassen. Evenzo mag ik het nooit en
te nimmer meer laten gebeuren dat ik mij rot
voel, omdat een vriendinnetje geen of te
weinig rekening met mij of mijn gehoorbeperking
houdt.
Stiekem speel ik wel eens met de gedachte
Ervaring met een aanvraag
voor de WMO? Meld het!
Het nieuwe jaar is begonnen en
daarmee is de uitvoering van de
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
(WMO) een feit. Hoe brengen
de gemeenten het eraf? Wat
gaat er goed en wat gaat er fout?
De CG-Raad heeft in samenwerking
met andere organisaties een speciaal
Meldpunt WMO opgezet om de
uitvoering van de WMO te volgen.
Zo kan de CG-Raad na een jaar
aanbevelingen ter verbetering doen
aan de politiek.
Heeft u na 1 januari 2007 een aanvraag
voor een WMO-voorziening
gedaan bij de gemeente? Meld dan
vooral uw ervaringen. Zowel goede
als slechte ervaringen zijn welkom
en nodig.
Het invullen van de digitale
enquête kost u ongeveer tien
minuten.
Ga naar www.cg-raad.nl en klik
door naar het Meldpunt WMO
Bron: CG-Raad
17

Regeerakkoord biedt
perspectief
De komende jaren krijgen gehandicapten
en chronisch zieken meer
voorzieningen in hun directe
omgeving en een betere compensatie
voor hun extra kosten. Dit
geldt dus ook voor auditief beperkten.
Dat concludeert de CG-Raad
voorlopig uit de eerste teksten van
het nieuwe regeerakkoord. Het
hangt natuurlijk af van de uitwerking
van de voornemens of het zo
gewenste volwaardig maatschappelijk
participeren echt van de
grond komt. Het is hoopgevend dat
het kabinet op korte termijn in
gesprek wil gaan met cliëntenorganisaties.
Bron: Teletekst d.d. 8 februari
2007
18
om voortaan alleen nog maar verliefd te worden
op jongedames die slechthorend of doof
zijn of kunnen gebaren en weten wat het is
om niet alles te kunnen verstaan. De communicatieproblemen
zullen dan minder snel
een relatie in de weg staan, omdat het voor
ons beiden vanzelfsprekend bij de relatie
hoort. Er is dan tenminste wederzijds begrip
over het feit dat je wel eens iets mist en dat
je iets moet (laten) herhalen. Het rekening
houden met elkaar gaat dan automatisch en
kost maar een kleine moeite. Alleen, zoveel
van dat type dames van mijn leeftijd ken ik
niet. Gelukkig troost ik mij met het idee, dat
Cursussen NmG draaien als een tierelier door Arthur van Bijleveld
Er kan geconcludeerd worden dat de cursussen
Nederlands met Gebaren (NmG) succesvoller
zijn dan ooit sinds deze onder de
vlag van Bureau DDS worden georganiseerd.
Met NmG leer je opnieuw met elkaar te communiceren,
als spraakverstaan niet meer
gaat door plots- en laatdoofheid. Door het
maken van ondersteunende gebaren wordt
het gesprokene zichtbaar gemaakt. En dat
bevalt iedereen die de cursus heeft gedaan
goed.
één zo'n meisje voor mij genoeg is. Dit
betekent niet dat ik eventuele gevoelens voor
een gewoonhorend meisje ga lopen negeren,
omdat dat meisje toevallig niet kan gebaren of
nauwelijks iets weet over slechthorendheid
en hoe daarmee om te gaan. Te allen tijde
laat ik me in mijn keuze voor een
liefdesvriendin leiden door het feit dat ik
haar lief en aardig vind en dat zij me gelukkig
maakt en absoluut niet door het gegeven dat
ze kan gebaren of net als mij een gehoorbeperking
heeft. Maar het moet gezegd: ze
scoort daar bij mij wel bonuspunten mee.
Afgelopen najaar was er al een record met
acht cursussen, dit voorjaar zijn er reeds
twaalf cursussen op poten gezet. Dat betekent
een verdubbeling ten opzichte van het
seizoen van vorig jaar. Waar komt deze onstuimige
groei vandaan? Het feit dat mensen met
behulp van een AWBZ-indicatie samen met
de eigen omgeving (partner/familie/vrienden)
kosteloos kan meedoen aan de cursus werkt
drempelverlagend. Je komt bij DDS voor een
indicatie in aanmerking als je een gehoorverlies
hebt. Het is zeker aan te raden om ook
contact op te nemen als je verwacht in de
toekomst moeite te zullen krijgen met
spraakverstaan. Bij aanmelding wordt de
cliënt door Bureau DDS uitgenodigd voor een
intake-gesprek, om de aanvraag te regelen en
je verwachtingen van de cursus te bespreken.
De coördinator NmG maakt met de client
afspraken over lokatie, lesdata en -tijden.
Bureau DDS kan ook thuiscursussen aanbieden.
De cliënt kan daarbij aangeven met
hoeveel mensen uit zijn omgeving hij wil
meedoen, er is geen minimum. Uit praktische
overwegingen is er in verband met de
ruimte wel een maximum van zes deelnemers,
al kan daar soms in overleg van worden
afgeweken. Het is voor de cliënt belangrijk om
te weten dat naasten alleen onder de indicatie
vallen als zij aan dezelfde cursusgroep
als cliënt deelnemen. Als zij (later) aan een
andere groep deelnemen, dienen ze een eigen
bijdrage van 180 euro per persoon te betalen.
In het geval dat meerdere cliënten uit
dezelfde regio belangstelling hebben, wordt
een cursus op lokatie georganiseerd.
We hebben twaalf docenten in de Randstad
en in delen van Gelderland en Brabant. Zij
zijn op het moment van schrijven allemaal

actief bij een of meerdere cursussen.
Belangrijke aanwinsten zijn twee nieuwe
docenten in de regio Amersfoort, en een in
Noord-Holland Noord. Sinds kort wordt er
met het FCDS in Leeuwarden samengewerkt
voor het organiseren van cursussen in
Friesland. Verder gaan docenten uit
Groningen en Gorinchem op termijn lesgeven
voor DDS, na het volgen van de daartoe
benodigde opleiding. Zoals altijd zijn we
actief op zoek naar free-lance NmG-docenten
die voor Bureau DDS cursussen willen
geven. Voor meer informatie hierover kunt u
contact opnemen met de coördinator NmG.
Heeft u interesse in onze cursussen NmG?
Vraag dan om meer informatie bij de coördinator
NmG: Arthur van Bijleveld
E-mail: gebarencursus.nmg@bdds.nl
Teksttel: 010-4895510
(horenden kunnen bellen via 0900-8410 en
het eerstgenoemde tel.nr opgeven).
Fax: 084-7178155
Panelbijeenkomst Hogeschool Utrecht druk bezocht
door Astrid Meyer
Donderdag 16 februari nam de voorzitter van
de Stichting Plotsdoven, Gerard de Vijlder,
deel aan de jaarlijkse panelbijeenkomst van
de tolkenopleiding van de Hogeschool
Utrecht. Net als ieder jaar presenteerden
verschillende organisaties van auditief
beperkten zich aan eerstejaars studenten van
de opleiding. De opkomst voor zowel de middag-
als avondbijeenkomst was dit jaar uitzonderlijk
hoog: zo'n honderdtachtig studenten
woonden de bijeenkomsten bij.
Naast de Stichting Plotsdoven waren
Dovenschap, de NVVS, de Nederlands
Christelijke Dovenbond, de Nederlandse
Doven Sportbond en de Fodok in het panel
vertegenwoordigd. Na een korte inleiding
van panelleider Tony Bloem kreeg elk panellid
de gelegenheid om zich voor te stellen en
de achtergronden en doelstellingen van zijn
of haar organisatie toe te lichten. Vervolgens
was er gelegenheid voor het stellen van vragen.
De studenten hadden zich goed voorbereid.
Er kwamen bijvoorbeeld vragen over
het standpunt van elke organisatie ten
aanzien van CI en over de samenwerking
tussen Dovenschap, de NVVS en de
Stichting Plotsdoven.
Gezocht: administratief medewerker
(m/v)
De Stichting Plotsdoven is op zoek naar
iemand die ca. 8 uur per week het kantoor
van de Stichting Plotsdoven wil
'bemensen'. Bent u op zoek naar een
zinvolle en afwisselende vrijwilligersbaan,
beschikt u over administratieve
ervaring en woont u in (een straal van
50 km van) Houten, dan komen we
graag met u in contact.
We bieden u een prettige werkomgeving,
een inwerktraject en reiskostenvergoeding.
Schrijf naar: Stichting Plotsdoven, t.a.v.
de heer G.A. de Vijlder, Postbus 231,
3500 AE Utrecht, of stuur een e-mail
naar: info@stichtingplotsdoven.nl o.v.v.
administratieve kracht.
19

Tevreden met uw
werkgever?
Krijgt u, ondanks de beperkingen
van een hersenaandoening, voldoende
ruimte en mogelijkheden
om te werken? Laat uw werkgever
dan de Hersenbokaal winnen!
De Hersenbokaal is een nieuw initiatief
van de Hersenstichting.
Hiermee wil de Hersenstichting
organisaties voor het voetlicht
brengen die mensen met een
hersenaandoening maatschappelijk
laten participeren.
In 2007 staat het thema arbeid
centraal. De Hersenbokaal gaat
naar die werkgever die zich het
meeste heeft ingespannen om een
werknemer met een hersenaandoening
in staat te stellen een
werkend leven te leiden. De winnaar
ontvangt, naast de Hersenbokaal
zelf, een geldbedrag van
10.000 euro. De winnende organisatie
moet het geldbedrag
gebruiken om ook andere mensen
met een hersenaandoening de kans
te bieden een werkend leven te
laten leiden.
Vindt u dat uw werkgever een
voorbeeldfunctie vervult voor
anderen? Kijk dan op www.hersenstichting.nl
en geef uiterlijk 2 april
2007 aan waarom uw organisatie
in aanmerking zou moeten komen
voor de Hersenbokaal 2007.
20
Doven vertellen over hun werkervaring
Veel werkgevers weten weinig over doven en
slechthorenden. Zij bieden deze categorie
werknemers daarom weinig kansen bij het
invullen van hun vacatures. Sinds het begin
van dit jaar is klinktprima.nl online. Hier
kunnen doven en slechthorenden hun persoonlijke
ervaringen delen op het gebied van
solliciteren en werken. Op die manier kunnen
werkgevers inzicht krijgen in hoe doven
in verschillende branches aan het werk zijn.
De initiatiefnemers van klinktprima zijn
Claire Harrison (30 jaar, doof) en Joost
Meijer (27 jaar, horend) uit Venlo. Claire
heeft zelf ondervonden hoe moeilijk het is
om een baan te vinden, ondanks een goede
opleiding en voldoende werkervaring. Uit
verhalen van vrienden blijkt dat ook zij veel
moeite hebben gehad om werk te vinden.
Juist omdat het zo moeilijk is om een baan te
vinden, hebben Joost en Claire het initiatief
genomen om te laten zien dat doven en
slechthorenden net zo goed kunnen func-
In januari en februari organiseerde Tolknet
gratis oefensessies met schrijf- en NmGtolken
in Utrecht. De oefensessies waren een
groot succes.
Voor beide dagen was veel belangstelling.
Mensen kwamen van heinde en verre om
kennis te maken met een andere tolkmethode.
Na een korte uitleg is in kleine
groepjes met drie schrijftolken en drie
NmG-tolken geoefend. Voor alle belangstellenden
was het erg wennen om niet
naar elkaar te kijken, maar naar het
scherm van de schrijftolk of naar het
mondbeeld en de gebaren van de NmGtolk.
Er kwamen leuke discussies op gang
en er werden veel vragen beantwoord.
tioneren als ieder ander. Op www.klinktprima
kunnen doven en slechthorenden hun persoonlijke
ervaring over solliciteren en werken
delen. Hiermee wordt een eerlijk beeld
gecreëerd over hoe zij deelnemen aan de
arbeidsmarkt. Daarom is de titel van de website
'klinkt prima', om te laten zien dat er ook
prima gefunctioneerd kan worden door
doven en slechthorenden.
De meeste bedrijven hebben weinig kennis
van doven en slechthorenden en hun functioneren
in arbeidsomgevingen. Ook is vaak
niet bekend waar relevante informatie te krijgen
is. De site biedt daarom informatie voor
bedrijven over zaken die met doven en
slechthorenden op de werkvloer te maken
hebben. Zoals hulpmiddelen voor aanpassingen
op het werk, gebarentolken en hulp van
loopbaanbegeleiders.
Meer informatie? www.klinktprima.nl
Bron: persbericht klinktprima.nl d.d. 23 januari
2007
Oefensessies Tolknet groot succes door Marja Frijmann
Mogelijk worden de oefensessies later dit
jaar herhaald. Geïnventariseerd wordt
waar en wanneer men daar belangstelling
voor heeft. Als u interesse heeft, kunt u
zich opgeven via e-mail: info@tolknet.org
of per fax: 0800 - 865 56 38.

Op 15 februari hield het Onafhankelijk
Platform Cochleaire Implantatie (OPCI) in
de Opstandingskerk in Houten zijn eerste
visieconferentie onder leiding van de OPCIvoorzitter,
Theo Zuidema. Voor deze conferentie,
met als motto CI, meer dan een optie!,
waren bestuursleden en andere vertegenwoordigers
van de Houtense organisaties -
een inmiddels ingeburgerde term - uitgenodigd.
Na een welkom van de voorzitter, speciaal
ook voor de afgevaardigden van de FODOK
(die niet in het OPCI is vertegenwoordigd)
zette de voorzitter het doel van de
bijeenkomst uiteen. Eén van de doelen was
aan de hand van een Mission Statement
duidelijk maken wat het OPCI is en voor wie
het OPCI wat doet. Een ander doel was
duidelijkheid te krijgen over welk mandaat
het OPCI heeft van de moederorganisaties
en welke speelruimte het OPCI daarbij krijgt.
De conferentie begon met een toelichting op
het Mission Statement. Meteen in het begin
merkte Els van der Zee van de FODOK op,
dat het motto CI, meer dan een optie! al snel
zou kunnen worden geassocieerd met een
soort wondermiddel. De voorzitter gaf
duidelijk aan dat 'meer dan' volgens de
OPCI-leden zeker niet moet worden opgevat
als 'beter dan' of als 'met een CI zijn de problemen
van de baan'. Met 'meer dan een
optie' wil het OPCI aangeven dat CI niet
alleen een optie in technische zin is, maar
dat bij wel of niet implanteren veel meer
komt kijken.
De sociale, opvoedkundige en culturele problematiek
die zeker bij het implanteren van
kinderen een rol speelt, moet bij de indicatiestelling
wellicht doorslaggevend zijn. Al snel
bleek dat op dit punt het OPCI en de vertegenwoordiging
van de FODOK vrijwel op één
lijn zitten. Vandaar dat de voorzitter
benadrukte dat een afgevaardigde van het
bestuur van de FODOK in het OPCI een
waardevolle aanvulling voor het platform zou
zijn.
In de discussie die zich daarna ontspon,
kwam naar voren dat OPCI duidelijk wil zijn
wat betreft de keuze voor een CI: deze keuze
moet in volkomen vrijheid kunnen worden
genomen op basis van voldoende keuzemogelijkheden,
ondersteunende informatie
CI (Cochleair Implantaat)
CI, meer dan een optie! Verslag van eerste visieconferentie van OPCI
door Laurens Geldermans en Wouter Bolier
en aanvullende voorzieningen.
De missie van OPCI is:
. een samenwerkingsverband van patiënten/
cliëntenorganisaties die zich op enigerlei
wijze bezighouden dan wel nauw betrokken
voelen bij voorlichting, belangenbehartiging
en lotgenotencontact van mensen met CI
OPCI is er voor:
. alle mensen met CI, hun partners of ouders
of verzorgers en overige geïnteresseerden in
Nederland, ongeacht leeftijd, culturele
achtergrond of voorgeschiedenis van de
onderliggende auditieve beperking
OPCI streeft naar:
. maximale participatiemogelijkheden voor
mensen met CI
. keuzevrijheid op basis van onafhankelijke
informatie
. hoge kwaliteit van selectie, behandeling en
nazorg
. adequate financiering, gebruikseigenschappen
en beschikbaarheid van implantaties en
hardware
OPCI kiest voor:
. positionering als gezamenlijke werk- en con
tactgroep binnen de samenwerkende
belangenorganisaties voor mensen met
auditieve en/of communicatieve beperkingen
. samenwerking en afstemming met
besturen, commissies en projectgroepen van
deze organisaties
OPCI staat voor:
. herkenbaarheid
. toegankelijkheid
. representativiteit
. onafhankelijkheid
. slagvaardigheid
Na de toelichting op het Mission statement
werd ingegaan op een aantal vragen die voor
het functioneren van het OPCI essentieel
zijn, waaronder:
1. Het publiekelijk innemen van standpunten?
Hoe zit dat? Kunnen de moederorganisaties
afwijkende standpunten innemen?
Het antwoord volgens het OPCI is: JA, dat
kan. Het OPCI behoort geen standpunten in
te nemen, maar moet een bemiddelende rol
spelen bij het onderbouwen van de verschillende
standpunten door het aanreiken van
specifieke kennis.
2. Hoe denken de moederorganisaties over de
vraag of het OPCI voorstander zou moeten
zijn van een beperkt aantal gespecialiseerde
Wat is een CI?
Een cochleair implantaat, kortweg
CI genoemd, is een voorziening die
tot doel heeft de restanten van een
beschadigd gehoororgaan zodanig
elektrisch te prikkelen dat de
gehoorzenuw weer zinvolle signalen
kan doorgeven aan de
hersenschors. Men noemt het ook
wel een elektrische binnenoorprothese.
Om de werking van het CI beter te
begrijpen, vergelijken we hier het
natuurlijke horen met het horen
met behulp van het CI.
Het natuurlijke horen
De oorschelp die niet alleen de
geluidstrillingen opvangt, maar
ook voor een groot deel bepaalt uit
welke richting een geluid komt,
zendt geluidstrillingen, via de
gehoorgang, naar het trommelvlies.
Dat trommelvlies vormt
de scheiding tussen het uitwendig
oor en het middenoor. De geluidsgolven
maken het trommelvlies
aan het trillen, waardoor de
gehoorbeentjes (hamer, aambeeld
en stijgbeugel) in het middenoor
bewegen. De vloeistof in het
slakkenhuis komt hierdoor in
beweging en als gevolg daarvan
buigen de zgn. haarcellen in het
slakkenhuis in het binnenoor. De
haarcellen zetten de beweging om
in elektrische prikkels. Deze
prikkels worden door de
gehoorzenuw opgevangen en naar
de hersenen gestuurd, waar ze als
geluid worden geïnterpreteerd.
Het horen met het CI
Hier wordt het geluid opgevangen
door een microfoontje en omgezet
in een gecodeerd digitaal signaal.
Dit signaal gaat via het implantaat
dat onder de huid is ingebracht,
naar de elektroden om de
gehoorzenuw in het slakkenhuis te
prikkelen. Via de gehoorzenuw
wordt het signaal aan de hersenschors
doorgegeven, waar het als
geluid wordt herkend.
21

Plotsdove met CI in een
SOAP!
In de Amerikaanse soapserie 'The
Young And The Restless' krijgt
Devon (gespeeld door Bryton
McClure) een hersenvliesontsteking.
Algauw blijkt hij plotsdoof te zijn.
In de serie besluiten Devon's adoptie-ouders
en zijn vrienden al snel
om ASL, de Amerikaanse
Gebarentaal, te leren. Op de set
van 'The Young And The Restless'
kwam een ASL-docent om de scripts
met de acteurs door te nemen. De
Amerikaanse kijkers zagen hoe
snel de personages zich de ASL
eigenmaakte.
Devon studeert muziek en laat zich
door zijn doofheid niet uit het veld
slaan. De soap laat op een realistische
wijze zien hoe Devon's leven
wordt aangepast, compleet met
flitslampen en tolken, en hoe hij
colleges kan blijven volgen.
Hoewel acteur Bryton McClure niet
doof is, krijgt hij als Devon een
echte CI! De Advanced Bionics
Auditory Division doneerde de CI
aan 'The Young And The Restless'.
Kijkers waren getuige van het hele
CI-proces en van emotionele scenes
toen Devon's CI voor het eerst werd
aangesloten. Prompt gebruikte niemand
meer ASL en leek Devon
alles goed te kunnen volgen.
De vraag is hoelang 'The Young
And The Restless' hiermee doorgaat.
Zal Devon - zoals in een soap
wel vaker gebeurt - plotseling weer
kunnen horen, zodat hij zijn CI
weer kan inleveren? De tijd zal het
leren!
Bron: www.doof.nl d.d. 10 januari
2007
22
centra voor implantaties bij kinderen of
zouden alle implantatiecentra ook kinderen
moeten kunnen implanteren?
3. Hoe gewenst/noodzakelijk is het aanbieden
van tweetalig-onderwijs aan CIkinderen.
Alle aanwezigen waren het er over
eens dat dwingend voorschrijven niet aan de
orde is, maar dat ouders uitdrukkelijk moet
worden gewezen op het belang van een tweetalige
opvoeding. Goede informatie en voorlichting
kan een taak zijn voor het OPCI.
Verder werd nog een aantal, meer technische
en organisatorische, vragen gesteld. Met
name over het zelfstandig werven van fond-
De jaarlijkse Nieuwjaarsbijeenkomst of
Referentieavond van de afdeling KNO, AC &
CI van het Leids Universitair Medisch
Centrum had dit jaar als thema 'Diagnostiek
en behandeling van slechthorendheid en
doofheid bij kinderen'. Na een welkomstwoord
van prof. Frijns kreeg een viertal
sprekers het woord.
De spits werd afgebeten door de audioloog dr.
De Laat. Zijn aandeel had als titel: 'Introductie:
neonatale gehoorscreening'. Hij ging
daarbij in op de vragen: Worden met de
neonatale gehoorscreening alle slechthorende
en dove kinderen bereikt? en Is de
follow-up goed georganiseerd?
In Nederland worden nog niet zolang alle
pasgeborenen al heel vroeg gescreend op een
gehoorafwijking. Uit onderzoek is namelijk
gebleken dat zonder die screening pas op
driejarige leeftijd en soms nog later duidelijk
wordt dat een kind een ernstig gehoorprobleem
heeft. Als ouders tot de conclusie
komen dat hun kind een gehoorprobleem
heeft, is dat een bron van grote zorg. Die ontdekking
heeft grote gevolgen voor de ontwikkeling
van het kind en dus ook voor zijn
functioneren binnen het gezin en later in de
maatschappij. Ouders worden geconfronteerd
met problemen waar ze meestal geen
raad mee weten. Hoe eerder ze bij de juiste
instantie komen voor hulp en begeleiding,
des te beter.
Uit onderzoek is verder gebleken dat taalontwikkeling
leeftijdgebonden is. Vooral in de
eerste levensjaren ontwikkelen bepaalde
aspecten van taalverwerving zich in hoog
tempo. Wat in de eerste levensjaren niet
wordt ontwikkeld, wordt later pas met heel
veel moeite ingehaald of - nog erger - nooit
meer bereikt. Een belangrijke vraag is dus:
sen en het wel/niet toegankelijk zijn van
ledenbestanden van de organisaties voor het
OPCI met het oog op privacy.
Ook kwam nog even ter sprake waarom de
Jongerencommissie niet in het OPCI is vertegenwoordigd.
Tot slot werd de wens uitgesproken
dat naast de FODOK ook de
Jongerencommissie tot het OPCI toetreedt,
mogelijk in een iets andere structuur dan de
huidige vier organisaties.
Ruim later dan was gepland sloot de voorzitter
de vergadering.
Diagnostiek en behandeling van slechthorendheid en
doofheid bij kinderen door Laurens Geldermans
lukt het inderdaad om met neonatale
gehoorscreening alle kinderen met ernstige
gehoorafwijkingen op te sporen? Het antwoord
volgens de tekst van Dr. J. de Laat
luidt: "Met de huidige neonatale gehoorscreening
bereiken we niet alle slechthorende
en dove kinderen. De kinderen die slechthorend
worden na de geboorte kunnen we
missen als niet alert gereageerd wordt. De
gehoorscreening op de leeftijd van vijf jaar
laat helaas nog te wensen over, volgens de
inspectie gezondheidszorg (2005). Daarom
moeten we vooral de risico kinderen in de
gaten houden. Bijvoorbeeld de kinderen die
virale of bacteriële infecties doormaken zoals
meningitis, rubbella en bof, de kinderen met
neurale en/of syndromale aandoeningen,
zoals Waardenburg, Alport, Pendred, Usher,
in geval van ototoxiciteit (aminoglucosiden,
diuretica), langdurige middenoorontstekingen
(die kunnen ontaarden in perceptief
gehoorverlies) en lawaaitraumata."
Voor geïnteresseerden in het antwoord op de
tweede vraag: Is de follow-up goed geregeld?,
verwijs ik naar de website van de NVVS/Foss
waar een zeer uitgebreid artikel is te vinden
(http://www.nvvs.nl).
De tweede spreker, mevrouw De Boer-Dexel,
coördinator AC & CI, ging in op de vraag: Wat
en hoe wordt een kind waarbij bij de neonatale
gehoorscreening een afwijking wordt
geconstateerd, getest? Uit haar betoog bleek
hoe zwaar en belastend het doorlopen van het
traject van vaststelling van het gehoorverlies
tot daadwerkelijke begeleiding en hulp kan
zijn, voor zowel ouders als kind.
De logopediste en spraak-/taalpatoloog, drs.
Gulpen, lichtte de testmogelijkheden van zeer
jonge kinderen toe. Het is uiterst moeilijk om

een objectief en helder beeld te krijgen van
het gehoorverlies van een kind dat nog maar
aan het begin van zijn taalontwikkeling staat.
Hoe doe je dit? En hoe objectief is het resultaat?
De laatste bijdrage was van de KNO-arts
Wever. Al enige tijd blijkt dat het cochleair
implantaat (CI) een veelbelovende ontwikkeling
is, die het mogelijk maakt dat zeer
ernstig slechthorende en dove kinderen kunnen
horen. In deze bijdrage kwam zeer
duidelijk naar voren dat áls besloten wordt
om een kind te implanteren met een CI, het
van het grootste belang is dat dit zo vroeg
mogelijk gebeurt. Voordat tot CI besloten kan
Service van Beter Horen
door Betty Kooij (namens OPCI)
CI-dragers met een Clarion-processor van
de fabrikant Advanced Bionics worden
door diverse CI-centra verwezen naar
Beter Horen in het geval onderdelen van
hun processor kapot zijn gegaan. Een aantal
van de vestigingen van Beter Horen
heeft zich gespecialiseerd in het bieden
van service aan dragers van een CI van het
merk Clarion.
Na veel kinderziektes rond deze service
gaat het nu steeds beter. Een medewerkster
van Beter Horen houdt zich sinds
voorjaar 2006 bezig met het verwerken van
klachten en het doorvoeren van verbeteringen.
Betty Kooij onderhoudt namens
OPCI de contacten met deze medewerkster
en merkt nu nog maar zelden een
klacht op.
Het grootste struikelblok nu is dat klanten
pas een nieuw onderdeel ontvangen bij
teruggave van het defecte exemplaar. Dit
betekent dat CI-dragers - afhankelijk van
het in voorraad zijn van het betreffende
onderdeel - weer even doof door het leven
moeten. OPCI heeft hier grote moeite mee
en probeert daarom reserveonderdelen in
het standaardpakket te krijgen. Beter
Horen zelf heeft hier echter geen invloed
op. Het gaat hier om een regeling tussen
de fabrikant en het CI-team.
Wie ondanks alle verbeteringen toch nog
klachten of opmerkingen heeft rond de
service van Beter Horen kan dit melden bij
ci@nvvs.nl. Wij streven samen met een
medewerkster van Beter Horen naar een
optimale service voor de nog steeds
groeiende groep CI-dragers.
worden, moet echter uitvoerig aandacht worden
geschonken aan de indicatiestelling, het
te bewandelen tijdstraject, de emotionele
ontwikkeling van het kind en de cultuur van
de ouders. Vooral over de filosofische
aspecten die bij de keuze voor wel of niet
implanteren aan de orde komen en de cultuur
van de ouders werd een aantal interessante
opmerkingen gemaakt.
De referentieavond wordt elk jaar gehouden
in het LUMC. De avond is bedoeld voor professionals,
vrijwilligers en anderen die zijn
geïnteresseerd in de ontwikkelingen op het
gebied van CI. Een aanrader!
Wordt de Plotsdoof goed
gelezen? Wij hopen het, want
lezen is...
Onvervreemdbaar
Dit wordt ons niet ontnomen: lezen
en ademloos het blad omslaan,
ver van de dagelijksheid vandaan.
Die lezen mogen eenzaam wezen.
Zij waren het van kind af aan.
Hen wenkt een wereld waar de groten,
de tijdelozen, voortbestaan.
Tot wie wij kleinen mogen gaan;
de enigen die ons nooit verstoten.
Ida Gerhardt
Uit: 'Verzamelde gedichten'
Een stelling van Cor:
Denkend aan de storm die 18 januari j.l.
over Nederland raasde: Dove mensen zijn
stormbestendig, ze slapen rustig door
Onderzoek twee CI's bij
kinderen
In de tweede Nieuwsbrief HOORT!
van het Cochlear Implant Centrum
Nijmegen/Sint-Michielsgestel doet
men verslag van de stand van
zaken bij het Onderzoeksproject
twee CI's bij kinderen.
In april 2006 startte het onderzoek
naar de meerwaarde van een
tweede CI bij kinderen. Inmiddels
ontvingen zestien kinderen een
tweede implantaat. Tot de zomer
van 2007 zullen nog meer kinderen
volgen. Om een goed beeld te krijgen
van de meerwaarde worden de
kinderen twee jaar gevolgd.
Meer info:
www.cochleaireimplant.nl
Bron: Teletekst d.d. 15 januari
2007
Informatiemiddag over
CI-kinderen
Op 24 maart a.s. houdt het OPCI
een informatiedag over CIkinderen.
De dag is bedoeld voor
ouders en professionals. Op de dag
is er een kinderprogramma. U kunt
kennisnemen van ervaringen en
activiteiten voor kinderen met CI.
Er zijn diverse lezingen en workshops
te volgen. En natuurlijk is er
voldoende gelegenheid elkaar te
spreken.
Wilt u zich opgeven?
Kijk op www.nvvs.nl/OPCI
en vul het inschrijfformulier in.
Nadere info bij Arend Verschoor,
tel.: 030 - 234066,
e-mail: foss@hetnet.nl.
Bron: Teletekst d.d. 15 februari
2007
23

Een MP3-speler voor doven
Het lot besliste dat Sandy Mintz,
een audiologe werkzaam bij
Advanced Bionics dat cochleaire
implantaten ontwikkelt, tien jaar
geleden haar gehoor verloor. Nu
werkt ze met Samsung aan de
ontwikkeling van een draadloze
MP3-speler, waarmee ook dove
mensen van muziek kunnen genieten.
Het idee is om de MP3-speler te
verbinden met het cochleair
implantaat dat door Advanced
Bionics wordt ontwikkeld en
verkocht. Het systeem werkt als een
gewoon implantaat. Voor
gesprekken werkt dit al zeer goed.
Mintz zei dat ze tien jaar lang de
telefoon niet kon gebruiken, maar
dat ze drie dagen na de operatie al
met haar vader kon telefoneren.
Het komt er nu op aan om het systeem
optimaal te doen werken om
muziek te horen.
Toonhoogte en frequentie van
muziek zijn moeilijk perfect te
bereiken. Alles moet heel precies
worden afgesteld. Draadloosheid is
ook een uitdaging. Eén van de
ideeën is om het externe oorstukje
met de MP3-speler te verbinden via
Bluetooth.
De onderzoeksresultaten zijn veelbelovend
en Samsung vroeg al
goedkeuring aan het Amerikaanse
FDA (Food en Drug Agentschap).
Bron: www.doof.nl/CNet Asia d.d.
14 januari 2007
24
Nieuws van de steunpunten in het land
Activiteiten 2e kwartaal 2007
De Biesbosch
Vrijdag 18 mei 12.00 uur
Op onze jaarlijkse uitdag op de dag na
Hemelvaart gaan we dit keer naar het
Nationaal Park De Biesbosch. We spreken af
in het museum waar de cultuurhistorie van
De Biesbosch wordt belicht. Om 12.30 uur
vertrekken we vanaf het museum op de voor
ons gereserveerde fluisterboot 'Whisper' voor
een rondvaart van ruim een uur. Daarna is er
de mogelijkheid om te wandelen in 'De
Pannekoek'. Adres Biesboschmuseum:
Hilweg 2,
4251 MT Werkendam
In het museum is koffie, thee en appelgebak
verkrijgbaar, maar er is geen restaurant.
Neem dus zelf lunch en eventueel iets te
drinken mee.
Het minimaal aantal deelnemers is 20.
Opgave (noodzakelijk) bij: Jan Commandeur,
Wandelen op de Veluwe
De wandeling van zaterdag 7 april 2007 start
om 11.00 uur op het NS-station van Dieren.
Opgeven is niet nodig, maar mocht je willen
dat we op je wachten als het reizen tegenzit
dan is het wel handig om mij een sms-je te
sturen. Denk aan een
lunchpakket (vooral
drinken is erg belangrijk),
goede schoenen
en indien nodig regenkleding!
Ik zorg
voor een aantal kopieën
van de route en
een klein EHBO-tasje.
Over de route:
De bosrijke route
voert je dwars door het Nationaal Park
Veluwezoom. Dit bestaat uit een groot aantal
landgoederen dat door Natuurmonumenten
is aangekocht. Eerst loop je door de
heuvelachtige Onzalige Bosschen, die
Plotsdoven bezetten de Ridderzaal
Het was een vieze natte zaterdag en toch
kwam iedereen die zich had opgegeven voor
de rondleiding. Er was voor een NmG-tolk
gezorgd en de gids startte de middag met een
film over de geschiedenis van het Binnenhof.
Ik had eigenlijk verwacht dat deze film
ondertiteld zou zijn, maar dat blijkt dus een
ándere film te zijn (namelijk een voorlichtingsfilm
over de Tweede Kamer voor
Kerkweg 231, 1964 KJ Heemskerk.
Email: j.commandeur@hetnet.nl
Kosten boottocht en museum: 7,70 euro p.p.
Graag van tevoren overmaken op rekeningnummer.
107 38 90 37 t.n.v. J.Commandeur
te Heemskerk.
Wandeltochten
Zaterdag 7 april 11.00 uur: Veluwezoomwandeling.
Vertrek: Station Dieren, eindpunt (afhankelijk
van afstand: 10 tot 14 km) Rheden of
Velp.
Zaterdag 16 juni 11.00 uur: Heiligenbergerbeek.
Vertrek en eindpunt Station Amersfoort.
Keuze uit 14 of 17,3 km.
Aanmelden en informatie bij: Anja Korten,
Hazelnoot 18, 7261 HD Ruurlo
Email: anja.korten@planet.nl.
Sms: 06 53 29 43 39
vroeger tot het jachtdomein van de Prinsen
van Oranje behoorden. Op dit gedeelte van
de route moet je een stukje klimmen en
dalen.
Vervolgens ontdek je de indrukwekkende
heide bij de Posbank
en de Zijpenberg, alwaar
je afslaat richting
station Rheden
of station Velp. Hier
kiezen we wie de
route van 11 km naar
Rheden en wie de
route van 14 km naar
Velp lopen. De langere
route vervolgt
door het dal van de
Beekhuizense Beek.
Wij nemen dan de trein terug naar Dieren.
Bij het station in Dieren is over het algemeen
voldoende parkeerplek.
Groetjes en hopelijk tot 7 april in Dieren!
Anja Korten
mensen die een debat willen bijwonen).
Jammer! Want niet iedereen kon de tolk goed
zien in het schaars verlichte zaaltje.
Uit onvrede over het ontbreken van de ondertiteling
besloten we tot een wilde actie! Met
z'n allen stormden we de Ridderzaal binnen
en hielden deze bezet. De gids kon ons pas na
een uur kalmeren door ons opmerkzaam te

maken op al het moois in de Ridderzaal.
Vooral de wandkleden en het glas-in-lood
waren echt prachtig en konden ons milder
stemmen. Het was ook leuk de
'Luistervinken', vreemde houten gezichten
met een groot oor, aan het hoge plafond te
ontdekken.
Het bezoekje aan de Tweede Kamer was ook
een belevenis. Alle jassen en tassen werden
gecontroleerd in een soort miniwasstraat
maar dan zonder water. Alle CI's, en dat
waren er een hoop, gingen ook apart in een
bakje en de mens zelf, mocht door het
beveiligingspoortje.
Het viel mij op dat de Tweede Kamer, en ook
de Ridderzaal, in werkelijkheid veel kleiner
zijn dan ze op tv lijken. Maar ik vond het
zeker de moeite waard om dit eens met eigen
ogen te zien.
Georgie Onsoe
Nieuws van de werkgroep jongeren
Zaterdag 2 juni 2007 naar ... Amsterdam!
Zoals jullie al hebben kunnen lezen op de
activiteitenkalender staat op 2 juni een
spannend uitje gepland van de werkgroep
Jongeren naar Amsterdam.
Als eerste willen wij het Foam
Fotografiemuseum bezoeken. Op 2 juni is
er de tentoonstelling Testimony van James
Nachtwey, een Amerikaanse fotograaf die
zichzelf anti-oorlogsfotograaf noemt. Zijn
foto's zijn zeer sprekend, daar hoef je niet
horend voor te zijn. Mocht je al meer
willen weten over deze fotograaf, neem
dan een kijkje op de website van Foam
(www.foam.nl) en klik door naar 'tentoonstellingen
straks'.
Na het museum gaan we een hapje eten.
Waar, dat overleggen we met elkaar in
Lasergame is gaaf
We verzamelden ons op het station. Iedereen
was er stipt om twee uur. Eerst even de weg
vragen en een half uur later stonden we al bij
Laserquest. Natuurlijk te vroeg! Gelukkig
konden we alvast gaan zitten met een
drankje. Even een stel stoelen en tafels bij
elkaar gezet - we zijn tenslotte met zijn
tienen - en kletsen. Om kwart over 3 mochten
we eindelijk beginnen met het eerste
spel: LaserSquash. Erg geinig, als ik eerlijk
ben. Je moet met een staaf zo snel mogelijk
een groene laserstraal raken. Anja en Laura
begonnen. Zij deden de kinderstand, omdat
Laura blijkbaar nog officieel als kind word
gerekend. Anja won verpletterend. Arnoud
en Olaf gingen ook in de kinderstand. Anton
Groepsfoto in de Ridderzaal; foto van Lex Scheffel
Amsterdam.
En waar denk je aan als je spannend
Amsterdam zegt: inderdaad de wallen! We
willen een rondleiding organiseren over de
wallen met hopelijk een NmG-tolk.
Mensen die graag een bezoekje willen
brengen aan de dames: dit is voor eigen
kosten en na de rondleiding! De reacties
die wij al gehoord hebben zijn goed, dus wij
hopen op een grote opkomst.
De kosten van het uitje zijn op dit moment
nog niet bekend. Meer informatie over
prijs, ontmoetingsplaats en tijd volgt via email
en op de website.
Hopelijk zien wij jullie allemaal op zaterdag
2 juni in Amsterdam.
en Wouter gingen samen, Marijke en Gerda
volgden en als laatsten waren Pieter en Anja
aan de beurt. Vanwege het ongelijke aantal
deelnemers (Eric kon helaas niet meedoen)
mocht Anja twee keer.
Toen we klaar waren, kregen we uitleg over
Lasergame en mochten we een naam
opgeven. De meesten gaven een nickname of
eigen naam op. Lasergame houdt in dat je op
vijf plekken kunt schieten: schouders, borst,
rug en de voor- en zijkant van je wapen. Op
het vest dat je aankrijgt, zitten lampjes. Zodra
die uitgaan, ben je geraakt. Je vest gaat dan
trillen en je hoort zeven piepjes (7 seconden).
In de ruimte waarin je speelt is het erg
donker. Daarom mag je er niet rennen, zitten
Toegankelijkheid Museum
Beeld en Geluid
SIGNAAL is de werkgroep van de
gezamenlijke organisaties van
slechthorenden/doven die zich richt
op toegankelijkheid van de
maatschappij. Bij het inrichten van
het nieuwe museum Beeld en
Geluid in Hilversum is NVVSbestuurslid
Zuidema (audioloog)
betrokken geweest.
Ervaringsdeskundigen zijn nu
uitgenodigd voor een bezoek aan
het museum om de voorzieningen
te beoordelen.
Vindt u het leuk om als speciale
gast te worden ontvangen in april?
Meldt u dan aan bij SIGNAAL via:
tel.: 030 - 26 17 616,
fax: 020 - 26 16 689
of e-mail: info@nvvs.nl.
Bron: Teletekst d.d. 15 februari
2007
25

Technische
voorzieningen
Cor Toonen
Stuiverstede 9
5431 RT Cuijk
tt/fax: 0485 - 31 82 09
fax per mail: 0847 - 12 40 05
(ma t/m do na 20.30 u.)
c.toonen@stichtingplotsdoven.nl
CI-lotgenotencontact
Wil van Essen-Verhoef
Roerdompstraat 15
6883 DG Velp
ci@stichtingplotsdoven.nl
Gebarencursussen
Arthur van Bijleveld
tt: 010 - 489 55 10
fax: 084 - 717 81 55
gebarencursus.nmg@bDDS.nl
Ondertiteling TV
Frans Vercammen
Dirck v. Deelenstraat 4
5246 HB Rosmalen
tel: 073 - 641 95 01
f.vercammen@hetnet.nl
Website
Lex Wassenberg
webmaster@stichtingplotsdoven.nl
NC PLD
Cornelis Houtmanstraat 19-2h
3572 LT Utrecht
tel: 0900 - 337 36 63
tt: 030 - 271 61 72
fax: 030 - 271 98 09
www.ncpld.nl
info@ncpld.nl
26
of liggen. Overal heb je allerlei obstakels en
er is erg veel mist. Hierdoor kun je de rode
laserstralen zien. Als je iemand van het
andere team raakt, krijg je punten. Raak je
iemand van je eigen team, dan kost dit je
strafpunten.
Tijdens het eerste partijtje deden vier buitenstaanders
mee. Er waren twee teams: rood
en groen. De eerste partij won het groene
team met Anja, Olaf, Marijke, Arnoud en
Pieter. De tweede partij eindigde in gelijkspel.
Topscoorders waren Olaf en Wouter.
Tussen de partijen in hadden we een pauze.
Konden we iets drinken en veel bijkletsen.
Naar het Omniversum
In november organiseerde de werkgroep jongeren
een uitje naar het Omniversum in Den
Haag. In het Omniversum wordt gebruik
gemaakt van een 70 mm-film die horizontaal
door een projector wordt geleid. Dit geeft de
mogelijkheid het filmbeeld vele malen groter
te maken dan wanneer de film verticaal door
de projector zou gaan, zoals bij bioscoopfilms.
Hoe groter de beelden op de film, hoe
helderder en scherper het beeld op de koepel.
Uiteindelijk wordt het filmbeeld vijfhonderd
keer vergroot op de koepel geprojecteerd!
Aldus de website van het Omniversum ... nou
dat beloofd wat!
We hadden afgesproken bij de Meetingpoint
van Den Haag CS. De zeurpietenband van
Sinterklaas speelde er al luchtig op los. Nadat
iedereen aanwezig was, vertrokken we naar
de dichtstbijzijnde koffiebar voor een heerlijke
kop cappuccino of thee. Toen de koffie/thee
op was, namen we de tram richting het
Omniversum. We kozen voor de film 'Mysterie
van de Nijl' (uiteraard de eerste voorstelling!).
Nadat we in de zaal hadden plaatsgenomen,
hoefden we niet lang te wachten voordat de
film begon. We zaten in een vliegtuig dat honderd
meter boven de Nijl vloog en overal om
ons heen zagen we een prachtig landschap.
Op een gegeven moment vertrokken we op
rubber vlotten om in een stroomversnelling
de Nijl te bedwingen. Het landschap om je
Weekend 2007
Voor het 6e jaar wordt er weer een gezellig
weekend georganiseerd!
En wel van vrijdag 28 september t/m
maandag 1 oktober 2007.
Locatie
Stadshotel Jolanda
Westwal 1, 7631 BM Ootmarsum
www.hoteljolanda.nl
Om zes uur ging Arnout naar huis (hij moest
de volgende dag vroeg op) en wij naar het
restaurant.
Restaurant Pinoccio: Italiaans en erg lekker.
We kregen een heel groot menu voor ons. De
bediening was niet opperbest, maar het eten
heerlijk. De sfeer was erg goed en ook hier
konden we weer genoeg bijkletsen. Rond een
uur of negen gingen we naar de trein, waar
we afscheid namen. Al met al hebben we
allemaal een enorm leuke dag gehad.
Groetjes en hopelijk tot een volgend uitje!
Laura Lobato
heen, de levensgrote watervallen, de dieren,
allemaal even prachtig om te zien ... en ja
hoor zoals bij elke goede film was het weer
veel te snel afgelopen.
Na de film namen we de tram richting Den
Haag CS. We stapten iets eerder uit en
liepen door het Binnenhof langs het torentje
van Balkende. Helaas had hij door de kabinetsformatie
geen tijd voor thee. We liepen
daarom maar door en kozen een eettentje uit
voor een vervroegd diner. Deze tent was
achteraf gezien niet zo koosjer. Volgende keer
beter. Verder was het een heel geslaagde dag!
Derek van Bockxmeer
Vlnr: Marijke v/d Pijl, Anton v/d Horst, Anja Korten, Saskia
Lenaerts, student NGT, Derek van Boxckmeer
Arrangement:
4 dagen/3 overnachtingen, 3 x ontbijt en 3 x
driegangendiner.
Prijs: 130 euro p.p. op basis van een 2-persoonskamer.
Toeslag 1-persoonskamer 5 euro.
Incl. toeristenbelasting, excl. annuleringsverzekering.
Honden zijn toegestaan, behalve
in de eetzaal!

Onze activiteitenkalender voor 2007
Datum Organisatie Wat en waar
zo 7 januari West Nieuwjaarsreceptie in Amsterdam
za 3 februari Jongeren Lasergame Nijmegen
za 10 februari Act. Comm. Rondleiding Ridderzaal en Tweede Kamer
2-4 maart Bestuur Themaweekend: 'Positieve Reflectie', Oostkapelle
za 24 maart West Kijkje achter de schermen, Muziektheater a/d Amstel
za 7 april Act. Comm. Wandeltocht Veluwezoom vanuit Dieren
za 12 mei Bestuur Landelijke ontmoetingsdag
vr 18 mei Act. Comm. De Biesbosch, fluisterboottocht etc.
(Dag na Hemelvaart)
za 2 juni Jongeren Spannende activiteit in Amsterdam
za 16 juni Act. Comm. Wandeltocht Heiligenbergerbeek vanuit Amersfoort
zo 24 juni Noord Activiteit in Noord
za 7 juli West Spaarndam met Fortenroute
za 8 september Bestuur Partnerdag
zo 9 september West Stadswandeling Plantagebuurt, Amsterdam
za 22 september Jongeren WDD in Eindhoven
28 sept t/m 1 okt. Rijnmond Gezellig weekend in Ootmarsum
za of zo Act. Comm. Gezamenlijke dag tijdens dit weekend
za 13 oktober Bestuur Jaarvergadering Stichting Plotsdoven
za 20 oktober Act. Comm. Wandeltocht Lange Duinen vanuit Amersfoort
za 3 november West Wandelen Bezoekerscentrum Zandwaaier, Overveen
zo 16 december Zuid Tradionele jaarafsluiting met Bowlen en Chinees eten in
Nijmegen
Let ook op de informatie op www.stichtingplotsdoven.nl.
Als u maandelijks per e-mail op de hoogte gehouden wilt worden van de activiteiten van de steunpunten, mail dan naar
info@stichtingplotsdoven.nl
Vóór 1 juni moet er een aanbetaling van 50
euro gedaan worden op rekeningnummer.:
669 35 95 05 t.n.v. J.M. en F. van Dongen.
Aanmelden zo spoedig mogelijk (vóór 1 mei)
bij:
Jan Maarten en Françoise van Dongen
Kuiperijhof 21
4902 DB Oosterhout
fax: 0162 - 42 08 77
e-mail: j.f.vandongen@casema.nl
PS: Denk aan het Lex Scheffelfonds als de
prijs een probleem mocht zijn.
Steunpunten
Steunpunt Noord
Imke Rozema
Langewijk 72
9202 CR Drachten
tt/fax: 0512 - 51 47 41
noord@stichtingplotsdoven.nl
Steunpunt West
Ans v.d. Wens
Weteringstraat 79
1441 JT Purmerend
tt/fax: 0299 - 42 96 85
west@stichtingplotsdoven.nl
Steunpunt Zuid
Cor Toonen
Stuiverstede 9
5431 RT Cuijk
tt/fax: 0485 - 31 82 09
mobiel sms 06-1896 34 78
zuid@stichtingplotsdoven.nl
Steunpunt Rijnmond
Vivian Verduyn
Van Eesterenplein 174
3315 KV Dordrecht
tt/fax: 078 - 631 44 19
rijnmond@stichtingplotsdoven.nl
Werkgroep Jongeren
Anja Korten
Hazelnoot 18
7261 HD Ruurlo
jongeren@stichtingplotsdoven.nl
Coördinator Steunpunten
Leontien Peters
l10peters@chello.nl
Landelijke
Activiteitencommissie
Emma Bolle
Jan Commandeur
Kerkweg 231
1964 KJ Heemskerk
j.commandeur@hetnet.nl
27