Download

vooral de buitenlanders, in vertaling, want mijn
Engels, Frans, Spaans is beneden de maat, om van
mijn Noors en Russisch maar te zwijgen. Zuid-
Afrikaans, dat weer wel. En dat gezeur over wat er
verloren gaat in vertaling, dat onderscheid maak ik
niet. Lezen is eten, en op elke dagelijkse maaltijd lever
ik geen commentaar.
Kweekzalm of wilde zalm, door de rook proef ik geen
enkel verschil. Zo is het ook met literatuur. Elke
roman staat strak in het vel, of hangt uitgezakt in het
kaft. Neemt en eet, dat geldt voor literatuur en voor de
maaltijd, al dan niet bloedeloos of bloedstollend. De
smaak hangt van de stemming af, bij mij wel. Goed
gezelschap is de helft van de goede smaak.
Noorse zalm, prima, laks, maar Canadese kweek is ook
lekker.
Knut Hamsum lees ik in het Nederlands, Langs
overwoekerde paden, die schrijver was een beetje ‘fout’ in
de oorlog. Dat kan ik wel waarderen; natuurlijk heb ik
bezwaar tegen fout, maar wie weet hoe het in die tijd
was? Ik was er niet bij. Bijna alle goede schrijvers zijn
in meer of mindere mate ‘fout’. In mijn beleving.
Sommige schrijvers zijn een beetje ‘fout’, andere zijn
goed ‘fout’.
Wie fout is heeft wat te vertellen. Wie fout is heeft
anders nagedacht. Hamsun, Celan, Joyce, Hermans,
Mulisch, er zit een smet aan. Zo zie ik dat. Fout is niet
altijd verkeerd, fout is ook oorspronkelijk en tegendraads.
Ik houd van schrijvers die hun nek uitsteken
en iets anders verkondigen dan de schrijvers die met
torenhoge stapels in de boekwinkel naast de kassa
liggen. Bestsellers: allemaal dezelfde boodschap.
59