WISKUNDE LEERAREA Verduidelikende voorbeelde en ...

Let wel:
Die nomerering van die paragrawe in dié dokument is in ooreenstemming met die WKOD-tabelle vir Beplanning, bv.
1.1.2 verwys na Graad 1, Leeruitkoms 1, Assesseringstandaard 2
WISKUNDE LEERAREA
Verduidelikende voorbeelde en aantekeninge vir assesseringstandaarde
Graad 1
L.W. Onderwysers word aanbeveel om met die GR.R-kurrikulum te begin (of hersiening te doen) om seker te maak dat
die leerders die basiese kennis daarin vervat bemeester het.
Leeruitkoms 1: GETALLE, BEWERKINGS EN VERWANTSKAPPE
Die leerder is in staat om getalle en die verwantskappe daarvan te herken, te beskryf en voor te stel, en om tydens probleemoplossing bevoeg en met
selfvertroue te tel, te skat, te bereken en te kontroleer.

1.1.1 Tel tot minstens 34 alledaagse voorwerpe akkuraat.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
• Die leerders moet verstaan dat:
1.1.3
- die hoeveelheid van ‘n versameling Tel aan en terug:
weergegee word deur die laaste getal • ene vanaf enige getal tussen 0 en 100;
wat getel is;
• tiene vanaf enige veelvoud van 10 tussen
- aantel berus op die bysit/bytel van nog
een voorwerp by die voorwerpe wat
0 en 100.
getel word (+1);
1.1.6
- terugtel berus op die wegneem van Orden, beskryf en vergelyk heelgetalle tot
nog een voorwerp van die voorwerpe
wat getel word (-1).
minstens 2-syfergetalle
1.1.10
Kan die gepaste simbole in berekeninge
gebruik om probleme op te los:
• optelling en aftrekking van heelgetalle en
oplossings tot minstens 34;
• herhaalde optelling van heelgetalle en met
oplossings tot minstens 34;
• skatting.
• Begin leer om te tel met die hulp van
telrympies wat, bv.:
Een, twee, drie
Al die voëltjies vlieg
Vier, vyf, ses
Elkeen na sy nes,
• Tel dieselfde getal voorwerpe soos
blokkies , doppies, tandestokkies, krale uit
in ‘n ry. Sprei nou een versameling se
tellers uit terwyl die doppies en die
blokkies op mekaar gepak word. Vergelyk
die versamelings en en tel dit weer.
Die leerders moet besef dat die getal
dieselfde bly ongeag die wyse waarop die
voorwerpe gerangskik is.
• Tel bv. 9 blokkies in ‘n dosie, 9
tandestokkies in ‘n ry, 9 krale in ‘n
stringetjie. Lyk die versamelings
dieselfde? Is die hoeveelhede dieselfde?
• Tel voetstappe, spronge, treë van een
punt tot ‘n ander.
1.2.2
Kopieer en brei eenvoudige getalreekse uit tot
minstens 100.
1.4.8
Skat, meet en vergelyk en orden
driedimensionele voorwerpe volgens niestandaardmate:
• massa,
• volume en
• lengte.
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
Afrikaans Huistaal 1.5.1:
Gebruik taal om konsepte te ontwikkel:
• toon ontwikkelende kennis van begrippe
van hoeveelheid, grootte, vorm, rigting,
kleur, spoed tyd, ouderdom;
• verstaan en gebruik konseptuele taal uit
verskillende leerareas nodig op hierdie
vlak en ter voorbereiding van die volgende
vlak.
2

• Vra die leerders om bv. 9 keer aan hulle
tone te raak, 5 keer in die lug te spring en
dan om hulle hande 10 keer te klap.
• Tel die trappies en die motors by die skool
(as daar is).
• Tel die ruite, die ligte, die stoele, die tafels,
die seuns, die dogters, ens. in die
klaskamer.
• Tel hoeveel van dieselfde voorwerpe daar
in ‘n prent is.
• Tel die boeke, potlode, skêre in die
klaskamer.
• Vra die leerders om bv. 15 balle, 17
blokkies, e.s.m. te teken.
• Laat die leerders 7 mense, 9 diere, e.s.m.
uitknip (gebruik ou tydskrifte)
• Vra die leerders om 14 balle en 17 sterre
te teken..
• Tel die krale op die telraam.
• Tel die bladsye van en prente in boeke en
die krale van die telraam om by hoër
getalle uit te kom.
• Tel die blokkies van die getalleblok (100blok),
terwyl daarna gewys word, tot by
34. Gee aandag aan die oorgange: 8, 9,
10, 11 dan 18, 19, 20, 21 dan 28, 29, 30,
31.
L.W. Telaktiwiteite behoort altyd voorafgegaan
te word deur skatting.
3

1.1.2 Tel aan en terug in:
• Ene vanaf enige getal tussen 0 en 100;
• Tiene vanaf enige veelvoud van 10 tot 100.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
• In ene aan/terug vanaf enige getal tussen 1.1.4
0 en 100 :
Ken en lees getalsimbole van minstens 1 tot
- gebruik die telraam en tel ‘n getal krale minstens 100 en skryf getalname van 1 tot
uit; tel nou vanaf daardie getal aan
(+1) en terug (-1);
minstens 34.
- begin by enige getal en tel aan tot ‘n
ander getal (soos gevra) en dan weer
terug;
- tel binne verskillende reekse, bv. die
reeks getalle van 11 tot 20, aan en
terug;
- skryf ‘n getal op die bord en vra die
leerders om die volgende twee getalle
en dan die vorige twee getalle neer te
skryf;
- wys aan die leerders ‘n getallelyn soos
die volgende:
0 . . 3 4 5 . . .
Vra vrae soos:
Waar kom 8, 2, ens.?
- laat leerders in ‘n ry staan en sê:
“Marie is nommer 4. Wie is nommer
9?” of “Kallie is nommer 12. Wie is
nommer 7?”
- tel terug vanaf 4, 7, 12, ens.
- tel aan van 4 tot 13, hoeveel het jy
aangetel?
- tel terug vanaf 11 tot 5, hoeveel het jy
terug getel?
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aktiwiteite
4

• In tiene vanaf enige veelvoud van 10
tussen 0 en 100:
- gebruik die telraam en tel die krale in
tiene;
- laat die leerders verskillende hopies
van 10 tellers elk uittel en die totaal
verkry deur in tiene te tel;
- die leerders tel in tiene en die
onderwyser tel hoeveel tiene hulle tot
by ‘n sekere getal getel het (gebruik
haar/sy vingers om te wys);
- tel 3 tiene vanaf 40 verder/terug;
- laat die leerders in ‘n ry of in ‘n sirkel
staan en die eerste 10 leerders aftel
dan bv.sê “Susan is nommer 10.” Die
onderwyser vra dan bv. wie nommer
30 sal wees, ens.
- beskryf en voltooi die telpatroon: 50,
40, 30 …
- beantwoord vrae soos: watter
veelvoude van 10 kom voor 40, na 60
ens.
5

1.1.4 Ken en lees getalsimbole van 1 tot minstens 100 en skryf getalname van 1 tot 34.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
‘n Syfer is ‘n simbool vir ‘n getal:
1.1.1
• Assosieer getalsimbole met ‘n groep Tel tot minstens 34 alledaagse voorwerpe
voorwerpe – tot 5 dan tot 10 en dan
verder.
akkuraat.
• Verstaan dat die getal voorwerpe in ‘n 1.1.6
groep nie verander as die voorwerpe in die Orden, beskryf en vergelyk heelgetalle tot
groep herrangskik word nie (doen dit). minstens 2-syfergetalle.
•
•
Los eenvoudige woordprobleme met die
getalle op.
Tel hoër getalle met meer as 10 voorwerpe
uit en skryf die getalsimbole.
1.1.8
Los geldprobleme op wat totale kleingeld in
rand en sent behels.
•
•
Herken bekende getalle soos hulle
ouderdomme en die van hul ouers en
grootouers.
Herken bekende getalle soos
spoedbeperkings en straatnommers
(huisnommers).
1.1.9
Los praktiese probleme op wat gelyke
verdeling en groepering met heelgetalle tot
minstens 34 behels en verduidelik die
antwoord, wat reste kan insluit.
•
•
•
•
Herken getalle in getalspeletjies soos
slangetjies en leertjies.
Die onderwyser noem die name van
getalle en die leerderswys die kaartjies
met die betrokke getalsimbole – later skryf
hulle die getalsimbole.
Pak getalkaartjies uit en vra die leerders
om 18 op te tel, ens.
Vra die leerders om sekere getalle op die
1.1.10
Kan die gepaste simbole in berekeninge
gebruik om probleme op te los:
• optelling en aftrekking van heelgetalle en
oplossings tot minstens 34,
• herhaalde optelling van heelgetalle en met
oplossings tot minstens 34;
• skatting.
•
•
getallekaart/100-blok uit te wys.
Skryf ‘n klomp getalle in ‘n ry, vra die
leerders om die getalle te lees.
Gee aan hulle kaarte met kolletjies daarop
1.1.11
Voer hoofberekeninge uit wat optelling en
aftrekking van getalle tot minstens 10 behels.
en vra hulle om die syfer by te pak, en
omgekeerd. Doen dieselfde met kaartjies
waarop die getalname geskryf is Laat
1.1.12
Gebruik die volgende tegnieke:
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
6

waarop die getalname geskryf is. Laat
hulle dit by die kaartjies met kolletjies en
die kaartjies met syfers pak, bv.
3
drie
• Kry die bladsye in ‘n boek, bv. bladsy 64,
81 en 97.
• Wys na die geskrewe getalname op ‘n
kaart of op flitskaarte en laat die leerders
dit lees.
• opbou en afbreek van getalle,
• verdubbeling en halvering;
• gebruik van konkrete apparaat (bv. tellers);
• getallelyne.
1.2.2
Kopieer en brei eenvoudige getalreekse uit tot
minstens 100.
1.4.8
Skat, meet en vergelyk en orden
driedimensionele voorwerpe volgens niestandaardmate:
• massa,
• volume en
• lengte.
7

1.1.6 Orden, beskryf en vergelyk heelgetalle tot minstens 2-syfergetalle.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
• Orden getalle:
1.1.1
- verstaan dat ordinaalgetal die plek Tel tot minstens 34 alledaagse voorwerpe
wat ‘n getal in ‘n reeks beklee, aandui, akkuraat.
- pak ‘n versameling getalkaartjies uit en
sê watter plek hul in die reeks van 1 1.1.4
tot … beklee, bv. 1 is eerste, 2 is Ken en lees getalsimbole van 1 tot minstens
tweede, 3 is derde ens.;
100 en skryf getalname van 1 tot minstens 34.
- vra vrae soos: watter getal is 1
meer/minder as …
1.1.9
- rangskik kaartjies met kolle van die Los praktiese probleme op wat gelyke
meeste tot die minste en andersom, verdeling en groepering met heelgetalle tot
doen dieselfde met getalsimbole; minstens 34 behels en verduidelik die
- orden getalle op horisontale en
vertikale wyse;
antwoorde, wat reste kan insluit.
- vra vrae soos: watter getal kom eerste, 1.1.10
watter getal kom na/voor 5 en voor Kan die gepaste simbole in berekeninge
15?
gebruik om probleme wat die volgende behels,
- watter getal is in die middel/tussen … op te los:
en … ?
• optelling en aftrekking van heelgetalle en
- waar lê getal 7 en getal 17?
oplossings tot minstens 34;
- verstaan 0 se plek in afnemende orde; • herhaalde optelling van heelgetalle en met
- kry getalle op ‘n kalender/100-blok, bv. oplossings tot minstens 34;
watter getal lê derde in die tweede ry? • skatting.
- spring op getalle op ‘n getallelyn wat
op die vloer lê/uitgepak is (in 2e, 4’e, 1.1.12
5’e, ens.) en sê die name van die Gebruik die volgende tegnieke:
getalle waarop jy land;
- voltooi die getalreekse:
16, 14, 12, …;
5, 10, 15, …;
3, 6, 9, … - beskryf die patrone;
•
•
•
•
opbou en afbreek van getalle,
verdubbeling en halvering;
gebruik van konkrete apparaat (bv. tellers);
getallelyne.
- watter getalle is weggelaat: 2, 4, …, 8,
10; 25, 20, 15, …;
1.1.13
Verduideliking van eie oplossings vir probleme.
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
LO 1.2.4
Orden prente uit stories met ‘n morele waarde
uir ‘n verskeidenheid Suid-Afrikaanse kulture,
asook uit eie kultuur.
Afrikaans Huistaal 1.5.1:
Gebruik taal om konsepte te ontwikkel:
• Toon ontwikkelende kennis van begrippe
van hoeveelheid, grootte, vorm, rigting,
kleur, spoed, tyd, ouderdom, volgorde;
• Verstaan en gebruik konseptuele taal uit
verskillende leerareas nodig op hierdie
vlak en ter voorbereiding van die volgende
vlak.
Afrikaans Huistaal: 1.5.2
Gebruik taal om te dink en te redeneer:
• Verstaan en gebruik taal vir logika en
redenasie soos oorsaak en gevolg
• Klassifiseer inligting (soos groepeer
verskillende soorte diere);
• Identifiseer dele van ‘n geheel;
• Identifiseer ooreenkomste en verskillende
deur gepaste taal te gebruik (soos “net
soos”, soos “dieselfde as”, soos “anders
as”).
8

- skryf jou eie getallereeks, maar daar
moet ‘n 6 in wees (bv. 2, 4, 6, 8)
- skryf getalle tussen 11 en 20 op die
getallelyn;
- die tyd is tussen 2 uur en 4 uur; hoe
laat is dit?
- die klaskamer is tussen 10 en 15 treë
lank; hoe lank is dit?
- neem ‘n pak getalkaartjies en plaas dit
in die korrekte volgorde, van die
minste tot die meeste en andersom;
- watter twee van die volgende getalle is
nie in die regte plek nie?
3, 4, 8, 6, 7, 5;
- ek het 10 kaarte wat ek wil orden; wys
waar hierdie getalle in die reeks van 1
tot 10 sal pas: 7, 5, 9, 3
• Beskryf getalle:
- beskryf die getalle wat net na 6 en 16
kom;
- van watter getal praat ek: dit kom na
14, maar voor 16;
- noem 4 getalle na 9; is hulle meer of
minder as as 9?
- beskryf die volgende 3 getalle: 13, 8
en 2 – begin deur eers te sê hulle het
1 meer as …en 1 minder as ….
• Vergelyk getalle:
- vergelyk een of meer versamelings
voorwerpe deur middel van afparing
en beskryf die bevinding deur die
gepaste woordeskat soos meer/
minder, meer as/minder as/ net soveel
as/dieselfde as, die meeste/die minste,
te gebruik;
- vergelyk getalle deur gebruik te maak
1.1.14
Kontrolering klasmaats se oplossings vir
probleme.
1.2.2
Kopieer en brei eenvoudige getalreekse uit tot
minstens 100.
1.4.6
Plaas verjaarsdae op ‘n kalender.
1.4.8
Skat, meet. Vergelyk en orden
driedimensionele voorwerpe volgens niestandaardmate:
• massa;
• volume;
• lengte.
9

van aftrekking, bv. 9 en 12: 12 – 9 = 3
daarom is twaalf drie meer as nege of
deur aan te tel vanaf 9 tot 12 of deur
terug te tel vanaf 12 tot 9;
- vergelyk getalle op die getallelyn;
- vergelyk getalle ten opsigte van hul
posisie op die getallelyn;
- vergelyk getalle ten opsigte van hul
hoeveelheid;
- vergelyk getalle ten opsigte van
hoeveel hulle meer of minder as 5 is;
- vergelyk getalle volgens hul grootte.
10

1.1.8 Los geldprobleme op wat totale kleingeld in rand en sent behels.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
• Herken die muntstukke en hul waarde, 1.1.3
bereken totale en kleingeld tot 20c. Regte Tel aan en terug in:
of speelgeld word gebruik.
• ene vanaf enige getal tussen 0 en 100;
- vra aan die leerders om 15 sent, 20 • tiene vanaf enige veelvoud van 10 tussen
sent met meer as 2 muntstukke uit te
pak;
0 en 100.
- die onderwyser speel saam en sê bv. 1.1.10
aan die leerders: “ Ek skuld vir jou 15 Kan die gepaste simbole in berekeninge
sent, maar ek het net ‘n 20c
gebruik om probleme wat die volgende behel
muntstuk.” Die leerders wys nou op te los:
hoeveel kleingeld hulle aan haar sal • optelling en aftrekking van heelgetalle en
gee - doen dieselfde met 10c skuld. oplossings tot minstens 34;
-
-
laat hulle ‘n totaal van 20c, 15c en 10c
met verskillende munte uitpak;
die onderwyser pak ‘n totaal van 2 of
meer munte uit en die leerders sê
•
•
herhaalde optelling van heelgetalle en met
oplossings tot minstens 34;
skatting.
hoeveel geld dit altesaam is.
1.1.11
Voer hoofberekeninge uit wat optelling en
aftrekking van getalle tot minstens 10 behels.
1.1.12
Gebruik die volgende tegnieke:
• opbou en afbreek van getalle;
• verdubbeling en halvering;
• gebruik van konkrete apparaat (bv. tellers);
• getallelyne.
1.1.13
Verduidelik eie oplossings vir probleme
1.1.14
Kontroleer klasmaats se oplossings.
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
EBW 1.1.3
Identifiseer die waarde van verskillende
geldeenhede wat gebruik word om goed te
koop.
11

1.1.9 Los praktiese probleme op wat gelyke verdeling en groepering met heelgetalle tot minstens 34 behels en verduidelik die
antwoorde, wat reste kan insluit.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
Gebruik ewe getalle en laat die leerders toe 1.1.12
om met tellers te werk of tekeninge te maak.
Gee aan hulle probleme soos die volgende om
Gebruik die volgende tegnieke:
op te los:
• opbou en afbreking van getalle;
• Daar is 4 toebroodjies wat 2 kinders • verdubbeling en halvering;
gelykop verdeel. Hoeveel toebroodjies sal • gebruik van konkrete apparaat (bv. tellers);
elkeen kry?
• getallelyne.
• Piet en Jan wil dieselfde hoeveelheid
storieboekies huis toe neem om te lees.
Daar is 6 boekies. Hoeveel storieboekies
sal elkeen huis toe neem. Ens.
Doen die volgende met groter getalle:
• Gee aan elke leerder 2 dosies om voor
hulle neer te sit of ‘n A-4 papier wat in die
middel gevou en oopgemaak is of met ‘n
lyn in twee dele verdeel is.
Laat die leerders nou, bv. 12 tellers uittel
en dit dan gelykop verdeel deur die tellers
in die 2 dosies of 2 blokke van die A-4
papier in gelyke hoeveelhede te pak.
• Laat die leerders, bv. 20 tellers uittel en
“oop pak’ en ‘n potlood/’n liniaal/’ strokie
papier, ens. gebruik om dit in twee ewe
groot versamelings (dieselfde hoeveelheid)
te verdeel.
• Gebruik ongelyke getalle en verdeel dit
gelykop tussen 2, 3 en 4 kinders om ‘n res
te verseker, bv.
- 7 lekkers tussen 2 kinders, 7 lekkers
tussen 3 kinders, 9 lekkers tussen 4
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
12

kinders,
of
- gelyke getalle verdeel deur ‘n
ongelyke getal om ‘n res te verseker,
bv.:
- 6 albasters verdeel tussen 5 kinders,
8 albasters verdeel tussen 5 kinders,
ens.
13

1.1.10 Kan die gepaste simbole in berekeninge gebruik om probleme wat die volgende behels, op te los:
• optelling en aftrekking van heelgetalle en oplossings tot minstens 34;
• herhaalde optelling van heelgetalle en met oplossings tot minstens 34
• skatting.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskund AS’e:
Aantekeninge
Optelling van heelgetalle en oplossings tot 1.1.4
minstens 34:
Ken en lees getalsimbole van 1 tot minstens
• Verstaan en gebruik in praktiese kontekste
(appels en enige ander vrugte, poppe,
100 en skryf getalname van 1 tot minstens 34.
karretjies, ens.)
1.1.6
• Gebruik die woordeskat: meer, tel by, die Orden, beskryf en vergelyk heelgetalle tot
som van, die totaal, altesaam, is gelyk
aan.
minstens 2-syfergetalle.
•
•
Teken prentjies om metodes en
denkstrategieë te verduidelik.
Verstaan optelling as
1.1.11
Voer hoofberekeninge uit wat optelling en
aftrekking van getalle tot minstens 10 behels.
-
-
-
die vereniging van twee versamelings
om ‘n totaal te maak,
om alles bymekaar te tel,
om aan te tel.
1.1.12
Tegnieke;
• opbou en afbreek van getalle,
• Verstaan dat die byvoeging van 0 ‘n getal • verdubbeling en halvering,
onveranderd laat.
• gebruik van konkrete apparaat (bv. tellers);
• Reageer vinnig op vrae op verskillende
maniere.
• getallelyne.
• Gebruik hoofreken om eenvoudige
probleme op te los, bv.
1.1.13
Verduidelik eie oplossings vir probleme.
-
-
-
twee plus een,
voeg twee by vyf,
ses plus drie,
1.1.14
Kontroleer klasmaats se oplossings.
-
-
-
-
wat is die som van vier en drie,
hoeveel is twee en vier tesaam,
watter twee of drie getalle saam maak
agt,
hoeveel moet ek by vyf sit om nege te
1.4.8
Skat, meet, vergelyk en orden
driedimensionele voorwerpe volgens niestandaardmate;
Integrasie van AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
14

maak,
- ek dink aan ‘n getal en ek sit drie
daarby dan het ek 7 – watter getal is
dit,
- skryf enige getalsin neer waarin die
plus- en is gelyk aan tekens gebruik
word,
- gebruik bv. ‘n getallelyn soos die
volgende om te bepaal hoeveel vyf
plus drie is:
- herken die gebruik van tekens en
voltooi die volgende:
4 + = 6 + 2 = 6 + = 6,
- ken klein bytellers, bv.
4 + 1, 4 + 2, 4 + 3, 4+ 5
- verstaan die volgende:
5 + 2 = 2 + 5
- tel drie getalle bymekaar:
- los eenvoudige woordprobleme op,
- voltooi getalsinne, bv.
4 + 3 + 2 = ,
4 + 3 + = 9,
4 + + 2 = 9,
+ 3 + 2 = 9
- indien die byteller ‘n groot getal is,
breek dit op, bv.
6 + 9 = 6 + (5 + 4) of 6 + (3 + 3 + 3)
- verstaan:
5 + 1 + 3 = (5 + 1) + 3 of 5 + (1 + 3)
- ken optelfeite goed:
getalkombinasies soos
5 + 1 = 6 1 + 5 = 6,
4 + 2 = 6 2 + 4 = 6,
3 + 3 = 6;
• massa;
• volume;
• lengte.
15

- ken getallepatrone, bv.
7 + 0 = 7
6 + 1 = 7
5 + 2 = 7
daarom moet ek 3 by 4 sit om 7 te kry,
- gebruik bekende getalfeite om in
groter getalbiede te werk, bv.
7 + 2 = 9 daarom is 17 + 2 = 19 ens.
Aftrekking van heelgetalle en oplossings binne
getalgebiede tot 34:
• Gebruik die woordeskat, bv.neem weg,
trek af, hoeveel bly oor, hoeveel minder is
… as …, wat is die verskil tussen, hoeveel
meer is … as …, hoeveel meer het ek
nodig om … te maak.
• Lees en skryf die minusteken.
• Verstaan dat as 0 weggeneem word bly
die getal onveranderd.
• Reageer vinnig op verskillende tipes vrae.
• Gebruik hoofreken om eenvoudige
probleme op te los, bv.
- sewe neem weg een,
- neem drie weg van nege,
- wat is die verskil tussen vier en sewe,
- hoeveel moet ek van agt wegneem
om vyf oor te hou,
- ek dink aan ‘n getal waarvan ek twee
wegneem en dan twee oorhou –
watter getal is dit,
- skryf ‘n getalsin neer waarin die – en =
tekens gebruik word;
- gebruik bv. ‘n getallelyn van blokkies
om die antwoord vir die volgende te
kry:
7 – 4 = 3
- herken die gebruik van en wat
staan vir onbekende getalle, bv.
16

- = 4
- gebruik klein aftrekkers , bv.
7 – 1, 7 – 2, 7 – 3, 7 – 4, 7 – 5;
- ken getalkombinasies, bv.
5 + 2 = 7 7 – 2 = 5
4 + 3 = 7 7 – 3 = 4
- gebruik patrone, bv.
7 – 1 = 6
7 – 2 = 5
7 – 3 = 4 daarom is 7 – 4 gelyk aan 3
- gebruik bekende getalfeite om
aftrekking in hoër getalgebiede te
doen, bv.
7 – 1 = 6 17 – 1 = 16 27 – 1 = 26
- breek die aftrekgetal op in kleiner
eenhede as dit te groot is, bv.
11 – 9 = 11 – (5 – 4 )
Herhaalde optelling met heelgetalle en met
oplossings tot ten minste 34
• Los woordprobleme op, bv.
- Ek het 2 prente en ek kry nog 3 van
Susan en 2 van Alet. Hoeveel het ek
nou altesaam?
- My ma pak appels in ‘n plastieksakkie.
Sy neem eers 2 dan nog 2 en dan 1.
Hoeveel appels is daar altesaam in die
plastieksakkie?
- Marie ryg krale in. Sy neem eers 14
rooies, dan 10 bloues en dan 6
groenes. Hoeveel krale gebruik sy?
• Voltooi die volgende getalsinne:
- 10 + 10 + 10 =
- 20 + 10 + = 30
- + 1 + 5 = 7
Skatting:
Laat die leerders die antwoorde van
berekenings en probleme wat opgelos
17

moet word skat voordat hulle met
berekening begin. Hulle skryf die geskatte
antwoord neer en vergelyk dit later met die
werklike antwoord.
18

1.1.11 Voer hoofberekeninge uit wat optelling en aftrekking van getalle tot minstens 10 behels.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
• Ken optel- en aftrekkombinasies tot 10 1.1.3
baie goed.
Tel aan en terug in:
• Vul die ontbrekende getalle in en voltooi • Ene vanaf enige getal tussen 0 en 100;
die kombinasies van 9:
• Tiene vanaf enige veelvoud van 10 tussen
0 en 100.
9 8
1 3
5 7
4 0
2
8 1.1.4
Ken en lees getalsimbole van 1 tot minstens
100 en skryf getalname van 1 tot minstens 34..
Voltooi die getalpare van 9:
4
1.1.6
Orden, beskryf en vergelyk heelgetalle tot
minstens 2-syfergetalle.
6
7
9
Vul die ontbrekende getal in (getalpare):
9
8 +
4 +
1
+
+
+
6
7
3 +
• Skryf die antwoord neer:
Die onderwyser vra optel en
aftrekkombinasies mondelings:
- hoeveel is:
4 + 3, 6 + 3, 8 – 5, 7 – 2;
- hoeveel moet ek by 4, 2 en 5 kry om 7
1.1.10
Kan die gepaste simbole in berekeninge
gebruik om probleme wat die volgende beheld,
op te los:
• optelling en aftrekking van heelgetalle en
oplossings tot minstens 34;
• herhaalde optelling van heelgetalle en met
oplossings tot minstens 34;
• skatting.
1.1.12
Gebruik tegnieke:
• opbou/afbreek van getalle;
• verdubbeling/halvering;
• gebruik tellers;
• getallelyne.
1.1.13
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
19

te maak?
- hoeveel moet ek van 8, 4, en 6,
wegneem om 3 oor te hou, ens.
• Voltooi die getalsinne:
4 + 3 =
8 –3 =
3 + = 6
7 - = 2
+ 5 = 7
- 4 = 4
+ = 3
- = 1
Verduidelik eie oplossings.
1.1.14
Kontroleer klasmaats se oplossings.
1.4.8
Skat, meet, vergelyk en orden
driedimensionele voorwerpe volgens niestandaardmate:
• massa;
• volume;
• lengte. konteks.
20

• 1.1.12 Gebruik die volgende tegnieke:
• opbou en afbreek van getalle;
• verdubbeling en halvering;
• gebruik van konkrete apparaat (bv. tellers);
• getallelyne.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
• Opbou en afbreek van getalle:
1.1.6
- doen dit aanvanklik met tellers, bv.:
pak 4 tellers uit,
Orden, beskryf en vergelyk heelgetalle.
verander dit na 7,
1.1.10
wat het jy gedoen (bygepak),– Voer hoofberekeninge uit wat optelling en
pak ‘n getalsin met getalle- en
simboolkaartjies (+ en -) of skryf dit
om te wys wat jy gedoen het,
tel 7 tellers uit,
aftrekking van getalle tot minstens 10 behels.
tel dit nou in 2 hande op en sê … plus
… is gelyk aan 7,
skryf of pak die getalsin,
tel weer die tellers in twee hande op ‘n
ander manier op,
sê hoe jy opgetel het en pak/skryf ‘n
bypassende getalsin;
- tel 7 tellers uit en neem weg 3,
sê hoeveel oorbly,
skryf/pak die getallesin,
doen dieselfde met al die getalmaats
van 7;
- dieselfde word later sonder tellers
gedoen en die getalmaats van elke
getal tot 10 word as optelling en
aftrekking getalsinne geskryf (sien bo).
• Verdubbeling en halvering:
- pak ‘n getal tellers , bv. 4 uit – plaas
nou ‘n potlood aan die regterkant van
die versameling en verdubbel die getal
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
21

deur 4 tellers ook aan die ander kant
van die potlood uit te pak- sê nou 4
plus 4 is gelyk aan 8, 4 verdubbel is
gelyk aan 8 – skryf/pak die getalsin;
- optelling van dubbels, bv.
3 + 3, 4 + 4, 5 + 5
- identifiseer naby dubbels, bv.
5 + 6 = 5 + 5 + 1
- pak 6 tellers uit en verdeel dit in twee
gelyke groepe met die potlood en sê 6
gehalveer is 3, die helfte van 6 is 3.
- ken aftrekking van die helfte van
getalle, bv.
4 + 4 = 8 8 – 4 = 4
3 + 3 = 6 6 – 3 = 3
2 + 2 = 4 4 – 2 = 2
- identifiseer naby helftes, bv.
8 – 6 = (8 – 4) - 2
• Gebruik van konkrete apparaat (bv. tellers)
Sien bo.
• Getallelyne:
- gebruik verskillende getallelyne, bv.
1 2 3 4
5 6 7 8
9 10 11 12
13 14 15 16
Almanakke, bv.
S M D W D V S
1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30
22

Gebroke getallelyne, bv.
1 2
3
7
4 5 6
9 10
23

1.1.13 Verduidelik eie oplossings vir probleme.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
Sorg dat daar tellers, papier en potlode/kryt 1.1.9
beskikbaar is vir die leerders wat dit mag nodig Los probleme op wat gelyke verdeling en
kry.
groepering met heelgetalle tot minstens 34
Werk met ‘n groep leerders.
behels en verduidelik die antwoord, wat reste
- Stel die probleem.
kan insluit.
- Die leerders begin werk om ‘n
oplossing te vind. Hulle gebruik tellers 1.1.10
of potlood en papier en los die Kan die gepaste simbole in berekeninge
probleem op deur van hul eie metodes gebruik om probleme wat die volgende behels,
en strategieë gebruik te maak. op te los:
- Sodra hulle klaar is, doen hulle verslag • optelling en aftrekking van heelgetalle en
aan die groep hoe hulle die probleem oplossings tot minstens 34;
opgelos het.
• herhaalde optelling van heelgetalle en met
- Die onderwyser skryf die leerders se oplossings tot minstens 34;
-
metodes op die bord.
Die antwoorde, metodes en strategieë
word vergelyk en ge-evalueer.
• skatting.
1.1.12
Gebruik die volgende tegnieke:
• opbou en afbreek van getalle;
• verdubbeling en halvering;
• gebruik van konkrete apparaat (bv.
tellers);
• getallelyne.
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
24

1.1.14 Kontroleer klasmaats se oplossings vir probleme.
Voorbeelde van aktiwiteite Integrasie met ander Wiskunde AS’e:
Aantekeninge
Sien die aantekeninge by 1.1.13 Sien die aantekeninge by 1.1.13
Integrasie met AS’e van ander Leerareas:
Aantekeninge
25