WSKT 212 PAC

Daarvoor gebruik ons ‘n formule of vergelyking. Om hierdie vergelyking of formule in die
hande te kry, verg gewoonlik ‘n bietjie wetenskaplike of wiskundige insig – maar in die
meeste tegnologie-toepassings waarmee u te doen sal kry is die formules of vergelykings
egter bekend en hoef u dit nie self af te lei nie.
Die volgende paar paragrawe verduidelik hoe ons kennis wat uit Fisika kom, kan
gebruik om ‘n formule vir die hoogte van die bal in terme van tyd op te stel. Dit is ‘n
stukkie toegepaste wiskunde. Die mense wat Wetenskap op skool gehad het, sal die
redenasies herken. Ter wille van almal wat nie op skool Wetenskap gehad het nie, sit
ek die argumente en redenasies wat gevolg word om die formule saam te stel, so
volledig as moontlik uit.
By voorwerpe wat gewoon opwaarts gegooi word sonder dat lugweerstand ‘n rol daarby
speel (soos balle, klippe, bakstene, kanonkoeëls, ens. maar nie valskerms, vliegtuie en
ballonne nie) geld daar sekere bewegingsvergelykings (wat ons in u derde jaar sal aflei).
Hierdie bewegingsvergelykings sou sommige van u op skool teëgekom het, byvoorbeeld die
vergelyking
1 2
s = s0 + v0t + at .
2
Let daarop dat die formule uit simbole bestaan, waar elke simbool ‘n sekere fisiese betekenis
het. Sekere simbole het vir elke situasie ‘n sekere vaste waarde. Ons noem sulke simbole
konstantes.
In die geval van ‘n voorwerp wat opwaarts gegooi word, speel die hoogte waarvan die
voorwerp gegooi word, die snelheid waarmee dit begin beweeg en die versnelling waarmee
dit beweeg ‘n belangrike rol, want dit sal bepaal hoe hoog die voorwerp kan beweeg voordat
dit terugval grond toe en ook hoe gou die voorwerp ‘n sekere hoogte bereik. Daarom noem
ons hierdie eienskappe konstantes.
1 2
In die bewegingsvergelyking s = s0 + v0t + at stel die simbool s die afstand voor wat ‘n
2
bewegende voorwerp op ‘n sekere tydstip t sekondes nadat die beweging begin het vanaf ‘n
verwysingspunt af is, s 0 stel die afstand voor tussen die voorwerp en die verwysingspunt op
die oomblik dat die beweging begin het, v 0 stel die beginsnelheid van die voorwerp voor en
a stel die versnelling van die voorwerp voor.
63