De Giftige Paddestoelen - Antigifcentrum
De Giftige Paddestoelen - Antigifcentrum
De Giftige Paddestoelen - Antigifcentrum
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>De</strong><br />
<strong>Giftige</strong><br />
<strong>Paddestoelen</strong><br />
Foto’s<br />
van<br />
Mr. Yves <strong>De</strong>neyer<br />
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : (32) 070 245 245 (24h/24)
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Inhoudstafel<br />
Inhoudstafel ......................................................................................................................1<br />
<strong>Giftige</strong> paddenstoelen .........................................................................................................3<br />
Alfabetische lijst Nederlands-Latijn....................................................................................3<br />
Nederlands ................................................................................................................3<br />
Latijn ........................................................................................................................3<br />
<strong>De</strong> oproepen bij het <strong>Antigifcentrum</strong> in verband met paddenstoelen ........................................4<br />
Accidentele inname.........................................................................................................4<br />
Paddenstoelenmaaltijd ....................................................................................................4<br />
Het gebruik van hallucinogene paddenstoelen.....................................................................4<br />
Enkele raadgevingen voor paddenstoelplukkers...................................................................5<br />
Enkele foutieve begrippen................................................................................................5<br />
Wat bij problemen ..........................................................................................................6<br />
Carbolchampignon..............................................................................................................7<br />
Incubatietijd ..................................................................................................................7<br />
Ziekteverschijnselen .......................................................................................................7<br />
Behandeling...................................................................................................................7<br />
Evolutie ........................................................................................................................7<br />
<strong>De</strong> vliegenzwam.................................................................................................................8<br />
Incubatietijd ..................................................................................................................8<br />
Toxine ..........................................................................................................................8<br />
Ziekteverschijnselen .......................................................................................................8<br />
Behandeling...................................................................................................................8<br />
Evolutie ........................................................................................................................8<br />
<strong>De</strong> panteramaniet ..............................................................................................................9<br />
Incubatietijd ..................................................................................................................9<br />
Toxine ..........................................................................................................................9<br />
Ziekteverschijnselen .......................................................................................................9<br />
Behandeling...................................................................................................................9<br />
Evolutie ........................................................................................................................9<br />
<strong>De</strong> groene knolamaniet .....................................................................................................10<br />
Incubatietijd ................................................................................................................10<br />
Toxine ........................................................................................................................10<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................10<br />
Behandeling.................................................................................................................10<br />
Evolutie ......................................................................................................................11<br />
<strong>De</strong> satansboleet ...............................................................................................................12<br />
Incubatietijd ................................................................................................................12<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................12<br />
Behandeling.................................................................................................................12<br />
Evolutie ......................................................................................................................12<br />
<strong>De</strong> witte trechterzwammen................................................................................................13<br />
Incubatietijd ................................................................................................................13<br />
Toxine ........................................................................................................................13<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................13<br />
Behandeling.................................................................................................................13<br />
Evolutie ......................................................................................................................13<br />
<strong>De</strong> grote kale inktzwam ....................................................................................................14<br />
Incubatietijd ................................................................................................................14<br />
Toxine ........................................................................................................................14<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................14<br />
Behandeling.................................................................................................................14<br />
Evolutie ......................................................................................................................14<br />
Gordijnzwammen .............................................................................................................15<br />
Incubatietijd ................................................................................................................15<br />
Toxine ........................................................................................................................15<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................15<br />
Behandeling.................................................................................................................15<br />
Evolutie ......................................................................................................................15<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
1
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> giftige satijnzwam .......................................................................................................16<br />
Incubatietijd ................................................................................................................16<br />
Toxine ........................................................................................................................16<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................16<br />
Behandeling.................................................................................................................16<br />
Evolutie ......................................................................................................................16<br />
<strong>De</strong> dennenbundelzwam .....................................................................................................17<br />
Incubatietijd ................................................................................................................17<br />
Toxine ........................................................................................................................17<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................17<br />
Behandeling.................................................................................................................17<br />
Evolutie ......................................................................................................................17<br />
Voorjaarskluifzwam ..........................................................................................................18<br />
Incubatietijd ................................................................................................................18<br />
Toxine ........................................................................................................................18<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................18<br />
Behandeling.................................................................................................................18<br />
Evolutie ......................................................................................................................18<br />
Vezelkoppen....................................................................................................................19<br />
Incubatietijd ................................................................................................................19<br />
Toxine ........................................................................................................................19<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................19<br />
Behandeling.................................................................................................................19<br />
Evolutie ......................................................................................................................19<br />
Parasolzwammen .............................................................................................................20<br />
Incubatietijd ................................................................................................................20<br />
Toxine ........................................................................................................................20<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................20<br />
Behandeling.................................................................................................................20<br />
Evolutie ......................................................................................................................20<br />
<strong>De</strong> Gewone krulzoom........................................................................................................21<br />
Incubatietijd ................................................................................................................21<br />
Toxine ........................................................................................................................21<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................21<br />
Behandeling.................................................................................................................21<br />
Evolutie ......................................................................................................................21<br />
Kaalkopjes ......................................................................................................................22<br />
Incubatietijd ................................................................................................................22<br />
Toxine ........................................................................................................................22<br />
Ziekteverschijnselen .....................................................................................................22<br />
Behandeling.................................................................................................................22<br />
Evolutie ......................................................................................................................22<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
2
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Alfabetische lijst Nederlands-Latijn<br />
<strong>Giftige</strong> paddenstoelen<br />
Nederlands Latijn<br />
Carbolchampignon<br />
Gordijnzwammen<br />
<strong>De</strong>nnenbundelzwam<br />
Gewone krulzoom<br />
Groene knolamaniet<br />
Vezelkoppen<br />
Grote kale inktzwam<br />
Parasolzwammen<br />
Panteramaniet<br />
Kaalkopjes<br />
Satansboleet<br />
Satijnzwam<br />
Vliegenzwam<br />
Voorjaarskluifzwam<br />
Witte trechterzwammen<br />
Agaricus xanthoderma<br />
Cortinarius<br />
Galerina marginata<br />
Paxillus involutus<br />
Amanita phalloides<br />
Inocybes<br />
Coprinus atramentarius<br />
Lepiotas<br />
Amanita pantherina<br />
Psilocybes<br />
Boletus satanas<br />
Entoloma sinuatum<br />
Amanita muscaria<br />
Gyromitra esculenta<br />
Clitocybes<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
3
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> oproepen bij het <strong>Antigifcentrum</strong> in verband met paddenstoelen<br />
Het <strong>Antigifcentrum</strong> wordt jaarlijks een 3000 maal gecontacteerd in verband met planten,<br />
waaronder ongeveer 350 oproepen voor paddenstoelen.<br />
Accidentele inname<br />
<strong>De</strong> meest frekwente oproepen betreffen accidentele inname van een paddenstoel door een kind.<br />
Kinderen jonger dan vier jaar hebben namelijk de neiging om alles in hun mond te stoppen.<br />
Dit type ongeval is vaak weinig ernstig, gezien de beperkte inname. Maar een identificatie is soms<br />
nodig om zeker te zijn dat de paddenstoel niet giftig is.<br />
Paddenstoelenmaaltijd<br />
<strong>De</strong> oproepen voor personen die ziek werden na het nuttigen van zelfgeplukte paddenstoelen, zijn<br />
minder frekwent maar potentieel veel ernstiger.<br />
Vaak kunnen de slachtoffers geen aanwijzingen geven over de genuttigde paddenstoelen. Daarom<br />
worden de intoxicaties met paddenstoelen onderverdeeld in 2 types naargelang hun incubatietijd<br />
(tijd tussen de maaltijd en het begin van de ziekteverschijnselen).<br />
Zo onderscheiden we:<br />
• de korte incubatieperioden (minder dan 6 uur)<br />
• en de lange incubatieperioden (langer dan 6 uur).<br />
<strong>De</strong> intoxicaties met lange incubatieperiode zijn de gevaarlijkste. Tot deze klasse behoren de<br />
dodelijke paddenstoelen die amatoxine bevatten (groene knolamaniet, kleine lepiota.). <strong>De</strong><br />
maag- en darmstoornissen treden laattijdig op : 6 tot 12 uur na het eten van deze paddenstoelen.<br />
<strong>De</strong>ze classificatie heeft haar beperkingen. <strong>De</strong> maaltijd kan immers bestaan uit verschillende<br />
soorten paddenstoelen, waaronder sommige toxische met korte incubatieperiode en andere met<br />
lange incubatieperiode. <strong>De</strong> symptomen kunnen elkaar overlappen en zo tot een verkeerde diagnose<br />
leiden.<br />
Bij twijfel verliest u beter geen tijd. Neem onmiddellijk contact met uw arts of het <strong>Antigifcentrum</strong><br />
(070/245.245).<br />
Het gebruik van hallucinogene paddenstoelen<br />
het bewust gebruik van hallucinogene paddenstoelen zoals de Vliegenzwam of Psilocybes leidt<br />
jaarlijks tot beperkt aantal oproepen.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
4
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Enkele raadgevingen voor paddenstoelplukkers<br />
1. Het identificeren van paddenstoelen met behulp van een boek, met een foto, zonder<br />
voorafgaande basiskennis, is uitermate gevaarlijk. Enkel door een zeer grondige kennis van<br />
de specifieke kenmerken kan men de paddenstoelen onderscheiden. <strong>De</strong> beste manier om<br />
dat te leren is deelnemen aan aktiviteiten van de mycologische kring van uw streek.<br />
2. Een paddenstoel heeft verschillende groeistadia. <strong>De</strong>ze kunnen tot verwarring leiden bij de<br />
identificatie.<br />
3. Enkele giftige soorten in een mand eetbare paddenstoelen kunnen tot zware intoxicaties<br />
leiden. Iedere paddenstoel moet stuk voor stuk geïdentificeerd worden.<br />
4. Pluk enkel jonge paddenstoelen in goede staat. Vermijd rotte, doorweekte of bevroren<br />
exemplaren.<br />
5. Een plastiek zak is zeker af te raden om paddenstoelen te verzamelen. Gebruik bij<br />
voorkeur een rieten mand of een recipiënt die luchtdoorlatend is. <strong>De</strong> houdbaarheid van<br />
paddenstoelen is zeer beperkt. Zij zijn sterk onderhevig aan besmetting door bacteriën.<br />
6. Snij de steel niet af, maar verwijder ze geheel, met een draaiende beweging uit de bodem,<br />
zonder het mycelium te beschadigen. U kan ze later ter identificatie voorleggen aan<br />
competente mycologen.<br />
7. Bewaar paddenstoelen thuis op een koele en goed verluchte plaats.Vermijd opstapelen.<br />
Paddenstoelen zijn slechts beperkt houdbaar.<br />
8. Reinig paddenstoelen goed alvorens ze te bereiden. Verwijder eventueel de hoedhuid en<br />
het onderste deel van de steel. Verwijder de steel in zijn geheel indien deze taai of vezelig<br />
is.<br />
9. Paddenstoelen zijn vaak moeilijk verteerbaar. Men snijdt ze best in fijne schijfjes. <strong>De</strong><br />
baktijd bedraagt een kwartier tot 30 minuten (voor soorten die niet rauw mogen gegeten<br />
worden). Eet nooit grote hoeveelheden, kauw goed.<br />
Opgelet : sommige soorten zijn slechts eetbaar indien gekookt. Hiertoe behoren o.a. de<br />
Amanita rubescens en Morchella soorten.<br />
10. Alle soorten paddenstoelen vervullen hun rol in de natuur. Indien u eetbare paddenstoelen<br />
plukt, respecteer ook de giftige soorten.<br />
Enkele foutieve begrippen<br />
• "Jonge paddenstoelen zijn steeds eetbaar" FOUT !<br />
Een jong exemplaar van een Amanita phalloides bevat de dodelijke toxine, zo<br />
kenmerkend voor deze soorten<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
5
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
• "Witte paddenstoelen zijn nooit giftig" FOUT !<br />
Er bestaat geen verband tussen giftigheid en kleur van de paddenstoel. <strong>De</strong> uiterst giftige<br />
Amanita phalloides kan een witte kleur hebben. Meerdere giftige Clitocyben zijn wit.<br />
• "<strong>Giftige</strong> paddenstoelen hebben een onaangename geur, en zien er niet echt<br />
smakelijk uit" FOUT !<br />
<strong>De</strong> Amanita phalloides zou een lekkere smaak hebben<br />
• "Een paddenstoel is wellicht eetbaar, als slakken en wormen ervan eten" FOUT !<br />
<strong>De</strong> Amanita phalloides wordt vaak aangetast door slakken en kleine bosdieren<br />
• "<strong>De</strong> toxine van een paddenstoel worden onschadelijk gemaakt door het<br />
koken" FOUT !<br />
<strong>De</strong> toxine van de Amanita phalloides zijn weerstandig aan het koken, of het drogen, of het<br />
invriezen, ze blijven dodelijk!<br />
• "Er zal wel geen risico bestaan voor een vergiftiging, als men zich beperkt tot één<br />
exemplaar van een onbekende soort" FOUT !<br />
Een enkel exemplaar van Amanita phalloides kan tot uiterst ernstige intoxicaties leiden.<br />
Wat bij problemen<br />
Indien u ooit een paddenstoelintoxicatie mocht vermoeden, raadpleeg onmiddellijk het<br />
<strong>Antigifcentrum</strong> (070/245.245, gratis nummer). Om de ernst van de intoxicatie te evalueren zal de<br />
arts u een aantal nauwkeurige vragen stellen.<br />
1. Welke paddenstoelen dacht u te plukken?<br />
2. Waar hebt u deze geplukt (bos of weide)?<br />
3. Hoeveel tijd is er tussen het plukken en de maaltijd verlopen?<br />
4. Hoe werden de paddenstoelen klaargemaakt?<br />
5. Zijn er nog resten (rauw, gebakken, eventueel restafval)?<br />
6. Welke ziekteverschijnselen zijn opgetreden?<br />
7. Welke is de tijdspanne die verlopen is tussen de paddenstoelmaaltijd en het optreden van<br />
de eerste ziekteverschijnselen?<br />
8. Zijn alle personen die de maaltijd genuttigd hebben ziek?<br />
9. Werd er alcohol gedronken tijdens de maaltijd? Welke andere voedingsmiddelen werden<br />
genuttigd?<br />
Als een identificatie nodig is bij een ongeval kan het <strong>Antigifcentrum</strong> beroep doen op een netwerk<br />
van vrijwillige mycologen (paddenstoelexperten).<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
6
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Carbolchampignon<br />
<strong>De</strong> Carbolchampignon (Agaricus xanthoderma), wordt<br />
soms verward met de weidechampignon. Door het eten<br />
van deze paddenstoel, kunnen maag-darmstoornissen<br />
optreden.<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen het nuttigen van de paddenstoel en het optreden van de<br />
ziekteverschijnselen is kort. <strong>De</strong>ze bedraagt 15 minuten tot een tweetal uur.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> carbolchampignon geeft beperkte maag-darmklachten; misselijkheid, braken, diarree,<br />
buikpijn. <strong>De</strong>ze symptomen treden een kwartier tot 2 uur na de maaltijd op. Zij stellen weinig<br />
problemen voor een volwassene in goede gezondheid. Dit geheel van klachten wordt<br />
beschreven als " gastro-intestinale irritatie syndroom" of "resinoïd syndroom".<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. Herstel van vochtverlies en ionenverlies. Hospitalisatie is<br />
soms noodzakelijk bij jonge kinderen of oudere mensen.<br />
Evolutie<br />
<strong>De</strong> digestieve klachten verdwijnen binnen de 24 tot 48 uur. Volledig herstel is de regel.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
7
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> vliegenzwam<br />
<strong>De</strong> vliegenzwam (Amanita muscaria) is gemakkelijk<br />
herkenbaar. Soms wordt deze zwam bewust gebruikt<br />
omwille van zijn hallucinogene eigenschappen. <strong>De</strong><br />
vliegenzwam kan een intoxicatie veroorzaken waar vooral<br />
neuro- psychische symptomen op de voorgrond treden. Dit<br />
geheel van klachten staat bekend als "myco-atropine<br />
syndroom" of "pantherina-syndroom", genaamd naar de<br />
Amanita pantherina, die gelijkaardige symptomen geeft.<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en het begin van de ziekteverschijnselen bedraagt 30<br />
minuten tot 3 uren.<br />
Toxine<br />
Iboteenzuur<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> intoxicatie verloopt in twee fasen<br />
Excitatiefase: Gedurende een eerste periode vertoont de patiënt vooral gedragsstoornissen,<br />
euforie of woede, agitatie, verwardheid, delirium, hallucinaties.<br />
Fase van diepe slaap: <strong>De</strong>ze volgt op de excitatiefase. Bij ernstige intoxicaties kan een<br />
comateuze toestand optreden.<br />
Beperkte digestieve stoornissen, zoals misselijkheid, braken en diarree kunnen eveneens<br />
aanwezig zijn.<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. Er bestaat geen antidotum.<br />
Evolutie<br />
Herstel binnen de 12 tot 24 uur.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
8
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> panteramaniet<br />
<strong>De</strong> panteramaniet (Amanita pantherina) leidt tot een<br />
intoxicatie waar neuropsychische symptomen op de<br />
voorgrond treden. Dit toxisch ziektebeeld draagt de naam :<br />
pantherina-syndroom. <strong>De</strong> panteramaniet is veel giftiger dan<br />
de Vliegenzwam. Beiden geven aanleiding tot een<br />
gelijkaardig ziektebeeld maar de panteramaniet kan<br />
convulsies (stuipen) veroorzaken.<br />
<strong>De</strong> panteramaniet kan verward worden met twee andere<br />
eetbare amanita soorten : parelamaniet (Amanita<br />
rubescens) en grauwe amaniet (amanita spissa of excelsa).<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen bedraagt<br />
30 minuten tot een drietal uur.<br />
Toxine<br />
Vooral iboteenzuur.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> intoxicatie verloopt in twee fasen.<br />
Excitatiefase: Gedurende een eerste periode vertoont de patiënt vooral gedragsstoornissen,<br />
euforie of woede, agitatie, verwardheid, delirium, hallucinaties.<br />
Fase van diepe slaap: <strong>De</strong>ze volgt na de excitatiefase. Bij ernstige intoxicaties kan een<br />
comateuze toestand optreden.<br />
Beperkte digestieve symptomen zoals misselijkheid, braken, diarree kunnen eveneens<br />
optreden.<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. Er bestaat geen antidota.<br />
Evolutie<br />
Meestal herstelt de patiënt binnen de 12 tot 24 uur. Soms verloopt de evolutie minder<br />
gunstig, en kan de patiënt overlijden als gevolg van de convulsies.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
9
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> groene knolamaniet<br />
<strong>De</strong> Amanita phalloides is verantwoordelijk voor het<br />
merendeel van de dodelijke ongevallen. Eén enkel<br />
exemplaar kan leiden tot een uiterst ernstige vergiftiging.<br />
Tijdens de verschillende groeistadia kan de groene<br />
knolamaniet verward worden met eetbare paddenstoelen.<br />
Zo kunnen de jonge exemplaren, in eivorm, verward worden<br />
met een Lycoperdon (stuifzwam). <strong>De</strong> witte exemplaren<br />
worden soms verward met eetbare witte paddenstoelen<br />
zoals o.a. de gladde boskampernoelje (Agaricus silvicola) en<br />
de duifzwam (Tricholoma columbetta).. Een onervaren<br />
paddenstoelplukker kan de groene vorm verwarren met<br />
russula of met groene tricholamasoorten. <strong>De</strong> Amanita virosa<br />
(kleverige knolamaniet) en de Amanita verna<br />
(voorjaarsamaniet) hebben dezelfde toxiciteit als de Amanita<br />
phalloides.<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen is lang.<br />
Gemiddeld een 12-tal uur. <strong>De</strong>ze incubatieperiode bedraagt soms tot 48 uur.<br />
Toxine<br />
<strong>De</strong> amatoxines (alfa en beta amanitines) zijn verantwoordelijk voor de leveraantasting.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> intoxicatie verloopt in 3 fasen.<br />
Fase van agressie : <strong>De</strong> eerste tekens zijn deze van een gastro-enteritis met braken en<br />
overvloedige diarree. Dit leidt tot uitdrogingsverschijnselen.<br />
Fase van schijnbaar herstel: <strong>De</strong> maagdarmstoornissen lijken minder ernstig te worden. Maar<br />
bij bloedafname, worden de eerste tekens van leveraantasting vastgesteld.<br />
Hepato-renale fase: Door aantasting van de lever treden er bloedingstoornissen op. <strong>De</strong><br />
verhoogde concentratie van ammoniak in het bloed leidt tot verwardheid en coma (hepatische<br />
encefalopathie). <strong>De</strong> nieren worden eveneens beschadigd.<br />
Behandeling<br />
Hospitalisatie op intensieve zorgen is noodzakelijk. <strong>De</strong> behandeling is grotendeels<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
10
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
symptomatisch. Echte antidota bestaan niet. Levertransplantatie is soms noodzakelijk.<br />
Evolutie<br />
Ongeveer 17 % van deze intoxicaties kent een fatale afloop. <strong>De</strong> prognose werd beter door de<br />
medische vooruitgang inzake reanimatie. <strong>De</strong> intoxicatie met Amanita phalloides blijft uiterst<br />
ernstig.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
11
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> satansboleet<br />
<strong>De</strong> satansboleet (Boletus satanas) met zijn eerder<br />
verontrustende naam, veroorzaakt enkel een banale<br />
gastro-enteritis. <strong>De</strong> satansboleet is weinig verspreid.<br />
Ongevallen zijn zeldzaam.<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en de eerste ziekteverschijnselen is kort. Hij bedraagt minder<br />
dan 2 uur.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> satansboleet geeft aanleiding tot beperkte, weinig ernstige digestieve stoornissen. Dit<br />
geheel van symptomen wordt beschreven als "het resinoïd syndroom". Een kwartier tot een<br />
tweetal uur na de maaltijd kunnen misselijkheid, braken, diarree en buikkrampen optreden.<br />
<strong>De</strong>ze klachten worden doorgaans goed verdragen door een volwassene in goede gezondheid.<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. Herstel van vochtverlies en ionenverlies. Kleine kinderen en<br />
bejaarde personen moeten soms gehospitaliseerd worden wegens uitdrogingsverschijnselen.<br />
Evolutie<br />
Herstel is de regel. <strong>De</strong> maag-darmklachten verdwijnen binnen de 24 tot 48 uur.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
12
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> witte trechterzwammen<br />
Witte trechterzwammen zoals de giftige weidetrechterzwam<br />
(Clitocybe rivulosa), de kleine bostrechterzwam (Clitocybe<br />
candicans), de grote bostrechterzwam (Clitocybe<br />
phyllophila)... bevatten muscarine en worden soms verward<br />
met de grote molenaar (Clitopilus prunulus).<br />
Incubatietijd<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
Clitocybe candicans<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen is zeer<br />
kort. <strong>De</strong>ze bedraagt enkele minuten tot een tweetal uur.<br />
Toxine<br />
<strong>De</strong> muscarine is verantwoordelijk voor de intoxicatie. <strong>De</strong>ze molecule is nauw verwant met<br />
acetylcholine. Per 100 gram kunnen deze paddenstoelen 10 tot 50 milligram muscarine<br />
bevatten. <strong>De</strong> dodelijke dosis voor een volwassene wordt geschat op 180 milligram muscarine.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> eerste symptomen treden zeer snel op. Zij worden het "muscarine syndroom" genoemd.<br />
<strong>De</strong> kenmerken van deze intoxicatie zijn tranende ogen, lopende neus, overvloedig zweten,<br />
speekselvloed, ademhalingsmoeilijkheden door de overvloedige vochtsecreties in de longen.<br />
Het hartritme kan vertragen en een daling van de bloeddruk kan optreden evenals braken en<br />
diarree.<br />
Behandeling<br />
Toedienen van atropine kan nodig zijn.<br />
Evolutie<br />
<strong>De</strong> intoxicatie is van korte duur. Binnen de 24 uur treedt herstel op.<br />
13
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> grote kale inktzwam<br />
<strong>De</strong> grote kale inktzwam (Coprinus atramentarius) is<br />
eetbaar. Maar bij inname van alcohol treden<br />
onaangename ziekteverschijnselen op.<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> ziekteverschijnselen treden vrijwel onmiddellijk op na het nuttigen van alcohol.<br />
Toxine<br />
<strong>De</strong> stofwisseling (afbraak) van alcohol in het lichaam wordt gestoord. Het toxine hiervoor<br />
verantwoordelijk is het coprine. Coprine wordt omgevormd tot aminocyclopropanol. Dit laatste<br />
geeft een inhibitie (blokkering) van het enzyme acetaldehyde-dehydrogenase. Dit leidt tot een<br />
opstapeling van acetaldehyde in de bloedsomloop. Acetaldehyde is verantwoordelijk voor de<br />
klachten.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong>ze zijn: hoofdpijn, duizeligheid, roodheid van hals en aangezicht, daling van de bloeddruk,<br />
braken en overvloedig zweten. Dit wordt het "antabuse-effect" genoemd. <strong>De</strong>ze<br />
overgevoeligheid voor alcohol blijft tot 72 uur na de inname van Coprinus atramentarius<br />
aanwezig.<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. Rust is vaak voldoende. Soms moet er een behandeling<br />
voor de bloeddrukval ingesteld worden.<br />
Evolutie<br />
<strong>De</strong> stoornissen verdwijnen na enkele uren. Let op! Vermijd alcohol gedurende 72 uur na het<br />
eten van inktzwammen.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
14
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Gordijnzwammen<br />
<strong>De</strong>ze familie (Cortinaria) telt talrijke soorten waarvan de<br />
determinatie zeer moeilijk is. Vermijd cortinaria met een<br />
rode, paarse of oranje kleur. Sommige cortinaria zoals de<br />
Cortinarius orellanus of Cortinarius speciosissimus zijn zeer<br />
giftig. In Polen werden in de jaren 50 een groot aantal<br />
nierinsufficiënties gerapporteerd te wijten aan de Cortinarius<br />
orellanus.<br />
Incubatietijd<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
Cortinarius orellanus<br />
<strong>De</strong> incubatieperiode is zeer lang. <strong>De</strong> eerste symptomen van nierinsufficiëntie treden op 8 tot<br />
10 dagen na de inname. Dit maakt de diagnose van een intoxicatie zeer moeilijk.<br />
Toxine<br />
Orellanine is het verantwoordelijk toxine. Dit toxine moet eerst gemetaboliseerd worden om<br />
actief te worden.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
Het ziekteverloop kan beginnen met maag-darmstoornissen. <strong>De</strong>ze treden op 24 tot 36 uur na<br />
de maaltijd. <strong>De</strong> klachten kunnen beperkt zijn en de arts ontgaan.<br />
Het "orellanus syndroom" treedt op 2 tot 20 dagen na de inname. Enorme dorst,<br />
monddroogte, braken, buikpijn, pijn in de lenden, verminderde productie van urine (oligurie<br />
en anurie) treden op. Uiteindelijk wordt de nier zwaar beschadigd (tubulo-interstitiële nefritis).<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. <strong>De</strong> nierinsufficiëntie wordt behandeld met hemodialyse.<br />
Evolutie<br />
Een traag herstel treedt op bij 50 tot 70 % van de patiënten. In een aantal gevallen is de<br />
beschadiging van de nier onherstelbaar en moet de patiënt chronisch met dialyse behandeld<br />
worden.<br />
15
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> giftige satijnzwam<br />
Er kan verwarring optreden tussen de nevelzwam<br />
(Clitocybe nebularis) en giftige satijnzwam (Entoloma<br />
sinuatum).<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en de eerste ziekteverschijnselen bedraagt tussen de 3 en 8<br />
uur.<br />
Toxine<br />
<strong>De</strong> verantwoordelijke toxines zijn slecht gekend.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> Entoloma sinuatum is verantwoordelijk voor een ernstig "resinoïd syndroom". <strong>De</strong><br />
intoxicatie begint met misselijkheid, braken en belangrijke diarree. Soms treden er<br />
uitdrogingsverschijnselen op. <strong>De</strong> maag-darmklachten gaan tevens gepaard met stoornissen<br />
van de levertesten. <strong>De</strong> leveraantasting blijft beperkt.<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. Soms is hospitalisatie nodig wegens belangrijke<br />
uitdrogingsverschijnselen, en voor het opvolgen van de levertesten.<br />
OPMERKING: <strong>De</strong> intoxicatie met Entoloma sinuatum kent een gelijklopend begin als deze<br />
met de Amanita phalloides. Differentieeldiagnose is moeilijk bij afwezigheid van<br />
paddenstoelresten. <strong>De</strong> afloop van een Amanita phalloides intoxicatie kan dodelijk zijn. <strong>De</strong>ze<br />
met een Entoloma sinuatum leidt tot herstel.<br />
Evolutie<br />
Herstel treedt meestal op na 5 tot 6 dagen.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
16
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> dennenbundelzwam<br />
<strong>De</strong> dennenbundelzwam (Galerina marginata) bevat<br />
amanitines. Zij heeft eenzelfde toxiciteit als de dodelijke<br />
Amanita phalloides. <strong>De</strong> intoxicatie verloopt analoog<br />
(toxische hepatitis). <strong>De</strong> dennenbundelzwam wordt soms<br />
verward met het stobbenzwammetje (Kühneromyces<br />
mutabilis) of met de gewone zwavelkop (Hypholoma<br />
fasciculare).<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen is lang.<br />
<strong>De</strong>ze bedraagt gemiddeld een 12-tal uur. Uitzonderlijk kan deze 48 uur bedragen.<br />
Toxine<br />
<strong>De</strong> amatoxines (alfa en beta amanitines) zijn verantwoordelijk voor de leveraantasting.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> intoxicatie verloopt in 3 fasen.<br />
Fase van agressie : de eerste tekens zijn deze van een gastro-enteritis met braken en<br />
overvloedige diarree. Dit leidt tot uitdrogingsverschijnselen.<br />
Fase van schijnbaar herstel: de maag-darmstoornissen lijken minder ernstig te worden. Maar<br />
bij bloedafname, worden de eerste tekens van leveraantasting vastgesteld.<br />
Hepato-renale fase: door aantasting van de lever treden er bloedingsstoornissen op. <strong>De</strong><br />
verhoogde concentratie van ammoniak in het bloed leidt tot verwardheid en coma (hepatische<br />
encefalopathie). <strong>De</strong> nieren worden eveneens beschadigd.<br />
Behandeling<br />
Hospitalisatie op intensieve zorgen is noodzakelijk. <strong>De</strong> behandeling is grotendeels<br />
symptomatisch. Echte antidota bestaan niet. Levertransplantatie is soms noodzakelijk.<br />
Evolutie<br />
Een aantal van deze intoxicaties kent een fatale afloop, net zoals bij Amanita phalloides.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
17
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Voorjaarskluifzwam<br />
Slechts vanaf de jaren 60 werd de Gyromitra<br />
esculenta tot de giftige soorten gerekend.<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen bedraagt<br />
6 tot 12 uur.<br />
Toxine<br />
Het toxine is het gyromitrine. <strong>De</strong>ze wordt echter grotendeels onschadelijk gemaakt door<br />
koken of drogen. Het gyromitrine wordt in het organisme omgevormd tot<br />
monomethylhydrazine. Dit laatste is toxisch voor de lever en het zenuwstelsel.<br />
Monomethylhydrazine maakt vitamine B6 inactief.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> gevoeligheid voor deze toxine varieert van persoon tot persoon.<br />
Eerste fase : belangrijke digestieve stoornissen zoals misselijkheid, braken, buikkrampen en<br />
diarree, kunnen 6 tot 12 uur na de maaltijd optreden. <strong>De</strong>ze gaan gepaard met hevige<br />
hoofdpijn, koorts en ernstige vermoeidheid. Soms treden er uitdrogingsverschijnselen op.<br />
Vaak treedt er herstel op na een paar dagen.<br />
Tweede fase : bij zeer ernstige intoxicatie treden er 36 tot 48 uur na de inname,<br />
leveraantasting en neurologische stoornissen op. <strong>De</strong>ze neurologische stoornissen kunnen<br />
sufheid, slaperigheid, beven, delirium of zelfs convulsies zijn. Hemolyse (afbraak van de rode<br />
bloedcellen) en nierinsufficiëntie kunnen eveneens aanwezig zijn.<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. Vitamine B6 (pyridoxine) wordt toegediend. <strong>De</strong>ze zou een<br />
gunstig effect hebben op de convulsies.<br />
Evolutie<br />
10 % van de gevallen kent een fatale afloop wegens de leverstoornissen.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
18
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Vezelkoppen<br />
Talrijke vezelkoppen (Inocybes) zoals de spleetvezelkop<br />
(Inocybe rimosa (of fastigiata)), de satijnvezelkop (Inocybe<br />
geophylla), Inocybe erubescens (of patouillardii), de blonde<br />
vezelkop (Inocybe sindonia (of eutheles)), ... bevatten<br />
muscarine. Zij kunnen dus tot een intoxicatie leiden zoals<br />
deze met witte trechterzwammen. Dit ziektebeeld wordt<br />
"muscarine syndroom" genoemd.<br />
Incubatietijd<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
Inocybe geophylla<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen is zeer<br />
kort. <strong>De</strong>ze bedraagt enkele minuten tot een tweetal uur.<br />
Toxine<br />
Het muscarine is verantwoordelijk voor de intoxicatie. <strong>De</strong>ze molecule is nauw verwant met<br />
acetylcholine.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> eerste symptomen treden zeer snel op. Zij worden het "muscarine syndroom" genoemd.<br />
<strong>De</strong> kenmerken van deze intoxicatie zijn tranende ogen, lopende neus, overvloedig zweten,<br />
speekselvloed, ademhalingsmoeilijkheden door de overvloedige vochtsecreties in de longen.<br />
Het hartritme kan vertragen en een daling van de bloeddruk kan optreden, evenals braken en<br />
diarree.<br />
Behandeling<br />
Toedienen van atropine kan nodig zijn.<br />
Evolutie<br />
<strong>De</strong> intoxicatie is van korte duur. Binnen de 24 uur treedt herstel op.<br />
19
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Parasolzwammen<br />
<strong>De</strong>ze kleine, zeer toxische parasolzwammen (Lepiota) zoals<br />
de gegordelde parasolzwam (Lepiota brunneoincarnata),<br />
Lepiota helveola, de vaalroze parasolzwam (Lepiota<br />
subincarnata)... bevatten amanitine. Zij veroorzaken<br />
eenzelfde ziektebeeld als de Amanita phalloides.<br />
Parasolzwammen kleiner dan 10 cm moeten als giftig of<br />
verdacht beschouwd worden.<br />
Incubatietijd<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
Lepiota subincarnata<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen is lang.<br />
<strong>De</strong>ze bedraagt gemiddeld een 12-tal uur. Uitzonderlijk kan deze 48 uur bedragen.<br />
Toxine<br />
<strong>De</strong> amatoxines (alfa en beta amanitines) zijn verantwoordelijk voor de leveraantasting.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
<strong>De</strong> intoxicatie verloopt in 3 fasen:<br />
Fase van agressie : de eerste tekens zijn deze van een gastro-enteritis met braken en<br />
overvloedige diarree. Dit leidt tot uitdrogingsverschijnselen.<br />
Fase van schijnbaar herstel: de maag-darmstoornissen lijken minder ernstig te worden. Maar<br />
bij bloedafname, worden de eerste tekens van leveraantasting vastgesteld.<br />
Hepato-renale fase: door aantasting van de lever treden er bloedingsstoornissen op. <strong>De</strong><br />
verhoogde concentratie van ammoniak in het bloed leidt tot verwardheid en coma (hepatische<br />
encefalopathie). <strong>De</strong> nieren worden eveneens beschadigd.<br />
Behandeling<br />
Hospitalisatie op intensieve zorgen is noodzakelijk. <strong>De</strong> behandeling is grotendeels<br />
symptomatisch. Echte antidota bestaan niet. Levertransplantatie is soms noodzakelijk.<br />
Evolutie<br />
Een aantal van deze intoxicaties kent een fatale afloop, net zoals bij Amanita phalloides.<br />
20
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
<strong>De</strong> Gewone krulzoom<br />
Vermijd de gewone krulzoom (Paxillus involutus). Ooit werd<br />
hij als eetbaar beschouwd, maar bij sommige personen<br />
veroorzaakt hij een zeer ernstige allergische reactie. Er<br />
treedt een hemolyse (afbraak van de rode bloedcellen) op<br />
met nieraantasting. Het mechanisme van deze intoxicatie is<br />
nog niet achterhaald.<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> tijdspanne tussen de inname en de eerste ziekteverschijnselen is kort. <strong>De</strong>ze bedraagt 1 tot<br />
2 uur.<br />
Toxine<br />
Het mechanisme van deze schijnbaar allergische reactie is nog niet achterhaald.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
Sommige personen worden tijdens een eerste fase gesensibiliseerd na een maaltijd met<br />
Paxillus involutus. Bij latere inname kan de allergische reactie optreden.<br />
<strong>De</strong> symptomen zijn : digestieve stoornissen (misselijkheid, braken, diarree,en buikkrampen)<br />
die een paar uur na de maaltijd optreden, shocktoestand, coagulatiestoornissen, hemolyse<br />
(afbraak van de rode bloedcellen) en nieraantasting.<br />
Behandeling<br />
Hospitalisatie is noodzakelijk. <strong>De</strong> behandeling is symptomatisch. Hemodialyse en transfusie<br />
kunnen noodzakelijk zijn.<br />
Evolutie<br />
Er werden overlijdens gerapporteerd.<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
21
<strong>Antigifcentrum</strong><br />
p/a Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid<br />
Bruynstraat, B-1120 Brussel<br />
Urgentie : Tel : (32) 070 245 245 (24h/24)<br />
Kaalkopjes<br />
<strong>De</strong> kaalkopjes (Psilocybes) zoals het puntig kaalkopje<br />
(Psilocybe semilanceata) en het blauwwordend kaalkopje<br />
(Psilocybe cyanescens) worden geplukt omwille van hun<br />
hallucinogene eigenschappen.<br />
Incubatietijd<br />
<strong>De</strong> eerste symptomen treden reeds een 10-tal minuten na de inname op.<br />
Toxine<br />
Het verantwoordelijk toxine is het psilocybine.<br />
Ziekteverschijnselen<br />
© Brussel: <strong>Antigifcentrum</strong>, 2004-2005<br />
© Foto’s Yves <strong>De</strong>neyer<br />
http://www.poisoncentre.be<br />
Psilocybe semilanceata<br />
Dit ziektebeeld wordt gekenmerkt door neuro-psychische tekens. <strong>De</strong> verbruiker wordt ijl,<br />
lacherig, voelt een drang tot praten (logorrhee), is verward en heeft visuele hallucinaties.<br />
Soms ontstaat een paniekreactie, agitatie of intense angst. Medische tussenkomst is dan<br />
vereist. <strong>De</strong>ze intoxicatie gaat gepaard met verwijden van pupillen, droge mond, en een sneller<br />
hartritme.<br />
Behandeling<br />
<strong>De</strong> behandeling is symptomatisch.<br />
Evolutie<br />
<strong>De</strong> intoxicatie is beperkt in duur. <strong>De</strong> symptomen verdwijnen binnen de paar uur. Hoofdpijn en<br />
vermoeidheid kunnen optreden.<br />
22