Sedatie en anesthesie op de interventiekamer
Sedatie en anesthesie op de interventiekamer
Sedatie en anesthesie op de interventiekamer
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Sedatie</strong> <strong>en</strong> <strong>anesthesie</strong> <strong>op</strong> <strong>de</strong><br />
interv<strong>en</strong>tiekamer<br />
Prof Leo J. Schultze Kool<br />
Hoofd Interv<strong>en</strong>tie Radiologie<br />
UMC St Radboud Nijmeg<strong>en</strong>
Ontwikkeling van soort ingrep<strong>en</strong><br />
• Pati<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met meer co-morbiditeit<br />
• Ingrep<strong>en</strong> word<strong>en</strong> steeds gecompliceer<strong>de</strong>r<br />
meer pijn tijd<strong>en</strong>s procedure<br />
langere procedures<br />
• Instabiele pati<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
• Pati<strong>en</strong>t<strong>en</strong> accepter<strong>en</strong> ge<strong>en</strong>/min<strong>de</strong>r pijn
CBO richtlijn 1998<br />
• <strong>Sedatie</strong> gra<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
• Mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (F<strong>en</strong>tanyl, Dormicum, Morfine, Valium,<br />
Pr<strong>op</strong>ofol)<br />
• Bewaking<br />
• Kwalificaties personeel<br />
• Richtlijn frekw<strong>en</strong>t geupdate met steeds hogere eis<strong>en</strong><br />
aangaan<strong>de</strong> bewaking <strong>en</strong> kwalificaties<br />
• www.cbo.nl
Klinische anesthesiologie<br />
dr. P.G. Noordzij, dr. M. Klimek, A.J. Stamer<br />
“Door mid<strong>de</strong>l van geavanceer<strong>de</strong> radiologische <strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>dosc<strong>op</strong>ische techniek<strong>en</strong> is het in to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong> mate<br />
mogelijk om chirurgische procedures te vervang<strong>en</strong> door<br />
minimaal invasieve interv<strong>en</strong>ties. Hierdoor kunn<strong>en</strong><br />
ingrijp<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>op</strong>eraties voorkom<strong>en</strong> word<strong>en</strong> bij kwetsbare<br />
patiënt<strong>en</strong> met vaak uitgebrei<strong>de</strong> co-morbiditeit. Het<br />
aantal verrichting<strong>en</strong> <strong>op</strong> locaties buit<strong>en</strong> het<br />
<strong>op</strong>eratiekamercomplex waarbij <strong>de</strong> anesthesioloog<br />
betrokk<strong>en</strong> is, is om die red<strong>en</strong> <strong>de</strong> laatste jar<strong>en</strong> in aantal<br />
toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> tr<strong>en</strong>d die zich in <strong>de</strong> toekomst naar<br />
alle waarschijnlijkheid zal voortzett<strong>en</strong>”
Klinische anesthesiologie<br />
dr. P.G. Noordzij, dr. M. Klimek, A.J. Stamer<br />
“Deze procedures word<strong>en</strong> over het algeme<strong>en</strong> terecht<br />
beschouwd als minimaal invasief <strong>en</strong> min<strong>de</strong>r belast<strong>en</strong>d<br />
voor <strong>de</strong> patiënt dan e<strong>en</strong> conv<strong>en</strong>tionele <strong>op</strong>eratieve<br />
b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring. Dit betek<strong>en</strong>t echter niet dat ze als nietbelast<strong>en</strong>d<br />
of ongevaarlijk mog<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong>. Voor<br />
kleinere ingrep<strong>en</strong> bij patiënt<strong>en</strong> met weinig comorbiditeit<br />
mag volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> richtlijn ‘Anesthesie <strong>en</strong> sedatie door<br />
nietanesthesiolog<strong>en</strong>’ <strong>de</strong> patiënt ook zon<strong>de</strong>r tuss<strong>en</strong>komst<br />
van e<strong>en</strong> anesthesioloog gese<strong>de</strong>erd word<strong>en</strong>, zolang aan<br />
bepaal<strong>de</strong> randvoorwaard<strong>en</strong> wordt voldaan. Deze<br />
richtlijn is <strong>op</strong> dit mom<strong>en</strong>t on<strong>de</strong>r revisie”
Klinische anesthesiologie<br />
dr. P.G. Noordzij, dr. M. Klimek, A.J. Stamer<br />
“Interv<strong>en</strong>ties buit<strong>en</strong> het <strong>op</strong>eratiekamercomplex waarbij<br />
<strong>de</strong> anesthesioloog betrokk<strong>en</strong> is betreff<strong>en</strong> voornamelijk<br />
langdurige, soms technisch complexe procedures,<br />
waarbij continue monitoring van <strong>de</strong> vitale functies e<strong>en</strong><br />
vereiste is. Ook is bij <strong>de</strong>ze procedures <strong>de</strong> kans <strong>op</strong><br />
ernstige complicaties zo nadrukkelijk aanwezig, dat<br />
anesthesiologische expertise bij <strong>de</strong> prev<strong>en</strong>tie <strong>en</strong><br />
ev<strong>en</strong>tuele behan<strong>de</strong>ling hiervan noodzakelijk is.”
CBO richtlijn: Bewaking pati<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
• Oxyg<strong>en</strong>atie<br />
• ECG<br />
• Bloeddruk<br />
• Personeel: bij diepere sedatie <strong>de</strong>dicated<br />
bewaking door gekwalificeerd verpleegkundige<br />
met registratie van bevinding<strong>en</strong>.<br />
• Aanwezigheid <strong>de</strong>fibrillator<br />
• Drukinfuus system<strong>en</strong><br />
• Medicatie
<strong>Sedatie</strong> niveau’s<br />
Anxiolyse is e<strong>en</strong> techniek om het angst- <strong>en</strong><br />
stressniveau van <strong>de</strong> patiënt te verlag<strong>en</strong> waarbij het<br />
bewustzijnsniveau van <strong>de</strong> patiënt in principe intact blijft.<br />
Als bij <strong>de</strong>ze techniek het bewustzijnsniveau <strong>en</strong>igszins<br />
wordt verlaagd waarbij <strong>de</strong> patiënt wel wakker blijft is er<br />
sprake van lichte sedatie.<br />
Matige sedatie is <strong>de</strong> kunstmatige verlaging van het<br />
bewustzijn waarbij <strong>de</strong> patiënt nog reageert <strong>op</strong><br />
aansprek<strong>en</strong> of lichte tactiele prikkels.<br />
Diepe sedatie is e<strong>en</strong> zodanige verlaging van het<br />
bewustzijn waarbij <strong>de</strong> patiënt niet reageert <strong>op</strong><br />
aansprak<strong>en</strong> maar wel <strong>op</strong> herhaal<strong>de</strong> of pijnlijke prikkels.
ewaking
Bewaking
holding
Holding
Praktijk<br />
• Toepassing richtlijn niet <strong>op</strong>timaal (grote discrepantie<br />
tuss<strong>en</strong> richtlijn <strong>en</strong> praktijk)<br />
• Meer<strong>de</strong>re incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (MDL/interv<strong>en</strong>tie radiologie etc)<br />
• To<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong>heid IGZ (Inspectie voor <strong>de</strong><br />
Gezondheids Zorg)<br />
• Resulter<strong>en</strong>d in rapport februari 2012<br />
Toetsingska<strong>de</strong>r sedatie <strong>en</strong>/of analgesie buit<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>op</strong>eratiekamer
Rapport IGZ: Toetsingska<strong>de</strong>r sedatie <strong>en</strong>/of analgesie<br />
buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>op</strong>eratiekamer (2012)<br />
Tot <strong>op</strong> hed<strong>en</strong> is er ge<strong>en</strong> structuur, zijn er nauwelijks<br />
<strong>op</strong>leiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> is er ge<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijkheid over wat er in <strong>de</strong><br />
dagelijkse praktijk in <strong>de</strong> ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re<br />
instelling<strong>en</strong> gebeurt.<br />
Hierbij is <strong>de</strong> veiligheid van <strong>de</strong> patiënt in het geding <strong>en</strong> is<br />
ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong> effectiviteit van <strong>de</strong> sedatie niet<br />
gegaran<strong>de</strong>erd<br />
Er is in <strong>de</strong> instelling<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> regie, ge<strong>en</strong> coördinatie <strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> beleid. Verantwoor<strong>de</strong>lijkhed<strong>en</strong> zijn ondui<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong><br />
afsprak<strong>en</strong> nog nauwelijks vastgelegd.
Rapport IGZ: Toetsingska<strong>de</strong>r sedatie <strong>en</strong>/of analgesie<br />
buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>op</strong>eratiekamer (2012)<br />
• De inspectie wordt geconfronteerd met incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bij<br />
sedaties <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s met grote onvolkom<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />
<strong>op</strong> dit gebied bij haar Thematisch Toezicht <strong>op</strong> het<br />
gebied van <strong>de</strong> acute zorg bij o.a. <strong>de</strong> SEH’s, <strong>de</strong> IC <strong>en</strong><br />
bij <strong>de</strong> specialism<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> vraag naar sedatie groter<br />
<strong>en</strong> groter wordt zoals <strong>de</strong> cardiologie, <strong>de</strong> MDL <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
radiologie.<br />
• heeft <strong>de</strong> inspectie er, na overleg met <strong>de</strong> koepels, voor<br />
gekoz<strong>en</strong> <strong>de</strong> instelling<strong>en</strong> e<strong>en</strong> jaar <strong>de</strong> tijd te gev<strong>en</strong> om<br />
aan <strong>de</strong> minimum eis<strong>en</strong> te voldo<strong>en</strong> die in dit<br />
toezichtka<strong>de</strong>r staan beschrev<strong>en</strong>.
De inspectie zal toezi<strong>en</strong> mid<strong>de</strong>ls haar reguliere toezicht<br />
<strong>op</strong> <strong>de</strong> instelling<strong>en</strong> dat aan <strong>de</strong>ze eis<strong>en</strong> wordt voldaan<br />
binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> perio<strong>de</strong>. Zij behoudt zich het recht<br />
voor <strong>de</strong> borging van e<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong> effectieve sedatie <strong>op</strong><br />
te vrag<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> Raad van Bestuur ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong><br />
voortgang van <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> minimumeis<strong>en</strong><br />
uit <strong>de</strong> richtlijn <strong>en</strong> van dit toezichtka<strong>de</strong>r.<br />
In <strong>de</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> besteed <strong>de</strong> inspectie o.a.<br />
aandacht aan interv<strong>en</strong>tieradiologie, abortuskliniek<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verloskun<strong>de</strong> waarbij <strong>de</strong> aspect<strong>en</strong> uit dit toetsingska<strong>de</strong>r<br />
meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. <strong>Sedatie</strong> <strong>en</strong> narcose <strong>op</strong><br />
locaties buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> OK <strong>en</strong> buit<strong>en</strong> het ziek<strong>en</strong>huis word<strong>en</strong><br />
aandachtspunt<strong>en</strong> bij het toezicht.
Rapport IGZ: Toetsingska<strong>de</strong>r sedatie <strong>en</strong>/of analgesie<br />
buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>op</strong>eratiekamer (2012)<br />
Specifieke <strong>op</strong>leiding<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> georganiseerd<br />
bv <strong>op</strong> <strong>de</strong> Hogeschol<strong>en</strong> voor me<strong>de</strong>werkers die lichte<br />
sedatie toepass<strong>en</strong> <strong>en</strong> daartoe niet zijn <strong>op</strong>geleid <strong>en</strong><br />
gecertificeerd, zoals assist<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, laborant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verpleegkundig<strong>en</strong> <strong>op</strong> <strong>de</strong> sc<strong>op</strong>ie af<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
longziekt<strong>en</strong>, KNO, MDL <strong>en</strong> radiologie etc.
Beroepsstructuur<br />
MBB’er<br />
Advanced Practioner<br />
MBB ’ er ( practitioner : medior / s<strong>en</strong>ior)<br />
beginn<strong>en</strong>d beroepsbeoef<strong>en</strong>aar (junior MBB ’ er )<br />
assister<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
medische beeldvorming<br />
medische beeldvorming<br />
waaron<strong>de</strong>r radiologie, echografie <strong>en</strong> nucleaire g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong><br />
assister<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
radiotherapie<br />
radiotherapie
Nurse Practitioner = Verpleegkundig<br />
Specialist / Physician Assistant / Advanced<br />
Practitioner<br />
ANP / VS PA AP<br />
Hbo-‐verpleegkundige Hbo zorgprofessional MBB’er<br />
Master<strong>op</strong>leiding ANP Master<strong>op</strong>leiding PA MSc Medical Imaging<br />
MSc RadiaAon Oncology<br />
Specialist<strong>en</strong>register<br />
Art. 3 <strong>en</strong> 14 Wet BIG<br />
Kwaliteitsregister PA<br />
(NAPA)<br />
Voorl<strong>op</strong>ig besluit art. 3<br />
Wet BIG<br />
BlijQ verpleegkundige Niet meer in eig<strong>en</strong><br />
beroepsdomein<br />
Financiering <strong>op</strong>leiding<br />
door overheid<br />
Financiering <strong>op</strong>leiding<br />
door overheid<br />
Specialist<strong>en</strong>register i.o<br />
Kwaliteitsregister Paramedici<br />
Art. 34 Wet BIG<br />
Art. 39 of art 3 Wet BIG<br />
BlijQ MBB’er<br />
Financiering <strong>op</strong>leiding door<br />
ziek<strong>en</strong>huis
In ontwikkeling Physician Assistant<br />
• Bevolkingson<strong>de</strong>rzoek Borstkanker pilot:<br />
• Beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> mammografieën als 2<strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>laar<br />
• uitvoer<strong>en</strong> echografisch on<strong>de</strong>rzoek (<strong>en</strong> puncties)<br />
• Fysica / Informatica / Technologie<br />
• Interv<strong>en</strong>tieradiologie
Ontwikkeling<strong>en</strong> functie inhoud Interv<strong>en</strong>tielaborant<strong>en</strong><br />
• Gespecialiseer<strong>de</strong> laborant<strong>en</strong><br />
Naast apparatuur k<strong>en</strong>nis<br />
meer verpleegkundige tak<strong>en</strong><br />
assister<strong>en</strong><strong>de</strong> tak<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>nis van steriliteit<br />
stralingshygi<strong>en</strong>e
Conclusie<br />
• Veel ontwikkeling<strong>en</strong><br />
• Interv<strong>en</strong>tie af<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> hier pro-actief mee aan<br />
<strong>de</strong> slag<br />
• Mogelijkhed<strong>en</strong> voor gespecialiseer<strong>de</strong> laborant<strong>en</strong><br />
• Mits a<strong>de</strong>kwaat reactie <strong>op</strong>leiding<strong>en</strong> (hoge school/<br />
NVMBR))<br />
• Mits <strong>op</strong>gepakt door <strong>de</strong> radiologie af<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />
(interv<strong>en</strong>tie radiologie)
Change language