blok 7 bloed en bloedvormende organen - VETserieus
blok 7 bloed en bloedvormende organen - VETserieus blok 7 bloed en bloedvormende organen - VETserieus
- nitraat/nitriet intoxicatie: vorming van MetHb (Fe3+). slijmvliezen zijn bruin, dyspneu, incoördinatie, moeilijk staan, betreft vaka een hele koppel, behandeling met methyleenblauwen wegnemen oorzaak. snelle therapie kan levensreddend zijn maar voor hele koppels is er vaak niet geneg methyleenblauw voorhanden. - koperstapeling schaap en hond: als gevolg van chronische matige opname. stapeling in lever en plostelinge afgifte hiervan in bijvoorbeeld stresssituaties. acuut ziektebeeld met intravasale hemolyse, hemoglobinemie en hemoglobinurie. slechte prognose. bij het schaap voornamelijk door opname uit voer, bij de hond door aangeboren afwijking. bij de hond verschijnselen na 4 jaar. anemie door verstoorde aanmaak: een reticulocyt is te herkennen als een grotere erytrocyt met nog een beetje RNA in de vorm van blauwe korreltjes. De hoeveelheid reticulocyten wordt als een percentage van ery's uitegdrukt. bij paarden zijn reticulocyten niet in het perifere bloed te vinden. de verschillende onstaanswijze van verstoorde aanmaak zijn: 1. gestoorde proliferatie en differentiatie van stamcellen: door panmyelopathie (vervanging hematopoëtische cellen door vetcellen) kan leiden tot pancytopenie waarbij een gebrek is aan alle bloedcellen. de oorzaken zijn verscheiden, hormonaal, viraal, fysisch, chemotoxisch en farmacologisch. pure red celle aplasie (PRCA) wordt gebruikt als alleen de rode bloedcellen zijn aangetast. maligne neoplasieën kunnen ook een rol spelen. myelofibrose/sclerose ontstaat wanneer de cellen worden verdrongen door bot --> pancytopenie. 2. verstoring DNA synthese: foliumzuur en B12 deficiënties zorgen voor een macrocytaire anemie, de DNA synthese is vertraagd en er vinden minder celdelingen plaats. de MCV en MCH zijn verhoogd, MCHC normaal (Waarom???). 3. abnormale hemoglobine synthese: dit kan komen door te weinig ijzer of koper. vertraging in Hb synthese leidt tot extra delingen --> microcytose. -ijzertekort kan door ene tal van oorzaken ontstaan. het belangrijkste is echter chronisch bloedverlies door tumor of parasieten. andere oorzaken zijn: verminderde transport, verminderde opname, verhoogd gebruik of slechte voeding. de Hb neemt af en de erytropoëse verloopt trager. de cellen zijn kleiner en hebben een verlaagde MCH en MCHC. het aantal reticulocyten is het bloed is nauwelijks verhoogd. serum ijzer is verlaagd maar transferrine verhoogd (ijzerbindingscapaciteit,TJIBC). Hierdoor is dus ook de latente ijzerbinding (LIJBC) verhoogd.als nevenbevinding vaak verhoogde trombocyten concentratie. deze kenmerken kunnen ook onstaan als er geen daadwerkelijk ijzergebrek is maar deze ophoopt in macrofagen als gevolg van infectie, ontsteking en maligniteiten. hierbij is het serum ijzer en LIJBC vaak wel normaal. de beste indicatie geeft een hoge of normale hoeveelheid ijzer in het beenmerg (geen hemosiderine en ferritine) - kopegebrek verstoort de opname van ijzer uit het darmkanaal, de afgifte van ijzer door macrofagen en de inbouw van ijzer in Hb. 4. secundair non-regeneratief: chronische nierontsteking kan leiden tot verstoorde ijzerstofwisseling en verstoorde erytropoëse door het ophopen van toxische stoffen. erytropoëtine toedienen kan helpen. ook endocriene stoornissen kunnen leiden tot verstoorde aanmaak, infectieziekte waarbij er depressie van het beenmerg plaatsvind (parvo), FelV en FIV zorgen voor aplasie van het beemerg en een
parasitaire infectie: leishmaniasis. anemieën als gevolg van verstoorde aanmaak: - ijzergebreksanemie: meestal door voerdeficiënties, dan dus vaak koppelsgewijs. ook gebrek aan koper leidt tot ijzergebreksanemie. fysiologisch matig ijzergebrek treedt bij veel jonge zoogdieren op als gevolg van een zeer snelle groei. een geforceerde ijzertoediening kan voor een stijging in extracellulair ijzer zorgen en een verhoogde kans op infectie met gram- bacterieën. - varken: biggen worden met een ijzergebrek geboren en moeten dus snel opnemen. het zeugenmelk is onvoldoende dus er moet bijgevoerd. bleke oren,dikke nekken en versnelde ademhaling zien we terug. eveneens verhoogde hartslag. diagnose op laag Hb gehalte. polychromosie en anisocytose. kleine ery's en hypochroom. Ht 0.10 of minder. bij therapie met ijzer moeten verminderde bindingscapaciteit uitgesloten --> ijzerintoxicatie. - rund: vnl. bij vleeskalveren (ijzerarm dieet) en fokkalveren (te veel melk). - hond/kat: meestal door bloedverlies, zelden door voeding. -Infectieuze anemie kip: CAV virus, endemisch, leeftijdsresistentie na 3e week, verticale transmissie het belangrijkste. CAV-uitbraken bijna alleen maar bij legkippen die tijdens de leg de besmetting doorgeven en dus nog niet voldoende maternale antilichamen tijdens de eerste 3 weken doorgeven. vermeerdering in precursor cellen van hematopoëtisch systeem en thymus --> pancytopenie. anorexie, sufheid, bleke kopversierselen en slechte vacht. uitval snel en acuut beeld, secundaire infecties kunnen optreden. behandeling is er niet. - Leishmaniasis hond: dit is een zoönose, veroorzaakt door een protozo parasiet overgebracht door zandvliegen. komen voor in mediterrane gebieden, verschijnselen door chronische ontstaanswijze aspecifiek. anemie als gevolg van chronische infectie beenmerg, pancytopenie. ook een nierinsufficiëntie en daarmee gebrke aan erytropoëtine kan bijdragen aan anemie. Huidproblemen op de voorgrond. Anemie in de praktijk: gele of bleke slijmvliezen, waarbij icterus een indicatie is voor hemolytische anemie. het onderscheid tussen hypovolemie en anemie kan gemaakt worden door de CRT, polsvulling, temperatuur extremiteiten, vochtigheid slijmvliezen, turgor. Diagnostiek van anemie door: Ht bepaling, microscopisch onderzoek van rode bloedbeeld, bepallingen MCV, MCHC, MCH. het verschil tussen MCHC en MCH: het MCh is de absolute hoeveleheid Hb per cel, de MCHC de concentratie t.o.v. de rest. Let hierbij goed op plaatje p. 22. dehydratie kan de Ht verhogen door het verminderen van plasma, de absolute concentratie Ht is echter wel te laag. bloedverlies geeft in relatieve zin een normale Ht, in absolute zin is er wel sprake van te weinig Ht. Telling reticulocyten, gekeken wordt naar aanwezige RNA na cresylblauw kleuring. de nier geeft bij een te lage O2 spanning erytropoëtine af, waarbij de differentiatie van stamcellen wordt bevordert. Op basis van onderzoek naar het rode bloedbeeld kunnen we een aantal differentieeldiagnosen opstellen voor anemie: - hypochroom, microcytair: ijzergebrek - normochroom, normocytair: bloedverlies acuut; hemolyse acuut; chronische aandoeningen; primaire afwijkingen beenmerg - polychroom, macrocyair: hemolyse in regeneratieve fase, bloedverlies regeneratieve fase. - sferocyten: immuungemedieerd De therapie bestaat uit eerste oplossing van shock door op peil brengen bloeddruk (vloeistof), soms
- Page 1 and 2: www.VETserieus.nl Beste Student, De
- Page 3 and 4: aandoeningen gepaard met bloedverli
- Page 5: hemolyse ne sekwestratie in de milt
- Page 9 and 10: De hemoglobine synthese neemt toe t
- Page 11 and 12: transferrine getransporteerd. IJzer
- Page 13 and 14: _ Tot een leeftijd van 24-36 uur ab
- Page 15 and 16: en is identiek aan actine/myosine i
- Page 17 and 18: elkaar zodanig. weefselherstel gebe
- Page 19 and 20: Combinaties van primair en secundai
- Page 21 and 22: name in het beenmerg gemaakt, terwi
- Page 23 and 24: concentratie en hoge concentratie a
- Page 25 and 26: 2. signalen, mediatoren en cytokine
- Page 27 and 28: Orgaan donaties wordne toch mogelij
- Page 29 and 30: - Cytotoxie test - Fagocytose test
- Page 31 and 32: Om te achterhalen of T-cellen in no
- Page 33 and 34: Differentiele diagnose lymfadenopat
- Page 35 and 36: met name in de schors komen veel ly
- Page 37 and 38: Sereuze atrofie: verdwijnen van vet
- Page 39 and 40: tonsillen en de peyerse platen opee
- Page 41 and 42: WHO classification K9 malignant lym
- Page 43: aanvullingen vanuit HC13 Immune-med
- nitraat/nitriet intoxicatie: vorming van MetHb (Fe3+). slijmvliez<strong>en</strong> zijn bruin, dyspneu, incoördinatie,<br />
moeilijk staan, betreft vaka e<strong>en</strong> hele koppel, behandeling met methyle<strong>en</strong>blauw<strong>en</strong> wegnem<strong>en</strong> oorzaak.<br />
snelle therapie kan lev<strong>en</strong>sredd<strong>en</strong>d zijn maar voor hele koppels is er vaak niet g<strong>en</strong>eg methyle<strong>en</strong>blauw<br />
voorhand<strong>en</strong>.<br />
- koperstapeling schaap <strong>en</strong> hond: als gevolg van chronische matige opname. stapeling in lever <strong>en</strong><br />
plostelinge afgifte hiervan in bijvoorbeeld stresssituaties. acuut ziektebeeld met intravasale hemolyse,<br />
hemoglobinemie <strong>en</strong> hemoglobinurie. slechte prognose. bij het schaap voornamelijk door opname uit<br />
voer, bij de hond door aangebor<strong>en</strong> afwijking. bij de hond verschijnsel<strong>en</strong> na 4 jaar.<br />
anemie door verstoorde aanmaak:<br />
e<strong>en</strong> reticulocyt is te herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> grotere erytrocyt met nog e<strong>en</strong> beetje RNA in de vorm van blauwe<br />
korreltjes. De hoeveelheid reticulocyt<strong>en</strong> wordt als e<strong>en</strong> perc<strong>en</strong>tage van ery's uitegdrukt. bij paard<strong>en</strong> zijn<br />
reticulocyt<strong>en</strong> niet in het perifere <strong>bloed</strong> te vind<strong>en</strong>. de verschill<strong>en</strong>de onstaanswijze van verstoorde<br />
aanmaak zijn:<br />
1. gestoorde proliferatie <strong>en</strong> differ<strong>en</strong>tiatie van stamcell<strong>en</strong>: door panmyelopathie (vervanging<br />
hematopoëtische cell<strong>en</strong> door vetcell<strong>en</strong>) kan leid<strong>en</strong> tot pancytop<strong>en</strong>ie waarbij e<strong>en</strong> gebrek is aan alle<br />
<strong>bloed</strong>cell<strong>en</strong>. de oorzak<strong>en</strong> zijn verscheid<strong>en</strong>, hormonaal, viraal, fysisch, chemotoxisch <strong>en</strong> farmacologisch.<br />
pure red celle aplasie (PRCA) wordt gebruikt als alle<strong>en</strong> de rode <strong>bloed</strong>cell<strong>en</strong> zijn aangetast. maligne<br />
neoplasieën kunn<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong>. myelofibrose/sclerose ontstaat wanneer de cell<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
verdrong<strong>en</strong> door bot --> pancytop<strong>en</strong>ie.<br />
2. verstoring DNA synthese: foliumzuur <strong>en</strong> B12 deficiënties zorg<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> macrocytaire anemie, de<br />
DNA synthese is vertraagd <strong>en</strong> er vind<strong>en</strong> minder celdeling<strong>en</strong> plaats. de MCV <strong>en</strong> MCH zijn verhoogd, MCHC<br />
normaal (Waarom???).<br />
3. abnormale hemoglobine synthese: dit kan kom<strong>en</strong> door te weinig ijzer of koper. vertraging in Hb<br />
synthese leidt tot extra deling<strong>en</strong> --> microcytose.<br />
-ijzertekort kan door <strong>en</strong>e tal van oorzak<strong>en</strong> ontstaan. het belangrijkste is echter chronisch<br />
<strong>bloed</strong>verlies door tumor of parasiet<strong>en</strong>. andere oorzak<strong>en</strong> zijn: verminderde transport,<br />
verminderde opname, verhoogd gebruik of slechte voeding. de Hb neemt af <strong>en</strong> de<br />
erytropoëse verloopt trager. de cell<strong>en</strong> zijn kleiner <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verlaagde MCH <strong>en</strong><br />
MCHC. het aantal reticulocyt<strong>en</strong> is het <strong>bloed</strong> is nauwelijks verhoogd. serum ijzer is<br />
verlaagd maar transferrine verhoogd (ijzerbindingscapaciteit,TJIBC). Hierdoor<br />
is dus ook de lat<strong>en</strong>te ijzerbinding (LIJBC) verhoogd.als nev<strong>en</strong>bevinding vaak verhoogde<br />
trombocyt<strong>en</strong> conc<strong>en</strong>tratie. deze k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ook onstaan als er ge<strong>en</strong><br />
daadwerkelijk ijzergebrek is maar deze ophoopt in macrofag<strong>en</strong> als gevolg van infectie,<br />
ontsteking <strong>en</strong> maligniteit<strong>en</strong>. hierbij is het serum ijzer <strong>en</strong> LIJBC vaak wel normaal. de<br />
beste indicatie geeft e<strong>en</strong> hoge of normale hoeveelheid ijzer in het be<strong>en</strong>merg (ge<strong>en</strong><br />
hemosiderine <strong>en</strong> ferritine)<br />
- kopegebrek verstoort de opname van ijzer uit het darmkanaal, de afgifte van ijzer door<br />
macrofag<strong>en</strong> <strong>en</strong> de inbouw van ijzer in Hb.<br />
4. secundair non-reg<strong>en</strong>eratief: chronische nierontsteking kan leid<strong>en</strong> tot verstoorde ijzerstofwisseling <strong>en</strong><br />
verstoorde erytropoëse door het ophop<strong>en</strong> van toxische stoff<strong>en</strong>. erytropoëtine toedi<strong>en</strong><strong>en</strong> kan help<strong>en</strong>.<br />
ook <strong>en</strong>docri<strong>en</strong>e stoorniss<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tot verstoorde aanmaak, infectieziekte waarbij er depressie<br />
van het be<strong>en</strong>merg plaatsvind (parvo), FelV <strong>en</strong> FIV zorg<strong>en</strong> voor aplasie van het beemerg <strong>en</strong> e<strong>en</strong>
Change language