blok 7 bloed en bloedvormende organen - VETserieus

SAMENVATTING BLOED
Anemie:
Bleke slijmvliezen kunnen het gevolg zijn van anemie, maar ook van een shock door hypovolemie of
onvoldoende pompfunctie van het hart. In totaal bestaat de ddx van bleke slijmvliezen uit:
shock: hypovolemie; onvoldoende pompfunctie hart of veranderingen in bloeddistributie
anemie: aanmaak, afbraak of verlies.
anemie kan zowel op de hoeveelheid Hb of de hoeveelheid RBC gedefinieerd. hierbij moet wel rekening
gehouden worden met de sekwestratie van RBC's door o.a. de milt. ook de hoeveelheden RBC kunnen
door stromingsnelheid tussen delen in het lichaam verschillen. de ernst van anemie wordt niet alleen
bepaald door de aanwezigheid van Hb maar ook door de O2 behoefte van dat weefsel en de effectiviteit
van compenserende mechanismen. anemie is altijd secundair aan een ander ziekteproces. de ernst van
de anemie wordt dus bepaald door de O2 behoefte van dat moment en de hoeveelheid O2 uitwisseling.
verschijnselen en compensatie
we kunnen een anatal verschijnselen bij anemie zien, afhankelijk van de oorzaak. We zien bijvoorbeeld
zwarte ontlasting (maelena) als gevolg van bloedverlies in de darmen; hematurie als gevolg van
bloedingen in de urinewegen. wanneer de anemie op hemolyse berust kunnen we rode of bruine urine
zien als gevolg van billirubine en hemoglobinurie en een oranje ontlasting door verhoogde
urobilineconcentratie en icterus. steile pols, tachycardie en tachypneu, verhoogde CRT en verlaagde Ht
horen bij anemie.
ter compensatie van de anemie nemen we een aantal zaken waar. verhoogde hartslag en ademhaling
om de zuurstof sneller op z'n plek te krijgen.de lage Ht is ook een compenserende factor, de viscositeit
van het bloed neemt toe en gata sneller rond. dit is te zien als een steile pols. belangrijk is ook de
adaptatie van 2,3-DPG welke binnen 24 uur in de ery's toeneemt. de zuurstofdissociatiecurve schuift
naar links en de ery's geven makkelijker O2 af in de weefsels. door deze aanpassingsmechanisme zijn de
verschijnselen bij langzaam ontstane anemie minder ernstig.
Een acute hemolytische anemie kenmerkt zich vaak door geelzucht. Door zuurstoftekort ontstaat
levernecrose --> verminderde leverfunctie en daarmee verminderde excretie van billirubine --> icterus.
Bij buikpalpatie kan gezien worden dat de milt vergroot is als gevolg van extramedullaire erytropoëse.
Dit is dus wel dan een regeneratieve anemie.
Anemie door bloedverlies
Chronisch bloedverlies kan leiden tot anemie door te weinig bloed en verminderde aanmaak door
ijzerdeficiëntie. als de bloeding niet te zien is spreken we van occult bloedverlies. na ernstig bloedverlies
kan een patiënt voornamelijk overlijden aan een shock door hypovolemie en hypotensie. Autotransfusie
kan er na bloedingen voor zorgen dat de bloeddruk en hoeveelheid toeneemt. door toevoer van extra
vocht is de hypovolemie en hypotensie weliswaar verholpen, anemie blijft ontstaan voor een langere
tijd. Dit omdat de ery's langer de tijd nodig hebben om aangevuld te worden. in de tussentijd
manifesteren zich compensatie mechanismen: cardiovasculaire aanspanningen, toename erytropoëse en
toename 2,3-DPG. De Ht waarde mag dus geen maat zijn voor de ernst van het bloedverlies zolang het
circulerende volume niet is aangevuld. het duurt ongeveer 4 dagen voordat het aantal reticulocyten zal
toenemen. het verlies van andere factoren dan RBC en plasma is klinisch nauwelijks van belang.
Ijzergebreksanemie kan ontstaan als gevolg van chronisch bloedverlies. bij inwendige bloedingen gaat
geen ijzer verloren, de ery's worden weer opgenomen. uitwendig natuurlijk wel. ook na afbraak door
macrofagen komt de ijzer weer ter beschikking. na inwendige bloedingen is het bloedbeeld dus duidelijk
regeneratiever dan uitwendige bloedingen (laag ijzergehalte, hoog transferrine gehalte).