Jaarverslag 2009 - Ymere

Jaarverslag 2009

Colofon:
Ymere
Jollemanhof 8
1019 GW Amsterdam
Postbus 2412
1000 CK Amsterdam
Tel. 0800-0006
e-mail klantenservice@ymere.nl
Dit is een uitgave van Ymere. De digitale versie van het
jaarverslag is tevens beschikbaar via www.ymere.nl.
Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.
Coördinatie: Anita Rodenburg
Tekstredactie: Edwin Lucas en Mary Pranger
Vormgeving: Communication Matters, Angelina van der Velde
Fotografie: Theo Baart, Peter Cox, Steve Cubbins, Anton van Daal,
Rene den Engelsman, Gerritjan Huinink, Steef Meyknecht, Wim Salis,
Estella Snellen, Friso Spoelstra
Druk: Drukkerij Van Amerongen

Inhoudsopgave
Hoofdstuk pagina
1 Voorwoord 5
2 Missie, visie en ontwikkelingen 7
3 Kwaliteit en verhuur van onze woningen 11
4 Gebieds- en projectontwikkeling en herstructurering 23
5 Wonen, leven, groeien 29
6 Maatschappelijke verankering 35
7 Activiteiten in de gemeente Almere 39
8 Activiteiten in de gemeente Amsterdam 45
9 Activiteiten in de gemeente Haarlem 53
10 Activiteiten in de gemeente Haarlemmermeer 59
11 Activiteiten in overige gemeenten 63
12 Geschillenadviescommisie 66
13 Personeel en organisatie 69
14 Financiën 72
Balans 82
Winst-en-verliesrekening 84
15 Bericht van de Raad van Bestuur 85
16 Verslag van de Raad van Commissarissen 94
Verklaring Raad van Bestuur 93
Accountantsverklaring 107
Ymere in 't kort 110
Ymere jaarverslag 2009 3

1 Voorwoord
Ymere staat voor wonen, leven, groeien. Wij werken aan het perspectief van wijken en
bewoners. Dankzij de inzet van onze medewerkers en de samenwerking met onze partners
is deze brede taakstelling in 2009 tot volle wasdom gekomen. Onze Taskforce Wijkaanpak
heeft met de vestigingen tal van successen kunnen vieren. Al werkende weg ontstaat een
werkbaar repertoire dat ook toepasbaar is in andere wijken.
Ondanks de crisis zijn de vestigingen en ons
bedrijfsonderdeel gebieds- en projectontwikkeling
erin geslaagd de productie op hoog niveau te houden.
Het afgelopen jaar leverden wij ruim 1.600
woningen op, waarvan ruim 1.000 in de huur-
sector. Ook renoveerden wij ruim 800 woningen.
Qua organisatieontwikkeling ligt Ymere op koers.
Voor onze klanten is het van belang dat wij het
KWH-label hebben behouden. Onze huurdersorganisaties
vormden een nieuwe koepelorganisatie.
Zij zijn intensief betrokken bij beleid en beheer en
zoeken samen met ons naar nieuwe, eigentijdse
vormen van participatie en samenwerking. Wij
waarderen hun inzet en positief kritische houding
zeer.
Onze maatschappelijke prestatie vertalen wij jaarlijks
ook financieel. De onrendabele investeringen
in nieuwbouw van socialehuurwoningen, de
investeringen in leefbaarheid en ons huurbeleid –
afgestemd op betaalbaarheid en prestatieafspraken
met onze gemeenten – bedroegen in 2009 in
totaal € 284 miljoen, een maximale inspanning.
Natuurlijk stond het jaar 2009 ook in het teken van
de economische crisis. Dat noodzaakte ons bij te
sturen en in te grijpen. Wij hebben bijvoorbeeld
een nieuwe prioritering van projecten vastgesteld.
Verder heeft Ymere door de stagnerende koopmarkt
besloten tot het (tijdelijk) omzetten van
koop- naar huurwoningen. Ook verkochten wij
minder woningen uit de bestaande voorraad dan
begroot. Hierdoor bleef ons jaarresultaat achter
bij de prognose. Een andere reden voor het lagere
resultaat is de doorlichting van onze projectenportefeuille
en de herwaardering van posities als
gevolg van de gewijzigde marktomstandigheden.
Dit leidde tot een afboeking van € 23 miljoen, een
fors bedrag maar relatief bescheiden ten opzichte
van onze portefeuille en andere bedrijven in de
vastgoedsector. Het jaarresultaat van Ymere toont
een verlies van € 90 miljoen. Dit verlies wordt
veroorzaakt door ons hoge investeringsniveau in
huurwoningen en de boekhoudkundige consequenties
die hieraan verbonden zijn. Ymere is
ondanks dit verlies gelukkig een financieel solide
bedrijf: de kasstroom uit operationele activiteiten
is positief (2009: € 44 miljoen). Zeer positief is
dat de financiering van onze projecten in 2010
al geheel zeker is gesteld. Ymere blijft naar onze
tevredenheid onverminderd een financieel solide
bedrijf.
De crisis en de financieringseisen nopen ons
kritisch te blijven sturen op onze kasstromen.
Dat impliceert dat we de komende jaren ongeveer
€ 300 miljoen per jaar beschikbaar hebben voor de
nieuwbouw en verbetering van de huurvoorraad.
Daarnaast is de prognose dat we € 100 miljoen per
jaar kunnen realiseren in de koopsector.
Met dergelijke bedragen investeren we fors in
wijken en buurten. Maar eigenlijk willen we meer
investeren. Daarom is ons beleid om via verdere
verbetering van de efficiency de nettokasstroom
te verhogen. Dat maakt het mogelijk om extra te
investeren. Er is echter ook een tegenbeweging.
De overheid kan met de bezuinigingsvoorstellen
en de Europese beschikking – naast de bestaande
heffing, de vennootschapsbelasting en het inflatievolgende
huurbeleid – een verdere rem zetten op
de investeringsmogelijkheden van de corporaties,
inclusief Ymere. Dit zou desastreus zijn voor onze
brede inzet voor de steden, de wijken en de
bewoners.
In 2009 startten wij het traject om te komen tot
een nieuwe ondernemingsstrategie en kregen we
een verzoek tot fusie van Goed Wonen Noord-
Kennemerland. Nu we de crisis moeten doorstaan
en onze investeringen willen voortzetten, wordt
2010 op zijn minst een zeer spannend en onzeker
jaar. In 2010 laten we bovendien een visitatie naar
ons presteren uitvoeren door een onafhankelijke
commissie. Daarbij betrekken we ook de realisatie
van fusieambities naar aanleiding van de fusie
tussen Ymere en Woonmaatschappij in 2008.
We vertrouwen graag op de support van onze
medewerkers en partners. Zij kunnen ook op ons
rekenen.
Namens de Raad van Bestuur van stichting Ymere
Roel Steenbeek, voorzitter
Ymere jaarverslag 2009 5

2 Missie, visie en
ontwikkelingen
Onze missie: Ymere werkt als maatschappelijke onderneming aan wijken met perspectief,
waar bewoners willen wonen, leven en groeien.
De kerntaak van Ymere is: mensen uit de lagere
en middeninkomens huisvesten in woningen en
buurten van goede kwaliteit. Onze klanten, de
bewoners, moeten prettig kunnen leven in hun
buurt. Ze moeten daar worden gestimuleerd om
hun talenten te benutten en actief deel te nemen
aan het buurtleven. Voorop staan de basisvoorwaarden:
een goede woning in een aantrekkelijke
wijk met (maatschappelijke) voorzieningen.
Daarnaast wil Ymere routes creëren waarlangs
mensen sociaal en economisch kunnen stijgen.
Niet alleen bewoners, ook ondernemers en andere
gebruikers van de wijk moeten zich senang
voelen. Zo ontstaan sociaal duurzame wijken:
wijken met perspectief.
Het motto van Ymere is: wonen, leven, groeien.
Als maatschappelijke onderneming moet Ymere
een aantoonbare toegevoegde waarde bieden:
een bijdrage aan een betere samenleving. Ymere
werkt niet overal of ongericht aan de verwezenlijking
van deze taak, maar juist in specifieke
wijken in het werkgebied en voor groepen die
ondersteuning nodig hebben. Het gaat om wijken
waar Ymere veel bezit heeft en waar sprake is
van een kwetsbaar woon-, leef- en leerklimaat.
Ymere zet hiervoor een gespecialiseerd team in,
de Taskforce Wijkaanpak. Behalve op de fysieke
investeringen richt de wijkaanpak zich op drie
speerpunten:
• werk, wijkeconomie en ondernemerschap;
• bewoners in balans en talentontwikkeling;
• ontmoeten.
Onze inzet is verschillend van intensiteit. Maar
altijd treden wij op als een professioneel bedrijf
met een maatschappelijk hart en een focus op
toetsbare resultaten.
Wij zien het als onze plicht om onze professionaliteit,
expertise en financiële slagkracht maximaal
in te zetten in ons werkgebied. In de steden,
plaatsen en wijken in dit gebied moeten onze
klanten onze toegevoegde waarde kunnen ervaren.
Zij moeten op sociaal en economisch vlak,
en op het gebied van duurzaamheid, baat hebben
van onze huizen, gebouwen en dienstverlening.
Onze processen zijn dicht op de klant georganiseerd.
Onze dienstverlening vindt plaats vanuit
zeven vestigingen (locaties), die met een ruim
mandaat hun deel van ons werkgebied bedienen.
Ymere is de grootste woningcorporatie die het
KWH-Huurlabel mag voeren.
Naast de zeven locaties kennen wij vijf productmarktcombinaties
(PMC’s). Dit zijn afdelingen
die specifieke expertise bezitten van doelgroepen,
maar ook gericht zijn op innovatie. Het gaat
om de volgende PMC’s: Sociale Huur, Wonen &
Stijl (vrijesectorhuur), Zorg & Wonen, Student &
Wonen en Bedrijven & Onroerend Goed. Samen
met de vestigingen hebben deze PMC’s optimaal
zicht op de wensen en mogelijkheden van onze
doelgroepen, nu en op langere termijn.
Bij het beheren en ontwikkelen van goede
woningen en gebouwen gelden voor Ymere de
volgende uitgangspunten: goede dienstverlening,
ongestoord woongenot, keuzevrijheid en
accurate bedrijfsvoering. Daarnaast ziet Ymere
zich gesteld voor een maatschappelijke opgave:
het zorgen voor wijken waar mensen prettig
wonen en werken, met kansen om te groeien. Dat
lukt ons natuurlijk nooit alleen. Daarvoor is een
goede samenwerking nodig met onze bewoners
en andere belanghouders. Om het maatschappelijke
rendement te optimaliseren, is het essentieel
om bondgenoten te hebben.
Ontwikkelingen in de omgeving
In 2009 heeft volop discussie plaatsgevonden
over positionering, ordening en integriteit binnen
de corporatiesector. De Tweede Kamer heeft een
aantal voorstellen ontvangen die de komende
jaren van invloed zijn op het functioneren van
de sector en daarmee ook van Ymere. Het betreft
bijvoorbeeld de Huisvestingswet, het Woningwaarderingsstelsel
(WWS) en het Wetsvoorstel
Maatschappelijke Onderneming. Daarnaast
krijgen we te maken met wijzigingen als gevolg
van een Europese beschikking met betrekking tot
staatssteun.
Behalve de economische crisis zorgen ook kabinetsmaatregelen
als de integrale vennootschaps-
Ymere jaarverslag 2009 7

8
foto:
Renovatieproject
Klaver 4,
Watergraafsmeer
in Amsterdam-Oost
belasting, de zogenoemde Vogelaarheffing en het
inflatievolgende huurbeleid voor een kentering
in de financiële mogelijkheden van corporaties
en de vermogensontwikkeling in de sector. Dit
wordt nog versterkt door toenemende bedrijfslasten
waarop corporaties geen invloed hebben,
zoals verhogingen van waterschapslasten en
implementatie van nieuwe wet- en regelgeving.
Doordat de financiële ruimte afneemt, kunnen
corporaties minder investeren. Bovendien nemen
de kwaliteitseisen toe, terwijl de huur gelijk
blijft. Daardoor moet er in elke huurwoning fors
onrendabel worden geïnvesteerd. De gemiddelde
kostprijs van een huurwoning ligt een stuk hoger
dan het bedrag dat corporaties terugverdienen
met het innen van huur, zeker bij een inflatievolgend
huurbeleid. Verkoop van woningen om
extra middelen vrij te maken is in deze tijden van
economische crisis en bij een groeiende vraag
naar huurwoningen ook geen gemakkelijke optie.
Heroverweging
Het kabinet Balkenende IV heeft in de Miljoenennota
voor de komende jaren een forse bezuiniging
aangekondigd, tot € 35 miljard structureel
in 2011. Ook op het gebied van wonen kijkt een
ambtelijke werkgroep naar mogelijkheden om
de overheidsuitgaven of -inkomsten te heroverwegen,
teneinde het begrotingstekort te dichten.
Hoewel het Waarborgfonds Sociale Woningbouw
(WSW) van mening is dat de woningcorporaties
de grens van hun financiële kunnen hebben
bereikt, kijkt het Rijk met een schuin oog naar de
vermeende vermogens van deze corporaties, om
een deel van het begrotingstekort op te vangen.
Ymere ziet in de economische crisis een kans
om tot een meer integrale aanpak van de woningmarkt
te komen, waarbij ook de bezuinigingstaakstelling
kan worden waargemaakt. Het
is volgens Ymere tijd voor een nieuw sociaal arrangement
op de woningmarkt. Deze visie heeft
Ymere ingebracht bij de Commissie Heroverweging,
maar ook bij relevante belanghouders.
Vooruitblik 2010
Ymere is niet immuun voor de gevolgen van de
crisis. Ook wij merken dat de afzet van koopwoningen
fors is teruggelopen. Om ook op termijn
onze volkshuisvestelijke prestaties te kunnen

lijven leveren, moeten we ervoor zorgen dat
we onze gezonde financiële positie behouden.
Het bestuur heeft daarom besloten dat Ymere
zich vooral moet richten op het tot ontwikkeling
brengen van de bestaande projectontwikkelportefeuille
en minder op acquisitie. Ook van deze
bestaande portefeuille kunnen we niet alle projecten
uitvoeren in het oorspronkelijk geplande
tempo. Ymere moet prioriteiten stellen voor de
volgorde waarin we onze projecten de komende
jaren gaan uitvoeren. Dat is geen gemakkelijke
keuze, vanwege onze betrokkenheid bij de wijken
en de mensen die er wonen.
Bij de keuze van projecten die in 2010 doorgang
moeten vinden, stond voor Ymere de voortgang
van de herstructurering en de wijkaanpak centraal.
Om te kunnen blijven investeren in nieuwbouw,
herstructurering en de wijkaanpak moet
Ymere de kasstroom op peil houden. Dit doen
we onder meer door woningen uit de bestaande
voorraad te verkopen. Om meer woningen te
kunnen verkopen, wordt in 2010 fors ingezet op
het verkoopgereed maken van woningen uit de
zogenoemde verkoopvijver en op het vergroten
van deze verkoopvijver.
Ymere ziet het als plicht
om onze professionaliteit,
expertise en financiële
slagkracht maximaal in
te zetten in ons werkgebied.
Ymere jaarverslag 2009 9

3 Kwaliteit en
verhuur van onze
woningen
Ymere heeft voor verschillende doelgroepen en in diverse huurcategorieën bezit in het
noordelijk deel van de Randstad. De kwaliteit van de woning en woonomgeving vinden
wij belangrijk. Daarom investeren wij in onderhoud en besteden aandacht aan duurzaamheid,
kunst, architectuur en groen. We behielden het KWH-huurlabel en nemen initiatieven
om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen.
Ymere heeft bezit in vijftien gemeenten
Ymere bezit woningen in de gemeenten Almere,
Alphen aan den Rijn, Amstelveen, Amsterdam,
Haarlem, Haarlemmermeer, Haarlemmerliede
en Spaarnwoude, Heemstede, Hillegom, Leiden,
Leiderdorp, Lelystad, Purmerend, Teylingen en
Weesp.
Vereniging van Eigenaren (VvE) Beheer
Ymere krijgt door haar verkoopbeleid steeds
meer te maken met VvE’s. Goed onderhouden
complexen met ook koopwoningen dragen bij
aan een sterk woonmilieu. Dit is ook gunstig
voor de huurwoningen in de omgeving en dus
voor de klanten van Ymere. Ymere heeft er
belang bij dat deze woningcomplexen professioneel
worden onderhouden en een goede uitstraling
hebben. Wij bevorderen deze doelstelling
door de inzet van onze unit VvE Beheer.
VvE Beheer beheert en administreert per ultimo
2009 voor 318 Verenigingen van Eigenaren.
Samen bevatten ze 10.868 appartementen van
individuele eigenaren, 3.235 parkeerplaatsen en
455 bedrijfsruimtes.
Doelstelling 2009 Doelstelling 2009 gerealiseerd Ambitie 2010
KWH-Huurlabel behouden Ja KWH-Huurlabel behouden
Gemiddelde onderhoudsconditie woningen < 2,6 Ja (onderhoudsconditie 2,5) Gemiddelde onderhoudsconditie
woningen < 2,6
Maximaal 5% van woningen onderhoudsconditie Nee (17%) Maximaal 5% van woningen onder-
> 3,5
houdsconditie > 3,5
1.000 woningen isoleren Ja (1.250 woningen geïsoleerd) 1.000 woningen isoleren
Minimaal 5.000 ‘energielabelstappen’ verbeteren Ja (7.000 ‘energielabelstappen’ gerealiseerd) Minimaal 5.000 ‘energielabelstappen’
verbeteren
Gasverbruik met 2,5% verminderen Ja (gasverbruik is met ca. 3% verminderd) Gasverbruik met 2,5% verminderen
Uitvoeren experimenten woonruimteverdeling Ja Voortzetten en uitbouwen experimenten
474 woningen vrij door aanpak woonfraude Ja (492 woningen) 500 woningen vrij door aanpak
woonfraude
Ymere in 't kort
• Ymere bezit ruim 76.000 woningen
• Gemiddeld nettohuurniveau per woning per maand: bijna € 418
• Mutatiegraad: 6,2%
• Huurachterstand: € 8,4 miljoen
• Huurderving: € 11,2 miljoen
• Onderhoudsuitgaven: € 80,4 miljoen
Ymere jaarverslag 2009 11

12
Omvang en samenstelling bezit Ymere op 31 december 2009
Aantal
woningen
Verzorgings-
plaatsen in
verzorgings-
tehuis
Aantal
overige woon-
eenheden
Bedrijfs-
onroerend-
goed
Aantal
garages/
parkeer-
plaatsen
Aantal
overige
objecten Totaal
Almere 7.225 160 93 76 12 7.566
Alphen a/d Rijn 100 100
Amstelveen 83 3 86
Amsterdam 45.445 605 205 1.394 1.540 788 49.977
Haarlem 9.460 37 126 735 66 10.424
Haarlemmermeer 13.336 123 48 489 51 14.047
Haarlemmerliede en
Spaarnwoude
521 4 14 539
Heemstede 37 161 1 199
Hillegom 16 16
Leiden 81 81
Leiderdorp 29 29
Lelystad 59 59
Purmerend 18 18
Teylingen 32 32
Weesp 14 18 32
Totaal 76.456 605 693 1.675 2.858 918 83.205
Aantallen woningen (per gemeente en per categorie) op 31 december 2009
Huur < € 357,36 Huur > € 357,37
Sociale huur Vrije sector Totaal
- < € 548,17
Huur > € 548,18
- < € 647,52
Huur > € 647,53
Almere 644 5.344 1.102 135 7.225
Alphen a/d Rijn 5 23 0 72 100
Amstelveen 18 56 5 4 83
Amsterdam 19.596 22.977 1.475 1.397 45.445
Haarlem 2.889 6.023 458 90 9.460
Haarlemmermeer 1.658 9.046 2.250 382 13.336
Haarlemmerliede en
Spaarnwoude
135 310 59 17 521
Heemstede 6 31 0 0 37
Hillegom 0 16 0 0 16
Leiden 0 0 72 9 81
Leiderdorp 0 29 0 0 29
Lelystad 11 26 0 22 59
Purmerend 0 18 0 0 18
Teylingen 0 15 17 0 32
Weesp 0 0 0 14 14
24.962 43.914 5.438
Totaal 74.314 2.142 76.456

Monumenten
Monumenten en andere beeldbepalende gebouwen
zijn van groot belang als iconen van kwaliteit,
eigenheid en herkenbaarheid van steden.
Ymere is trots op haar ruim 370 monumenten
(met 4.614 verhuureenheden) in Amsterdam,
Haarlem, Hoofddorp en Vijfhuizen. Ons beleid is
terughoudend te zijn bij de verkoop van monumenten.
In 2009 sponsorde Ymere de open monumentendagen
in Amsterdam en Haarlem. Om hier ook
inhoudelijk invulling aan te geven, organiseerde
Ymere dit jaar in beide steden ook Monumentendiners
met vertegenwoordigers van de betreffende
gemeenten en andere belanghouders.
3.1 Huurbeleid Ymere
In samenspraak met de huurdersorganisaties
is in 2009 het nieuwe huurbeleid van Ymere tot
stand gekomen. Ons streven is de prijs en de
kwaliteit (en daaronder verstaan we vooral ook
populariteit) van de woningen beter met elkaar
in overeenstemming te brengen. Helaas maakt
het huidige woningwaarderingsstelsel dit maar
beperkt mogelijk. Ymere pleit voor een nieuw
stelsel. Op dit moment hanteert Ymere drie
categorieën op basis van populariteit. Aan elke
categorie is een percentage van de maximale
huur gekoppeld waarmee de huur bij een nieuwe
verhuring wordt vastgesteld. Op deze manier is
de nieuwe huur een weerslag van populariteit en
kwaliteit.
Het behoud van een goedkope woningvoorraad
voor mensen met lage inkomens is daarbij
gewaarborgd, onder meer door afspraken met
verschillende gemeenten.
Huuraanpassing 2009
Ymere verhoogde in 2009 de huren van de meeste
woningen met 2,5%, het inflatiepercentage van
het voorafgaande jaar. Huurders van woningen
die in de nabije toekomst worden gesloopt of
gerenoveerd, kregen geen huurverhoging. Huurders
van woningen met een huurprijs die werd
Woningontruimingen Almere Amsterdam Haarlem
afgetopt op de huurtoeslaggrens, kregen geen of
een lagere huurverhoging. De huurdersorganisatie
adviseerde positief over de voorgenomen
huurverhoging. De gemiddelde huurverhoging
per 1 juli 2009 bedroeg 2,29%.
Bezwaren tegen huurverhoging 2009
In 2009 maakten 188 (2008: 142) huurders bezwaar
tegen de huurverhoging. Van de ontvangen
bezwaren zijn er 31 in overleg met de huurders
opgelost. De overige zaken (157) zijn doorgestuurd
naar de huurcommissie; in 29 (2008: 27)
gevallen werd het bezwaarschrift toegewezen, in
60 gevallen afgewezen en de overige zaken (68)
waren eind 2009 nog in behandeling.
Huurharmonisatie
Het gemiddelde nettohuurniveau van onze woningen
was eind 2009 € 417,92. De huurprijzen
bedroegen eind 2009 gemiddeld 76,9% van de
huurprijs die op grond van regelgeving als maximaal
redelijk kan worden beschouwd.
Huurderving
In 2009 bedroeg de huurderving als gevolg van
leegstand € 9,9 miljoen (2008: € 5,0 miljoen). De
huurderving als gevolg van oninbare vorderingen
bedroeg in 2009 € 1,3 miljoen (2008: € 0,7 miljoen).
De totale huurderving bedroeg in 2009 dus
€ 11,2 miljoen (2008: € 5,7 miljoen).
De toename van de huurderving komt voor een
groot deel door administratieve wijzigingen als
gevolg van harmonisatie van waarderingsgrondslagen.
Verder was er sprake van oplopende
leegstand als gevolg van projecten (sloop/verbetering),
bij Bedrijven & Onroerend Goed en in het
topsegment van Wonen & Stijl.
Huurachterstanden
Het beleid van Ymere is erop gericht om huurachterstanden
zo veel mogelijk te voorkomen en
te beperken. Als er achterstanden ontstaan, benadert
Ymere de betreffende huurders persoonlijk
en zo snel mogelijk. Daarmee voorkomen
we dat de huurschulden nog verder oplopen en
Haarlem-
mermeer
Totaal
2009
Totaal
Ontruimingen i.v.m.
huurschuld
27 116 33 28 204 292
Ontruimingen i.v.m. overlast
en woonfraude
11 54 3 12 80 40
Totaal aantal ontruimingen 38 170 36 40 284 332
2008
Ymere jaarverslag 2009 13

14
beperken we ons inkomsten- en renteverlies.
Per 31 december 2009 bedroeg de totale huurachterstand
1 € 8,4 miljoen bij 6.969 huurders en
vertrokken huurders. In 2.153 gevallen gaven we
de inning in handen van onze deurwaarder.
Ten opzichte van 2008 waren er minder ontruimingen
in verband met huurschuld, en meer
ontruimingen in verband met overlast en woonfraude.
Eind 2009 waren op alle locaties huurincassomedewerkers
aan het werk, waardoor er
eerder actie is ondernomen bij huurachterstand.
De Taskforce Interventie en Preventie (TIP) heeft
de afgelopen jaren de verschillende Ymere-vestigingen
gecoacht bij de aanpak van woonfraude.
Het resultaat: een hoger aantal ontruimingen in
verband met overlast en woonfraude.
Taskforce Interventie en Preventie (TIP)
De Taskforce Interventie en Preventie (TIP) ondersteunt
vestigingen bij het optimaliseren van
de huurincasso. Zo is een eerste aanzet gedaan
om te komen tot een structurele check op de
betaalwaardigheid van nieuwe klanten. In 2010
start hiermee een pilot in Almere.
Behalve op huurincasso richt TIP zich op de aanpak
van onrechtmatige bewoning (woonfraude).
Doordat de woningmarkt op slot zit, de huren
van populaire woningen (te) laag zijn en er veel
vraag is naar huurwoningen, is er een grote kans
op woonfraude. Het tegengaan van woonfraude
is belangrijk, omdat fraude de woningmarkt
vertroebelt en een negatieve invloed heeft op
de leefbaarheid in wijken. Ook kan het leiden
tot onveilige woonsituaties, zoals vaak het geval
is bij hennepplantages. De Ymere-vestigingen
1 Dit betreft verschillende door de huurders te betalen
posten (huur, servicekosten en het mutatieonderhoud voor
rekening van huurder/vertrokken huurder).
Woonfraude
onderzoeken de meldingen van omwonenden of
van bureau Zoeklicht 2 . Het team onrechtmatige
bewoning (TOBY) van TIP richt zich vooral op het
blootleggen van gevallen die niet via een melding
binnenkomen. Dat gebeurt bijvoorbeeld door
continu te scannen welke woningen op internet
worden aangeboden via sites als Marktplaats en
Kamernet.
Juridische procedures kunnen in fraudegevallen
leiden tot ontruimingen. Daarnaast zijn goede
resultaten geboekt om bij woonfraude tot vrijwillige
huuropzegging te komen.
Zie tabel Woonfraude hieronder.
Woonfraude Almere Amsterdam Haarlem
Met het aantal vrijkomende woningen is de doel-
stelling van 474 ruimschoots gehaald. Er waren
niet alleen huuropzeggingen, ook is er € 27.000
schadevergoeding gevorderd bij juridische procedures
en € 7.500 aan boetes geïnd bij schikkingen.
De jurisprudentie naar aanleiding van de in 2008
door Ymere gewonnen rechtszaak met betrekking
tot illegale onderhuur maakt dit mogelijk.
3.2 Woningtoewijzing
Ymere verhuurt haar socialehuurwoningen
via Woningnet, Woonservice (in Haarlem en
Haarlemmerliede en Spaarnwoude) of Woonzicht
(Teylingen). Deze instanties verzorgen de
2 Bureau Zoeklicht is een samenwerkingsverband van de
belangrijkste partijen op de Amsterdamse woningmarkt:
de gemeente Amsterdam, de Amsterdamse Federatie van
Woningcorporaties, de Politie, de Vereniging Vastgoed Belang
en de Makelaarsvereniging Amsterdam. Bureau Zoeklicht
is opgericht om onrechtmatige bewoning en uitkerings- en
registratiefraude op te sporen en aan te pakken. Daarnaast
brengt het bureau planmatig (via buurtscans en bestandsvergelijkingen)
mogelijke woonfraudegevallen in beeld.
Haarlem-
mermeer
Totaal
Ontruimingen i.v.m. woonfraude 11 54 3 12 80
2009
Totaal
Huuropzeggingen i.v.m. woonfraude
27 284 43 58 412
Totaal 38 338 46 70 492* 495
* Hiervan zijn 28 huurovereenkomsten beëindigd vanwege een hennepplantage in de woning (Almere: 7, Amsterdam: 7,
Haarlem: 4 en Haarlemmermeer: 10).
2008

100 e succesvolle
Woonswitch
in Haarlem
inschrijving van woningzoekenden, de toewijzing
van urgentieverklaringen, de publicatie van het
actuele woningaanbod van de woningcorporaties
en de toewijzing van de vrijkomende huurwoningen
volgens de lokale regels.
In 2009 verhuurden we in totaal 4.140 leeggekomen
socialehuurwoningen opnieuw. Dit komt
neer op een mutatiegraad van ons socialewoningbezit
van ongeveer 6,2%.
Gemiddeld aantal reacties op vrijkomende
socialehuurwoningen en acceptatiegraad in een
aantal gemeenten / Zie tabel hierboven.
Over het algemeen is ten opzichte van 2008 het
gemiddelde aantal reacties gedaald. Alleen in
Almere is het gemiddelde aantal reacties met 50%
gestegen, waarschijnlijk door de opleveringen
van nieuwbouwwoningen. De acceptatiegraad 3 is
toegenomen, behalve in Amsterdam. De klant is
kritischer geworden.
Beweging op de woningmarkt
Er is te weinig doorstroming op de woningmarkt
in ons werkgebied. Daardoor is het lastig om
3 Een acceptatiegraad van 3,1 bijvoorbeeld, betekent dat
gemiddeld elke 3,1 e persoon aan wie wij een woning aanboden,
de woning accepteerde.
Gemiddeld aantal reacties Acceptatiegraad
2009 2008 2009 2008
Almere 121,8 81,7 4,1 3,1
Amsterdam 163,7 176,8 5,8 6,2
Haarlem 177,5 202,0 7,1 5,5
Haarlemmermeer 98,6 98,7 3,3 3,0
klanten kansen te bieden om door te groeien
naar een situatie die zij wensen. Voor sommige
mensen is dat een koopwoning, voor anderen een
woning met een andere kwaliteit of in een andere
woonomgeving. Om beweging op de woningmarkt
te krijgen, experimenteert Ymere onder
andere op het gebied van de woonruimteverdeling
(woningtoewijzing) en het woonlastenbeleid.
Met de Woonversnelling, dé Woonswitch en Huur
op Maat heeft Ymere daarvoor drie instrumenten
ingezet.
De Woonversnelling
Bij de Woonversnelling wordt een woning verloot
tussen huishoudens die voldoen aan de gestelde
eisen (zoals huishoudensgrootte en -inkomen).
De woonduur van de woningzoekende speelt
hierbij geen rol. Bij de evaluatie van het experiment
de Woonversnelling bleek dat de belangrijkste
doelstelling was bereikt: meer beweging
op de woningmarkt. Een woning die via de
Woonversnelling was aangeboden, leverde een
verhuisketen op die 22% langer is. Reden genoeg
voor Ymere om de Woonversnelling te willen
doorzetten. Het verwerven van de benodigde
toestemmingen en de externe besluitvorming
hiervoor heeft enige tijd gekost. Begin december
was de herstart van de Woonversnelling. In 2010
Ymere jaarverslag 2009 15

16
gaan de drie betrokken corporaties (Eigen Haard,
Woongroep Holland en Ymere) 700 woningen
aanbieden via de Woonversnelling.
Dé Woonswitch
Dé Woonswitch is een door Ymere ontwikkelde
nieuwe vorm van woonruimteverdeling die
ervoor moet zorgen dat huurders van Ymere
in Zuid-Kennemerland sneller kunnen verhuizen
naar een woning die beter aansluit bij hun
wensen. De opgebouwde woonduur of zoekduur
speelt hierbij geen rol. Er wordt gekeken of
het type woning bij de persoonlijke situatie en
wensen past, én of de woning die wordt achtergelaten
geschikt is voor doorstroming van andere
huurders. Zodoende kan Ymere doorschuiven op
de woningmarkt bevorderen en beter voldoen
aan de wensen van onze eigen huurders.
Per 31 december 2009 staan 965 huurders van
Ymere ingeschreven. Daarvan zijn 556 huurders
actief op zoek met gemiddeld vier switchverzoeken
per persoon. Dit zijn in totaal 2.323 switchverzoeken.
Het aantal verhuurde woningen voldoet
aan de doelstelling en de verwachtingen van
Ymere. In 2009 hebben we 71 huurders bemiddeld.
Hiervoor waren 87 bezichtigingen nodig.
Gedurende het jaar is het experiment gevolgd
door een onafhankelijk onderzoeksbureau. De
eindrapportage volgt in 2010. Uit de tussenrapportages
blijkt een hoge klanttevredenheid: de al
bemiddelde huurders zijn zeer tevreden over het
gehele proces van inschrijving, bezichtiging en
toewijzing. De huurders die nog niet bemiddeld
zijn, zien het als een mogelijkheid om sneller te
verhuizen naar een woning die aansluit op hun
wensen. Bovendien zijn de eigen medewerkers
zeer tevreden over het model, met name omdat
ze intensiever contact hebben met de klant en
rekening kunnen houden met specifieke wensen.
(Bedragen x € 1 miljoen)
Almere Amsterdam Haarlem
Huur op Maat
In 2009 is in Almere het SEV-experiment Huur op
Maat 4 gestart met een kleinschalig nieuwbouwcomplex
van 47 appartementen. Alle woningen
zijn succesvol aan starters verhuurd via een
Huur op Maat-contract. Ruim 90% van de
huurders behoorde tot de primaire doelgroep. In
2010 verwacht Ymere ongeveer een zevende deel
van de vrijkomende voorraad via Huur op Maat
te kunnen verhuren.
3.3 Onderhoudsuitgaven
Verbetering en borging van de kwaliteit van de
woningen vinden plaats langs twee assen: de
woontechnische kwaliteit (verbetering) en de
bouwtechnische kwaliteit (onderhoud). Met het
verbeteren van de woontechnische kwaliteit willen
we ervoor zorgen dat de woningen ook in de
toekomst blijven voldoen aan de klantwensen.
De bouwtechnische kwaliteit wordt op peil
gehouden door reparatieonderhoud, mutatieonderhoud
en planmatig onderhoud. In 2009 is een
extra impuls gegeven van € 10 miljoen. Ymere
heeft aan het onderhoud van woningen in 2009
€ 90 miljoen besteed. Dit is inclusief de toegerekende
apparaatkosten van ons interne servicebedrijf.
Hieronder wordt een uitsplitsing gegeven
naar onderhoudssoort in de kerngemeenten.
4 Bij Huur op Maat heeft de woning een reële, marktgerelateerde
huurprijs. De huurder krijgt vervolgens een korting op
basis van zijn inkomen. Op deze manier wordt de keuzevrijheid
voor woningzoekenden vergroot, de betaalbaarheid van
socialehuurwoningen verbeterd en de volkshuisvestelijke
middelen doelmatiger besteed.
Haarlem-
mermeer
Totaal
2009
Totaal
Reparatieonderhoud 1,4 18,1 4,0 7,0 30,5 30,0
Mutatieonderhoud 0,6 7,8 1,8 2,6 12,8 9,8
Planmatig onderhoud 6,5 26,3 6,6 7,3 46,7 39,7
Totaal bruto-onderhoud 8,5 52,2 12,4 16,9 90,0 79,5
Af: intern servicebedrijf 9,6 9,1
Onderhoudskosten Extern 80,4 70,4
2008

Conditiescore
Ymere meet de bouwtechnische kwaliteit van de
woningen met een zogenoemde conditiescore 5
van het bezit. De cijfers daarvan liggen tussen 1
(zeer goed) en 6 (zeer slecht). Ymere streeft naar
een gemiddelde conditiescore van 2,6 of lager. In
de onderstaande tabellen staat de conditiescore
per bouwjaar. In deze cijfers zijn alle complexen
opgenomen, ook de complexen waar de komende
jaren ingrijpende verbeteringen zijn gepland.
Bouwjaarklasse Conditiescore
< 1945 3,0
1945 – 1959 2,7
1960 – 1974 2,6
1975 – 1990 2,3
> 1990 1,7
Totaal bezit 2,5
Conditiescore klasse Percentage
Lager dan 3,5 83%
3,5 of hoger 17%
Totaal 100%
Op dit moment ligt de gemiddelde conditiescore
op 2,5. Daarmee wordt dus voldaan aan de doelstelling.
Juist omdat een gemiddelde conditiescore
een vertekend beeld kan geven (bijvoorbeeld
als gevolg van een scheve verdeling), is er
een tweede doelstelling geformuleerd: maximaal
5% mag boven een conditiescore van 3,5 liggen.
Op dit moment voldoet Ymere daar dus niet aan.
Daarom wordt in 2010 het onderhoudsbudget
specifiek ingezet op de complexen met een
slechte conditiescore.
3.4 Duurzaamheid
Ymere heeft in 2009 het Energiebeleid bestaande
bouw 2009-2019 opgesteld. De doelstellingen
voor 2009 hierbij waren:
• Het gasverbruik met 2,5% terugdringen ten
opzichte van 2008.
• De woningvoorraad verbeteren met minimaal
vijfduizend energielabelstappen.
Deze doelstellingen wilde Ymere halen door
minimaal duizend woningen te isoleren, door
duurzaam energie op te wekken, of door te besparen
op energie via drie innovatieve projecten.
Deze doelstellingen zijn gehaald. Er zijn circa
1.250 woningen geïsoleerd. Ook zijn zonnepane-
5 Deze conditiescore is gebaseerd op een methode om
de conditie van bouw- en installatiedelen op objectieve en
eenduidige manier vast te leggen (conform NEN 2767).
len en HRe-ketels geplaatst, waarmee duurzaam
elektriciteit kan worden opgewekt. Verder zijn de
plannen voor een ‘all electric’-woning uitgewerkt.
We denken dat dit soort woningen een oplossing
kan zijn voor een toekomst waarin gas schaars is.
Met alle maatregelen tezamen is de vraag naar
gas (warmte) teruggedrongen met circa 3%,
en zijn ongeveer zevenduizend labelstappen
behaald in de bestaande voorraad.
Ook bij de ontwikkeling van nieuwbouw houdt
Ymere rekening met het beperken van het
energieverbruik. In 2009 is de praktische visie
op duurzaamheid geformuleerd, die in 2010
verder uitgewerkt moet worden. Het gebouwgebonden
energieverbruik wordt gerelateerd aan
de prestatieovereenkomst van de NEPROM, de
Nederlandse vereniging van projectontwikkelingmaatschappijen.
Doelstelling is dat onze te
realiseren nieuwbouwwoningen 25% energiezuiniger
worden dan volgens de bouweisen van 2007
is vereist.
Almere Hout Noord moet een 100% klimaatneutrale
wijk worden. Het programma om deze
ambities te realiseren, is gebaseerd op drie pijlers:
vraagreductie (ontwerp, materialisatie, isolatie
en gedragsbeïnvloeding), duurzame energieopwekking
(ruimteverwarming, warm tapwater en
elektriciteit) en een duurzaam watersysteem.
De concretisering hiervan vindt in 2010 plaats.
Ook voor Toolenburg-Zuid in Hoofddorp ligt
er een belangrijke uitdaging op het gebied van
energiebesparing, materiaalgebruik en gebiedsinrichting.
Met de gemeente Haarlemmermeer
is namelijk een Energie-Prestatie-Coëfficient
(EPC) van 0,7% plus 10% extra milieumaatregelen
overeengekomen.
3.5 Klanttevredenheid
Ymere vindt het belangrijk dat haar klanten tevreden
zijn. Om de klanttevredenheid te verhogen,
verbeteren we de dienstverlening. Daarvoor
gebruikt Ymere onder meer de meetresultaten
van het Huurlabel van het KWH (Kwaliteitscentrum
Woningcorporaties Huursector).
Ymere bewaakt ook zelf actief de kwaliteit van de
dienstverlening. We sturen op verbetering van de
dienstverlening. Hiervoor gebruikt Ymere maandelijkse
externe onafhankelijke klanttevredenheidsonderzoeken
naar de belangrijkste dienstverlenende
klantprocessen. Daarnaast is in 2009
een groot klanttevredenheidsonderzoek gestart.
In 2010 worden de resultaten daarvan bekend.
KWH-Huurlabel
Ymere is in 2008 en 2009 door het Kwaliteitscentrum
Woningcorporaties Huursector (KWH)
Ymere jaarverslag 2009 17

18
foto:
Anton Complein,
Amsterdam-Zuidoost
gemeten in het kader van het behouden van het
Huurlabel. In augustus 2009 haalde Ymere de
laatste hiervoor vereiste meting. Daarmee voldeden
we aan de normen van het KWH en mogen
we tot 2011 opnieuw het KWH-Huurlabel voeren.
In 2010 zal KWH Ymere opnieuw meten.
Klachtenmanagement
In 2009 hebben we voor geheel Ymere één Centraal
Meldpunt Klachten (CMK) en één klachtenregistratiesysteem
ingericht. Doordat er nu
een volledig overzicht is van punten waarover
klanten ontevreden zijn, kunnen we bijvoorbeeld
trends herkennen en gerichte actie ondernemen.
In 2010 gaan we ons richten op de borging van
het proces en de verbetercyclus. Zo blijven we als
organisatie alert en kunnen we onze dienstverlening
steeds verder aanscherpen.
3.6 Markten en innovatie
Om een duidelijk aanspreekpunt te hebben voor
mensen die qua woonwensen sterk met elkaar
overeenkomen, heeft Ymere ervoor gekozen om
een aantal speciale afdelingen in te richten, ook
wel product-marktcombinaties (PMC’s) genoemd.
Door de benodigde expertise te bundelen
kunnen we efficiënter omgaan met de specifieke
aandachtspunten van iedere doelgroep. Bovendien
zijn er per PMC aangepaste rendementen
die we bij de exploitatie van ons vastgoed willen
realiseren.
De afdeling Zorg & Wonen realiseert huisvesting
en voorzieningen voor mensen met een zorgbehoefte,
en heeft een beleidsondersteunende rol
voor de Ymere-vestigingen op het gebied van vergrijzing
en zorggerelateerde vraagstukken. Studentenhuisvesting
wordt geregeld via de afdeling
Student & Wonen. Mensen die op zoek zijn naar
een (middel)dure huurwoning kunnen terecht bij
de afdeling Wonen & Stijl. Voor ondernemers op
zoek naar bedrijfsmatig onroerend goed is er de
afdeling Bedrijven & Onroerend Goed.
Zorg & Wonen
Ymere wil door passende huisvesting voor individuele
huurders en zorgaanbieders een duurzame
woonomgeving realiseren. De vergrijzing van de
Nederlandse samenleving en de veranderingen
in het overheidsbeleid op het gebied van zorg
hebben grote invloed op de gewenste woningvoorraad
en het voorzieningenniveau in wijken
en buurten. Ymere Zorg & Wonen realiseert voor
zorgaanbieders vastgoed en huisvestingsconcepten
ten behoeve van mensen met een zorg- of
begeleidingsbehoefte. Zowel met interne als met
externe partijen lossen we huisvestingsvraagstukken
op en werken we aan vernieuwende concepten.
Deze afdeling is ook aanspreekpunt voor de
gemeenten bij de uitvoering van de Wet Maat

Studentencomlex
HOME op IJburg
in Amsterdam voor
studenten van het
conservatorium.
schappelijke Ondersteuning, die sinds 2007 de
basis vormt van het stelsel van Zorg en Welzijn.
Onze kennis van de financiering en regelgeving
van de zorg en onze doelgroep(en)expertise
vertalen wij, in samenwerking met de locaties, in
de portefeuillestrategie en projecten. Door een
aparte portefeuille voor zorgvastgoed hebben wij
ons gepositioneerd als een gewaardeerde professionele
partner voor de verschillende zorgpartijen.
In 2009 lag er een sterke focus op het realiseren
van kleinschalige woonvoorzieningen voor
verschillende doelgroepen, voorzieningen voor
maatschappelijke opvang, en gezondheidscentra.
In veel gevallen is dit gebeurd in het kader van
een bredere gebiedsontwikkeling. Herontwikkeling
van bestaande woon-zorgvoorzieningen
is belangrijker geworden. Ymere heeft in 2009
behalve zelfstandige zorgwoningen ook onzelfstandige
eenheden opgeleverd. In Amsterdam-
Zuidoost zijn groepswoningen (ten behoeve van
Amsta en Cordaan) en Wibo-woningen (Wonen
in een beschermde omgeving) opgeleverd. Aan
het Zaandammerplein in Amsterdam hebben wij
ten behoeve van Spirit groepswoningen gerealiseerd
voor jeugdopvang. In Amsterdam-Noord
zijn 31 Wibo-woningen opgeleverd. Verder is de
bouw gestart van 256 zorgwoningen in Amsterdam,
Almere, Haarlem en Nieuw-Vennep.
Student & Wonen
Vanuit haar maatschappelijke rol als woningcorporatie
wil Ymere betaalbare studentenhuisvesting
creëren die goed aansluit bij de wensen van
de doelgroep. Daarbij realiseren we ons dat ‘de
student’ niet bestaat. Daarom probeert Ymere
haar huisvestingsaanbod af te stemmen op de
wensen en behoeften van verschillende studen-
tengroepen. In de afgelopen jaren hebben wij
huisvesting gerealiseerd voor onder andere studenten
van het Conservatorium van Amsterdam,
de Gerrit Rietveld Academie en de Frank Sanders
Akademie voor Musicaltheater. Hiermee wil
Ymere complementair zijn aan de huisvesting die
andere studentenhuisvesters aanbieden. Door
goed te luisteren naar de studenten en nauw
samen te werken met de onderwijsinstellingen,
willen we de student niet alleen onderdak bieden,
maar ook bijdragen aan een goede basis voor een
succesvolle studententijd.
Ymere beheert in Amsterdam, Haarlem en
Almere 1.726 studenteneenheden, waarvan 320
met een campuscontract 6 en 44 gemeubileerde
eenheden met een Short-Stay-contract, speciaal
voor internationale studenten van de Universiteit
van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Ook
verhuurt Ymere al haar Amsterdamse woningen
die in de toekomst zullen worden gesloopt of gerenoveerd
tijdelijk aan studenten. In 2009 hebben
wij 995 studenten aan woonruimte geholpen: 792
in Amsterdam, 31 in Almere en 172 in Haarlem.
In 2009 heeft Ymere in hartje Amsterdam zeven
zelfstandige woningen opgeleverd na renovatie.
Deze eenheden zijn via de Vrije Universiteit verhuurd
aan internationale promovendi. Ook heeft
Ymere een woonwensenonderzoek uitgevoerd
onder studenten met een handicap.
Wonen & Stijl
Woningzoekenden met een wat hoger inkomen
komen niet in aanmerking voor een socialehuur-
6 Een campuscontract is een huurovereenkomst waarin is
aangegeven dat de huurder de woning verlaat wanneer hij
of zij de studie beëindigt. Op die manier blijft de woning
beschikbaar voor studenten.
Ymere jaarverslag 2009 19

20
foto:
kunstenaar:
Roy Villevoye,
Twee vrouwen,
complex Castrovalva
in Almere
woning. Voor veel van deze woningzoekenden is
een koopwoning, zeker in het dure Amsterdam,
niet bereikbaar. Daarom biedt Ymere ook huurwoningen
aan in de vrije sector. De belangstelling
voor een vrijesectorhuurwoning in met name het
middensegment (van de huurtoeslaggrens van
€ 647 tot € 900) was ook in 2009 zeer groot. Ymere
wil dan ook vooral in dat segment een aantrekkelijke
woningportefeuille realiseren. Hierdoor
kunnen we aan de huidige groeiende vraag
voldoen en dragen we bij aan het totstandkomen
van vitale, gemengde buurten. Bovendien zijn de
vrijesectorhuurwoningen in het middensegment
belangrijk voor de bevordering van de doorstroming
op de woningmarkt. Door goede vrijesectorhuurwoningen
op een prettige locatie aan te
bieden, krijgen mensen met een hoger inkomen
die nu nog een socialehuurwoning bewonen, een
goed alternatief. Door hun verhuizingen komen
er meer socialehuurwoningen vrij. In 2009 waren
dat er circa driehonderd. Verder heeft Ymere in
2009 371 nieuwbouwwoningen opgeleverd voor
Wonen & Stijl is van 368 woningen de bouw
gestart.
Woningzoekenden
In 2009 schreven zich opvallend veel mensen in
die nu nog een koopwoning hebben. Eind 2009
stonden meer dan tienduizend huishoudens
ingeschreven bij Wonen & Stijl. Het merendeel is
afkomstig uit de metropoolregio Amsterdam en
uit andere bekende universiteitssteden. Langs
digitale weg maken wij ons aanbod aan deze
doelgroep bekend. Bij verhuur van nieuwbouwcomplexen
maken we meer gebruik van kijkdagen
en advertenties in de lokale weekbladen.
Eind 2009 introduceerde Wonen & Stijl de nieuwe
slogan ‘De sleutel tot uw thuis’ op de drukbezochte
Open-Huurhuizendag.
Verhuring
Vanaf de tweede helft van 2009 verhuurt Wonen
& Stijl haar ruim 2.100 woningen vanuit onze
zeven vestigingen. In de bestaande voorraad zijn
in 2009 360 middeldure huurwoningen (€ 650 tot
€ 900) uit de bestaande voorraad verhuurd, met
een gemiddelde nettomaandhuur van € 825. Er
zijn 350 nieuwbouwwoningen verhuurd met een
gemiddelde nettomaandhuur van € 825.
Bedrijven & Onroerend Goed
Met de portefeuille Bedrijven & Onroerend Goed
(B&OG) levert Ymere een bijdrage aan perspectiefvolle
en leefbare buurten. Daarbij maken we
onderscheid tussen maatschappelijk bedrijfsonroerendgoed,
commercieel bedrijfsonroerendgoed
en multifunctionele gebouwen. In 2009
zijn bijvoorbeeld zeventien atelierruimtes in de

Kunstenaar:
Tom Claassen,
Hark,
Indische buurt in
Amsterdam-Oost
Greinerschool in Haarlem en het kinderdagverblijf
in Europakwartier in Almere opgeleverd.
Met maatschappelijk bedrijfsonroerendgoed
richten we ons op maatschappelijk georiënteerde
bedrijven. Dat zijn vaak lagere overheden, stichtingen
en instellingen (scholen, zorginstellingen
en dergelijke) met een niet louter bedrijfseconomische
doelstelling voor het onroerend goed.
Voorbeelden van maatschappelijk bedrijfsonroerendgoed
zijn ateliers, buurtsporthallen, een
centrum voor sociale en culturele evenementen,
een brede school, een wijkgebouw, een zorgcentrum
en een zorg- en werkhotel. Ook zetten we
hierbij commerciële functies om in maatschappelijke
functies.
Met commercieel bedrijfsonroerendgoed richt
Ymere zich op de zakelijke markt. Het gaat met
name om horeca, winkels, kleine kantoren, bedrijfsruimten,
parkeergelegenheid, bergplaatsen
en antenneopstelplaatsen.
De exploitatie van zogenoemde multifunctionele
gebouwen, zoals bedrijfsverzamelgebouwen,
brede scholen en jongerencentra, is vaak gericht
op de versterking van verschillende maatschappelijke
en commerciële functies in een buurt of
wijk.
3.7 Kunst, architectuur en groen
Kunst, architectuur en een goed ontworpen,
groene woonomgeving bieden bewoners herken-
ningspunten. Ze inspireren, geven karakter, maar
bieden bovenal kwaliteit. Ze vormen aanleiding
voor bewoners om met elkaar in contact te
komen en zich hun buurt eigen te maken. Dit zijn
onmisbare elementen voor wijken en buurten
waarin mensen graag wonen. Ook de komende
jaren zal Ymere investeren in (bijvoorbeeld) het
maken van ontmoetingsplekken in de wijken.
Ymere heeft sinds 1996 een actief beleid voor
kunstopdrachten. Het accent in onze kunst
opdrachten ligt op kunsttoepassingen in nieuwbouw
en in renovatieprojecten. We vragen beeldende
kunstenaars om samen met de architect
een voorstel te doen voor één onderdeel van
een gebouw. Uitgangspunt bij ons opdrachtgeverschap
is altijd de binding die bewoners en
omwonenden hebben met hun woning en hun
buurt. Kunsttoepassingen en bijzondere architectuurvormen
hebben een positieve invloed op de
waardering van bewoners voor hun omgeving en
op de band die zij ermee hebben.
In 2009 werden bijzondere kunstwerken opgeleverd
in Almere (Roy Villevoye, Twee vrouwen,
Castrovalva) en in Amsterdam (Tom Claassen,
Hark, Indische Buurt).
In 2009 gaven we € 1.020.737 uit (in 2008:
€ 1.062.000) aan (samenwerkings)projecten op
het gebied van kunst en architectuur en onze
stimuli op het gebied van groen en ontwerp van
de openbare ruimte.
Ymere werkt structureel samen met het Nederlands
Architectuurinstituut (NAi) om de aandacht
te vestigen op de verschillende aspecten
van wonen en de woonomgeving, en om de
vorming van een visie op woningbouw en goed
opdrachtgeverschap te stimuleren. In 2009 deden
we dat in twee grote projecten: Maak ons land
(zie verder in dit jaarverslag, bij Maak je Buurt
5.2) en Open Fort 400 – de Ymere NAi Prijs. Deze
editie van de prijsvraag, voor de invulling van
een ontwikkellocatie van Ymere aan de kop van
de Amsterdamse Grasweg, stond in het teken van
de culturele uitwisseling tussen Amsterdam en
New York. NAi en Ymere werkten daarom nauw
samen met de gemeente Amsterdam. Ymere en
de gemeente Amsterdam gaven Elastik en Mat
Studio opdracht om hun winnende ontwerp
Open Frame verder uit te werken. Bij de tentoonstelling
Open Fort 400 in de Zuiderkerk verscheen
de catalogus Waterfront visions/visies.
Gezien het grote belang dat Ymere hecht aan
architectuur sponsoren wij een aantal lokale
architectuurcentra, zoals het ABC Architectuurcentrum
Haarlem, Podium in Haarlemmermeer,
Casla in Almere en het Architectuurcentrum
Amsterdam (ARCAM).
Ymere jaarverslag 2009 21

4 Gebieds- en
projectontwikkeling
en herstructurering
Ymere is een vooruitstrevende woningcorporatie. Op het gebied van conceptontwikkeling,
gebiedsontwikkeling, duurzaamheidsvisie en innovatie willen we dicht op de maatschap-
pelijke ontwikkelingen zitten. We zijn met name sterk in complexe processen van (binnenstedelijke)
ontwikkelingen, waarbij verschillende belangen en partijen zijn betrokken.
Ondanks de economische crisis willen wij
doorgaan met bouwen en herstructureren. Als
we dat niet doen, valt de wijkaanpak stil en
komt de doorstroming tot stilstand. We kunnen
alleen blijven produceren en afzetten als we in
staat zijn dat goedkoper (tegen minder kosten)
te doen zonder op de kwaliteit in te leveren. Om
de projecten toch te laten doorgaan, nemen we
soms extra risico’s, mits ze passen binnen ons
risicoprofiel. Bijvoorbeeld door in Almere, Haarlem
en Amsterdam projecten met koopwoningen
te starten zonder dat alle koopwoningen al zijn
verkocht, en door koopwoningen (eventueel
tijdelijk) om te zetten in vrijesectorhuurwoningen.
Maar ook aan het in eigen huurportefeuille
nemen van projecten zit een limiet. Door creatief
te zijn met verkoopbevorderende maatregelen is
aandacht gevestigd op de woningen die we in de
verkoop hebben. Klantgerichtheid staat centraal.
Doelstelling 2009 Doelstelling 2009 gerealiseerd? Ambitie 2010
Ymere in ’t kort
• Geïnvesteerd in verandering van ons bezit: ! 108 miljoen
• Ingrijpend verbeterde woningen: 901
• Niet-ingrijpend verbeterde woningen: 1.059
Dat betekent dat we de klant nu en in de toekomst
meer betrekken bij hoe we ontwikkelen en
bouwen. Kluswoningen en collectief of individueel
opdrachtgeverschap zijn daar voorbeelden
van. Voor de woningen die bij oplevering niet
zijn verkocht, kan Ymere als achtervang fungeren.
Ook heeft Ymere enkele posities van andere
(samenwerkings)partijen overgenomen.
4.1 Gebieds- en projectontwikkeling
Ymere richt zich op innovaties en verbeteringen.
In 2009 kwamen die vaak tot stand via fabrYque,
een werkplaats waarin medewerkers van Ymere
én externen creatieve ideeën kunnen uitwerken
en elkaar kunnen inspireren. Gebiedsontwikkeling
blijft een speerpunt. Onze aanpak onderscheidt
zich door innovatie, werkelijke sociale en
fysieke duurzaamheid, en door klantgerichtheid
en co-creatie.
Op te leveren nieuwbouwhuurwoningen: 856 Ja (1.080 huurwoningen opgeleverd) Op te leveren nieuwbouwhuurwoningen: 1.019
Op te leveren nieuwbouwkoopwoningen: 417 Ja (537 koopwoningen opgeleverd) Op te leveren nieuwbouwkoopwoningen: 416
Start bouw huurwoningen: 1.848 Nee (1.286 huurwoningen) Start bouw huurwoningen: 1.026
Start bouw koopwoningen: 1.473 Nee (494 koopwoningen) Start bouw koopwoningen: 416
Te verkopen woningen uit bestaand bezit: 510 Nee (418 woningen verkocht) Te verkopen woningen uit bestaand bezit: 720
Te slopen woningen: 709 Ja (817 woningen gesloopt) Te slopen woningen: 350
Ymere jaarverslag 2009 23

24
Project de
Kaapstander in de
wijk de Banne in
Amsterdam-Noord
In 2009 heeft Ymere de competitie gewonnen
voor de ontwikkeling van Almere Hout Noord
(4.200 woningen en 100.000 m 2 maatschappelijk
en commercieel vastgoed). Ook is Ymere geselecteerd
voor de ontwikkeling van Toolenburg-Zuid
in Hoofddorp (1.300 woningen, 9.700 m 2 maatschappelijk
en commercieel vastgoed). In beide
projecten speelt sociale, duurzame gebiedsontwikkeling
een belangrijke rol. Daarnaast vormt
de transformatie van onze eigen portefeuille,
waaronder de aandachtswijken, een belangrijke
gebiedsontwikkeling.
Een selectie van de projecten waarvan de nieuwbouw
is gestart in 2009:
Almere 1e fase Europakwartier
Homeruskwartier
Amsterdam Kadoelerbreek 1e fase,
Amsterdam-Noord
Laan van Spartaan,
Amsterdam-West
Haarlem Delftlaan-Noord
Van Zeggelenplein (DSK-terrein)
Haarlemmermeer Noordrand, Nieuw-Vennep
Nieuwe Kom, Nieuw-Vennep
Een aantal aansprekende projecten die in 2009
zijn opgeleverd:
Nieuwbouw Herstructurering
Verwondering, Almere Landlust, Amsterdam
Slotermeerhof,
Vijf Pax-flats, Hoofddorp
Amsterdam
Roemer Visscher, Graan voor Visch,
Haarlem
Hoofddorp
Stadswijzer, Alpen aan
den Rijn
Roomburg, Leiden
Wisselplein, Lelystad
Marktomstandigheden
Om in de toekomst sociale woningbouw op
aantrekkelijke locaties mogelijk te maken, heeft
Ymere op verschillende locaties in de Noordvleugel
van de Randstad grond in bezit. Het gaat, net
als in 2008, in totaal om circa 380 hectare. Er zijn
in 2009 geen nieuwe posities verworven. Beheer
en exploitatie en het tot ontwikkeling brengen
van deze grond is verder geprofessionaliseerd; de
activiteiten zijn ondergebracht in een grondbedrijf
dat deel uitmaakt van Ymere.
Om te kunnen inspelen op de wensen van onze
klanten ontwikkelt Ymere koop- en huurwoningen.
De winst die we behalen bij de ontwikkeling
van koopwoningen, zetten we in voor het
bereiken van onze maatschappelijke doelstelling.
Helaas is in 2009 de markt voor koopwoningen in
ons gehele werkgebied aanzienlijk verslechterd.
Daarom hebben wij in de bestaande ontwikkelportefeuille
keuzes moeten maken. We kunnen
niet alle projecten in het oorspronkelijk geplande
tempo uitvoeren.
Met ingang van 2009 richten wij ons niet meer
op het acquireren van nieuwe ontwikkellocaties,
maar op doorontwikkeling van onze huidige posities.
De aanbestedingsmarkt is in 2009 volledig
omgeslagen. Was er in 2008 nog sprake van een
overspannen markt, in 2009 zitten veel bouwers
om werk verlegen door het wegvallen van projecten.
De prijzen dalen. De vraag is niet meer of
we wel een aannemer kunnen vinden, maar of de
aannemers met wie we samenwerken voldoende
solide zijn om de crisis te doorstaan. Door langdurige
samenwerkingsrelaties aan te gaan met
betrouwbare bouwers die de (proces)kwaliteit
van projecten willen en kunnen verhogen, worden
we minder afhankelijk van marktfluctuaties.
Co-makership
Ymere heeft in 2009 besloten om meer productie
te realiseren met geselecteerde partners in bouw-

team- en co-makershipverband. Co-makership
wil zeggen: het opbouwen van een langetermijnrelatie
met een beperkt aantal leveranciers op
basis van wederzijds zakelijk vertrouwen. Wij zijn
ervan overtuigd dat vertrouwen in ketensamenwerking
loont, ongeacht de marktomstandigheden.
Ons nieuwe aanbestedingsbeleid en de
bijbehorende werkwijze met de bouwbedrijven
moet zich, na een aanvankelijke investering, terugbetalen.
En wel in de vorm van betere processen
en een snellere realisatie van projecten tegen
lagere kosten.
Zie bovenstaande tabel.
Ymere vindt het belangrijk om gedifferentieerde
wijken te creëren. Ook de wensen van onze klan-
Opgeleverd Bouw gestart
Gemeente Nieuwbouw Renovatie Nieuwbouw Renovatie
Almere Huur 101 0 358 0
Koop 93 0 89 0
Totaal 194 0 447 0
194 447
Amsterdam Huur 662 331 551 160
Koop 290 *112 203 *23
Totaal 952 443 754 183
1.395 937
Haarlem Huur 59 0 221 1
Koop 91 0 157 0
Totaal 150 0 378 1
150 379
Haarlemmermeer Huur 0 380 156 51
Koop 0 0 40 0
Totaal 0 380 196 51
380 247
Overige
Huur 258 0 0 0
Gemeenten
Koop 63 0 5 0
Totaal 321 0 5 0
321 5
Totaal Huur 1.080 711 1.286 212
Koop 537 112 494 23
1.617 823 1.780 235
TOTAAL 2.440 2.015
In dit overzicht zijn de woningen (nieuwbouw of gerenoveerde woningen van nieuwbouwkwaliteit) opgenomen die zijn
opgeleverd of waarvan de bouw is gestart – door Ymere zelf of door een samenwerkingsverband waarin Ymere actief
is. Wanneer sprake is van samenwerking, is het aantal woningen opgenomen dat overeenkomt met ons aandeel in het
samenwerkingsverband.
* Soms is ook renovatie nodig om een woning verkoopgereed te maken.
ten verschillen. Daarom bouwt Ymere in verschillende
prijscategorieën koop- en huurwoningen.
Door de variëteit van woningen in projecten zijn
de gemiddelde stichtingskosten veelal lager dan
de € 200.000-grens. Van 437 huurwoningen en
425 koopwoningen van de in 2009 opgeleverde
woningen bedroegen de stichtingskosten meer
dan € 200.000. Deze hogere stichtingskosten
worden veroorzaakt door de hoge grondkosten,
de hoge bouwprijzen en – voor een beperkt deel –
door het ontwerp/de grootte van de woning. Om-
dat differentiatie essentieel is bij onze wijkaanpak,
accepteren wij soms hogere stichtingskosten.
Samenwerking met partners
Op dit moment heeft Ymere ruim veertig
samenwerkingsverbanden op het gebied van
Ymere jaarverslag 2009 25

26
Bezit
projectontwikkeling. De samenwerkingsverbanden
– meestal in de vorm van een VOF of een BV/
CV-constructie – lopen uiteen van kleine binnenstedelijke
projecten tot grote herstructuringsprojecten
en (grote) nieuwbouwlocaties. Door de
oprichting van aparte rechtspersonen beperken
we de financiële risico’s voor Ymere en bevorderen
we de transparantie van de activiteiten.
4.2 Herstructurering
Ymere streeft naar prettige, gedifferentieerde wijken
met kwalitatief goede woningen die aansluiten
op de wensen van de bewoners, en naar een
bijpassend voorzieningenniveau. Instrumenten
daarbij zijn het samenvoegen, verbeteren, op
hoog niveau renoveren, slopen (met vervangende
nieuwbouw) en verkopen van woningen.
Huurders die moeten verhuizen omdat hun
woning wordt gerenoveerd of gesloopt, krijgen
hiervoor een bijdrage in de verhuiskosten. Ymere
heeft daarvoor een Verhuiskostenreglement dat
na overleg met de huurdersorganisaties tot stand
is gekomen. De verhuiskostenvergoedingen
sluiten aan bij het BBSH en worden conform het
BBSH jaarlijks geïndexeerd. Iemand die gedwongen
verhuisde uit een zelfstandige woning kreeg
in 2009 een vergoeding van € 5.275.
Nieuwbouw, verkoop van bestaand bezit, sloop
en samenvoegen zorgen samen voor veranderingen
in onze voorraad. In onderstaande tabel is
aangegeven hoe ons bezit in 2009 kwantitatief is
gewijzigd.
Verbetering bestaand bezit
Ymere investeert in haar woningen, zodat deze
blijven voldoen aan de eisen van deze tijd. In
Woningen Verzorgings-
tehuis
Overige woon-
eenheden
2009 investeerden we ruim € 108 miljoen in de
verbetering van ons bestaande bezit. Daarbij ging
het zowel om ingrijpende verbetering (kosten
hoger dan € 15.000) als om niet-ingrijpende verbetering
(kosten tot € 15.000). Ymere verbeterde
ingrijpend 711 huurwoningen in het kader van
herstructurering (2008: 829). Daarnaast werden
nog 190 woningen ingrijpend gerenoveerd. Dit is
inclusief 22 woningen die werden samengevoegd.
Niet-ingrijpend verbeterd werden 1.059 woningen
(2008: 634). Dit is exclusief de woningen waar
mutatieonderhoud plaatsvond.
Sloop
Om herstructurering mogelijk te maken, is soms
sloop of samenvoeging van woningen noodzakelijk.
Ymere neemt een sloopbesluit pas na een
zorgvuldige afweging, en altijd in overleg met
de gemeente en de bewoners. In 2009 zijn 817
woningen gesloopt. Daarnaast is de voorraad met
22 woningen afgenomen door samenvoeging van
woningen. De meeste woningen zijn gesloopt
voor de herstructureringsprojecten Weerenscheg
in Amsterdam-Noord en Nieuw-Reimerswaal in
Amsterdam-Osdorp.
Verkoop
Ymere wil graag afwisselende buurten, met zowel
huur- als koopwoningen. Onze overtuiging is
dat dit de prettigste buurten zijn om in te wonen
en te leven en dat deze buurten de beste kansen
bieden aan bewoners en hun kinderen om zich
te ontwikkelen. Door huurwoningen te verkopen,
kunnen onze huurders wooncarrière maken in
hun eigen wijk en krijgt die wijk meer diversiteit.
De opbrengsten van de verkoop uit de bestaande
woningvoorraad gebruiken we onder andere om
onze investeringen in de nieuwbouw te financie-
Bedrijfs-
onroerend-
goed
Garages/
parkeer-
plaatsen
Overige
objecten
Totaal Verloop
in 2008
Per 1/1/2009 76.633 605 693 1.610 2.429 918 82.888 82.641
Verkopen -418 -418 -417
Sloop -817 -817 -530
Aankopen 2
Samenvoegen -22 -22 -78
Opgeleverde nieuwbouwwoningen
1.080 1.080 859
Opgeleverde nieuwbouw
BOG
65 65 67
Nieuwbouw parkeren 429 429 344
Per 31/12/2009 76.456 605 693 1.675 2.858 918 83.205 82.888

en. Ymere bepaalt welke woningen voor verkoop
in aanmerking komen (de zogenoemde verkoopvijver)
op basis van de volgende criteria.
• De verkoop moet een meerwaarde hebben voor
de ontwikkeling van de betreffende wijk.
• Grote woningen willen we zo veel mogelijk voor
onze huurvoorraad behouden.
• Woningen moeten direct of na een beperkte
ingreep verkoopklaar zijn.
In totaal maken op dit moment circa 12.500 woningen,
verdeeld over de verschillende gemeenten,
deel uit van de verkoopvijver.
KoopGarant
Ymere wil het eigenwoningbezit onder lagere
inkomensgroepen stimuleren. Daarvoor zetten
we de regeling KoopGarant in. Dit is een regeling
waarbij kopers een korting krijgen op de marktprijs.
Bij verplichte terugverkoop van de woning
aan Ymere delen de koper en Ymere ieder voor
50% in de waardeontwikkeling van de woning. De
Almere Amsterdam Haarlem
verkochte woning komt dus op termijn weer beschikbaar
voor onze portefeuille. Wij brengen de
woning vervolgens in de verhuur of in de verkoop.
In Amsterdam, waar de grond onder de woningen
in erfpacht wordt uitgegeven, zijn er nog
geen woningen met KoopGarant verkocht. De
Belastingdienst wil tot op heden geen garantie
geven dat kopers onder deze regeling gebruik
kunnen maken van de hypotheekrenteaftrek.
Wij zijn hierover, samen met collega-corporaties
en de gemeente Amsterdam, in overleg met de
Belastingdienst.
Verkochte huurwoningen 2009
In 2009 zijn 418 woningen verkocht, waarvan
29 via KoopGarant. Vergeleken met 2008 zijn de
marktomstandigheden in 2009 verder verslechterd.
Ondanks extra inspanningen is het begrote
aantal verkopen van 510 woningen niet gehaald.
We streven ernaar om de gemiste woningverkopen
in de komende jaren te compenseren.
Haarlem-
mermeer
Aan zittende bewoners 6 18 2 11 37 92
Bij mutatie 24 270 60 27 381 325
Totaal 30 288 62 38 418 417
Project Batik in de
Indische Buurt in
Amsterdam-Oost
Totaal
2009
Totaal
2008
Ymere jaarverslag 2009 27

5 Wonen, leven,
groeien
Ymere werkt aan leefbare buurten in alle wijken waar wij bezit hebben. Dat doen we door
buurtgerichte investeringen. Zo werken we aan buurten waar bewoners en gebruikers
prettig kunnen leven en werken. Schoon, heel, veilig en een leefbare woonomgeving zijn
daarbij basisbegrippen voor elke wijk. Dit noemen wij leefbaarheid.
Om invulling te geven aan ons motto wonen,
leven, groeien hebben sommige wijken extra
aandacht nodig, van Ymere en van andere partijen
die actief zijn in de wijk. Om deze wijken te
verbeteren bundelt Ymere de benodigde expertise
in een gespecialiseerd team, de Taskforce
Wijkaanpak.
In dit hoofdstuk wordt de algemene inzet
beschreven op het gebied van wijkaanpak en
leefbaarheid. In hoofdstuk 7 tot en met 11 staat
informatie over de inzet per gemeente.
5.1 Wijkaanpak Ymere
Met fysieke en sociale investeringen werkt Ymere
samen met gemeenten en andere partners aan
de verbetering van de wijken waar de Taskforce
Wijkaanpak ondersteuning biedt. Het gaat om
wijken waar Ymere veel bezit heeft en waar
sprake is van een kwetsbaar woon-, leef- en
leerklimaat. Uiteraard vindt deze aanpak in nauw
overleg met de bewoners plaats.
Werk, wijkeconomie en ondernemerschap is het
eerste speerpunt bij de wijkaanpak. In samen-
Doelstelling 2009 Doelstelling 2009 gerealiseerd Ambitie 2010
werking met scholen en ondernemers investeert
Ymere in stageplaatsen en leer-werktrajecten
voor jongeren in de buurt, zoals in Osdorp met
het nieuw geopende Buurtbeheerbedrijf
Reimerswaal en in andere trajecten via Wonen en
Werken in de Wijk (WW&W). Startende ondernemers
binden we aan de wijk door te voorzien in
betaalbare bedrijfsruimten. In de winkelstraten
in de Van der Pekbuurt in Amsterdam-Noord
en in de Javastraat in de Indische Buurt in
Amsterdam-Oost ondersteunen we gevestigde en
nieuwe ondernemers.
Talentontwikkeling en Bewoners in Balans vallen
onder het tweede speerpunt. Ymere werkt samen
met partners om bewoners kansen, ondersteuning
en advies op maat te bieden om eigen
initiatief en groei te stimuleren. Een voorbeeld
daarvan is de Multiculturele Empowermenttraining
in de Transvaalbuurt in Amsterdam-Oost,
waarbij jongeren en contactvaders zijn getraind.
Squashing Kids laat kinderen in Almere, Hoofddorp
en Amsterdam-Noord op een gezonde
manier bewegen.
Ontmoeten is het derde en laatste speerpunt. We
organiseren ontmoetingsplekken in de buurt,
Uitschrijven Betere Buurt Prijsvraag Ja (900 inzendingen) 21 winnende voorstellen uitvoeren
Zichtbaar maken van maatschappelijk rendement Ja (zie Ymere in ’t kort) Maatschappelijke kosten-batenanalyse
koppelen aan portfoliobeleid
Ymere in ’t kort
• Totale investeringen in wijkaanpak en leefbaarheid: € 16 miljoen
• Initiatieven op gebied van schoon, heel en veilig (onderdeel van leefbaarheid): € 5 miljoen
• 66 buurtgerichte initiatieven hoofdzakelijk gericht op het activeren van bewoners in de buurt
• Wijkaanpak: in totaal 85 projecten (twintig projecten in het kader van het speerpunt Werk, wijkeconomie en
ondernemerschap, 36 in het kader van Talentontwikkeling en Bewoners in Balans en 29 in het kader van
Ontmoeten)
• Door samenwerking met buurtbeheerbedrijven zijn 25 mensen aan werk geholpen
• Om het maatschappelijk rendement zichtbaar te maken hebben we een leefbaarometer geïntroduceerd als
onderdeel van de analyses en monitoring van de wijkaanpak. Daarnaast is een experiment met maatschappelijke
kosten-batenanalyse (mkba) uitgevoerd
Ymere jaarverslag 2009 29

30
Winnaars Betere
Buurtprijs 2009
Amsterdam-Oost
zoals de Hamelink School als huiskamer van de
Slachthuisbuurt in Haarlem, het Bouwmeesterhuis
in Almere, de moestuinen in Osdorp en de
Noorderparkkamer in Amsterdam-Noord. Door
ontmoetingen te creëren en te faciliteren draagt
Ymere bij aan prettiger samenleven in de buurt.
Dit zijn de wijken waar Ymere de Taskforce
Wijkaanpak inzet:
Amsterdam Bos en Lommer
De Baarsjes
(na 2009 Geuzenveld)
Indische Buurt
Nieuwendam-Noord
Osdorp
Transvaalbuurt
Van der Pekbuurt
Haarlem Slachthuisbuurt/Parkwijk
(Zomerzone)
Rozenprieel
Boerhaavewijk
Haarlemmermeer Bornholm/Overbos
Graan voor Visch
Almere De Wierden
Stedenwijk
Bouwmeesterbuurt
Ruim 40% van het wijkaanpakbudget betreft
projecten ter ondersteuning van fysieke ingrepen
in de wijk, zoals – om slechts twee voorbeelden te
noemen – de inzet van huismeesters en de aanleg
van moestuinen. De rest gaat naar uitgaven die
bijdragen aan verbetering van de sociaal-economische
infrastructuur, zoals de aanpak van een
winkelstraat, de ontwikkeling van een buurtbeheerbedrijf
of een ontmoetingsplek.
De wijkaanpak gaat uit van een meerjarenprogramma
(2008-2018). In de Indische Buurt in
Amsterdam, bijvoorbeeld, wordt al langer geïnvesteerd.
Dat levert zichtbaar resultaat op, zoals
blijkt uit de maatschappelijke kosten-batenanalyse
(mkba) voor de gerenoveerde Timorschool (nu
een multifunctioneel complex) en de zichtbare
positieve ontwikkeling van de Indische Buurt in
de leefbaarometer.
Zie de leefbarometer op de pagina hiernaast.
5.2 Leefbaarheid
Ymere werkt aan leefbare buurten in alle wijken
waar we bezit hebben en investeert in een directe
verbetering van de leefomgeving van bewoners.
Zo willen we een bijdrage leveren aan verbetering
van hun toekomstperspectief. We doen dat
op verschillende niveaus en via verschillende
thema’s. Waar mogelijk werken we daarbij samen
met lokale en regionale partijen. Hieronder
presenteren we een aantal Ymere-brede leefbaarheidsprojecten.
Betere Buurtprijs
Alle Ymere-vestigingen deden in 2009 mee aan
De Betere Buurtprijs. De oproep aan bewoners

De oproep van de Betere
Buurtprijs aan bewoners
om eigen ideeën in te sturen ter
verbetering van de leefbaarheid
in de buurt leverde maar
liefst 900 reacties op
om eigen ideeën in te sturen ter verbetering van
de leefbaarheid in de buurt leverde maar liefst
900 reacties op. Per regio kozen een vakjury en
een publieksjury welke plannen zij het liefst
uitgevoerd zouden zien. Er kwamen 21 winnende
voorstellen uit de bus. Veel initiatiefnemers blijken
meer ruimte te willen voor activiteiten, sport
Leefbarometer
Toename leefbaarheid en
aantrekkelijkheid buurt
Toename sociaal contact,
veiligheidsgevoel
Toename café- en bioscoopbezoek
o.a. uit de buurt
Kriterion: café en theater
Toename (wijk)economie
Toename werkgelegenheid bij
bedrijven, horeca, detailhandel
Toename bedrijven en
internetgebruikers
Verzamelgebouw en
internetcafé
en spel. De winnaars voeren hun project zelf uit.
Ymere biedt ze daarbij financiële en praktische
ondersteuning.
Dag van de Dialoog
Ymere is founding partner van de Nationale en
Amsterdamse Dag van de Dialoog en neemt
Toename levendigheid
en overlast
Toename toeristen
Stay Okay Hostel
Bij het opstellen van de mkba voor de Timorschool is gewerkt met de zogenoemde toetsbare verandertheorie. Hierbij wordt
verband gelegd tussen de gepleegde interventies en het maatschappelijke effect. In de figuur hierboven staat een overzicht
daarvan, waarbij inzichtelijk is gemaakt hoe de gepleegde ingrepen elkaar beïnvloeden. In de Timorschool heeft de interventie
drie ingrepen: 1. Kriterion (café en theater), 2. Verzamelgebouw en internetcafé, 3. StayOkay Hostel
Ymere jaarverslag 2009 31

32
Modeatelier Pal West
in Amsterdam-West
deel aan het bestuur ervan. Als maatschappelijk
ondernemer voelen we ons verantwoordelijk
voor het sociale klimaat. De Dag van de Dialoog
is een simpele en doeltreffende methode om de
sociale cohesie tussen bewoners te vergroten
en hun betrokkenheid bij de stad en de buurt te
bevorderen.
Op 5 november vonden in Amsterdam en
Almere ongeveer driehonderd dialoogtafels
plaats. Ymere organiseerde er elf: vijf in Amsterdam
(met als thema de Digitale Dialoog) en zes in
Almere (met als thema Verrassend Almere). Ook
schoven verschillende Ymere-medewerkers aan
bij tafels die door derden werden georganiseerd.
Maak je Buurt
In samenwerking met het Nederlands Architectuurinstituut
(NAi) organiseerde Ymere in drie
buurten het project Maak je Buurt: Waterlandplein
(Amsterdam), Bouwmeesterbuurt (Almere)
en Het Rozenprieel (Haarlem). Het project is
onderdeel van de manifestatie Maak ons Land,
een initiatief van het NAi om burgers te laten
meedenken over de ruimtelijke inrichting van
Nederland in het algemeen en van hun buurt in
het bijzonder.
Met een theatervoorstelling zijn buurtbewoners
aangemoedigd om mee te denken over de
toekomst van eigen plein of buurt. Vooraf gingen
de acteurs de buurt in om meningen en ideeën
te verzamelen. In sketches werden herkenbare
situaties nagespeeld, waarop het publiek kon
reageren. De voorstellingen en de reacties van
de bewoners brachten zaken boven water die we
anders niet zouden hebben gehoord.
Modeatelier Pal West
Het modeatelier 2009, een leer-werkproject, is
met succes afgerond. 35 jongeren en negen ontwerpers
vervaardigden een uitgebreide collectie.
Op 9 mei was er een spetterende show in de Notweggarage,
met 500 bezoekers en een succesvol
verlopen verkoop van kledingstukken en accessoires.
Inmiddels zijn elf naaisters betrokken bij
het modebedrijf. Naast het modeatelier groeit het
naaiatelier uit tot een zelfstandige onderneming,
waar vrouwen uit Amsterdam-Nieuw-West op
kleinschalige basis kleding kunnen produceren.
Met Vrouw en Vaart wordt inmiddels een traject
opgezet om nieuw instromende vrouwen te begeleiden.
Dat gebeurt met ondersteuning van DWIgelden.
En zijn opdrachten verworven bij derden,
zoals het ontwerp van een nieuwe kledinglijn
voor de medewerkers van Casa 400.
Squashing kids
Ymere en bureau Next Events hebben het initiatief
genomen voor het project Squashing Kids.
Dit initiatief is gestart in Amsterdam-Noord en
kreeg snel navolging in Amsterdam-Slotervaart,
Hoofddorp en Almere. Sport vervult een positieve
rol in de wijk doordat jongeren er een nuttige en

foto:
Bijlmerparktheater,
Amsterdam-Zuidoost
aangename vrijetijdsbesteding in vinden. Daarnaast
draagt sport bij aan een gezondere leefstijl.
Squashing Kids is een talentenprogramma voor
kinderen uit de groepen 5 tot en met 8. Via het
programma wordt squash op een laagdrempelige
manier geïntroduceerd op basisscholen, via gymnastieklessen
en naschoolse opvang.
Diverse vormen van samenwerking
Hieronder presenteren we een aantal voorbeelden
uit 2009 van geslaagde samenwerking tussen
Ymere en andere partijen.
Bijlmerparktheater
In oktober opende het Bijlmerparktheater zijn
deuren. Dit theater krijgt een belangrijke sociale
functie voor alle bewoners van Amsterdam-Zuidoost.
Ze kunnen er van voorstellingen genieten,
maar vooral ook zelf meedoen. Het is de plek
waar talent zich kan ontwikkelen. Ymere is de
komende jaren sponsor. Huurders (en kinderen
van huurders) uit Amsterdam-Zuidoost kunnen
gebruikmaken van de faciliteiten en programma’s
van het Bijlmerparktheater.
Stichting de Bakkerij
Stichting de Bakkerij is werkzaam op het gebied
van sociale wijkontwikkeling. Ook in 2009 heeft
de samenwerking tussen Ymere en de Bakkerij
weer diverse projecten in Amsterdam en Almere
opgeleverd: een portiekcafé, participatie bij het
upgraden van het bezit in de Indische Buurt, en
portiekportiers in Amsterdam-Zuidoost.
Stichting Suikeroom
Stichting Suikeroom helpt ambitieuze multiculturele
ondernemers aan kapitaal en connecties.
Zo worden nieuwe verbindingen gelegd tussen
netwerken van gevestigden en nieuwkomers en
ontstaat nieuwe werkgelegenheid. Gevestigde
ondernemers investeren met geld, expertise en
hun netwerk.
Ymere financiert de Stichting Suikeroom.
Ymere jaarverslag 2009 33

6 Maatschappelijke
verankering
Ymere is een maatschappelijke onderneming. Wij voelen ons betrokken bij en medeverantwoordelijk
voor de kwaliteit van de samenleving waarin wij actief zijn. Voor een woningcorporatie
is dat eigenlijk vanzelfsprekend. Ons werk kan immers grote maatschappelijke
effecten hebben. Daarom maken we onze afwegingen voor derden transparant,
laten we ons beïnvloeden, en leggen we verantwoording af over ons beleid.
We overleggen overal en in verschillende gremia:
met huurders, gemeenten, maatschappelijke
organisaties en dergelijke. Maar we doen dat op
verschillende manieren, passend bij de situatie.
6.1 Bewonersparticipatie
Effectieve bewonersparticipatie betekent volgens
Ymere een accentverschuiving. Het gaat niet
langer meer om het alleen formeel invloed geven
aan bewoners, maar ook om het beter leren
kennen van bewoners en het benutten van hun
deskundigheid. Het is onze ambitie om de komende
tijd deze visie te vertalen naar een breed
gedragen participatiebeleid.
Ymere werkt in haar werkgebied samen met
vier huurdersorganisaties: De Waakvlam (Haarlem),
HVA (Almere), SBO (Amsterdam) en VHH
(Haarlemmermeer). In 2007 is de Huurdersorganisatie
Zomers Buiten samengegaan met
SBO. Deze vier huurdersorganisaties werken nu
samen als Samenwerkende Huurdersorganisaties
Ymere (SHY). Eind 2009 is een nieuwe samenwerkingsovereenkomst
tussen Ymere en de SHY
tot stand gekomen. De bestaande overeenkomst
was toe aan een update na de fusie tussen Ymere
en de Woonmaatschappij en moest bovendien
worden aangepast aan de gewijzigde Wet op het
overleg huurders-verhuurder (de zogenoemde
Overlegwet) die op 1 januari 2009 van kracht is
geworden. In deze wet zijn de bevoegdheden en
rechten en plichten van respectievelijk bewonerscommissies,
lokale huurdersorganisaties en de
koepelorganisatie vastgelegd. De overeenkomst,
met een looptijd van vier jaar, moet ruimte
bieden om ook nieuwe participatievormen uit te
proberen.
Op bestuursniveau komen beleidszaken aan de
orde en overlegt Ymere met de SHY. Eenmaal per
jaar vindt ook overleg plaats tussen de SHY en
(een afvaardiging van) de Raad van Commissarissen.
Ymere betrekt de SHY in een vroeg stadium
bij beleidszaken. Een werkgroep, bestaande uit
vertegenwoordigers van de SHY en beleidsmedewerkers
van Ymere, begint al vóór de formele
adviesaanvraag met het overleg.
Tijdens de vier overlegrondes in 2009 zijn de volgende
onderwerpen besproken en/of ter
Doelstelling 2009 Doelstelling 2009 gerealiseerd Ambitie 2010
Opstellen samenwerkingsovereenkomst met
Samenwerkende Huurdersorganisaties Ymere (SHY)
Ja Participatievormen verder uitwerken
Eén keer per jaar overleg tussen SHY en (een afvaar- Ja Eén keer per jaar overleg tussen SHY
diging van) de Raad van Commissarissen (RvC)
en (een afvaardiging van) de RvC
Met maximaal 0,03% van het balanstotaal garant Ja (ruim € 700.000 = 0,01%)
Met maximaal 0,03% van het balans-
staan voor leningen van projecten in het buitenland
totaal garant staan voor leningen van
projecten in het buitenland
Eerste plaats in reputatiemonitor woningcorpora- Nee (gedeelde derde plaats) Top-driepositie in reputatiemonitor
ties van het blad Building Business handhaven
woningcorporaties van het blad
Building Business behalen
Ymere in ’t kort
• Ymere werkt samen met 156 actieve bewonerscommissies
• Voorzitter Raad van Bestuur Ymere gekozen tot bestuurslid van brancheorganisatie Aedes
Ymere jaarverslag 2009 35

36
advisering aan de huurders voorgelegd:
• huurverhoging;
• huurbeleid;
• huurincassobeleid;
• verkoopbeleid;
• beleidsplan Ymere;
• jaarverslag Ymere;
• jaarverslag Klachtencommissie en regionale
geschillencommissie;
• beleid zelfaangebrachte voorzieningen.
Op vestigingsniveau overlegt Ymere niet alleen
met de lokale huurdersorganisatie, maar ook
vaak met bewonersorganisaties, zowel per buurt
als per complex. In dit overleg komen onderwerpen
aan bod die op dat niveau relevant zijn. In
totaal zijn binnen Ymere circa 156 bewonerscommissies
actief.
In Almere werkt Ymere al enkele jaren succesvol
met een Adviesraad (zie hiervoor hoofdstuk 7).
Het huurdersmagazine Ymere Ontmoet informeert
de huurders vier keer per jaar over het
beleid van Ymere. Daarnaast speelt het in op
praktische vragen van deze groep en roept het
huurders op mee te doen aan activiteiten in hun
buurt of bij te dragen aan de leefbaarheid en het
beheer van de woonomgeving.
6.2 Belanghouders
Gemeenten
Gemeenten zijn belangrijke partners bij het
realiseren van onze doelstellingen op het gebied
van volkshuisvesting. We voeren dan ook regelmatig
overleg met de verschillende gemeenten
en stadsdeelraden, zowel op bestuurlijk als op
ambtelijk niveau. Door de uitgebreidheid van
ons werkgebied hebben we met veel gemeenten
te maken. We streven naar duidelijke prestatieafspraken
met alle gemeenten.
Andere overheden
Overheden hebben publieke verantwoordelijkheden
die ook ons vakgebied raken. Samen werken
we aan het belang van goede huisvesting. We
overleggen regelmatig met de Provincie Noord-
Holland, het ministerie van Wonen, Wijken en Integratie,
en met de financiële toezichthouder: het
Centraal Fonds Volkshuisvesting (dat de financiële
positie van woningcorporaties beoordeelt).
Partijen op het gebied van zorg, welzijn
en leren
Ook zorg- en welzijnsorganisaties en onderwijsinstellingen
zijn belangrijke samenwerkingspartners.
Ymere biedt combinaties aan van wonen,
zorg en welzijn en van wonen, leren en werken.
Andere woningcorporaties
Ymere is lid van een aantal netwerken van
woningcorporaties. Daartoe behoren lokale netwerken
zoals de AFWC (Amsterdamse Federatie
van Woningcorporaties), het ROSV (Regionaal
Overleg Sociale Verhuurders in Zuid-Kennemerland),
het COAM (Corporatie Overleg Amstel-
Meerlanden), de Samenwerkende Woningcorporaties
Zaanstreek en Waterland en de Vereniging
van Woningcorporaties Holland Rijnland. Maar
ook participeert Ymere in het landelijke netwerk
van corporaties met grootstedelijke vraagstukken
(De Vernieuwde Stad).
Brancheorganisaties
Ymere is lid van Aedes, de vereniging van woningcorporaties.
De voorzitter van de Raad van
Bestuur van Ymere, Roel Steenbeek, is gekozen
tot bestuurslid van Aedes. Ymere is daarnaast ook
lid van de NEPROM, de vereniging van projectontwikkelaars.
Een andere belangrijke belanghouder
voor woningcorporaties is het Waarborgfonds
Sociale Woningbouw (WSW).
Overige organisaties
Ymere levert een breed scala aan producten en
diensten. Met onze activiteiten staan we midden
in de samenleving. Om relevante ontwikkelingen
goed te kunnen volgen én te beïnvloeden, zijn
we actief in een aantal organisaties: DeltaMetropool
(de organisatie die zich bezighoudt met
vraagstukken op het snijvlak van verstedelijking,
culturele en historische waarden, bedrijvigheid
en groen), het Nirov (Nederlands Instituut voor
Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting), de
Stichting Kennisgebiedsontwikkeling (SKG),
Amsterdam Bright City en het Kenniscentrum
Stedelijke vernieuwing (KEI).
Overleg met belanghouders
Behalve de gebruikelijke overlegbesprekingen
met onze belanghouders waren er in 2009 twee
aparte trajecten waarbij we nadrukkelijk samenwerking
met belanghouders hebben gezocht. Bij
het opstellen van het maatschappelijk jaarbericht
2008 zijn we door middel van interviews en
rondetafelgesprekken de dialoog aangegaan over
de rol en de positie van Ymere in de samenleving
van vandaag en morgen.
In het tweede halfjaar van 2009 zijn de belanghouders
via interviews en een diner pensant
betrokken bij de opstelling van de nieuwe ondernemingsstrategie
van Ymere.
6.3 Ymere en het buitenland
Nederland heeft een succesvolle volkshuisvestingstraditie,
mensen met lage inkomens zijn

Overleg met
belanghouders
in ons land goed en veilig gehuisvest. Dat is in
veel andere landen anders, zowel in Europa als
daarbuiten. Ymere vindt dat woningcorporaties
in Nederland een verantwoordelijkheid hebben
om hun kennis, ervaring en (in beperkte mate)
middelen in te zetten bij het verhelpen van de
soms mensonwaardige woonsituaties in zich
ontwikkelende landen.
Vanuit onze kennis van volkshuisvesting,
wijkaanpak en project- en gebiedsontwikkeling
willen we een bijdrage leveren aan de ontwikkeling
van een betere woon- en leefkwaliteit in
de zogenoemde doellanden. Ons ideaal is dat in
deze landen een daar gewortelde, maar (vergelijkbare)
duurzame praktijk van volkshuisvesting
ontstaat, vooral gericht op goede huisvesting
voor zwakkere groepen in de samenleving.
In ontwikkelingslanden en landen in een economische
overgangsfase kunnen organisaties vaak
geen betaalbare leningen voor woningprojecten
afsluiten. Meerdere Nederlandse woningcorporaties,
waaronder Ymere, bieden deze partijen een
Garantstellingen leningen buitenland
kans door middel van garanties van leningen via
de stichting DIGH (Dutch International Guarantees
for Housing). De DIGH toetst plannen, regelt
financiering (via de Bank Nederlandse Gemeenten)
en bewaakt de verplichtingen en uitvoering
van de partijen aan wie de leningen zijn verstrekt.
De rol van de woningcorporatie beperkt zich tot
garantieverlener voor de leningen. De corporatie
loopt daarbij slechts een beperkt risico.
In 2009 stond Ymere bij de aangegane leningen
garant voor de volgende bedragen.
Zie onderstaande tabel: Garantstellingen
leningen buitenland.
De buitenlandactiviteiten van Ymere vallen binnen
de (financiële) kaders die het ministerie van
Wonen, Wijken en Integratie stelt aan activiteiten
van woningcorporaties in het buitenland. Een
van deze kaders is dat woningcorporaties zich
voor maximaal 0,03% van het balanstotaal garant
mogen stellen voor leningen. Ymere blijft hier
met 0,01% ruim onder.
Land (plaats) Organisatie Onderwerp Bedrag in €
1. Macedonië (Moznostil) Habitat for Humanity Grootschalig renovatieproject woningen 56.650
2. Hongarije (Boedapest) Stichting DVD Renovatieproject van flats 62.369
3. Zuid-Afrika (Buffalo City) Own Haven Housing
Association
Nieuwbouwproject Haven Hills 266.227
4. Zuid-Afrika (Pietermaritzburg) Msunduzi Housing
Association
Nieuwbouwproject Signal Hill 118.608
5. Zuid-Afrika (Marikana) ALSA develops Marikana Nieuwbouwproject in mijnwerkersdorp 41.303
6. Montenegro (Niksic) Montenegrin Fund for Joint Omzetting koop naar huur en nieuwbouw-
45.965
Housing Construction
huurwoningen
7. Aruba (Oranjestad) FCCA Woningbouwproject 112.105
Totaal 703.227
Ymere jaarverslag 2009 37

7 Activiteiten in de
gemeente Almere
Overzicht toewijzingen 2009 en bezit in Almere op 31 december 2009
Eén- en tweepersoonshuishoudens
Huishoudens van drie of meer personen
Wonen & Zorg
• In 2009 is het eerste kleinschalige hospice in
Almere geopend. Ymere heeft hiertoe een bestaande
bedrijfsruimte in de Landgoederenbuurt
verbouwd.
• De bouw van Castrovalva, een gezondheidscentrum
en een intra- en extramurale voorziening
voor Zorggroep Almere, is in het eerste kwartaal
Goedkoop Betaalbaar Duur Totaal
Huur
< € 348,98
Huur
> € 348,99 –
< € 499,51
Huur
> € 499,52
74 106 35 215
Huur
< € 348,98
Huur
> € 348,99 –
< € 535,33
Huur
> € 535,34
2 56 14 72
Aantal toewijzingen 1e helft 2009 76 162 49 287
Eén- en tweepersoonshuishoudens
Huishoudens van drie of meer personen
Huur
< € 357,36
Huur
> 357,37–
< 511,50 Huur >€ 511,51
35 145 55 235
Huur
< € 357,36
Huur
> € 357,37 –
< € 548,17
Huur
> € 548,18
3 55 24 82
Aantal toewijzingen tweede helft 2009 38 200 79 317
Totaal aantal toewijzingen Almere 2009 114 362 128 604
Aantal woningen 7.225
Aantal eenheden bedrijfsonroerendgoed 93
Aantal parkeerplaatsen/garages 76
Opgeleverde nieuwbouwhuurwoningen 101
Opgeleverde koopwoningen 93
Verkochte huurwoningen 30
van 2009 gestart. De oplevering is in 2010.
• Eind 2009 is het dertigjarige bestaan gevierd van
het ADL-cluster 7 van Fokus in Almere Haven. Het
bestaat uit vijftien zelfstandige woningen voor
7 In het ADL-cluster wonen mensen die ondersteuning
nodig hebben bij sommige onderdelen van hun algemene
dagelijkse levensbehoefte.
Ymere jaarverslag 2009 39

40
lichamelijk gehandicapten met zorg op afroep.
Het was het eerste ADL-cluster in Nederland.
• Ymere participeert met de twee andere
Almeerse corporaties in Room4U, een begeleidwonenproject
van dertig kamers in het stadscentrum.
Hier leren jongeren met een steuntje
in de rug zelfstandig te wonen en te leven.
Wonen & Stijl
• In het project De Verwondering in Almere Poort
zijn veertien eengezinswoningen opgeleverd.
• In 2009 is gestart met de bouw van 79 woningen
in het Europakwartier en 34 eengezinswoningen
in het project Y AM Home in Almere Poort.
Student & Wonen
• Almere heeft verschillende opleidingen voor
hoger beroepsonderwijs. De laatste jaren bleek
dat het aantal hbo-opleidingen (en dus het
aantal studenten) niet toenam. De student die
wel woonruimte zocht, bleek niet op zoek naar
een kamer met gedeelde voorzieningen. Ymere
heeft daarom in 2009 het aantal studentenkamers
van 113 teruggebracht naar 85. De 28 resterende
kamers zijn weer terugverbouwd naar sociale
woningen voor andere doelgroepen.
Kunst en architectuur
• De vestiging van Ymere in Almere heeft in 2009
ruimte geboden aan verschillende exposities in
de centrale hal.
• In De Wierden heeft Ymere het initiatief genomen
voor de uitvoering van de kunstwandelroute.
Dit project is door bewoners bedacht.
• In de wijk Tussen de Vaarten in Almere-Stad
heeft Roy Villevoye in 2009 in opdracht van Ymere
in de gevel van het gebouw Castrovalva het
kunstwerk Twee vrouwen gemaakt.
7.1 Lokale belanghouders
Gemeente Almere
Ymere heeft contact gezocht met de gemeente
Almere om prestatieafspraken te maken. Over
de inhoud daarvan vindt nog overleg plaats. Vooralsnog
zijn er alleen gebiedsafspraken gemaakt
(over bijvoorbeeld de integrale wijkaanpak).
In 2009 heeft de gemeente Almere plannen gemaakt
voor een nieuw systeem van woonruimteverdeling
en een huisvestingsverordening. Ymere
heeft zich actief gemengd in de discussie over
deze plannen. Hierbij stonden aanbiedingsafspraken,
het faciliteren van een wooncarrière en
het vergroten van de mobiliteit centraal.
Ymere heeft in 2009 de prijsvraag voor de nieuwe
wijk Almere Hout Noord gewonnen. Samen met
de gemeente wordt dit plan, onder de titel ‘Wijk
voor initiatieven’, verder uitgewerkt. Een belangrijk
uitgangspunt van het plan is sociale duurzaamheid.
Adviesraad Ymere Almere
De Adviesraad adviseert het bestuur van Ymere
over maatschappelijke ontwikkelingen in het
algemeen en in Almere in het bijzonder. Het gaat
dan om ontwikkelingen die van invloed kunnen
zijn op het functioneren van Ymere in Almere.
De leden zitten op persoonlijke titel in de raad.
Ze hebben allen een sterke band met Almere en
weten wat er leeft en speelt. De Adviesraad is in
2009 vijfmaal in vergadering bijeengekomen.
Hierbij stond het thema (sociale) duurzaamheid
op verschillende manieren centraal.
Achtereenvolgens zijn besproken: duurzaamheid
en duurzame gebiedsontwikkeling, verbeterpunten
voor duurzaamheid in bestaande Almeerse
wijken, en sociaal beheer in nieuwe wijken
Samenstelling Adviesraad Ymere Almere:
Mevrouw Y. (Ylanga) Blinker organisator Festival Afrique-Carib
Mevrouw K. (Katja) Groebbé zelfstandig ondernemer
Mevrouw Y. (Yvonne) Hopman officier van justitie
De heer R. (Richard) Telderman projectleider Veilig Stadshart Almere
De heer O. (Otto) Telkamp adjunct-hoofd Economische Zaken Provincie Flevoland
De heer J.A. (Joseph) Bakx directeur Centrum Alcohol en Drugs
De heer A. (Bert) Gijsberts ondernemer (groenvoorziening)
De heer H.J. (Herman) Linzel gepensioneerd huisarts/manager gezondheidscentrum
De heer P. (Paul) Roelofs zakelijk leider welzijnsorganisatie, actief in Milieuraad Almere
De heer V.E. (Victor) de Ruiter gepensioneerd directeur makelaarskantoor, voorzitter Adviesraad
Mevrouw W. (Will) van Schendel manager Ondernemend Welzijn welzijnsorganisatie De Schoor
Mevrouw G. (Greta) Verduin kunstenares

foto:
Bouwmeesterbuurt,
Almere
(Almere Hout Noord). Via een zomerexcursie naar
Amsterdam (Indische Buurt en het IJ) nam de
raad kennis van onder andere de wijkaanpak in
Amsterdam. Tijdens het eindejaarsdiner stonden
de stelselherziening van de corporatiesector en
de economische crisis en de gevolgen ervan voor
de branche op de agenda.
Overige belanghouders
In aanvulling op bestaande contacten met de
gemeente en maatschappelijke organisaties
in de stad is een nieuw platform ontstaan: de
Futuregroep. In deze groep hebben organisaties
uit het maatschappelijke middenveld aandacht
gevraagd voor de opgave in de bestaande stad.
Dat is vooral van belang nu de stad in omvang zal
verdubbelen. Ymere is aangesloten bij de Futuregroep.
Het kabinetsbesluit over de zogenoemde
schaalsprong van Almere is in het najaar genomen.
Het maatschappelijke middenveld heeft de
steun voor deze schaalsprong vastgelegd in een
stadsmanifest.
Het convenant Preventie Huisuitzetting, in 2008
gesloten tussen verschillende organisaties in
Almere (waaronder de gemeente, de corporaties
en het budgetbureau Almere), heeft geleid tot een
daling van het aantal aanzeggingen tot ontruiming:
van 157 in 2008 naar 113 in 2009. Ook
waren er elf minder ontruimingen dan in 2008.
Ymere is aangesloten bij Kleurrijk Almere, een
platform dat zich wil inspannen om de diversiteit
in de Almeerse samenleving te stimuleren.
Daartoe wisselen de leden met elkaar en met
derden kennis uit, teneinde elkaar te inspireren
en netwerken te ontwikkelen.
Ymere jaarverslag 2009 41

42
7.2 Gebieds- en projectontwikkeling
en herstructurering
In 2009 opgeleverde nieuwbouwwoningen: zie
onderstaande tabel.
7.3 Wonen, leven, groeien
Wijkaanpak
Bouwmeesterbuurt
Het Bouwmeesterhuis in de gelijknamige buurt
ontpopt zich als hét ontmoetingscentrum voor
de bewoners. Hier worden veel activiteiten ondernomen
met kinderen, ouderen en scholieren.
Onlangs vond zelfs de eerste protestvergadering
in het Bouwmeesterhuis plaats. In 2009 is ook
een Activeringscentrum geopend. Bewoners
met een uitkering en een grote afstand tot de
arbeidsmarkt ontwikkelen in deze ‘huiskamer’ in
groepsverband hun vaardigheden. Daarmee zijn
belangrijke voorwaarden vervuld om bewoners te
activeren en om ze te stimuleren zich in te zetten
voor de buurt.
In 2009 is samen met de bewoners gewerkt aan
Opgeleverde nieuwbouwwoningen 2009
een ruimtelijke visie om doorstroming in de wijk
mogelijk te maken. Die doorstroming is gericht
op woningtypen die nu niet beschikbaar zijn.
Daarmee zorgen we ervoor dat de Bouwmeesterbuurt
toekomstperspectief houdt. Hiertoe
is onderzoek naar woonwensen gedaan en zijn
locaties geselecteerd voor nieuwbouw in de wijk.
Een groot deel van de wijk verschoot letterlijk
van kleur door een schilderbeurt in een nieuw
kleurenschema. Het heeft veel meer uitstraling en
een duidelijker identiteit opgeleverd.
De Wierden
In 2009 zijn het buurthuis Wierdendok en het
Buurtatelier geopend, een resultaat van de Betere
Buurtprijs. In de ruimtelijke visie, die samen met
bewoners werd ontwikkeld, ligt de nadruk op
‘bouwen voor de buurt’ en differentiatie van de
woningvoorraad.
Stedenwijk
In Stedenwijk is de renovatie van 149 woningen
rondom de Alkmaargracht gestart na een uitgebreide
informatieronde voor bewoners, en met
Naam project Stadsdeel Aantal Portefeuille Bijzonderheden
De Verwondering Almere-Poort 14 Wonen & Stijl Levensloopbestendig
Amerika Almere-Poort 47 Sociale Huur via Huur op Maat verhuurd
Brugwoningen Almere-Poort 36 Sociale Huur
Kindlint Almere-Poort 4 Sociale Huur
Totaal nieuwbouwhuurwoningen 101
Columbuskwartier 45 Bedrijfsonroerendgoed Parkeerplaatsen
Columbuskwartier 93 Koop
Totaal nieuwbouwkoopwoningen 93

foto:
Danswijk, Almere
hun bijna volledige instemming. Ruim de helft
van de woningen is inmiddels gerenoveerd.
Stedenwijk heeft een eigen buurtontmoetingsruimte
gekregen aan het Enschedepad 28. De
bewonersorganisatie Gelderlandbuurt organiseert
hier allerlei activiteiten voor, door en met
de buurtbewoners: van huiswerkbegeleiding tot
computerlessen en handvaardigheid. De toeloop
is groot.
Ymere heeft contact met vier bewonersorganisaties
in Stedenwijk. Daarmee heeft ieder kwadrant
in de wijk een eigen vertegenwoordiging. De
contacten waren er vooral op gericht om te bepalen
welke activiteiten er in 2010 moeten worden
georganiseerd.
Aan de Edestraat heeft Ymere een ruimte verhuurd
die dienst doet als Activeringscentrum. Van
daaruit motiveert de gemeente mensen met een
uitkering om zich actief in de wijk op te stellen.
Op ons initiatief volgt in 2010 een kort, intensief
onderzoek naar kansen en mogelijkheden voor
optimalisering van de wijkeconomie. Ook participeren
we in een studie naar de haalbaarheid van
een brede school.
Leefbaarheid
In de Stedenwijk hebben jongeren in het kader
van het project Kan Wel Jong een geslaagd buurtfeest
georganiseerd rondom de playground. Veel
jongeren kwamen erop af.
In De Wierden is Web in de Wijk gestart met 64
deelnemende bewoners. De deelnemers leren
hoe zij zelf een website kunnen bouwen en
onderhouden. Deze persoonlijke websites zijn
ondergebracht onder de buurtwebsite.
In de Danswijk hebben bewoners de Eerste
Almeerse Smartlap geschreven tijdens een aantal
workshops. In dit levenslied komt het leven en
wonen in de wijk tot uitdrukking.
Ymere jaarverslag 2009 43

8 Activiteiten in
de gemeente
Amsterdam
Overzicht toewijzingen 2009 en bezit in Amsterdam op 31 december 2009
Eén- en tweepersoonshuishoudens
Huishoudens van drie of meer personen
Goedkoop Betaalbaar Duur Totaal
Huur
< € 348,98
Huur
> € 348,99 –
< € 499,51
Huur
> € 499,52
158 468 124 750
Huur
< € 348,98
Huur
> € 348,99 –
< € 535,33
Huur
> € 535,34
42 179 77 298
Aantal toewijzingen eerste helft 2009 200 647 201 1.048
Eén- en tweepersoonshuishoudens
Huishoudens van drie of meer personen
Huur
< € 357,36
Huur
> € 357,37–
< € 511,50 Huur > € 511,51
141 504 200 845
Huur
< € 357,36
Huur
> € 357,37 –
< € 548,17
Huur
> € 548,18
20 165 144 329
Aantal toewijzingen tweede helft 2009 161 669 344 1.174
Totaal aantal toewijzingen Amsterdam 2009 361 1.316 545 2.222
Aantal woningen 45.445
Aantal eenheden bedrijfsonroerendgoed 1.394
Aantal parkeerplaatsen/garages 1.540
Opgeleverde nieuwbouwhuurwoningen 662
Opgeleverde koopwoningen 290
Verkochte huurwoningen 288
Ymere jaarverslag 2009 45

46
Wonen & Zorg
• In het complex Westerkaap op het Westerdokseiland
heeft Ymere in samenwerking met De
Alliantie en Osira een woonomgeving met service
en zorg gerealiseerd. Begin 2009 zijn een servicepunt,
49 Wibo-woningen en vijf rolstoelwoningen
opgeleverd. Hiervan zijn 19 Wibo-woningen en
twee rolstoelwoningen in gebruik genomen door
een Surinaamse woongroep.
• In de Aakstraat zijn in december 31 Wibo-woningen
opgeleverd, als onderdeel van een groter
project met koop- en huurwoningen.
• Begin 2009 zijn 16 ADL-woningen opgeleverd
op IJburg.
• Eind 2009 is Foibos opgeleverd in Amsterdam-
Zuidoost. Het gaat hier om 26 Wibo’s, 46 groepswoningen
en een zorgsteunpunt.
• Vijf adressen aan het Zaandammerplein zijn
samengevoegd tot een woonzorgvoorziening
voor jeugdopvang door Spirit.
• In 2009 is gestart met de bouw van 28 Wibo’s in
Geuzenbaan 5.
• Verder is begonnen met de realisatie van 96
Wibo’s, 20 rolstoelwoningen, vier groepswoningen,
64 levensloopgeschikte vrijesectorwoningen
en een gezondheidscentrum in de Kadoelerbreek
in Amsterdam-Noord.
• In de Wending in Amsterdam-West is de bouw
gestart van 25 Wibo-woningen en een wijk-
servicepunt.
Wonen & Stijl
In 2009 zijn er in Amsterdam 254 nieuwbouwwoningen
opgeleverd. Daarnaast zijn de volgende
projecten gestart:
• 40 nieuwbouwappartementen in Noordermare
in Nieuwendam-Noord;
• 19 renovatiewoningen in de Pijp;
• 8 renovatiewoningen op het Kastanjeplein;
• 8 renovatiewoningen in het project De Wittenkade;
• 25 renovatiewoningen aan de Spaarndammerdijk.
Student & Wonen
• In 2009 heeft Ymere specifieke woonruimte
gecreëerd voor internationale promovendi (PhDstudents)
van de Vrije Universiteit.
• Met het ROC van Amsterdam en Spirit jeugdhulpverlening
is Ymere het project 3H (Huiswerk,
Hulp en Huisvesting) begonnen. Jongeren die
in de problemen zijn geraakt door incidenten
thuis of in hun omgeving, kunnen met tijdelijke
ondersteuning van de gezamenlijke partijen op
eigen kracht hun opleiding succesvol afronden.
Het project past in het kader van de landelijke
doelstellingen van ‘Aanval tegen de uitval’, bedoeld
om vervroegde schoolverlaters begeleiding
en onderdak te bieden.
• In samenwerking met de Stichting Topsport
Amsterdam en Mountain Network Amsterdam is
een bijzonder woonconcept voor topsportende
studenten ontwikkeld. Begin 2011 krijgen de eerste
studenten in de Eretribune aan de Laan van
Spartaan in Bos en Lommer hun sleutel.
Bedrijven & Onroerend Goed
Noord: Buiksloterham
De renovatie van Atelier Volten in Buiksloterham
is in 2009 begonnen. Het gaat om een project
in het kader van gebiedspromotie. Ymere krijgt
op termijn zeer veel woningen en bedrijfsonroerendgoed
in Buiksloterham. Bijzonder aan
dit project is de samenwerking met de Stichting
Atelier Volten, die het erfgoed van de kunstenaar
beheert. Deze stichting is al gevestigd in het
pand. Commerciële horeca wordt eraan toegevoegd
om het aantrekkelijker te maken.
Oost/Watergraafsmeer: herstructurering Dapperbuurt
en Oosterparkbuurt
In de Dapperbuurt en de Oosterparkbuurt wordt
het bestaande bezit (vaak ingrijpend) gerenoveerd.
In deze buurten hebben we veel winkels en
kantoorruimtes in de plinten van de woningblokken.
Deze worden meestal in stand gehouden na
renovatie. Dat betekent zorgvuldig uitplaatsen,
waar nodig compenseren en eventueel laten
terugkeren. Het behoud van deze ruimten geeft
Ymere ook in de toekomst handvatten om te
sturen in de kwaliteit van dit gebied.
Zuidoost: Centrum voor Beeldende Kunsten
In Amsterdam-Zuidoost is een complex gereedgekomen
voor wonen en zorg, waarin ook
een grote bedrijfsruimte is gerealiseerd voor de
huisvesting van het Centrum voor Beeldende
Kunsten Zuidoost. De verhuur wordt financieel
ondersteund met een verbouwingsbijdrage van
het stadsdeel. Het complex deelt zijn binnentuin
met het stadsdeelkantoor.
Zeeburg: IJburg
De bedrijfsruimten in de plinten van Ymereblokken
worden verhuurd aan kleinere lokale
partijen. In de huidige markt op IJburg loopt de
verhuur lastig. Desondanks is het gelukt om bijna
90% van de begane grond van ons gebouw Multifunk
aan de IJburglaan in 2009 te verhuren.
8.1 Lokale belanghouders
Gemeente Amsterdam
Prestatieafspraken
In 2006 hebben de gezamenlijke Amsterdamse
corporaties, verenigd in de Amsterdamse Federatie
van Woningcorporaties (AFWC), prestatie-

foto:
Bed en Brek in
Van der pek,
Amsterdam-Noord
afspraken gemaakt met de gemeente Amsterdam,
de Amsterdamse stadsdelen en de Huurdersvereniging
Amsterdam. De afspraken hebben een
looptijd van vier jaar. De partijen bevestigen de
ambitie om samen te werken aan een stad waar
mensen naar hun zin kunnen wonen, kunnen
aarden en willen wortelen.
De kern van de afspraken is dat de woningcorporaties
zo’n € 2,3 miljard investeren in nieuwe
socialehuurwoningen, herstructurering, woningverbetering
en leefbaarheid. Ruim € 1 miljard
daarvan is onrendabel. Ter compensatie mogen
de Amsterdamse woningcorporaties gezamenlijk
per jaar zo’n drieduizend socialehuurwoningen
verkopen. Zeker zo belangrijk is de afspraak om
65% van de wederverhuringen aan te bieden aan
de primaire doelgroep en 85% aan de mensen
met een inkomen tot € 36.340 bruto per jaar (de
voormalige ziekenfondsgrens).
Vroeg Eropaf
Ymere is deelnemer aan het convenant Vroeg
Eropaf. Hierin werken de gemeente, woningcorporaties
en instellingen voor maatschappelijke
dienstverlening samen om ontruimingen in
verband met huurschuld te voorkomen. Ymere
heeft in 2009 1.068 meldingen doorgegeven aan
de instellingen voor maatschappelijke dienstverlening.
Van de afgehandelde meldingen is na
twee maanden bij ruim 25% de huurachterstand
ingelopen en bij 16% de huurachterstand opgelopen.
Bij de overige gevallen is de huurschuld
gelijk gebleven of deels afbetaald, of er is een
regeling getroffen.
Huurders(organisaties)
Door het samenvoegen van de verschillende
kantoren na de fusie tussen Ymere en de Woonmaatschappij
is in 2009 het bezit in Amsterdam
opnieuw verdeeld over vier locaties. Deze locaties
hebben veel tijd en energie geïnvesteerd in het
opbouwen van relaties met bewonerscommissies
in hun vernieuwde werkgebied. Hierbij zijn
verschillende kennismakingsavonden georganiseerd.
8.2 Gebieds- en projectontwikkeling
en herstructurering
In 2009 opgeleverde nieuwbouwwoningen: zie
tabel op de volgende pagina.
In 2009 zijn in Amsterdam 443 woningen gerenoveerd.
Verder is begonnen met de nieuwbouw van
711 huur- en koopwoningen en met de renovatie
van 183 woningen.
In 2009 is een samenwerkingsverband gesloten
met de stichting Het Hofje de Zeven Keurvorsten
in de Jordaan, Amsterdam-Centrum. Deze
samenwerking is gericht op de renovatie en restauratie
van vijftien woningen met kapel. Sinds
eind 2009 is Ymere ook verantwoordelijk voor het
beheer van dit hofje.
8.3 Wonen, leven, groeien
Wijkaanpak
Amsterdam-Noord
Met het stadsdeel Amsterdam-Noord zijn in 2008
afspraken gemaakt over de aanpak van de wijk,
het programma van aanpak en de verdeling van
werkzaamheden. Ymere werkt mee aan verbetering
van de wijkeconomie, het creëren van
werktrajecten voor kansarme jongeren, en aan
talentontwikkeling en ontmoetingsplekken in de
wijk. Hieronder geven we enkele voorbeelden.
Revitalisering wijkeconomie Van der Pekbuurt
Samen met het stadsdeel is een winkelstraatmanager
aangesteld. Concrete resultaten zijn
zichtbaar geworden: vier winkelbedrijven zijn
opgeknapt, rolluiken zijn door kunstenaars opge-
Ymere jaarverslag 2009 47

48
frist, en er is een ruilwinkel (Elythe) geopend. Ook
is met succes een wekelijkse buurtmarkt opgezet.
Bed en Brek in de Van der Pek
Bed en Brek in de Van der Pek is een kunstproject
dat is uitgemond in een tijdelijk hotel, ingericht
door kunstenaars met hulp van buurtbewoners.
Het afgelopen jaar waren er driehonderd overnachtingen;
de klanttevredenheid van de bezoekers was
gemiddeld een 9,2. De exploitatie is in handen van
het werkervaringsbedrijf in Amsterdam-Noord.
Opgeleverde nieuwbouwwoningen 2009
Werkbedrijf Van der Pek
Naar het voorbeeld van het buurtbeheerbedrijf
Reimerswaalbuurt is in september in de Van der
Pekbuurt gestart met het opzetten van een duurzaam
en erkend leer-werkbedrijf voor buurtbeheer.
De werkzaamheden voor dit bedrijf komen
voort uit het beheer en een klussendienst voor de
oude Van der Pekbuurt en de nieuwe stedelijke
stadswijk Overhoeks. Zodoende ontstaat er ook
een verbinding tussen Overhoeks en de Van der
Pekbuurt.
Naam project Stadsdeel Aantal Portefeuille Bijzonderheden
Aakstraat Noord (Banne Buiksloot) 26 Sociale Huur
Aakstraat Noord (Banne Buiksloot) 32 Wonen & Zorg Wibo
Kaapstander Noord (Banne Buiksloot) 48 Wonen & Stijl
De Opgang Noord (Buiksloterham) 40 Sociale Huur
Science Park Andros Oost (Watergraafsmeer) 69 Wonen & Stijl
Batik Oost (Indische buurt) 41 Sociale Huur
Batik Oost (Indische buurt) 28 Wonen & Stijl
Batik Oost (Indische buurt) 6 Wonen & Zorg
Westerkaap Centrum 49 Wonen & Zorg Wibo (19 voor Surinaamse
woongroep)
Westerkaap Centrum 5 Wonen & Zorg Rolstoelwoningen (2 voor Surinaamse
woongroep)
Confucius West (Slotermeer) 9 Sociale Huur Eengezinswoningen
Confucius West (Slotermeer) 19 Sociale Huur
Slotermeerhof West (Slotermeer) 30 Sociale Huur
Bomentuin West (Slotermeer) 49 Wonen & Stijl
Zeeburg (IJburg-Oost) 69 Sociale Huur
Zeeburg (IJburg-Oost) 16 Wonen & Zorg ADL
Ypark Zeeburg (Haveneiland-Oost) 60 Wonen & Stijl
Foibos Zuidoost 28 Wonen & Zorg Wibo
Foibos Zuidoost 38* Wonen & Zorg Groepswoningen
Totaal nieuwbouwhuurwoningen 662
* rekeneenheid voor het zorgsteunpunt en 46 groepswoningen (22 Amsta en 24 Cordaan)
Foibos Zuidoost 1 Zorgsteunpunt
Westerkaap Centrum 1 Servicepunt i.s.m. De Alliantie en Osira
Noord (Banne Buiksloot) 20 Koop
Science park Oost (Middenmeer) 31 Koop
Oost (Haarlemmerbuurt) 29 Koop
Het Facet West (Chassébuurt) 40 Koop
Confucius West (Slotermeer) 14 Koop
Slotermeerhof West (Slotermeer) 5 Koop
De Punt West (Zuidwest kwadrant) 74 Koop
IJburg (Haveneiland-Oost) 77 Koop
Totaal nieuwbouwkoopwoningen 290

foto:
Noorderparkkamer:
huiskamer en
ontmoetingsplek,
Amsterdam-Noord
De Tolhuistuin
Vooruitlopend op de officiële opening in het
najaar van 2010 heeft de Tolhuistuin een breed
programma aangeboden in de aangrenzende Van
der Pekbuurt. Hiermee wil Ymere een verbinding
leggen tussen de oude buurt en het nieuwe
Overhoeks. Gedurende de zomer was er in de
weekends een rijkgeschakeerd zomerprogramma
in de Tolhuistuin. De activiteiten trokken circa
dertigduizend bezoekers. De Tolhuistuin wordt in
de toekomst een van Ymeres ontmoetingsplekken
van de 21 e eeuw.
Talentontwikkeling
Ymere steekt in verschillende vormen energie
in talentontwikkeling in Amsterdam-Noord.
Bijvoorbeeld door het project Van Huisvrouw
naar assistent-huismeester (een samenwerkingsproject
met het Amsterdams Steunpunt Wonen),
door stageplaatsen voor 75 tweedejaars vmboleerlingen,
en door een opdracht te verlenen aan
studenten van de Universiteit van Amsterdam om
een verbinding te leggen tussen de oude Van der
Pekbuurt en Overhoeks.
Noorderparkkamer
De Noorderparkkamer heeft zichzelf in 2009
waargemaakt als culturele huiskamer en ontmoetingsplek.
Er is een groot aantal verrassende
culturele activiteiten georganiseerd met musici,
beeldende kunstenaars, schrijvers en theatermakers.
Ze trokken ruim vijftienduizend bezoekers,
waarvan 30% uit het stadsdeel Amsterdam-
Noord. De Noorderparkkamer werd verkozen tot
beste initiatief voor een betere leefbaarheid in de
stad (Droomstadproject) tijdens de Internationale
Architectuur Biënnale Rotterdam.
Amsterdam-Oost
Indische Buurt
Samen Indische Buurt is de naam voor de
intensieve samenwerking in de wijkaanpak in
de Indische Buurt tussen het stadsdeel en de
woningcorporaties. In 2009 werden onder andere
de volgende positieve resultaten geboekt.
• Een geweldig Samen Indische Buurtfestival, een
initiatief van en georganiseerd door bewoners.
• Een goede doorstart met Op Bezoek In de Buurt
(een achter-de-voordeurproject, gericht op armoedebestrijding).
• Ymere heeft samen met het stadsdeel, Eigen
Haard en De Alliantie de Javastraat op de Amsterdamse
kaart gezet.
• Het Fotografieproject, waarbij bewoners in
samenwerking met een kunstenaar foto’s maakten
van wat zij prettig of minder prettig vinden aan
hun woning of wooncomplex. Het spreekt bewoners
aan dat ze zelf kunnen aangeven wat hen blij
maakt of irriteert. Foto’s kunnen het begin zijn
van verbeterde relaties tussen huurders onderling.
• Het opknappen van de wijkmeesterruimte in de
Sumatrastraat, door het stadsdeel, woningcorporaties
en de welzijnsinstelling. Dankzij deze
nieuwe functie in de buurt kunnen bewoners,
vrijwilligers en instellingen gratis gebruikmaken
van de ruimte die Ymere ter beschikking stelt.
Transvaal Steeds Beter
• De Transvaalbuurt scoorde een 7,5 op de Kwaliteitskaart
Bewonersparticipatie. Daarmee komt
de buurt uit de bus als een van de beste buurten
van Amsterdam. Het onderzoek werd uitgevoerd
in opdracht van het Landelijk Samenwerkingsverband
Aandachtswijken (LSA).
• Ruim 130 buurtbewoners waren actief tijdens
de actiedag Transvaal Steeds Schoner. In totaal
haalden ze 106 kilo zwerfafval op.
• Samen met bewoners heeft Ymere vijftig tuinen
opgeknapt. Dat leverde niet alleen mooie
voortuinen op, maar ook veel contact tussen de
bewoners.
• Via gerichte investeringen werken de samenwerkende
partners verder aan de verbetering van
de wijkeconomie. Ymere heeft drie bedrijfsruimten
opgeknapt om de uitstraling te verbeteren.
• Voor het centraal gelegen Krugerplein is het
plan van de ontmoetingsplek van de 21e eeuw
uitgewerkt. Het is inmiddels met bewoners en
ondernemers besproken.
• Ymere heeft namens de partners ook gerichte
initiatieven ontwikkeld voor talentontwikkeling.
35 jongeren en contactvaders hebben de Multiculturele
Empowermenttraining met positief resultaat
afgerond. Aan de film FC Transvaal deden
veertig buurtbewoners mee.
Ymere jaarverslag 2009 49

50
Amsterdam-West
In Amsterdam-West ligt de nadruk op de aanpak
van jongerenoverlast en op de ondersteuning
van talentontwikkeling en werk(toeleiding) bij
jongeren. Een belangrijk middel hierbij zijn de
buurtbeheerbedrijven.
• In Nieuw-West werkt Ymere samen met
buurtbeheerbedrijf Wonen en Werken in de Wijk
(WW&W). In 2009 zijn zestien leerwerkplekken
voor jongeren gecreëerd.
• In Buurt 5 is het basis-Buurtbeheerbedrijf van
start gegaan als opmaat naar een structureel
leer-werkbedrijf. Vijf werkzoekenden doen werkervaring
op door in een leertraject uiteenlopende
werkzaamheden te verrichten. Ymere werkt hier
samen met het stadsdeel.
• Het Buurtbeheerbedrijf Nieuw-Reimerswaal
(BBNR) is gestart. Het biedt vier jongeren een
leer-werkplek.
Geuzenveld-Slotermeer
• In november is het Jongerencentrum Immanuel
Kanthof (JIK) in Buurt 5 geopend in een woning
van Ymere. Aan de opening gingen gesprekken
met jongeren en bewoners uit de wijk vooraf.
Daarin zijn hun behoeften gepeild. Een belangrijk
programmaonderdeel is de inzet van jongeren
voor bewoners in de buurt, in het kader van
de wijkaanpak.
• In december was de start van het project Sport
als middel om de maatschappelijke participatie
van bewoners in Buurt 5 te verbeteren. Ymere
heeft de verschillende samenwerkingspartners
(DMO, stadsdeel, GGD, Hogeschool van Amsterdam)
bij elkaar gebracht. In december is
een kwartiermaker aangesteld, die namens alle
partijen in twee maanden tijd het projectplan
uitwerkt tot een concreet uitvoeringsplan.
Apple is ooit in
een oude garage begonnen.
Eens kijken wat
er uit deze komt.
YMERE TOVERT VOORMALIGE GARAGE NOTWEG
OM IN EEN CREATIEVE HOTSPOT.
Ymere investeert veel in de ontwikkeling van maatschappelijk
vastgoed en de creatie van ontmoetingsplekken die een
bijdrage leveren aan de levendigheid en aantrekkelijkheid van
wijken. Zo hebben we samen met de gemeente Amsterdam
recent een nieuwe tijdelijke creatieve hotspot gerealiseerd in de
voormalige autogarage aan de Notweg in Amsterdam Osdorp.
Uiteenlopende creatieve bedrijven en organisaties komen hier
samen om te werken aan projecten, producten en activiteiten.
Deze bruisende ontmoetingsplek biedt ruimte voor talent en
geeft een positieve impuls aan de buurt. Nog meer van die
impulsen vindt u op www.ymere.nl
Osdorp
• In oktober is de Notweggarage officieel geopend.
In deze voormalige garage zijn werkplekken
ontwikkeld voor creatieve ondernemers,
buurtbewoners en voor modeatelier Pal West.
Alle ruimtes in de Notweggarage zijn in de loop
van 2009 verhuurd aan kleinschalige bedrijven.
De voormalige garage is ook een plaats waar
bewoners uit de buurt en zelfs mensen van ver
daarbuiten elkaar bij verschillende activiteiten
kunnen ontmoeten.
• In 2009 zijn twee projecten VoorUit in Osdorp
gestart: één in Reimerswaal en één in De Punt.
Studenten van de Vrije Universiteit verrichten
maatschappelijke activiteiten (zoals huiswerkbegeleiding)
in ruil voor gratis huisvesting in
tijdelijk beschikbare woningen.
• De portiekgesprekken met bewoners in
Reimerswaal zijn begonnen. De eerste serie portieken
is in overleg met de bewoners opgeknapt.
• In mei is de moestuin in Reimerswaal geopend.
Deze tuin is tot stand gekomen na een uitgebreid
participatietraject met bewoners uit de wijk.
Bos en Lommer
In Bos en Lommer ligt de prioriteit bij de verbetering
van de lokale wijkeconomie, de verbetering
van ‘schoon, heel en veilig’ en de ontwikkeling
van een brede school aan het Karel Doormanplein.
Hiervoor is in oktober het project Landlust
Springlevend van start gegaan. Studenten van de
Hogeschool van Amsterdam worden gedurende
het collegejaar 2009-2010 gehuisvest in tijdelijke
woningen in Landlust, en werken in ruil daarvoor
mee aan de ontwikkeling van de brede school
op het Karel Doormanplein in de vorm van
huiswerkbegeleiding, trainingen en naschoolse
activiteiten.
De Baarsjes
In de Baarsjes is het resultaat van samenwerking
bij de wijkaanpak goed zichtbaar. Ymere heeft in
2009 gewerkt aan de veiligheid en een mooie monumentale
uitstraling, onder meer door nieuwe
verlichting aan te brengen in de Chassébuurt
(met een bijdrage van het stadsdeel), door de
oplevering van de nieuwe Van Speijktuin met een
sierhek, en de reiniging van de gevels van diverse
panden in de Witte de Withstraat.
Ymere heeft ook proeftrapportalen ontwikkeld.
Met dezelfde middelen wordt daarmee een mooier,
onderhoudsvriendelijker, veiliger en energiezuiniger
trapportaal gecreëerd. De resultaten zijn
positief. Ze worden gebruikt bij de aanpak van
andere trapportalen.

foto:
Complex Multifunk
op IJburg in
Amsterdam
8.4 Leefbaarheid
Amsterdam-Noord
Bloemenbuurt
• In de Bloemenbuurt is Ymere in 2009 samen
met buurtbewoners en het stadsdeel begonnen
met de aanleg van een moestuin op een braakliggend
stukje grond in Floradorp. Deze tuin wordt
medio 2010 opgeleverd.
• Theatergroep Zina heeft vijf filmpjes gemaakt
van diverse actieve buurtbewoners. Ze
zijn vertoond op een bijeenkomst, waardoor een
vruchtbare discussie ontstond over wat bewoners
kunnen doen voor hun buurt. Ook is samen met
bewoners een fotografieproject uitgevoerd. Van
de foto’s zijn posters gemaakt voor de ramen in
de buurt. De pakkende teksten op de posters lokken
discussie uit.
IJazz en Over het IJ-festival
In juni heeft Ymere 150 bewoners de kans gegeven
het IJazz festival gratis te bezoeken. In juli
heeft het Over het IJ-festival op ons verzoek een
gratis buurtvoorstelling gegeven op locatie bij het
Ymerecomplex Het Breed.
Amsterdam-Oost
Kansrijk Zuidoost
De huis-aan-huisbezoeken zijn in 2009 met succes
voortgezet. Daarnaast was er veel aandacht
voor flankerende maatregelen. Het project ‘Iedereen
Doet Mee!’, geïnitieerd door Ymere, sprong in
het oog. Het biedt twintig eenoudergezinnen in
de H-buurt ondersteuning en perspectief. In 2010
volgt een conferentie rondom dit thema.
Multifunk
Het Multifunk-complex op IJburg leek in 2008
plotseling af te glijden. Bewoners klaagden, er
was nauwelijks participatie en veel vandalisme.
Zo sneuvelden tientallen ruiten van de bedrijfspanden.
Ymere heeft daarom een bewonersavond
georganiseerd, waarna concrete afspraken
met de bewoners zijn gemaakt. In 2009 zijn de
volgende zaken uitgevoerd.
• In de kelder is cameratoezicht.
• Het sluitsysteem is aangepast.
• Er zijn portiekgesprekken gehouden, waarbij
bewoners leefregels hebben opgesteld.
• Er is een bewonerscommissie opgericht.
De bewoners van Multifunk zijn inmiddels positiever
en trotser op hun woonomgeving.
Amsterdam-Centrum
Hercules Segherskwartier
Ymere, het stadsdeel en welzijnsorganisatie
Combiwel hebben in 2008 een samenwerkingsovereenkomst
gesloten om de leefbaarheid te
verbeteren van het Hercules Segherskwartier in
de Pijp. In 2009 heeft Ymere een aantal portieken
opgeknapt. Ook zijn voorbereidingen gestart
voor de verbetering van andere portieken, van
het bordes aan de Hercules Seghersstraat, en de
onderdoorgang tussen de Govert Flinckstraat en
de Albert Cuypstraat.
Marathonbuurt & Olympische Coalitie
In de Marathonbuurt is het stadsdeel Oud-Zuid
gestart met een integrale wijkaanpak. Ymere
zorgt in het project Olympia voor het opknappen
van 548 woningen en 38 bedrijfsruimtes. Bewoners
kunnen kiezen uit een beperkte renovatie
(het aanbrengen van mechanische ventilatie en
centrale verwarming), een ingrijpende renovatie,
of verhuizen met stadsvernieuwingsurgentie.
Afgelopen zomer is de eerste fase gestart.
Een deel van de Marathonbuurt valt in het werkgebied
van de Olympische Coalitie, waarin Ymere
participeert. Deze coalitie wil ervoor zorgen dat
een creatieve samenwerking ontstaat tussen de
belangrijkste partijen in het gebied, zodat het een
Olympische uitstraling krijgt door activiteiten,
ontmoetingen en passende evenementen.
Amsterdam-West
Samen met stadsdeel De Baarsjes is in 2009
tweemaal een Chassétour georganiseerd: met
bewoners en met professionals. De tours werden
gevolgd door conferenties om de verdere stappen
te bespreken. Het stadsdeel en de corporaties
hebben de resultaten verwerkt in het BuurtUitvoeringsplan
2010 en verder.
Het project De Boot (in samenwerking met de
Hogeschool van Amsterdam, de Universiteit van
Amsterdam en het stadsdeel) is geëvalueerd. De
conclusie is dat het project zeer succesvol is. Het
is in 2009 uitgebreid met een Jongeren Advies
Punt van het stadsdeel op dezelfde locatie.
Ymere jaarverslag 2009 51

9 Activiteiten in
de gemeente
Haarlem
Overzicht toewijzingen 2009 en bezit in Haarlem op 31 december 2009
Eén- en tweepersoonshuishoudens
Huishoudens van drie of meer personen
Goedkoop Betaalbaar Duur Totaal
Huur
< € 348,98
Huur
> € 348,99 –
< € 499,51
Huur
> € 499,52
120 93 22 235
Huur
< € 348,98
Huur
> € 348,99 –
< € 535,33
Huur
> € 535,34
0 22 2 24
Aantal toewijzingen 1e helft 2009 120 115 24 259
Eén- en tweepersoonshuishoudens
Huishoudens van drie of meer personen
Huur
< € 357,36
Huur
> € 357,37–
< € 511,50 Huur > € 511,51
147 107 88 342
Huur
< € 357,36
Huur
> € 357,37 –
< € 548,17
Huur
> € 548,18
3 32 19 54
Aantal toewijzingen tweede helft 2009 150 139 107 396
Totaal aantal toewijzingen Haarlem 2009 270 254 131 655
Aantal woningen 9.460
Aantal eenheden BOG 126
Aantal parkeerplaatsen/garages 735
Opgeleverde nieuwbouwhuurwoningen 59
Opgeleverde koopwoningen 91
Verkochte huurwoningen 62
Ymere jaarverslag 2009 53

54
foto: Complex
Korendrager,
Haarlem
Wonen & Zorg
• In 2009 zijn drie historische panden aan de
Spaarnwouderstraat gerenoveerd en verbouwd
tot vijf appartementen en drie bedrijfsruimten.
De panden zijn in gebruik genomen door RIBW/
KAM.
• In 2009 is Ymere voor de Hartekamp Groep
gestart met de bouw van twaalf woningen (over
drie verdiepingen) op het DSK-terrein.
• Bovendien is de bouw gestart van zeven ADLwoningen
voor Fokus in De Raaks.
Student & Wonen
Een deel van de studentenwoningen in Haarlem
bleek niet interessant voor studenten, maar wel
voor reguliere jongeren. Ymere heeft daarom

esloten deze woningen per 1 januari 2009 weer
via het reguliere woonruimteverdelingssysteem
aan jongeren aan te bieden.
Wonen & Stijl
In Haarlem zijn twee projecten opgeleverd met
middeldure huurwoningen: elf eengezinswoningen
in de Korendrager, en vijf woningen in het
Rijksmonument De Fourage in het project De
Ripperda.
Bij twee projecten is de bouw gestart:
• 55 eengezinswoningen in het project Doctorshof
in Schalkwijk.
• 45 nieuwbouwappartementen in het project
Raaks.
Bedrijven & Onroerend Goed
In 2009 zijn in de gerenoveerde Greinerschool de
atelierruimtes en de commerciële ruimtes van de
VORK-leden opgeleverd. De ruimtes zijn inmiddels
verhuurd. In het vervolgtraject (met een
doorloop naar 2010) staan het kinderdagverblijf
en de overige commerciële ruimtes gepland.
Kunst en groen
In de Slachthuisbuurt is het kunstproject De Verhalenkeuken
gerealiseerd. Dit project is gestart in
september 2008. Een jaar lang zijn hier culturele
activiteiten geprogrammeerd. Kunstenaars werkten
samen met buurtbewoners aan markante
momenten die een bijdrage leverden aan een
nieuw gemeenschappelijk verhaal in de buurt.
9.1 Lokale belanghouders
Gemeente Haarlem
In de gemeente Haarlem heeft Ymere, samen
met de andere woningcorporaties die daar actief
zijn, de prestatieafspraken met de gemeente
Opgeleverde nieuwbouwwoningen 2009
vastgelegd in het Antwoord aan Haarlem. In 2009
is vooral gesproken over de manier waarop de
corporaties hun prestaties in dit kader jaarlijks
aan de gemeente gaan rapporteren.
Daarnaast zijn met de gemeente nadere afspraken
gemaakt over duurzaamheid (Haarlem
Klimaatneutraal). Ook is in 2009 het wijkcontract
Meerwijk, waarin Ymere participeert, ondertekend.
Op verzoek van de gemeente is in Haarlem een
project gestart om huisuitzettingen van ouderen
boven 65 jaar en gezinnen met kinderen onder
18 jaar te voorkomen. De woningcorporaties
hebben hiertoe met de gemeente een convenant
gesloten. De corporaties dragen bij aan het inhuren
van regievoerders van de GGD. Zij bezoeken
de gezinnen vroegtijdig en proberen ze te begeleiden
bij hun financiële (en vaak ook andere)
problemen. Huisuitzettingen van de doelgroep
zijn beperkt gebleven tot twee zorgmijdende
gezinnen. Operationeel heeft dit project behoorlijk
wat haken en ogen. Daarom zal in 2010 een
aangepast convenant worden gesloten.
Huurdersorganisatie
In 2009 is vier keer overlegd met de Waakvlam, de
huurdersvertegenwoordiging van huurders van
Ymere in Haarlem. Daarbij is onder meer gesproken
over de volgende onderwerpen:
• de stand van zaken één jaar na de fusie;
• de onderhoudsbegroting;
• het huurbeleid;
• het jaarverslag;
• de brand op het Teylerplein en brandoverslag in
het algemeen;
• de nadere kennismaking tussen bestuursleden
van de Waakvlam en het managementteam van
Ymere.
Naam project Aantal Portefeuille
Roemer Visscher Vondelkwartier 43 Sociale Huur
Korendrager Vondelkwartier 11 Wonen & Stijl
Ripperda (Fourage) Kleverpark 5 Wonen & Stijl
Totaal nieuwbouwhuurwoningen 59
Roemer Visscher Vondelkwartier 22 Koop
Meerwijk 54 Koop
Ripperda Kleverpark 15 Koop
Totaal nieuwbouwkoopwoningen 91
Ymere jaarverslag 2009 55

56
Verhalenkeuken in
De Hamelink,
Haarlem
Daarnaast is er eens per zes weken overleg tussen
Ymere en de Waakvlam over operationele zaken.
In dit overleg komen de stand van zaken van (onderhouds)projecten
en actuele ontwikkelingen
rond bewonerszaken aan de orde. Ymere brengt
desgewenst expertise in bij de zeswekelijkse
themabijeenkomsten van de Waakvlam met de
bewonerscommissies.
Bewonerscommissies
Er is ten minste tweemaal per jaar overleg met de
bewonerscommissies van Ymere in Haarlem. In
2009 zijn goede contacten opgebouwd tussen de
nieuwe contactpersonen bij Gebiedsbeheer en de
21 bewonerscommissies.
9.2 Gebieds- en projectontwikkeling
en herstructurering
In 2009 opgeleverde nieuwbouwwoningen:
zie de tabel op pagina 55.
9.3 Wonen, leven, groeien
Wijkaanpak
In Haarlem trekken de gemeente, Ymere en de
overige woningcorporaties gezamenlijk op in de
aanpak van drie aandachtswijken: Boerhaavewijk,
Slachthuisbuurt en Rozenprieel.
Slachthuisbuurt
In het zogenoemde 40+-programma van de
landelijke overheid komt (met cofinanciering
van de woningcorporaties en de gemeente) de
komende vier jaar in totaal vier miljoen euro
beschikbaar voor ondersteuning van de initiatieven
van bewoners en andere partners in
de Zomerzone Slachthuisbuurt en Parkwijk. In
2009 is met succes werk gemaakt van financiële
ondersteuning door dit programma. Het is een
mooi voorbeeld van geslaagde samenwerking
tussen de gemeente, woningbouwcorporaties en
wijkbewoners, waarbij Ymere het voortouw heeft.
Inmiddels hebben bewoners en instellingen in de
wijk meer dan honderd voorstellen ingediend ter
verbetering van de wijk.
De samenwerking in en rondom de brede school
De Hamelink in de Slachthuisbuurt is in 2009
verder verdiept. Het schoolgebouw fungeert
inmiddels als huiskamer van de buurt. Het is de
uitvalsbasis voor wijkgerichte activiteiten voor en
met bewoners, zoals De Verhalenkeuken. Hierbij
leggen buurtbewoners aan de hand van oude
foto’s de oude wijk in woorden vast. De school
zelf is door deze extra inzet zo succesvol en populair
dat er al plannen zijn voor uitbreiding.
Rozenprieel
In het Rozenprieel heeft Ymere in het najaar – in
samenwerking met het NAi en lokale partners –

een zeer succesvolle uitgave gerealiseerd van het
project Maak je eigen Buurt. In dit project benoemen
en beantwoorden acteurs en bewoners samen
vragen en thema’s die in de buurt leven. Het
heeft de belangstelling gewekt van veel bewoners
en hun participatie bewerkstelligd.
Boerhaavewijk
In de Boerhaavewijk is in 2009 gewerkt aan een
gebiedsvisie onder regie van de gemeente, waarbij
de corporaties samenwerken.
Leefbaarheid
In Haarlem was in 2009 sprake van acht tweejarige
wijkcontracten. In de betrokken wijken zijn
afspraken gemaakt over (extra) inzet voor onder
andere het onderhoud van de openbare ruimte,
het stimuleren van ontmoetingen, cultuur en
activiteiten voor ouderen en jongeren.
In het Rozenprieel loopt Ymere voorop bij deze
wijkcontracten. Hier zijn onder andere groen- en
kunstprojecten gerealiseerd of gestart. In andere
wijken hebben we bijgedragen aan diverse
activiteiten: van fitness voor vrouwen tot
(iftar)maaltijden.
Het functioneren van de Wijkkrant Haarlem Oost
als bindmiddel in de buurt is geëvalueerd. Ymere
is voorzichtig positief over de combinatie van
website en tweewekelijkse papieren uitgave.
Aangezien we de komende jaren veel activiteiten
zullen ontwikkelen voor de Zomerzone in het
kader van het preventiebudget, verlengen we de
samenwerking met de partijen voor één jaar.
Brede school
De Hamelink fungeert
als huiskamer
van de buurt en is de
uitvalsbasis voor
wijkgerichte activiteiten.
Delftwijk
In Delftwijk is het samenwerkingsverband Delftwijk
Leeft! actief. Het ontplooit diverse activiteiten,
zoals de succesvolle Dag van de Soep. Ook de
InterimBeheerGroep ontplooit vele activiteiten
om de buurt tijdens de ‘verbouwing’ schoon, heel
en veilig te houden. Verder zijn de eerste stappen
gezet bij de realisatie van de ontmoetingsplek
van de 21 e eeuw aan de Delftlaan-Noord. In 2009
kwam ook een gebiedspromotieplan tot stand.
Het gezamenlijke informatiepunt ‘Delftwijk Vernieuwt’
speelt daar uiteraard een rol in.
Europawijk-Zuid
In het kader van de aanpak van Europawijk-
Zuid hebben de woningcorporaties, onder meer
vertegenwoordigd door een consulent Gebiedsbeheer
van Ymere, op een basisschool lessen
gegeven. Onderwerpen waren: waarom wordt
de Europawijk opgeknapt? Wat doen de woningcorporaties
precies? En wat merken de kinderen
daarvan? Aansluitend is een bezoek gebracht aan
een bouwplaats.
Daarnaast zijn in 2009 diverse activiteiten ontplooid
in het kader van leefbaarheid: van Muziek
in de Wijk tot een ijsbaantje op een braakliggend
terrein.
Europawijk-Zuid en Delftwijk hebben een eigen
website en een eigen krant (die driemaal per jaar
verschijnt). Zo informeren we de bewoners en
bevorderen we de participatie.
Ymere jaarverslag 2009 57

10 Activiteiten in
de gemeente
Haarlemmermeer
Overzicht bezit en toewijzingen in Haarlemmermeer op 31 december 2009
Eén- en tweepersoonshuishoudens
Huishoudens van drie of meer personen
Goedkoop Betaalbaar Duur Totaal
Huur
< € 348,98
Huur
> € 348,99 –
< € 499,51
Huur
> € 499,52
24 121 38 183
Huur
< € 348,98
Huur
> € 348,99 –
< € 535,33
Huur
> 535,34
10 62 17 89
Aantal toewijzingen 1e helft 2009 34 183 55 272
Eén- en tweepersoonshuishoudens
Huishoudens van drie of meer personen
Huur
< € 357,36
Huur
> € 357,37–
< € 511,50
Huur
> € 511,51
17 130 87 234
Huur
< € 357,36
Huur
> € 357,37 –
< € 548,17
Huur
> € 548,18
8 54 46 108
Aantal toewijzingen tweede helft 2009 25 184 133 342
Totaal aantal toewijzingen Haarlemmermeer 2009 59 367 188 614
Aantal woningen 13.336
Aantal eenheden BOG 48
Aantal parkeerplaatsen/garages 489
Opgeleverde nieuwbouwhuurwoningen 0
Opgeleverde koopwoningen 0
Verkochte huurwoningen 38
Ymere jaarverslag 2009 59

60
Renovatie
seniorenflats,
Haarlemmermeer
Wonen & Stijl
In 2009 is de bouw gestart van 25 meergezinswoningen
in het project de Nieuwe Kom (Nieuw-
Vennep).
Wonen & Zorg
In Nieuw-Vennep is de bouw gestart van negentien
units en twee groepswoningen. Deze worden
verhuurd aan het RIBW/KAM. De oplevering
staat gepland voor 2010.
Bedrijven & Onroerend Goed
In Floriande (Hoofddorp) is in 2009 kinderdagverblijf
Mickey’s opgeleverd.
Kunst en cultuur
In 2009 is contact gelegd met de stichting Pier K,
vertrekpunt voor kunst en cultuur. Pier K, dat een
breed scala aan mogelijkheden te bieden heeft,
gaat Ymere ondersteunen bij initiatieven en projecten
voor leefbaarheid.
10.1 Lokale belanghouders
Gemeente Haarlemmermeer
In Haarlemmermeer heeft Ymere in 2009 veel
werk gemaakt van verbetering van de relatie
en de communicatie met de gemeente en de
politiek. Met de gemeente is overlegd over de
prestatieafspraken, de overlegstructuur en de
knelpunten bij projecten. Ymere en de gemeente
hebben een gezamenlijke workshop Gebiedsontwikkeling
georganiseerd voor professionals van
beide organisaties. De presentatie over Almere
Hout Noord was hierbij de inspiratiebron. Het
bleek een goede opmaat te zijn voor de discussie
over de samenwerking bij de toekomstige opgave
in de Westflank.
Vooruitlopend op de gemeenteraadsverkiezingen
van 2010 heeft Ymere met verschillende politieke
partijen contact gelegd en gediscussieerd over
volkshuisvestelijke onderwerpen.
Prestatieafspraken
De lopende prestatieafspraken zijn herzien en
in juni 2009 ondertekend door de gemeente
Haarlemmermeer en Ymere. Aanleiding voor de
herijking was de fusie tussen Ymere en Woonmaatschappij
in 2008. In de prestatieafspraken,
die gelden tot 2012, staan de inspanningen voor
de primaire doelgroep centraal. Zo moet 60%
van de vrijkomende huurwoningen aan deze
groep worden toegewezen. Daarnaast besteden
we aandacht aan de inspanningen op het gebied
van leefbaarheid in de wijken (zie hiervoor de
paragraaf Wonen, leven, groeien).
Overlegstructuur en knelpunten projecten
Bij een aantal projecten loopt Ymere tegen knelpunten
op. Een daarvan was de communicatie
met de gemeente. Die is inmiddels verbeterd.
Enerzijds doordat met de gemeente een nieuwe
overlegstructuur is opgezet en er regelmatig
gesprekken plaatsvinden, anderzijds doordat
we bij ons bestaande bezit, zoals de projecten
Nieuwe Kom en Ewijkstraat, de knelpunten en
mogelijkheden beter in beeld krijgen en daarover
overleggen.
Samen werken aan doorstroming
De gemeente Haarlemmermeer en Ymere spannen
zich op verschillende manieren in om de

doorstroming op de woningmarkt te bevorderen.
In 2009 is een experiment opgezet om bestaande
jongerenwoningen vrij te maken. Daartoe geven
we maximaal dertig jongeren ouder dan 25 jaar
voorrang voor een woning in het nieuwbouwproject
Noordrand Nieuw-Vennep. Jongeren uit de
omgeving zijn hiervoor gericht aangeschreven.
Er zijn intussen 21 aanmeldingen. Dat wil zeggen
dat er in 2010 evenveel jongerenwoningen voor
de doelgroep vrijkomen.
Huurdersorganisatie
In 2009 heeft de vestiging Ymere Haarlemmermeer
viermaal vergaderd met het dagelijks
bestuur van de Vereniging van Huurders in Haarlemmermeer
(VHH). Tijdens deze vergaderingen
kwamen de volgende onderwerpen aan bod:
• de prestatieafspraken met de gemeente;
• de positie van de bewonerscommissies;
• de woonruimteverdeling;
• conditiegestuurd onderhoud;
• de Betere Buurtprijs.
Daarnaast zijn het bestuur van de VHH en de
leden van de bewonerscommissies op twee bijeenkomsten
voorgelicht over het huurbeleid van
Ymere en de huurverhoging in 2009.
Overige belanghouders
Ymere heeft regelmatig contact met het netwerk
van hulpverlenende instellingen. Dit is bijvoorbeeld
van belang om tijdig te kunnen signaleren
en door te verwijzen wanneer sprake is van
huurschuld met achterliggende problematiek. In
verband met de beheersproblemen in en rond
de jongerenfoyer in Hoofddorp-Sportdorp is er
periodiek contact met het Leger des Heils. Samen
met het RIBW zoeken we naar een betere oplossing
voor problematische kamergewijze verhuur
aan hun cliënten.
10.2 Gebieds- en projectontwikkeling
en herstructurering
In Haarlemmermeer zijn in 2009 uitsluitend
geherstructureerde woningen opgeleverd. Wel is
in 2009 de nieuwbouw gestart van 156 huur- en
veertig koopwoningen. De onderstaande tabel
geeft een overzicht van de projecten waar de
herstructurering is opgeleverd.
Afgezien van de herstructurering heeft de vestiging
Haarlemmermeer verder nog 76 woningen
in Vronen (Nieuw-Vennep) gerenoveerd.
De grote brand in de Koning Willem 1-laan in
augustus 2008 leidde tot een schokkende conclusie.
Het bleek dat het vuur snel om zich heen kon
grijpen doordat de woningscheidende wanden
niet goed op het dak aansloten. De 72 woningen
van hetzelfde complex zijn in 2009 bouwkundig
aangepast en voldoen nu aan de norm van een
brandwerendheid van twintig minuten.
Bij een omvangrijk onderzoek bleek dat in de
gemeente Haarlemmermeer ruim vierduizend
woningen (waarvan bijna drieduizend van Ymere)
onvoldoende weerstand bieden tegen branddoorslag
en brandoverslag. Ymere en de gemeente
hebben samengewerkt aan een convenant waarin
verschillende soorten aanpassingen zijn opgenomen
om ervoor te zorgen dat deze woningen weer
aan de huidige wettelijke brandveiligheidseisen
voldoen. Verder heeft Ymere een nieuw parkje
aangelegd ter herinnering aan de brand.
10.3 Wonen, leven, groeien
Wijkaanpak
De Hoofddorpse wijk Graan voor Visch, waarvoor
al een fysiek en maatschappelijk programma was
opgesteld, is een van onze wijken waarin wij de
Taskforce Wijkaanpak inzetten. Sinds een Ymereprogrammamanager
voor Haarlemmermeer
aan de slag is, is ook de wijk Bornholm/Overbos
nader geanalyseerd. Het programma krijgt daar
inmiddels vorm.
Graan voor Visch
Met verschillende partijen spant Ymere zich in
om de sociale samenhang en gevoelens van veiligheid
in de wijk Graan voor Visch te verbeteren.
Namens de gemeente, de politie, het welzijn en
de scholen zorgt Ymere voor de wijkregie. In de
praktijk betekent dit: intensief wijkbeheer door
onze huismeester met behulp van camera’s in de
flats van Graan voor Visch.
Daarnaast heeft Ymere met de gemeente
afspraken gemaakt om samen te werken aan
een buurtsportvereniging. Bovendien hebben
basisschool De Wegwijzer, de gemeente en Ymere
Naam project Plaats Aantal Portefeuille
Graan voor Visch Hoofddorp 108 Sociale Huur
Seniorenflats Hoofddorp (Pax) 272 Sociale Huur
Totaal herstructurering 380
Ymere jaarverslag 2009 61

62
foto:
Vrouwengroep
Oum & Oum uit
Graan voor Visch,
Haarlemmermeer
overeenstemming bereikt over de start van een
brede school. De hiervoor aangetrokken projectleider
gaat deze ontwikkeling vormgeven met
de basisschool, de kinderopvang, de naschoolse
opvang en het welzijnswerk. In een later stadium
kan de directeur van de basisschool het stokje
overnemen.
In Hoofddorp is een nieuwe moskee in aanbouw.
Het gebouw sluit aan op een Ymere-buurt met
132 eengezinswoningen. Hier dragen we bij aan
de inrichting van de buitenruimte door zogenoemde
sociale sofa’s te plaatsen: kunstzinnige
zitelementen die samen een ontmoetingsplek
vormen. De bewoners hebben ze zelf ontworpen
en van mozaïek voorzien.
De vrouwengroep Oum & Oum komt elke
maandag bijeen voor les in de Nederlandse taal.
Daarnaast is er een wekelijks educatief, sociaal of
recreatief programma. Onder begeleiding bedenken
de vrouwen projecten, zoals het verzorgen
van de catering bij Ymere-bijeenkomsten.
Bornholm/Overbos
De gemeente Haarlemmermeer en Ymere hebben
voor Bornholm/Overbos samen een gebiedsanalyse
laten maken. Hieruit komt naar voren dat
het aantal ouderen toeneemt, net als het aantal
eenoudergezinnen. Ook het aantal bewoners
met een sociaal kwetsbare achtergrond groeit.
In samenspraak met bewoners, de politie, het
welzijnswerk en de scholen bepalen we nu de
prioriteiten in de wijkaanpak voor de komende
drie jaar. Daardoor kunnen we met gerichte
investeringen de leefbaarheid in de wijk Bornholm/Overbos
op peil houden. Zo zijn de entrees,
de trappenhuizen en de directe omgeving in
Tolheksbos opgeknapt, en afgesloten voor nietbewoners,
om overlast van hangjongeren tegen
te gaan.
Met de Stichting Meerwaarde is in Overbos het
project Vroeg Eropaf! gestart. Bewoners met een
huurachterstand worden hier
actief benaderd. De consulent
Gebiedsbeheer van Ymere
bezoekt de bewoners samen
met een maatschappelijk
werker van Meerwaarde. Doel:
huisuitzetting voorkomen
door tijdig hulp te bieden en
een oplossing te vinden voor
de huurachterstand. Bij meervoudige
problematiek wordt
gericht doorverwezen.
Ook in deze wijk draagt Ymere
bij aan aandacht voor sport en
beweging en aan het voorkómen
van overgewicht. De
jeugd kan kennismaken met sport: Ymere heeft
met drie scholen in de buurt contact gelegd,
zodat kinderen gaan deelnemen aan Squashing
Kids.
Leefbaarheid
In 2009 is voor het eerst in Haarlemmermeer
de Betere Buurtprijs uitgereikt. Vijf ideeën van
bewoners zijn gehonoreerd. De uitvoering is in
2010. Twee projecten eindigden met een gelijk
aantal stemmen voor de publieksprijs:
• ouderen in beweging, waarbij het gaat om een
Wii-sportcompetitie met een beeldscherm;
• een buurtontmoeting in het nabijgelegen
Portugese centrum.
Ymere presenteerde samen met de gemeente,
Vluchtelingenwerk en Meerwaarde de resultaten
van een onderzoek naar de leefsituatie van statushouders
in de Haarlemmermeer. De betrokken
partijen hebben afspraken gemaakt over
verbetering van de leefomstandigheden van deze
groep bewoners. Daaruit komen de volgende
initiatieven voort:
• De gemeente maakt extra werk van sociale
activering.
• De gemeente zorgt voor samenwerking tussen
het Leer Werk Bedrijf (van de gemeente) en het
Banen Offensief (van Vluchtelingenwerk).
• Ymere en Vluchtelingenwerk onderzoeken
samen de mogelijkheid van een laagdrempelige
ontmoetingsruimte.
• Ymere verbetert de informatievoorziening, zodat
vluchtelingen beter hun rechten en plichten
als huurder kennen.
De combinatie ‘ontmoeten en opfleuren’ is goed
gelukt tijdens het lentefeest/de opschoondag in
Nieuw-Vennep en in de Hoofddorpse wijk Graan
voor Visch. Huurders van Ymere konden gratis
een plantje afhalen. Dit bevorderde de toeloop en
de sfeer op het lentefeest.

11 Activiteiten
in overige
gemeenten
Dit hoofdstuk geeft een overzicht van onze activiteiten in andere gemeenten dan onze
kerngemeenten Almere, Amsterdam, Haarlem en Haarlemmermeer.
11.1 Lokale belanghouders
Ymere streeft ernaar om prestatieafspraken te
maken in alle gemeenten waar we actief zijn.
Soms zijn dergelijke afspraken minder relevant,
gezien het beperkte aantal woningen dat we
in een gemeente beheren, of door de aard van
onze betrokkenheid (bijvoorbeeld woningen in
aanbouw). Vanzelfsprekend hebben we daarnaast
regelmatig overleg met relevante partijen – waaronder
gemeenten en huurders – over de concrete
activiteiten die we in een gemeente ontplooien.
Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude
In oktober 2009 heeft Ymere de prestatieafspraken
2009-2013 ondertekend met de gemeente
Haarlemmerliede en Spaarnwoude. De belangrijkste
doelstellingen zijn:
• wederzijdse inspanning met betrekking tot het
realiseren van sociale nieuwbouw;
Overzicht bezit in overige gemeenten op 31 december 2009
Huurwoningen
Overige
wooneenheden
Verhuureenheden
• behoud van de kernvoorraad en bereikbare
voorraad;
• overleg over aan- en verkoop van socialehuurwoningen;
• onderhoud, leefbaarheid en duurzaamheid.
Gemeente Leiden
Eind 2009 ondertekenden we samen met de vier
andere Leidse woningcorporaties prestatieafspraken
met de gemeente Leiden. Deze afspraken
lopen tot 2015. Er zijn tweezijdige afspraken
gemaakt over:
• de kwalitatieve en kwantitatieve omvang van de
sociale voorraad;
• duurzaamheid en energiezuinigheid bij nieuwbouw;
• gebiedsvisies, renoveren en slopen.
De afspraken zijn gekwantificeerd en worden
jaarlijks gemonitord.
Bedrijfs-
onroerendgoed
Parkeerplaatsen/
garages Totaal
Alphen a/d Rijn 100 0 0 0 100
Amstelveen 83 3 0 0 86
Haarlemmerliede en
Spaarnwoude 521 4 11 0 536
Heemstede 37 161 0 0 198
Hillegom 16 0 0 0 16
Leiden 81 0 0 0 81
Leiderdorp 29 0 0 0 29
Lelystad 59 0 0 0 59
Purmerend 18 0 0 0 18
Teylingen 32 0 0 0 32
Weesp 14 0 0 18 32
Totaal 990 168 11 18 1.187
Ymere jaarverslag 2009 63

64
Aantallen woningen (per gemeente en per categorie) op 31 december 2009
Huur < € 357,36 Huur > € 357,37 –
Woningcorporaties
Voor het beheer van onze woningen in de gemeenten
Hillegom, Leiden en Leiderdorp zijn
overeenkomsten gesloten met lokale woningcorporaties.
• In Hillegom beheert woningcorporatie STEK de
zestien woningen in het complex Bourgondiën.
• In Leiden beheert woningcorporatie Ons Doel
de 81 huurwoningen in Roomburg.
• In Leiderdorp beheert SLS Wonen de 29 woningen
in De Locomotief.
11.2 Gebieds- en projectontwikkeling
In 2009 opgeleverde nieuwbouwwoningen:
zie de tabel op pagina 65.
11.3 Wonen, leven, groeien
Student & Wonen
In Leiden heeft Ymere haar samenwerking met
de lokale studentenwoningcorporatie SLS Wonen
nieuw leven ingeblazen. In 2009 is een samenwerkingsovereenkomst
ondertekend. Gezamenlijk
onderzoeken we enkele locaties op hun
geschiktheid voor studentenhuisvesting.
Sociale huur Vrije sector Totaal
< € 548,17
Huur > € 548,18 -
< € 647,52
Huur > € 647,53
Alphen a/d Rijn 5 23 0 72 100
Amstelveen 18 56 5 4 83
Haarlemmerliede en
Spaarnwoude
135 310 59 17 521
Heemstede 6 31 0 0 37
Hillegom 0 16 0 0 16
Leiden 0 0 72 9 81
Leiderdorp 0 29 0 0 29
Lelystad 11 26 0 22 59
Purmerend 0 18 0 0 18
Teylingen 0 15 17 0 32
Weesp 0 0 0 14 14
175 524 153
Totaal 852 138 990
Wonen & Stijl
In het centrum van Lelystad zijn 23 nieuwbouwappartementen
opgeleverd in het project
De Promesse. Samen met 36 sociale huurappartementen
aan het Wisselplein zijn dit de eerste
woningen die Ymere in Lelystad op de markt
brengt. Daarnaast is de bouw van dertig een-
gezinswoningen gestart in het project Galjoen
Zuid.
In Alphen aan den Rijn zijn 77 nieuwbouwwoningen
in de Stadswijzer opgeleverd. Samen met
23 socialehuurappartementen zijn dit de eerste
woningen van Ymere in Alphen aan den Rijn.

Opgeleverde nieuwbouwwoningen 2009
Naam project Plaats Aantal Portefeuille
Plateel Purmerend 18 Sociale Huur
Totaal Purmerend 18
Wisselplein Lelystad 36 Sociale Huur
De Promesse Lelystad 23 Wonen & Stijl
Totaal Lelystad 59
Stadswijzer Alphen aan den Rijn 23 Sociale Huur
Stadswijzer Alphen aan den Rijn 77 Wonen & Stijl
Totaal Alphen aan den Rijn 100
Roomburg Leiden 72 Sociale Huur
Roomburg Leiden 9 Wonen & Stijl
Totaal Leiden 81
Totaal nieuwbouwhuurwoningen 258
Vogelpark Heemstede 63 Koop
Totaal Heemstede 63
Totaal nieuwbouwkoopwoningen 63
Ymere streeft
ernaar om prestatieafspraken
te maken
in alle gemeenten
waar we actief zijn.
Ymere jaarverslag 2009 65

66
12 Geschillenadviescommisie
Ondanks de goede intenties van Ymere kunnen er dingen misgaan in de contacten met
onze klanten. Ymere heeft een Centraal Meldpunt Klachten ingesteld als extra mogelijkheid
om fouten in de dienstverlening te signaleren en te herstellen. Als er toch een
meningsverschil blijft bestaan over de dienstverlening van Ymere, kan hij zich wenden
tot de Geschillenadviescommissie Ymere.
Tot 1 maart 2009 waren er twee klachtencommissies
actief: de Klachtencommissie Ymere en
de Regionale Geschillencommissie Woningcorporaties
(RGW). Aan deze laatste commissie
konden huurders en kopers van woningen en
bedrijfspanden van de voormalige Woonmaatschappij
een geschil voorleggen. Huurders en
kopers van overige woningen en bedrijfspanden
van Ymere konden terecht bij de Klachtencommissie
Ymere. Vanaf 1 maart 2009 is er voor heel
Ymere één geschillenadviescommissie. Om
verwarring met het (interne) Centrale Meldpunt
Klachten van Ymere te voorkomen, is besloten de
naam te veranderen van Klachtencommissie in
Geschillenadviescommissie Ymere.
De Geschillenadviescommissie
Ymere kent op grond van het reglement twee
typen uitspraken: de uitspraak via een ‘sluitingsbrief’
en de uitspraak via een advies aan de Raad
van Bestuur van Ymere. Als tijdens de geschilbehandeling
het geschil is opgelost of als de com-
missie vindt dat bestuurlijke besluitvorming niet
nodig is, doet zij uitspraak via een sluitingsbrief.
De samenstelling van de Geschillenadviescommissie
Ymere was op 31 december 2009 als volgt:
zie tabel op pagina 67.
Uitspraken in 2009
Zie tabel op pagina 67.
Regionale Geschillencommissie Woningcorporaties
(RGW)
Bij de RGW kan een geschil leiden tot een zitting,
maar het kan ook eindigen als gevolg van bemiddeling
door de ambtelijk secretaris. Alleen als
een zitting plaatsvindt, wordt uitspraak gedaan.
Als een geschil tussentijds wordt opgelost of niet
ontvankelijk is, komt er geen zitting en dus ook
geen uitspraak.
De samenstelling van de RGW was tot 1 maart
2009 als volgt: zie tabel op pagina 67.
Doelstelling 2009 Doelstelling 2009 gerealiseerd Ambitie 2010
Integratie van de twee bij Ymere actieve
Geschillenadviescommissies
N.v.t. N.v.t.
Ja N.v.t.
Actualisatie reglement
Geschillenadviescommissie
Ymere in ’t kort
• De Geschillenadviescommissie Ymere deed 33-maal uitspraak. 22 klachten werden gegrond verklaard,
zeven ongegrond en vier deels gegrond/deels ongegrond.
• De regionale Geschillencommissie Woningcorporaties deed viermaal uitspraak. Geen enkele klacht werd
gegrond verklaard. Er werden twee klachten ongegrond verklaard en twee deels gegrond/deels ongegrond.

Samenstelling geschillenadviescommissie Ymere
Naam Functie Benoemd op Aftredend per
De heer mr. F. van der Brug Voorzitter 1 februari 2005 31 december 2012
De heer G.G. de Jong Lid, voorgedragen door huurdersorganisatie 1 augustus 2003 31 december 2010
Mevrouw mr. J. Siemons Lid, voorgedragen door Ymere 1 januari 2004 31 december 2011
De heer B.P.H. Kelder Plaatsvervangend lid, voorgedragen door
Ymere
De heer V. Thöne Plaatsvervangend lid, voorgedragen door
huurdersorganisatie PBY
Uitspraken
1 maart 2003 31 december 2010
1 januari 2005 31 december 2012
Geschillenadviescommissie Ymere RGW (tot 1 maart 2009)
Aantal Aandeel Aantal Aandeel
Ongegrond 7 21% 2 50%
Gegrond 22 67% 0 0%
Deels gegrond/
deels ongegrond 4 12% 2 50%
Totaal 33 100% 4 100%
Samenstelling Regionale Geschillencommissie Woningcorporaties (RGW)
Naam Functie Benoemd op Aftredend per
Mevrouw mr. drs. M.F. Kreuk Voorzitter 1 januari 2007 31 december 2010
De heer mr. J.G. van Burk Plaatsvervangend voorzitter 1 januari 2008 31 december 2010
De heer G.J.W. van der Hulst Lid, voorgedragen door huurdersorganisaties 1 januari 2009 31 december 2011
De heer A.W.M. Noordermeer Plaatsvervangend lid, voorgedragen door
huurdersorganisaties
1 januari 2007 31 december 2009
De heer G.J. Stapelkamp Lid, voorgedragen door corporaties 1 januari 2008 31 december 2010
De heer H.J. Bouma Plaatsvervangend lid, voorgedragen door
corporaties
1 januari 2006 31 december 2011
Ymere jaarverslag 2009 67

13 Personeel en
organisatie
Mensen maken organisaties. Dat geldt zeker voor een maatschappelijke onderneming
als Ymere. Werken voor Ymere betekent werken voor een innovatieve en daadkrachtige
woningcorporatie. De cultuur van onze organisatie beïnvloedt in sterke mate hoe goed
wij kunnen werken. Daarbij staan enkele kernwaarden centraal: betrokken, inspirerend,
ondernemend en samenwerkend (BIOS). Deze kernwaarden gelden voor iedereen binnen
Ymere. Ze vormen een van de pijlers van onder andere het beoordelingssysteem en de
organisatieontwikkeling van Ymere.
Goede arbeidsomstandigheden vindt Ymere belangrijk.
Om na te gaan wat de medewerkers van
hun werkomstandigheden vinden, is in 2009 een
medewerkerstevredenheidsonderzoek gehouden.
De medewerkers van Ymere gaven gemiddeld een
7. De resultaten van het onderzoek gebruiken we
om verbeteracties te starten om de tevredenheid
van de medewerkers verder te verhogen.
In 2009 werd de reorganisatie van het bedrijfsonderdeel
Wonen uitgevoerd, als laatste onderdeel
van de integratie. Gevolg hiervan was dat ook het
Doelstelling 2009 Doelstelling 2009 gerealiseerd Ambitie 2010
vastgoed opnieuw moest worden ingedeeld. Een
flinke klus voor de afdeling ICT/automatisering.
Deze afdeling hield zich in 2009 ook bezig met
de verdere uitbouw van het kennissysteem, het
taxatiemanagementsysteem, de informatiebeveiliging,
het intranet, de uniforme Y-desktop en de
standaardisatie van de telefonie. Ook bij Ymere
worden de ICT-voorzieningen steeds belangrijker
in de bedrijfsvoering. In 2009 was er dan ook
veel aandacht voor het opbouwen van een goede
structuur (Service Orientated Architecture) en
van een professionele beheerorganisatie.
Ziekteverzuim < 4,21% (Verbaannorm in 2009) Nee (4,58%) Ziekteverzuim < Verbaannorm
Verhuizen van twee Amsterdamse kantoorlocaties
naar één nieuwe kantoorlocatie aan de Jollemanhof
Ja N.v.t.
Invoeren nieuw E-HRM-systeem Ja Verdere uitbouw E-HRM-systeem
Harmoniseren secundaire arbeidsvoorwaarden Nee Harmoniseren secundaire arbeidsvoorwaarden
N.v.t. N.v.t. Behalen keurmerk Top Employer
Ymere in ’t kort
• Eind 2009 had Ymere 1.112 medewerkers in dienst.
• Verzuimfrequentie: 1,48 per medewerker.
• De personeelskosten bedroegen € 63 miljoen, inclusief de salariskosten van de Raad van Bestuur.
• Aan opleidingen gaf Ymere € 3,4 miljoen uit.
• In 2009 is een nieuw systeem voor Electronic Human Resource Management in gebruik genomen.
In 2010 zal een aantal nieuwe modules aan het systeem worden toegevoegd.
• De secundaire arbeidsvoorwaarden zijn in 2009 niet geharmoniseerd, in afwachting van de totstandkoming
van een nieuwe cao-Woondiensten. In november 2009 is deze tot stand gekomen. Wij
verwachten in 2010 de Ondernemingsraad te verzoeken om over een voorstel voor harmonisatie te
adviseren.
• De ambitie is om in 2010 een leiderschapstraject uit te voeren, gericht op de managers.
Ymere jaarverslag 2009 69

70
Een andere grote gebeurtenis in 2009 was de
verhuizing van de Amsterdamse kantoorlocaties
Havengebouw en Chicago naar de nieuwe kantoorlocatie
aan de Jollemanhof in Amsterdam.
Aantal personeelsleden
Eind 2009 had Ymere 1.112 medewerkers
in dienst (1.041,64 fte’s). Hiervan waren 503
(45,23%) vrouw en 609 (54,77%) man.
In 2009 zijn 235 medewerkers in dienst getreden
en hebben 116 medewerkers de organisatie verlaten,
waarvan elf wegens pensionering.
Ziekteverzuim
Bij het ziekteverzuim houdt Ymere de zogenoemde
Verbaannorm aan. Deze norm houdt rekening
met de leeftijd en het opleidingsniveau van de
medewerkers. Hoe hoger de leeftijd, hoe hoger
de norm; hoe hoger het opleidingsniveau, hoe
lager de norm. De Verbaannorm voor de totale
organisatie ligt op 4,21%.
Het ziekteverzuim over 2009 kwam bij Ymere
uit op 4,58% en is dus hoger dan de norm. Tot
en met het derde kwartaal lag het ziekteverzuim
onder de norm. Het hoge aantal griepgevallen in
het vierde kwartaal heeft echter gezorgd voor een
overschrijding.
De verzuimfrequentie bedroeg 1,48 ziekmeldingen
per medewerker.
Personeelskosten
De personeelskosten bedroegen in 2009 € 63 miljoen,
inclusief de salariskosten van de Raad van
Bestuur. Dit bedrag bestaat uit salarissen (inclusief
vakantietoeslag), sociale lasten, pensioenlas-
Investeren in de
ontwikkeling van
medewerkers heeft
voor Ymere
grote prioriteit.
ten en gratificaties. De kosten van uitzendkrachten,
interim-medewerkers en andere externen
maken hier geen deel van uit.
Personeelsontwikkeling
Investeren in de ontwikkeling van medewerkers
heeft voor Ymere grote prioriteit. Aan opleidingen
gaf Ymere in 2009 € 3,4 miljoen uit (5,4% van de
personeelskosten).
Overleg met de Ondernemingsraad
In 2009 overlegden de Raad van Bestuur en de
Ondernemingsraad (OR) zeven keer. Daarnaast
waren er twee bijeenkomsten waarin de algemene
gang van zaken aan de orde kwam. Hierbij
was ook een vertegenwoordiging van de Raad van
Commissarissen aanwezig.
Onderwerpen waarover de Ondernemingsraad in
2009 adviseerde, of waarvoor instemming van de
OR werd gevraagd, waren onder meer:
• de regeling Vertrouwenspersoon en de klachtenregeling
Ongewenst Gedrag;
• het protocol Agressie en Geweld;
• de wijziging van het privacyreglement Beheer
Persoonsgegevens Rittenregistratie;
• de notitie Arbostructuur en werkwijze;
• verplicht verlof in 2010;
• het opzetten van een Grondbedrijf bij Gebieds-
en Projectontwikkeling.
In 2009 heeft de Ondernemingsraad een voordracht
gedaan voor de herbenoeming van een
commissaris. De Raad van Commissarissen heeft
de voorgedragen persoon benoemd.

Wonen
Bedrijfsvoering &
Ondersteuning
Markten & Innovatie
Wonen
Amsterdam-Centrum
Wonen
Amsterdam-Noord
Wonen
Amsterdam-Oost
Wonen
Amsterdam-West
Wonen Almere
Wonen
Haarlemmermeer
Wonen Haarlem
Organogram Ymere
Gebieds- en
Projectontwikkeling
Raad van Bestuur
Concernstaf
Bedrijfsvoering Bestuurlijke Zaken
Projectontwikkeling
Noordwest
Projectontwikkeling
Zuidoost
Projectontwikkeling
Midden
Waardesturing,
Financiën & Ondersteuning
Waarde- en
Portfoliosturing
Strategie Concernfinanciën
Communicatie Informatisering
Human Resources &
Organization
ICT/Automatisering
Grondbedrijf Kwaliteitszorg
Marketing &
Vastgoedadvies
Technische
Projectbegeleiding
Facilitaire Zaken
Ymere jaarverslag 2009 71

14 Financiën
In 2009 heeft Ymere ondanks de economische crisis veel gerealiseerd, zowel intern als
extern. Ten opzichte van de omvang van de organisatie zijn de gevolgen van de crisis in
financiële zin beperkt gebleven. Bovendien heeft Ymere maatregelen genomen om haar
ambities ook in de komende jaren waar te blijven maken.
De strategie en de investeringsambities zijn
meerjarig afgestemd op de financierbaarheid
ervan, zodanig dat onze belangrijkste financiële
pijlers – de cashflowindicator en de solvabiliteit
– meerjarig boven de door Ymere gehanteerde
normen blijven. Daarbij kan de investeringsruimte
in huurwoningen in ieder geval op het
niveau van het volume van 2008 en 2009 worden
gecontinueerd. Hierop wordt gedurende het jaar
scherp de vinger aan de pols gehouden en zo
nodig bijgestuurd naar gelang de economische
ontwikkelingen.
Ymere heeft de risico’s van haar vastgoedposities
(grond, onderhanden projecten en te verkopen
woningen) goed in beeld. De financieringsbehoefte
voor borgbare investeringen is voor de
komende jaren veiliggesteld door volledige borgstelling
door het WSW. Ook naar de maatstaven
van het Centraal Fonds Volkshuisvesting zijn de
solvabiliteit en continuïteit van Ymere gedegen.
Op basis van de huidige strategie is Ymere ook
in de komende jaren financieel solide en in staat
haar ambities waar te maken.
Zoals in de vooruitblik in het jaarverslag 2008 is
gemeld, heeft de economische crisis in 2009 ook
impact gehad op de financiële resultaten van
Ymere. Uit de voorgaande hoofdstukken blijkt dat
de primaire activiteiten van Ymere ondanks de crisis
onverkort zijn doorgegaan. Dit resulteert in een
stijging van onze maatschappelijke prestatie van €
246 miljoen in 2008 naar € 284 miljoen in 2009.
Tegelijkertijd is het jaarresultaat gedaald van een
winst van € 32 miljoen in 2008 naar een verlies
van € 90 miljoen in 2009. Deze forse daling wordt
veroorzaakt door het wegvallen van de eenmalige
boekhoudkundige fiscale bate van € 74 miljoen
in 2008 en door de impact van de economische
crisis. Vanwege de negatieve marktontwikkelingen
hebben wij € 23 miljoen moeten afboeken
op onze ontwikkelportefeuille. Daarnaast heeft
de stijging van onze maatschappelijke prestatie
als keerzijde dat die het jaarresultaat negatief
beïnvloedt.
Voor de exploitatie van huurwoningen zijn de
effecten van de kredietcrisis voor Ymere over
het algemeen beperkt gebleven. De kredietcrisis
heeft Ymere ook kansen geboden, bijvoorbeeld
Doelstelling 2009 Realisatie 2009 Ambitie 2010
Cashflowindicator: 1,7% 1,5% > 2,0%
Solvabiliteit: > 20% 23% > 20%
Ymere in 't kort
• Maatschappelijke prestatie: € 284 miljoen
• Jaarresultaat: -/- € 90 miljoen
• Totale omzet: € 930 miljoen, waarvan € 308 miljoen interne omzet t.b.v. de eigen portefeuille
• Eigen vermogen: € 1.163 miljoen
• Balanstotaal: € 5.166 miljoen
• Bedrijfswaarde: € 4.248 miljoen
• WOZ-waarde van de woningen: € 15,1 miljard
• Waarde in verhuurde staat: € 9,5 miljard
• Investeringen in eigenwoningbezit: € 428 miljoen
• Interest coverage ratio: 1,3%
• Direct rendement op bestaand bezit: 2,4% (o.b.v. marktwaarde in verhuurde staat)
• Van de investeringen in 2009 is 76% extern gefinancierd (leningen van banken) en 24% intern (positieve kasstroom
uit operationele activiteiten en verkoop bestaand bezit)
Ymere jaarverslag 2009 73

74
om inkoopvoordeel te realiseren. Kortlopende
financiering bleek relatief goedkoper dan langlopende
en daarvan heeft Ymere binnen de kaders
van het treasurystatuut en het treasurybeleidsplan
gebruikgemaakt.
De cashflowindicator is voor 2009 begroot op
1,7%. Hiervoor is bewust gekozen, gezien een
eenmalige extra onderhoudsinspanning in 2009.
Met name door extra eenmalige kosten vanwege
de verdere integratie van de bedrijfsprocessen is
de cashflowindicator 2009 uiteindelijk op 1,5%
uitgekomen. De solvabiliteit 2009 is boven de
norm (20%) uitgekomen op 23%. Op basis van
de opbouw van het jaarresultaat en de hoogte
van de voor Ymere belangrijkste financiële ratio’s
kunnen we met tevredenheid concluderen dat de
financiële positie van Ymere solide is.
Ymere opereert vanuit een stabiele basis, zowel
met betrekking tot de cashflowindicator als met
betrekking tot de solvabiliteit. Het financiële
meerjarenbeeld heeft Ymere uitgewerkt in het
Financieel Meerjarenplan (FMP), dat jaarlijks
wordt geactualiseerd. De conclusie op grond
van het FMP is dat de financiële continuïteit gewaarborgd
is en dat aan alle financiële prestatienormen
meerjarig wordt voldaan. Dat is niet vanzelfsprekend;
Ymere heeft in 2009 gehandeld in
reactie op de gevolgen van de kredietcrisis, onder
andere door verkoopbevorderende maatregelen
en interne bezuinigingsmaatregelen te nemen
en door inkoopvoordelen te realiseren. Ook is de
financiële investeringsruimte afgestemd op de
meerjarige financierbaarheid van onze ambities.
Niet alleen is het FMP geactualiseerd, ook
zijn enkele scenario’s doorgerekend, waarin de
eventueel langer durende economische crisis
nader wordt uitgewerkt. Op basis van haar risicobeheersing
en haar sturingsmogelijkheden in de
projectenportefeuille zal Ymere de consequenties
van de crisis blijven managen.
14.1 Financiële positie en
continuïteit
Het financiële beleid van Ymere is gebaseerd op
de financiële pijlers cashflowindicator en solvabiliteit.
De hoogte van deze ratio’s is niet alleen
van belang voor interne sturing, maar ook voor
de risico- en continuïteitsbeoordeling door het
Centraal Fonds Volkshuisvesting en de financieringsbeoordeling
door het Waarborgfonds
Sociale Woningbouw. Het CFV gaat vanaf 2008
uit van een benadering die is gebaseerd op ‘value
at risk’. Er wordt onderscheid gemaakt tussen
het solvabiliteitsoordeel en het continuïteitsoordeel.
Ymere is op beide onderdelen positief
beoordeeld. Ook de beoordeling door het WSW is
positief. Het financieringsvolume is in lijn met de
meerjarige ambities op het gebied van investering
en verkopen.
Binnen de strategische financiële sturing hanteert
Ymere de volgende belangrijke financiële
criteria.
1. Financierbaarheid
• jaarlijkse cashflowindicator
• interest coverage ratio
• financierings-/investeringsratio
• loan to value
2. Rendement
• direct rendement op bestaand bezit
• rendement op investeringsprojecten
3. Solvabiliteit
4. Jaarresultaat
De belangrijkste strategische financiële pijlers
zijn de cashflowindicator en de solvabiliteit.
Financiële beslissingen die een groot cashflow-
effect hebben, zijn de investeringen, de verkopen
en de omvang van de te sluiten leningen. Deze
zijn in de sturing en beheersing met elkaar
verbonden met als doel het financierbaar en
financieel solide houden van Ymere.
Algemene conclusie financiële meerjarenplanning
De uitkomsten van de belangrijkste financiële
kengetallen en ratio’s voldoen aan de door Ymere
gestelde meerjarige doelen en randvoorwaarden.
Dit geldt voor alle jaren binnen de financiële
meerjarenplanning. Op basis van de huidige
economische verwachtingen is besloten de
komende jaren de investeringen te continueren
op het niveau van het volume van 2008 en 2009.
Gedurende het jaar kunnen maatregelen voor
het tempo en de omvang van de investeringen
worden genomen, op basis van de inschatting
van de economische ontwikkelingen. Ymere heeft
er bewust voor gekozen om de investeringen ten
behoeve van huurwoningen voor de komende jaren
te maximeren. Deze investeringsambitie kan
worden bijgesteld bij materiële afwijkingen in de
(verwachte) kasstromen, bijvoorbeeld door mee-
of tegenvallende verkopen van bestaand bezit.
De cashflowindicator komt volgens de huidige
meerjarenplannen in de komende vijf jaar uit
boven de door Ymere gehanteerde norm van 2%;
de solvabiliteit blijft boven de 20%.
Voor de financieringsbehoefte voor borgbare investeringen
inclusief herfinanciering is door het
WSW volledige borgstelling gedurende drie jaar
gegarandeerd. De solide financiële positie van
Ymere is ook voor de komende jaren verankerd in
de financiële meerjarenplanning.

Financierbaarheid
De cashflowindicator is over 2009 uitgekomen
op 1,5%. Dit is onder de norm van 2,0% die door
Ymere wordt gehanteerd. In de begroting 2009
was al voorzien dat de cashflowindicator eenmalig
onder de norm zou uitkomen, vanwege eenmalige
extra uitgaven aan onderhoud en verdere
professionalisering van de interne organisatie
na het fusiejaar 2008. In de begroting 2010 zijn
besparingsmaatregelen getroffen om de eigen
doelstellingen te realiseren. Uit de financiële
meerjarenplanning 2010-2019 blijkt dat de cashflowindicator
meerjarig boven de 2,0% uitkomt,
waarmee Ymere aan haar doelstelling voldoet.
Ymere behaalde in 2009 een positieve kasstroom
uit operationele activiteiten van € 44 miljoen;
€ 22 miljoen minder dan in 2008. Dit komt voor
een belangrijk deel door incidenteel hogere
uitgaven aan onderhoud, een ongunstiger renteresultaat
en een beperkte stijging van de huurinkomsten
vanwege de koppeling aan inflatie.
Ymere heeft over 2009 een interest coverage
ratio van 1,3 (2008: 1,6). Deze ratio geeft aan in
hoeverre Ymere in staat is om haar rentelasten te
betalen vanuit de exploitatie van het bestaande
bezit (exclusief verkopen bestaand bezit en kasstromen
nieuwbouwkoop). Het overschot kan
dienen ten behoeve van de (interne) financiering
van investeringen. Ymere hanteert een minimum
van 1,25 voor deze ratio en realiseert dus een
betere ratio.
De ‘loan to value’ op basis van waarde in verhuurde
staat is gestegen van 29% per ultimo 2008
naar 31% per ultimo 2009. Deze ratio geeft aan
in hoeverre het eigenwoningbezit is gefinancierd
met vreemd vermogen. Alhoewel de waarde in
verhuurde staat is toegenomen in 2009, verslechterde
deze ratio omdat de omvang van de leningenportefeuille
sterker is gestegen. De oorzaak
hiervan is dat de investeringen hoger zijn dan de
waarde in verhuurde staat.
Eigen vermogen en solvabiliteit
(x € 1 miljoen) 31-12-09 31-12-08
Totaal eigen vermogen 1.163 1.253
Solvabiliteit 22,5% 25,4%
Het eigen vermogen bedraagt per ultimo 2009
€ 1.163 miljoen. Dit betekent een daling van € 90
miljoen ten opzichte van 2008. Deze daling komt
volledig voort uit de resultaatbestemming 2009.
De solvabiliteit daalde met bijna 3% ten opzichte
van 2008. Het lagere eigen vermogen zorgt voor
een daling van de solvabiliteit met twee procentpunten;
toename van het balanstotaal (als gevolg
van de investeringen in vastgoed) zorgt voor een
daling met één procentpunt.
De solvabiliteit voldoet aan de streefpercentages
zoals deze momenteel zijn geformuleerd in het
kader van het door Ymere opgestelde risicoprofiel
2010-2019 (14,7% van het totale vermogen per
ultimo 2009, op basis van de benodigde risicobuffer
van € 727 miljoen) en de solvabiliteitseis
van Ymere (minimaal 20%). Ymere heeft in 2009
bericht gekregen van het CFV dat de A-status
behouden is.
Waardering van het bezit
Ymere waardeert het onroerendgoedbezit op
bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt per
complex berekend en geeft de toekomstige verdiencapaciteit
van dat complex weer. De toekomstige
ontwikkelingen van opbrengsten en kosten
worden vanuit het voorzichtigheidsprincipe
geschat. In de bedrijfswaardeberekening worden
de verkopen uit bestaand bezit voor een periode
van vijf jaar meegenomen De waardering op
bedrijfswaarde is conform de RJ 645 en bedraagtper
ultimo 2009 € 4.248 miljoen. De marktwaarde
van het woningbezit in verhuurde staat bedraagt
€ 9,5 miljard (complexgewijze verkoop in verhuurde
staat). De WOZ-waarde met peildatum
1 januari 2008 bedraagt € 15,1 miljard (individuele
woningverkoop in lege staat).
Minimumweerstandsvermogen volgens Centraal
Fonds Volkshuisvesting
Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) gaat
uit van een benadering die is gebaseerd op ‘value
at risk’. Het vermogen van de corporatie wordt
binnen deze benadering gebaseerd op een genormaliseerde
actuele waarde. Vervolgens worden
de meest waarschijnlijke ontwikkelingen afgezet
tegen een ‘worst case’-scenario, waarbij marktrisico’s,
operationele en macro-economische
risico’s worden afgewogen.
Het CFV stelt twee financiële doelen op:
• Het solvabiliteitsoordeel; een financieel oordeel
over de vermogenspositie op balansdatum.
Dit oordeel luidt ‘voldoende’ of ‘onvoldoende’.
• Het continuïteitsoordeel; een financieel oordeel
over de voorgenomen activiteiten na balansdatum.
Dit oordeel kent vier gradaties (A-, B1-,
B2- of C-status), waarmee wordt uitgedrukt in
hoeverre de voorgenomen activiteiten passen bij
de vermogenspositie van Ymere.
Zowel het continuïteitsoordeel als het solvabiliteitsoordeel
zijn positief voor Ymere. Het meest
recente door Ymere van het CFV ontvangen sol-
Ymere jaarverslag 2009 75

76
vabiliteitsoordeel luidt ‘voldoende’ (per balansdatum
31-12-2008). Met betrekking tot het continuïteitsoordeel
heeft Ymere de A-status volgens
CFV-toetsing behouden (periode 2009-2013). Dat
betekent dat de voorgenomen activiteiten passen
bij de vermogenspositie van Ymere, en dat Ymere
voldoet aan de eis dat ze haar middelen voldoende
inzet in het belang van de volkshuisvesting.
De voorgenomen investeringen kan Ymere naar
verwachting doen zonder onder het minimumweerstandsvermogen
van het CFV uit te komen.
De risicobeoordeling volgens de meest recente
gegevens van het CFV ligt lager dan het gemiddelde
van de referentiegroep ‘grote herstructureringscorporaties’.
De risicobeoordeling van
de prognoses is vergelijkbaar met die van de
referentiegroep.
14.2 Analyse jaarresultaat
Het jaarresultaat is als volgt opgebouwd:
Jaarresultaat
(x € 1 miljoen)
Jaarrekening
2009
Jaarrekening
2008
Exploitatieresultaat 180 191
Renteresultaat -137 -120
Resultaat vastgoed -138 -152
Resultaat treasury 4 39
Belastingresultaat 2 74
Jaarresultaat Ymere -90 32
Het gerealiseerde jaarresultaat 2009 bedraagt € 90
miljoen negatief. Dit is € 122 miljoen minder dan
in 2008 is gerealiseerd. Het ongunstiger resultaat
wordt voor het grootste gedeelte verklaard door
een eenmalige belastingbate in 2008 van € 74
miljoen. Dit eenmalig hoge resultaat in 2008 was
zuiver boekhoudkundig. Het resultaat vastgoed
en het resultaat treasury kunnen van jaar tot jaar
grote schommelingen vertonen; ten opzichte van
2008 is vooral het resultaat treasury ongunstiger
(€ 35 miljoen). Gezien de relatief hoge liquiditeits-
en kredietopslagen in 2009 is een kleiner
volume aan rentederivaten afgesloten. Daarnaast
is vanwege marktontwikkelingen een afwaardering
gedaan op de grond- en projectenportefeuille
(€ 23 miljoen).
Het exploitatieresultaat is 5,8% lager dan 2008,
vooral als gevolg van een € 9 miljoen lager projectresultaat
koop. Het lagere resultaat is het ge-
volg van minder verkochte woningen dan in 2008,
een lagere opbrengst als gevolg van aanpassing
van de verkoopprijzen, en getroffen voorzieningen
vanwege de invloed van de economische crisis.
De exploitatieopbrengsten 2009 van € 450 miljoen
zijn ten opzichte van 2008 toegenomen met € 19
miljoen. Dit is vooral het gevolg van de, vanwege
de inflatie beperkte, jaarlijkse huurstijging, huurharmonisatie,
nieuw in exploitatie genomen complexen
en de verkoop/sloop van huurwoningen.
De exploitatielasten 2009 zijn uitgekomen op
€ 275 miljoen; een stijging van € 21 miljoen ten
opzichte van 2008. In 2009 is incidenteel € 11
miljoen extra onderhoud uitgevoerd dat in de
begroting reeds was voorzien. Tevens zijn de
personeelskosten met € 8 miljoen gestegen; enerzijds
door de toename van activiteiten die Ymere
verricht (onder andere Taskforce Wijkaanpak,
Taskforce Verkopen), anderzijds door het invullen
van vacatures die voorheen nog door externen
werden ingevuld. Voorts is het aantal fte’s
tijdelijk hoger, in verband met enkele specifieke
(ICT-)projecten. In 2010 zijn projecten gestart
om de efficiency en effectiviteit binnen de organisatie
verder te verbeteren.
Het directe rendement is over 2009 uitgekomen
op 2,4% en ligt daarmee in lijn met het resultaat
over 2008. Het directe rendement wordt bepaald
door de nettohuurinkomsten af te zetten tegen
de gemiddelde waarde van het bezit in verhuurde
staat. De nettohuurinkomsten bestaan uit de
huurinkomsten na aftrek van beheers- en onderhoudslasten.
Het renteresultaat 2009 van € 137 miljoen negatief
is € 17 miljoen ongunstiger dan over 2008. Dit
wordt behalve door een hogere rentelast vooral
veroorzaakt door eenmalig lagere rentebaten. De
rentebaten 2009 van € 11 miljoen zijn € 13 miljoen
lager dan over 2008. Dit is vooral het gevolg
van harmonisatie van waarderingsgrondslagen.
De rentelasten van € 148 miljoen zijn € 4 miljoen
hoger dan in 2008. De hogere rentelast heeft te
maken met de gestegen leningenportefeuille ten
behoeve van de financiering van investeringen.
De gewogen gemiddelde rente van de leningenportefeuille
per 31-12-2009 bedraagt 4,60% (31-
12-2008: 4,77%). De gemiddelde rente is gedaald
ten opzichte van 2008 door actief treasurybeleid.
Het resultaat vastgoed bestaat uit drie componenten:
• verkoop bestaand bezit;
• waardeveranderingen MVA als gevolg van

investeringen;
• mutatie bedrijfswaarde.
De verkoop bestaand bezit leverde een bedrag van
€ 56 miljoen op (2008: € 55 miljoen). In 2009 zijn
418 woningen verkocht. Dit is nagenoeg gelijk
aan de 417 woningen in 2008.
De waardeveranderingen als gevolg van investeringen
zijn uitgekomen op € 160 miljoen. Dit is
€ 34 miljoen meer dan in 2008. Een reden voor
dit verschil is dat Ymere in 2009 vanwege de
marktontwikkelingen en dalende vrij-op-naamprijzen
€ 23 miljoen heeft afgewaardeerd op haar
grondposities en projecten. Verder heeft Ymere
wegens tegenvallende verkopen besloten om
koopwoningen om te zetten naar markthuur-
woningen, hetgeen een extra onrendabel van
€ 16 miljoen tot gevolg heeft gehad.
De mutatie bedrijfswaarde is uitgekomen op € 35
miljoen negatief; dit is € 47 miljoen gunstiger dan
in 2008. Hieraan liggen vele oorzaken ten grondslag.
In 2008 zijn al maatregelen getroffen om de
mogelijke consequenties van de economische
crisis op de bedrijfswaarde op te vangen. Een
belangrijke reden van de verbetering in 2009 ten
opzichte van 2008 is de uitbreiding van het aantal
te verkopen woningen in de komende jaren.
Het resultaat treasury van € 4 miljoen is € 35
miljoen lager dan in 2008. Dit is vrijwel volledig
het gevolg van het lagere volume en de kortere
looptijd van afgesloten rentederivaten in 2009 ten
opzichte van 2008. Verder zijn in 2009 de liquiditeits-
en kredietopslagen teruggelopen van 70
naar circa 40 basispunten, hetgeen een gunstig
effect heeft.
Het belastingresultaat is € 72 miljoen ongunstiger
dan over 2008. Vanwege de invoering van de
integrale vennootschapsbelasting per 1 januari
2008 is in 2008 een belastinglatentie gevormd
voor het verschil tussen de commerciële en de
fiscale waardering van de ontwikkelrechten en
lening-/swapportefeuille op de balans. De actieve
latentie bedroeg € 74 miljoen en is in 2008 als
eenmalige winst verantwoord. In 2009 is deze
eenmalige winst niet van toepassing. Daarnaast
is in 2009 een nieuwe, passieve latentie gevormd
voor geplande verkopen in de komende vijf jaar.
14.3 Maatschappelijke prestaties
De in euro’s uitgedrukte maatschappelijke prestatie
van Ymere in 2009 is circa € 284 miljoen. Met
andere woorden: Ymere had een jaarresultaat
kunnen realiseren dat zo’n € 284 miljoen hoger
ligt dan nu het geval is. Vanwege de maatschap-
pelijke functie is daar niet voor gekozen. Ymere
heeft € 149 miljoen onrendabel geïnvesteerd in
sociale woningbouw. De investeringen zijn onrendabel
omdat Ymere de socialehuurwoningen
onder de kostprijs verhuurt. Verder vraagt Ymere
een lagere huur dan de maximaal redelijke huurprijs
(sociale exploitatie). Op jaarbasis is dit een
verschil van € 119 miljoen. Daarnaast is er een
bedrag van € 16 miljoen ingezet ten behoeve van
de leefbaarheid en bewonersparticipatie in 2009.
De leefbaarheidsuitgaven worden gesplitst in
steengerelateerde en mensgerelateerde uitgaven.
In het FMP is het percentage steengerelateerde
uitgaven beleidsmatig vastgesteld op 40%, rekening
houdend met geplande leefbaarheidsinvesteringen
in de komende jaren.
14.4 Treasury
De treasuryactiviteiten zorgen ervoor dat zowel
de lange- als de kortetermijnfinanciering van
Ymere concernbreed verzekerd is, binnen
aanvaardbare risicogrenzen en tegen zo laag
mogelijke kosten. De activiteiten omvatten cashmanagement,
financierings- en beleggingsbeleid
en (rente)risicomanagement. Ymere heeft in het
treasurystatuut de uitgangspunten en verantwoordelijkheden
vastgelegd. Daarnaast beschikt
Ymere over een treasurybeleidsplan en een
treasuryjaarplan.
In het treasurybeleidsplan zijn de (interne) regels
voor het vooruit afdekken van het renterisico
gegeven. De belangrijkste zijn:
• maximaal vijf jaar vooruit afdekken;
• het totale renterisico, dus zowel van herfinancieringen
als van nieuwe investeringen in enig
jaar, mag maximaal 25% van de bestaande
leningenportefeuille uitmaken; dit maximumrisico
van 25% is gebaseerd op de WSW-norm
voor het renterisico op de herfinanciering van de
bestaande leningenportefeuille van 15% en een
aanvullende interne norm van 10% voor het renterisico
op de financiering van nieuwe leningen
als gevolg van investeringen;
• als de rente lager ligt dan 5%, kan vooruit
afdekken voor een steeds groter deel van het
renterisico en met langere looptijden worden
gedaan. Hiervoor is een matrix in het beleidsplan
opgenomen.
De ontwikkeling van de liquiditeitenpositie wordt
bepaald door de ontvangst van huren en verkoopopbrengsten,
verminderd met de betaling
van de exploitatielasten, bedrijfskosten, rente en
investeringen. Met name de omvang van de investeringen
veroorzaakt een negatieve cashflow.
Ymere jaarverslag 2009 77

78
Dit tekort wordt grotendeels gefinancierd met
langlopende WSW-geborgde leningen. In 2009 is
voor € 459 miljoen aan leningen aangetrokken,
inclusief de leningen ten behoeve van projectontwikkeling
door dochterondernemingen. Dit
bedrag is inclusief de leningen benodigd voor
de herfinanciering van leningen die in 2009 zijn
afgelost. Ymere prognosticeert de ontwikkeling
van de liquiditeitenpositie maandelijks voor een
periode van dertien maanden vooruit.
Op basis van het Financieel Meerjarenplan,
waarin kasstromen uit het meerjareninvesteringsprogramma
zijn verwerkt, is een meerjarige
liquiditeitenplanning opgesteld voor de periode
2010-2019. Op basis van de meerjarige liquiditeitenplanning
wordt een actief rentemanagement
gevoerd. Binnen de kaders van het treasurystatuut
en het treasurybeleidsplan wordt het
toekomstige renterisico afgedekt. Hierbij wordt
gebruikgemaakt van ‘forwardleningen’ (leningen
met uitgestelde storting) maar vooral van ‘forward
starting swaps’ (renteruilovereenkomsten
met startdata in de toekomst) en caps. Ymere
heeft in 2009 voor € 67,5 miljoen aan nieuwe
swaps gesloten en caps aangetrokken met een
onderliggende hoofdsom van € 75 miljoen. Met
alle gesloten transacties is het renterisico op de
bestaande leningenportefeuille (ontstaan door
conversies en herfinanciering) en uit hoofde van
nieuw aan te trekken leningen voor de periode
2010-2014 voor een belangrijk deel afgedekt
tegen de gunstige rentevoeten die in 2009 en
eerdere jaren konden worden gefixeerd.
Eind 2009 heeft Ymere één beleggingsproduct in
portefeuille: een deposito, groot € 18,2 miljoen
(hetzelfde als in 2008) met een looptijd tot 2025.
14.5 Risicoprofiel en risicomanagement
Ymere stelt jaarlijks een risicoprofiel op. Er zijn
twee achterliggende doelen waarom dit jaarlijks
gebeurt.
• In de eerste plaats is het van belang de hoogte
van de solvabiliteitsnorm te toetsen. Ymere wil
verantwoord omgaan met haar vermogen. Daarom
is toetsing van de juiste omvang van het eigen
vermogen een blijvend aandachtspunt. Ymere
wil met het risicoprofiel een beeld krijgen van
het minimaal benodigde weerstandsvermogen
(lees: eigen vermogen) waarmee risico's kunnen
worden opgevangen. Een te laag weerstandsvermogen
is gevaarlijk voor het bereiken van
de volkshuisvestelijke en commerciële doelen
van het bedrijf. Omgekeerd is een te hoog eigen
vermogen niet in overeenstemming met de maatschappelijke
oriëntatie van Ymere. Het is daarom
goed om inzicht te hebben en te houden in de
normatieve ondergrens van het eigen vermogen.
Deze doelstelling is in lijn met de beoordeling
door het CFV (solvabiliteit én genoeg investeren).
• In de tweede plaats geeft het risicoprofiel inzicht
in de gevoeligheid en kwetsbaarheid van de
bedrijfsprocessen op basis waarvan gestuurd kan
worden en waarover voortgangsinformatie kan
worden gegeven in de managementrapportages
(sturen op beheersing en het verkleinen/elimineren
van risico’s).
Op basis van de in het najaar 2009 bijgestelde
risicoanalyse bedraagt de totale risicosom
€ 727 miljoen (14,7% van het balanstotaal per
ultimo 2008). In 2009 is een nieuw risico aan het
profiel toegevoegd met betrekking tot algemene
politieke ontwikkelingen en met betrekking tot
organisatorische aangelegenheden (bijvoorbeeld
integriteit, risico’s in basisprocessen). De risico’s
met de hoogste risicosom (= financiële reikwijdte
van de gebeurtenis x de kans dat de gebeurtenis
zich ook voordoet) die Ymere in 2009 heeft onderscheiden,
zijn de algemene politieke risico’s,
de ontwikkeling van de salariskosten, de grondposities
van Ymere, het risico dat wordt gelopen
op projectontwikkeling en de ontwikkeling van
de rentelasten.
In 2009 is het eigen vermogen wederom voortdurend
hoger geweest dan de totale som van het
risicoprofiel dat Ymere op enig moment in 2009
had. Het risicomanagement stelt Ymere in staat
om de belangrijkste risico’s te monitoren en daar
waar nodig aanvullende beheersingsmaatregelen
te nemen.
Het systeem van risicomanagement is afgestemd
met de accountant, het Waarborgfonds Sociale
Woningbouw, het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting
en de Raad van Commissarissen.
Ymere onderscheidt de volgende risico’s:
a. Maatschappelijke risico’s € 137 miljoen
b. Vastgoedrisico’s € 333 miljoen
c. Klantrisico’s € 23 miljoen
d. Organisatierisico’s € 102 miljoen
e. Financiële risico’s € 132 miljoen
Totaal € 727 miljoen
Maatschappelijke risico’s
Maatschappelijke risico’s zijn risico’s waarop
Ymere slechts beperkt invloed kan uitoefenen.
Ymere houdt rekening met eventuele gebeur-

tenissen. Een voorbeeld hiervan is de politieke
heroverweging van volkshuisvesting en de rol
van corporaties hierin. Ook het genereren en
publiceren van aanvullende verantwoordingsinformatie,
samenhangend met de stijgende vraag
naar informatie vanuit diverse maatschappelijke
geledingen is een voorbeeld.
Vastgoedrisico’s
Deze risico’s hebben onder andere betrekking op
grondposities en op de projectontwikkelingsactiviteiten
voor nieuwbouwlocaties en herstructureringsprojecten.
Ook is rekening gehouden
met risico’s in het bestaande vastgoed, zoals
extra onderhoud of tegenvallende verkoop- en
huuropbrengsten. Ten slotte is een inschatting
gemaakt van de algemene vastgoedgerelateerde
risico’s, zoals de leefbaarheidsproblematiek en
daling van de aantrekkelijkheid van bijvoorbeeld
Amsterdam of Almere als woonlocatie.
Grondposities
Ymere voert een actief grondaankoopbeleid. Dit
beleid wordt ingezet om de bouwproductie voor
de woningbouw zeker te stellen, tegen betaalbare
condities. De risico’s die met grondaankoop
gepaard gaan, worden beperkt doordat Ymere
verwacht binnen een termijn van tien jaar te kunnen
overgaan tot ontwikkelingsactiviteiten op de
door Ymere ingenomen grondposities.
Onderscheid wordt gemaakt tussen grondposities
waarop wel of geen ruimtelijkeordeningsbestemming
rust enerzijds en in erfpacht verkregen
gronden of andere ontwikkellocaties zonder
ruimtelijkeordeningsaangelegenheid anderzijds.
Projectontwikkeling
De projectontwikkelingsactiviteiten worden periodiek
beoordeeld. Financiële risico’s worden per
kwartaal op projectniveau in kaart gebracht aan
de hand van projectbegroting, realisatie en prognose.
Deze beoordelingen worden per kwartaal
besproken in de Risicoboard. Vanuit risico-optiek
werkt Ymere bij grote bouwprojecten vaak samen
met derden in de vorm van samenwerkingsverbanden.
Hiertoe worden separate juridische entiteiten
opgericht. Risico’s bij de uitvoering worden
zo veel mogelijk beperkt door te werken met
vooraf afgesproken bouwkosten. Verkoopprojecten
worden in principe niet eerder gestart dan
nadat 70% van de woningen bij voorintekening is
verkocht. In 2009 is gebleken dat de kredietcrisis
het behalen van deze voorverkoopeis bemoeilijkt.
Bij enkele projecten is van de eis afgeweken,
in geval van een lage risicoverwachting, om de
productie niet te laten stagneren. Voorts is bij
enkele projecten besloten tot de omzetting van
koop naar huur.
Klantrisico’s
Bij klantrisico’s kan worden gedacht aan de
toenemende druk van de markt op het vergroten
van de kwaliteit van de dienstverlening. Ymere
heeft in 2009 wederom het KWH-label verkregen.
Daarnaast onderkent Ymere het risico dat koopkrachtverlaging
leidt tot extra huurderving.
Organisatierisico’s
Van belang is dat er sprake is van het continu
aantrekken, ontwikkelen, optimaal inzetten en
behouden van strategisch noodzakelijke competenties,
zodat de kwaliteiten van medewerkers
optimaal worden benut en ontwikkeld en Ymere
haar strategische doelstellingen kan blijven realiseren.
Organisatierisico’s worden beperkt door
het HRM-beleid en door de synergie die wordt
verkregen door de inzet van HRM-instrumenten
op elkaar af te stemmen. De jaarlijkse cao-stijging
ligt buiten de directe invloedssfeer van Ymere.
Financiële risico’s
Risico’s vanuit financiële optiek zijn bijvoorbeeld
een tariefstijging boven inflatie van de zakelijke
lasten (zoals de onroerendezaakbelasting) en
veranderingen in het belastingklimaat. Ook de
gevolgen van het Europese dossier inzake staatssteun
vormen een financieel risico. De renteontwikkeling
is van grote invloed op de toekomstige
kasstromen en het eigen vermogen van Ymere.
Om het renterisico te beperken voert Ymere een
actief treasurybeleid. De treasuryactiviteiten
omvatten cashmanagement, financieringsbeleid
en beleggingsbeleid. In het treasurystatuut zijn
de uitgangspunten en verantwoordelijkheden
vastgelegd. Daarnaast beschikt Ymere over een
treasurybeleidsplan en een treasuryjaarplan. Een
treasurycommissie adviseert het bestuur bij het
formuleren en uitvoeren van het treasurybeleid.
Ymere stuurt op risico’s
Ymere stuurt op risico’s door het in kaart brengen
van de mogelijke risico’s, bereidt zich op de
consequenties goed voor en creëert hiervoor een
financiële buffer. Ymere maakt voor het doorrekenen
van de macro-economische risico’s gebruik
van een ALM-pakket (Wals) en heeft daarnaast
ook een eigen systematiek voor het opstellen
van een risicoprofiel waarin alle bovenstaande
risicogebieden financieel zijn vertaald. Daarop
worden scenario’s doorgerekend, waarbij de
financierbaarheid van onze ambities ‘worst case’
wordt beoordeeld. In 2010 zullen de scenario’s
ieder kwartaal meerjarig worden doorgerekend.
Hierdoor komen de eventuele effecten op cashflowindicator
en solvabiliteit nader in beeld en
kan Ymere tijdig bijsturen bij (materiële) afwijkingen.
Ymere jaarverslag 2009 79

80
14.6 Verbindingen
Stichting Ymere heeft een holdingstructuur.
Binnen deze structuur vonden in 2009 voornamelijk
projectontwikkelingsactiviteiten plaats.
De samenstelling van de holding is weergegeven
in het schema op de pagina’s 108 en 109. Ymere
Holding B.V. vormt de top van de holding. Alle
aandelen van deze vennootschap zijn in handen
van stichting Ymere. De holding is volledig aandeelhouder
van Ymere Ontwikkeling B.V., Ymere
Wonen B.V. en Ymere Markten B.V. Vanuit Ymere
Ontwikkeling B.V. richten we werkmaatschappijen
op om deel te nemen in samenwerkingsverbanden
met andere partijen ten behoeve van de
(her)ontwikkeling van bepaalde locaties. Dit leidt
tot maximale (fiscale) transparantie en beperkt
de financiële risico’s voor stichting Ymere. Alle
entiteiten in de holding die zich kwalificeren als
groepsmaatschappij zijn opgenomen in de geconsolideerde
jaarrekening van Stichting Ymere.
De Raad van Bestuur van stichting Ymere houdt
invloed en controle op de besluitvorming door
de entiteiten in de holdingstructuur. Ook de
Raad van Commissarissen van stichting Ymere
houdt toezicht op de activiteiten die de entiteiten
in de holding verrichten. Voor meer informatie
daarover zie hoofdstuk 16 van dit jaarverslag, het
‘Verslag van de Raad van Commissarissen’. Binnen
de dochters vinden geen activiteiten plaats
die strijdig zijn met die van stichting Ymere.
In het onderstaande overzicht staan de overige
verbindingen aangegeven, met de bijbehorende
percentages. De resultaten hiervan nemen wij,
vanwege hun geringe omvang, niet op in de
geconsolideerde jaarcijfers van Ymere.
Stadsherstel Amsterdam NV (0,56%)
Gaasperplas I CV (99,50%)
Woonwagenstandplaatsen
Kennemerland BV
(41,11%)
Woningnet NV (16,58%)
Kleinschalig Vastgoed BV (25,00%)
Coöperatieve Herverzekeringsmaatschappij
Woningcorporaties UA
(36,95%)
Amsterdams Parkeer Fonds (25,00%)
Keijser & Drieman Holding BV (25,00%)
Buurtleven.nl BV (25,00%)
Gemeentelijk Glas Amsterdam BV* (8,33%)
NV Zeedijk (2,80%)
* deelname verloopt via Ymere Markten B.V. Het
bestuur verklaart dat Ymere in 2009 aan de voorwaarden
voldaan heeft die het ministerie van VROM in
2006 aan deze deelname heeft gesteld:
- er is geen sprake van marktverstoring (het betreft
een samenwerking tussen de gemeente Amsterdam,
corporaties en marktpartijen/particuliere investeerders);
- er vloeit geen enkele vorm van staatssteun (borgingsfunctie
WSW) en steun van het CFV naar de
deelnemende B.V.;
- de deelname en het risico beperken zich tot de
kapitaalinbreng;
- de financiële deelname is beperkt tot maximaal 1%
van het eigen vermogen per 31 december 2004.
De accountant heeft een accountantsverklaring opgesteld
dat Ymere aan deze voorwaarden voldoet.
De minister van WWI heeft schriftelijk toestemming
verleend om per 1 januari 2010 de deelname van
Ymere aan Glasvezelnet Amsterdam (experiment)
te beëindigen en om te zetten in een deelname aan
een verbinding waarin op basis van proportionaliteit
wordt deelgenomen.
14.7 Vooruitblik 2010
De economische crisis is in 2009 niet onopgemerkt
aan Ymere voorbijgegaan. Met name bij
de verkoop van nieuwbouwkoopwoningen zien
wij een afname van het verkooptempo. Om de
verkopen uit de bestaande voorraad op het gewenste
peil te houden, moeten extra inspanningen
worden verricht. Daartegenover ziet Ymere
positieve resultaten bij aanbesteding en inkoop
van onderhoud. Ymere heeft op basis van de huidige
economische verwachtingen besloten om
de komende jaren met een investeringsruimte te
werken die is gemaximeerd op het volume van
2008 en 2009. De investeringsruimte wordt bijgesteld
bij materiële afwijkingen in de kasstromen,
bijvoorbeeld bij mee- of tegenvallende verkopen
van bestaand bezit. Gedurende het jaar kunnen
maatregelen worden genomen, al naar gelang het
tempo en de omvang van de investeringen.
Door de keuze voor het meerjarig vaststellen van
de investeringsruimte en andere maatregelen
stuurt Ymere aan op het behalen van de normen
voor cashflowindicator en solvabiliteit, waardoor
de financierbaarheid van onze ambities is
geborgd. De stabiele basis, een positieve kasstroom
uit operationele activiteiten en een goede
solvabiliteit geven het vertrouwen dat Ymere
tegen zwaar weer bestand is. Ymere heeft haar
investeringsniveau afgestemd op de financiële
meerjarenplanning en financierbaarheid op
langere termijn. Binnen die kaders gaan wij door
met (maatschappelijk) investeren.
De Rijksoverheid is druk doende haar financiën
en de collectieve voorzieningen te ordenen. De
volkshuisvesting heeft daarbij de aandacht, zowel
vanuit de gedachte van verminderende staatssteun
als vanuit de focus op de kerntaak van
sociale (her)huisvesting. Daarbij is duidelijk dat
nadere administratieve en verantwoordingseisen
worden gesteld, die van invloed zijn op de financiële
slagkracht van corporaties. Ymere volgt de

Renovatie
Kramatweg in de
Indische Buurt in
Amsterdam-Oost
Na >
Voor >
ontwikkelingen op de voet en anticipeert op de
mogelijke gevolgen.
Ymere heeft haar ondernemingsstrategie voor
de jaren 2010-2015 vastgesteld. Daarin is de
volgende missie geformuleerd: Ymere werkt als
maatschappelijke onderneming aan wijken met
perspectief, waar bewoners willen wonen, leven en
groeien.
Ymere staat in alle wijken voor de basisvoorziening
van goede dienstverlening en goede
woningen. Door het meerjarig afstemmen van de
investeringsruimte op de financierbaarheid van
onze ambities, is een gezonde financiële basis
gecreëerd om de missie waar te maken. Ymere
investeert in sociaal duurzame wijken; hoe meer
bezit, hoe meer Ymere vanuit wijkaanpak kan bijdragen
aan sociale stijging en talentontwikkeling.
Op de volgende pagina’s staan de geconsolideerde
balans per 31 december 2009 en de winst-enverliesrekening
2009 weergegeven. Daarbij wordt
opgemerkt dat als gevolg van de invoering van
RJ221 de vergelijkende cijfers 2008 in deze jaarrekening
2009 afwijken van de jaarrekening 2008.
De belangrijkste afwijking betreft de netto-omzet
projectontwikkeling. Tot en met de jaarrekening
2008 werden de opgelopen kosten plus winst van
alle koopwoningen (verkochte en niet verkochte)
als omzet gepresenteerd. Vanaf deze jaarrekening
heeft de omzet alleen betrekking op reeds
verkochte koopwoningen.
Ymere jaarverslag 2009 81

82
Geconsolideerde balans per 31 december 2009
(na resultaatbestemming) (x € 1 miljoen)
Activa 31-12-2009 31-12-2008
Vaste activa
Materiële vaste activa
(On)roerende zaken in exploitatie 4.248 4.018
Grondposities 154 176
Onroerende zaken in ontwikkeling 226 196
Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden 52 59
(On)roerende zaken t.d.v. exploitatie 110 84
Financiële vaste activa
4.790 4.533
Deelnemingen 4 3
Effecten en leningen 34 31
BWS-subsidie 14 20
Latente belasting vorderingen 87 85
Vlottende activa
Voorraden
139 139
Voorraden 1 2
Voorraad onderhanden werk 174 154
Voorraad gereed product 7 4
183 160
Onderhanden projecten 8
Vorderingen
Huurdebiteuren 5 5
Debiteuren koopwoningen 17 18
Debiteuren gemeenten 1 3
Belastingvorderingen 0 0
Overige vorderingen 18 30
Overlopende activa 14 16
55 71
Liquide middelen 0 22
TOTAAL ACTIVA 5.166 4.934

Geconsolideerde balans per 31 december 2009
(na resultaatbestemming) (x € 1 miljoen)
Passiva 31-12-2009 31-12-2008
Groepsvermogen
Overige reserves 1.163 1.253
Voorzieningen
Voorziening onrendabele investeringen 282 289
282 289
Langlopende schulden
Leningen
Terugkoopverplichting woningen Verkocht onder
2.764 2.831
Voorwaarden 48 58
Waarborgsommen 4 3
2.815 2.893
Kortlopende schulden
Aflossingsverplichtingen langlopende leningen 521 138
Kasgelden en rekening-courantkrediet 169 161
Schulden aan gemeenten 7 6
Schulden aan leveranciers 48 45
Belastingen en premies sociale verzekeringen 10 10
Overige schulden 8 8
Onderhanden projecten 9
Overlopende passiva 133 130
905 499
TOTAAL PASSIVA 5.166 4.934
Ymere jaarverslag 2009 83

84
Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2009
(x € 1 miljoen)
Opbrengsten
2009 2008
Huren 397 388
Vergoedingen 22 20
Overheidsbijdragen 4 0
Opbrengsten uit exploitatie 422 408
Opbrengst verkoop bestaand bezit 56 55
Netto-omzet projectontwikkeling 125 185
Geactiveerde kosten 16 11
Overige opbrengsten 3 4
Bedrijfslasten
Totaal bedrijfsopbrengsten 623 662
Kosten uitbesteed werk projectontwikkeling 108 162
Waardeveranderingen MVA als gevolg van investeringen 160 126
Lonen en salarissen 48 42
Sociale lasten 6 5
Pensioenlasten 9 8
Onderhoudskosten 81 70
Leefbaarheidsinvesteringen 16 11
Erfpacht 5 6
Afschrijvingen 3 7
Overige bedrijfslasten 110 105
Totaal bedrijfslasten 546 543
Bedrijfsresultaat 76 119
Rentebaten 11 25
Rentelasten 148 144
Financiële baten en lasten -137 -120
Resultaat deelnemingen -1 0
Bedrijfsresultaat normale bedrijfsvoering -62 0
Vennootschapsbelasting 2 74
Jaarresultaat voor waardeveranderingen -60 74
Mutatie bedrijfswaarde -34 -81
Mutatie rentabiliteitswaardecorrectie 4 39
Waardeveranderingen -31 -42
JAARRESULTAAT YMERE -90 32

15 Bericht van de
Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur bestuurt de onderneming
Ymere. Het bestuur bestaat uit vier leden. De
besluitvorming van de Raad van Bestuur vindt
plaats op basis van meerderheid van stemmen,
waaronder de stem van de voorzitter. De statuten
geven regels over onder meer de samenstelling
van het bestuur, de taken en bevoegdheden
van het bestuur en de verantwoording door het
bestuur. In de statuten staat ook welke voorgenomen
besluiten het bestuur ter goedkeuring dient
voor te leggen aan de Raad van Commissarissen.
De werkwijze van het bestuur is nader beschreven
in het reglement Raad van Bestuur Ymere.
De Raad van Bestuur vindt het vanwege zijn
bestuursverantwoordelijkheid van belang een
aantal onderwerpen nader toe te lichten in het
jaarverslag. Het betreft:
• betrekken van belanghouders;
• risicobeheersing en controlesystemen;
• het risicoprofiel;
• samenstelling Raad van Bestuur;
• nevenfuncties Raad van Bestuur;
• investeringscommissie Ymere;
• governance en ontwikkelingen daarin;
• integriteit;
• het toezicht op het bestuur.
Betrekken van belanghouders
Onze maatschappelijke doelstelling komt niet
alleen tot uitdrukking in onze volkshuisvestelijke
prestaties, maar ook in onze keuzes, de manier
waarop we onze klanten benaderen, het feit dat
we belanghouders bij onze keuzes betrekken,
ons oog voor wat er in buurten speelt en dergelijke.
Deze aspecten zijn moeilijk meetbaar, maar
maken voor onze huurders en belanghouders het
verschil tussen een maatschappelijke en een ‘gewone’
onderneming. Daarbij vinden wij dat wij
in de aansturing van ons bedrijf een bedrijf zijn
als elk ander: bedrijfseconomische principes als
efficiency en effectiviteit zijn leidende principes
waarop we ons handelen ook baseren.
Ymere heeft veel externe belanghouders: huurders,
gemeenten, provincies, zorginstellingen,
welzijnsinstellingen, onderwijsinstellingen, universiteiten,
het Leger des Heils, de politie, enzovoorts.
We overleggen regelmatig op verschillen-
de niveaus met deze partijen, zowel uitvoerend
als bestuurlijk. Met een aantal belanghouders
overlegt het bestuur periodiek. Het gaat dan om:
• de centrale huurdersorganisatie SHY (stichting
Samenwerkende Huurdersorganisaties Ymere);
• een aantal gemeenten waar wij actief zijn.
Met andere belanghouders overlegt het bestuur
van Ymere op ad-hocbasis. Zo hebben we bij het
opstellen van de nieuwe ondernemersstrategie
van Ymere in 2009 een aantal belanghouders
vroegtijdig betrokken.
Ymere heeft ervoor gekozen om geen apart overzicht
op te stellen van onze belanghouders, zoals
de Governancecode Woningcorporaties voorstelt.
(Zie verder bij Overzicht van bepalingen waar
Ymere afwijkt van de Nederlandse Corporate Governance
Code en de Governancecode Woningcorporaties.)
Lokale verankering
Ymere voelt zich langdurig en intensief betrokken
bij de wijken en buurten waarin we actief
zijn. Daarin ligt onze kracht. We willen weten
wat er speelt. Die lokale verankering maken we
waar door onze lokale vestigingen in de gebieden
waarin we actief zijn. Ons beleid is gericht op de
specifieke situatie van deze gebieden. Zo maken
we prestatieafspraken met de gemeenten waarin
we werkzaam zijn. Ymere houdt vast aan deze
strategie van lokale verankering. Zo kiezen we
voor lokale kantoren. We zijn door deze lokale
verankering vaak als eerste op de hoogte van
kansen of problemen die zich voordoen.
Risicobeheersing en controlesystemen
Het bestuur van Ymere is verantwoordelijk voor
het opzetten en in stand houden van het stelsel
van interne risicobeheersings- en controlemaatregelen.
Dat stelsel bestaat onder meer uit risicoanalyses
met betrekking tot de activiteiten van
Ymere, handleidingen voor de inrichting van de
financiële verslaggeving, auditwerkzaamheden
en een systeem van monitoring en rapportering.
Deze systemen zijn bedoeld om een optimale
beheersing van risico’s mogelijk te maken, maar
kunnen nooit absolute zekerheid bieden.
Het bestuur is zich ervan bewust dat de activiteiten
van Ymere een aantal risico’s met zich mee-
Ymere jaarverslag 2009 85

86
brengen die buiten de invloedssfeer van Ymere
liggen (zoals de ontwikkeling van de rente). Hoewel
we hierop geen invloed hebben, houden we
bij onze activiteiten wel rekening met dergelijke
risico’s en de gevolgen ervan.
In 2009 hebben wij ons risicobeheersingssysteem
geanalyseerd en beoordeeld. Rekening houdend
met de genoemde beperkingen, zijn wij van
oordeel dat de interne risicobeheersings- en
controlemaatregelen een basis vormen om met
redelijke zekerheid te kunnen verklaren dat:
• wij voldoende inzicht hebben in de mate waarin
wij onze doelstellingen bereiken;
• wij ons houden aan geldende wet- en
regelgeving;
• de interne en externe rapportages betrouwbaar
zijn;
• er geen risico’s zijn gelopen die in tegenspraak
zijn met het vooraf gedefinieerde en goedgekeurde
beleid.
De voorgaande uitspraak heeft het karakter van
een algemeen 'in control'-statement. Interne
audits, de dit jaar uitgevoerde hard close en, de
interim-controle van onze accountant geven ons
suggesties om processen op onderdelen te verbeteren/aan
te scherpen. Het afgelopen jaar was
natuurlijk gezien de crisis een jaar waarin we zeer
direct moesten sturen en waar nodig ingrijpen.
Dit is ons inziens adequaat opgepakt (cashflowsturing,
projectprioritering, treasury, financiering
zeker stellen, efficiency plan). De afdeling
concernfinanciën stuurt de verdere planmatige
doorvoering van de verbeteringen aan.
Onze accountant hanteert ook instrumenten
om het risicomanagement van corporaties te
beoordelen (zie figuur Risk Management Scan op
pagina 87). De eerste figuur toont de beoordeling
van Ymere, dat wil zeggen de relatieve score ten
opzichte van de ambitie en het gemiddelde. De
tweede figuur geeft aan dat Ymere op alle onderdelen
beter scoort dan de benchmark.
Het risicoprofiel
Ymere stelt jaarlijks een risicoprofiel op. Op basis
daarvan krijgen wij een beter beeld van het eigen
vermogen dat minimaal nodig is om de gelopen
risico’s te kunnen opvangen. Een te laag eigen
vermogen zou betekenen dat er onvoldoende
financiële buffer is om onverwachte risico’s op te
vangen. De realisatie van onze volkshuisvestelijke
doelstellingen komt dan in gevaar. Omgekeerd is
een te hoog eigen vermogen, zoals in het vorige
hoofdstuk al aangegeven, niet in overeenstemming
met de maatschappelijke oriëntatie van
Ymere. We houden dan middelen aan die we ook
voor de volkshuisvesting zouden kunnen inzetten.
De risico’s met de hoogste risicosom (dit is de
hoogte van het risico vermenigvuldigd met de
kans dat deze gebeurtenis zich ook voordoet)
die Ymere in 2009 voor haar financiële sturing
onderscheidt, zijn de risico’s op het gebied van
projectontwikkeling (bijvoorbeeld vanwege het
niet kunnen verkopen van nieuwbouwkoopwoningen
of het moeten accepteren van lagere
verkoopprijzen van nieuwbouwwoningen), het
na ingrijpende verbetering van een huurwoning
niet realiseren van de beoogde huursprong, de
grondposities van Ymere, de stijging van de rente
en de duurdere financiering van markthuurwoningen.
In 2009 is het eigen vermogen te allen tijde hoger
geweest dan de totale risicosom die we op enig
moment in dat jaar hadden.
Onze solvabiliteitsdoelstelling (een indicator van
de financiële buffer) leiden we af van de omvang
van de risico’s die we lopen. De solvabiliteit die
wij elk jaar willen realiseren, is steeds voor de
komende vijf jaar minimaal 20%.
Over het systeem van risicomanagement is
overleg gepleegd met de accountant, het Waarborgfonds
Sociale Woningbouw, het Centraal
Fonds voor de Volkshuisvesting en de Raad van
Commissarissen.
Ymere hanteert een afzonderlijk stelsel van
risicoanalyse met betrekking tot risico’s op het
gebied van projectontwikkeling. Voor de activiteiten
op dit gebied is een maximumrisicopositie
vastgesteld. De omvang van het risico van de
ontwikkelactiviteiten heeft het gehele verslagjaar
2009 onder het vastgestelde maximum gelegen.
De activiteiten van dochtervennootschappen en
deelnemingen die betrekking hebben op projectontwikkeling
worden voor de gelopen risico’s
betrokken in de beoordeling van het totale risico
van de projectontwikkelingsportefeuille.

Risk Management Scan
8. Generiek, Informatievoorziening & Monitoring
7. Financieel Beheer, Risico Respons &
Beheersing
6. Financieel Beheer, Risico Identificatie & Analyse
Totaalscore
Interne organisatie, Strategie & Doelen
Risico Identificatie & Analyse
Risico Respons & Beheersing
Projectontwikkeling
Ymere Ambitie Gemiddeld Uitkomsten 2008
1. Interne organisatie, Strategie & Doelen
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
5. Vastgoedbeheer, Risico Respons & Beheersing
Vastgoedbeheer
Financieel Beheer
Benchmark Ymere
71%
71%
69%
59%
72%
74%
73%
2. Projectontwikkeling, Risico Identificatie &
Analyse
3. Projectontwikkeling, Risico Respons &
Beheersing
4. Vastgoedbeheer, Risico Identificatie & Analyse
Figuur: Risk Management Scan
Projectontwikkeling 66%
88% Legenda
Bron: accountantsverslag PwC
Bron: accountantsverslag PwC
Vastgoedbeheer 71%
86%
0>50% onvoldoende
Financieel Beheer 86%
88% 50>80% aandachtsgebied
Informatievoorzing & Monitoring 66%
88% 80>100% op orde
86%
79%
91%
80%
92%
100%
87%
Bron: accountantsverslag PwC
Ymere jaarverslag 2009 87

88
Naam Functie Portefeuille Geboortejaar Werkzaam in hui- Werkzaam bij
dige functie sinds Ymere of rechtsvoorganger
sinds
R. Steenbeek Voorzitter Raad van Algehele coördinatie, 1956 2008 1994
Bestuur
externe vertegenwoordiging,
strategie,
human resources en
organization,
communicatie,
bestuurlijke zaken
L.A. Bosveld Lid Raad van Bestuur, Waardesturing, Finan- 1955 2008 2000
tevens plaatsvervangend
voorzitter Raad van
Bestuur
ciën en Ondersteuning
P.D. de Jong Lid Raad van Bestuur Wonen 1953 2001 1999
S.J. Schuwer Lid Raad van Bestuur Gebieds- en Projectontwikkeling
Samenstelling Raad van Bestuur
Het bovenstaande schema geeft de samenstelling
van de Raad van Bestuur in 2009 aan.
Een actueel overzicht van de samenstelling van
het bestuur staat op www.ymere.nl.
Nevenfuncties bestuurders Ymere
De leden van de Raad van Bestuur van Ymere oefenen
een aantal nevenfuncties uit. Een bestuurder
die een nevenfunctie wil accepteren, legt
deze vooraf ter goedkeuring voor aan de Raad van
Bestuur. Voor structureel betaalde nevenfuncties
of andere werkzaamheden vragen de leden van
de Raad van Bestuur vooraf goedkeuring aan de
Raad van Commissarissen. Incidenteel betaalde
werkzaamheden leggen de leden van de Raad
van Bestuur vooraf ter goedkeuring voor aan de
voorzitter van de Raad van Bestuur. De voorzitter
van de Raad van Bestuur meldt zijn incidenteel
betaalde werkzaamheden aan de voorzitter van
de Raad van Commissarissen. Bij de beoordeling
van de toelaatbaarheid van een nevenfunctie
spelen onder meer de eventuele strijdigheid met
het bedrijfsbelang, de (schijn van) belangenverstrengeling
en het verwachte tijdsbeslag een rol.
Nevenfuncties leden Raad van Bestuur
Ymere in 2009
De leden van de Raad van Bestuur van Ymere
bekleedden in 2009 de volgende relevante nevenfuncties.
De betreffende personen ontvangen
voor deze nevenfuncties geen vergoeding, tenzij
anders (met een *) aangegeven.
Zie de tabel op de pagina 89.
1959 2007 2007
Een actueel overzicht van nevenfuncties van de
bestuurders is te vinden op www.ymere.nl.
In 2009 waren er bij de besluitvorming van het
bestuur geen onverenigbaarheden. Er zijn geen
transacties geweest waarbij sprake was van een
tegenstrijdig belang.
Investeringscommissies Ymere
Ymere beschikt over een investeringsstatuut.
Dit beschrijft het investeringsbeleid van Ymere
en de kaders die daarbij gelden. Op basis van
het investeringsstatuut is een investeringscommissie
ingesteld, met twee externe leden. Ymere
heeft de heer J. Doets (voormalig CEO van ING
Real Estate) en de heer P. Eichholz (hoogleraar
vastgoedfinanciering en vastgoedbeleggingen
aan de Universiteit Maastricht) bereid gevonden
zitting te nemen in deze commissie. Doel van de
investeringscommissie is de Raad van Bestuur te
adviseren over verbindingen met andere partijen
op het gebied van projectontwikkelingen, te hanteren
programma’s van eisen voor het realiseren
van vastgoed en de te hanteren rendementseisen
en winst-risicoverhoudingen in verschillende
vastgoedcategorieën.
De investeringscommissie kwam in 2009 twee-
maal bijeen. De besproken onderwerpen betroffen:
• de betekenis van de kredietcrisis voor Ymere
(beide vergaderingen);
• het meerjareninvesteringsprogramma van
Ymere;
• rendementssturing bij Ymere;

Naam Nevenfunctie
L.A. Bosveld Lid deelnemersraad Waarborgfonds Sociale Woningbouw
Penningmeester bestuur stichting Boom Ruygrok*
Bestuurder Stichting Vrienden Ymere
Bestuurder Stichting Colonnade DuHaf Holding
P.D. de Jong Lid Raad van Toezicht Humanitas Groep Den Haag*
Lid nationaal adviescomité Dag van de Dialoog
Lid bestuur stichting De Glazen Lift
Lid bestuur stichting Studenten voor Samenleving
Lid Algemeen Bestuur van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC)
Lid bestuur stichting Het Hofje De Zeven Keurvorsten
S.J. Schuwer Lid bestuur Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling
Lid dagelijks bestuur Stichting Waarborgfonds Koopwoningen
Lid commissie herstructurering NEPROM
Lid denktank ‘ondernemen in de zorg’, Ministerie van VWS
Lid Lokale Adviesraad AISEC
R. Steenbeek Lid bestuur Aedes
Penningmeester bestuur Architectuurcentrum Haarlem
Lid bestuur stichting Vrienden Hospice Bardo
Lid bestuur Transforte
Voorzitter bestuur Corporatie Overleg Amstel-Meerlanden
Voorzitter bestuur stichting DIGH
• IRR-methodiek bij Ymere;
• IRR-parameters bij Ymere;
• strategische cockpit 2009 Ymere (strategisch
vastgoedbeheer).
Goed ondernemingsbestuur: de hoofdlijnen
van de governancestructuur
De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur
vinden ‘goed ondernemingsbestuur’ (corporate
governance) van groot belang. Het helpt
ons om slagvaardig, ‘in control’ en transparant
te handelen. De Raad van Commissarissen en de
Raad van Bestuur zijn gezamenlijk verantwoordelijk
voor het onderwerp governance. De statuten
geven daarom aan dat de Raad van Commissarissen
wijzigingen in de governancestructuur dient
goed te keuren. De Raad van Commissarissen
en de Raad van Bestuur hebben daarnaast in
2008 een gemeenschappelijke governancevisie
opgesteld, op basis waarvan beide raden in 2009
hebben gefunctioneerd.
De hoofdlijnen van de governancestructuur bij
Ymere zijn:
• Ymere heeft als rechtsvorm de stichting.
• De Raad van Bestuur bestuurt de onderneming
Ymere.
• De Raad van Commissarissen ziet toe op de
Raad van Bestuur en op de algemene gang van
zaken van de stichting, en geeft het bestuur gevraagd
en ongevraagd advies.
• Ymere streeft naar een organisatie en proces-
sen gebaseerd op principes als betrouwbaarheid,
controleerbaarheid, checks and balances en
integriteit.
• Voor Ymere is de Governancecode Woningcorporaties
leidend, daarnaast is naar relevante onderdelen
uit overige codes gekeken (zie verder).
• De corporate-governanceprincipes komen tot
uitdrukking in documenten als:
- de statuten van Ymere;
- het reglement Raad van Commissarissen Ymere;
- het reglement commissies Raad van Commissarissen
Ymere;
- de profielschets Raad van Commissarissen
Ymere;
- de profielen van de leden van de Raad van
Bestuur Ymere;
- het reglement Raad van Bestuur Ymere;
- het investeringsstatuut Ymere;
- het treasurystatuut Ymere;
- het onafhankelijkheidsprotocol externe
accountant;
- de integriteitscode Ymere;
- de klokkenluidersregeling Ymere.
• De Raad van Bestuur legt wijzigingen in de
governancestructuur vooraf ter goedkeuring voor
aan de Raad van Commissarissen.
Een uitgebreide beschrijving van de hoofdlijnen
van de governancestructuur is te vinden op
www.ymere.nl. Daar zijn ook verschillende governancedocumenten
te downloaden.
Ymere jaarverslag 2009 89

90
Ontwikkelingen corporate governance in
2009
Bespreking Nederlandse Corporate Governance
Code
De Raad van Commissarissen besprak de geactualiseerde
Nederlandse Corporate Governance
Code. Deze code richt zich op beursgenoteerde
ondernemingen. Onderdelen van de code kunnen
echter ook voor stichtingen relevant zijn. De
bespreking leidde tot een beperkt aantal kleine
‘puntjes-op-de-i’-wijzigingen in het reglement
van de Raad van Bestuur, het reglement van de
Raad van Commissarissen en het reglement commissies
Raad van Commissarissen.
Relatie overheid-woningcorporaties
De Raad van Commissarissen besprak op verschillende
momenten verschillende documenten
die ingaan op de relatie tussen woningcorporaties
en de overheid. Voorbeelden van deze
documenten zijn het advies van de commissie
Meijerink over een ‘Nieuw arrangement overheid-
woningcorporaties’ en de brief van de minister
van Wonen, Wijken en Integratie van 12 juni 2009
met voorstellen over het woningcorporatiestelsel.
Nieuwe commissies
De Raad van Commissarissen besloot tot de oprichting
van een commissie Volkshuisvesting en
een commissie Gebieds- en projectontwikkeling.
Overzicht van de bepalingen waar Ymere afwijkt
van de Nederlandse Corporate Governance Code en
de Governancecode Woningcorporaties
De Nederlandse Corporate Governance Code en de
Governancecode Woningcorporaties bevelen aan
het reglement van de Raad van Commissarissen, de
profielschets van de Raad van Commissarissen en de
klokkenluidersregeling via de website beschikbaar te
stellen. Ymere kiest ervoor deze documenten niet op
de website te plaatsen. Hiervoor kiezen we vanwege
het belang van het behoud van een overzichtelijke
website en de geringe relevantie van deze documenten
voor de meeste bezoekers van de website. De
documenten zijn op verzoek wel beschikbaar. De
website geeft dit aan, en geeft aan hoe dit verzoek kan
worden gedaan.
De Nederlandse Corporate Governance Code en de
Governancecode Woningcorporaties bevelen aan
bestuurders voor maximaal vier jaar te benoemen.
Ymere benoemt haar bestuurders voor onbepaalde
tijd. De Raad van Commissarissen kiest hiervoor
omdat hij groot belang hecht aan continuïteit in de
besturing van het bedrijf. Ook de commissie Izeboud,
die de bedrijfstak woningcorporaties adviseerde over
de arbeidsvoorwaarden van bestuurders, beveelt een
tijdelijke benoeming van bestuurders niet aan.
Voor meer informatie zie het verslag van de Raad
van Commissarissen (hoofdstuk 16).
Voorbereiding bijeenkomst Governance grote
woningcorporaties
De Raad van Commissarissen nam samen met de
Raad van Bestuur het initiatief om in samenwerking
met de monitoringcommissie Governancecode
Woningcorporaties een rondetafelbijeenkomst
te organiseren over het thema ‘Governance
bij grote woningcorporaties’. De bijeenkomst
vond plaats in februari 2010.
De Nederlandse Corporate Governance Code
en de Governancecode Woningcorporaties
Ymere voldoet in het algemeen aan de aanbevelingen
van de Nederlandse Corporate Governance
Code en de Governancecode Woningcorporaties
8 . Beide codes zijn gebaseerd op het principe
‘pas toe of leg uit’. Afwijken van de aanbevelingen
in de code kán, maar dient wel te worden gemotiveerd.
De belangrijkste afwijkingen van Ymere
van de code motiveren wij hieronder.
Een actueel overzicht van de aanbevelingen die
Ymere niet overneemt, en de motivatie daarvoor,
is te vinden op www.ymere.nl.
8 De Nederlandse Corporate Governance Code is een belangrijke
basis voor de Governancecode Woningcorporaties.
De Nederlandse Corporate Governance Code beveelt
aan de ontslagvergoeding van bestuurders te
maximaliseren. De Raad van Commissarissen kiest
hier niet voor. Het vaststellen van de hoogte van
een eventuele vergoeding bij ontslag acht de Raad
van Commissarissen maatwerk. De hoogte van de
vergoeding is daarbij vanzelfsprekend altijd passend
binnen de wetgeving die van toepassing is. Het
Advies Commissie Arbeidsvoorwaarden Statutair
Directeur Woningcorporaties (commissie-Izeboud)
geeft bovendien aan geen beëindigingsregeling in de
arbeidsvoorwaarden op te nemen.
De Nederlandse Corporate Governance Code adviseert
een zogeheten claw-backclausule in de arbeidscontracten
van bestuurders op te nemen. Op basis
daarvan is het eenvoudiger een aan een bestuurder
toegekende variabele beloning terug te vorderen
wanneer deze beloning achteraf gezien is toegekend
op onjuiste gegevens. De huidige arbeidsovereenkomsten
van de bestuurders kennen een dergelijke
bepaling niet. Bij nieuwe arbeidsovereenkomsten zal
de Raad van Commissarissen het opnemen van een
dergelijke bepaling overwegen.
De Nederlandse Corporate Governance Code en de
Governancecode Woningcorporaties bevelen aan een
apart remuneratierapport op te stellen. Bij Ymere
wordt geen apart remuneratierapport opgesteld,

maar worden de onderdelen van een dergelijk
rapport opgenomen in het verslag van de Raad
van Commissarissen.
Het remuneratierapport krijgt bij Ymere vorm via het
verslag van de Raad van Commissarissen zoals opgenomen
in het jaarverslag. Daarin staan de inkomens
van de individuele bestuursleden vermeld. De Raad
van Commissarissen heeft besloten dat bij uitkeringen
bij beëindiging van het dienstverband van
bestuurders het verslag vermeldt dat een dergelijke
uitkering is gedaan, zonder de hoogte van de vergoeding
te vermelden. Hiervoor is gekozen vanwege
privacybelangen van de betreffende bestuurder.
Vanzelfsprekend zal de geldende wetgeving over de
openbaarheid van (bijzondere) vergoedingen van
bestuurders worden gerespecteerd.
De Nederlandse Corporate Governance Code beveelt
aan dat van alle commissievergaderingen van de
Raad van Commissarissen de Raad van Commissarissen
een verslag ontvangt. De Raad van Commissarissen
heeft als regel dat alleen van de vergaderingen
van de auditcommissie een verslag wordt gemaakt.
Het besprokene in de overige commissies leidt in de
regel direct tot verwerking ervan in de stukken voor
de Raad van Commissarissen voor de daaropvolgende
vergaderingen van de Raad. Het opstellen van een
verslag zou dan ‘dubbelop’ zijn.
De Nederlandse Corporate Governance Code en de
Governancecode Woningcorporaties bevelen aan dat
de Raad van Commissarissen beoordeelt of en hoe de
externe accountant wordt betrokken bij de inhoud en
de publicatie van financiële berichten. Ymere is van
mening dat het opstellen van (financiële) berichten
tot de bevoegdheid van het bestuur behoort. Wanneer
daar aanleiding toe is, betrekt het bestuur de
accountant en/of de Raad van Commissarissen bij
het opstellen van deze berichten.
De Governancecode Woningcorporaties beveelt aan
dat de Raad van Commissarissen de belangrijkste
bevindingen over het functioneren van de accountant
meldt in het jaarverslag. Ymere neemt deze
aanbeveling niet over. Ymere bespreekt de bevindingen
over het functioneren van de accountant met de
accountant. Van een dergelijke bespreking maken we
melding in het jaarverslag. In verband met het vertrouwelijke
en gevoelige karakter van het besprokene
melden we echter niet de inhoud of conclusies van de
bespreking.
De Nederlandse Corporate Governance Code en de
Governancecode Woningcorporaties bevelen aan dat
de accountant en de auditcommissie kennisnemen
van de bevindingen van de interne controller. Ymere
neemt deze aanbeveling niet over. De opdrachtgever
Integriteit
De kern van het integriteitsbeleid van Ymere is dat
integer handelen enerzijds duidelijke regels vergt,
en anderzijds een bedrijfscultuur waar het handelen
op basis van deze regels vanzelfsprekend is.
De regels met betrekking tot integriteit zijn onder-
van de interne controller is het bestuur. De rapportage
van de bevindingen van de interne controller
vindt daarom ook aan het bestuur plaats. Het bestuur
bepaalt welke bevindingen relevant zijn om te bespreken
met de accountant, de auditcommissie en/of
de Raad van Commissarissen. De interne controller
heeft overigens rechtstreeks toegang tot de voorzitter
van de auditcommissie wanneer dat naar het oordeel
van de interne controller noodzakelijk is.
De Governancecode Woningcorporaties beveelt aan
voor iedereen kenbaar de belanghebbenden van de
woningcorporatie te benoemen en dat de Raad van
Commissarissen deze benoeming en de vorm van het
overleg met de belanghouders goedkeurt. Ymere zal
geen uitputtend overzicht van belanghouders opstellen.
Hiervoor kiezen we vanwege de grote dynamiek
(in aantal en aard) van de relaties met onze belanghouders.
Dit vergroot de mogelijkheid van opmerkingen
van en misverstanden met organisaties die (nog)
niet of nog steeds op zo’n overzicht vermeld staan. De
Raad van Commissarissen heeft ook geen goedkeurende
positie in het benoemen van belanghouders
en de vorm van het overleg met belanghouders en is
ook niet aanwezig bij het overleg met belanghouders.
Ymere is van mening dat deze onderwerpen tot de
bevoegdheid van het bestuur behoren. Het bestuur
legt vanzelfsprekend verantwoording af aan de Raad
van Commissarissen over het overleg met belanghouders.
De Raad van Commissarissen heeft daarnaast
ten minste eenmaal per jaar een informatief overleg
met de centrale huurdersorganisaties van Ymere.
De Governancecode Woningcorporaties beveelt aan
in hoofdlijnen een verslag op te stellen over hetgeen
in overleg met belanghouders is besproken en verslag
binnen drie maanden op de website van de corporatie
te plaatsen. Ymere neemt deze aanbeveling niet
over. De wijze waarop verslaggeving van bijeenkomsten
met belanghouders plaatsvindt, wordt in overleg
met belanghouders bepaald. Het jaarverslag, dat jaarlijks
op de website van Ymere wordt geplaatst, geeft
informatie over het overleg met belanghouders.
De Governancecode Woningcorporaties beveelt
aan dat zowel de Raad van Commissarissen als het
bestuur opdrachtgever is van visitatie. Ymere kiest
ervoor dat alleen het bestuur opdrachtgever is van
visitatie. De Raad van Commissarissen keurt de opdracht
tot visitatie goed.
De Governancecode Woningcorporaties beveelt
aan het visitatierapport op de website te plaatsen,
evenals het standpunt ter zake van bestuur en Raad
van Commissarissen. Ymere neemt deze aanbeveling
over met één nuance: vertrouwelijke informatie in
het visitatierapport (zoals informatie over personen)
plaatsen we niet op de website.
meer vastgelegd in:
• De integriteitscode Ymere. Deze code geeft regels
waaraan het bestuur en de medewerkers zich
moeten houden bij onder andere het aannemen
van relatiegeschenken. We verwachten dat onze
leveranciers en klanten ons niet in een positie
Ymere jaarverslag 2009 91

92
brengen waarin we in de verleiding worden
gebracht om niet integer te handelen. Om deze
reden is de integriteitscode ook terug te vinden
op www.ymere.nl.
• De klokkenluidersregeling Ymere. Deze regeling
biedt medewerkers de mogelijkheid zonder gevaar
voor hun rechtspositie melding te doen van
vermeende misstanden en andere onregelmatigheden
van algemene, operationele of financiële
aard. Www.ymere.nl geeft aan op welke wijze
belangstellenden in het bezit van de regeling
kunnen komen. Het meldpunt ontving in 2009
geen meldingen.
• Het reglement Raad van Bestuur. Dit reglement
bevat regels voor bestuurders over onverenigbaarheden
in hun werkzaamheden. Het schrijft
ook voor hoe zij moeten handelen bij mogelijke
gevallen van belangenverstrengeling.
Het bestuur vindt het in het kader van integriteit
ook van groot belang dat medewerkers eigen
verantwoordelijkheid durven te nemen voor
hun activiteiten. Dit vanuit de ervaring dat de
werkelijkheid complexer en afwisselender is dan
vooraf in regels is te vangen. Om werkelijk integer
handelen te bevorderen gaat het dus om het
vinden van de juiste balans tussen regels en eigen
verantwoordelijkheid.
Om integer handelen te bevorderen is in 2009 een
beschrijving opgesteld van de gewenste integriteitscultuur.
Deze cultuur is gebaseerd op principes
als eigen verantwoordelijkheid, transparant
handelen, het goede voorbeeld geven en elkaar
aanspreken op gedrag. In 2009 stelde het bestuur
verder een plan van aanpak vast om het onderwerp
integriteit periodiek onder de aandacht
van medewerkers te brengen. Ook is een start
gemaakt met de uitvoering ervan.
De Raad van Bestuur is van oordeel dat elke
bestuurder zijn functie in 2009 onafhankelijk en
integer heeft uitgeoefend. Dit komt onder meer
tot uitdrukking in het feit dat alle bestuurders
voldoen aan de onafhankelijkheidscriteria zoals
omschreven in de Governancecode Woningcorporaties.
Het reglement Raad van Bestuur geeft
aan hoe bestuurders dienen te handelen bij mogelijke
onverenigbaarheden. Kern daarvan is dat
leden van de Raad van Bestuur een mogelijke onverenigbaarheid
actief melden aan de voorzitter
van de Raad van Bestuur. Wanneer de mogelijke
onverenigbaarheid de voorzitter van de Raad van
Bestuur betreft, meldt hij dit bij de voorzitter van
de Raad van Commissarissen. Een bestuurder
neemt niet deel aan de bespreking van en besluitvorming
over dergelijke onderwerpen. Wanneer
sprake is van een structurele onverenigbaarheid,
treedt de betrokken bestuurder terug. In 2009
deden zich bij de besluitvorming door de Raad
van Bestuur geen onverenigbaarheden voor. Er
zijn geen transacties geweest waarbij er sprake
was van een tegenstrijdig belang.
Toezicht
Het toezicht op het bestuur van Ymere bestaat uit
intern, extern en horizontaal toezicht.
• Intern toezicht door de Raad van Commissarissen.
Zie hoofdstuk 16.
• Extern toezicht door de minister van Wonen,
Wijken en Integratie. Jaarlijks stelt de minister
van Wonen, Wijken en Integratie een zogeheten
‘zienswijzebrief’ en een ‘oordeelsbrief’ op. Deze
brieven gaan in op de prestaties van Ymere in
een bepaald jaar. De minister gaat daarbij in op
de rechtmatigheid en doelmatigheid van de uitgaven,
en op de financiële positie. Het Centraal
Fonds voor de Volkshuisvesting adviseert de
minister over de beoordeling van de financiële
positie.
In 2009 gaf de minister over het jaar 2008 aan dat
hij de voorgenomen activiteiten passend acht bij
de financiële positie van Ymere. Wel is de minister
van mening dat de mate van realisatie van de
geprognosticeerde aantallen met betrekking tot
de volkshuisvestelijke prestaties verder kan verbeteren.
Ook wil de minister nadere informatie
ontvangen over de activiteiten van Ymere in het
buitenland en over de verbindingen die Ymere is
aangegaan. Bij het opstellen van dit jaarverslag is
met deze opmerkingen rekening gehouden.
De minister geeft verder aan dat het jaarverslag
een goed inzicht geeft in de werkzaamheden
van Ymere. De minister spreekt onder meer ook
zijn waardering uit over de in 2008 geleverde
prestaties voor en onze inzet op het gebied van
woningproductie. Dit geldt ook voor de inzet
voor en aanpak van de bijzondere doelgroepen
en de experimenten gericht op het optimaliseren
van de woonruimteverdeling. Hij geeft verder aan
een vooraanstaande rol van Ymere te verwachten
op het gebied van energiebesparing.
• Horizontaal toezicht. Er is sprake van horizontaal
toezicht wanneer collega-corporaties,
gemeenten, huurdersorganisaties of andere
belanghouders ons aanspreken op ons functioneren.
Om duidelijk aan te geven waarop wij aanspreekbaar
zijn, heeft Ymere de Aedes-code (voor
woningcorporaties) en de NEPROM-gedragscode
(voor projectontwikkelaars) onderschreven.
Ymere heeft in 2009 in overeenstemming met
beide codes gehandeld. De Aedes-code en de
NEPROM-gedragscode staan op www.ymere.nl.

Verklaring Raad van Bestuur
Het bestuur van stichting Ymere verklaart:
1. dat de stichting haar middelen (batige saldi daaronder begrepen) uitsluitend voor werkzaamheden
op het gebied van de volkshuisvesting bestemt;
2. dat de Raad van Commissarissen op 19 april 2010 de jaarstukken 2009, inclusief het volkshuisvestingsverslag
2009, heeft goedgekeurd;
3. dat de accountant met betrekking tot de jaarrekening 2009 een goedkeurende verklaring heeft afgegeven
en dat hij in zijn onderzoek de cijfers in het volkshuisvestingsverslag 2009 heeft getoetst.
Amsterdam, 19 april 2010
L.A. Bosveld
P.D. de Jong
S.J. Schuwer
R. Steenbeek,
voorzitter Raad van Bestuur
Ymere jaarverslag 2009 93

94
16 Verslag van
de Raad van
Commissarissen
Verantwoordelijkheden Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen van Ymere houdt
toezicht op het de Raad van Bestuur van Ymere
en de algemene gang van zaken. De Raad van
Commissarissen adviseert daarnaast de Raad
van Bestuur gevraagd en ongevraagd, is verantwoordelijk
voor de benoeming (en eventueel het
schorsen of ontslaan) van bestuurders en stelt
de beoordeling en arbeidsvoorwaarden van de
bestuurders vast. Ook geeft de Raad van Commissarissen
de accountant opdracht voor de controle
van de jaarstukken.
De Raad van Commissarissen handelt op basis
van de bevoegdheden die in de statuten zijn
omschreven. Een actuele versie van deze statuten
staat op www.ymere.nl. De werkwijze van de
Raad van Commissarissen is beschreven in een
reglement van de Raad van Commissarissen. De
website van Ymere geeft aan hoe men in het bezit
van het reglement kan komen.
Samenstelling Raad van Commissarissen
Afscheid M. van Rijn als commissaris
Per 1 mei 2009 ontstond een vacature in de Raad
van Commissarissen vanwege het vertrek van de
heer Van Rijn. Hij aanvaardde een commissariaat
bij een andere woningcorporatie in het werkgebied
van Ymere. Gezien de tijdsbelasting en de
mogelijke belangenverstrengeling besloot de heer
Van Rijn zijn commissariaat bij Ymere te beëindigen.
De Raad van Commissarissen bedankt de
heer Van Rijn voor zijn deskundige inbreng in de
afgelopen jaren.
Benoeming nieuwe commissaris
De Raad van Commissarissen heeft afgesproken
de omvang van de Raad van Commissarissen
terug te brengen naar zeven personen (in plaats
van de huidige negen). De Raad van Commissarissen
besloot echter in 2009 de werving van
een nieuwe commissaris te starten. Dit vanwege
de behoefte om de deskundigheid op bepaalde
gebieden die met het vertrek van de heer Van Rijn
minder aanwezig was, aan te vullen.
De werving en selectie van de nieuwe commissaris
vond plaats met ondersteuning van
een werving-en-selectiebureau. In het kader
van de werving is een advertentie geplaatst in
twee landelijke dagbladen. Ook zijn mogelijke
kandidaten rechtstreeks benaderd. De Raad van
Commissarissen heeft de Raad van Bestuur in de
gelegenheid gesteld zich uit te spreken over de te
benoemen commissaris. Ook de Ondernemingsraad
heeft geadviseerd over de voorgenomen
benoeming.
De Raad van Commissarissen benoemde tijdens
de vergadering van 11 december 2009 mevrouw
Gout-Van Sinderen als commissaris. Bij de
bespreking van de Raad van Commissarissen
voorafgaand aan haar benoeming was mevrouw
Gout afwezig. Mevrouw Gout neemt plaats in de
auditcommissie. In 2010 neemt zij deel aan een
introductieprogramma.
Herbenoeming commissarissen
Op basis van het rooster van aftreden traden per
31 december 2009 de heer Jongejan en de heer
Kouwets af als commissaris van Ymere. Beiden
zijn op voordracht van de huurdersorganisaties
benoemd en waren herbenoembaar. De Raad van
Commissarissen heeft daarom de huurdersorganisaties
uitgenodigd een nieuwe voordracht te
doen. De huurdersorganisaties hebben zowel de
heer Jongejan als de heer Kouwets voorgedragen
voor herbenoeming. De Raad van Commissarissen
heeft deze voordracht overgenomen. Op suggestie
van de huurdersorganisaties heeft de Raad
van Commissarissen de heer Jongejan benoemd
tot 31 december 2010, en de heer Kouwets tot
31 december 2012. Met de Ondernemingsraad
is afgesproken dat de Ondernemingsraad niet
adviseert over kandidaten die door de huurdersorganisatie
worden voorgedragen.
Leden van de Raad van Commissarissen
De samenstelling van de Raad van Commissarissen
in 2009 is in de volgende tabel aangegeven.

De Raad van Commissarissen in 2009
Naam Geboortejaar Functie in RvC voordracht van
commissie
De heer W. T. Brethouwer 1957 Lid Ondernemingsraad Governancecommissie
Mevrouw drs. M.W. Gout-van
1954 Lid (vanaf 11.12.09) Auditcommissie
Sinderen
(vanaf 11.12.09)
De heer dr. E Jongejan 1942 Lid Huurdersorganisatie Governancecommissie
De heer mr. A.W. Kouwets 1954 Lid Huurdersorganisatie
De heer drs. A.T.J. Krol 1946 Lid
De heer drs. A.M.H. van Mook 1946 Vicevoorzitter RvC Agendacommissie
Remuneratiecommissie
Governancecommissie
De heer drs. M.J. van Rijn 1956 Lid (tot 01.05.09) Auditcommissie
De heer ir. Th. Sijmons 1940 Lid
De heer drs. F.J. Smit 1947 Lid Auditcommissie
De heer drs. P. Wilson 1942 Voorzitter RvC Agendacommissie
Remuneratiecommissie
Auditcommissie
(vanaf 01.05.09)
Alle commissarissen hebben de Nederlandse nationaliteit.
Het rooster van aftreden
De Raad van Commissarissen is van oordeel dat
alle gewenste deskundigheden en competenties
in de Raad van Commissarissen zijn vertegenwoordigd.
De samenstelling en deskundigheid
van de Raad van Commissarissen sluiten aan bij
de gewenste samenstelling en deskundigheid zoals
in de profielschets van de Raad van Commissarissen
beschreven. De Raad van Commissarissen
heeft in de profielschets aangegeven dat een
of meerdere vrouwelijke en allochtone commissarissen
waardevol zijn voor de Raad van Com-
Benoemd op
Lidmaatschap
Naam Jaar eerste benoeming Benoemd tot Herbenoembaar?
De heer W. T. Brethouwer 2000 31.12.12 Nee
Mevrouw drs. M.W. Gout-van Sinderen 2009 Per 11.12.09
benoemd tot 31.12.13
Ja
De heer dr. E Jongejan 2001 31.12.10 Nee
De heer mr. A.W. Kouwets 2004 31.12.12 Nee
De heer drs. A.T.J. Krol 2000 31.12.11 Nee
De heer drs. A.M.H. van Mook 1989 31.12.11 Nee
De heer drs. M.J. van Rijn 2002 Per 01.05.09
afgetreden
N.v.t.
De heer ir. Th. Sijmons 2002 31.12.11 Ja, tot 31.12.13
De heer drs. F.J. Smit 2003 31.12.11 Ja, tot 31.12.14
De heer drs. P. Wilson 2002 31.12.11 Nee
missarissen. Met het aantreden van mevrouw
Gout-Van Sinderen kent de Raad van Commissarissen
nu een vrouwelijke commissaris.
Rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen
Het rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen
is als volgt: zie bovenstaande tabel.
De huidige omvang van de Raad van Commissarissen
is negen personen. De Raad van Commissarissen
wil naar een omvang van zeven
Ymere jaarverslag 2009 95

96
personen. Op grond van het geldende rooster
van aftreden, en afhankelijk van de beslissing
van de Raad van Commissarissen om wel of niet
een nieuwe commissaris te werven wanneer
een zittende commissaris aftreedt en niet wordt
herbenoemd, wordt deze situatie bereikt in 2011
of 2012. Een actuele versie van het rooster van
aftreden is te vinden op www.ymere.nl.
Activiteiten van de Raad van Commissarissen
in 2009
De Raad van Commissarissen van Ymere kwam
in 2009 vijf keer in reguliere vergadering bijeen.
Naast deze vergaderingen organiseerde de Raad
van Commissarissen in 2009 de volgende bijeenkomsten.
• In mei een strategiedag, waarop onder meer aan
de orde kwamen: de conceptstrategie van Ymere,
de organisatie van de wijkaanpak, de betekenis
van de economische crisis voor Ymere en de positionering
van woningcorporaties ten opzichte
van de overheid.
• In september een excursie naar Haarlem, waarop
de activiteiten van Ymere in deze gemeente
aan de orde kwamen.
• In november een themabijeenkomst over de
conceptstrategie van Ymere, het wetsvoorstel
over maatschappelijke ondernemingen en de positionering
van woningcorporaties ten opzichte
van de overheid.
De Raad van Commissarissen sprak eenmaal
met de Ondernemingsraad en eenmaal met de
Samenwerkende Huurdersorganisaties Ymere.
Een vertegenwoordiging van de Raad van Commissarissen
was aanwezig bij het halfjaarlijkse
overleg tussen de Raad van Bestuur en de OR over
de algemene gang van zaken.
De Raad van Bestuur was aanwezig bij de bijeenkomsten
van de Raad van Commissarissen, met
uitzondering van de zelfevaluatie van de Raad
van Commissarissen. De Raad van Commissarissen
stelde de Raad van Bestuur voorafgaand aan
deze zelfevaluatie in de gelegenheid zijn zienswijze
te geven op het functioneren van de Raad
van Commissarissen.
Toezichtskader
Het toezichtskader dat de Raad van Commissarissen
gebruikt, bestaat onder andere uit (de realisatie
van) de strategie Van stenen voor mensen,
(de realisatie van) de begroting en (de realisatie
van) het beoordelingskader Raad van Bestuur.
Dit beoordelingskader gaat onder meer in op de
prestaties van het bestuur op het gebied van de
volkshuisvesting, het inlossen van de fusiebeloften,
verbetering van de efficiency, het in control
zijn en het sturen op waardeontwikkeling en de
reputatie van Ymere.
Om de Raad van Commissarissen in de gelegenheid
te stellen zijn rol als toezichthouder goed te
vervullen, legt de Raad van Bestuur een aantal
voorgenomen besluiten vooraf ter goedkeuring
voor aan de Raad van Commissarissen. De statuten
geven aan welke voorgenomen besluiten
vooraf aan de Raad van Commissarissen moeten
worden voorgelegd.
Informatievoorziening Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen baseert zijn
oordeel mede op informatie van de Raad van
Bestuur (onder andere kwartaalrapportages),
het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting, het
Ministerie van VROM, de gemeenten en de pers.
Daarnaast vormt ook het gesprek van de Raad
van Commissarissen met de huurdersorganisaties
en de Ondernemingsraad een basis voor de
beoordeling van het bestuur.
De Raad van Commissarissen ziet erop toe dat de
informatie die hij ontvangt de relevante aspecten
laat zien op financieel, volkshuisvestelijk,
maatschappelijk en organisatorisch gebied, en op
het gebied van de dienstverlening aan de klanten
van Ymere. De Raad van Commissarissen heeft
in 2009 de opzet van de kwartaalrapportage aan
de Raad van Commissarissen opnieuw vastgesteld.
De Raad van Commissarissen ontvangt via
deze rapportage informatie over onder meer de
volgende thema’s:
• de voortgang in de realisatie van de begroting;
• voldoende en hoogwaardige betaalbare woningen;
• vitale wijken en buurten;
• variëteit, keuzemogelijkheden, wooncarrières;
• sociale stijging van de meest kwetsbare groepen;
• synergetische verbinding tussen werk, wonen
en leefbaarheid;
• goede dienstverlening en service;
• het functioneren van de organisatie en overige
ontwikkelingen.
Besluitvorming in 2009
De Raad van Commissarissen nam in 2009 in
totaal 35 besluiten. Bij deze besluiten baseerde de
Raad van Commissarissen zich mede op het toetsingskader
zoals in het onderdeel ‘toetsingskader’
staat beschreven.
De Raad van Commissarissen stelde in 2009
onder meer vast:
• de opzet van de kwartaalrapportage aan de

Raad van Commissarissen;
• het werkplan voor het eigen functioneren van
de Raad van Commissarissen;
• de betekenis van de Nederlandse Corporate
Governance Code voor Ymere;
• het reglement Raad van Commissarissen;
• het reglement commissies Raad van Commissarissen;
• het verslag van de Raad van Commissarissen
2008 ten behoeve van het jaarverslag Ymere;
• de benoeming van de accountant voor de
controle van de jaarstukken tot en met 2011 (tot
1 juli 2012);
• de samenstelling van de auditcommissie;
• procedure en profiel van een te werven commissaris;
• lidmaatschap Vereniging van Toezichthouders
bij Woningcorporaties;
• de benoeming van mevrouw Gout-Van Sinderen
tot commissaris;
• de herbenoeming van de heer Jongejan en de
heer Kouwets tot commissaris op voordracht van
de huurdersorganisatie;
• het beoordelingskader Raad van Bestuur 2010;
• het niet toepassen van de indexatie van de
vergoeding van de Raad van Commissarissen in
2009.
De Raad van Commissarissen keurde in 2009
onder meer goed:
• het reglement Raad van Bestuur;
• de opdrachtformulering visitatie 2010 en de
wijze waarop deze wordt uitgevoerd;
• het jaarverslag 2008;
• de jaarrekening 2008;
• de begroting 2010;
• het Financieel Meerjarenplan 2010-2019.
De Raad van Commissarissen besprak in 2009
verder onder meer de volgende onderwerpen:
• de betekenis van de economische crisis voor
Ymere (aan de hand van verschillende notities);
• het advies van de commissie-Meijerink getiteld
‘Nieuw arrangement overheid-woningcorporaties’;
• de geactualiseerde Nederlandse Corporate
Governance Code;
• kwartaalrapportages over het laatste kwartaal
van 2008 en de eerste drie kwartalen van 2009;
• het accountantsverslag van de accountant over
2008;
• de evaluatie van het buitenlandbeleid van
Ymere;
• de brief van de minister van Wonen, Wijken en
Integratie van 12 juni 2009 met voorstellen over
het woningcorporatiestelstel;
• de Aedex-rapportage 2008 en de beëindiging
van de deelname aan Aedex;
• het plan van aanpak voor de verdere verbetering
van de integriteit van Ymere;
• de mate van realisatie van de efficiencydoelstellingen
uit de fusiebeloften;
• de resultaten van het medewerkerstevredenheidsonderzoek
2009;
• de keuze van het bedrijf dat in 2010 een visitatie
bij Ymere gaat uitvoeren;
• de bedrijfsplannen van de bedrijfsonderdelen
Wonen, Gebieds- en Projectontwikkeling en
Waardesturing, Financiën en Ondersteuning;
• het risicoprofiel Ymere 2010-2019.
De Raad van Commissarissen nam zijn besluiten
tijdens de reguliere vergaderingen van de Raad of
tijdens andere bijeenkomsten van de Raad, zoals
de strategiedag. Er werd geen gebruik gemaakt
van de in het reglement van de Raad van Commissarissen
beschreven spoedprocedure om
buiten de vergadering om te besluiten.
Toezicht op strategie
De Raad van Commissarissen houdt toezicht op
de inhoud en mate van realisatie van de strategie
van de onderneming. De fusie tussen Ymere en
Woonmaatschappij in 2008 en de economische
crisis zijn aanleiding geweest om eind 2008 een
traject te starten voor het opnieuw bepalen van
de strategie van Ymere. Het proces om tot de
nieuwe strategie te komen, een aantal specifieke
onderwerpen die voor de nieuwe strategie van
belang zijn (zoals de externe omgeving van woningcorporaties)
en verschillende concepten van
de strategie zijn met de Raad van Commissarissen
in 2009 op verschillende momenten besproken.
De definitieve goedkeuring vond begin 2010
plaats.
De Raad van Commissarissen ontvangt jaarlijks,
dus ook in 2009, ter informatie de bedrijfsplannen
van de bedrijfsonderdelen Gebieds- en
Projectontwikkeling, Wonen en Waardesturing,
Financiën en Ondersteuning. De bedrijfsplannen
bevatten een concrete uitwerking van de
geldende strategie (in 2009 was dat Van stenen
voor mensen) voor het komende jaar, met een
doorkijk naar de toekomst.
Toezicht op financiële risicobeheersing
De Raad van Commissarissen ontvangt jaarlijks
ter goedkeuring het Financieel Meerjarenplan
van Ymere. Dit plan heeft betrekking op de ontwikkeling
van de financiële positie van Ymere in
de komende tien jaar. Tegelijkertijd met dit meerjarenplan
bespreekt de Raad van Commissarissen
het financiële risicoprofiel van Ymere. Dit profiel
benoemt en kwantificeert risico’s die Ymere loopt
op het gebied van vastgoed, maatschappij, klant,
Ymere jaarverslag 2009 97

98
organisatie en financiën. De begroting die de
Raad van Commissarissen jaarlijks ter goedkeuring
ontvangt, bevat de operationele en financiële
doelstellingen van Ymere voor het komende jaar.
De financiële pijlers van de financiële sturing van
Ymere staan aangegeven in hoofdstuk 14, Financiën.
Via kwartaalrapportages ontvangt de Raad
van Commissarissen gedurende het jaar informatie
over de financiële positie van Ymere.
De besluiten die de Raad van Commissarissen
neemt over investeringen voor concrete projecten,
baseert de Raad mede op informatie over het
beslag van het project op het risicoprofiel van het
bedrijfsonderdeel Gebieds- en Projectontwikkeling.
Toezicht op volkshuisvestelijke en maatschappelijke
prestaties
De Raad van Commissarissen ontvangt jaarlijks
informatie over het investeringsprogramma van
Ymere. Deze planning geeft aan welke initiatieven
Ymere de komende tien jaar wil ontplooien
op het gebied van onder andere nieuwbouw,
renovatie, sloop, aankoop, samenvoegen en verkoop
van onder meer woningen om de gewenste
opbouw van de vastgoedportefeuille te bereiken.
Het meerjareninvesteringsprogramma vormt
de basis voor het Financieel Meerjarenplan.
Via kwartaalrapportages ontvangt de Raad van
Commissarissen informatie over bijvoorbeeld
aantallen woningen die gedurende het verslagjaar
worden gebouwd, verkocht en gesloopt.
Daarnaast informeert de Raad van Commissarissen
zich periodiek over specifieke onderwerpen.
In 2009 betrof dit onder meer de wijkaanpak die
Ymere in een aantal wijken voorstaat en uitvoert.
Toezicht op verbindingen
Een deel van de activiteiten van Ymere vindt
niet plaats in de stichting Ymere, maar in andere
rechtspersonen of samenwerkingsverbanden.
Ymere is direct of indirect 100% aandeelhouder
van deze entiteiten of – bij samenwerking met
andere organisaties – voor een beperkter deel.
De Raad van Commissarissen ziet toe op deze
entiteiten door:
• vooraf de oprichting van rechtspersonen of het
aangaan van samenwerkingen goed te keuren
(conform de statuten);
• vooraf de besluiten al dan niet goed te keuren
in entiteiten waarin de stichting Ymere of een
dochteronderneming zeggenschap heeft (indien
deze besluiten volgens de statuten van Ymere
vooraf de goedkeuring dienen te hebben van
de Raad van Commissarissen als een dergelijk
besluit door het bestuur van stichting Ymere zou
worden genomen);
• de rapportages die de Raad van Commissarissen
ontvangt. Daarin zijn de financiële en overige
prestaties van onze dochtermaatschappijen en
samenwerkingsverbanden verwerkt. Wanneer
er sprake is van een samenwerkingsverband, is
alleen het deel van Ymere opgenomen.
Bovendien geldt dat het bestuur van de meeste
dochtermaatschappijen van Ymere wordt gevormd
door de rechtspersoon die de aandelen
van deze dochtermaatschappij in bezit heeft.
Daarmee is geborgd dat uiteindelijk de Raad van
Commissarissen van de stichting Ymere toezicht
houdt op deze dochtermaatschappijen.
Interpretatie bedrijfsrisico’s Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen is na beoordeling
van de van het bestuur ontvangen informatie van
oordeel dat Ymere in voldoende mate inspeelt op
de diverse risico’s.
De Raad van Commissarissen heeft in 2009 verschillende
malen met de Raad van Bestuur stilgestaan
bij de mogelijke betekenis van de economische
crisis voor Ymere. Daarbij zijn verschillende
scenario’s van economische ontwikkeling en de
mogelijke uitwerking hiervan op de financiën van
Ymere besproken.
Raad van Commissarissen in werkgeversrol
De Raad van Commissarissen is werkgever van
de bestuurders. Deze werkgeversrol krijgt onder
meer vorm door het sluiten van arbeidsovereenkomsten.
Hierin zijn onder meer afspraken
gemaakt over salariëring, pensioenvoorziening,
nevenactiviteiten en declaratiemogelijkheden.
De Raad van Commissarissen heeft de bestuurders
benoemd voor onbepaalde tijd. De Raad
kiest hiervoor vanwege het belang van continuïteit
in de besturing van de organisatie. Ook de
commissie-Izeboud, ingesteld door Aedes (de
vereniging van woningcorporaties), die een advies
heeft opgesteld over de beloning en arbeidsvoorwaarden
van bestuurders in de bedrijfstak
woningcorporaties, kiest niet voor contracten
voor bepaalde tijd. De opzegtermijn van elke
bestuurder was in 2009 minimaal vier maanden.
De Raad van Commissarissen heeft in 2009 geen
bestuurders berispt, geschorst of ontslagen.
Beloningsbeleid ten aanzien van Raad van
Bestuur
De Raad van Commissarissen beoogt met het
beloningsbeleid zoals de Raad van Commissarissen
dat hanteert ten opzichte van de Raad van

Bestuur elke bestuurder een salaris en overige
arbeidsvoorwaarden te (kunnen) bieden die passen
bij de positie en omvang van Ymere, bij de
risico’s van de verschillende activiteiten, die ook
concurrerend zijn ten aanzien van de arbeidsmarkt
(referentiemarkten) waarop de betreffende
bestuurder actief is, en die de komende jaren
‘mee kunnen’. Uitgangspunt van het beloningsbeleid
is dat de hoogte van de beloning van de
bestuurders marktconform is. Benchmarkgegevens
van Hay over de beloning van bestuurders
in verschillende referentiemarkten en ervaringsgegevens
over het salaris en arbeidsvoorwaarden
bij het aantrekken van een nieuwe bestuurder bij
oud-Ymere in de tweede helft van 2007 vormen
de basis voor het vaststellen van de hoogte van de
marktconforme beloning. Bij het vaststellen van
de beloning betrok de Raad van Commissarissen
ook het advies van de commissie-Izeboud. De
hoogte van de beloning van de bestuurders past
binnen dit advies. De Raad van Commissarissen
wijkt enigszins af van de systematiek van het
advies, omdat de systematiek naar opvatting van
de Raad onvoldoende rekening houdt met de
omvang, omzet en risico’s van Ymere, de complexiteit
van het marktgebied waarin Ymere actief
is, het krachtenveld waarbinnen Ymere opereert
en de complexiteit van het functioneren in een
meerhoofdig bestuur.
De salariëring van de leden van de Raad van
Bestuur bestaat uit een vast salaris (inclusief
vakantietoeslag) en een variabel salaris. De Raad
van Commissarissen heeft voor een deels variabel
salaris gekozen om op deze wijze een extra
prikkel in te bouwen ten behoeve van het realiseren
van de doelstellingen die met de Raad van
Commissarissen zijn afgesproken. Het variabele
deel van de beloning van de bestuurder bestaat
uit maximaal 25% van het vaste salaris van een
bestuurder: maximaal 15% is gebaseerd op de
collectieve prestaties van het bestuur, maximaal
5% is gebaseerd op de prestaties van het bedrijfsonderdeel
dat de betreffende bestuurder in zijn
portefeuille heeft en maximaal 5% is gebaseerd
op de persoonlijke prestaties van bestuurders. Er
is meer gewicht in de collectieve prestaties gelegd
om het collegiaal bestuur door de Raad van
Bestuur te bevorderen.
De Raad van Commissarissen kent (een deel van)
de variabele beloning toe mede op basis van de
mate van realisatie van het beoordelingskader.
Onderdeel van het beloningsbeleid vormt het
salariëringsmodel van de Raad van Bestuur. Dit
model bestaat uit drie schalen met elk hun eigen
beloningsrange. De schalen overlappen elkaar
gedeeltelijk. Elke schaal telt zeven treden. De
Raad van Commissarissen besluit over de inschaling
van de functies die de bestuurders bekleden.
Jaarlijks besluit de Raad van Commissarissen op
basis van de geleverde prestaties over de toekenning
van een extra trede aan een bestuurder.
De Raad van Commissarissen hanteert als regel
dat de salarisbedragen van de bestuurders worden
geïndexeerd met het percentage dat geldt
wanneer salarisschaal O (de hoogste reguliere
salarisschaal) van de cao-Woondiensten wordt
aangepast.
De individuele leden van het bestuur ontvangen
per maand € 250 (voorzitter) of € 150 (leden) aan
onkostenvergoeding. De Raad van Commissarissen
stelt ook een lease-auto ter beschikking aan
elke bestuurder.
De Raad van Commissarissen voert de beoordelingsgesprekken
met de bestuurders na afloop
van het te beoordelen jaar, wanneer de definitieve
jaarcijfers beschikbaar zijn.
Beoordelingskader Raad van Bestuur
Het beoordelingskader voor de Raad van Bestuur
in 2009 bestaat uit de mate van realisatie van:
• 1. het beoordelingskader 2009, dat aangeeft op
welke onderwerpen de Raad van Commissarissen
het bestuur aanspreekt. Deze onderwerpen
liggen onder meer op het gebied van de volkshuisvesting,
waardesturing, risicobeheersing,
leiderschap, efficiency, ondernemerschap en
reputatie;
• 2. de begroting 2009;
• 3. de onderwerpen opgenomen in de kwartaalrapportage
ten behoeve van de Raad van Commissarissen.
Bovenstaande documenten zijn door de Raad van
Commissarissen vastgesteld (1) of goedgekeurd
(2 en 3). Op deze manier bereikt de Raad van
Commissarissen een evenwichtige beoordeling
van volkshuisvestelijke en financiële prestaties.
Beoordeling Raad van Bestuur 2009 over
het jaar 2008
De Raad van Commissarissen beoordeelde de
bestuurders van Ymere over het jaar 2008 in mei
2009. Dat gebeurde tijdens individuele functioneringsgesprekken
van de leden van de remuneratiecommissie
met de bestuurders. De voorzitter
van de Raad van Bestuur was bij deze gesprekken
aanwezig. De Raad van Commissarissen kende
op grond van het functioneren en presteren van
de Raad van Bestuur een variabele beloning toe
van 19%.
Ymere jaarverslag 2009 99

100
Raad van Bestuur ziet af van periodiek
De bestuurders meldden de Raad van Commissarissen
bij de beoordeling in de zomer van 2009
af te zien van de toegekende periodiek in het jaar
2009. De Raad van Bestuur wil hiermee laten zien
zich te realiseren dat de economische crisis ook
voor Ymere gevolgen heeft.
Beloning Raad van Bestuur in 2009
De ontvangen beloning van de bestuurders van
Ymere in 2009 is in onderstaand schema aangegeven.
Het schema geeft het inkomen aan op
basis van de begrippen totaal vast inkomen, variabel
inkomen en total cash. Dit begrippenkader
wordt gehanteerd door de commissie-Izeboud.
De in 2009 uitgekeerde variabele beloning is
toegekend op basis van de geleverde prestaties in
het jaar 2008.
Er zijn in 2009 of eerder géén aandelen of leningen
verstrekt aan bestuurders. Het is beleid om
dat ook niet te doen.
Evaluatie eigen functioneren Raad van
Commissarissen
De Raad van Commissarissen evalueerde eind
2009 zijn eigen functioneren. De Raad van Commissarissen
deed dit tijdens een afzonderlijke
bijeenkomst, onder begeleiding van prof. ir.
drs. W.J. Vrakking. De bespreking van het eigen
functioneren vond plaats in afwezigheid van het
bestuur. De Raad van Commissarissen stelde de
Raad van Bestuur voorafgaand aan de zelfevaluatie
in de gelegenheid eventuele opmerkingen
over het functioneren van de Raad van Commissarissen
naar voren te brengen.
De Raad van Commissarissen concludeerde bij
de zelfevaluatie dat het vanwege de economische
Beloning leden Raad van Bestuur Ymere
(in €, afgerond op hele bedragen) 2009 (naar vast inkomen en variabel inkomen)
Naam Functie
situatie en vanwege het grotere belang dat aan
het interne toezicht wordt toegekend, van belang
is de toezichthoudende rol verder te intensiveren.
Dit komt onder meer tot uitdrukking in de oprichting
van een commissie Volkshuisvesting en
een commissie Gebieds- en projectontwikkeling.
Bezoldiging Raad van Commissarissen
De bezoldiging van de Raad van Commissarissen
bestaat uit een honorarium en een onkostenvergoeding.
De Raad van Commissarissen is van mening dat
een marktconform honorarium uitgangspunt is
voor de hoogte van het honorarium van de Raad
van Commissarissen. De verantwoordelijkheden
van een commissaris zijn groot. Van elke commissaris
mag een hoge mate van deskundigheid
en een professionele houding worden verwacht,
evenals de tijdsinzet die nodig is voor het uit-
oefenen van het commissariaat. Juist een marktconform
honorarium drukt die behoefte aan
kwaliteit en professionaliteit uit.
De Raad van Commissarissen is ook van mening
dat de maatschappelijke doelstelling van
Ymere meeweegt bij het bepalen van de hoogte
van het honorarium. Maar het hybride karakter
van Ymere (actief zijn op snijvlak van publiek
en privaat; maatschappelijke én marktgerichte
doelstelling; verhuur en ontwikkeling) verhoogt
juist de complexiteit van de werkzaamheden van
de commissarissen en het daarbij behorende
afbreukrisico. Een marktconform honorarium is
daarom passend, ook bij een maatschappelijke
doelstelling. Om te bepalen wat marktconform
is, zijn gegevens verzameld over de honorering
van commissarissen bij bedrijven die qua aantal
medewerkers en omzet vergelijkbaar zijn.
Totaal vast inkomen 1 Variabel inkomen 2 Total cash 3
2008 2009 2008 2009 2008 2009
L.A. Bosveld Lid RvB 204.366 207.507 37.120 38.457 241.486 245.964
P.D. de Jong Lid RvB 171.854 174.478 14.297 32.485 186.151 206.963
S.J. Schuwer Lid RvB 204.366 207.507 5.000 4 38.635 209.366 246.142
R. Steenbeek Voorzitter RvB 204.370 212.227 37.120 38.915 241.490 251.142
1 Totaal vast inkomen: het totaal gegarandeerde jaarinkomen, inclusief vakantietoeslag, exclusief kostenvergoedingen. / 2 Variabel inkomen: het nietgegarandeerde,
variabele deel van het inkomen dat afhankelijk is van behaalde prestaties. / 3 Total cash: totaal vast inkomen + variabel inkomen (exclusief
kostenvergoedingen). / 4 De in 2008 uitgekeerde variabele beloning is gebaseerd op de gerealiseerde prestaties in 2007. De heer Schuwer is in oktober 2007
in dienst van Ymere getreden.

Het honorarium van de Raad van Commissarissen
is hoger dan de vergoeding die de Adviesregeling
honorering toezichthouders in woningcorporaties
(2006), zoals opgesteld door de VTW,
aangeeft. Het advies baseert de hoogte van het
honorarium voor een commissaris op de grootte
van de woningcorporatie waarvoor de commissaris
actief is. De grootteklasse die op Ymere van
toepassing is, betreft de klasse 10.000 woningen
en meer. De Raad van Commissarissen is van
mening dat deze grootteklasse niet meer recht
doet aan de huidige grootte en complexiteit van
Ymere (bijna 80.000 woningen). Bovendien is de
Raad van Commissarissen van mening dat niet
alleen grootte relevant is voor het bepalen van de
hoogte van het honorarium, maar ook factoren
als de woningmarkt waarin de corporatie actief
is en de risico’s die daarbij worden gelopen, de
maatschappelijke vraagstukken waarmee de
woningcorporatie te maken heeft, en de mate
waarin de woningcorporatie functioneert in de
publieke belangstelling.
Bezoldiging Raad van Commissarissen 2009
De bezoldiging die de Raad van Commissarissen
in 2009 ontving, bedroeg in totaal € 208.021
(2008: € 162.500). De toename van de bezoldiging
wordt veroorzaakt door het besluit van de Raad
van Commissarissen het honorarium aan te
passen om een meer marktconform honorarium
te bereiken. Om de marktconformiteit vast te
stellen, is gebruikgemaakt van gegevens van het
Nederlands Centrum voor Directeuren en Commissarissen
(NCD).
Bezoldiging Raad van Commissarissen 2009
Ontvangen honorarium
(bruto)
Onkostenvergoeding
(netto) Functie
Onderstaand schema geeft de hoogte aan van de
bezoldiging van de Raad van Commissarissen in
2009. De aangegeven honoraria betreffen brutobedragen,
waarover nog belastingen en heffingen
worden afgedragen.
Geen toepassing indexering vergoeding commissarissen
De Raad van Commissarissen heeft in 2008
afgesproken om de vergoeding van de Raad van
Commissarissen te indexeren op basis van de
loonontwikkeling voor werknemers (schaal O)
zoals afgesproken in de cao-Woondiensten. Vanwege
aanpassing van deze schaal per 1 oktober
2009 en per 1 januari 2010 zou op deze momenten
ook de vergoeding van de commissarissen
worden aangepast. De Raad van Commissarissen
heeft besloten in verband met de economische
crisis af te zien van de indexering.
Commissies Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen kende in 2009 de
volgende vier commissies.
De agendacommissie
• De agendacommissie bereidt de vergaderingen
van de Raad van Commissarissen voor en stelt
het conceptverslag van de Raad van Commissarissen
op.
De selectie-, beoordelings- en remuneratiecommissie
(kortweg remuneratiecommissie)
• De remuneratiecommissie doet onder meer
voorstellen aan de Raad van Commissarissen
W.T. Brethouwer
M.W. Gout-Van Sinderen
€ 24.000 € 1.250 Lid Raad van Commissarissen en actief in commissie
(vanaf 11.12.09) € 2.000 € 104 Lid Raad van Commissarissen en actief in commissie
E. Jongejan € 24.000 € 1.250 Lid Raad van Commissarissen en actief in commissie
A.W. Kouwets € 20.000 € 1.250 Lid Raad van Commissarissen
A.T.J. Krol 1 € 20.000 € 1.250 Lid Raad van Commissarissen
A.M.H. van Mook € 27.500 € 1.500 Vicevoorzitter Raad van Commissarissen
M.J. van Rijn (tot 01.05.09) € 8.000 € 417 Lid Raad van Commissarissen en actief in commissie
Th. Sijmons € 20.000 € 1.250 Lid Raad van Commissarissen
F.J. Smit € 24.000 € 1.250 Lid Raad van Commissarissen en actief in commissie
P. Wilson € 27.500 € 1.500 Voorzitter Raad van Commissarissen
Totaal € 197.000 € 11.021
1 De Raad van Commissarissen hanteert als regel dat indien een commissaris btw over zijn vergoeding(en) dient af te dragen, de stichting dit vergoedt.
In 2009 was dit het geval bij de heer Krol. Dit betrof een bedrag van € 3.800. Het bedrag is niet opgenomen in de bezoldiging Raad van Commissarissen
2009.
Ymere jaarverslag 2009 101

102
voor de benoeming, de beoordeling, beloning en
arbeidsvoorwaarden van bestuurders en commissarissen.
De auditcommissie
• De auditcommissie rapporteert aan de Raad
van Commissarissen onder meer over haar
bevindingen op het gebied van financiën, de
interne beheersing, het risicoprofiel, treasury
en de werkzaamheden en aanbevelingen van de
accountant.
De governancecommissie
• De governancecommissie rapporteert aan de
Raad van Commissarissen over onder meer haar
bevindingen met betrekking tot de governance
van de organisatie, de werking van de integriteitscode
en de klokkenluidersregeling van Ymere, de
transparantie en de invloed die belanghouders
hebben op het beleid van Ymere. De commissie
herijkt – als dat relevant is – de statuten van
Ymere, het reglement van de Raad van Commissarissen
en het reglement Commissies Raad van
Commissarissen Ymere.
Alle commissies handelen op basis van het reglement
commissies Raad van Commissarissen.
De commissies hebben geen besluitvormende
bevoegdheden, met uitzondering van de remuneratiecommissie.
De remuneratiecommissie is
bevoegd de beoordeling van de Raad van Bestuur
vast te stellen, indien deze beoordeling past
binnen het door de Raad van Commissarissen
vastgestelde beoordelingskader.
Samenstelling commissies Raad van Commissarissen
Ymere 2009
Zie onderstaande tabel.
Samenstelling commissies Raad van Commissarissen Ymere 2009
De agendacommissie
De agendacommissie kwam in 2009 vijf keer
bijeen om een vergadering of andere bijeenkomst
van de Raad van Commissarissen voor te
bereiden.
De remuneratiecommissie
De remuneratiecommissie kwam in 2009 vijf keer
bijeen. Onderwerpen die aan de orde kwamen
waren onder meer:
• het verslag van de Raad van Commissarissen
Ymere 2008;
• het beoordelingskader Raad van Bestuur Ymere
2010;
• de procedure en de profielschets van de nieuw
te benoemen commissaris;
• de (voorbereiding van de) voortgangsgesprekken
en beoordelingsgesprekken van de leden van
de Raad van Bestuur;
• het voorstel tot (her)benoeming van de
commissarissen op voordracht van de huurdersorganisatie;
• de voorbereiding van de evaluatie van het eigen
functioneren van de Raad van Commissarissen.
Daarnaast kwam de remuneratiecommissie
enkele keren bijeen in het kader van het (voorbereiden
van) het voeren van sollicitatiegesprekken
met kandidaten voor de vacature van commissaris
binnen de Raad van Commissarissen.
De auditcommissie
De auditcommissie kwam in 2009 viermaal bijeen.
De besproken onderwerpen waren onder meer:
• de management letter accountant 2008;
• de betekenis van de kredietcrisis voor Ymere;
• de opzet van de kwartaalrapportage van de
Raad van Commissarissen;
• het plan van aanpak voor de selectie van de
accountant;
Voorzitter commissie Lid/leden commissie
Agendacommissie Voorzitter RvC Vicevoorzitter RvC
Remuneratiecommissie Vicevoorzitter RvC Voorzitter RvC
Auditcommissie Tot 1 april 2009: de heer Van Rijn Tot 1 april 2009: de heer Smit
Vanaf 1 april 2009: de heer Smit Vanaf 1 april 2009: de heer Wilson
Vanaf 11 december 2009: mevrouw Gout
Governancecommissie De heer Jongejan Vicevoorzitter RvC
De heer Brethouwer
Wanneer in het schema een functie staat aangegeven, geldt dat degene die de aangegeven functie binnen de Raad van Commissarissen
vervult, vanuit deze rol ook lid is van de betreffende commissie. Wanneer een naam staat aangegeven, geldt dat
het lidmaatschap van deze commissie niet gebonden is aan de functie die de betreffende commissaris in de Raad van Commissarissen
vervult.

• de benoeming van de accountant;
• de stand van zaken Ymere en vaststellingsovereenkomst
I en II;
• het auditprogramma 2009, het auditprogramma
2010 en de resultaten van de audits 2008;
• de voorbereiding van de interim-controle door
de accountant;
• de resultaten van de interim-controle door de
accountant;
• de resultaten hard close per 01.07.09;
• de conceptjaarrekening Ymere 2008;
• het accountantsverslag Ymere 2008;
• het jaarverslag Ymere 2008;
• de begroting 2010;
• het Financieel Meerjarenplan 2010-2019;
• het risicoprofiel 2010-2019.
De governancecommissie
De governancecommissie kwam in 2009 driemaal
bijeen. Aan de orde kwamen onder meer:
• het plan van aanpak verdere verbetering integriteit
Ymere;
• de opzet van de kwartaalrapportage van de
Raad van Commissarissen;
• het plan van aanpak visitatie;
• de voorbereiding van de rondetafelconferentie
governance (2010).
Eind 2009 besloot de Raad van Commissarissen
naast de bestaande commissies een commissie
Volkshuisvesting en een commissie Gebieds- en
projectontwikkeling op te richten. De samenstelling
van deze commissies is als volgt.
Samenstelling eind 2009 ingestelde commissies
Raad van Commissarissen
Beide commissies starten in 2010 met hun werkzaamheden.
Zie onderstaande tabel
Een actueel overzicht van de samenstelling van
de commissies van de Raad van Commissarissen
is te vinden op www.ymere.nl.
Raad van Commissarissen en accountant
De Raad van Commissarissen wijst de accountant
van Ymere aan. In 2009 besloot de Raad van Commissarissen
op basis van een uitgebreid selectie-
traject PricewaterhouseCoopers aan te wijzen
als accountant tot 1 juli 2012 (dus tot en met de
controle over de jaarstukken 2011). Aan het selectietraject
namen drie accountantskantoren deel.
Sinds 1994 is de accountant van Ymere – en een
aantal rechtsvoorgangers – Pricewaterhouse-
Coopers. Vanaf de controle van de jaarstukken
2008 heeft PricewaterhouseCoopers de tekenende
accountant gewisseld, om op deze manier
een onafhankelijke positie te bevorderen. Om de
onafhankelijke positie van de accountant ten opzichte
van Ymere verder te borgen, hebben Ymere
en de accountant een onafhankelijkheidsprotocol
ondertekend. Het protocol bevat onder meer
afspraken over de randvoorwaarden waaronder
(de organisatie van) de accountant diensten
kan verlenen aan Ymere. In 2009 is in overeenstemming
met het onafhankelijkheidsprotocol
gehandeld.
De auditcommissie van de Raad van Commissarissen
vergaderde in 2009 tweemaal in aanwezigheid
van de accountant. In de ene vergadering
stond het ‘terugblikken’ centraal aan de hand
van de bespreking van de jaarstukken (jaarverslag,
jaarrekening en accountantsverslag); in de
andere vergadering ging het vooral om ‘vooruitblikken’
door bespreking van de financiële
meerjarenprognose en het risicoprofiel. De accountant
was ook aanwezig bij de bespreking van
het jaarverslag en de jaarrekening in de voltallige
vergadering van de Raad van Commissarissen.
De Raad van Commissarissen gaf aan de
accountant een aantal aandachtspunten mee
ten behoeve van de accountantscontrole over
het jaar 2009. Dit betrof:
• de audit trail onroerendgoedtransacties;
• de bestuurskosten en integriteit;
• treasury: de besluitvorming binnen het
treasuryjaarplan, het treasurybeleidsplan en
treasurystatuut, en inbedding van treasury in
de organisatie.
Raad van Commissarissen en Geschillenadviescommissie
Ymere
De Raad van Commissarissen nam kennis van
het overzicht van de uitspraken van de Geschil-
Samenstelling eind 2009 ingestelde commissies Raad van Commissarissen
Voorzitter commissie Lid commissie
Commissie Volkshuisvesting De heer Jongejan De heer Kouwets
Commissie Gebieds- en projectontwikkeling De heer Sijmons De heer Krol
Ymere jaarverslag 2009 103

104
lenadviescommissies van Ymere in 2008, zoals
opgenomen in het jaarverslag 2008.
De jaarrekening en het jaarverslag over
2009
De Raad van Commissarissen keurde op 19 april
2010 de jaarrekening en het jaarverslag (tevens
volkshuisvestingsverslag) van 2009 goed. De Raad
van Commissarissen wisselde daaraan voorafgaand
van gedachten met de accountant over de
jaarrekening, het jaarverslag en het accountantsverslag.
Raad van Commissarissen en goed ondernemingsbestuur
De Raad van Commissarissen vindt goed ondernemingsbestuur
(good governance) van groot
belang. De Raad van Commissarissen en de Raad
van Bestuur vinden dit een onderwerp dat tot de
gezamenlijke verantwoordelijkheid van Raad van
Commissarissen en Raad van Bestuur behoort.
Voor overige informatie hierover wordt hier
verwezen naar hoofdstuk 15 (bericht Raad van
Bestuur). Via www.ymere.nl is actuele informatie
over dit onderwerp beschikbaar.
Onafhankelijkheid commissarissen en
integriteit
De Raad van Commissarissen is van oordeel dat
elke commissaris zijn functie in 2009 onafhankelijk
heeft uitgeoefend. Dit komt onder meer tot
uitdrukking in het feit dat alle commissarissen
voldoen aan de onafhankelijkheidscriteria zoals
omschreven in de Governancecode Woningcorporaties.
Het reglement van de Raad van Commissarissen
geeft aan hoe commissarissen dienen te handelen
bij mogelijke onverenigbaarheden. Kern
daarvan is dat commissarissen een mogelijke
onverenigbaarheid actief melden. Commissarissen
nemen niet deel aan de bespreking van en
besluitvorming over dergelijke onderwerpen.
Wanneer sprake is van een structurele onverenigbaarheid,
treedt de betrokken commissaris terug.
In 2009 deden zich bij de besluitvorming door
de Raad van Commissarissen geen onverenigbaarheden
voor. Er zijn geen transacties geweest
waarbij er sprake was van een tegenstrijdig
belang.
Ymere heeft een klokkenluidersregeling. Doel van
de regeling is ervoor te zorgen dat (vermeende)
misstanden worden gemeld, dat misstanden
worden onderzocht, noodzakelijke maatregelen
worden genomen en dat de klokkenluider wordt
beschermd. De regeling geeft aan dat bij een
vermeende misstand waarbij een lid van de Raad
van Bestuur is betrokken, het meldpunt de voorzitter
van de Raad van Commissarissen hierover
informeert. Wanneer de vermeende misstand
een lid van de Raad van Commissarissen betreft,
informeert het meldpunt de voorzitter van de
Raad van Commissarissen. Wanneer het om de
voorzitter van de Raad van Commissarissen gaat,
informeert het meldpunt de vicevoorzitter van de
Raad van Commissarissen. De voorzitter en de
vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen
ontvingen naar aanleiding van deze regelingen in
2009 geen meldingen.
De Raad van Commissarissen besprak met het
bestuur het plan van aanpak voor de verdere
verbetering van de integriteit van Ymere.
(Neven)functies leden Raad van Commissarissen
De commissarissen bekleedden in 2009 de volgende
relevante (neven)functies: zie de tabel op
pagina 105.
Een actueel overzicht van nevenfuncties van de
in functie zijnde leden van de Raad van Commissarissen
is te vinden op www.ymere.nl.
Lidmaatschap VTW
De Raad van Commissarissen besloot lid te
worden van de Vereniging van Toezichthouders
in Woningcorporaties (VTW), om kennis en ervaring
te kunnen uitwisselen met andere commissarissen
bij woningcorporaties. Ook kan de Raad
zodoende een bijdrage leveren aan de verdere
professionalisering van het interne toezicht bij
woningcorporaties.
Tot slot
De Raad van Commissarissen spreekt zijn waardering
uit voor de resultaten die Ymere in 2009
heeft bereikt. Wij danken hiervoor de medewerkers
en het bestuur.
Namens de Raad van Commissarissen van
Stichting Ymere
P. Wilson,
Voorzitter

Naam (Neven)functie
W.T. Brethouwer Functie:
• Directeur-grootaandeelhouder MarketResponse International Group, Leusden (onderzoeks- en adviesbureau
gespecialiseerd in belevingsonderzoek)
Nevenfunctie(s):
• Lid bestuur Wordt Vervolgd, Wervershoof (theatergezelschap)
M.W. Goutvan
Sinderen
Functie:
• Commandant Commando Dienstencentra ministerie van Defensie, Den Haag
Nevenfunctie(s):
• Lid Raad van Toezicht Haagse Hogeschool, Den Haag (onderwijs)
• Lid bestuur Oorlogsgravenstichting, Den Haag
• Lid bestuur Intercoach (onderdeel ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), Den Haag
(coaching van leidinggevenden en adviseurs bij overheid)
• Lid curatorium postdoctorale opleiding Public Controller, Vrije Universiteit, Amsterdam
E. Jongejan Nevenfunctie(s):
• Voorzitter Rekenkamercommissie gemeente Den Helder
• Adviseur aangesloten bij Nestorkring (advies en coaching)
• Adviseur aangesloten bij Gilde Amsterdam (advies)
• Interim-voorzitter PvdA afdeling Oost-Watergraafsmeer Amsterdam (tot 1 april 2009)
A.W. Kouwets Functie:
• Partner Vorstman Advocaten, Naarden
Nevenfunctie(s):
• Voorzitter Raad van Commissarissen Braspenning B.V. (industrieel bedrijf op gebied van stralen en coaten
van schepen en staalobjecten)
• Voorzitter van het scheidsgerecht voor de Grafische Industrie
A.T.J. Krol Nevenfunctie(s):
• Voorzitter Raad van Commissarissen Unirobe/Meeùs groep B.V. (holding van intermediaire bedrijven
voor verzekeringen)
• Voorzitter Raad van Commissarissen MVGM B.V. (vastgoedmanagement)
• Voorzitter Raad van Commissarissen Blue Sky Groep B.V. (organisatie voor adviseren en ondersteunen
van pensioenfondsen en hun verzekerden)
• Lid Raad van Commissarissen bij M.J. de Nijs en Zonen Holding B.V. (aannemer/projectontwikkelaar)
• Voorzitter Raad van Toezicht Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp
• Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Amstelring Osiragroep (organisatie voor ouderen- en thuiszorg)
• Lid Raad van Commissarissen VB Groep (projectontwikkeling, bouwbedrijven en vastgoedbeleggingen),
Eindhoven
A.M.H. van Mook Functie:
• Zelfstandig managementadviseur
Nevenfunctie(s):
• Lid Raad van Commissarissen Timpaan (sociale) projectontwikkelaar)
M.J. van Rijn
(NB: overzicht betreft
nevenfuncties tijdens
periode dat de heer Van
Rijn commissaris bij
Ymere was).
Functie:
• Voorzitter Raad van Bestuur PGGM, Zeist
Nevenfunctie(s):
• Lid bestuur De Baak (managementcentrum VNO-NCW)
• Lid curatorium Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB, postacademische opleidingen)
• Lid bestuur Stad en Kerk, Den Haag
• Lid Adviesraad Nederlandse Zorgautoriteit
• Lid Raad van Commissarissen Rijnland Zorggroep, Leiderdorp/Alphen aan den Rijn
• Lid Raad van Commissarissen stichting Sanquin bloedvoorziening
• Voorzitter Raad van Commissarissen Cardea (jeugdzorgorganisatie in regio Zuid-Holland-Noord)
Th. Sijmons Functie:
• Directeur-eigenaar Amstate B.V., Rosmalen (bedrijfsorganisatorisch adviesbureau)
Nevenfunctie(s):
• Voorzitter Raad van Toezicht Woningstichting Woonwijze, Vught (woningcorporatie)
F.J. Smit Nevenfunctie(s):
• Lid bestuur J.C. Ruigrok stichting (charitatieve instelling werkzaam in/vanuit de regio Kennemerland)
P. Wilson Nevenfunctie(s):
• Lid adviescommissie Energieonderzoek van het ministerie van Economische Zaken
• Voorzitter Raad van Toezicht ROC Amsterdam (onderwijs)
• Vicevoorzitter Raad van Toezicht Onze Lieve Vrouwe Gasthuis te Amsterdam (ziekenhuis)
Ymere jaarverslag 2009 105

106

Accountantsverklaring
Aan het bestuur en de Raad van Commissarissen
van Stichting Ymere te Amsterdam
Accountantsverklaring
PricewaterhouseCoopers
Accountants N.V.
Thomas R. Malthusstraat 5
1066 JR Amsterdam
Postbus 90357
1006 BJ Amsterdam
Telefoon (020) 568 66 66
Fax (020) 568 68 88
www.pwc.com/nl
Opdracht
Wij hebben gecontroleerd of de in dit verslag opgenomen financiële informatie (balans en
winst- en verliesrekening) van Stichting Ymere te Amsterdam over 2009 op de juiste wijze
is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2009 van Stichting Ymere.
Bij die jaarrekening hebben wij op 19 april 2010 een goedkeurende accountantsverklaring
verstrekt. Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opstellen van de
financiële informatie in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de
jaarrekening 2009 van Stichting Ymere. Het is onze verantwoordelijkheid een
accountantsverklaring inzake de financiële informatie te verstrekken.
Werkzaamheden
Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht.
Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een
redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de financiële informatie op de juiste
wijze is ontleend aan de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt
is als basis voor ons oordeel.
Oordeel
Naar ons oordeel is de financiële informatie in alle van materieel belang zijnde aspecten
op een juiste wijze ontleend aan de jaarrekening.
Toelichting
Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde
oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van de stichting en voor
een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle de financiële informatie dient te
worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend,
alsmede met de door ons daarbij op 19 april 2010 verstrekte goedkeurende
accountantsverklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.
Amsterdam, 19 april 2010
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
G.A.N. Turkenburg RA
PricewaterhouseCoopers is de handelsnaam van onder meer de volgende vennootschappen: PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
(KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK
34180287) en PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289). Op diensten verleend door deze vennootschappen zijn Algemene
Voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Deze Algemene Voorwaarden zijn
gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam en ook in te zien op www.pwc.com/nl.
Ymere jaarverslag 2009 107

108
Holdingstructuur Ymere
Situatie per 31-12-2009
Stichting Ymere
100% 100%
Ymere Ymere
Holding BV Beleggingen BV
100% 100% 100%
Ymere Ymere 100% Wopro Ymere
Ontwikkeling BV Wonen BV III BV Markten BV
100% 33,33%
Ymere vof Zona Matadero
Monumenten BV
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Nieuwe Land BV Commandiet Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw.
Ymere I BV Ymere II BV Ymere III BV Ymere IV BV Ymere VI BV Ymere VII BV
33,33% 50,00% 50,00% 50,00% 33,33% 50,00%
50,00%
vof OC vof Hofmakerij vof OC De Loodsen vof De Geuzen vof OC vof BB de Dijk
Nieuw Amerika Polderweggebied
vof Vogelpark vof OC Houtmankade
8,33% Waterstad beherend Waterstad IJburg CV
Beheer BV 0,19% 8,32%
20,00% Waterstad 3 beherend Groep Waterstad 3 CV
Beheer BV 2,44% 19,51%
33,33% Park de Meer beherend Park de Meer CV
Beheer BV 1,00% 33,00%
25,00% GEM Spiegelhout beherend GEM Spiegelhout CV
Beheer BV 4,00% 24,00%
50,00% Gebiedsontwikkeling beherend Gebiedsontwikkeling
Wesopa Beheer BV 4,00% Wesopa CV 48,00%
50,00% De Mooie Stad beherend De Mooie Stad
Beheer BV 2,00% CV 49,00%
50,00% Andros beherend Andros
Beheer BV 2,00% CV 49,00%
50,00% Nieuw Waterlandplein beherend Nieuw
Beheer BV 4,00% Waterlandplein CV 48,00%
50,00% Geo Beheer BV beherend Groenoord
1,00% CV 79,50%
16.67% Euroquartier beherend Euroquartier
Beheer BV 1,00% CV 16.50%
33,33% GEM Lisserbroek beherend GEM Lisserbroek
Beheer BV 4,00% CV 32,00%
33,33% Woontoren Amsterdam beherend Woontoren
Beheer BV 1,00% Amsterdam CV 33,00%
25,00% 023 Beheer BV beherend Ontwikkelingsmij
4,00% 023 CV 24,00%
50,00% Huzarenstuk Ripperda beherend OC Ripperda
Haarlem BV 4,00% Kazerne CV 48,00%
Stichting Beheer beherend OC Stadshart
OSH CV Heerhugowaard CV 50,00%
30,00% Overhoeks beherend Overhoeks
Beheer BV 2,00% CV 29,40%
50,00% Beheermaatschappij beherend Ontwikkelingmij
Lelylaan BV 2,00% Lelylaan CV 49,00%
50,00% De Ringvaart Hillegom beherend De Ringvaart Hillegom
Beheer BV 4,00% CV 48,00%
33,33% Beinsdorp beherend Beinsdorp
Beheer BV 1,00% CV 33,00%
50,00% OC Y AM Home beherend OC Y AM Home
Beheer BV 2,00% CV 49,00%
50,00% KEA beherend KEA
Beheer BV 2,00% CV 49,00%
33,33% Wilgenhoek beherend Wilgenhoek
Ontwikkeling BV 2,00% CV 32,67%
33,33%
vof OC Pontsteiger
50,0

0%
Holdingstructuur Ymere
Situatie per 31-12-2009
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw.
Ymere VIII BV Ymere IX BV Ymere X BV Ymere XI BV Ymere XII BV Ymere XIII BV Ymere XIV BV Ymere XV BV
50,00% 50,00% 50,00% 33,33% 25,00% 50,00%
vof De Stadstuinen vof Reimershoven vof OC vof Aan het Spaarne IJ-Delta vof De Noordtuinen
De Verwondering Ontwikkeling VOF
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Ymere Woonmaatschappij Ymere Sculpture BV Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Werkm.Proj.Ontw. Wodiema Werkm.Proj.Ontw.
Management BV Beleggingen BV Nacohuis BV Ymere XX BV Ymere XIX BV Ymere XVIII BV BV Ymere XVI BV
33,33%
vof Belcanto
Ymere jaarverslag 2009 109

110
Ymere in 't kort
* na correctie agv invoering RJ 221
2009 2008
Jaarresultaten
Maatschappelijke prestatie € 284 miljoen € 246 miljoen
Jaarresultaat na belastingen -/- € 90 miljoen € 32 miljoen
Totale omzet € 930 miljoen € 914 miljoen *
Eigen vermogen € 1,2 miljard € 1,3 miljard
Balanstotaal € 5,2 miljard € 4,9 miljard
Bedrijfswaarde € 4,2 miljard € 4,0 miljard
WOZ-waarde van de woningen € 15,1 miljard € 13,8 miljard
Financiële kengetallen
Cashflowindicator 1,5% 2,4% *
Solvabiliteit 23% 25% *
Interest coverage ratio 1,3 1,6
Rendement op eigen vermogen -/- 7,5% 2,6%
Investeringen
Nieuwbouw en woningverbetering € 428 miljoen (waarvan € 308 miljoen voor € 360 miljoen (waarvan € 252 miljoen
bouw van huurwoningen ten behoeve van voor bouw van huurwoningen ten
de eigen portefeuille)
behoeve van de eigen portefeuille)
Onderhoud aan woningen € 90 miljoen € 80 miljoen
Investeringen in leefbaarheid van de wijken en
buurten
€ 16 miljoen € 11 miljoen
Bezit
Verhuureenheden 83.205 (76.456 woningen) 82.888 (76.633 woningen)
Huuromzet € 397 miljoen € 388 miljoen
Gemiddeld nettohuurniveau woningen € 418 € 404
Gerealiseerde gemiddelde huurverhoging per 1
juli 2009
2,29% 1,54%
Opgeleverde nieuwbouwhuurwoningen 1.080 859
Verkochte bestaande huurwoningen 418 417
Gesloopte woningen 817 517
Ingrijpend verbeterde woningen 901 (inclusief 22 samenvoegingen) 829 (inclusief 78 samenvoegingen)
Niet-ingrijpend verbeterde woningen 1.059 634
Mutatiegraad 6,2% 9%
Ontruimingen 284 332
Organisatie
Aantal fte’s per 31 december 2009 1.041 923
Personeelskosten € 65,3 miljoen € 55 miljoen
Opleidingskosten € 3,4 miljoen € 2,2 miljoen
Ziekteverzuim 4,58% 4,26%

Ymere jaarverslag 2009 111