Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

More documents

Recommendations

Info

patrone en ooreenkomste om te dekodeer. Leerders dekodeer meerlettergrepige woorde deur die gebruik van patrone wat morfeme is (Cunningham, 2000: 87). Navorsers is dit eens dat leerders baie meer tyd aan lees en skryf moet spandeer. Klanke behoort deur ŉ aantal aktiwiteite van verskillende vlakke onderrig te word. Die mees effektiewe klankonderrig behoort ŉ refleksie te wees van die kennis van klankonderrig asook die kennis oor hoe leerders dekodeer en woorde spel. Leerders moet eers in staat wees om letters vinnig te kan herken, voordat hulle sal verstaan dat alle woorde uit sekwensies en patrone van letters bestaan. Totdat leerders sonder moeite die vorm van een letter van ’n ander een kan onderskei, maak dit nie sin om hulle letter-klank- kombinasies te leer nie. Die aanmoediging van leerders om tydelike spellings te skep (foneties te spel), is ’n baie goeie manier om fonemiese bewustheid te ontwikkel; tog sal leerders nie vrywillig skryf voordat hulle nie die letters met genoeg gemak kan vorm en daarmee tevrede is nie (California Department of Education, 2006: 2). Kennis van die letters se name is ook belangrik, omdat daar aangetoon is dat dit ’n belangrike manier vir leerders is om die letterklanke te onthou of te genereer wanneer hulle op hul eie lees en skryf. Dan is dit ook van kardinale belang dat die leerders vertroud raak met die letter- en klankname deur omvattende begeleide en speelse blootstellings aan die alfabet. Sistematiese eksplisiete onderrig in fonetiek verwys na ’n georganiseerde program waar letter-klank- kombinasies vir letters en lettergroeperings direk onderrig word. Die leerders word ook blootgestel aan hierdie kombinasies in gemengde vorm en oefen dit met behulp van woordlyste en woordfamilies. Aanvanklik word tekste met ’n hoë persentasie dekodeerbare woorde, wat met die klankeleer-les verband hou, gebruik. Lyon verwys na effektiewe klankonderrig as ŉ metode om leerders te help om die alfabetiese beginsel en die konvensies van geskrewe taal te verstaan, toe te pas, te leer en in die geheue vas te lê. Klankonderrig gaan nie oor onnadenkende drilwerk waar gebruik gemaak word van ŉ omvattende lys van spelling-klank-kombinasies en klankreëls nie. Die mees effektiewe klankonderrig is eksplisiet en sistematies van aard (Daar word geleidelik op basiese elemente voortgebou om meer subtiele en komplekse patrone tot stand te bring). Die doel is om die logika van die stelsel oor te dra en die uitbreiding daarvan aan te moedig om nuwe woorde, wat leerders op hul eie sal teenkom, in te sluit (Lyon, 1998: 6). 2.12.2.3 Die kyk-en-sê of globale metode Hierdie metode is gebaseer op die sogenaamde gestalt-teorie wat fokus op die geheel en nie op die dele nie. Dit is ŉ analitiese metode omdat dit op die geheel fokus en dit dan in dele ontleed word. Die benadering word gevolg in die kyk-en-sê-metode, naamlik die woord-, sins- en storiemetode. Die onderwyser gebruik flitskaarte met woorde, sinstroke en storiekaarte om die leerders te help om die leesles uit ŉ beginnerleesboek aan te leer. Die flitskaarte word in die geheel deur die leerders gelees en 44
dan geskryf. Die woord word op die manier tot die leerder se sigwoordeskat toegevoeg. Die onderwyser vertel die storie. Die sinne waaruit die storie bestaan,verskyn op sinstroke. Sinstroke word gebruik om die sin te lees. Die leerders gebruik die sinstroke om die storie weer op te bou. Die woorde word los geknip, weer bymekaar gepas en die sin word dan weer op verskillende maniere opgebou. Die leerders gebruik die woorde in sinne van hulle eie. Nou eers lees die leerder die leesles. Die voordele van hierdie metode is: Daar word op ŉ betekenisvolle geheel eerder as op dele konsentreer. Die leerder word vinniger toegelaat om te lees as met die klankmetode. Daar word selde woord-vir-woord gelees. Die nadele van die metode is: Daar word gesteun op die leerder se geheue en papegaaiwerk word sodoende aangemoedig. Letters en klanke word afgeskeep wat lei tot swakker spelling. Dikwels behels dit raai. Dit kan leerders deurmekaar laat raak, iets wat die leeservaring negatief sal beïnvloed omdat die leerders se selfvertroue daardeur geknou kan word. Woordeskat word beperk tot dit wat in die gekontroleerde situasie aandag kry. Leerders word nie uitgenooi en aanmoedig om op hulle eie werklike boeke te lees nie (Joubert et al., 2006: 94-95). 2.12.2.4 Die elektiese metode Volgens Joubert et al. (2006: 95) kombineer hierdie metode die klank- en die kyk-en-sê-metode. Dit word ook die gekombineerde metode genoem. Dit neem die sin en die woord as vertrekpunt, wat beteken dat die betekenisvolle gehele gebruik word. Die leerders word egter gelei tot die begrip dat woorde uit letters wat klanke verteenwoordig, bestaan. Deur woorde te klank kan die leerders dus onbekende woorde ontsluit en lees. Die voordele van hierdie metode is: Strategieë vir woordontsluiting word aan die leerder bekendgestel. Hy leer dat dit gebruik kan word indien hy dit nodig het, sonder om dit as die vertrekpunt van lees te gebruik. Die leerder moet rekening hou met verskillende leer- en leesstyle en ŉ groter reikwydte van style akkomodeer. 2.12.2.5 Die taalbelewenis-metode Flanagan sê: “The language –experience approach to the teaching of reading is based on the understanding that language and culture are intertwined - we learn to use language according to the way people in our immediate community (our parents, family, and neighbours, church) use language” (Flanagan, 1995: 33). Hierdie aanhaling beklemtoon die belangrikheid van die rol van die omgewing waarin die jong leerder hom of haar bevind (Joubert et al., 2006: 95). By hierdie metode van lees word die leerder se eie ondervinding van taal gebruik om lees en skryf te bevorder. Die leerder vertel sy eie nuus, van sy eie ondervindings, wat hy gehoor of gesien het, of hy 45
Page 1 and 2: Die belangrikheid van fonologiese e
Page 3 and 4: Abstrak In hierdie studie word daar
Page 5 and 6: Dankbetuigings Hiermee wil ek my op
Page 7 and 8: Inhoudsopgawe Verklaring ..........
Page 9 and 10: Hoofstuk 1 1.1 Inleiding Leespresta
Page 11 and 12: Ouers werk gedurende die dag en kom
Page 13 and 14: 1.5 Navorsingsvrae In die studie wo
Page 15 and 16: ŉ Oorsig is gedoen, uitgebrei en g
Page 17 and 18: Hoofstuk 2 Literatuurstudie 2.1 Inl
Page 19 and 20: Daar is slegs een verskil: Die asse
Page 21 and 22: Die ontwikkeling van die voorskools
Page 23 and 24: word. Die organisering van inligtin
Page 25 and 26: die opsê van rympies, storievertel
Page 27 and 28: groter sukses behaal met konsepte s
Page 29 and 30: Alexander (2006: 3) stem saam en no
Page 31 and 32: 2.6 Perspektiewe ten opsigte van vo
Page 33 and 34: Mesmer & Griffeth (2005) bevind dat
Page 35 and 36: vaardighede op ’n vroeë ouderdom
Page 37 and 38: kan onderskei tussen verskillende w
Page 39 and 40: Stanovich (1994: 281) beklemtoon ve
Page 41 and 42: Bogenoemde geselekteerde woorde, te
Page 43 and 44: Foneemidentifisering: Die herkennin
Page 45 and 46: 2.10 Strategieë om lae-inkomste ou
Page 47 and 48: 2.11 Leerstyle Joubert et al. (2006
Page 49 and 50: Volgens Joubert et al. (2006: 90) v
Page 51: 2.12.2.2 Die klankmetode Die klankm
Page 55 and 56: leerders se vormende geletterdheid,
Page 57 and 58: single best predictor of first-year
Page 59 and 60: 3.2.1 Aksienavorsing Henning, Van R
Page 61 and 62: Henning et al. (2007: 82) beskryf o
Page 63 and 64: Tydens die ontwikkeling van die int
Page 65 and 66: Onafhanklike Veranderlikes Die onaf
Page 67 and 68: observasie gebruik gemaak vir data-
Page 69 and 70: Hoofstuk 4 Die intervensieprogram 4
Page 71 and 72: Klippertjie, klappertjie Klap, klap
Page 73 and 74: Waarneming/Refleksie Les 2 Woordgeh
Page 75 and 76: Les 4: Tema: Somer Datum: 3 Maart 2
Page 77 and 78: Les 6: Tema: Diere Datum: 12 Maart
Page 79 and 80: Die resultate ten opsigte van die w
Page 81 and 82: Les 2 Datum: 30 Maart 2009 Vasleggi
Page 83 and 84: Waarneming/Refleksie Les 3 Dit is d
Page 85 and 86: ŉ Klankkaart met prente van woorde
Page 87 and 88: Les 8 Datum: 23 April 2009 Letter -
Page 89 and 90: Waarneming/Refleksie Les 9 Leerders
Page 91 and 92: tydens die toets toon nie, maar dat
Page 93 and 94: Begin, middel en eindklank: Proefpe
Page 95 and 96: Die werkvel in les ses wat die kons
Page 97 and 98: 5 4 3 2 1 0 0 1 10 20 30 40 50 60 7
Page 99 and 100: 2. Ouditiewe Woordgeheue (verwante
Page 101 and 102: 100.0% 80.0% 60.0% 40.0% 20.0% 0.0%
Page 103 and 104:
5.2.4 Die vergelyking van die voort
Page 105 and 106:
Identifisering van die [k]- klank:
Page 107 and 108:
TOETSTELLING AANTAL PROEFPERSONE 10
Page 109 and 110:
Hoofstuk 6 Bevindinge en aanbevelin
Page 111 and 112:
aktiwiteite word eers prakties uitg
Page 113 and 114:
word eerste, laaste en in die midde
Page 115 and 116:
6.2.6 Aanbevelings ten opsigte van
Page 117 and 118:
Die rol van ouerbetrokkenheid in di
Page 119 and 120:
Bibliografie Adams, M.J. 1990. Begi
Page 121 and 122:
Bradley, L. & Bryant, P. E. 1983. C
Page 123 and 124:
Davies, A. & Ritchie, D. 2003. THRA
Page 125 and 126:
Ehri, L.C.1999. Phases of developme
Page 127 and 128:
Hatcher, P.J., Hulme, C. & Snowling
Page 129 and 130:
Latsky, S. 1998. Die verband tussen
Page 131 and 132:
McKee, P. 1934. Reading and literat
Page 133 and 134:
Phillips, B.M., Menchetti, J.C. & L
Page 135 and 136:
Snow, C.E., Burns, M.S. & Griffen,
Page 137 and 138:
Westheimer, M. 1997. Ready or not:
Page 139 and 140:
Bylaag A: Etiese verklaring - Toest
Page 141 and 142:
Bylaag B: Voortoets / Natoets vir F
Page 143 and 144:
Bylae C: Die Yopp-Singertoets vir F
Page 145 and 146:
9. weg 20. by 10.die 21. bo 11. vet
Page 147 and 148:
Bylae D: Werkvel 2 - Woordegeheue x
Page 149 and 150:
Bylae D: Werkvel 4 - Ouditiewe Gehe
Page 151 and 152:
Bylae E Werkvelle: Intervensieprogr
Page 153 and 154:
xlii
Page 155 and 156:
xliv
Page 157 and 158:
xlvi
Page 159 and 160:
xlviii
Page 162 and 163:
Glossarium Fonologie Du Toit (1982:
Page 164:
Rym Daar kan na rym verwys word as
show all

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?