05.05.2013 Views

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2.10 Strategieë om lae-inkomste ouers te help met leerstrategieë in<br />

geletterdheid rakende hul kinders<br />

Cooter (2006: 699) benadruk die rol wat moeders kan speel om die geletterdheidsvlak <strong>van</strong> leerders te<br />

ontwikkel deur klem te lê op die sterk punte <strong>van</strong> moeders. Opvoeders moet ongeletterde moeders help<br />

om die sterk punte waaroor hulle beskik te gebruik om ander bronne <strong>van</strong> kennis te ontgin om<br />

suksesvolle huisgeletterdheidsopvoeders te word.<br />

2.10.1 Dialooglees<br />

Cooter (2006: 699) lê veral klem op die strategie <strong>van</strong> dialooglees. Dikwels dink ons aan eenvoudige<br />

prentleesboeke om voor te lees terwyl dialooglees ʼn verskillende aanslag het. In hierdie strategie lei<br />

die leerder ʼn gesprek rondom die prente in die boek, die ouer luister na die gesprek <strong>van</strong> die kind en vra<br />

vrae soos “wat” en herbewoord en brei uit op die leerder se uitdrukking, maar bly te alle tye die<br />

volgeling in die dialooglees (American Library Association, 2005). Dit word aanbeveel dat die teks<br />

eers aan die leerder voorgelees word, maar dit is nie die kritiese element in dialooglees nie.<br />

Prenteboek- dialooglees skyn die beste manier te wees om die verbetering <strong>van</strong> die bou <strong>van</strong> langer<br />

sinne by leerders te ontwikkel (Whitehurst, Falco & Lonigan, 1988). Woordeskat word kompleks en<br />

betekenisvol. Die gebruik <strong>van</strong> bewegings en gebare is ook ʼn waardevolle wenk. Moeders wat wys<br />

soos hulle praat, vestig gesamentlike aandag en help leerders leer om objekte te ken (Tomasello &<br />

Farrar, 1986).<br />

Ouers met ʼn beperkte geletterdheidsvaardigheid kan maklik ‘vennote’ raak <strong>van</strong> hulle kinders deur<br />

middel <strong>van</strong> dialooglees en die boek as gereedskap gebruik. Opvoeders kan ouers ook help deur hulle te<br />

leer hoe om hul kinders te hanteer om dialooglees te bevorder. Van die oorspronklike navorsing oor<br />

dialooglees is gedoen deur Whitehurst et al. (1988). Hy noem voorts dat hierdie navorsing die<br />

lewering <strong>van</strong> resultate <strong>van</strong> opvoedkundige, taalkundige en statistiese belang, beïnvloed.<br />

Navorsing (Huebner & Meltzoff, 2005; Scarborough & Dobrich, 1994; Whitehurst, Arnold & Epstein,<br />

1994) het bevind dat ouers geleer moet word om ʼn boek op hierdie taalryke manier te gebruik. Ouers<br />

sonder opleiding demonstreer ʼn meer tradisionele storietyd roetine met hul leerders. Volgens Huebner<br />

(2005) kan hierdie situasie lei tot meer kanse vir ouers om tuis vir hul kinders te lees, maar die<br />

kwaliteit en aard <strong>van</strong> lees sal moontlik nie verander nie.<br />

2.10.2 Praat en speel<br />

Navorsers bevestig dat die grootte <strong>van</strong> ʼn kind se woordeskat ʼn sterk voorspeller is <strong>van</strong> sy sukses op<br />

skool. Wanneer ouers tyd maak om met hulle kinders te praat kan dit ʼn positiewe langtermyn-<br />

37

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!