Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

word. Die organisering van inligting kan op perseptuele of konseptuele verhoudings gegrond word.
Bestaande kennis bepaal hoe die inligting onthou sal word en watter betekenis daaraan geheg sal word.
Een van die redes waarom ouer kinders beter as jonger kinders onthou, is hulle gebruik van
organisering as ʼn geheuestrategie. Die kwaliteit van hul organisering verskil ook van dié van jonger
kinders. Jonger kinders maak hoofsaaklik gebruik van die assosiatiewe groeperingsbeginsel. Kinders
gebruik ook hulle ruimtelike en sosiale kennis om inligting te organiseer sodat hul dit beter verstaan.
Indien inligting logies georganiseer is en ʼn samehangende geheel vorm, word dit beter onthou (Louw
et al., 2002: 339). Die navorser bevestig hierdie standpunt wat deur Louw gehuldig word en
beklemtoon die belangrikheid van herhaling in die onderrig van fonologiese en fonemiese bewustheid
by aanvangslesers. Die kind uit ʼn taalarm omgewing se sosiale kennis manifesteer op ʼn lae vlak,
benodig die herhalingstrategie om begrippe en konsepte vas te lê. Inskerpingsoefeninge is nodig om
die kind uit die taalarm omgewing en landelike agtergrond te stimuleer en onderrig.
2.4.4 Eksterne invloede op taalontwikkeling
Volgens Daniel et al. (2005: 204) het die ekologiese invloede van die huis en kindersorgsentrums ook
’n invloed op die voorskoolse kind se taalontwikkeling. Dit is die rede waarom die kind in die
landelike omgewing wat uit ’n taalarm omgewing afkomstig is, nie gereed is om aan die eise wat die
kurrikulum in graad 1 stel te voldoen nie.
Gedurende leerders se daaglikse ervaringe word hulle blootgestel daaraan om mondelinge
taalvaardighede te ontwikkel. Hulle doen kennis op van die verskillende vorme en funksies van
skriftelike taal en kry oefening in ontluikende taalvaardighede. Leerders bekom die vaardighede in taal
en geletterdheid in ʼn verskeidenheid van formele, sowel as informele opsette, ingesluit hul ouerhuise
(Purcell-Gates, 1996) en kindersorg-sentrums (Bryant, Burchinal, Lau, & Sparling, 1994; Dickonson
& Smith, 1994). Met inagneming van die kritiese rol wat die gesin en kindersorgsentrums in die lewe
van die voorskoolse kind speel, beklemtoon Daniel, Wiegel en Martin (2005: 206) die invloede
waaraan die leerder blootgestel word en die bereiking van sy taalvaardighede.
Voorskoolse leerders konstruktueer kennis van teks en begin om mondelinge taalvaardighede te
assossieer met geletterdheid (Dickonson & Smith, 1994).
Die sesjarige leerder se taalvermoë ontwikkel nie in isolasie nie, maar in ʼn ryk konteks van direkte en
indirekte invloede. Die ekologiese sisteem word gesien as ʼn reeks gekombineerde ervaringe (Daniel et
al., 2005: 207). Die leerders self is in die middel. Hulle unieke persoonlike karaktereienskappe en
ervaringe beïnvloed die rigting van hul taal- en geletterdheidsontwikkeling. Bronfenbrenner (1979)
teoretiseer dat kinderontwikkeling binne die konteks van verskillende sosiale geleenthede ontstaan en
dat dit belangrik is om uit te vind wat die interverhoudings onder die verskeidenheid kontekste is
wanneer daar na kinderontwikkeling gekyk word. Die ekologiese ervaring behels die konteks buite die
leerder self, maar slegs as dit direkte invloede op die leerder het. Die huis- en gesinsomgewing, sowel
15