05.05.2013 Views

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Volgens die HAT (2005: 242) word foneme beskryf as die kleinste lineêre kenmerk <strong>van</strong> ʼn woord, ook<br />

in ander woorde erken; onderskeidende segment <strong>van</strong> woorde. Die bry-r en die gewone r is variante <strong>van</strong><br />

dieselfde foneem. Foneme is die kleinste elemente <strong>van</strong> ʼn taal, wat deur mense wat die taal praat, as nie<br />

verder deelbaar gevoel word nie. ʼn Foneem kan ook gesien word as ʼn bundel onderskeidendende<br />

kenmerke<br />

Joubert et al. (2006: 243) verwys daarna dat foneme letters of lettergroepe verteenwoordig.<br />

Grafeme<br />

Die 26 simboliese letters <strong>van</strong> die alfabet (Rigby, 1997: 6).<br />

ʼn Grafeem word ook beskryf as ʼn klas letters wat ʼn klankeenheid voorstel (HAT, 2005: 330).<br />

Klanke<br />

Die verskillende maniere om leerders die verband tussen spel- en klankpatrone te onderrig. Die<br />

komplekse verband tussen klanke of taal en die sisteem <strong>van</strong> spelling in woorde (Rigby, 1997: 6).<br />

Literatuur verwys na klanke as die klank <strong>van</strong> woorde of woordaanval -vaardighede tesame met die<br />

bemeestering <strong>van</strong> die vaardigheid en slag <strong>van</strong> ʼn toets (Rigby, 1997: 7).<br />

Die HAT (2005: 564) beskryf ʼn klank as ʼn geluid wat die gehoor tref. Dit word ook as ʼn<br />

geartikuleerde spraakgeluid gedefinieer: ʼn Woord is ʼn opeenvolging <strong>van</strong> klanke. Die klank [a] en die<br />

klank [n] word deur verskillende stande <strong>van</strong> die spraakorgane voortgebring.<br />

Ortografie<br />

Die sisteem <strong>van</strong> spelling en leestekens (Rigby, 1997: 6).<br />

Alfabetiese beginsel<br />

Volgens Joubert et al. (2006: 243) word daar na die alfabetiese beginsel verwys as die leerder se<br />

vermoë om klanke met geskrewe letters te verbind. Daar is sistematiese verwantskap tussen letters en<br />

klank.<br />

Beginrym<br />

Die aan<strong>van</strong>klike konsonant of konsonant -samevloeiing soos in die klank [bᴐ] in die woord bok<br />

(Rigby, 1997: 6). Die beginrym kan verwys na enige klank voor die eerste vokaal in ʼn woord. Die<br />

HAT (2005: 75) definieer beginrym as rym <strong>van</strong> beginklanke <strong>van</strong> woorde in ʼn versreël; alliterasie.<br />

lii

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!