Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

Walie, met kinders tuis te speel moet aangemoedig word. Rympies en liedjies kan deur ouers aan
leerders voorgesê word en deur middel van herhaling word hul gestimuleer. Inligting aan ouers is
noodsaaklik. Kinders uit ʼn taalarm omgewing moet geleenthede gebied word om
skoolgereedheidsprogramme te volg. Kinders uit agtergeblewe met omgewingsagterstande het ʼn
behoefte daaraan om verrykingsprogramme te volg om die gebrek aan stimulering in die ouerhuis teen
te werk. Opvoeders moet geleenthede skep om ouers in die taalarm omgewing te bemagtig om op ʼn
eenvoudige wyse kinders te stimuleer met storielees, storievertel, liedjies sing en rympies op sê. Die
ontwikkeling van die verstaan van rymwoorde kan verder ingeskerp word deur kinders gereelde
blootstelling te gee aan luisteroefeninge wat baie rymwoorde bevat
Hierdie konsepte behoort spelenderwys aan jong leerders in graad 1 bekendgestel te word. Graad R-
onderrig moet aan alle voorskoolse kleuters reeds op die ouderdom van vyf jaar verskaf word om
skoolgereedheid te bevorder. Geen leerder moet tot formele onderrig in graad 1 toegelaat word as daar
nie voorsiening vir toegang tot graad R-onderrig gemaak is nie. Graad 1-leerders moet reeds
blootstelling aan hierdie konsepte ontvang het, wat dit makliker vir die opvoeder maak om die
gereedheidsvlak in graad 1 te bereik. ‘n Graad 1-leerder moet by skooltoetrede ses jaar oud wees en
nie vyf en ʼn half jaar soos baie skole tans nog toelaat nie.
Opvoeders kan die volgende aktiwiteite met ouers deel sodat hulle die kind tuis kan help om ouditiewe
analise by hom in te skerp, byvoorbeeld, identifisering van woorde: Watter woord hoor jy eerste,
laaste, middelste; wegneem van woorddele, byvoorbeeld waslap neem was weg en vra watter deel van
die woord bly oor; wegneem van lettergrepe, byvoorbeeld vreeslik, neem vrees weg en vra watter deel
van die woord bly oor; identifiseer begin-, middel- en eindklanke, byvoorbeeld in die woord hek is [h],
die beginklank, [ɛ] die middelklank en [k] die eindklank; weglaat van klanke, byvoorbeeld, mot, neem
[m] weg. Watter woord bly oor? ot; vervanginging van klanke, byvoorbeeld vis vervang [ƒ] met [m].
Soortgelyke oefeninge kan gereeld aan die kind gegee word om ouditiewe analise in te skerp.
Dit is duidelik dat die bevindinge in hierdie afdeling baie inoefening en intervensie benodig om die
nodige uitkoms te bereik. Genoegsame inskerpingsoefeninge word benodig om die nodige vlak van
vaardigheid te bereik. Opvoeders behoort toe te sien dat die gereedheidsvlak bepaal word voordat die
konsep aan leerders onderrig word. Basislynassessering is nodig om vas te stel watter vlak van
bereiking die leerder demonstreer. Voorbeelde van hierdie konsep kan as volg aangebied word: Voeg
woorde saam byvoorbeeld, hand + sak is handsak, voeg lettergrepe saam byvoorbeeld, gor + dyn is
gordyn, voeg klanke saam om ʼn woord te vorm byvoorbeeld, [ǝi.]-[s] is ys. Voeg klanke by om ʼn
nuwe woord te vorm, byvoorbeeld, sê [əs], voeg ʼn [k] voor wat die nuwe woord, kis vorm. Hierdie
oefeninge behoort ʼn integrale deel van luisteroefeninge in geletterdheid te vorm.
106