05.05.2013 Views

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

Kaapse Skiereilandse Universiteit van Tegnologie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

word eerste, laaste en in die middel <strong>van</strong> [b]-[o:]-[m] gehoor? Die proefpersoon is nou in staat om die<br />

ouditiewe persepsie (abstrak) <strong>van</strong> fonemiese bewustheid op letterbegrip (konkreet) toe te pas.<br />

6.2.4.1 Aanbeveling<br />

Voorskoolse leerders moet alreeds in die tweede helfte <strong>van</strong> die ont<strong>van</strong>gsjaar blootgestel word aan<br />

letterklank-korrespondering. Dit is dus baie belangrik dat voorskoolse opleiding verpligtend vir alle<br />

leerders moet wees sodat die opvoeder ʼn langer tydperk in graad 1 het om aan<strong>van</strong>gslees en formele<br />

lees te onderrig. Na afloop <strong>van</strong> elke afdelings <strong>van</strong> fonologiese bewustheid, fonemiese bewustheid en<br />

letterklank-korrespondering in graad 1, behoort ʼn toets voltooi te word om vas te stel tot op watter<br />

vlak die leerder ontwikkel het. Leemtes en uitvalle moet geïdentifiseer word om elke leerder volgens ʼn<br />

bepaalde leerstyl en leerstrategie te onderrig. Hoë-risiko-leerders wat uitvalle toon, behoort deur<br />

middel <strong>van</strong> ʼn intervensieprogram ondersteun te word.<br />

6.2.5 Aanbevelings ten opsigte <strong>van</strong> die voortoets in fase een en die natoets in fase twee<br />

<strong>van</strong> fonologiese bewustheid<br />

Baie aandag moet aan die ontwikkeling <strong>van</strong> geheueroeping in graad R en 1 gegee word. Die<br />

gebrekkige woordeskat kan ontwikkel word deur gereelde blootstelling aan teks en mondelinge<br />

kommunikasie, asook aan herhaling <strong>van</strong> syfers soos byvoorbeeld ʼn telefoonnommer. Eenvoudige<br />

instruksies om graad 1- en R-leerders gereed te maak vir onderrig <strong>van</strong> hierdie konsep kan aan ouers<br />

gegee word tydens inligtingsessies by oueraande. Kort stories, sinsbou, woorde en letters kan aan<br />

leerders vertel en verduidelik word waarna hul dit dan herhaal. Gereelde konsolidering en<br />

inskerpingsoefeninge behoort ʼn integrale deel <strong>van</strong> die onderrig <strong>van</strong> konsepte te vorm. Daar behoort in<br />

die geletterdheidstydtoewysing vyftien minute per dag gedurende kontaktyd gewy te word aan die<br />

ontwikkeling <strong>van</strong> geheuestrategieë. Die kind moet baie geleenthede gegee word om na stories te<br />

luister en dit dan oor te vertel. Mondelinge opdragte moet gereeld aan kinders gegee word om uit te<br />

voer.<br />

In die begin behoort makliker woordgroepe gekies te word wat binne die leerder se ervaringswêreld<br />

val. Die aantal woorde in die groep kan ook minder wees, byvoorbeeld vier woorde kan verminder<br />

word na drie woorde. Daarna moet dit stadig vermeerder word. Meer blootstelling aan hierdie<br />

oefening word aanbeveel. Sodra die vlak <strong>van</strong> ontwikkeling bereik is, behoort moeiliker woordgroepe<br />

gekies te word om die vaardigheidsvlak <strong>van</strong> ontwikkeling te verhoog. Gereelde oefeninge om te<br />

onderskei tussen ooreenkomste en verskille tussen geluide en klanke behoort in die daaglikse<br />

lesbeplanning te reflekteer. Eenvoudige opdragte behoort gereeld aan die kind gegee te word om<br />

begrip en betekenis by kinders te ontwikkel.<br />

Groter ouerbetrokkenheid in die kind se voorskoolse fase is noodsaaklik om geletterdheid te ontwikkel<br />

en skoolgereedheid te bevorder. Inligting aan ouers om eenvoudige rympies, soos Wielie, Wielie<br />

105

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!