ONDERWYSKOMMUNIKASIE Ek weet jy glo jy verstaan wat jy dink ...

Kommunikasie en onderwys
Die relevansie van bostaande verduideliking t.o.v. onderrigpraktyk is
vanselfsprekend. Die doeltreffendheid van kommunikasie in die klaskamer sal die
doeltreffendheid van onderwys verhoog. Leer is ‘n interpersoonlike aktiwiteit en
doeltreffende kommunikasie is ‘n bepalende faktor in die sukses daarvan.
Kommunikasie is die spil waarom alles draai. Die taak van die lektor is om ‘n
fasiliteerder van leer te wees en om leeraktiwiteite te inisieer en te bestuur. Die aard
van kommuniksie in onderwys is nie een van ‘n outokratiese manipuleerder nie, maar
van ‘n demokratiese bestuurder. (De Kock, 1998:5).
De Kock (1998:8-9) beskryf kommunikasie-onderrig as “… ‘n dinamiese, fasiliterende
aksie wat bestaan uit kommunikasietransaksies wat ‘n beroep op leerders doen om
spontaan ‘n kognitiewe, affektiewe, fisieke verhouding te begin om uiteindelik
betekenis toe te skryf en te deel (verstaan wat jy leer en deel met ander). Indien
hierdie doel bereik word, sal leerders die lewenslange vermoë bemeester het om
doeltreffend en onafhanklik te leer. Daar kan gevra word of hierdie wyse van onderrig
versoenbaar is met die tradisionele persepsie van onderrig deur die oordrag van
kennis.”
Die fasiliteerder se kommunikasiestyl beïnvloed die kwaliteit van kommunikasieonderrig,
en gevolglik, leer. Die fasiliteerder het ‘n persoonlike styl wat verband hou
met die fasiliteerder se persoonlikheid, sosiale kultuur, fisieke voorkoms, karakter,
beginsels en talente. Hierdie aspekte beïnvloed nie net die fasilitering van
leergeleenthede nie, maar ook die skep van betekenis deur die lektor. Die
kommunikasiestyl van die fasiliteerder kan bepaal word deur waarneembare
kommunikasietransaksies en die fasiliteringstyl is die manier waarop lektore, as
fasiliteerders, leergeleenthede inisieer.
Aanbiedingsvaardighede
In aansluiting by bostaande, moet lektore in ag neem dat doeltreffende
kommunikasie in die klaskamer in ‘n groot mate afhanklik is van kommunikasie. Die
gebruik van relevante, doeltreffende aanbiedingsvaardighede sal doeltreffende
kommunikasie in onderwys as leerbenadering verseker. Dit is belangrik vir
leerfasiliteerders om vas te stel wat die beste fasiliteringstyl is, om te verseker dat
leerders uitgedaag en aangemoedig word om optimaal te leer. In hierdie verband
moet leerfasiliteerders aandag skenk aan luistervaardighede, effektiewe
vraagtegnieke, nie-verbale kommunikasie en algemene styl- en aanbiedingsvaardighede
(kyk na verwysingslys en gekopieerde dokumente in u lêer vir meer
inligting).
Slotwoord
In onderwyskommunikasie is die fokus op u kommunikasie as ‘n professionele
onderriggewer. Die professionele opvoeder se kommunikasiestyl verbeter deur
bewustheid van sekere kommunikasiebeginsels en aktiewe refleksie en inoefening.
Om kommunikasie in al sy dinamiek en fasette te bestudeer, is ‘n enorme taak –
hierdie dokument en sy ondersteunende materiaal het ten doel om die lektor van ‘n
breë oorsig te voorsien. In onderwys steun die totale verhouding van leer op
menslike interaktiewe kommunikasie en die lektor se vaardighede om leer optimaal
te fasiliteer – en dit is afhanklik van ‘n goed ontwikkelde professionele
kommunikasiestyl.
Verwysings
De Kock, DM. 1998. Teaching Communication. Ongepubliseer.
Pearson, Judy C & Nelson, Paul E. 1994. Understanding and Sharing. An Introduction to Speech
Communication. Brown and Benchmark Madison USA. Sesde uitgawe.
Zeuchner, Raymond. 1997. Communicating Today. Allyn & Bacon Londen. Tweede uitgawe.
Onderrwysinnovasie en –Konsultasie. Januarie 2002. 4