De Spaanse waterhond (Perro de Agua Español)

Onderstaand artikel is met schriftelijke toestemming van de uitgever en de auteur overgenomen uit het
maandblad Hondenmanieren (nummer 4, april 2010), www.hondenmanieren.com
Tekst: Nannie de Nijs Bik-Plasman. Foto’s: Ria van Middelaar-Froma. Met dank aan: kennel
Gonnagitchas, kennel Todos Juntos en families van Dam, van Eijk, van Bronkhorst, Vernooy,
Schellekens, en van Zwijndregt
De Spaanse waterhond (Perro de Agua Español)
Een hond die knipoogt
Wat een leuke poedel. Is dat nou een Obama-hond? Een Spaanse wat? Een greep uit de reacties
die je kunt verwachten als je met je Spaanse waterhond over straat gaat. Een goede reden
om eens iets over dit bijzondere ras te vertellen.
Zoals de naam al doet vermoeden, vindt dit
ras zijn oorsprong in Spanje. De hond werd
daar gebruikt voor de jacht en als vissersen
herdershond. Ook nu nog is de Spaanse
waterhond in Spanje een populair ras, maar
in Nederland is hij nog redelijk onbekend.
Ontstaan
De Spaanse waterhond is een oud ras
waarvan al in documenten uit het jaar 730
melding werd gemaakt. In 1975 werd in
Spanje echter pas begonnen met de selectie
voor de fok van de hedendaagse Spaanse
waterhond en het ras is pas sinds 1999 internationaal
erkend. Vandaar dat het ras
buiten Spanje nog niet zo heel bekend is.
Hij behoort tot FCI-rasgroep 8 - Retrievers,
Spaniëls en Waterhonden, waartoe ook de
Portugese waterhond, Italiaanse waterhond
(Lagotto Romagnolo) en Franse waterhond
(Barbet) behoren.
Oorspronkelijk werd de Spaanse waterhond
ingezet voor allerlei doeleinden en in
allerlei omstandigheden. Hij apporteerde
het waterwild voor de jagers, de visnetten
voor de vissers en hielp de herders met het
bijeenhouden en opdrijven van hun kuddes.
Overal in het ruige Spaanse landschap
deed hij zijn werk. Hij klom, sprong en
klauterde en meed daarbij de doornstruiken
niet. Hij paste zich aan elke omstandigheid
aan.
Dat vermogen heeft de hond nog steeds.
Hij past zich snel aan nieuwe uitdagingen
en omstandigheden aan. Tegenwoordig
wordt hij ingezet voor speur- en zoekwerk
bij rampen. Maar hij kan ook naar drugs,
geld, brandversnellers of bommen zoeken.
In Spanje wordt hij nog steeds gebruikt als
herdershond voor het hoeden van schapen,
geiten, runderen en varkens, maar ook voor
de jacht.
Oerhond
Dat de Spaanse waterhond meer op zijn
werkaanleg dan op zijn uiterlijk is gefokt,
heeft tot gevolg dat hij nog dichtbij de natuur
staat. Dat is te merken aan verschillende
eigenschappen: Veel teven worden
pas na ruim een jaar voor het eerst loops en
de loopsheden liggen vaak ook verder uit
elkaar dan bij meer gedomesticeerde rassen.
Hij is de hondentaal nog niet verleerd
en maakt goed gebruik van kalmerende
signalen. Hierdoor is hij voor andere honden,
die de hondentaal nog verstaan, heel
duidelijk in zijn bedoelingen. Maar daardoor
is hij ook gevoelig voor signalen die
door honden als bedreigend worden ervaren
zoals aanstaren.
Karakter
De Spaanse waterhond wordt omschreven
als levendig, actief en zeer leergierig. Ook
wordt nogal eens gezegd dat het een ‘mak-

kelijke’ gezinshond is. Het is echter zeker
geen doorsneehond en gemakkelijk is hij
alleen als hij op de juiste manier begeleid
wordt. De Spaanse waterhond is inderdaad
een actieve hond die in het algemeen alles
wat je met hem onderneemt leuk vindt. Als
hij goed in z’n vel zit, is hij levendig en
vrolijk en hij laadt zelfs weleens de verdenking
op zich met plezier de boel in de
maling te nemen. Er zijn mensen die bij
hoog en laag volhouden dat ze hun Spaanse
waterhond weleens hebben zien
knipogen. Hij is zeer intelligent en leert
snel. Hij vindt leren ook leuk en bloeit op
als hij wordt uitgedaagd zelf na te denken
en zelf problemen op te lossen. Bij gebrek
aan uitdaging verzint hij gewoon zijn eigen
lolletjes. Dat zijn baas daar niet altijd de lol
van inziet, laat zich raden.
Gezinshond
Het gezin dat de roedel van de Spaanse
waterhond vormt, kan rekenen op zijn onvoorwaardelijke
liefde en aanhankelijkheid.
Daarbij is het wel van belang dat de
hond zich veilig voelt en niet bruusk of
onrechtvaardig behandeld wordt. Hij heeft
een geheugen als een olifant en kan wantrouwig
blijven tegenover mensen of dieren
die hem onheus bejegend hebben.
De hond heeft een redelijk ruime persoonlijke
cirkel en mensen en dieren van buiten
de roedel kunnen hem het beste met gepaste
beleefdheid benaderen zolang hij nog
niet met ze vertrouwd is. De meeste
Spaanse waterhonden zullen hun roedel
waarschuwen voor naderend bezoek.
Door zijn achtergrond als herdershond is
de Spaanse waterhond in principe een roedelblijver.
Buitenshuis blijft hij in het algemeen
het liefst in de buurt van zijn mensen,
zeker als dat van jongs af aan goed
beloond is. Bij sommige Spaanse waterhonden
overheerst echter het jachthondenbloed
en zo'n hond kan een passie voor het
najagen van andere dieren ontwikkelen.
Reserve
Zoals hierboven vermeld, kan je je als
vreemd mens of vreemde hond bij de eer-
ste kennismaking met een Spaanse waterhond
beter beleefd en enigszins afwachtend
opstellen. Sommige zullen vreemden
weliswaar accepteren, maar vervolgens
volkomen blijven negeren. Andere zullen
uiteindelijk nieuwsgierig en vriendelijk
naderen. Honden uit deze laatste categorie
zullen elke geaccepteerde vreemde uiteindelijk
ruimhartig in hun ‘kennissenkring’
opnemen. Omdat de hond nog zo instinctief
communiceert, vat hij een onhandige
benadering van vreemden als onbeleefd op.
Als je hem als onbekende recht in de ogen
blijft kijken, over hem heen hangt en/of
plotseling handen naar hem uitsteekt,
wordt dat door hem niet gewaardeerd. Hij
kan dan terugdeinzen, in een grote boog
om je heen blijven lopen of - erger - een
grote mond tegen je opzetten. Om de hond
te leren ook met onhandige benadering om
te kunnen gaan, is voortdurende socialisatie
van jongs af aan van groot belang.
Het anti-allergische verhaal
Van de Spaanse waterhond wordt vaak
gezegd dat hij geschikt zou zijn voor
mensen die een allergische aanleg hebben.
Dit wordt gebaseerd op het feit dat
hij niet verhaart en geen huidschilfers
verliest. Het is echter nooit wetenschappelijk
aangetoond. En hoewel het soms
goed uitpakt, bestaat er geen enkele garantie
voor mensen die allergisch voor
honden zijn dat het in hun geval goed zal
gaan. Bovendien is de Spaanse waterhond
een karaktervolle hond, die echt bij
je moet passen. Aanschaf louter vanwege
vermeende anti-allergische eigenschappen
is dus zeer af te raden.
Sociaal gedrag
De Spaanse waterhond is niet altijd van
nature gecharmeerd van andere honden.
Daarom is het belangrijk hem als pup op
de goede manier kennis te laten maken met
vreemde honden. Gelukkig zijn er steeds
meer hondenscholen waar dit op een goede
manier wordt begeleid. Hondengedragstherapeut
Gwen Bailey heeft hier een aantal

zeer nuttige tips over geschreven. Plaats je
pup in elke geval nooit in een groep pups
onder het motto ‘laat ze het maar zelf uitzoeken’.
Tegenover de mensenkinderen uit de eigen
roedel stelt de Spaanse waterhond zich
vriendelijk en welwillend op. Doordat hij
zo van spelletjes houdt, is hij ook een leuk
maatje voor kinderen. Als kinderen geleerd
hebben hoe ze het beste met de hond kunnen
spelen, staat de Spanjaard garant voor
vele uurtjes speelplezier. Voor kinderen
van buiten de roedel geldt hetzelfde als
voor vreemde volwassenen en honden. De
hond moet met gepaste beleefdheid en rust
benaderd worden.
Met de andere dieren in huis kan de Spaanse
waterhond over het algemeen goed opschieten.
Koeien, paarden, geiten, enzo-
voort. moeten in het
socialisatieprogramma worden
opgenomen en vormen dan ook
geen probleem.
Socialisatie
De Spaanse waterhond kan als
pup/jonge hond onzeker zijn. Het is belangrijk
om zijn karakter te respecteren en
hem te helpen zijn onzekerheden te overwinnen.
Hij is van nature nieuwsgierig en
het feit dat hij heel snel leert, helpt hem om
nieuwe ervaringen snel te verwerken. Hij is
ook in staat om slechte ervaringen op een
goede manier te verwerken als hij hierbij
op de juiste manier wordt begeleid.
Goede socialisatie is voor een Spaanse
waterhond heel belangrijk. Dat is meer dan
de pup in zijn eerste drie maanden laten
kennismaken met vreemde mensen, kinderen,
verkeer, andere dieren, enz. Die kennismakingen
moeten steeds herhaald worden.
Goede socialisatie begint al in het nest
en gaat een heel hondenleven door.
De Spaanse waterhond is over het algemeen
gevoelig voor harde geluiden. Door
middel van training kan hij daar beter mee
leren omgaan. Een niet goed gesocialiseerde
Spaanse waterhond kan uitgroeien tot
een angstige hond.
Multifunctioneel
De Spaanse waterhond is een actieve hond
die geschikt is voor actieve mensen. Met
alleen wandelen doe je hem te kort. De
meeste Spaanse waterhonden zijn voor van
alles te porren. Behendigheid, flyball, frisbeeën,
schapendrijven, waterwerk (ze hebben
zelfs zwemvliezen tussen hun tenen),
speurwerk, treibbal, enz. Overigens is het
bij elke activiteit belangrijk je te laten
voorlichten over de juiste aanpak in verband
met de veiligheid, gezondheid en het
welzijn van je hond.
Ook thuis kan je allerlei leuke activiteiten
met je Spanjaard ondernemen. Hij vindt
het heerlijk om voorwerpen te zoeken, zowel
in huis als in de tuin. Ook allerlei hondenspellen
die tegenwoordig op de markt
zijn, vallen in de smaak. Tijdens wandelin-
Als hij goed in z’n vel zit, is hij levendig
en vrolijk en hij laadt zelfs weleens
de verdenking op zich met plezier de
boel in de maling te nemen
gen kunnen zoekspelletjes worden gedaan
of hindernissen worden genomen, bijvoorbeeld
in de vorm van omgevallen bomen.
Als de hond zijn energie voldoende kwijt
kan, past hij zich ook aan als z'n baas eens
een dag minder tijd heeft. Als aan zijn lichamelijke
en geestelijke behoeftes wordt
voldaan, kan hij overal wonen, of dat nu op
een boerderij of op een flat is. Alleen zijn
vindt hij natuurlijk niet gezellig, maar hij
kan erop getraind worden. Zoals voor elke
hond, geldt ook voor hem dat hij van veel
en lang alleen zijn ongelukkig wordt.
Opvoeding en training
Door zijn leergierigheid en intelligentie is
de Spaanse waterhond goed op te voeden
en te trainen. Voor mensen die de moeite
willen nemen zich te verdiepen in hondengedrag,
opvoeding en training is het een
geweldige hond. Hij is zeer geschikt voor
de zogenaamde positieve operante leermethode.
Hierbij moet de hond zelf nadenken
over wat er van hem verwacht wordt. Met

ehulp van een sterke positieve impuls,
bijvoorbeeld de clicker, wordt hij beloond
voor spontaan vertoond gedrag waardoor
hij dit gedrag zal herhalen.
Gezondheid en verzorging
Ook bij dit ras komen gezondheidsproblemen
- gelukkig nog op beperkte schaal -
voor. Genoemd worden: heupdysplasie, de
oogaandoeningen PRA, cataract, glaucoom
en NPV/PHTVL, schildklieraandoeningen
en MDR (Multi Drug Resistance). Er zijn
overigens vooral schildklieraandoeningen
bekend in de Scandinavische landen, het
Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
De Spaanse waterhond heeft een vacht die
doorgroeit. Hij verhaart niet en moet regelmatig
geschoren of geknipt worden. Hij
mag niet geborsteld worden omdat dit de
structuur van de vacht aantast. Ook in de
oren groeien de haren door. Daarom moeten
de haren regelmatig uit de oren worden
verwijderd. Dit kan met de vingers of met
een pincet met geribbeld uiteinde. Het is
handig om bij de jonge pup regelmatig een
beetje aan zijn oortjes te prutsen zodat hij
eraan went dat er iemand aan zijn oren zit.
Als de oren niet goed schoongehouden
worden bestaat het risico op oormijt of
oorontstekingen. Het is bovendien nuttig
om na het zwemmen de oren aan de binnenkant
af te drogen, om te voorkomen dat
het vocht gaat broeien.
De Spaanse waterhond heeft een enigszins
korte neus wat tot gevolg heeft dat traanvocht
vaak niet voldoende wordt afgevoerd.
Hierdoor heeft de hond snel vuilpropjes
in zijn binnenste ooghoeken. Elke
dag even nakijken en met schone vingers
of een stukje wc-papier of huishoudpapier
voorzichtig verwijderen, voorkomt problemen.
Ten slotte
Zoals bij meerdere hondenrassen geldt,
moeten mensen zich niet afvragen: ‘Is de
Spaanse waterhond geschikt voor mij?’
maar: ‘Ben ik geschikt voor een Spaanse
waterhond?’ Het is een hond met een gebruiksaanwijzing,
maar als die goed wordt
opgevolgd, heeft hij ook afstandbediening.
Voor meer informatie: www.perro-club.nl