1 christus en de schriften door dr. adolph shaphir ... - De Evangelist
1 christus en de schriften door dr. adolph shaphir ... - De Evangelist 1 christus en de schriften door dr. adolph shaphir ... - De Evangelist
CHRISTUS EN DE SCHRIFTEN DOOR DR. ADOLPH SHAPHIR VERTAALD DOOR A. R. ZALMAN MARDA J. N. VOORHOEVE DEN HAAG STICHTING DE GIHONBRON MIDDELBURG 2010 1
- Page 2 and 3: Levensschets van Adolph Saphir Inle
- Page 4 and 5: Met Duncan reisden zijn tweede vrou
- Page 6 and 7: de volgende woorden: "De Vader, Zoo
- Page 8 and 9: inderdaad door de gesloten deur was
- Page 10 and 11: de benoeming van hoogleraren. Voor
- Page 12 and 13: ontwikkeld. Hij had reserves tegeno
- Page 14 and 15: Enige jaren geleden verscheen vanwe
- Page 16 and 17: Het eerste vers van Mattheüs omvat
- Page 18 and 19: 1. ZIJN LEER IN HET ALGEMEEN Hoofds
- Page 20 and 21: ogenblik te handhaven; en de weerle
- Page 22 and 23: En na Zijn opstanding, als Hij niet
- Page 24 and 25: vertroosting, zowel als Zijn wapen?
- Page 26 and 27: eduidde. De uitdrukking „Lam Gods
- Page 28 and 29: zal door het geloof leven." (Zou er
- Page 30 and 31: volgens de catechismus. Dat was zek
- Page 32 and 33: ogen dan dat Hij het kwade zou zien
- Page 34 and 35: 2. PROFETIE De Schrift bevat voorze
- Page 36 and 37: een lam ter slachting geleid en als
- Page 38 and 39: levend keken en onweerlegbaar bewij
- Page 40 and 41: macht Gods? 17 En let nu op de kerk
- Page 42 and 43: Hoofdstuk 5. ISRAËLS MESSIAS HET L
- Page 44 and 45: volgens Gods bestel. Het Griekse el
- Page 46 and 47: type is vervuld, dit nu ook uit onz
- Page 48 and 49: voldoende voor ons leven in leer en
- Page 50 and 51: geest en vorm, stof en stijl, is te
CHRISTUS EN DE SCHRIFTEN<br />
DOOR<br />
DR. ADOLPH SHAPHIR<br />
VERTAALD DOOR<br />
A. R. ZALMAN MARDA<br />
J. N. VOORHOEVE<br />
DEN HAAG<br />
STICHTING DE GIHONBRON<br />
MIDDELBURG<br />
2010<br />
1
Lev<strong>en</strong>sschets van Adolph Saphir<br />
Inleiding<br />
Hoofdstuk 1. Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong><br />
Het boek <strong>en</strong> <strong>de</strong> hoofdfiguur<br />
INHOUD<br />
Hoofdstuk 2. Jezus <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong><br />
1. Zijn leer in het algeme<strong>en</strong><br />
2. In <strong>de</strong> <strong>en</strong>gere kring van <strong>de</strong> discipel<strong>en</strong><br />
3. Het gebruik dat Christus Zelf maakte van <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> in Zijn strijd <strong>en</strong><br />
gebed<br />
4. Het gebruik, <strong>door</strong> Christus van <strong>de</strong> Schrift gemaakt in Zijn heerlijkheid<br />
Hoofdstuk 3. Het getuig<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r Apostel<strong>en</strong><br />
Hoofdstuk 4. Vijf k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> echtheid <strong>en</strong> bewijz<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke<br />
oorsprong van <strong>de</strong> Bijbel<br />
1. <strong>De</strong> verhev<strong>en</strong> leer<br />
2. Profetie<br />
3. <strong>De</strong> aparte plaats van het Boek<br />
4. <strong>De</strong> won<strong>de</strong>rbare bescherming van <strong>de</strong> Bijbel<br />
5. <strong>De</strong> wereldomvatt<strong>en</strong><strong>de</strong> inhoud van <strong>de</strong> Bijbel<br />
Hoofdstuk 5. Israëls Messias<br />
Het lev<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> het geschrev<strong>en</strong> Woord<br />
Hoofdstuk 6. <strong>De</strong> Schrift <strong>en</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest<br />
Hoofdstuk 7. Praktische opmerking<strong>en</strong>, meer bijzon<strong>de</strong>r met betrekking tot <strong>de</strong><br />
teg<strong>en</strong>woordige tijd<br />
1. Bijbelwaar<strong>de</strong>ring 136<br />
2. Bibliolatrie 142<br />
3. Het praktisch karakter van <strong>de</strong> Bijbel 153<br />
4. Christ<strong>en</strong><strong>en</strong>, het beste bewijs voor <strong>de</strong> Bijbel 169<br />
5. Het boek <strong>de</strong>r blijdschap 171<br />
2
Lev<strong>en</strong>sschets van Adolph Saphir<br />
overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> uit:<br />
<strong>De</strong> Rotsste<strong>en</strong> van mijn hart; e<strong>en</strong> biografie van Rabbi John Duncan,<br />
<strong>door</strong> L. J. van Val<strong>en</strong><br />
Het was Charles Haddon Spurgeon die <strong>dr</strong>. Saphir vlak voor zijn sterv<strong>en</strong> opzocht <strong>en</strong><br />
hem in volle vre<strong>de</strong> hoor<strong>de</strong> belijd<strong>en</strong>: „God is licht <strong>en</strong> in Hem is gans ge<strong>en</strong> duisternis".<br />
<strong>De</strong> jood Schijnberger stond bij zijn sterfbed to<strong>en</strong> hij <strong>de</strong> laatste a<strong>de</strong>m uitblies. Hij was<br />
het die na <strong>de</strong> begraf<strong>en</strong>is <strong>de</strong> merkwaardige woord<strong>en</strong> uitsprak: „Ik sloot <strong>de</strong> og<strong>en</strong> van <strong>dr</strong>.<br />
Saphirs va<strong>de</strong>r in Boedapest, ik sloot <strong>de</strong> og<strong>en</strong> van <strong>dr</strong>. Saphirs moe<strong>de</strong>r, die bij mij in<br />
Praag woon<strong>de</strong>, <strong>en</strong> nu b<strong>en</strong> ik in Lond<strong>en</strong> gekom<strong>en</strong> om hetzelf<strong>de</strong> te do<strong>en</strong> aan zijn<br />
sterfbed". 1891.<br />
<strong>De</strong> bekering van Adolph Saphir <strong>en</strong> het gezin waartoe hij behoor<strong>de</strong>, was <strong>de</strong> vrucht van<br />
<strong>de</strong> prediking van <strong>de</strong> beroem<strong>de</strong> John Duncan, e<strong>en</strong> Joods gelovige, die vanuit Schotland<br />
gezond<strong>en</strong> werd naar Hongarije. <strong>De</strong> Heere gebruikte <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van Zijn gezant, als<br />
e<strong>en</strong> uitlegger, "één uit duiz<strong>en</strong>d", om haar Zijn weg<strong>en</strong> <strong>en</strong> verborg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>d te<br />
mak<strong>en</strong>. Het verblijf van <strong>de</strong> Schotse leraars in Boedapest werd voor vel<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
eeuwige zeg<strong>en</strong>. Maar dat niet alle<strong>en</strong>! Nu werd ook e<strong>en</strong> <strong>de</strong>ur geop<strong>en</strong>d voor <strong>de</strong> z<strong>en</strong>ding<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze Roomse stad aan <strong>de</strong> Donau. <strong>De</strong> Schotse kerk kreeg on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
hoge bescherming van <strong>de</strong> Aartshertog toestemming om on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> verlor<strong>en</strong> schap<strong>en</strong> van<br />
het huis van Israël het evangelie van het kruis te verkondig<strong>en</strong>. En John Duncan werd<br />
uitverkor<strong>en</strong> om <strong>de</strong>ze moeilijke arbeid aan te vang<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> subcommissie van Edinburgh voor <strong>de</strong> z<strong>en</strong>ding on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> besloot op 24 juli<br />
1840 John Duncan als <strong>de</strong> eerste z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling on<strong>de</strong>r het ou<strong>de</strong> Bondsvolk van <strong>de</strong> Kerk van<br />
Schotland te b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong>. Er was eerst verschil van m<strong>en</strong>ing over het arbeidsveld; vel<strong>en</strong><br />
zag<strong>en</strong> het Heilige land als werkterrein, terwijl an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> als bezwaar hierteg<strong>en</strong> aanvoerd<strong>en</strong><br />
dat Palestina ge<strong>en</strong> land was van overweg<strong>en</strong>d Joodse invloed. <strong>De</strong> bericht<strong>en</strong><br />
van Dr. Keith over <strong>de</strong> hechte Joodse geme<strong>en</strong>schap in Hongarije <strong>en</strong> <strong>de</strong> welwill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
houding van <strong>de</strong> Aartshertogin, <strong>de</strong>d<strong>en</strong> <strong>de</strong> beslissing rijp<strong>en</strong> om Duncan naar Boedapest<br />
uit te z<strong>en</strong>d<strong>en</strong>. Hongarije was immers e<strong>en</strong> land waar, ev<strong>en</strong>als in Schotland, het<br />
calvinistisch protestantisme e<strong>en</strong> behoorlijke aanhang had. Maar overlegging<strong>en</strong><br />
behor<strong>en</strong> getoetst te word<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> leiding van <strong>de</strong> Allerhoogste, zodat <strong>de</strong> commissies,<br />
zowel in Edinburgh als in Glasgow, gebedssam<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> hield<strong>en</strong> om Gods gunst af<br />
te smek<strong>en</strong>.<br />
Gelei<strong>de</strong>lijk werd Duncan losgemaakt van zijn werk in <strong>de</strong> Milton kerk. Hij leid<strong>de</strong><br />
<strong>en</strong>kele cursuss<strong>en</strong> Hebreeuws voor aspirant helpers voor het z<strong>en</strong>dingswerk. <strong>De</strong> animo<br />
voor <strong>de</strong>ze cursuss<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> universiteit<strong>en</strong> in Glasgow <strong>en</strong> Edinburgh<br />
was bov<strong>en</strong> verwachting <strong>en</strong> betek<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong> grote aansporing voor hem om op <strong>de</strong><br />
ingeslag<strong>en</strong> weg ver<strong>de</strong>r te gaan. T<strong>en</strong>slotte volg<strong>de</strong> op 16 mei 1841 zijn officiële uitz<strong>en</strong>ding.<br />
<strong>De</strong> di<strong>en</strong>st in <strong>de</strong> St. George kerk van Glasgow werd geleid <strong>door</strong> <strong>de</strong> predikant<strong>en</strong><br />
Charles Brown, <strong>de</strong> broer van zijn vri<strong>en</strong>d David <strong>en</strong> Dr. Smyth, terwijl William<br />
Burns <strong>de</strong> nieuwe z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling met ernst aan <strong>de</strong> Troon <strong>de</strong>r g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> op<strong>dr</strong>oeg. Zo vergezeld<strong>en</strong><br />
zijn broe<strong>de</strong>rs hem naar Lond<strong>en</strong> <strong>en</strong> nam<strong>en</strong> hier afscheid van hem. Zo verliet<br />
Duncan zijn geboorteland om <strong>de</strong> verlor<strong>en</strong> schap<strong>en</strong> van het huis van Israël op te<br />
zoek<strong>en</strong>. En hij werd gesterkt <strong>door</strong> <strong>de</strong> gebed<strong>en</strong> van h<strong>en</strong> <strong>en</strong> van vele christ<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> reis<strong>de</strong><br />
ev<strong>en</strong>als Paulus he<strong>en</strong>, "<strong>de</strong>r g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> Gods van <strong>de</strong> broe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> bevol<strong>en</strong> zijn<strong>de</strong>."<br />
3
Met Duncan reisd<strong>en</strong> zijn twee<strong>de</strong> vrouw, Janet Torrance, <strong>de</strong> weduwe van e<strong>en</strong> officier,<br />
met haar dochter, zijn eig<strong>en</strong> dochter Annie <strong>en</strong> W.O. Allan <strong>en</strong> R. Smith, die hem als<br />
assist<strong>en</strong>t<strong>en</strong> war<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong>. In Holland aangekom<strong>en</strong> bracht hij in D<strong>en</strong> Haag e<strong>en</strong><br />
bezoek aan <strong>de</strong> bek<strong>en</strong><strong>de</strong> christ<strong>en</strong>jood, Dr. A. Capadose, "e<strong>en</strong> geoef<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> veel<br />
beproef<strong>de</strong> christ<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> gezon<strong>de</strong> calvinist van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> stempel, die goed thuis was in<br />
<strong>de</strong> werk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Hollandse godgeleerd<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> liefhebber van het presbyterianisme <strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> Kerk van Schotland..." Vanuit ons land volg<strong>de</strong> hij per zeilboot <strong>de</strong> Rijn tot<br />
Mainz <strong>en</strong> reis<strong>de</strong> van Frankfurt <strong>door</strong> Neur<strong>en</strong>berg in <strong>de</strong> richting van W<strong>en</strong><strong>en</strong>. Na e<strong>en</strong><br />
oponthoud in <strong>de</strong>ze afgodische stad, zette het gezelschap via <strong>de</strong> Donau koers naar<br />
Boedapest, waar zij eind augustus behoud<strong>en</strong> arriveerd<strong>en</strong>.<br />
In die tijd war<strong>en</strong> zo‟n 100 Engelse werklied<strong>en</strong> in <strong>de</strong> stad, dit in verband met <strong>de</strong> bouw<br />
van e<strong>en</strong> nieuwe brug, die <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> sted<strong>en</strong> Boeda <strong>en</strong> Pest met elkaar moest verbind<strong>en</strong>.<br />
Spoedig vond Duncan e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rkom<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> kel<strong>de</strong>rmagazijn, dat voor dit doel<br />
geschikt gemaakt werd. Al gauw gav<strong>en</strong> vel<strong>en</strong> van hun belangstelling blijk, hoewel <strong>de</strong><br />
meest<strong>en</strong> meer interesse toond<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Engelse taal (in die dag<strong>en</strong> e<strong>en</strong> begeer<strong>de</strong><br />
studie in Hongarije) dan voor het Woord <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s. Zo luisterd<strong>en</strong> Engels<strong>en</strong>, Hongar<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> Jod<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> begaaf<strong>de</strong> Schotse Godgeleer<strong>de</strong>, die spoedig <strong>de</strong> Hongaarse taal<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie kreeg. Door zijn geleerdheid, vri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijkheid <strong>en</strong> zachtmoedigheid werd<br />
hij spoedig geliefd.<br />
Met <strong>dr</strong>oefheid zag Duncan op het grote verval van <strong>de</strong> Gereformeer<strong>de</strong> kerk in<br />
Hongarije. Het protestantisme was weggezonk<strong>en</strong> in lauwheid <strong>en</strong> ze<strong>de</strong>loosheid. Hij<br />
hoopte op e<strong>en</strong> opleving <strong>en</strong> sprak met vooraanstaan<strong>de</strong> predikant<strong>en</strong> van <strong>de</strong> kerk over <strong>de</strong><br />
noodzakelijkheid van e<strong>en</strong> nieuwe reformatie. Hoe kond<strong>en</strong> <strong>de</strong> protestant<strong>en</strong> <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong><br />
voor Christus winn<strong>en</strong>, indi<strong>en</strong> zij ge<strong>en</strong> krachtig geloof <strong>en</strong> heilige vrucht<strong>en</strong> toond<strong>en</strong>? Hij<br />
smeekte daarom of het God mocht behag<strong>en</strong> om <strong>de</strong>ze kerk weer te bezoek<strong>en</strong> met Zijn<br />
heil, opdat zij "<strong>de</strong> beste instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> mocht<strong>en</strong> zijn om <strong>de</strong> verlor<strong>en</strong> schap<strong>en</strong> van het<br />
huis van Israël te beker<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> Her<strong>de</strong>r <strong>en</strong> Opzi<strong>en</strong>er <strong>de</strong>r ziel<strong>en</strong>."<br />
Hij maakte al gauw k<strong>en</strong>nis met Török, <strong>de</strong> superint<strong>en</strong>d<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> Gereformeer<strong>de</strong> kerk,<br />
die met groot <strong>en</strong>thousiasme het z<strong>en</strong>dingswerk van <strong>de</strong> Schotse kerk steun<strong>de</strong>. Veel<br />
bewon<strong>de</strong>ring had <strong>de</strong>ze Hongaar voor zijn manier van aanpak. Duncan paste zich<br />
zoveel mogelijk aan <strong>de</strong> Hongaarse liturgie <strong>en</strong> gewoont<strong>en</strong> aan. Hij wist vele hart<strong>en</strong><br />
voor zijn werk te winn<strong>en</strong> <strong>en</strong> steeg nog meer in achting to<strong>en</strong> bleek dat hij <strong>de</strong> gunst<br />
ontving van <strong>de</strong> Aartshertogin. Maria Dorothea zag <strong>de</strong> w<strong>en</strong>s van haar hart vervuld. Al<br />
jar<strong>en</strong>lang begeer<strong>de</strong> zij e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>te in Boeda, die als c<strong>en</strong>trale kerk in <strong>de</strong> hoofdstad op<br />
het gehele land invloed kon uitoef<strong>en</strong><strong>en</strong>. Nu was Duncan hiervoor bij uitstek geschikt.<br />
<strong>De</strong> kracht van zijn werk lag niet in <strong>de</strong> eerste plaats in zijn gav<strong>en</strong> maar in zijn<br />
Godsvrucht <strong>en</strong> gebedslev<strong>en</strong>. En <strong>de</strong> Heere betoon<strong>de</strong> k<strong>en</strong>nelijk Zijn zeg<strong>en</strong> over het<br />
prille begin aan <strong>de</strong> <strong>de</strong> oevers van <strong>de</strong> Donau. Ook in stoffelijk opzicht was <strong>de</strong> zeg<strong>en</strong><br />
van Bov<strong>en</strong> merkbaar: Dr. Keith had in Schotland e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijk geldbe<strong>dr</strong>ag<br />
ingezameld, waarvan e<strong>en</strong> nieuwe kerk <strong>en</strong> school kond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> bekostigd.<br />
<strong>De</strong> kleine z<strong>en</strong>dingsgeme<strong>en</strong>te in Boedapest, ver<strong>en</strong>igd rondom haar voorganger <strong>en</strong> twee<br />
assist<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, Smith <strong>en</strong> Allan, was e<strong>en</strong> oase te midd<strong>en</strong> van <strong>de</strong> oppervlakkige godsdi<strong>en</strong>st<br />
in Hongarije. Het gaf op d<strong>en</strong> duur e<strong>en</strong> uitstraling over het gehele land. Was <strong>de</strong><br />
Evangelische leer hier eerst zeldzaam, na verloop van <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> was er bijna ge<strong>en</strong><br />
dorp waar het evangelie niet werd gehoord. E<strong>en</strong> ongewone geestelijke opleving begon<br />
<strong>de</strong> ingezonk<strong>en</strong> kerk in Oost-Europa te beheers<strong>en</strong>.<br />
Maar hoe was het met <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>?<br />
Ook zij kwam<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r het gehoor van "Rabbi" Duncan, die met zijn voorkom<strong>en</strong> veel<br />
4
weg had van e<strong>en</strong> Joodse rabbijn. Zij verbaasd<strong>en</strong> zich over zijn grote k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong><br />
Hebreeuwse taal <strong>en</strong> <strong>de</strong> Joodse gewoont<strong>en</strong>. Maar ook merkt<strong>en</strong> zij op dat e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re<br />
geest in hem was, die zij niet k<strong>en</strong>d<strong>en</strong>. Met op<strong>en</strong> mond<strong>en</strong> luisterd<strong>en</strong> zij naar zijn<br />
verklaring<strong>en</strong> van het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t; zij hoord<strong>en</strong> hoe Paulus gebruik maakte van<br />
<strong>de</strong> Wett<strong>en</strong> van Mozes, hoe <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong> van David g<strong>en</strong>oemd werd<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> apostel <strong>de</strong><br />
profetieën van Jesaja gebruikte om <strong>de</strong> toekomstige heerlijkheid van <strong>de</strong> Joodse natie<br />
voor te stell<strong>en</strong>.<br />
Toch verstond<strong>en</strong> zij eerst niet wat hij bedoel<strong>de</strong>. E<strong>en</strong> <strong>de</strong>ksel lag op hun hart, hoewel het<br />
met hun vijandschap wel meeviel. In diepe afhankelijkheid van <strong>de</strong> zeg<strong>en</strong> van Bov<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>ed Duncan zijn werk. Hij hoopte dat zijn werk e<strong>en</strong> "planting <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>" zou<br />
voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, opdat Hij verheerlijkt zou word<strong>en</strong>. Hij wist dat het <strong>de</strong>ksel van ongeloof<br />
alle<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> weg van bekering kon word<strong>en</strong> wegg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Daarom smeekte hij ook:<br />
"O, bid, bid dan voor ons, om e<strong>en</strong> ootmoedige, gelovige, weldadige, heilzame,<br />
zuivere, zelfverlooch<strong>en</strong><strong>en</strong><strong>de</strong> gestalte <strong>de</strong>s gemoeds, welke duiz<strong>en</strong>dmaal meer onze zaak<br />
t<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> komt dan alle geleerdheid <strong>de</strong>r wereld."<br />
Smith beschuldig<strong>de</strong> zichzelf dat hij zo weinig van <strong>de</strong>ze gemoedsgestalte naar buit<strong>en</strong><br />
uitstraal<strong>de</strong>: "Wij behor<strong>en</strong> onszelf diep te verne<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, in het bijzon<strong>de</strong>r hiervoor, dat het<br />
licht van het heerlijk evangelie <strong>door</strong> ons dagelijks ge<strong>dr</strong>ag nog zo zwak weerschijn."<br />
.Toch kon hij zon<strong>de</strong>r <strong>en</strong>ige zweem van hoogmoed, maar met schaamte, bevestig<strong>en</strong> dat<br />
"onze g<strong>en</strong>adige Heere ons tot hiertoe verwaardigd heeft om zo te wan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>, dat <strong>en</strong>ige<br />
nieuwsgierigheid werd verwekt om te wet<strong>en</strong> wat <strong>de</strong> beginsel<strong>en</strong> zijn die ons ge<strong>dr</strong>ag<br />
bepal<strong>en</strong>". Het was <strong>de</strong> wan<strong>de</strong>l van <strong>de</strong> Schotse z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> die <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> tot nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
bracht, waar<strong>door</strong> <strong>de</strong> Heere in <strong>de</strong> weg van Zijn voorzi<strong>en</strong>igheid het zaad <strong>de</strong>ed vall<strong>en</strong>.<br />
Niet <strong>door</strong> kracht of <strong>door</strong> geweld maar <strong>door</strong> Zijn Geest.<br />
In juli 1842 ontmoett<strong>en</strong> zev<strong>en</strong> Joodse z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> elkaar in Boedapest. Dit was e<strong>en</strong><br />
geleg<strong>en</strong>heid om elkaar te steun<strong>en</strong> <strong>en</strong> Gods zeg<strong>en</strong> voor hun werk af te smek<strong>en</strong>.<br />
Veerti<strong>en</strong> dag<strong>en</strong> lang werd<strong>en</strong> <strong>door</strong>gebracht in gebed <strong>en</strong> lof zegging <strong>en</strong> "<strong>de</strong><br />
teg<strong>en</strong>woordigheid <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> werd merkbaar gevoeld <strong>en</strong> alle hart<strong>en</strong> sch<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
werkzaam te zijn on<strong>de</strong>r Zijn g<strong>en</strong>adige invloed<strong>en</strong>. Het was alsof e<strong>en</strong> fontein van water<br />
plotseling in <strong>de</strong> woestijn werd geop<strong>en</strong>d of alsof e<strong>en</strong> aantal kol<strong>en</strong>, die elk apart zachtjes<br />
gloeid<strong>en</strong>, nu zij dicht bij elkaar gebracht war<strong>en</strong>, in vlamm<strong>en</strong> uitbarstt<strong>en</strong>."<br />
Eén van <strong>de</strong>ze z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> was <strong>de</strong> Jood Carl Schwartz, die later met steun uit<br />
Schotland e<strong>en</strong> Joodse z<strong>en</strong>dingsgeme<strong>en</strong>te in Amsterdam zou leid<strong>en</strong>. Hij preekte op<br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> geleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> in <strong>de</strong> protestantse kerk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> stad <strong>en</strong> hield <strong>en</strong>kele<br />
bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> in Duncans huis, die <strong>door</strong> e<strong>en</strong> groot aantal Jod<strong>en</strong> <strong>en</strong> protestant<strong>en</strong><br />
werd<strong>en</strong> bijgewoond. In teg<strong>en</strong>stelling tot Duncan <strong>en</strong> zijn helpers beheerste hij <strong>de</strong><br />
Duitse taal, zodat hij meer m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kon bereik<strong>en</strong>. Nu was <strong>de</strong> tijd aangebrok<strong>en</strong> dat <strong>de</strong><br />
Geest van God krachtig begon te werk<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r sommige Jod<strong>en</strong>, die in het<br />
evangeli<strong>en</strong>et gevang<strong>en</strong> werd<strong>en</strong>.<br />
Eén van h<strong>en</strong> was Alexan<strong>de</strong>r of Israël Saphir, e<strong>en</strong> geleer<strong>de</strong> Jood, die eerst in <strong>de</strong><br />
band<strong>en</strong> van <strong>de</strong> leer van Voltaire <strong>en</strong> Rousseau verkeer<strong>de</strong>. Vanaf het begin was hij<br />
on<strong>de</strong>r het gehoor <strong>en</strong> hing hij aan <strong>de</strong> lipp<strong>en</strong> van Duncan. Zijn geloof in het verlichte<br />
d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> werd <strong>door</strong> <strong>de</strong> prediking geschud <strong>en</strong> hij werd krachtig overtuigd van zijn<br />
verlor<strong>en</strong> <strong>en</strong> zondig bestaan voor God. Zo leer<strong>de</strong> hij zijn hulpeloosheid <strong>en</strong> onmacht<br />
inlev<strong>en</strong>, waar<strong>door</strong> hij moest uitroep<strong>en</strong>: "Ach, mocht ik gelov<strong>en</strong>!" Duncan nodig<strong>de</strong><br />
hem uit in e<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong> bije<strong>en</strong>komst waar het Avondmaal bedi<strong>en</strong>d werd. Hij was <strong>de</strong><br />
<strong>en</strong>ige toeschouwer, maar na afloop van <strong>de</strong> di<strong>en</strong>st klonk zijn stem tijd<strong>en</strong>s het zing<strong>en</strong><br />
van het slotvers bov<strong>en</strong> die van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> uit. Het was e<strong>en</strong> parafrase, die eindig<strong>de</strong> met<br />
5
<strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> woord<strong>en</strong>:<br />
"<strong>De</strong> Va<strong>de</strong>r, Zoon <strong>en</strong> Heilige Geest<br />
<strong>De</strong> God, Die wij aanbidd<strong>en</strong>,<br />
Zij <strong>de</strong> heerlijkheid, van nu aan,<br />
En tot in alle eeuwigheid."<br />
Hij werd ingewonn<strong>en</strong> voor het geloof in <strong>de</strong> Drieënige God, <strong>de</strong> God van Abraham, Izak<br />
<strong>en</strong> Jakob En <strong>door</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> mocht hij zijn Zaligmaker in het op<strong>en</strong>baar belijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> bij die<br />
geleg<strong>en</strong>heid ontving hij <strong>de</strong> christelijke doop. Wat e<strong>en</strong> won<strong>de</strong>r dat hem die g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> te<br />
beurt gevall<strong>en</strong> was.<br />
<strong>De</strong> zeg<strong>en</strong>ing viel ook op het hoofd van zijn jongste zoon -12 jaar - Adolph, to<strong>en</strong><br />
Duncan e<strong>en</strong> vers opgaf: "Hem Die ziel<strong>en</strong> van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> heeft liefgehad." Met<br />
<strong>de</strong> Moorman beleed hij: "Ik geloof dat Jezus Christus <strong>de</strong> Zoon van God is. "<br />
Duncan was verblijd <strong>en</strong> getuig<strong>de</strong> later van hem in Schotland: "Is <strong>de</strong>ze niet e<strong>en</strong><br />
vuurbrand uit het vuur gerukt <strong>en</strong> nu e<strong>en</strong> pilaar in <strong>de</strong> hemelse tempel van onze God?<br />
Daar hoop ik hem te ontmoet<strong>en</strong>."<br />
Na verloop van tijd kwam het hele gezin tot het geloof m <strong>de</strong> Messias. Dagelijks<br />
werd<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> van Wet, Nieuwe Testam<strong>en</strong>t in het gezin gelez<strong>en</strong>. Zo werd <strong>de</strong> één<br />
na <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r krachtig overtuig dat Jezus <strong>de</strong> Christus is.<br />
E<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re vrucht op <strong>de</strong> arbeid van Duncan was Alexan<strong>de</strong>r Tomory, die later<br />
z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling werd on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> van Constantinopel. Hij woon<strong>de</strong> <strong>en</strong>kele ur<strong>en</strong> gaans<br />
van Boedapest. Zijn ziel honger<strong>de</strong> naar het Woord <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s, dat hij in zijn woonplaats<br />
miste. Tevergeefs sprak hij met <strong>de</strong> protestantse professor<strong>en</strong> <strong>en</strong> roomse bisschopp<strong>en</strong><br />
om on<strong>de</strong>rwijs voor zijn ziel te ontvang<strong>en</strong>. T<strong>en</strong>slotte verwees m<strong>en</strong> hem naar<br />
Duncans z<strong>en</strong>dingsgeme<strong>en</strong>te. Hier ontmoette hij <strong>de</strong> Schotse leraar, die hem in vloei<strong>en</strong>d<br />
Latijn smeekte om Christus als zijn Zaligmaker te omhelz<strong>en</strong>. <strong>De</strong> schell<strong>en</strong> viel<strong>en</strong> van<br />
zijn og<strong>en</strong> <strong>en</strong> hij <strong>de</strong>ed belijd<strong>en</strong>is van e<strong>en</strong> oprecht geloof. Dagelijks sprak hij met <strong>de</strong><br />
"Rabbi" over <strong>de</strong> ding<strong>en</strong> van <strong>de</strong> eeuwigheid.<br />
On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Joodse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> universiteit van Pest viel e<strong>en</strong> zekere Alfred<br />
E<strong>de</strong>rsheim op <strong>door</strong> e<strong>en</strong> grote schran<strong>de</strong>rheid. <strong>De</strong>ze voel<strong>de</strong> zich aangetrokk<strong>en</strong> tot <strong>de</strong><br />
grote k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> klassiek<strong>en</strong> die Duncan aan <strong>de</strong> dag leg<strong>de</strong>. Maar dat niet alle<strong>en</strong>; hij<br />
had ook ontzag voor zijn k<strong>en</strong>nis van het Hebreeuws, zijn int<strong>en</strong>se vroomheid <strong>en</strong> vurige<br />
lief<strong>de</strong> voor het zaad van Abraham. Ook hij werd overreed van <strong>de</strong> waarheid van het<br />
christelijk geloof <strong>en</strong> liet zich dop<strong>en</strong>. Later werd hij professor aan <strong>de</strong> universiteit van<br />
Kiel <strong>en</strong> predikant in <strong>de</strong> Engelse Presbyteriaanse kerk. Hij g<strong>en</strong>oot vooral bek<strong>en</strong>dheid<br />
<strong>door</strong> zijn wel <strong>door</strong>wrocht werk over het profetisch karakter van het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t<br />
<strong>en</strong> zijn vervulling in Christus Jezus.<br />
Met het oog op <strong>de</strong> hoopgev<strong>en</strong><strong>de</strong> voorbeeld<strong>en</strong> van Gods gunst schreef Smith met e<strong>en</strong><br />
hartelijke vreug<strong>de</strong> dat "<strong>de</strong> Heere Zijn ou<strong>de</strong> erf<strong>en</strong>is bezocht had met <strong>de</strong> eerste <strong>dr</strong>uppel<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> overvloei<strong>en</strong><strong>de</strong> reg<strong>en</strong>, die e<strong>en</strong>maal <strong>de</strong> barre wil<strong>de</strong>rnis van Israël zal do<strong>en</strong><br />
verheug<strong>en</strong> <strong>en</strong> do<strong>en</strong> bloei<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> roos".<br />
Steeds meer Jod<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> voor het christelijk geloof ingewonn<strong>en</strong>. "Het was e<strong>en</strong> tijd<br />
van lief<strong>de</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> rechterhand <strong>de</strong>s Allerhoogste; het was e<strong>en</strong> tijd van Pinkster<strong>en</strong>."<br />
<strong>De</strong> pasbekeerd<strong>en</strong> volhardd<strong>en</strong> in gebed <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rlinge bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>. Soms bracht<strong>en</strong><br />
zij nacht<strong>en</strong> lang in gedurige smeking<strong>en</strong> <strong>door</strong>. Dan bad<strong>en</strong> zij ook voor <strong>de</strong> z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> voor het volk Israël in het algeme<strong>en</strong>.<br />
In <strong>de</strong> herfst van 1842 moest Duncan Boedapest plotseling verlat<strong>en</strong>. Het Hongaarse<br />
klimaat had zijn gezondheid on<strong>de</strong>rmijnd, zodat hij het advies kreeg om in het warme<br />
6
Italië wat op rust te kom<strong>en</strong>. Dit <strong>dr</strong>uiste geheel teg<strong>en</strong> zijn verlang<strong>en</strong> in, daar <strong>de</strong> Heere<br />
juist nu het z<strong>en</strong>dingswerk zo zeg<strong>en</strong><strong>de</strong>. Zo schreef hij aan e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d: "<strong>De</strong> hand <strong>de</strong>s<br />
Heer<strong>en</strong> is zichtbaar on<strong>de</strong>r ons <strong>en</strong>, omdat het werk niet zon<strong>de</strong>r beproeving<strong>en</strong> is, moet<strong>en</strong><br />
wij hieruit ler<strong>en</strong> om ootmoedig te zijn <strong>en</strong> steeds afhankelijker te word<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
voorzi<strong>en</strong>igheid <strong>en</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> van God. Wij hebb<strong>en</strong> vele red<strong>en</strong><strong>en</strong> om dankbaar te zijn <strong>en</strong><br />
dat in e<strong>en</strong> aanbidd<strong>en</strong><strong>de</strong> verwon<strong>de</strong>ring."<br />
Met e<strong>en</strong> be<strong>dr</strong>oefd hart nam hij afscheid van zijn kud<strong>de</strong>.<br />
Saphir huil<strong>de</strong> als e<strong>en</strong> kind to<strong>en</strong> hij afscheid van hem nam. Hij voel<strong>de</strong> zich vooral aan<br />
het gezin van <strong>de</strong>ze voorname Jood verbond<strong>en</strong>. Gods Geest had won<strong>de</strong>r<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r h<strong>en</strong><br />
gewerkt. Pas was zijn dochter tot het geloof gekom<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoewel zij nog veel klaag<strong>de</strong><br />
over <strong>de</strong> overgeblev<strong>en</strong> duisternis. Zij voel<strong>de</strong> nog zo veel ongeloof <strong>en</strong> <strong>de</strong> afstand tot het<br />
hoge Wez<strong>en</strong> be<strong>dr</strong>ukte haar gemoed. Het was <strong>de</strong> begeerte van haar ziel dat <strong>de</strong> Heere<br />
Zich klaar<strong>de</strong>r aan haar mocht: op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> keer wierp zij zich op <strong>de</strong> grond <strong>en</strong><br />
riep onophou<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> Naam van Jezus aan. Het was ontroer<strong>en</strong>d om waar te nem<strong>en</strong>,<br />
hoe na verloop van tijd <strong>de</strong> Geest <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> in alle kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van Saphir krachtig<br />
<strong>door</strong>werkte.<br />
<strong>De</strong> jongste zoon, Adolph, was eig<strong>en</strong>lijk <strong>de</strong> eerste uit het gezin die op<strong>en</strong>lijk zijn geloof<br />
in Jezus beleed. Op e<strong>en</strong> morg<strong>en</strong> vroeg zijn va<strong>de</strong>r hem om e<strong>en</strong> zeg<strong>en</strong> te vrag<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
maaltijd. Hij stortte zijn hart uit in e<strong>en</strong> kort <strong>en</strong> ernstig gebed, waarin hij <strong>de</strong> Naam van<br />
Jezus Christus noem<strong>de</strong>. <strong>De</strong> consternatie in het gezin was groot <strong>en</strong> spoedig verteld<strong>en</strong><br />
sommige Jod<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> "Heilige Geest op <strong>de</strong> zoon van Saphir was gevall<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat hij<br />
<strong>de</strong> Schrift verklaar<strong>de</strong> zoals zij nooit tevor<strong>en</strong> gehoord hadd<strong>en</strong>." Zijn va<strong>de</strong>r had eerst<br />
zijn geloof verborg<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn doop uitgesteld om ge<strong>en</strong> opspraak on<strong>de</strong>r zijn<br />
volksg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> te verwekk<strong>en</strong>, maar zijn zoon kon zijn geheim niet lang bewar<strong>en</strong>. Later<br />
werd Adolph ev<strong>en</strong>als E<strong>de</strong>rsheim predikant in Engeland, waar hij met veel zeg<strong>en</strong><br />
arbeid<strong>de</strong>. Hij werd vooral bek<strong>en</strong>d <strong>door</strong> zijn diep geestelijke boek<strong>en</strong>, waarin <strong>de</strong><br />
verborg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> van het verzo<strong>en</strong><strong>en</strong>d werk van Christus op zo'n rijke wijze word<strong>en</strong><br />
verwoord. Vooral zijn praktikale uitlegging van <strong>de</strong> Brief aan <strong>de</strong> Hebreeën getuigt van<br />
e<strong>en</strong> diep <strong>door</strong>leef<strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> Oudtestam<strong>en</strong>tische ceremoniën.<br />
Zijn broer Philip werd op 4 april 1843 gedoopt, to<strong>en</strong> hij neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong> jaar oud was. Twee<br />
dag<strong>en</strong> daarna schreef hij aan Carl Schwartz: "Dinsdag was <strong>de</strong> belangrijkste dag van<br />
mijn lev<strong>en</strong>. Ik werd in <strong>de</strong> kerk van Christus opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Ik kan mijn gevoel<strong>en</strong>s<br />
teg<strong>en</strong>over u niet beschrijv<strong>en</strong>. O, <strong>de</strong> oneindige lief<strong>de</strong> van God! Hij heeft mij veel vre<strong>de</strong><br />
gegev<strong>en</strong>. Niets kan mij dat ontnem<strong>en</strong>. Ik b<strong>en</strong> gelukkig, dankbaar; mijn ziel is met<br />
God. Ik prijs Christus elk uur. Ik beschouw mijn lev<strong>en</strong> nog maar als e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel punt <strong>en</strong><br />
heb <strong>de</strong> dood gedurig voor og<strong>en</strong>. Daarom leg ik mij ie<strong>de</strong>re avond in <strong>de</strong> arm<strong>en</strong> van<br />
Christus, zodat, als dit mijn laatste slaap mocht zijn, ik in <strong>de</strong> Heere mag ontslap<strong>en</strong>. Dit<br />
is nu mijn blijdschap, maar <strong>de</strong> week voor mijn doop dacht ik aan bijna niets an<strong>de</strong>rs<br />
dan aan mijn zond<strong>en</strong>. Ik zag op mijn vorig lev<strong>en</strong> terug. Ik werd geheel overmeesterd<br />
<strong>door</strong> <strong>de</strong> gedachte aan <strong>de</strong> verloss<strong>en</strong><strong>de</strong> lief<strong>de</strong> van Christus. Ik huil<strong>de</strong> <strong>en</strong> had berouw <strong>en</strong><br />
God heeft mijn tran<strong>en</strong> afgewist <strong>en</strong> ik heb Zijn stem gehoord: 'Mijn zoon wees<br />
welgemoed, uw zond<strong>en</strong> zijn u vergev<strong>en</strong>'."<br />
Gelukkig blev<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele helpers van Duncan in Boedapest achter om <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>te te<br />
verzorg<strong>en</strong>. Ook na zijn vertrek ging Gods werk <strong>door</strong> <strong>en</strong> werd<strong>en</strong> wekelijks ziel<strong>en</strong> tot<br />
God bekeerd. 1 Januari 1843 was e<strong>en</strong> ged<strong>en</strong>kwaardige dag voor <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>te. In e<strong>en</strong><br />
bov<strong>en</strong>zaal werd het Heilig Avondmaal bedi<strong>en</strong>d. Het was e<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>komst,<br />
daar <strong>de</strong> vijandschap on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> kant van <strong>de</strong> overheid begon toe te<br />
nem<strong>en</strong>. Het werd e<strong>en</strong> won<strong>de</strong>rlijke di<strong>en</strong>st. Mr. Smith getuig<strong>de</strong> dat "<strong>de</strong> opgestane Heere<br />
7
in<strong>de</strong>rdaad <strong>door</strong> <strong>de</strong> geslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>ur was binn<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als in Jeruzalem in het<br />
midd<strong>en</strong> van <strong>de</strong> discipel<strong>en</strong> versche<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> diepe stilte viel op het kleine gezelschap,<br />
to<strong>en</strong> zij Zijn nabijheid gewaar werd<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> stilte on<strong>de</strong>rbrok<strong>en</strong> <strong>door</strong> het diepe zucht<strong>en</strong><br />
van <strong>en</strong>kele brand<strong>en</strong><strong>de</strong> hart<strong>en</strong>. <strong>De</strong> muur die hemel <strong>en</strong> aar<strong>de</strong> scheid<strong>de</strong>, sche<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong><br />
tijd wegg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te word<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schap tuss<strong>en</strong> bei<strong>de</strong> werd ervar<strong>en</strong>, wat <strong>de</strong><br />
grootste zeg<strong>en</strong> op aar<strong>de</strong> mag g<strong>en</strong>oemd word<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> voorsmaak is van <strong>de</strong> hemelse<br />
heerlijkheid."<br />
Van <strong>de</strong> vroege morg<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> late avond war<strong>en</strong> zij bezig met God te lov<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
zoek<strong>en</strong><strong>de</strong> ziel<strong>en</strong>, die niet wist<strong>en</strong> wat zij moest<strong>en</strong> do<strong>en</strong> om zalig te word<strong>en</strong>, te<br />
on<strong>de</strong>rwijz<strong>en</strong> op <strong>de</strong> noodzaak van het geloof in Jezus Christus. E<strong>en</strong> geest van gebed<br />
werd over all<strong>en</strong> uitgestort, die niet alle<strong>en</strong> tot <strong>de</strong>ze dag beperkt bleef, maar sommig<strong>en</strong><br />
bracht<strong>en</strong> hele nacht<strong>en</strong> in geme<strong>en</strong>schap met <strong>de</strong> God <strong>de</strong>s hemels <strong>door</strong>. Zo war<strong>en</strong> zij<br />
all<strong>en</strong> e<strong>en</strong><strong>dr</strong>achtelijk bije<strong>en</strong> in <strong>de</strong> afsmeking van <strong>de</strong> Geest van Pinkster<strong>en</strong>.<br />
Het was <strong>de</strong> kracht van <strong>de</strong> evangeliebedi<strong>en</strong>ing, die <strong>door</strong> <strong>de</strong> werking van <strong>de</strong> Geest<br />
won<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong>ed on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> in Boedapest. In<strong>dr</strong>ing<strong>en</strong>d was <strong>de</strong> prediking Schotse<br />
z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong>. Zij plaatst<strong>en</strong> <strong>de</strong> hoor<strong>de</strong>rs voor het front van <strong>de</strong> eeuwigheid steld<strong>en</strong> h<strong>en</strong><br />
als in <strong>de</strong> teg<strong>en</strong>woordigheid van God. In<strong>dr</strong>ing<strong>en</strong>d was ook <strong>de</strong> manier waarop zij <strong>de</strong><br />
hoor<strong>de</strong>rs confronteerd<strong>en</strong> met <strong>de</strong> rijkdom van Gods g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> in Christus.<br />
Adolph Saphir herinner<strong>de</strong> zich later precies welke won<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> Heere verrichtte. Zo<br />
wist hij, als was het gister<strong>en</strong> gebeurd, dat Duncan op e<strong>en</strong> keer e<strong>en</strong> ontzett<strong>en</strong><strong>de</strong> preek<br />
hield over <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> uit 2 Kor. 5:20, "Wij bidd<strong>en</strong> u van Christus‟ wege: Laat u met<br />
God verzo<strong>en</strong><strong>en</strong>." <strong>De</strong> "Rabbi" preekte op e<strong>en</strong> in<strong>dr</strong>ing<strong>en</strong><strong>de</strong> wijze. Hij verkondig<strong>de</strong> Jezus<br />
Christus, <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> wel e<strong>en</strong> ergernis, maar e<strong>en</strong> kracht Gods tot zaligheid voor h<strong>en</strong> die<br />
in Hem gelov<strong>en</strong>. Zijn prek<strong>en</strong> in Boedapest war<strong>en</strong> in <strong>de</strong> eerste plaats ge<strong>en</strong> uite<strong>en</strong>zetting<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> bevinding<strong>en</strong> van Gods volk, waarbij <strong>de</strong> onbekeer<strong>de</strong> m<strong>en</strong>s buit<strong>en</strong><br />
schot blijft, maar e<strong>en</strong> aan<strong>dr</strong>ang op <strong>de</strong> gewet<strong>en</strong>s van <strong>de</strong> hoor<strong>de</strong>rs om niet in e<strong>en</strong><br />
hardnekkig ongeloof te volhard<strong>en</strong>. En juist <strong>de</strong>ze prediking <strong>dr</strong>oeg vrucht in <strong>de</strong> Roomse<br />
stad aan <strong>de</strong> Donau!<br />
Na <strong>de</strong> wintermaand<strong>en</strong> in Leghorn in Italië te hebb<strong>en</strong> <strong>door</strong>gebracht, keer<strong>de</strong> Duncan in<br />
het voorjaar van 1843 weer naar Boedapest terug. Met e<strong>en</strong> hartelijke vreug<strong>de</strong> nam hij<br />
<strong>de</strong> voortgang van het werk <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> waar. Hij maakte k<strong>en</strong>nis met<br />
Alfred E<strong>de</strong>rsheim <strong>en</strong> waarschuw<strong>de</strong> hem op e<strong>en</strong> va<strong>de</strong>rlijke wijze voor e<strong>en</strong> louter<br />
verstandsgodsdi<strong>en</strong>st. In zes woord<strong>en</strong> gaf hij hem <strong>de</strong> voornaamste punt<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
christelijke bevinding mee: "God, <strong>de</strong> Wet, zon<strong>de</strong>, g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, Jezus, <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>laar tuss<strong>en</strong><br />
God <strong>en</strong> <strong>de</strong> zondar<strong>en</strong> <strong>en</strong> weer <strong>de</strong> Wet." Hij voorspel<strong>de</strong> hem <strong>de</strong> beproeving<strong>en</strong>, die elk<br />
christ<strong>en</strong> in het strijdperk van dit lev<strong>en</strong> t<strong>en</strong> <strong>de</strong>el vall<strong>en</strong>, omdat hij als e<strong>en</strong> lam van<br />
Christus Godzalig wil lev<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze teg<strong>en</strong>woordige wereld.<br />
<strong>De</strong> Schotse z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling sprak uit ervaring. Hij k<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> gevar<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verstandsgodsdi<strong>en</strong>st<br />
zon<strong>de</strong>r bevinding. Ook was hij ge<strong>en</strong> vreem<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> inw<strong>en</strong>dige strijd,<br />
want steeds werd hij aangevall<strong>en</strong> met vrees <strong>en</strong> twijfeling<strong>en</strong> over zijn staat. Steeds<br />
hunker<strong>de</strong> hij naar <strong>de</strong> verzekering van <strong>de</strong> vergeving van zijn zond<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoop op <strong>de</strong><br />
heerlijkheid. Zijn geloof werd als gevolg van <strong>de</strong>ze bestrijding<strong>en</strong> meer <strong>en</strong> meer<br />
verdiept <strong>en</strong> geworteld in het volbrachte offer van zijn Borg <strong>en</strong> hij begeer<strong>de</strong> steeds<br />
meer Zijn beeld gelijkvormig te word<strong>en</strong>.<br />
To<strong>en</strong> hij in Italië verbleef, kreeg hij e<strong>en</strong> brief van zijn geestelijke va<strong>de</strong>r César Malan,<br />
die het nodig vond hem over zijn twijfeling<strong>en</strong> te bestraff<strong>en</strong>. Zo schreef hij: "Maar<br />
lieve man, wat zijn die wolk<strong>en</strong>, waarover je spreekt, die, zoals je schrijft, als e<strong>en</strong> mist<br />
op <strong>de</strong> Alp<strong>en</strong> opkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> je geloof do<strong>en</strong> wegkwijn<strong>en</strong>? Ik heb me afgevraagd <strong>en</strong> het<br />
heeft mijn vrees bevestigd, dat dit niets an<strong>de</strong>rs is dan ongeloof on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gedaante van<br />
8
ootmoed. Op <strong>de</strong>ze wijze maak je God tot e<strong>en</strong> leug<strong>en</strong>aar, terwijl je belijdt te bev<strong>en</strong><br />
voor Zijn Woord. Je zegt, <strong>en</strong> hier is je dwaling: als ik ge<strong>en</strong> vrucht<strong>en</strong> voortbr<strong>en</strong>g, b<strong>en</strong><br />
ik niet uitverkor<strong>en</strong>. Ik antwoord: <strong>de</strong> vrucht<strong>en</strong> word<strong>en</strong> voortgebracht <strong>door</strong> <strong>de</strong> Geest <strong>de</strong>r<br />
aanneming, dat is te zegg<strong>en</strong>: wij moet<strong>en</strong> er eerst zeker van zijn dat wij kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> Gods<br />
zijn, voordat wij als kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> gehoorzam<strong>en</strong>. Hoe kan ik mijn moe<strong>de</strong>r liefhebb<strong>en</strong> als<br />
moe<strong>de</strong>r, indi<strong>en</strong> ik er niet zeker van b<strong>en</strong> haar zoon te zijn? Vandaar dat Noach <strong>de</strong> ark<br />
bouw<strong>de</strong>, nadat hij er zeker van was dat <strong>de</strong> Zondvloed kom<strong>en</strong> zou. Abraham zag dat<br />
Sara met het kind het beloof<strong>de</strong> zaad was, nadat hij er zeker van was dat hij e<strong>en</strong> va<strong>de</strong>r<br />
van vele volk<strong>en</strong> zou word<strong>en</strong>. Zo zal Duncan ook hemelse vrucht<strong>en</strong> voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>door</strong><br />
<strong>de</strong> Geest van verzekering van het kindschap, of van <strong>de</strong> aanneming tot kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>; nadat<br />
hij verzekerd is dat hij het lev<strong>en</strong> heeft <strong>en</strong> e<strong>en</strong> kind van God is (1 Joh. 5:1 <strong>en</strong> 9-13, ook<br />
Gal. 5:22, vergelek<strong>en</strong> met Ef. 1:13 <strong>en</strong> Gal. 4:6)".<br />
Malan ging er teveel aan voorbij dat, hoewel in het geloof altijd zekerheid is, <strong>de</strong><br />
gelovige aan zijn staat kan twijfel<strong>en</strong>. Duncan twijfel<strong>de</strong> niet aan zijn Zaligmaker, Die<br />
hem alles geword<strong>en</strong> was. Ondanks zijn aanvechting<strong>en</strong> was <strong>de</strong> Heere ge<strong>en</strong> land van<br />
uiterste duisternis voor hem. <strong>De</strong> vrucht<strong>en</strong> op zijn werk in Boedapest maakt<strong>en</strong> hem <strong>de</strong>s<br />
te meer ootmoedig voor zijn Meester <strong>en</strong> war<strong>en</strong> hem tot grote verkwikking. Vaak<br />
mocht hij <strong>de</strong> nabijheid van <strong>de</strong> Heere ervar<strong>en</strong>.<br />
"In één woord," zo schreef hij Dr. Keith, "wij zi<strong>en</strong>, wij voel<strong>en</strong> <strong>de</strong> teg<strong>en</strong>woordigheid<br />
van Hem, Die wan<strong>de</strong>lt tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> zev<strong>en</strong> goud<strong>en</strong> kan<strong>de</strong>lar<strong>en</strong>. Wij zi<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> dankbare<br />
bewon<strong>de</strong>ring op Zijn statige schred<strong>en</strong> <strong>en</strong> Zijn majesteitelijke gang<strong>en</strong> in het heiligdom.<br />
In<strong>de</strong>rdaad, wanneer wij in het midd<strong>en</strong> hiervan staan <strong>en</strong> het werk van <strong>de</strong> Heere onze<br />
God opmerk<strong>en</strong>, schijn ik zelf van all<strong>en</strong> het minste <strong>de</strong>el te hebb<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> heilige<br />
zalving. Ik vrees dat ik vanwege mijn verdorv<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>, die ik nog in e<strong>en</strong> sterke mate<br />
voel, zou uitbrek<strong>en</strong> om <strong>de</strong>ze schone <strong>en</strong> goe<strong>de</strong> wijngaard van <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> planting te<br />
onter<strong>en</strong> of te be<strong>de</strong>rv<strong>en</strong>..."<br />
Ook <strong>de</strong> Aartshertogin van Hongarije toon<strong>de</strong> grote belangstelling voor het werk van<br />
<strong>de</strong> Schotse z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong>. Regelmatig bezocht zij <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>en</strong> sprak met<br />
Duncan over <strong>de</strong> belang<strong>en</strong> van haar ziel. <strong>De</strong>ze gesprekk<strong>en</strong> vond<strong>en</strong> altijd in haar paleis<br />
plaats; na verloop van tijd was dat e<strong>en</strong>maal per week op e<strong>en</strong> vaste dag. Wat er dan<br />
besprok<strong>en</strong> werd, is niet voor het nageslacht bewaard geblev<strong>en</strong>, wel blijkt uit e<strong>en</strong> zestal<br />
briev<strong>en</strong> dat zij Duncan erg hoog had staan. Zo schreef zij aan het slot van e<strong>en</strong> brief:<br />
"Ik zal verheugd zijn u weer te zi<strong>en</strong>, mijn beste, beste Dr. Duncan."<br />
Hoewel hij nooit e<strong>en</strong> persoonlijk gesprek met haar man had, was het <strong>de</strong> Aartshertog<br />
die hem via zijn vrouw e<strong>en</strong> snuifdoos voor tabak aanbood. Natuurlijk nam Duncan<br />
ook zijn snuiftabak mee naar het paleis, want zon<strong>de</strong>r dat was hij "e<strong>en</strong> stoommachine<br />
zon<strong>de</strong>r brandstof". En slechts <strong>de</strong> helft van wat hij nam vond zijn weg in zijn neus!<br />
To<strong>en</strong> Duncan in juni 1843 naar Boedapest terugkeer<strong>de</strong>, werd hij omringd <strong>door</strong> e<strong>en</strong><br />
kud<strong>de</strong> nieuw gebor<strong>en</strong> ziel<strong>en</strong> <strong>en</strong> hij voel<strong>de</strong> zich geheel overstelpt. Op <strong>de</strong> eerste zondag<br />
preekte hij over 3 Joh. vers 4: "Ik heb ge<strong>en</strong> meer<strong>de</strong>re blijdschap dan hierin dat ik hoor<br />
dat mijn kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> in <strong>de</strong> waarheid wan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>." Hij was zeer bewog<strong>en</strong> <strong>en</strong> kon zijn preek<br />
nauwelijks afmak<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Heere had grote ding<strong>en</strong> gedaan! Zijn verblijf hierna was maar<br />
van korte duur. <strong>De</strong> kerk in Schotland riep hem terug voor e<strong>en</strong> geheel an<strong>de</strong>re taak.<br />
Inmid<strong>de</strong>ls was op het kerkelijk erf van zijn va<strong>de</strong>rland veel veran<strong>de</strong>rd. <strong>De</strong> grote<br />
afscheiding van <strong>de</strong> Staatskerk was e<strong>en</strong> feit geword<strong>en</strong>. Bijna alle evangelische<br />
predikant<strong>en</strong> verliet<strong>en</strong> <strong>de</strong> kerk van hun va<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> stichtt<strong>en</strong> <strong>de</strong> Free Church. Eén van<br />
<strong>de</strong> eerste zak<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> nieuwe kerk ter hand nam, was <strong>de</strong> zorg voor <strong>de</strong> opleiding van<br />
nieuwe predikant<strong>en</strong>. Spoedig werd het New College in Edinburgh gesticht <strong>en</strong> volg<strong>de</strong><br />
9
<strong>de</strong> b<strong>en</strong>oeming van hooglerar<strong>en</strong>. Voor <strong>de</strong> Hebreeuwse <strong>en</strong> Oosterse tal<strong>en</strong> was <strong>de</strong> keus<br />
op "Rabbi" Duncan gevall<strong>en</strong>. <strong>De</strong>ze durf<strong>de</strong> <strong>de</strong> b<strong>en</strong>oeming niet te weiger<strong>en</strong> <strong>en</strong> zodo<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
moest hij afscheid nem<strong>en</strong> van zijn broe<strong>de</strong>rs in het land van <strong>de</strong> Donau. Het afscheid<br />
viel hem zwaar, maar het was hem tot troost dat hij <strong>de</strong> kud<strong>de</strong> niet aan huurling<strong>en</strong><br />
behoef<strong>de</strong> achter te lat<strong>en</strong>. "...<strong>De</strong> getrouwe Heere, Die ons on<strong>de</strong>r gelijke<br />
omstandighed<strong>en</strong> het jaar daarvoor ook had bijgestaan, weerhield ons van<br />
moe<strong>de</strong>loosheid. <strong>De</strong> Heere <strong>de</strong>ed van tijd tot tijd toe tot <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>te die zalig word<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> zeg<strong>en</strong> die op het z<strong>en</strong>dingswerk rustte, was min<strong>de</strong>r opvall<strong>en</strong>d naar het getal van <strong>de</strong><br />
bekeerd<strong>en</strong> gerek<strong>en</strong>d, dan <strong>de</strong> lief<strong>de</strong>, harmonie <strong>en</strong> het we<strong>de</strong>rzijds vertrouw<strong>en</strong>, welke<br />
on<strong>de</strong>r ons overheerst<strong>en</strong>. Vreem<strong>de</strong>ling<strong>en</strong>, die ons vanaf vele plaats<strong>en</strong> opzocht<strong>en</strong>,<br />
gevoeld<strong>en</strong> zich naar hun eig<strong>en</strong> bevinding, alsof zij over <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r eeuw<strong>en</strong> war<strong>en</strong><br />
gesprong<strong>en</strong> <strong>en</strong> plotseling in het midd<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> apostolische geme<strong>en</strong>te war<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
gestapt. Mr. Saphir was met ons ver<strong>en</strong>igd in het werk <strong>en</strong> bewees <strong>door</strong> zijn diepe<br />
vroomheid, zijn zeldzame ootmoed <strong>en</strong> zijn grote geleerdheid e<strong>en</strong> zeer bekwame helper<br />
te zijn."<br />
Duncan was het instrum<strong>en</strong>t in Gods hand<strong>en</strong> om <strong>de</strong> kerk in Hongarije nieuw lev<strong>en</strong> in te<br />
blaz<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Joodse geme<strong>en</strong>te in <strong>de</strong> hoofdstad verspreid<strong>de</strong> haar licht tot over <strong>de</strong> gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong><br />
van het land. Veel protestantse kerk<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> <strong>door</strong> het gerucht van <strong>de</strong> opleving tot<br />
e<strong>en</strong> nieuwe opbloei. Zij werd<strong>en</strong> wakker gemaakt uit e<strong>en</strong> jar<strong>en</strong>lange sluimering van<br />
sleurgodsdi<strong>en</strong>st. Het was e<strong>en</strong> geestelijk réveil, gewerkt <strong>door</strong> <strong>de</strong> Geest <strong>de</strong>r g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>r gebed<strong>en</strong>. Al ging Duncan naar Schotland terug, toch bleef zijn hart verbond<strong>en</strong> aan<br />
het Hongaarse volk. Hij leef<strong>de</strong> mee met het strev<strong>en</strong> naar hun onafhankelijkheid. Het<br />
juk van het roomse Oost<strong>en</strong>rijk <strong>dr</strong>ukte zwaar op <strong>de</strong> protestant<strong>en</strong>. Hoe verlangd<strong>en</strong> zij<br />
naar <strong>de</strong> tijd van <strong>de</strong> Reformatie terug. To<strong>en</strong> <strong>de</strong> "Rabbi" in 1862 weer e<strong>en</strong> bezoek aan<br />
Hongarije bracht <strong>en</strong> op <strong>de</strong> Donau vanuit W<strong>en</strong><strong>en</strong> in <strong>de</strong> richting van Boedapest zeil<strong>de</strong>,<br />
tuur<strong>de</strong> hij gespann<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> oevers, totdat hij zag dat het schip <strong>de</strong> gr<strong>en</strong>s tuss<strong>en</strong> bei<strong>de</strong><br />
land<strong>en</strong> passeer<strong>de</strong>. Plotseling <strong>de</strong>ed hij zijn hoed af <strong>en</strong> riep tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> verbaas<strong>de</strong><br />
passagiers met e<strong>en</strong> lui<strong>de</strong> stem: "Viva!" "Leef!" Enkele hooggeplaatste Oost<strong>en</strong>rijkers,<br />
die bij hem in <strong>de</strong> buurt stond<strong>en</strong>, kek<strong>en</strong> hem boos aan. Hij had <strong>de</strong> Hongaarse kleur<strong>en</strong>,<br />
het rood, wit, gro<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> <strong>en</strong> riep op <strong>de</strong>ze wijze zijn twee<strong>de</strong> va<strong>de</strong>rland e<strong>en</strong> hartelijk<br />
welkom toe. "Viva!" "Leef!", e<strong>en</strong> veelzegg<strong>en</strong><strong>de</strong> groet! Hoe was het zijn vurig<br />
verlang<strong>en</strong> dat ook het Hongaarse volk mocht <strong>de</strong>l<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> geestelijke herleving. Dat<br />
Jood <strong>en</strong> heid<strong>en</strong> <strong>de</strong> knie zoud<strong>en</strong> buig<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Zaligmaker van zondar<strong>en</strong>, "opdat Gods<br />
huis vol wor<strong>de</strong>".<br />
Adolph Saphir werd gebor<strong>en</strong> in 1831 te Boedapest<br />
Na zijn bekering in 1843 vertrok hij met Rabbi John Duncan naar Schotland weg<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> b<strong>en</strong>oeming tot professor in <strong>de</strong> Oosterse tal<strong>en</strong> aan het New College, <strong>de</strong> hogeschool<br />
van <strong>de</strong> pas gestichte Free Church. <strong>De</strong> jonge Adolph volg<strong>de</strong> hem, sam<strong>en</strong> met twee<br />
an<strong>de</strong>re joodse bekeerling<strong>en</strong>, E<strong>de</strong>rsheim <strong>en</strong> Tomory, naar Edinburgh <strong>en</strong> verbleef zes<br />
maand<strong>en</strong> in het huis van <strong>de</strong> professor. Hierna vertrok hij naar Berlijn naar het huis van<br />
Schwartz, die inmid<strong>de</strong>ls met Adolphs oudste zuster was getrouwd.<br />
Hier <strong>door</strong>liep hij het gymnasium <strong>en</strong> maakte hij k<strong>en</strong>nis met Theo<strong>door</strong> Meyer, die tot<br />
aan het ein<strong>de</strong> van zijn lev<strong>en</strong> zijn beste vri<strong>en</strong>d bleef. In Duitsland kwam hij niet alle<strong>en</strong><br />
in aanraking met het ver<strong>de</strong>rfelijke hegelianisme <strong>en</strong> pantheïsme, maar ook raakte hij<br />
on<strong>de</strong>r invloed van het onvaste subjectivisme van <strong>de</strong> discipel<strong>en</strong> van Schleiermacher.<br />
Hoewel <strong>de</strong>ze invloed<strong>en</strong> zijn gemoed overschaduwd<strong>en</strong> <strong>en</strong> soms <strong>de</strong>pressief maakt<strong>en</strong>,<br />
10
verloor hij zijn geschud<strong>de</strong> geloof niet.<br />
In 1848 kwam hij in e<strong>en</strong> heel an<strong>de</strong>re atmosfeer terecht. Hij liet zich <strong>dr</strong>ie jaar later<br />
inschrijv<strong>en</strong> als stud<strong>en</strong>t aan het New College in Edinburgh <strong>en</strong> maakte k<strong>en</strong>nis met het<br />
str<strong>en</strong>ge calvinisme dat hier gedoceerd werd. <strong>De</strong> Christoc<strong>en</strong>trische prediking van<br />
Charles Brown sprak hem erg aan <strong>en</strong> was voedsel voor zijn ziel. Toch bespeur<strong>de</strong> hij<br />
ook schaduwkant<strong>en</strong> in het Schots dogmatisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. “E<strong>en</strong> onbuigzaam Calvinistisch<br />
mo<strong>de</strong>l van het verstaanbaar mak<strong>en</strong> van het Christ<strong>en</strong>dom was er niet erg op gericht om<br />
mij tot Christus terug te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>". Hij verlang<strong>de</strong> ernaar om <strong>de</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> Jezus opnieuw<br />
<strong>en</strong> meer te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Was het abstracte subjectivisme van Schleiermacher <strong>de</strong> oorzaak<br />
van zijn geestelijke duisternis, het starre dogmatisme dat hij in Schotland me<strong>en</strong><strong>de</strong> te<br />
bespeur<strong>en</strong>, was niet in staat om hem tot meer hel<strong>de</strong>rheid te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> eerste kant legt alle na<strong>dr</strong>uk op <strong>de</strong> gevoel<strong>de</strong> ver<strong>en</strong>iging van het hart met Christus <strong>en</strong><br />
het twee<strong>de</strong> extremisme legt het volle acc<strong>en</strong>t op „<strong>de</strong> voorwerpelijke waarheid van <strong>de</strong><br />
Bijbel, zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> bevin<strong>de</strong>lijke toepassing in aanmerking te nem<strong>en</strong>".<br />
„E<strong>en</strong> geruime tijd was ik diep verzonk<strong>en</strong> in het eerste uiterste <strong>en</strong> richtte mij meer op<br />
wat ik voel of liefheb <strong>en</strong> wat Christus in mij betek<strong>en</strong>t dan op <strong>de</strong> beloft<strong>en</strong> van God <strong>en</strong><br />
wat Christus vóór mij gedaan heeft.”<br />
het New College stootte hem wat af, hoewel hij hartelijk ver<strong>en</strong>igd was met <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>leer<br />
die <strong>door</strong> mann<strong>en</strong> als Cunningham werd aangehang<strong>en</strong>. Het ging hem meer om<br />
het woordgebruik <strong>en</strong> <strong>de</strong> dogmatische term<strong>en</strong> dan om <strong>de</strong> feitelijke inhoud van <strong>de</strong> leer.<br />
Wellicht was dit e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> red<strong>en</strong><strong>en</strong> waarom hij ge<strong>en</strong> predikant werd in <strong>de</strong> Free<br />
Church.<br />
Eerst werkte hij in Glasgow <strong>en</strong> in Hamburg als z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>. Daarna<br />
di<strong>en</strong><strong>de</strong> hij e<strong>en</strong> aantal Engelse Presbyteriaanse geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>: eerst in Shield, daarna in<br />
Gre<strong>en</strong>wich <strong>en</strong> vanaf 1875 tot aan zijn sterv<strong>en</strong> <strong>de</strong> kerk van Notting Hill in Lond<strong>en</strong>,<br />
waar „elke plaats bezet was" als hij preekte.<br />
Zijn gehele lev<strong>en</strong> was hij nauw betrokk<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> uitbreiding van Gods Koninkrijk<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>. „Hij ging standvastig voort in <strong>de</strong> zekere hoop dat geheel Israël zou<br />
zalig word<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat<br />
<strong>de</strong> beloft<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> onberouwelijk war<strong>en</strong>". Hij juichte het werk van<br />
Ranowich toe, die e<strong>en</strong> nieuwe dim<strong>en</strong>sie gaf aan <strong>de</strong> prediking van het Evangelie on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>. Ranowich was e<strong>en</strong> rabbijn die in <strong>de</strong> synagoge verkondig<strong>de</strong> dat Jezus <strong>de</strong><br />
ware Messias is. Saphir verlang<strong>de</strong> met zijn gehele hart naar het nationale heil van het<br />
ou<strong>de</strong> Bondsvolk. Veel Jod<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> in zijn dag<strong>en</strong> tot het geloof. Zij kwam<strong>en</strong> tot <strong>de</strong><br />
conclusie dat hun eeuw<strong>en</strong>lange verstrooiing e<strong>en</strong> gevolg was van hun verwerping van<br />
„<strong>de</strong> beloof<strong>de</strong> Messias".<br />
In 1889 sprak Saphir voor <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> Free Church ter<br />
geleg<strong>en</strong>heid<br />
van het vijftigjarig bestaan van het Schotse g<strong>en</strong>ootschap voor z<strong>en</strong>ding on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>.<br />
Hij gewaag<strong>de</strong> van <strong>de</strong> won<strong>de</strong>r<strong>en</strong> die in Boedapest war<strong>en</strong> geschied. „Smith, Duncan <strong>en</strong><br />
Wingate verliet<strong>en</strong> Schotland om voor <strong>de</strong> jod<strong>en</strong> te getuig<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> Gekruiste. Waarlijk<br />
hun Koning was, <strong>de</strong> Koning Messias, <strong>de</strong> Knecht <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>, <strong>door</strong> Wi<strong>en</strong>s striem<strong>en</strong> wij<br />
g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong> zijn".<br />
Bek<strong>en</strong>dheid kreeg Saphir vooral <strong>door</strong> zijn boek<strong>en</strong>, waarvan het bek<strong>en</strong>dste is: "Christus<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>. Ook schreef hij e<strong>en</strong> verklaring over het Gebed <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> <strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />
brief aan <strong>de</strong> Hebreeën. Zijn geschrift<strong>en</strong> a<strong>de</strong>m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> warme, evangelische toon. Als<br />
e<strong>en</strong> goud<strong>en</strong> <strong>dr</strong>aad loopt het verzo<strong>en</strong>ingswerk van Christus <strong>door</strong> al zijn boek<strong>en</strong> he<strong>en</strong>.<br />
Al noem<strong>de</strong> hij zichzelf e<strong>en</strong> man van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> evangelische school", toch was hij ge<strong>en</strong><br />
slaafs navolger van het leersysteem dat <strong>door</strong> Calvijn <strong>en</strong> zijn opvolgers was<br />
11
ontwikkeld. Hij had reserves teg<strong>en</strong>over e<strong>en</strong> „har<strong>de</strong> <strong>en</strong> logische leermetho<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
leer <strong>de</strong>r g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, die niet naar het Woord, bevin<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> geestelijk is. " K<strong>en</strong>nelijk<br />
doel<strong>de</strong> hij hierbij op <strong>de</strong> invloed van <strong>de</strong> latere gereformeer<strong>de</strong> scholastiek. <strong>De</strong> Persoon<br />
van Christus was voor hem het C<strong>en</strong>trum van het theologisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. „Naar mijn<br />
gedachte hor<strong>en</strong> wij niet g<strong>en</strong>oeg over God in Christus. Er is iets unitarisch, zelfs in <strong>de</strong><br />
rechtzinnige leermetho<strong>de</strong>". Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>heid. Met<br />
instemming haalt hij Luther aan: „Wat voor e<strong>en</strong> Boek <strong>en</strong> wat voor e<strong>en</strong> Persoon? Er is<br />
slechts één Boek, is zijn antwoord: <strong>de</strong> Schrift, <strong>en</strong> slechts één Persoon: Jezus Christus".<br />
In <strong>de</strong> leer van <strong>de</strong> heiligmaking vertoont Saphir verwantschap met Kohlbrugge, over<br />
wie hij met veel achting spreekt. Tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> reis langs <strong>de</strong> Rijn in 1863 bezocht hij<br />
ook Elberfeld. Het is niet bek<strong>en</strong>d of hij Kohlbrugge to<strong>en</strong> persoonlijk ontmoet heeft.<br />
Radicaal is hij in zijn oor<strong>de</strong>el over <strong>de</strong> roomse 'mo<strong>de</strong>rne <strong>de</strong>vot<strong>en</strong>', zoals Thomas á<br />
Kempis. Zij, <strong>en</strong> vele protestant<strong>en</strong> met h<strong>en</strong>, on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> niet "Christus voor ons" <strong>en</strong><br />
"Christus in ons". Hij is bevreesd voor vleselijk <strong>en</strong> wettisch activisme: „Waarom wilt<br />
u heilig zijn?" zo vraagt Saphir. „Is het om meer of om min<strong>de</strong>r van Christus afhankelijk<br />
te zijn? Hoe nodig is het voor ons om <strong>de</strong> strik van het aankwek<strong>en</strong> van ij<strong>de</strong>lheid <strong>en</strong><br />
zelfzucht zelfs in onze heiligmaking te vermijd<strong>en</strong>! Ik b<strong>en</strong> bang <strong>en</strong> bezwaard over <strong>de</strong><br />
onbijbelse m<strong>en</strong>ing van het christelijke lev<strong>en</strong> waarvan wij hor<strong>en</strong>".<br />
Saphir had vooral moeite met <strong>de</strong> perfectionistische heiligingsleer die in zijn tijd steeds<br />
meer aanhang kreeg.<br />
Aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kant zette hij vraagtek<strong>en</strong>s bij het lage niveau van geestelijk lev<strong>en</strong> dat<br />
hij bij vel<strong>en</strong> waarnam. Aanvankelijk had hij waar<strong>de</strong>ring voor <strong>de</strong> "Higher life<br />
movem<strong>en</strong>t" van Pearshall Smith, maar later zette hij kritische kanttek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bij <strong>de</strong><br />
metho<strong>de</strong>s die <strong>de</strong>ze voorstond om het lev<strong>en</strong> van heiliging in Christus te activer<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong>rgelijke beweging<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> aanvall<strong>en</strong> op <strong>de</strong> klassieke verzo<strong>en</strong>ingsleer die steeds<br />
meer werd<strong>en</strong> gehoord, maakt<strong>en</strong> hem <strong>de</strong>s te meer kritisch. Hij was beducht voor<br />
namaak- <strong>en</strong> surrogaat-godsdi<strong>en</strong>st. Het ging hem om het fundam<strong>en</strong>t dat <strong>de</strong> eeuwigheid<br />
kan <strong>door</strong>staan. „Vel<strong>en</strong> die zichzelf bekeerd acht<strong>en</strong>, zijn alle<strong>en</strong> maar verlicht. Zij zijn<br />
wel on<strong>de</strong>r Gods bijzon<strong>de</strong>re beïnvloeding, maar zij zijn nooit gekom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
da<strong>de</strong>lijke veran<strong>de</strong>ring, tot het aannem<strong>en</strong> van Christus".<br />
Kortom, Adolph Saphir was e<strong>en</strong> origineel theoloog, machtig in <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>. Hij was<br />
één van <strong>de</strong> eersteling<strong>en</strong> die voorafgaan aan <strong>de</strong> volle oogst in het laatste <strong>de</strong>r dag<strong>en</strong>,<br />
waarnaar hij zó reikhalz<strong>en</strong>d uitzag. Saphir stierf 1891.<br />
12
INLEIDING<br />
Enige biografische bijzon<strong>de</strong>rhed<strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> schrijver mog<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> tot inleiding<br />
<strong>de</strong>r volg<strong>en</strong><strong>de</strong> bladzijd<strong>en</strong>.<br />
Dr. Adolph Shaphir, gebor<strong>en</strong> in 1831 te Budapest, behoor<strong>de</strong> tot e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijke<br />
Hongaars Joodse familie. Zijn va<strong>de</strong>r, literair aangelegd, verlang<strong>de</strong> Shakespeare t<strong>en</strong><br />
volle te g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>, <strong>en</strong> volg<strong>de</strong> daartoe als taalstudie geregeld <strong>de</strong> godsdi<strong>en</strong>stoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> Engelse kerk. Adolph vergezel<strong>de</strong> daarbij zijn va<strong>de</strong>r. Beid<strong>en</strong> leerd<strong>en</strong> meer clan zij<br />
op het oog hadd<strong>en</strong>. En beid<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> bea<strong>de</strong>ming <strong>en</strong> inwerking van <strong>de</strong><br />
Heilige Geest. <strong>De</strong> jongste het eerst. Zoals hij zelf schrijft: „Ik was, als jong<strong>en</strong> van<br />
twaalf jaar, <strong>de</strong> eerste van onze familie, die het Evangelie aannam."<br />
Dat beid<strong>en</strong>, va<strong>de</strong>r <strong>en</strong> zoon, overlegd<strong>en</strong> <strong>en</strong> bewaard<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze ding<strong>en</strong> in hun hart. Totdat<br />
op zekere dag aan tafel <strong>de</strong> jonge Adolph aan zijn va<strong>de</strong>r toestemming vroeg om te<br />
mog<strong>en</strong> dank<strong>en</strong>. Het werd hem toegestaan <strong>en</strong> tot di<strong>en</strong>s onuitsprekelijke verbazing <strong>en</strong><br />
niet geringe ontstelt<strong>en</strong>is van het ganse gezin, eindig<strong>de</strong> hij zijn gebed: „in <strong>de</strong> Naam van<br />
onze Heiland <strong>en</strong> Zaligmaker, Jezus Christus.”<br />
Natuurlijk ontstond daarover ook buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> familiekring, in <strong>de</strong> Joodse wereld, ge<strong>en</strong><br />
kleine beroering, die overging in grote verwon<strong>de</strong>ring, to<strong>en</strong> Adolph aan <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Schrift begon te verklar<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> wijze, zoals zij dit nooit te vor<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> gehoord <strong>en</strong><br />
het gerucht zich verspreid<strong>de</strong>, dat <strong>de</strong> Geest Gods op <strong>de</strong> zoon van Schaphir gevall<strong>en</strong><br />
was. Geestelijk verbond<strong>en</strong> als va<strong>de</strong>r <strong>en</strong> zoon van dat og<strong>en</strong>blik af war<strong>en</strong>, zag<strong>en</strong> zij met<br />
verlang<strong>en</strong> uit naar <strong>de</strong> dag, waarop zij in het op<strong>en</strong>baar hun geloof mocht<strong>en</strong> belijd<strong>en</strong>.<br />
Maar <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r maakte ge<strong>en</strong> haast. Zijn hartew<strong>en</strong>s<strong>en</strong> omslot<strong>en</strong> geheel zijn gezin, <strong>en</strong><br />
zijn vurig, volhard<strong>en</strong>d gebed ging op voor <strong>de</strong> toebr<strong>en</strong>ging van all<strong>en</strong>: om met geheel<br />
zijn huis <strong>de</strong> Messias te mog<strong>en</strong> verheerlijk<strong>en</strong>.<br />
Binn<strong>en</strong> het half jaar werd dit gebed verhoord. Va<strong>de</strong>r, moe<strong>de</strong>r, twee zoons <strong>en</strong> <strong>dr</strong>ie<br />
dochters gav<strong>en</strong> in het op<strong>en</strong>baar getuig<strong>en</strong>is van hun geloof in Christus, werd<strong>en</strong> gedoopt<br />
<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> hoger familielev<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong>. Van elk <strong>de</strong>r led<strong>en</strong> is krachtige invloed<br />
uitgegaan tot heil zowel van Israël als van <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te. In 't bijzon<strong>de</strong>r merkwaardig<br />
is bet korte, godzalige lev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> oudst<strong>en</strong> zoon, Philipp, die op 29-jarige leeftijd<br />
stierf. Het war<strong>en</strong> vooral <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, die hij wist te trekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> geregeld om zich<br />
verzamel<strong>de</strong>, ja tot op zijn sterfbed bij Jezus bracht.<br />
Het mooie, grote gebouw met zijn Christelijke school, uitgaan<strong>de</strong> van <strong>de</strong> Schotse Kerk<br />
in Budapest is e<strong>en</strong> voortzetting van Philipps lev<strong>en</strong>swerk <strong>en</strong> e<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>d monum<strong>en</strong>t<br />
van zijn gezeg<strong>en</strong>d getuig<strong>en</strong>is.<br />
Adolph zelf wierp zich met grote ijver op <strong>de</strong> theologische studie, eerst in Berlijn,<br />
daarna in Glasgow. Hier promoveer<strong>de</strong> hij tot doctor in <strong>de</strong> godgeleerdheid, <strong>en</strong> werd in<br />
Edinburg op 23-jarige leeftijd geord<strong>en</strong>d tot predikant in <strong>de</strong> Presbyteriaanse kerk in<br />
Glasgow <strong>en</strong> in Hamburg werkte hij daarna met vrucht als z<strong>en</strong><strong>de</strong>ling on<strong>de</strong>r Israël.<br />
Beg<strong>en</strong>adigd met bijzon<strong>de</strong>re gav<strong>en</strong> werd hij wel<strong>dr</strong>a <strong>door</strong> tal van geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in<br />
Engeland als leraar begeerd. En hij heeft er verscheid<strong>en</strong>e gedi<strong>en</strong>d.<br />
Machtig in <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, bezield <strong>door</strong> <strong>de</strong> kracht <strong>de</strong>r waarheid, die uitstraal<strong>de</strong> van<br />
geheel zijn wez<strong>en</strong>, was zijn woord van aangrijp<strong>en</strong><strong>de</strong> invloed op zijn hoor<strong>de</strong>rs. <strong>De</strong><br />
Schrift <strong>en</strong> altijd weer <strong>de</strong> Schrift, in haar God<strong>de</strong>lijk, onverbreekbaar verband, <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
op<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> blootlegging van haar schatt<strong>en</strong>, maakte het thema uit van zijn prediking,<br />
zowel als dat zijner nagelat<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>.<br />
13
Enige jar<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> versche<strong>en</strong> vanwege <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Ver<strong>en</strong>iging voor z<strong>en</strong>ding<br />
on<strong>de</strong>r Israël, g<strong>en</strong>aamd „Elim", te Rotterdam, <strong>de</strong> vertaling van „Christ and Israel,' e<strong>en</strong><br />
bun<strong>de</strong>l van Schaphirs lezing<strong>en</strong> over dit on<strong>de</strong>rwerp.<br />
Hieron<strong>de</strong>r volgt <strong>de</strong> vertaling van zijn boek: "Christ and the Scriptures."<br />
Op zestigjarige leeftijd ging hij <strong>de</strong> 4 e April 1891 naar Huis, slechts e<strong>en</strong> paar uur, nadat<br />
zijn vrouw niet wie hij geestelijk zeer nauw verbond<strong>en</strong> was begrav<strong>en</strong> werd.<br />
D<strong>en</strong> laatste zondag, dat hij optrad, sprak hij over <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van G<strong>en</strong>esis 5 : 24:<br />
“H<strong>en</strong>och dan wan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> met God, <strong>en</strong> hij was niet meer, want God nam hem weg.”<br />
DE VERTAALSTER<br />
14
CHRISTUS EN DE SCHRIFTEN<br />
HET BOEK EN DE HOOFDFIGUUR<br />
In <strong>de</strong> rol <strong>de</strong>s Boeks is van Mij geschrev<strong>en</strong>. Maart<strong>en</strong> Luther stelt <strong>de</strong> vraag: Welk Boek<br />
wordt hier bedoeld? En van Wi<strong>en</strong>? Hij geeft dit antwoord: „Er is maar één Boek: <strong>de</strong><br />
Schrift, <strong>en</strong> maar één M<strong>en</strong>s: <strong>de</strong> M<strong>en</strong>s Jezus Christus."<br />
Er bestaat e<strong>en</strong> innig <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d verband tuss<strong>en</strong> het eeuwige Woord Gods, dat, in <strong>de</strong><br />
volheid <strong>de</strong>s tijds vlees geword<strong>en</strong>, on<strong>de</strong>r ons heeft gewoond als <strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring <strong>de</strong>s<br />
Va<strong>de</strong>rs tot verlossing, ja, t<strong>en</strong> eeuwig<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> zondige kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
het geschrev<strong>en</strong> Woord, dat van Hem getuigt, van Zijn persoon <strong>en</strong> werk, Zijn lijd<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
heerlijkheid. Het is ons onmogelijk, <strong>de</strong> aard <strong>de</strong>r Schrift te verstaan, t<strong>en</strong>zij wij haar zi<strong>en</strong><br />
in verband met di<strong>en</strong> Zoon Gods, <strong>de</strong> Messias van Israël, <strong>de</strong> Verlosser van Gods volk;<br />
want Hij is het Mid<strong>de</strong>lpunt <strong>en</strong> <strong>de</strong> Kern van het geïnspireer<strong>de</strong> getuig<strong>en</strong>is.<br />
Het Boek leeft on<strong>de</strong>r ons, - oud, maar niet verou<strong>de</strong>rd; eerwaardig vanwege di<strong>en</strong><br />
ou<strong>de</strong>rdom, machtig in nimmer fal<strong>en</strong><strong>de</strong> jeugd <strong>en</strong> kracht. <strong>De</strong> echo van Davids stem<br />
wordt nog gehoord in <strong>de</strong> binn<strong>en</strong>kamer van overd<strong>en</strong>king <strong>en</strong> gebed; <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van<br />
Salomo's wijsheid rad<strong>en</strong> <strong>en</strong> help<strong>en</strong> nog altijd <strong>de</strong> pelgrim in <strong>de</strong> verwarring van <strong>de</strong><br />
lev<strong>en</strong>sweg; <strong>de</strong> jonge Timotheüs wordt nog altijd uit <strong>de</strong>ze heilige blad<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rwez<strong>en</strong>;<br />
<strong>de</strong> apostel Paulus, naar <strong>de</strong> wijsheid, die hem gegev<strong>en</strong> is, ontvouwt ons nog<br />
voortdur<strong>en</strong>d <strong>de</strong> ganse raad Gods; <strong>en</strong> <strong>de</strong> bemin<strong>de</strong> discipel toeft, in vervulling van 's<br />
Heer<strong>en</strong> profetie, nog on<strong>de</strong>r ons, heft ons als op a<strong>de</strong>laarsvleugel<strong>en</strong> opwaarts tot <strong>de</strong><br />
aanbidding van <strong>de</strong> eeuwige Zoon <strong>en</strong> tot <strong>de</strong> verwachting van di<strong>en</strong>s we<strong>de</strong>rkomst.<br />
<strong>De</strong> Persoon van <strong>de</strong> gezeg<strong>en</strong><strong>de</strong> Jezus is lev<strong>en</strong>d in het midd<strong>en</strong> van ons. Het is e<strong>en</strong><br />
treff<strong>en</strong><strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>rheid van onz<strong>en</strong> tijd, dat <strong>de</strong> aandacht <strong>de</strong>r d<strong>en</strong>k<strong>en</strong><strong>de</strong> geest<strong>en</strong> zo vóór<br />
alle ding<strong>en</strong> gericht is op één punt <strong>en</strong> wel het c<strong>en</strong>trale punt. Het is het c<strong>en</strong>trum <strong>de</strong>r<br />
wereldgeschied<strong>en</strong>is, het c<strong>en</strong>trum van het lev<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Kerk <strong>en</strong> van alle vrag<strong>en</strong>, die liet<br />
gewet<strong>en</strong> <strong>en</strong> het hart van <strong>de</strong> onsterfelijke m<strong>en</strong>s beroer<strong>en</strong>, zoals het dat is van al Gods<br />
raadsbesluit<strong>en</strong>. En wat an<strong>de</strong>rs kan ik daaron<strong>de</strong>r verstaan dan <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van<br />
Jezus Christus op aar<strong>de</strong>? In ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re eeuw zijn er zoveel poging<strong>en</strong> aangew<strong>en</strong>d om<br />
<strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van Jezus als het ware van nieuws aan op te bouw<strong>en</strong>. In ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re<br />
eeuw klonk uit zo on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> hoek <strong>de</strong> kreet: “Ecce Homo!” „Zie <strong>de</strong> M<strong>en</strong>s!" Is het<br />
e<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>d bewustzijn on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, dat Hij was „<strong>de</strong> Won<strong>de</strong>rbare," dat nooit<br />
<strong>en</strong>ig m<strong>en</strong>s gesprok<strong>en</strong> heeft als <strong>de</strong>ze m<strong>en</strong>s, <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> invloed, van Hem in <strong>de</strong> wereld<br />
uitgaan<strong>de</strong>, iets geheel <strong>en</strong>igs, <strong>en</strong> geheimzinnigs is? Wij behoev<strong>en</strong> ons ook niet te<br />
verbaz<strong>en</strong> over <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> wanbegripp<strong>en</strong> <strong>en</strong> betreur<strong>en</strong>swaardige dwaling<strong>en</strong> waarin <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vervall<strong>en</strong>, die Jezus tracht<strong>en</strong> te <strong>door</strong>grond<strong>en</strong>, zoals zij an<strong>de</strong>re historische<br />
figur<strong>en</strong> verstaan. Want <strong>de</strong> Naam van Jezus luidt: "Pele," Won<strong>de</strong>rlijk, Raadsel.<br />
Zijn Persoon. Zijn karakter, Zijn lev<strong>en</strong> kan niet verklaard word<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s algem<strong>en</strong>e<br />
regels. Zij weiger<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rgebracht te word<strong>en</strong> in bestaan<strong>de</strong> categorieën. Hij is het grote<br />
Won<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> Eeuwige in <strong>de</strong> tijd, God <strong>en</strong> M<strong>en</strong>s. Zelfs in Zijn m<strong>en</strong>sheid is Hij niet te<br />
verstaan, t<strong>en</strong>zij dan op het gebied <strong>de</strong>r op<strong>en</strong>baring, of, om dui<strong>de</strong>lijker te sprek<strong>en</strong>, op<br />
Joodse bo<strong>de</strong>m. Het is uit <strong>de</strong> Joodse Schrift<strong>en</strong>, dat we moet<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>, wat er bedoeld<br />
wordt niet dat Zoon Davids <strong>en</strong> Zoon van Abraham; wat <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> beduid<strong>en</strong>: „Zoon<br />
<strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>," <strong>en</strong> het woord .,Gezalf<strong>de</strong>," „Messias," waarvan Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong><br />
sprek<strong>en</strong>. Want <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van Jezus begint niet met <strong>de</strong> geboorte in Bethlehem.<br />
15
Het eerste vers van Mattheüs omvat <strong>de</strong> Oud-Testam<strong>en</strong>tisehe geschied<strong>en</strong>is; ook kan het<br />
vervolg van <strong>de</strong> Evangeliën: <strong>de</strong> Briev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Op<strong>en</strong>baring, zon<strong>de</strong>r haar niet verstaan<br />
word<strong>en</strong>. Zijn uitgang<strong>en</strong> zijn van <strong>de</strong> dag<strong>en</strong> vanouds. Hij, die ge<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis heeft aan <strong>de</strong><br />
verkiezing van Abraham, aan <strong>de</strong> uittocht van Israël, aan <strong>de</strong> Engel <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>, aan <strong>de</strong><br />
typ<strong>en</strong> van <strong>de</strong> tabernakel, <strong>de</strong> Hogepriester, <strong>en</strong> <strong>de</strong> offerand<strong>en</strong>, <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van <strong>de</strong><br />
Her<strong>de</strong>r-Koning, <strong>de</strong> zoon van Isaï, <strong>en</strong> van <strong>de</strong> gewisse weldadighed<strong>en</strong> Davids, vindt<br />
onoverkomelijke moeilijkhed<strong>en</strong> in het lev<strong>en</strong> van Christus.<br />
Alle poging<strong>en</strong> om Jezus Christus te begrijp<strong>en</strong>, afgescheid<strong>en</strong> van het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t,<br />
zijn in ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel opzicht wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> tot ge<strong>en</strong> bevredig<strong>en</strong>d resultaat<br />
leid<strong>en</strong>. Want Jezus Christus is <strong>de</strong> vervulling van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. Hij is niet<br />
maar <strong>de</strong> Christus <strong>de</strong>r geschied<strong>en</strong>is, maar die van e<strong>en</strong> zeer bijzon<strong>de</strong>re geschied<strong>en</strong>is: <strong>de</strong><br />
God<strong>de</strong>lijke geschied<strong>en</strong>is van Israël. Zeker, Hij is het licht <strong>de</strong>r wereld, Hij is <strong>de</strong> w<strong>en</strong>s<br />
<strong>de</strong>r heid<strong>en</strong><strong>en</strong>, Hij is het c<strong>en</strong>trum <strong>en</strong> het lev<strong>en</strong> <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>sheid; maar dit alles is Hij,<br />
omdat Hij is <strong>de</strong> Zoon van David, <strong>de</strong> Zoon van Abraham; want <strong>de</strong> zaligheid is uit <strong>de</strong><br />
Jod<strong>en</strong>. Het Evangelieverhaal is als e<strong>en</strong> hoogvlakte, maar <strong>de</strong> opstijging van G<strong>en</strong>esis tot<br />
Maléachi kan ons niet bespaard word<strong>en</strong>.<br />
Als <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zich aangetrokk<strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> schoonheid van Christus' karakter,<br />
<strong>de</strong> e<strong>en</strong>voud <strong>en</strong> <strong>de</strong> diepte van Zijn leer, beginn<strong>en</strong> zij zich te vlei<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich wijs te<br />
mak<strong>en</strong>, dat Jezus om zo te zegg<strong>en</strong> <strong>de</strong> kristallisatie <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>sheid is, dat <strong>de</strong> historie<br />
Hem voortgebracht heeft, dat <strong>de</strong> natuur in Hem verheerlijkt wordt. Maar <strong>de</strong> zaligheid<br />
is van God. Jezus is bov<strong>en</strong> all<strong>en</strong>, omdat Hij van bov<strong>en</strong> is. Hij kwam in <strong>de</strong> volheid <strong>de</strong>s<br />
tijds in Israël <strong>en</strong> behoor<strong>de</strong> bij Israël; <strong>de</strong> God van Abraham, <strong>en</strong> Izak <strong>en</strong> Jakob is <strong>de</strong> God<br />
<strong>en</strong> Va<strong>de</strong>r van onz<strong>en</strong> Heere Jezus Christus. Als Jezus <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> aanhaalt, bewijst dit<br />
niet slechts, dat Hij hun gezag <strong>en</strong> waarheid erk<strong>en</strong>t, maar het op<strong>en</strong>baart ons tev<strong>en</strong>s het<br />
organisch, lev<strong>en</strong>d <strong>en</strong> noodzakelijk verband tuss<strong>en</strong> Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong> Joodse natie; <strong>en</strong> als<br />
er zijn, die e<strong>en</strong> hel<strong>de</strong>r inzicht miss<strong>en</strong> in <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van Zijn lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> het geheim<br />
Zijner z<strong>en</strong>ding; voor wie Zijn dood e<strong>en</strong> donker raadsel is, <strong>en</strong> die ook nu nog in twijfel<br />
<strong>en</strong> moe<strong>de</strong>loosheid rondwan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>, terwijl <strong>de</strong> Kerk voortgaat van hem te getuig<strong>en</strong>, dat<br />
Hij daarbov<strong>en</strong> voor ons <strong>en</strong> op aar<strong>de</strong> in ons leeft, dan is er ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re weg voor h<strong>en</strong><br />
om tot e<strong>en</strong> zuiver inzicht te kom<strong>en</strong> dan die van <strong>de</strong> discipel<strong>en</strong> op reis naar Emmaüs.<br />
Beginn<strong>en</strong><strong>de</strong> van Mozes <strong>en</strong> van al <strong>de</strong> Profet<strong>en</strong>, leg<strong>de</strong> <strong>de</strong> verrez<strong>en</strong> Jezus hun uit, in al <strong>de</strong><br />
Schrift<strong>en</strong>, hetge<strong>en</strong> van H<strong>en</strong>) geschrev<strong>en</strong> was.<br />
Het schijnt alsof we in e<strong>en</strong> cirkel red<strong>en</strong>er<strong>en</strong>, wanneer wij zegg<strong>en</strong>, dat wij <strong>de</strong> Bijbel<br />
<strong>door</strong> Christus <strong>en</strong> Christus <strong>door</strong> <strong>de</strong> Bijbel ontvang<strong>en</strong>.<br />
Maar dit bezwaar verdwijnt, wanneer wij Jezus zi<strong>en</strong> in verband met het volk Israëls <strong>en</strong><br />
met Gods leiding<strong>en</strong> met h<strong>en</strong>, volg<strong>en</strong>s hetge<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift daaromtr<strong>en</strong>t mee<strong>de</strong>elt. Dan<br />
zi<strong>en</strong> wij, dat er één Volk is, an<strong>de</strong>rs dan an<strong>de</strong>re volk<strong>en</strong>, - <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>, - verkor<strong>en</strong> <strong>door</strong><br />
God om zich aan <strong>en</strong> <strong>door</strong> h<strong>en</strong> te op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>; dat er één M<strong>en</strong>s is, on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> van alle<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, <strong>de</strong> Heere uit <strong>de</strong> hemel, Jezus, <strong>de</strong> Zoon Davids, <strong>de</strong> Zoon Gods, Israëls Messias<br />
<strong>en</strong> het Hoofd <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te; dat er één Boek is, on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> van alle an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong>,<br />
het getuig<strong>en</strong>is van Gods bemoeiing<strong>en</strong> met Israël, culminer<strong>en</strong><strong>de</strong> in <strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring van<br />
di<strong>en</strong> Verlosser, wi<strong>en</strong>s uitgang<strong>en</strong> zijn vanouds, van <strong>de</strong> dag<strong>en</strong> <strong>de</strong>r eeuwigheid.<br />
En dat bezwaar verdwijnt in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> plaats, wanneer wij ons herinner<strong>en</strong>, hoe<br />
<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> Geest Gods ons overtuigt van het oppergezag van Christus zowel als van dat<br />
<strong>de</strong>r Heilige Schrift.<br />
En zo bevind<strong>en</strong> wij, dat, naarmate <strong>de</strong> hart<strong>en</strong> <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> word<strong>en</strong> getrokk<strong>en</strong> tot<br />
Christus als <strong>de</strong> <strong>en</strong>ig<strong>en</strong> Profeet, Priester <strong>en</strong> Koning, hun gemoed<br />
13<br />
12<br />
16
vervuld wordt met eerbied <strong>en</strong> lief<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> Schrift. <strong>De</strong> reformatie was gefun<strong>de</strong>erd op<br />
twee beginsel<strong>en</strong>: Christus alle<strong>en</strong>, Christus bov<strong>en</strong> alles; <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift alle<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Bijbel bov<strong>en</strong> alle m<strong>en</strong>selijk gezag. 1<br />
Luther vond vre<strong>de</strong> voor zijn verontrust gewet<strong>en</strong> in Jezus, <strong>de</strong> rechtvaardigheid Gods.<br />
En omdat JEZUS alles voor hem geword<strong>en</strong> was, leg<strong>de</strong> hij met zulk e<strong>en</strong> kracht <strong>de</strong><br />
na<strong>dr</strong>uk op <strong>de</strong> Bijbel, waarin hij Jezus gevond<strong>en</strong> had. Het was Jezus, die in zijn ziel<br />
gegrift stond, <strong>en</strong> het was vanwege Jezus <strong>en</strong> in Hem, dat hij, zoals hij het uit<strong>dr</strong>ukte, aan<br />
<strong>de</strong> Bijbel getrouwd was.<br />
Want hoger dan <strong>de</strong> Schrift is niet <strong>de</strong> re<strong>de</strong>, noch <strong>de</strong> Kerk, noch <strong>de</strong> Christelijke<br />
bevinding, maar <strong>de</strong> Heilige Geest, die uit het geschrev<strong>en</strong> Woord <strong>de</strong> Christus verklaart,<br />
zodat dit voor ons wordt, wat het waarlijk is, het Woord van God, <strong>de</strong> stem van <strong>de</strong><br />
Gelief<strong>de</strong>.<br />
<strong>De</strong> betrekking van <strong>de</strong> Schrift tot Jezus, <strong>de</strong> Messias van Israël <strong>en</strong> <strong>de</strong> Zaligmaker <strong>de</strong>r<br />
wereld, <strong>en</strong> tot <strong>de</strong> Heilige Geest, wi<strong>en</strong>s werk het is Christus te verheerlijk<strong>en</strong>, vormt <strong>de</strong><br />
hoofdinhoud <strong>de</strong>r volg<strong>en</strong><strong>de</strong> bladzijd<strong>en</strong>.<br />
In <strong>de</strong> eerste plaats vrag<strong>en</strong> we dan: Wat <strong>de</strong> gedachte <strong>en</strong> <strong>de</strong> leer van Jezus was<br />
betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> Schrift, - <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. 2<br />
1<br />
Het historisch, Joods <strong>en</strong> profetisch karakter <strong>de</strong>r Schrift werd niet volkom<strong>en</strong> zuiver verstaan <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
hervormers.<br />
2<br />
<strong>De</strong> Schrift<strong>en</strong> - <strong>door</strong> Jezus g<strong>en</strong>oemd „Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>," „<strong>de</strong> wet <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>," „Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
profet<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> psalm<strong>en</strong>" - omvatt<strong>en</strong> wat gewoonlijk g<strong>en</strong>oemd wordt <strong>de</strong> canonieke boek<strong>en</strong> van het Ou<strong>de</strong><br />
Testam<strong>en</strong>t, omtr<strong>en</strong>t wier autoriteit in Israël geel twijfel bestond.<br />
17
1. ZIJN LEER IN HET ALGEMEEN<br />
Hoofdstuk 2<br />
JEZUS EN DE SCHRIFTEN<br />
In <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> bladzijd<strong>en</strong> word<strong>en</strong> Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> „<strong>de</strong> Schrift" g<strong>en</strong>oemd, <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
geschrift<strong>en</strong> <strong>de</strong>r evangelist<strong>en</strong> <strong>en</strong> apostel<strong>en</strong> in hoofdzaak beschouwd als <strong>de</strong><br />
geïnspireer<strong>de</strong> uitlegging van <strong>de</strong>ze Schrift, <strong>en</strong> <strong>de</strong> 'geïnspireer<strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van haar<br />
vervulling. Ternauwernood ging ik in op het bijzon<strong>de</strong>r karakter van wat wij gewoon<br />
zijn het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t te noem<strong>en</strong>, zijn God<strong>de</strong>lijke oorsprong, <strong>en</strong> <strong>de</strong> speciale<br />
plaats, die het in <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te inneemt. Het verschil tuss<strong>en</strong> bei<strong>de</strong> boek<strong>en</strong> bestaat mijn<br />
inzi<strong>en</strong>s hierin, dat het éne het boek is van het Koninkrijk, <strong>de</strong> Godsregering, <strong>en</strong> het<br />
an<strong>de</strong>re het boek <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te, <strong>de</strong> Kerk. Het Evangelie, het verbond <strong>de</strong>r g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> in<br />
Christus, <strong>de</strong> weg t<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>, wordt in bei<strong>de</strong> geop<strong>en</strong>baard; beloofd in liet ééne, vervuld<br />
in het an<strong>de</strong>re. Maar terwijl in het éne <strong>de</strong> blik van <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> <strong>en</strong> beloft<strong>en</strong> zich allereerst<br />
richt op <strong>de</strong> Godsregering, het Koninkrijk, is het an<strong>de</strong>re <strong>de</strong> ontvouwing van <strong>de</strong><br />
verborg<strong>en</strong>heid <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te, waarvoor <strong>en</strong> waaraan het gegev<strong>en</strong> is.<br />
Het boek <strong>de</strong>r Godsregering heeft betrekking op Israël, zowel wat zijn historie in het<br />
verled<strong>en</strong> als zijn toekomstige heerlijkheid betreft. Ev<strong>en</strong>wel, ondanks zijn Joods<br />
karakter, is het universeel; omdat het fundam<strong>en</strong>t, waarop Israël rust, <strong>de</strong> raad Gods is,<br />
die alle natiën omvat.<br />
Vandaar het universele karakter van G<strong>en</strong>esis, <strong>en</strong> het universele karakter <strong>de</strong>r<br />
profetieën. En zo is ook het boek <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te, ondanks zijn wereldomvatt<strong>en</strong>d<br />
karakter, Joods; altijd verband houd<strong>en</strong><strong>de</strong> met Israël, <strong>en</strong> altijd vooruitzi<strong>en</strong><strong>de</strong> op <strong>de</strong> voleinding<br />
<strong>de</strong>zer be<strong>de</strong>ling - <strong>de</strong> tijd<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Heid<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Voortdur<strong>en</strong>d zinspeelt Jezus, in Zijn leer, op <strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>.<br />
En Hij doet dat in bijna elke perio<strong>de</strong> van Zijn geschied<strong>en</strong>is in <strong>de</strong> Schrift vermeld. Hij<br />
spreekt van <strong>de</strong> schepping van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s, van <strong>de</strong> instelling van het huwelijk, <strong>de</strong> dood<br />
van Abel, <strong>de</strong> dag<strong>en</strong> van Noach, <strong>de</strong> verwoesting van Sodom, <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van<br />
Abraham, <strong>de</strong> verschijning van God in het brand<strong>en</strong>d braambos, het manna in <strong>de</strong><br />
woestijn, het won<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> koper<strong>en</strong> slang, <strong>de</strong> omzwerving<strong>en</strong> van David, <strong>de</strong><br />
heerlijkheid van Salomo, <strong>de</strong> di<strong>en</strong>st van Elia <strong>en</strong> Elisa, het tek<strong>en</strong> van Jona, het<br />
martelaarschap van Zacharia; gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> ganse loop <strong>de</strong>r Joodse<br />
geschied<strong>en</strong>is omvatt<strong>en</strong>. En wij kom<strong>en</strong> niet slechts <strong>de</strong>ze directe verwijzing<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>. <strong>De</strong><br />
toespeling<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Schrift zijn haast ontelbaar, <strong>en</strong> ie<strong>de</strong>r aandachtig lezer van Christus'<br />
gesprekk<strong>en</strong>, die k<strong>en</strong>nis heeft aan wat m<strong>en</strong> noemt het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t, wordt<br />
overtuig<strong>en</strong>d getroff<strong>en</strong> <strong>door</strong> het feit, dat Jezus van kindsbe<strong>en</strong> af <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> gewet<strong>en</strong><br />
heeft; <strong>en</strong> dat Zijn geest, Zijn herinnering, Zijn verbeelding, geheel Zijn innerlijk<br />
wez<strong>en</strong>, vol was van <strong>de</strong> schatt<strong>en</strong> van het geschrev<strong>en</strong> Woord.<br />
Neem Hem waar in Zijn verhouding tot het volk in 't algeme<strong>en</strong>, <strong>en</strong> tot hun overst<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
geestelijke lei<strong>de</strong>rs. In het ker<strong>en</strong> <strong>en</strong> re<strong>de</strong>twist<strong>en</strong> met h<strong>en</strong> verwijst Christus altijd weer<br />
naar <strong>de</strong> Schrift als <strong>de</strong> autoriteit, die niet kan weersprok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, als het onfeilbare<br />
richtsnoer, dat ge<strong>en</strong> hoger appèl mogelijk maakt. Hij on<strong>de</strong>rwijst naar <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>;<br />
Zijn leer, Zijn werk<strong>en</strong>, Zijn doel, Zijn lev<strong>en</strong>, 't is alles: opdat <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> vervuld<br />
word<strong>en</strong>. Als Hij <strong>de</strong> synagoge van Nazareth binn<strong>en</strong>treedt, <strong>en</strong> <strong>de</strong> og<strong>en</strong> van all<strong>en</strong> op hem<br />
geslag<strong>en</strong> zijn, <strong>en</strong> Hij <strong>de</strong> rol <strong>de</strong>r profetieën van Jesaja g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> heeft, verkondigt Hij<br />
hun in <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> profeet ( Jes. 61.) het doel van Zijn komst als Verlosser van<br />
zondar<strong>en</strong>, „Hoe leest gij?" „Wat is geschrev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> wet?" Ziedaar <strong>de</strong> veelvuldig<br />
18
voorkom<strong>en</strong><strong>de</strong> antwoord<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Hem gestel<strong>de</strong> vrag<strong>en</strong>. Hij herinnert <strong>de</strong> sted<strong>en</strong>, die<br />
Hem hoord<strong>en</strong>, aan Tyrus <strong>en</strong> Sidon <strong>en</strong> Sodom. Hij spreekt van het tek<strong>en</strong> van Jona tot<br />
<strong>de</strong> Farizeeën, die e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong> begeerd<strong>en</strong>. Hij verklaart aan <strong>de</strong> bod<strong>en</strong> van Johannes <strong>de</strong><br />
Doper in <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> profeet Jesaja <strong>de</strong> werk<strong>en</strong>, die bewijz<strong>en</strong>, dat Hij is <strong>de</strong><br />
beloof<strong>de</strong> Messias.<br />
Tot <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>, die Hem in <strong>de</strong> woestijn volgd<strong>en</strong>, spreekt Hij van het manna; tot<br />
Nicodémus van <strong>de</strong> koper<strong>en</strong> slang, <strong>en</strong> hoe vaak toont Hij aan, dat Mozes van hem<br />
geschrev<strong>en</strong> heeft, <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> Schrift is <strong>de</strong> <strong>en</strong>ige <strong>en</strong> alg<strong>en</strong>oegzame boodschap Gods;<br />
ge<strong>en</strong> verontschuldiging overlat<strong>en</strong><strong>de</strong> aan het ongeloof van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s, dat ook zelfs <strong>door</strong><br />
<strong>de</strong> verschijning van e<strong>en</strong> Opgestane uit <strong>de</strong> dod<strong>en</strong> zich niet zou lat<strong>en</strong> gezegg<strong>en</strong>. (Luk.<br />
16.).<br />
Hij ver<strong>de</strong>digt het ge<strong>dr</strong>ag <strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, die Zijn lof zing<strong>en</strong>, met <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> S<strong>en</strong><br />
Psalm: „Uit <strong>de</strong> mond <strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>r zuigeling<strong>en</strong> hebt Gij sterkte gegrondvest."<br />
Hij bewijst Zijn God<strong>de</strong>lijke waardigheid niet <strong>de</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest geïnspireer<strong>de</strong><br />
woord<strong>en</strong> van David: „<strong>De</strong> Heere heeft gezegd tot mijn Heere." En beschuldigd <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
Jod<strong>en</strong> van godslastering, omdat Hij Zichzelf Go<strong>de</strong> gelijk maakte, bewijst Hij <strong>door</strong> e<strong>en</strong><br />
uit<strong>dr</strong>ukking in <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong>: „Gij zijd god<strong>en</strong>," hoe Hij, Di<strong>en</strong> <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r geheiligd had,<br />
hoog verhev<strong>en</strong> was bov<strong>en</strong> <strong>de</strong>g<strong>en</strong><strong>en</strong>, tot wie het Woord Gods geschied was; <strong>en</strong> Hij<br />
versterkt dit Zijn bewijs <strong>door</strong> <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> te herinner<strong>en</strong> aan wat zij e<strong>en</strong>parig toestemd<strong>en</strong>,<br />
dat <strong>de</strong> Schrift niet kan gebrok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Ie<strong>de</strong>re schakel van <strong>de</strong>ze ket<strong>en</strong> is volmaakt;<br />
ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele kan word<strong>en</strong> gemist -, zoals elk daarvan betrouwbaar is <strong>en</strong> vast.<br />
En als Hij spreekt van Zijn verwerping <strong>en</strong> <strong>de</strong> toekomst van het volk, ziet Hij die als <strong>de</strong><br />
vervulling <strong>de</strong>r profetie, beschrev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> 118 e Psalm over <strong>de</strong> ste<strong>en</strong>, <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
bouwlied<strong>en</strong> verworp<strong>en</strong>, <strong>en</strong> in Daniël als <strong>de</strong> ste<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> god<strong>de</strong>loz<strong>en</strong> zal verpletter<strong>en</strong>.<br />
In Zijn re<strong>de</strong>twist met <strong>de</strong> Sadduceeën bewijst Christus <strong>de</strong> opstanding met <strong>de</strong> geestelijke<br />
verklaring van e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele uit<strong>dr</strong>ukking, <strong>door</strong> God gebruikt <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest<br />
vermeld in het boek Exodus.<br />
En bij die geleg<strong>en</strong>heid wijst Hij op <strong>de</strong> gron<strong>door</strong>zaak <strong>de</strong>r dwaling. Indi<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> kracht<br />
Gods <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift niet k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong> wij dwal<strong>en</strong>. Die bei<strong>de</strong> gaan sam<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
uitw<strong>en</strong>dige k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> letter <strong>de</strong>r Schrift zon<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> innerlijke ervaring van <strong>de</strong><br />
kracht Gods, heeft ge<strong>en</strong> nut; <strong>de</strong> innerlijke ervaring van Gods macht gaat altijd gepaard<br />
met <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis van <strong>en</strong> <strong>de</strong> lief<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> Schrift.<br />
<strong>De</strong>ze verwijzing<strong>en</strong> naar Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> - zo talrijk als treff<strong>en</strong>d, verhev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
veelomvatt<strong>en</strong>d, - moet<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in verbinding met <strong>de</strong> meer verborg<strong>en</strong><br />
zinspeling<strong>en</strong>, gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> lering<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Schrift, waarvan <strong>de</strong> red<strong>en</strong><strong>en</strong> van Christus vol<br />
zijn. In Zijn Bergre<strong>de</strong>, in <strong>de</strong> gesprekk<strong>en</strong> vermeld in het Evangelie van Johannes, in die<br />
met Zijn discipel<strong>en</strong>, in <strong>de</strong> gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, is er nauwelijks één gedachte, die niet op<br />
<strong>en</strong>ige wijze verband houdt met <strong>de</strong> Schrift. Al <strong>de</strong> gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit<strong>dr</strong>ukking<strong>en</strong> van<br />
Christus zijn gemo<strong>de</strong>lleerd in die won<strong>de</strong>rvolle school <strong>de</strong>r getuig<strong>en</strong>is, die God aan Zijn<br />
uitverkor<strong>en</strong> volk gegev<strong>en</strong> heeft. Slechts e<strong>en</strong> paar voorbeeld<strong>en</strong>: Hij noemt Zichzelf <strong>de</strong><br />
Brui<strong>de</strong>gom, <strong>en</strong> ver<strong>de</strong>digt daar<strong>door</strong> <strong>de</strong> vreug<strong>de</strong> van Zijn discipel<strong>en</strong>, die niet vastt<strong>en</strong>. Dit<br />
woord is het kort begrip van geheel <strong>de</strong> inhoud <strong>de</strong>r Heilige Schrift. <strong>De</strong> 45e Psalm, het<br />
Hooglied, Jeremia 2, Hoséa 2, <strong>en</strong>z., lat<strong>en</strong> zich alle sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>, conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> zich alle<br />
in <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van dat éne woord. En hoe vol diepe zin is <strong>de</strong> titel, die Jezus Zichzelf<br />
geeft: "Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>." (Ezech., Dan. <strong>en</strong> Psalm 8.)<br />
Als <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van Jezus verstaan war<strong>en</strong> in hun geestelijke betek<strong>en</strong>is <strong>en</strong> klank, het<br />
zou onmogelijk geweest zijn voor het socianisme 3 om zijn terrein ook maar e<strong>en</strong><br />
3 Het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t zou alle<strong>en</strong> geïnspireerd zijn voorzover het <strong>de</strong> leer <strong>de</strong>r zaligheid betreft, <strong>en</strong> het<br />
Ou<strong>de</strong> slechts historische waar<strong>de</strong> hebb<strong>en</strong>.<br />
19
og<strong>en</strong>blik te handhav<strong>en</strong>; <strong>en</strong> <strong>de</strong> weerlegging van <strong>de</strong>ze ketterij zou zich niet zo beperkt<br />
hebb<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> paar losstaan<strong>de</strong> tekst<strong>en</strong>. Als Jezus zegt: „Zo iemand dorst, die kome tot<br />
Mij <strong>en</strong> <strong>dr</strong>inke," dan verwijst Hij naar Jer. 2 : 13, waar JEHOVAH Zichzelf „<strong>de</strong> fontein<br />
<strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> waters" noemt, <strong>en</strong> dit <strong>en</strong>kele woord alle<strong>en</strong> reeds tek<strong>en</strong>t Jezus dus óf als<br />
Jehovah Zelf óf als e<strong>en</strong> godslasteraar. Als Hij zegt, dat Hij is het Licht <strong>de</strong>r wereld, <strong>en</strong><br />
dat Hij is het lev<strong>en</strong>, dan spreekt Hij als Jehovah, (Ps. 36 : 10.) bij Wi<strong>en</strong> <strong>de</strong> fontein <strong>de</strong>s<br />
lev<strong>en</strong>s is, <strong>en</strong> in wi<strong>en</strong>s licht wij het licht zi<strong>en</strong>. Zijn verklaring: „Uw zond<strong>en</strong> zijn u<br />
vergev<strong>en</strong>," klinkt als <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van Jehovah: „Ik <strong>de</strong>lg uw overtreding<strong>en</strong> uit." Als <strong>de</strong><br />
Jod<strong>en</strong> aan Jezus vrag<strong>en</strong> wie Hij is, luidt Zijn antwoord: "Hij, die van <strong>de</strong> beginne tot<br />
ulied<strong>en</strong> spreekt." (Joh. 8 : 25, Eng. vert. Jes. 52 : 6.) Bijzon<strong>de</strong>r in het Evangelie van<br />
Johannes valt het op, hoe vaak Jezus van Zichzelf spreekt, als „Ik," „Ik b<strong>en</strong>," „Ik b<strong>en</strong><br />
het," <strong>de</strong> Naam Gods in Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>; zelfs in Zijn: „Voorwaar, voorwaar, 4<br />
zeg Ik u," weerklinkt <strong>de</strong> belofte uit Jes. 65 : 16 (<strong>de</strong> God „Am<strong>en</strong>").<br />
Zo war<strong>en</strong> het altijd weer <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, die Jezus aanhaal<strong>de</strong>, <strong>en</strong> altijd uit hun volheid <strong>en</strong><br />
hun geest. En als <strong>de</strong> hogepriester <strong>de</strong> laatste besliss<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag stelt: „Ik bezweer u, bij<br />
<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> God, dat Gij ons zegt, of Gij zijt <strong>de</strong> Christus, <strong>de</strong> Zoon van God! dan zegt<br />
Jezus tot hem: “Gij hebt het gezegd: van nu aan zult gij zi<strong>en</strong> <strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,<br />
zitt<strong>en</strong><strong>de</strong> ter rechterhand <strong>de</strong>r kracht Gods <strong>en</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> op <strong>de</strong> wolk<strong>en</strong> <strong>de</strong>s hemels.”<br />
(Matth. 36 : 64.)<br />
Het getuig<strong>en</strong>is van Jezus is het woord <strong>de</strong>r profetie. (Ps. 110, <strong>en</strong> Dan. 7 : 13, 14.) Als<br />
Hij spreekt uit <strong>de</strong> Schrift, dan spreekt Hij Zijn eig<strong>en</strong> woord, Hij op<strong>en</strong>baart Zichzelf.<br />
Voor <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> God, Zijn hemelse Va<strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>de</strong> God Israëls <strong>en</strong> voor <strong>de</strong> hogepriester,<br />
als <strong>de</strong> verteg<strong>en</strong>woordiger van zijn volk, geeft Jezus het getuig<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r waarheid, wat<br />
Zijn persoon <strong>en</strong> toekomst betreft met <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> dier Schrift, die niet gebrok<strong>en</strong> kan<br />
word<strong>en</strong>, omdat zij onlosmakelijk verbond<strong>en</strong> is niet Hem. Hoe heeft Christus voor<br />
vri<strong>en</strong>d <strong>en</strong> vijand, Farizeeën <strong>en</strong> Sadduceeën, voor het volk <strong>en</strong> voor Zijn volgeling<strong>en</strong>, in<br />
<strong>de</strong> tempel <strong>en</strong> in <strong>de</strong> woestijn, naar die Schrift verwez<strong>en</strong> van <strong>de</strong> eerst<strong>en</strong> dag in Nazareth<br />
tot <strong>de</strong> laatste nacht van Zijn lev<strong>en</strong>!<br />
2. IN <strong>de</strong> ENGEREN KRING DER DISCIPELEN<br />
Hier zi<strong>en</strong> wij Hem, als in <strong>de</strong> schoot Zijner familie. Hij had Zijn discipel<strong>en</strong> uit <strong>de</strong><br />
wereld uitverkor<strong>en</strong><br />
Vele an<strong>de</strong>re plaats<strong>en</strong> kond<strong>en</strong> hier aan word<strong>en</strong> toegevoegd, zoals bijv. <strong>de</strong> herhaal<strong>de</strong><br />
comm<strong>en</strong>taar op <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van Hoséa: „Ik wil barmhartigheid <strong>en</strong> niet offeran<strong>de</strong>,"<br />
(Matth. 9 : 13 <strong>en</strong> 12 : 7.) die ton<strong>en</strong>, hoe <strong>de</strong> Heiland dit woord als grondgedachte <strong>en</strong><br />
leid<strong>en</strong>d beginsel had gekoz<strong>en</strong>. En sprek<strong>en</strong><strong>de</strong> over <strong>de</strong> grote uitkomst<strong>en</strong> <strong>door</strong> het geloof<br />
in Jezus, <strong>de</strong> Zoon Gods, roept Hij uit, zon<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> aanhaling, maar on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong><br />
profetische woord<strong>en</strong> in hun betek<strong>en</strong>is sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>d: „Die in Mij gelooft,<br />
gelijk <strong>de</strong> Schrift zegt: strom<strong>en</strong> <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> waters zull<strong>en</strong> uit zijn binn<strong>en</strong>ste vloei<strong>en</strong>."<br />
(Verg. Jes. 55, Joël 3 : 18, Zach. 14 : 8, Ezech. 47.) <strong>De</strong>ze uit<strong>dr</strong>ukking is daarom nog te<br />
meer vol van diep<strong>en</strong> zin, omdat zij ons toont, hoe <strong>de</strong> ziel van Jezus voortdur<strong>en</strong>d vol<br />
was van <strong>de</strong> Schrift om Zijn metgezell<strong>en</strong>, Zijn getuig<strong>en</strong> te zijn. Zij zijn <strong>de</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, die<br />
Hij liefheeft <strong>en</strong> voor wie, zover zij in staat war<strong>en</strong> dat te <strong>dr</strong>ag<strong>en</strong>, Hij al Zijn gedacht<strong>en</strong><br />
wil<strong>de</strong> op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>. Hier is het, dat wij Zijn zuiverste, diepste blik op <strong>de</strong> Schrift mog<strong>en</strong><br />
opvang<strong>en</strong>, <strong>en</strong> hier ook vind<strong>en</strong> wij <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> onbegr<strong>en</strong>s<strong>de</strong> verering voor het geschrev<strong>en</strong><br />
Woord, <strong>en</strong> hetzelf<strong>de</strong> geloof in <strong>de</strong> autoriteit, <strong>de</strong> macht <strong>en</strong> <strong>de</strong> zeg<strong>en</strong> er van. Als <strong>de</strong><br />
discipel<strong>en</strong> Hem in vertrouw<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>, waarom Hij toch tot <strong>de</strong> schare in gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong><br />
4 Of: „Am<strong>en</strong>, am<strong>en</strong>." (Hebreeuwsch.)<br />
20
spreekt, antwoordt Hij met <strong>de</strong> profetie van Jesaja (6 : 9.) <strong>en</strong> verwijst dan in het<br />
algeme<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> vele profet<strong>en</strong> <strong>en</strong> rechtvaardig<strong>en</strong>, die begeerd hebb<strong>en</strong> te zi<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />
hor<strong>en</strong>, wat <strong>de</strong> zaligheid uitmaakt van Zijn volgeling<strong>en</strong>; die het mog<strong>en</strong> aanschouw<strong>en</strong>.<br />
Zoo, wanneer Jezus op <strong>de</strong> Olijfberg gezet<strong>en</strong> is, kom<strong>en</strong> Zijn discipel<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> tot Hem<br />
<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> over <strong>de</strong> voleinding <strong>de</strong>r wereld; <strong>en</strong> het is <strong>door</strong> Zijn antwoord, dat Hij <strong>de</strong><br />
uitsprak<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Schrift bekrachtigt. Hier is het als profeet, dat Hij getuigt <strong>en</strong> in Zijn<br />
profetie <strong>de</strong> discipel<strong>en</strong> wijst op wat gesprok<strong>en</strong> is <strong>door</strong> Daniël, <strong>de</strong> profeet. 5<br />
In datzelf<strong>de</strong> hoofdstuk is het <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r wereld in <strong>de</strong> dag<strong>en</strong> van Noach, als<br />
profetie van <strong>de</strong> toekomst aangehaald.<br />
Het is vooral het laatste <strong>de</strong>el van Zijn lev<strong>en</strong> op aar<strong>de</strong>, waarin Hij tot Zijn discipel<strong>en</strong><br />
begon te sprek<strong>en</strong> van Zijn lijd<strong>en</strong>, dat het uitkomt hoezeer<br />
Zijn geest zich voortdur<strong>en</strong>d bezig hield met wat van Hem geschrev<strong>en</strong> was, <strong>en</strong> dat Hij<br />
uitzag naar <strong>de</strong> vervulling van het profetisch getuig<strong>en</strong>is.<br />
Zijn discipel<strong>en</strong> war<strong>en</strong> niet bij in achte, <strong>de</strong> verborg<strong>en</strong>heid van het kruis te verstaan; ook<br />
niet gewillig om zich vertrouwd te mak<strong>en</strong> met het d<strong>en</strong>kbeeld van verne<strong>de</strong>ring, lijd<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> dood. Maar Jezus leidt h<strong>en</strong> terug tot <strong>de</strong> Schrift. „En Hij nam <strong>de</strong> twaalv<strong>en</strong> bij Zich,<br />
<strong>en</strong> zei<strong>de</strong> tot h<strong>en</strong>: Ziet, wij gaan op naar Jeruzalem, <strong>en</strong> het zal alles volbracht mord<strong>en</strong><br />
aan <strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, wat geschrev<strong>en</strong> is <strong>door</strong> <strong>de</strong> Profet<strong>en</strong>. Want Hij zal <strong>de</strong><br />
Heid<strong>en</strong><strong>en</strong> overgeleverd word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Hij zal bespot word<strong>en</strong> <strong>en</strong> sma<strong>de</strong>lijk behan<strong>de</strong>ld<br />
word<strong>en</strong>. En Hem gegeseld hebb<strong>en</strong><strong>de</strong>, zull<strong>en</strong> zij Hem dod<strong>en</strong>, <strong>en</strong> t<strong>en</strong> <strong>de</strong>rd<strong>en</strong> dage zal Hij<br />
we<strong>de</strong>ropstaan." (Luk. 18 : 3133.)<br />
Grotelijks begeer<strong>de</strong> Hij het Pascha met Zijn discipel<strong>en</strong> te et<strong>en</strong>, om dat do<strong>en</strong><strong>de</strong>, <strong>door</strong><br />
e<strong>en</strong> laatste plechtige han<strong>de</strong>ling in <strong>de</strong> kring <strong>de</strong>r discipel<strong>en</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong> historische<br />
waarheid als het profetische gewicht van het verhaal uit Exodus te bekrachtig<strong>en</strong>. En<br />
ook dan herinnert Hij aan <strong>de</strong> voorspelling omtr<strong>en</strong>t het verraad, (Matth. 26 : 2123, Ps.<br />
41 : 10.) er bij voeg<strong>en</strong><strong>de</strong>: „<strong>De</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> gaat he<strong>en</strong> gelijk van Hem geschrev<strong>en</strong><br />
is." Dat Hij met <strong>de</strong> overtre<strong>de</strong>rs gerek<strong>en</strong>d zou word<strong>en</strong> (Jes. 53 : 12.) was ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
profetische trek van het lijd<strong>en</strong>sbeeld, waarvan Hij Zijn discipel<strong>en</strong> gesprok<strong>en</strong> had.<br />
(Luk. 22 : 37.)<br />
To<strong>en</strong> <strong>de</strong> krijgsknecht<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> <strong>en</strong> Hem grep<strong>en</strong>, vroeg Hij hun in billijke<br />
verontwaardiging <strong>en</strong> kalme zelfver<strong>de</strong>diging: „Zijt gij uitgegaan met zwaard<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
stokk<strong>en</strong> als teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> moord<strong>en</strong>aar?" „Maar," zo voegt Hij er onmid<strong>de</strong>llijk aan toe: „dit<br />
geschiedt, opdat <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> vervuld zoud<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.”<br />
En als Petrus zijn zwaard trekt om zijn Heer te ver<strong>de</strong>dig<strong>en</strong>, hoe merkwaardig is dan<br />
het antwoord van <strong>de</strong> Heiland: „Me<strong>en</strong>t gij, dat Ik Mijn Va<strong>de</strong>r niet kan bidd<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Hij<br />
zal Mij meer dan twaalf legio<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong>gel<strong>en</strong> bijzett<strong>en</strong>? Hoe zoud<strong>en</strong> clan <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong><br />
vervuld word<strong>en</strong>, die zegg<strong>en</strong>, dat het alzo geschied<strong>en</strong> moet?" (Matth. 26 : 51-56.)<br />
<strong>De</strong> Schrift moet wel <strong>de</strong> volmaakte <strong>en</strong> onveran<strong>de</strong>rlijke op<strong>en</strong>baring zijn van 's Heer<strong>en</strong><br />
verborg<strong>en</strong> raad <strong>en</strong> wil, waaraan Jezus, als <strong>de</strong> rechtvaardige Knecht <strong>en</strong> <strong>de</strong> gehoorzame<br />
Zoon, onvoorwaar<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> van harte Zich on<strong>de</strong>rwierp.<br />
Waar <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> Hem zon<strong>de</strong>r oorzaak hat<strong>en</strong>, gebeurt dit omdat alzo geschrev<strong>en</strong> was.<br />
„<strong>De</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> gaat he<strong>en</strong> gelijk van Hem geschrev<strong>en</strong> is." „Dat het alles moest<br />
vervuld word<strong>en</strong>, wat van Mij geschrev<strong>en</strong> is." Judas, die met Hem brood eet, verraadt<br />
Hem <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift wordt vervuld. Al <strong>de</strong> discipel<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> Hem verlat<strong>en</strong>, zoals Hij het<br />
te vor<strong>en</strong> zag, want er is geschrev<strong>en</strong>: „Ik zal <strong>de</strong> Her<strong>de</strong>r slaan <strong>en</strong> <strong>de</strong> schap<strong>en</strong> zull<strong>en</strong><br />
verstrooid word<strong>en</strong>."<br />
5 Daniël wordt <strong>door</strong> <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Hagiographa (<strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>el van het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t) gerangschikt;<br />
maar Jezus spreekt hier over hem als e<strong>en</strong> profeet. Het gewicht van <strong>de</strong>ze <strong>en</strong>kele uit<strong>dr</strong>ukking „profeet"<br />
heeft bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> aandacht getrokk<strong>en</strong> van rec<strong>en</strong>te critiek.<br />
21
En na Zijn opstanding, als Hij niet aan <strong>de</strong> wereld, maar aan Zijn discipel<strong>en</strong> verschijnt,<br />
hoe treft ons dan Zijn betrekking tot <strong>de</strong> Schrift. Volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> 22<strong>en</strong><br />
Psalm, spreekt Hij nu tot Zijn broe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. (Joh. 20 : 17, Ps. 22 : 23.) En als Hij aan <strong>de</strong><br />
discipel<strong>en</strong> op weg naar Emmans verschijnt, hoe had Hij al hun twijfel <strong>en</strong> <strong>dr</strong>oefheid<br />
kunn<strong>en</strong> wegvag<strong>en</strong> <strong>door</strong> hun aan te zegg<strong>en</strong>, dat Hij, <strong>de</strong> Heere, voor h<strong>en</strong> stond. Eén<br />
<strong>en</strong>kel woord „Zie, Ik b<strong>en</strong> het!" zou h<strong>en</strong> met blij<strong>de</strong> zekerheid vervuld hebb<strong>en</strong>. In plaats<br />
daarvan blijft Hij e<strong>en</strong> vreem<strong>de</strong>ling voor h<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> iegelijk, die Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong><br />
gelooft, had recht om tot h<strong>en</strong> te zogg<strong>en</strong>: „O, onverstandig<strong>en</strong> <strong>en</strong> trag<strong>en</strong> van hart om te<br />
gelov<strong>en</strong> al wat <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> gesprok<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>!" „En begonn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><strong>de</strong> van Mozes <strong>en</strong><br />
van al <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, leg<strong>de</strong> blij hun uit in al <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, wat van Hem geschrev<strong>en</strong> was."<br />
Zo verklaar<strong>de</strong> Hij hun het onfeilbaar Woord Gods, dat <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke raad ontsluit<br />
over het lijd<strong>en</strong> van Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid daarna volg<strong>en</strong><strong>de</strong>, opdat hun geloof<br />
gegrond mocht zijn op het getuig<strong>en</strong>is Gods in het geschrev<strong>en</strong> Woord.<br />
En gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> veertig dag<strong>en</strong> na Zijn opstanding, sprak Hij hun van <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die<br />
het Koninkrijk Gods aangaan, (Hand. 1 : 3.) hun bewijz<strong>en</strong><strong>de</strong>, ,,dat het alles moest<br />
vervuld word<strong>en</strong>, wat van Mij geschrev<strong>en</strong> is in <strong>de</strong> Wet van Mozes, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Profet<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Psalm<strong>en</strong>." (Luk. 24 : 44-48.) Jezus op<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> og<strong>en</strong> van hun verstand, opdat zij<br />
mocht<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong>. Wat? E<strong>en</strong> of an<strong>de</strong>re nieuwe op<strong>en</strong>baring? E<strong>en</strong> nieuwe onthulling<br />
van <strong>de</strong> onzichtbare wereld? Of van e<strong>en</strong> geheime leer? - Opdat zij mocht<strong>en</strong> verstaan <strong>de</strong><br />
Schrift<strong>en</strong>, Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. Welk getuig<strong>en</strong>is hebb<strong>en</strong> wij nog van no<strong>de</strong>? Hoe<br />
volmaakt, hoe kostelijk, hoe vol van Christus <strong>en</strong> Zijn kom<strong>en</strong><strong>de</strong> heerlijkheid, zowel als<br />
van Zijn volbracht werk moet<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze Joodse Schrift<strong>en</strong> toch zijn! - Discipel van Jezus,<br />
lees <strong>de</strong>ze Schrift<strong>en</strong>, indi<strong>en</strong> gij Hem w<strong>en</strong>st te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, <strong>en</strong> begeer, dat ook uw hart<br />
brand<strong>en</strong><strong>de</strong> in u wor<strong>de</strong> van lief<strong>de</strong> <strong>en</strong> aanbidding!<br />
22
4. HET GEBRUIK, DAT CHRISTUS ZELF MAAKTE VAN DE SCHRIFTEN<br />
IN ZIJN STRIJD EN GEBED<br />
Wij war<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Voorhof - Christus in Zijn verkeer met het volk, Farizeeën <strong>en</strong><br />
Sadduceeën; we war<strong>en</strong> in het Heiligdom - Christus te midd<strong>en</strong> van Zijn discipel<strong>en</strong>;<br />
thans betred<strong>en</strong> wij het Heilige <strong>de</strong>r Heilig<strong>en</strong> - Christus' innerlijk lev<strong>en</strong>. Wij zag<strong>en</strong> reeds<br />
hoe <strong>de</strong> Schrift Zijn vermaking, Zijn overpeinzing, Zijn spijze was. Uit <strong>de</strong> overvloed<br />
<strong>de</strong>s hart<strong>en</strong> spreekt <strong>de</strong> mond.<br />
Als wij lez<strong>en</strong>, dat Jezus to<strong>en</strong>am in wijsheid <strong>en</strong> in grootte, <strong>en</strong> in g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> bij God <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, dan leert ons dat, hoe <strong>de</strong> Heiland, hoewel het eeuwige Woord, als waarachtig<br />
m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> als zoodanig geword<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong> vrouw, gebor<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> wet, in <strong>de</strong>ze Zijn<br />
vleeswording naar lichaam, ziel <strong>en</strong> geest, groei, ontwikkeling, to<strong>en</strong>eming k<strong>en</strong><strong>de</strong>. Niet<br />
slechts van lichamelijke, maar ook van verstan<strong>de</strong>lijke <strong>en</strong> ze<strong>de</strong>lijke ontwikkeling is hier<br />
sprake; <strong>en</strong> het is voor ons, ook waar wij het zon<strong>de</strong>loze wez<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> belijd<strong>en</strong>, niet<br />
onmogelijk dit te verstaan Hij is ons in alles gelijk geword<strong>en</strong>, uitg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>de</strong> zon<strong>de</strong>.<br />
Hij was <strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> ware Israëliet. ongetwijfeld is Hij in <strong>de</strong> Schrift<br />
on<strong>de</strong>rwez<strong>en</strong> <strong>door</strong> Maria, die, zoals wij uit haar lofzang wet<strong>en</strong>, zulk e<strong>en</strong> geestelijk<br />
inzicht in het Woord had, <strong>en</strong> <strong>door</strong> jozef, die e<strong>en</strong> rechtvaardig man was, onberispelijk<br />
wan<strong>de</strong>l<strong>en</strong><strong>de</strong> in <strong>de</strong> inzetting<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>. Jozef <strong>en</strong> Maria verteg<strong>en</strong>woordigd<strong>en</strong> in dit<br />
merkwaardige gezin <strong>de</strong> wet <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> <strong>en</strong> het Kind Jezus werd naar Gods bevel<br />
on<strong>de</strong>rwez<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>. Nooit zijn die Schrift<strong>en</strong> <strong>door</strong> iemand gelez<strong>en</strong>, die ze zó<br />
onmid<strong>de</strong>llijk verstond <strong>en</strong> in Wi<strong>en</strong>s hart elk woord e<strong>en</strong> volmaakte weerklank vond.<br />
To<strong>en</strong> Jezus begon te ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> Zijn God<strong>de</strong>lijke z<strong>en</strong>ding op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong>, weld<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
woord<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> werk<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong> hart, waarin die wet verborg<strong>en</strong> was <strong>en</strong> uit <strong>de</strong> mond van<br />
E<strong>en</strong>, die volkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> t<strong>en</strong> volle vere<strong>en</strong>zelvigd was met <strong>de</strong> Schrift.<br />
Er zijn er, die bewer<strong>en</strong>, dat Christus Zich slechts aanpaste bij <strong>de</strong> gangbare m<strong>en</strong>ing<br />
omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> autoriteit <strong>de</strong>r Schrift. Lat<strong>en</strong> wij Hem in <strong>de</strong> e<strong>en</strong>zaamheid volg<strong>en</strong>. Zie Hem<br />
daar in <strong>de</strong> woestijn. Hier zijn ge<strong>en</strong> Farizeeën te weerlegg<strong>en</strong>, ge<strong>en</strong> Joodse m<strong>en</strong>igte te<br />
overtuig<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Meester is alle<strong>en</strong>, verzocht <strong>door</strong> <strong>de</strong> Overste <strong>de</strong>zer wereld. En hoe<br />
behaalt Hij <strong>de</strong> overwinning? Welk wap<strong>en</strong> gebruikt Hij in Zijn worsteling met <strong>de</strong><br />
Satan? Wat is het licht in <strong>de</strong>ze duisternis, <strong>en</strong> <strong>de</strong> lamp voor Zijn voet? Hij verklaart:<br />
„Daar is geschrev<strong>en</strong>." Hij doet ge<strong>en</strong> beroep op het gewet<strong>en</strong>, Hij spreekt niet van Zijn<br />
eig<strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>; Hij br<strong>en</strong>gt ge<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> of beginsel<strong>en</strong> naar vor<strong>en</strong>, alle<strong>en</strong> het<br />
geschrev<strong>en</strong> Woord. Tot <strong>dr</strong>iemaal toe verwijst Hij naar <strong>de</strong> Schrift; naar het Woord, dat<br />
<strong>de</strong> Heilige Geest over <strong>de</strong> tocht van Israël <strong>door</strong> <strong>de</strong> woestijn verhaalt. Alsof Hij wil<strong>de</strong><br />
zegg<strong>en</strong>: Het geschrev<strong>en</strong> Woord is <strong>de</strong> uitein<strong>de</strong>lijke autoriteit. Niet alle<strong>en</strong> op aar<strong>de</strong>,<br />
maar ook in <strong>de</strong> onzichtbare wereld <strong>de</strong>r geest<strong>en</strong>, on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> heilige <strong>en</strong>gel<strong>en</strong>, zowel als<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gevall<strong>en</strong> <strong>de</strong>mon<strong>en</strong> is het bek<strong>en</strong>d, dat <strong>de</strong> Heere God Zichzelf in het Woord<br />
aan Zijn volk heeft geop<strong>en</strong>baard. "Daar is geschrev<strong>en</strong>," zegt Christus tot Satan <strong>en</strong><br />
Satan is verslag<strong>en</strong>.<br />
"Daar staat geschrev<strong>en</strong>," zegt Christus tot Zichzelf in het ontzett<strong>en</strong>dste og<strong>en</strong>blik van<br />
Zijn lev<strong>en</strong>, in het besliss<strong>en</strong>d conflict van Zijn ziel. Hij werd verzocht, <strong>en</strong> hoewel die<br />
verzoeking nooit tot Hem kwam in <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is, die dit woord voor ons heeft, <strong>en</strong><br />
nooit het gif ingang bij Hem vond, hermetisch verzegeld als Zijn volmaakte m<strong>en</strong>sheid<br />
was, niettemin voel<strong>de</strong> Hij <strong>de</strong> zwaarte, <strong>de</strong> last <strong>de</strong>r verzoeking; ze was reëel, pijnlijk,<br />
<strong>dr</strong>ukk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> beklemm<strong>en</strong>d. „Hij heeft geled<strong>en</strong>." (Hebr. 2 : 18.) En wat was Zijn<br />
23
vertroosting, zowel als Zijn wap<strong>en</strong>? Zijn steun zo wel als Zijn zwaard; Zijn innerlijke<br />
zegezang, zo wel als Zijn uitgesprok<strong>en</strong> strijdkreet? „Daar is geschrev<strong>en</strong>!"<br />
Zo beseff<strong>en</strong> wij, wat het geschrev<strong>en</strong> Woord betek<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> geest<strong>en</strong>wereld, <strong>en</strong> wat het<br />
was voor <strong>de</strong> ziel van onze gezeg<strong>en</strong><strong>de</strong> Heiland.<br />
Wij zi<strong>en</strong> Hem op <strong>de</strong> laatste avond vóór Zijn sterv<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> allerplechtigst<br />
og<strong>en</strong>blik. Hij had Zijn „laatste woord<strong>en</strong>" tot Zijn discipel<strong>en</strong> gericht. Hij had met h<strong>en</strong><br />
het Pascha geget<strong>en</strong>. Hij stond voor <strong>de</strong> ingang van Zijn lijd<strong>en</strong>. Hij zag terug naar het<br />
verled<strong>en</strong>, Hij aanschouw<strong>de</strong> in <strong>de</strong> geest <strong>de</strong> toekomst. Hij hief Zijn og<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hemel<br />
<strong>en</strong> bad tot <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r. D<strong>en</strong>kt u in dat gebed van Jezus, in dat ontzaglijk og<strong>en</strong>blik. En in<br />
dat gebed is het op: nieuw van <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, dat Hij spreekt. Van <strong>de</strong> zoon <strong>de</strong>r<br />
ver<strong>de</strong>rf<strong>en</strong>is heet het: „opdat <strong>de</strong> Schrift zou vervuld word<strong>en</strong>." Zo in geme<strong>en</strong>schap met<br />
<strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r gewaagt Hij van <strong>de</strong> Schrift, als het onfeilbaar Woord van <strong>de</strong> Almachtige. 6<br />
En zoals Hij steeds over <strong>de</strong> Schrift sprak als Zijn eig<strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is bevatt<strong>en</strong><strong>de</strong>,<br />
inzon<strong>de</strong>rheid Zijn gehoorzaamheid tot <strong>de</strong> dood, <strong>en</strong> zoals hij in <strong>de</strong> hof van Gethsémané<br />
vasthield aan <strong>de</strong> noodzakelijkheid van <strong>de</strong> vervulling <strong>de</strong>r profetie, zo zi<strong>en</strong> wij hoe Zijn<br />
hart vol was tot op het kruis van diezelf<strong>de</strong> Schrift <strong>en</strong> Zijn mond daarvan getuig<strong>en</strong>is<br />
gaf. En <strong>de</strong> <strong>en</strong>ige blik, die ons gegund wordt op het mysterie Zijner b<strong>en</strong>auwdheid <strong>en</strong><br />
angst<strong>en</strong> in <strong>de</strong> <strong>dr</strong>ie ur<strong>en</strong> <strong>de</strong>r duisternis, is verklankt in <strong>de</strong> kreet: „Mijn God, Mijn God,<br />
waarom hebt Gij Mij verlat<strong>en</strong>?"<br />
In <strong>de</strong>ze woord<strong>en</strong> had <strong>de</strong> Heilige Geest <strong>de</strong> afschaduwing van <strong>de</strong> Plaatsbekle<strong>de</strong>r<br />
gegev<strong>en</strong> <strong>door</strong> David, het type van <strong>de</strong> lijd<strong>en</strong><strong>de</strong> Koning, <strong>de</strong> Bemin<strong>de</strong> <strong>en</strong> Verlat<strong>en</strong>e.<br />
Thans was <strong>de</strong> 22e Psalm vervuld. <strong>De</strong> aanbid<strong>de</strong>lijke Heiland wist, dat Hij nu in Zijn<br />
alleruiterst lijd<strong>en</strong> <strong>de</strong> profetische ervaring <strong>en</strong> uitspraak• van David volkom<strong>en</strong> had<br />
vervuld. Hij wist, <strong>en</strong> verlang<strong>de</strong> dat ook <strong>de</strong> Zijn<strong>en</strong> dit zoud<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>, dat er tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Schrift <strong>en</strong> Zijn eig<strong>en</strong> hart ook in het zwaarste lijd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> diep <strong>en</strong> onverbreekbaar<br />
contact bestond.<br />
En daarom ook, voordat Hij Zijn: „Het is volbracht" 7 <strong>de</strong>ed uitgaan overzag Hij alles,<br />
wat van Hem geschrev<strong>en</strong> was, <strong>en</strong> zei<strong>de</strong> Hij, opdat <strong>de</strong> Schrift vervuld mocht word<strong>en</strong>:<br />
„Mij dorst." Die <strong>en</strong>e profetie moest nog vervuld: „Zij hebb<strong>en</strong> Mij gal tot Mijn spijs<br />
(gegev<strong>en</strong>; <strong>en</strong> in Mijn dorst hebb<strong>en</strong> zij Mij edik te <strong>dr</strong>ink<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>." (Ps. 69 : 22.) En<br />
als nog dit vervuld is, roept Jezus uit: „Het is volbracht." Zijn allerlaatste woord op het<br />
kruis, <strong>de</strong> laatste klank<strong>en</strong> van Zijn lipp<strong>en</strong> gehoord, bevatt<strong>en</strong> het woord <strong>de</strong>r Schrift: „In<br />
Uw hand<strong>en</strong> beveel Ik Mijn Geest." (Lukas 23 : 46.) 1)<br />
6 Jezus, nadat Hij met Zijn discipel<strong>en</strong> <strong>de</strong> lofzang (Ps. 116 118.) gezong<strong>en</strong> had, haalt in Zijn gebed „het<br />
Woord" aan als <strong>de</strong> waarheid. Ongetwijfeld ziet „het Woord" hier in <strong>de</strong> eerste plaats op <strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring<br />
Gods in <strong>en</strong> <strong>door</strong> Christus, <strong>en</strong> slechts indirect op <strong>de</strong> Schrift. Maar zo weinig als er twijfel kan bestaan<br />
over het feit, dat, ev<strong>en</strong>als David <strong>en</strong> alle ware geestelijke Israëliet<strong>en</strong> wist<strong>en</strong>, dat „het Woord Gods" e<strong>en</strong><br />
veel ruimer betek<strong>en</strong>is had dan „Schrift" alle<strong>en</strong>, <strong>en</strong> toch erk<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> geloofd<strong>en</strong> in die Schrift als het<br />
Woord Gods, zo war<strong>en</strong> het ev<strong>en</strong>zeer die Godssprak<strong>en</strong>, aan Zijn volk toevertrouwd, die <strong>de</strong> Heiland voor<br />
<strong>de</strong> geest stond<strong>en</strong>. Het Begin (het Hoofd) Uws Woords is waarheid. (Ps. 119 : 160, Hebreeuws.)<br />
7 <strong>De</strong> woord<strong>en</strong>: „Het is volbracht" slaan op Psalm 22 : 32: „Omdat God het gedaan heeft" di. Christus tot<br />
zon<strong>de</strong> voor ons gemaakt, opdat wij zoud<strong>en</strong> zijn rechtvaardigheid Gods in Hem.<br />
24
4. HET GEBRUIK, DOOR CHRISTUS VAN DE SCHRIFT GEMAAKT IN<br />
ZIJN HEERLIJKHEID<br />
Nadat Jezus was opgestaan, war<strong>en</strong> het <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, die Hij op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong>. Die Schrift<strong>en</strong>,<br />
geleerd in Zijn jeugd, gehoord van <strong>de</strong> lipp<strong>en</strong> Zijner moe<strong>de</strong>r Maria, beluisterd in <strong>de</strong><br />
synagoge van Nazareth, bewaard <strong>en</strong> geliefd in Zijn hart het hele aardse lev<strong>en</strong> lang,<br />
ook na Zijn opstanding. Ook dit maakt <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> heilige id<strong>en</strong>titeit, waaraan <strong>de</strong><br />
discipel<strong>en</strong> <strong>de</strong> verrez<strong>en</strong> Heiland k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> als <strong>de</strong> Jezus voor Zijn dood. En <strong>de</strong>ze Schrift<br />
leeft met Hem in heerlijkheid. Hed<strong>en</strong> nog verwacht Hij <strong>de</strong> vervulling <strong>de</strong>r Schrift in<br />
Zijn kom<strong>en</strong>d Koninkrijk.<br />
Van Zijn hemelse troon zond Hij <strong>de</strong> zev<strong>en</strong> briev<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> zev<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>; hier<br />
spreekt <strong>de</strong> geest van <strong>de</strong> verhev<strong>en</strong> <strong>en</strong> verheerlijkte Verlosser. En het is in <strong>de</strong>ze briev<strong>en</strong>,<br />
dat Hij voortdur<strong>en</strong>d <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> aanhaalt: Hij spreekt van <strong>de</strong> boom <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s in het<br />
paradijs Gods; van <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van Israël in <strong>de</strong> woestijn; van het manna, van <strong>de</strong><br />
sleutel Davids, van <strong>de</strong> war<strong>en</strong> tabernakel, <strong>en</strong> van het Nieuw Jeruzalem. ,Zie, Ik sta aan<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>ur <strong>en</strong> Ik klop," is <strong>de</strong> stem van Jezus uit <strong>de</strong> hemel in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> spreektrant als die<br />
van <strong>de</strong> brui<strong>de</strong>gom uit het Hooglied.<br />
E<strong>en</strong> <strong>de</strong>r laatste uitsprak<strong>en</strong> van Christus is het veel omvatt<strong>en</strong>d woord, het kort begrip<br />
van al <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>: „Ik b<strong>en</strong> <strong>de</strong> wortel <strong>en</strong> het geslacht<br />
Davids." (Op<strong>en</strong>b. 22 : 16.) Jezus, in heerlijkheid zitt<strong>en</strong><strong>de</strong> ter rechterhand Gods, vol<br />
van <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, die vervull<strong>en</strong><strong>de</strong>, <strong>en</strong> uitzi<strong>en</strong><strong>de</strong> naar <strong>de</strong> algehele voltooiïng van <strong>de</strong><br />
volmaakt<strong>en</strong> <strong>en</strong> onveran<strong>de</strong>rlijke raad Gods, geop<strong>en</strong>baard in het geschrev<strong>en</strong> Woord.<br />
(1) HET GETUIGENIS DER APOSTELEN<br />
Wij hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> beschouwd, als gezi<strong>en</strong> <strong>door</strong> Jezus. Lat<strong>en</strong> wij nu <strong>de</strong><br />
Evangeliën, <strong>de</strong> Briev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het boek <strong>de</strong>r Op<strong>en</strong>baring beschouw<strong>en</strong> in hun betrekking<br />
tot <strong>de</strong> Joodse Schrift.<br />
En ik kan niet nalat<strong>en</strong> mijn smart <strong>en</strong> verwon<strong>de</strong>ring uit te sprek<strong>en</strong> over <strong>de</strong> heers<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
verwaarlozing van <strong>de</strong> Joodse Schrift. <strong>De</strong> term „Oud-Testam<strong>en</strong>t moge daar t<strong>en</strong> <strong>de</strong>le toe<br />
bijge<strong>dr</strong>ag<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>: m<strong>en</strong> verbeeldt zich dat oud ook verou<strong>de</strong>rd betek<strong>en</strong>t. Wij hebb<strong>en</strong><br />
reeds gezi<strong>en</strong> hoe <strong>de</strong>ze Schrift<strong>en</strong> vol zijn van Christus; <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> reeds <strong>de</strong><br />
omstandigheid, dat zij <strong>de</strong> <strong>en</strong>ige schriftur<strong>en</strong> war<strong>en</strong>, waarvan wij wet<strong>en</strong>, dat Christus ze<br />
liefhad, behoor<strong>de</strong> ze dierbaar voor ons te mak<strong>en</strong>. Het lievelingsboek van Christus! Het<br />
<strong>en</strong>ige boek van Christus! Het boek, waarin Hij altijd las, dat Hij altijd aanhaal<strong>de</strong>; Zijn<br />
gids <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sgezel; Zijn overpeinzing <strong>en</strong> troost in Zijn lijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> op het kruis. Als u<br />
Jezus liefhebt, behoort u dit boek toch lief te hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> er veel in te lez<strong>en</strong>.<br />
Maar vel<strong>en</strong> m<strong>en</strong><strong>en</strong>: „Ik kan wel alles over Jezus lez<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat veel beter omschrev<strong>en</strong>,<br />
dui<strong>de</strong>lijker <strong>en</strong> vollediger, in het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t.”<br />
Ik geloof, dat dit verkeerd is <strong>en</strong> ge<strong>de</strong>eltelijk gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>d aan bijgeloof. Neem <strong>de</strong><br />
Evangeliën. Hoe kunn<strong>en</strong> wij die verstaan zon<strong>de</strong>r Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>? Reeds het<br />
eerste vers van Matthéüs is dan onbegrijpelijk: Het boek <strong>de</strong>s geslachts van Jezus<br />
Christus, <strong>de</strong> Zoon van David, <strong>de</strong> Zoon van Abraham. Wie is David? Wie Abraham?<br />
Wat beduidt <strong>de</strong>ze geslachtslijst? En toch is ze van <strong>de</strong> grootste betek<strong>en</strong>is, namelijk dat<br />
Jezus is het zaad Abrahams in Wi<strong>en</strong> alle volk<strong>en</strong> gezeg<strong>en</strong>d zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong>; <strong>en</strong> <strong>de</strong> Zoon<br />
Davids, <strong>de</strong> Gelief<strong>de</strong>, <strong>de</strong> Koning <strong>de</strong>r Jod<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Her<strong>de</strong>r <strong>de</strong>r kud<strong>de</strong>.<br />
<strong>De</strong> naam Jezus wijst op Jozua; <strong>de</strong> naam Christus op <strong>de</strong> Gezalf<strong>de</strong>, bei<strong>de</strong>r betek<strong>en</strong>is zo<br />
vertrouwd voor Israël, dat on<strong>de</strong>rwez<strong>en</strong> was in wat profeet, priester <strong>en</strong> koning<br />
25
eduid<strong>de</strong>.<br />
<strong>De</strong> uit<strong>dr</strong>ukking „Lam Gods" slaat niet uitsluit<strong>en</strong>d, zelfs niet in <strong>de</strong> eerste plaats, op <strong>de</strong><br />
zachtmoedigheid van Christus. Volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> natuurlijke verklaring is voor dit laatste<br />
in<strong>de</strong>rdaad het lam <strong>de</strong> symboliek. maar het ware symbool wordt ons verklaard <strong>door</strong> wat<br />
we in Exodus lez<strong>en</strong>, <strong>en</strong> vindt zijn volkom<strong>en</strong> vervulling tot in <strong>de</strong> kleinste<br />
bijzon<strong>de</strong>rhed<strong>en</strong> in Jezus, in Zijn dood op het kruis, in <strong>de</strong> bespr<strong>en</strong>ging van ons gewet<strong>en</strong><br />
met Zijn bloed, in <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schapsoef<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> gelovige met Christus: in <strong>de</strong> geest<br />
<strong>de</strong>r boetvaardigheid <strong>en</strong> <strong>de</strong>r afzon<strong>de</strong>ring tot God, waarmee het geloof gepaard gaat.<br />
Daarom wordt Christus het Lam Gods g<strong>en</strong>oemd. „Drag<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> zond<strong>en</strong>" is <strong>de</strong><br />
uit<strong>dr</strong>ukking, gegrond op Levitikus <strong>en</strong> toegelicht <strong>door</strong> Jesaja 53. 8<br />
Als wij het woord „ad<strong>de</strong>r<strong>en</strong>gebroedsel‟ lez<strong>en</strong>, zijn we onbekwaam om het zuiver<br />
gewicht daarvan te bepal<strong>en</strong> <strong>en</strong> lop<strong>en</strong> gevaar het te houd<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> uit<strong>dr</strong>ukking van<br />
onbeteugel<strong>de</strong> hartstocht <strong>en</strong> toorn, t<strong>en</strong>zij wij het in verband zi<strong>en</strong> met G<strong>en</strong>. 3 : 15, Ps. 91<br />
: 13 <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re Schriftuurplaats<strong>en</strong>, waar ons wordt geleerd, dat er tweeërlei zaad is <strong>en</strong><br />
twee geslacht<strong>en</strong>: dat van <strong>de</strong> slang <strong>en</strong> het zaad <strong>de</strong>r vrouw.<br />
Als wij <strong>de</strong> Evangeliën will<strong>en</strong> verstaan, het lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> leer van Jezus, hebb<strong>en</strong> wij<br />
<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> voorbereiding nodig, waarmee Israël bevoorrecht was. <strong>De</strong> <strong>Evangelist</strong> Lukas<br />
geeft e<strong>en</strong> liefelijke beschrijving van <strong>de</strong> kring dier toeberei<strong>de</strong> Israëliet<strong>en</strong>, die <strong>de</strong><br />
Zaligmaker met vreug<strong>de</strong> ontving<strong>en</strong>. Daar was in <strong>de</strong> eerste plaats Maria, <strong>de</strong> gezeg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
maagd. <strong>De</strong> <strong>en</strong>gel kondigt haar <strong>de</strong> geboorte aan van <strong>de</strong> war<strong>en</strong> David <strong>en</strong> zijn woord<strong>en</strong><br />
(e<strong>en</strong> echo van 2 Sam 7: 12 <strong>en</strong> 13, Jes. 9 : 5 <strong>en</strong> 6, Dan. 2 : 44) ton<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> aan hoe<br />
het profetisch woord bek<strong>en</strong>d is <strong>en</strong> geloofd wordt in <strong>de</strong> wereld <strong>de</strong>r <strong>en</strong>gel<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> lofzang van Maria is vol van toespeling<strong>en</strong> op <strong>de</strong> beloft<strong>en</strong>, <strong>door</strong> God aan <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
gegev<strong>en</strong>. Ev<strong>en</strong>zo <strong>de</strong> lofzang van Zacharia, die, vervuld van <strong>de</strong> Heilige Geest, God<br />
prijst voor <strong>de</strong> g<strong>en</strong>adige vervulling van di<strong>en</strong>s Woord, „gesprok<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> mond Zijner<br />
heilige profet<strong>en</strong>, die van het begin <strong>de</strong>r wereld geweest zijn." Simeon, die, volg<strong>en</strong>s<br />
Lukas, verwachtte „<strong>de</strong> vertroosting Israëls," (wat betek<strong>en</strong>t dat? zie: Jes. 40-56.) <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Heilige Geest was op hem, verheug<strong>de</strong> zich, to<strong>en</strong> hij het heilig Kind in zijn arm<strong>en</strong><br />
hield, <strong>en</strong> bevestig<strong>de</strong> <strong>de</strong> profetie van Jesaja, (hfdst. 8 : 14.) dat <strong>de</strong> Heiland is gezet tot<br />
e<strong>en</strong> val <strong>en</strong> e<strong>en</strong> opstanding van vel<strong>en</strong> in Israël. En <strong>de</strong> blij<strong>de</strong> boodschap werd met<br />
vreug<strong>de</strong> ontvang<strong>en</strong> <strong>door</strong> h<strong>en</strong>, die „<strong>de</strong> verlossing" in Jeruzalem verwachtt<strong>en</strong> - m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,<br />
die <strong>de</strong> Schrift k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> geloofd<strong>en</strong>.<br />
En voorts, hoe bereid<strong>de</strong> Johannes <strong>de</strong> Doper <strong>de</strong> weg <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>? Hij predikte, naar <strong>de</strong><br />
Schrift<strong>en</strong>, over bekering, over het Koninkrijk Gods, over <strong>de</strong> grot<strong>en</strong> oogst, over <strong>de</strong><br />
scheiding van kaf <strong>en</strong> kor<strong>en</strong>, over <strong>de</strong> doop met <strong>de</strong> Heilige Geest, <strong>en</strong> over het Lam<br />
Gods. ( Jer. 3 : 1214, Jes. 58 : 6, 7; Ps. 2, Jes. 2, Ezech. 36, Ex. 12, Jes. 53.) We<br />
zond<strong>en</strong> heel het viervoudig verhaal van <strong>de</strong> Evangeliën moet<strong>en</strong> <strong>door</strong>lop<strong>en</strong> om te<br />
bewijz<strong>en</strong>, hoe <strong>de</strong>ze niet t<strong>en</strong> volle zijn te verstaan zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
profet<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> volstaat niet met te zegg<strong>en</strong>, dat vele han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> van onz<strong>en</strong> Heiland<br />
verricht werd<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>r met het oog op <strong>de</strong> vervulling <strong>de</strong>r profetieën; ij het is niet<br />
voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> om Zijn toespeling<strong>en</strong> op het geschrev<strong>en</strong> Woord te herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Het gehele<br />
beeld van Jezus, zoals het ons in <strong>de</strong> Evangeliën gegev<strong>en</strong> wordt, voltooit <strong>de</strong> lijn<strong>en</strong> ons<br />
in woord, in tek<strong>en</strong> <strong>en</strong> type in Israëls historie geschetst. (Matth. 4 : 13-16; 7 : 12; 13 :<br />
34, 35; 21 : 4, 5; 18 : 16, 17)<br />
<strong>De</strong> Evangeliën constater<strong>en</strong>, dat Jezus het is. „Wij hebb<strong>en</strong> Hem gevond<strong>en</strong>.” Hij is hier,<br />
8 Bei<strong>de</strong> symbol<strong>en</strong> van het Lam Gods als verloss<strong>en</strong>d <strong>en</strong> plaatsbekled<strong>en</strong>d offer in zijn zachtmoedigheid<br />
vind<strong>en</strong> we weergegev<strong>en</strong> in het profetisch Psalmwoord: ,,Uw zachtmoedigheid heeft mij groot<br />
gemaakt." (Ps. 18 : 36.)<br />
26
die kom<strong>en</strong> zou, Maar wie die heerlijke <strong>en</strong> God<strong>de</strong>lijke Hij is, zie dat verklar<strong>en</strong> ons<br />
Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong>: wie war<strong>en</strong> Zijn eerste discipel<strong>en</strong>? An<strong>dr</strong>eas zei tot<br />
Simon: „Wij hebb<strong>en</strong> gevond<strong>en</strong> <strong>de</strong> Messias." Filippus zei tot Nathanaël: „Wij hebb<strong>en</strong><br />
gevond<strong>en</strong> Hem van Wi<strong>en</strong> Mozes in <strong>de</strong> wet <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong> heeft."<br />
Nathanaël begroette Jezus als <strong>de</strong> Zoon Gods, <strong>de</strong> Koning Israëls. <strong>De</strong>ze mann<strong>en</strong> k<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>. Zij verwachtt<strong>en</strong> <strong>de</strong> beloofd<strong>en</strong> Messias, <strong>de</strong> Gezalf<strong>de</strong>. Zij hadd<strong>en</strong> Mozes<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> bestu<strong>de</strong>erd <strong>en</strong> herk<strong>en</strong>d<strong>en</strong> nu <strong>de</strong> vervulling. Nathanaël wist van Gods<br />
Zoon; hij had het geleerd uit Psalm 2, uit Spreuk<strong>en</strong> 30 : 4; hij wist, dat Israëls Koning<br />
uit <strong>de</strong> hemel moest kom<strong>en</strong>, dat Davids Zoon Davids Heer was.<br />
En in die geest behoord<strong>en</strong> ook wij <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> te bestu<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
woord<strong>en</strong> te overpeinz<strong>en</strong> van Hem, Wi<strong>en</strong>s uitgang<strong>en</strong> zijn vanouds, van <strong>de</strong> dag<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<br />
eeuwigheid, <strong>en</strong> ook wij zull<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>, dat Hij het is.<br />
En zo predikt<strong>en</strong> ook <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> Jezus, niet uit hun eig<strong>en</strong> geschrift<strong>en</strong>, die nog niet<br />
bestond<strong>en</strong>, maar uit het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t. Wat predikte Petrus op <strong>de</strong> Pinksterdag? Hij<br />
verkondig<strong>de</strong> t<strong>en</strong> eerste: <strong>de</strong> uitstorting van <strong>de</strong> Heilige Geest volg<strong>en</strong>s Joël 2; t<strong>en</strong> twee<strong>de</strong>:<br />
<strong>de</strong> opstanding van Jezus volg<strong>en</strong>s Ps. 16; t<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong>: di<strong>en</strong>s hemelvaart volg<strong>en</strong>s Ps. 110;<br />
<strong>en</strong> t<strong>en</strong> slotte 'grond<strong>de</strong> hij op dit alles <strong>de</strong> waardigheid van Jezus als <strong>de</strong> Messias.<br />
Als Petrus voor <strong>de</strong> Joodse Raad staat, predikt hij Jezus uit <strong>de</strong> 2 e Psalm; <strong>en</strong> als <strong>de</strong><br />
apostel<strong>en</strong> we<strong>de</strong>rker<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring <strong>de</strong>r gelovig<strong>en</strong>, is <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te welgemoed.<br />
wet<strong>en</strong><strong>de</strong> (volg<strong>en</strong>s Ps. 2), dat niet zij het voorwerp zijn van 's m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vervolging, maar<br />
Christus Zelf.<br />
Het is op grond van <strong>de</strong> Schrift, dat <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> <strong>de</strong> grote vraag betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
Heid<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> wet beslist<strong>en</strong> (Hand. 15.) <strong>en</strong> het was ev<strong>en</strong>zeer het profetisch woord,<br />
dat Petrus aan Cornelius verhaal<strong>de</strong>. (Hand. 10.) Wat was het, dat <strong>de</strong> evangelist<br />
Filippus aan <strong>de</strong> Ethiopiër verkondig<strong>de</strong>? Het was Jesaja 53, dat hij hem verklaar<strong>de</strong>, <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> kamerling geloof<strong>de</strong>, <strong>en</strong> reis<strong>de</strong> zijn weg met blijdschap. Wat getuig<strong>de</strong> Stefanus? Zie<br />
hem, zijn aangezicht als het aangezicht e<strong>en</strong>s <strong>en</strong>gels; in <strong>de</strong> ontmoeting met <strong>de</strong> dood is<br />
zijn laatste woord het kort begrip van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>! Hoe hel<strong>de</strong>r stond dit<br />
woord hem voor <strong>de</strong> geest, hoe nabij was dit woord in zijn herinnering <strong>en</strong> in zijn mond,<br />
hoe dierbaar aan zijn hart! En wat verkondig<strong>de</strong> Paulus? Hij bewees uit <strong>de</strong> Schrift, dat<br />
Jezus is <strong>de</strong> Christus; hij op<strong>en</strong><strong>de</strong> het profetisch woord omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Messias; hij vroeg<br />
niet slechts aan <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>: „Gelooft gij <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>?" maar hij vroeg het ook aan<br />
Koning Agrippa. Hij vat geheel zijn leer sam<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze woord<strong>en</strong>: „dat Christus<br />
gestorv<strong>en</strong> is voor onze zond<strong>en</strong>, naar <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>; <strong>en</strong> dat Hij is begrav<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat Hij is<br />
opgewekt t<strong>en</strong> <strong>de</strong>rd<strong>en</strong> dage, naar <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>." (1 Kor. 15:3, 4.) En van Apollos heet<br />
het, dat hij „machtig was in <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>."<br />
Al <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> predikt<strong>en</strong> Jezus uit Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. Het boek <strong>de</strong>r Han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />
is e<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong><strong>de</strong> ontvouwing van het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t. <strong>De</strong> Bereërs word<strong>en</strong><br />
geprez<strong>en</strong>, omdat zij <strong>de</strong> apostolische leer vergelek<strong>en</strong> niet <strong>de</strong> Schrift; waaruit wij begrijp<strong>en</strong>,<br />
dat <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> hun prediking niet alle<strong>en</strong> grondd<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Schrift, maar dat zij<br />
zeer hoopt<strong>en</strong> dat hun hoor<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> boodschap zoud<strong>en</strong> gelov<strong>en</strong>, omdat die in<br />
overe<strong>en</strong>stemming was met het onfeilbaar Woord Gods.<br />
En zie nu <strong>de</strong> Briev<strong>en</strong>. Wat zijn die an<strong>de</strong>rs dan <strong>de</strong> ontvouwing van het Evangelie van<br />
het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t? Neem bijvoorbeeld <strong>de</strong> allerbelangrijkste brief aan <strong>de</strong> Romein<strong>en</strong>.<br />
Alle Christ<strong>en</strong><strong>en</strong> beschouw<strong>en</strong> <strong>de</strong>z<strong>en</strong> als bij uitstek fundam<strong>en</strong>teel, ons groot, geestelijk<br />
bolwerk, <strong>de</strong> basis van ons on<strong>de</strong>rwijs; bevatt<strong>en</strong><strong>de</strong> klaar <strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> leer <strong>de</strong>r<br />
rechtvaardigmaking <strong>door</strong> het geloof. Welnu, ontleed <strong>de</strong>z<strong>en</strong> brief. Van <strong>de</strong> aanvang af<br />
kondigt Paulus als zijn on<strong>de</strong>rwerp aan <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van Habakuk: „<strong>De</strong> rechtvaardige<br />
27
zal <strong>door</strong> het geloof lev<strong>en</strong>." (Zou er op ie<strong>de</strong>re hon<strong>de</strong>rd lezers van <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Romein<strong>en</strong><br />
één zijn, die <strong>de</strong> profeet Habakuk leest?) Dan gaat hij voort uit <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
verdorv<strong>en</strong>heid van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s te bewijz<strong>en</strong>, toont vervolg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> rechtvaardigmaking aan.<br />
Maar hoe? Door te wijz<strong>en</strong> op het verzo<strong>en</strong><strong>de</strong>ksel in Levitikus. Als wij <strong>de</strong> tabernakel, <strong>de</strong><br />
betek<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> ark, van het getuig<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r wet, dat teg<strong>en</strong> ons is, van <strong>de</strong> bespr<strong>en</strong>ging<br />
van het bloed verstaan, dan voel<strong>en</strong> we <strong>de</strong> kracht van Paulus' woord<strong>en</strong>: „God heeft<br />
Jezus voorgesteld tot e<strong>en</strong> verzo<strong>en</strong>ing, (eig<strong>en</strong>lijk verzo<strong>en</strong><strong>de</strong>ksel (Hilasterion) <strong>door</strong> het<br />
geloof in Zijn bloed." (Rom. 3 : 25.) Hij vervolgt <strong>door</strong> <strong>de</strong> weg te verklar<strong>en</strong>, waarin <strong>de</strong><br />
zondaar wordt gerechtvaardigd in verband met Abraham (G<strong>en</strong>. 15 : 6.) <strong>en</strong> David (Ps.<br />
32.) En uit het tijdstip <strong>en</strong> <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> besnijd<strong>en</strong>is voegt hij daar nog e<strong>en</strong><br />
argum<strong>en</strong>t aan toe.<br />
In Rom. 5 toont hij hoe zon<strong>de</strong> <strong>en</strong> dood met Adam, <strong>en</strong> lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> gerechtigheid met<br />
Christus verbond<strong>en</strong> zijn. Is dit hoofdstuk niet onafschei<strong>de</strong>lijk één met G<strong>en</strong>. 3? Als u<br />
<strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> val niet k<strong>en</strong>t, hoe wilt gij <strong>de</strong> leer van Paulus verstaan? In <strong>de</strong><br />
hoofdstukk<strong>en</strong> 9-11 verklaart hij <strong>de</strong> uitverkiezing, <strong>de</strong> plaats van Israël <strong>en</strong> <strong>de</strong> Heid<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> uitein<strong>de</strong>lijke bekering <strong>de</strong>r Jod<strong>en</strong> als natie, voortdur<strong>en</strong>d aanhal<strong>en</strong>d <strong>en</strong> illustrer<strong>en</strong>d<br />
<strong>de</strong> uitsprak<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. Kortom, <strong>de</strong> gehele brief aan <strong>de</strong> Romein<strong>en</strong> is<br />
e<strong>en</strong> uite<strong>en</strong>zetting van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, zoals Paulus zelf aan h<strong>en</strong> schrijft: „Wat<br />
geschrev<strong>en</strong> is, is tot onze lering te vor<strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong>."<br />
Neem <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Hebreeën <strong>en</strong> zijn meest treff<strong>en</strong><strong>de</strong> ge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Godheid van<br />
Christus wordt <strong>door</strong> on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> Schriftuurplaats<strong>en</strong> bewez<strong>en</strong>, Zijn m<strong>en</strong>sheid <strong>en</strong><br />
toekom<strong>en</strong><strong>de</strong> glorie uit <strong>de</strong> 2d<strong>en</strong> Psalm, <strong>de</strong> heerlijkheid van Zijn priesterschap uit <strong>de</strong><br />
geschied<strong>en</strong>is van Melchizé<strong>de</strong>k. <strong>De</strong> brief aan <strong>de</strong> Hebreeën is e<strong>en</strong> comm<strong>en</strong>taar op<br />
Levitikus. Het is e<strong>en</strong> boek in e<strong>en</strong> onverstaanbare taal geschrev<strong>en</strong>, t<strong>en</strong>zij in het licht<br />
van <strong>de</strong> Schrift gelez<strong>en</strong>.<br />
Dan is daar <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Galat<strong>en</strong>, geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> Heid<strong>en</strong><strong>en</strong>, nog maar jong in<br />
christelijke geloofservaring. <strong>De</strong> hoofdinhoud gaat over Izak <strong>en</strong> Ismaël, over Sam <strong>en</strong><br />
Hagar. <strong>De</strong>ze fundam<strong>en</strong>teels, evangelische bewijsvoering over <strong>de</strong> vrijheid <strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
Gods rust op het boek G<strong>en</strong>esis.<br />
En zo is het met al <strong>de</strong> apostolische briev<strong>en</strong>. In <strong>de</strong> eerst<strong>en</strong> brief aan <strong>de</strong> Korinthiërs<br />
toont Paulus uit Jesaja <strong>en</strong> Jeremia het ware karakter van <strong>de</strong> wijsheid <strong>de</strong>zer wereld, <strong>en</strong><br />
hoe „ge<strong>en</strong> oog heeft gezi<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> oor gehoord <strong>en</strong> in ge<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>hart is<br />
opgekom<strong>en</strong>, wat God bereid heeft di<strong>en</strong>, die Hem. liefhebb<strong>en</strong>." <strong>De</strong> uitoef<strong>en</strong>ing <strong>de</strong>r<br />
tucht (hfdst. 5.) grondt hij op <strong>De</strong>ut. 13 : 5. In hoofdstuk 10 verklaart hij <strong>de</strong><br />
geschied<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> woestijn, <strong>en</strong> uit <strong>de</strong> wet van Mozes bewijst <strong>en</strong> bekrachtigt hij het<br />
voorrecht <strong>en</strong> <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong>, aan <strong>de</strong> eredi<strong>en</strong>st verbond<strong>en</strong>. Laat mij nog vermeld<strong>en</strong><br />
zijn verwijzing naar <strong>de</strong> schepping <strong>de</strong>r vrouw uit Adam (hfdst. 11.) <strong>en</strong> zijn verklaring<br />
van <strong>de</strong> opstanding (hfdst. 15.) bei<strong>de</strong> zo vol van het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t Hoe treff<strong>en</strong>d <strong>en</strong><br />
krachtig zijn <strong>de</strong> aanhaling<strong>en</strong> uit 2 Kor. 6 van vier verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> Schriftuurplaats<strong>en</strong>,<br />
(Lev. 26 : 11, 12; Jes. 52 : 11; Jer. 31 : 1 <strong>en</strong> 32 : 38.) ingeleid <strong>door</strong> <strong>de</strong> woord<strong>en</strong>:<br />
„Gelijk God gezegd heeft!" En in<strong>de</strong>rdaad het is <strong>de</strong> stem Gods, die tot ons gesprok<strong>en</strong><br />
heeft, „dat wij Hem e<strong>en</strong> afgezon<strong>de</strong>rd volk zoud<strong>en</strong> zijn."<br />
Hoe won<strong>de</strong>rschoon ontvouwt Paulus in <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Efeziërs (dat bij uitstek<br />
karakteristieke <strong>de</strong>el van het Boek <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te) <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> 68 ste Psalm<br />
(behalve e<strong>en</strong> groot aantal an<strong>de</strong>re aanhaling<strong>en</strong> uit het O.T.).<br />
En hoe is zijn getuig<strong>en</strong>is aangaan<strong>de</strong> <strong>de</strong> Schrift in zijn briev<strong>en</strong> aan Timotheüs met het<br />
oog op zijn na<strong>de</strong>r<strong>en</strong>d ein<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong>, zware tijd<strong>en</strong> van zeldzame kracht <strong>en</strong><br />
verhev<strong>en</strong>heid.<br />
28
Ev<strong>en</strong> rijk aan Schriftaanhaling<strong>en</strong> zijn <strong>de</strong> briev<strong>en</strong> van Petrus, die meer nog dan o<strong>en</strong>ig<br />
apostel beslist <strong>en</strong> klaar <strong>de</strong> autoriteit <strong>de</strong>r Schrift naar vor<strong>en</strong> br<strong>en</strong>gt <strong>en</strong> <strong>de</strong> na<strong>dr</strong>uk legt op<br />
haar volheid <strong>en</strong> haar God<strong>de</strong>lijke ingeving, zoals ook ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r scho<strong>en</strong>er <strong>en</strong><br />
veelvuldiger het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t aanhaalt tot onze lering <strong>en</strong> vertroosting. <strong>De</strong> Rots,<br />
waarop <strong>de</strong>ze rots zich grond<strong>de</strong>, was Christus, <strong>en</strong> Christus naar <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>. <strong>De</strong> korte<br />
brief van Judas verwijst naar Kaïn, naar Sodom, naar Bileam, naar Korach <strong>en</strong> spreekt<br />
over het lichaam van Mozes in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>De</strong>ut. 34 : 6. „<strong>De</strong> briev<strong>en</strong> van<br />
Johannes zijn e<strong>en</strong> machtige verklaring van <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van Kaïn <strong>en</strong> Abel." 9<br />
Jakobus spreekt van Abraham in zijn offer<strong>en</strong> van Izak, van het geloof van Rachab, van<br />
Elia <strong>en</strong> zijn gebed, van Jobs geduld <strong>en</strong> Gods leiding<strong>en</strong> met hem, van <strong>de</strong> Wet <strong>en</strong> haar<br />
on<strong>de</strong>elbaarheid; <strong>en</strong> zijn brief vloeit over van toespeling<strong>en</strong> op Schriftgedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Schriftwoord<strong>en</strong>.<br />
Het boek <strong>de</strong>r Op<strong>en</strong>baring is e<strong>en</strong> kort begrip van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, bijzon<strong>de</strong>r met<br />
betrekking tot Jesaja, Ezechiël, Daniël <strong>en</strong> Zacharia; e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting van al <strong>de</strong><br />
voorafgaan<strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring<strong>en</strong> Gods, het hoogtepunt van geheel <strong>de</strong> Schrift.<br />
Het is niet te veel gezegd, dat, zoals e<strong>en</strong> woord<strong>en</strong>boek nodig is om <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> nieuwe taal te verklar<strong>en</strong>, <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> <strong>en</strong> feit<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> Evangeliën <strong>en</strong> <strong>de</strong> briev<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
uitlegging van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> eis<strong>en</strong>. U kunt het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t niet lez<strong>en</strong><br />
zon<strong>de</strong>r het Ou<strong>de</strong> als e<strong>en</strong> woord<strong>en</strong>boek te gebruik<strong>en</strong>. 10<br />
En het toont wel e<strong>en</strong> zeer oppervlakkige kijk op <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, wanneer m<strong>en</strong> bij het zi<strong>en</strong><br />
van het woord „Jezus" <strong>en</strong> het woord „Lam," <strong>en</strong> <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> ,,bloed" <strong>en</strong><br />
„verzo<strong>en</strong><strong>de</strong>ksel" me<strong>en</strong>t daarmee tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> klaar <strong>en</strong> volledig inzicht te hebb<strong>en</strong> in hun<br />
betek<strong>en</strong>is, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> werkelijke <strong>en</strong> <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijke grond van troost, vertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoop.<br />
T<strong>en</strong>zij wij <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, die God aan <strong>de</strong>ze woord<strong>en</strong> gehecht heeft - e<strong>en</strong><br />
betek<strong>en</strong>is, verklaard <strong>door</strong> <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is, <strong>de</strong> typ<strong>en</strong>, <strong>de</strong> instelling<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> profetie aan<br />
Israël gegev<strong>en</strong>, miss<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> rust van e<strong>en</strong> <strong>de</strong>gelijke basis, voed<strong>en</strong> we ons niet met e<strong>en</strong><br />
krachtig voedsel, wass<strong>en</strong> wij niet op <strong>door</strong> <strong>de</strong> zuivere melk van het Woord.<br />
O, dat we toch wijs werd<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift laz<strong>en</strong>, <strong>de</strong> hele Schrift van G<strong>en</strong>esis tot<br />
Maléachi, <strong>en</strong> haar geïnspireer<strong>de</strong> comm<strong>en</strong>taar van Matthéüs tot <strong>de</strong> Op<strong>en</strong>baring! Dat we<br />
toch in Gods school kwam<strong>en</strong>. Zijn gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> taal leerd<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Zijn Woord<br />
verklar<strong>en</strong>, nies uit het woord<strong>en</strong>boek van <strong>de</strong> re<strong>de</strong>, van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
overlevering<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Kerk, maar uit Zijn eig<strong>en</strong> woord<strong>en</strong>boek, waarvan Hij zo g<strong>en</strong>adig<br />
ons heeft voorzi<strong>en</strong>. Dat wij e<strong>en</strong> heilzame beperktheid mocht<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong><br />
lectuur van ongewij<strong>de</strong> boek<strong>en</strong> <strong>en</strong> geschrift<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> gezond<strong>en</strong> honger naar het voedzame<br />
<strong>en</strong> versterk<strong>en</strong><strong>de</strong> Woord van God! Dat we ons niet bepaald<strong>en</strong> bij onze<br />
lievelingshoofdstukk<strong>en</strong>, maar ons wierp<strong>en</strong> in <strong>de</strong> majestueuze, machtig<strong>en</strong>, mateloz<strong>en</strong><br />
oceaan <strong>de</strong>r Schrift! Dat wij wild<strong>en</strong> graz<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze gro<strong>en</strong>e weid<strong>en</strong> zo wijd <strong>en</strong> zo<br />
afwissel<strong>en</strong>d!<br />
Laat mij <strong>de</strong> jonger<strong>en</strong> toch mog<strong>en</strong> smek<strong>en</strong>, <strong>de</strong> ganse Schrift vlijtig, geregeld <strong>en</strong><br />
stelselmatig te lez<strong>en</strong>. Het ou<strong>de</strong> geslacht werd getraind in systematische theologie,<br />
9 Zie Dr. H. F. Kohlbrugge<br />
10 <strong>De</strong> heerlijkste verklaring van Mozes, <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong> geeft het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t,<br />
inzon<strong>de</strong>rheid Johannes <strong>en</strong> Paulus; gelijk het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t het fundam<strong>en</strong>t <strong>en</strong> <strong>de</strong> kracht is van het<br />
Nieuwe Testam<strong>en</strong>t. Als ik jonger was, zou ik mij tot taak stell<strong>en</strong> om al <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van het Nieuwe<br />
Testam<strong>en</strong>t in Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> terug te vind<strong>en</strong>. Door uit<strong>dr</strong>ukking<strong>en</strong> <strong>en</strong> tekst<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze bei<strong>de</strong> bij<br />
elkaar te voeg<strong>en</strong>, zoud<strong>en</strong> verhev<strong>en</strong> <strong>en</strong> won<strong>de</strong>rvolle verklaring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Schrift verkreg<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Maart<strong>en</strong> Luther, Tischred<strong>en</strong>.<br />
29
volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> catechismus. Dat was zeker niet <strong>de</strong> beste weg, maar toch verreweg verkieselijk<br />
bov<strong>en</strong> <strong>de</strong> staat van zak<strong>en</strong>, zoals die nu is namelijk liet ontbrek<strong>en</strong> van alle<br />
systematische, geestelijke opleiding. <strong>De</strong> Schriftk<strong>en</strong>nis, gebor<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> Schriftlezing, is<br />
<strong>de</strong> beste.<br />
Helaas beperkt <strong>de</strong> hed<strong>en</strong>daagse jeugd zich bijna uitsluit<strong>en</strong>d tot populaire prek<strong>en</strong> of<br />
geschrift<strong>en</strong>. Van al te vel<strong>en</strong> moet gezegd word<strong>en</strong>, dat zij niet overtuigd zijn <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
Schrift. Zij zijn niet thuis in <strong>de</strong> gezichtskring van <strong>de</strong> Bijbel. Zij wet<strong>en</strong> weinig van<br />
Mozes, <strong>en</strong> nog min<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. Zij voel<strong>en</strong> niet <strong>de</strong> <strong>dr</strong>ijfkracht of <strong>de</strong> strekking<br />
van e<strong>en</strong> Brief. En daarom word<strong>en</strong> zij zo licht omgevoerd <strong>door</strong> allerlei wind van leer.<br />
E<strong>en</strong> vloei<strong>en</strong><strong>de</strong> taal, e<strong>en</strong> verhev<strong>en</strong> metho<strong>de</strong>, e<strong>en</strong> aantrekkelijke filosofie sleept h<strong>en</strong> mee.<br />
Onze wap<strong>en</strong>rusting is het Woord. Lees <strong>de</strong> Schrift, <strong>en</strong> bestu<strong>de</strong>er bidd<strong>en</strong>d <strong>en</strong> volhard<strong>en</strong>d<br />
„d<strong>en</strong> ganse raad Gods.<br />
Er ligt waarheid in <strong>de</strong> opmerking van E. Irving („Godssprak<strong>en</strong>," p. 42.): „Wij<br />
betreur<strong>en</strong> het, dat <strong>de</strong> catechetische geschrift<strong>en</strong> van <strong>de</strong> kerk<strong>en</strong> zo buit<strong>en</strong>gewoon op <strong>de</strong><br />
voorgrond zijn getred<strong>en</strong>, <strong>en</strong> niet hun eig<strong>en</strong> plaats bewaard hebb<strong>en</strong> als di<strong>en</strong>aars van het<br />
Woord Gods. Zij zijn verklaring<strong>en</strong> niet van geheel <strong>de</strong> Schrift, zoals vaak wordt<br />
gedacht, maar verklaring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> abstracte leerstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebod<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Bijbels. -<br />
Wij bejammer<strong>en</strong> het, dat zij hun eig<strong>en</strong> plaats ter ontwap<strong>en</strong>ing van ketterij <strong>en</strong> tot<br />
behoud van <strong>de</strong> <strong>en</strong>igheid <strong>de</strong>s geloofs in <strong>de</strong> Kerk verlat<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dit nuttig werk t<strong>en</strong><br />
onrechte het grote instrum<strong>en</strong>t voor <strong>de</strong> godsdi<strong>en</strong>stige opvoeding geword<strong>en</strong> is." - Dit is<br />
waar, ofschoon het systematisch on<strong>de</strong>rricht ongetwijfeld verre te verkiez<strong>en</strong> is bov<strong>en</strong><br />
het gemis aan alle systematische opvoeding; maar om tot <strong>de</strong> uitnem<strong>en</strong><strong>de</strong>r weg <strong>de</strong>r<br />
geestelijke vorming te gerak<strong>en</strong>, is het t<strong>en</strong> hoogte gew<strong>en</strong>st, ja, <strong>dr</strong>ing<strong>en</strong>d noodzakelijk,<br />
dat onze jonge m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Bijbel on<strong>de</strong>rwez<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, in zijn geschied<strong>en</strong>is, leer <strong>en</strong><br />
profetie.<br />
30
Hoofdstuk 4<br />
VIJF KENMERKEN VAN DE ECHTHEID EN BEWIJZEN VOOR DE<br />
GODDELIJKE OORSPRONG VAN DE BIJBEL<br />
<strong>De</strong> Schrift is haar eig<strong>en</strong> bewijs. God heeft e<strong>en</strong> zaak van zulk e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>omvatt<strong>en</strong>d<br />
gewicht als <strong>de</strong> autoriteit <strong>de</strong>r Schrift niet afhankelijk gesteld van e<strong>en</strong> nauwkeurig<br />
on<strong>de</strong>rzoek, waartoe alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> geleerd<strong>en</strong> tijd <strong>en</strong> bekwaamheid bezitt<strong>en</strong>, 11 noch ook van<br />
e<strong>en</strong> scherpzinnig wijsgerig argum<strong>en</strong>t ontoegankelijk voor <strong>de</strong> massa. Daar moet iets<br />
tastbaars <strong>en</strong> overtuig<strong>en</strong>ds in <strong>de</strong> Schrift zijn, dat haar gezag wettigt <strong>en</strong> haar hoge<br />
afkomst <strong>de</strong>monstreert. Behalve het getuig<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> Heilige Geest, buit<strong>en</strong> hetwelk<br />
ge<strong>en</strong> waarachtig lev<strong>en</strong>d geloof in Gods Woord bestaat, komt het mij voor, dat er vijf<br />
grote <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige feit<strong>en</strong> in verband niet <strong>de</strong> Schrift haar God<strong>de</strong>lijke oorsprong<br />
dui<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> klaar bewijz<strong>en</strong>.<br />
1. DE VERHEVEN LEER<br />
Wij vind<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Schrift e<strong>en</strong> leer die <strong>door</strong> ge<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s kon word<strong>en</strong> uitgedacht, <strong>en</strong> die,<br />
e<strong>en</strong>maal geop<strong>en</strong>baard, <strong>door</strong> m<strong>en</strong>s noch eeuw, <strong>door</strong>grond <strong>en</strong> uitgeput kan word<strong>en</strong>. -<br />
Het eerste bewijst, dat hoger dan m<strong>en</strong>selijk vernuft <strong>de</strong> Auteur van dit boek is, <strong>en</strong> het<br />
twee<strong>de</strong> is e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong> van haar oneindig <strong>en</strong> eeuwig karakter.<br />
Beschouw <strong>de</strong> Godsi<strong>de</strong>e, zoals <strong>de</strong> Bijbel ze ons geeft. Zó geestelijk <strong>en</strong> toch zo<br />
e<strong>en</strong>voudig. God is oneindig <strong>en</strong> on<strong>door</strong>gron<strong>de</strong>lijk, won<strong>en</strong>d in ontoegankelijk licht <strong>en</strong><br />
volmaakte heerlijkheid; hoog verhev<strong>en</strong> bov<strong>en</strong> alles wat geschap<strong>en</strong> <strong>en</strong> eindig is; Die <strong>de</strong><br />
hemel <strong>de</strong>r hemel<strong>en</strong> niet kan bevatt<strong>en</strong>, <strong>en</strong> voor Wie <strong>de</strong> <strong>en</strong>gel<strong>en</strong> hun aangezicht, Hem<br />
aanbidd<strong>en</strong><strong>de</strong>, be<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>.<br />
En nochtans wordt Hij voorgesteld als dicht bij ons, ja won<strong>en</strong><strong>de</strong> bij di<strong>en</strong>, die van e<strong>en</strong><br />
verbrok<strong>en</strong> <strong>en</strong> verslag<strong>en</strong> geest is; luister<strong>en</strong><strong>de</strong> naar <strong>de</strong> zucht van het ne<strong>de</strong>rig hart <strong>en</strong><br />
afdal<strong>en</strong><strong>de</strong> om Zich te op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>rk<strong>en</strong>s. Hoe geestelijk <strong>en</strong> verhev<strong>en</strong> is <strong>de</strong><br />
leer <strong>de</strong>r Schrift omtr<strong>en</strong>t God! Hoe e<strong>en</strong>voudig <strong>en</strong> gewoon haar op<strong>en</strong>baring van <strong>de</strong><br />
Va<strong>de</strong>r! <strong>De</strong> Schrift tek<strong>en</strong>t ons God als <strong>de</strong> grote Schepper aller ding<strong>en</strong>, <strong>de</strong> Bestuur<strong>de</strong>r <strong>en</strong><br />
On<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>r van het heelal, <strong>de</strong> aanbid<strong>de</strong>lijke Vorst <strong>de</strong>r <strong>en</strong>gel<strong>en</strong>, die Zijn bevel<strong>en</strong><br />
gehoorzam<strong>en</strong>. En tegelijkertijd ontvang<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> verzekering, dat zelfs ge<strong>en</strong> musje ter<br />
aar<strong>de</strong> valt zon<strong>de</strong>r Zijn wil, <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> har<strong>en</strong> van ons hoofd geteld zijn, dat wij <strong>de</strong><br />
geringste verplichting<strong>en</strong> van ons lev<strong>en</strong> aan Zijn leiding mog<strong>en</strong> toevertrouw<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Zijn<br />
antwoord op onze gebed<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van dagelijkse nod<strong>en</strong> <strong>en</strong> moeit<strong>en</strong> mog<strong>en</strong><br />
inwacht<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> Schrift op<strong>en</strong>baart Hem als e<strong>en</strong> God van heiligheid, recht <strong>en</strong> waarheid, te rein van<br />
11 Niemand kan zegg<strong>en</strong> Jezus d<strong>en</strong> Heere te zijn dan <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilig<strong>en</strong> Geest. Het is mogelijk, dat er e<strong>en</strong><br />
verstan<strong>de</strong>lijke erk<strong>en</strong>ning is van Jezus als zoodanig. Het bewijs van zijn Messias schap, God<strong>de</strong>lijke<br />
z<strong>en</strong>ding, opstanding, moge dui<strong>de</strong>lijk gezi<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>t<strong>en</strong>gevolge aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, toch blijft <strong>de</strong> apostolische<br />
verklaring t<strong>en</strong> volle van kracht, dat Jezus „Heere" te noem<strong>en</strong> niet <strong>door</strong> natuur maar <strong>door</strong><br />
g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> geschiedt; niet <strong>de</strong> daad is <strong>de</strong>r verlichte re<strong>de</strong>, maar het werk van <strong>de</strong> Heilig<strong>en</strong> Geest. <strong>De</strong> Heere<br />
Jezus neemt het getuig<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet aan. (Joh. 5 : 34.) Zo ook verklaart <strong>de</strong> Bijbel, dat <strong>de</strong> natuurlijke<br />
m<strong>en</strong>s niet verstaat <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die <strong>de</strong>s Geestes God zijn. Het zou daarom strijdig wez<strong>en</strong> met alle<br />
analogie, <strong>en</strong> in teg<strong>en</strong>spraak met <strong>de</strong> leer <strong>de</strong>r Schrift, zo het geloof in <strong>de</strong> Bijbel als God<strong>de</strong>lijke<br />
op<strong>en</strong>baring, <strong>door</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s verkreg<strong>en</strong> kon word<strong>en</strong> <strong>door</strong> logische <strong>en</strong> historische bewijsvoering. Het is het<br />
getuig<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> Geest, <strong>door</strong> Wi<strong>en</strong> wij wet<strong>en</strong>, dat het Woord <strong>de</strong> waarheid is. Het behoeft wel ge<strong>en</strong><br />
betoog, dat historische <strong>en</strong> wijsgerige argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijke maar on<strong>de</strong>rgeschikte plaats innem<strong>en</strong>.<br />
31
og<strong>en</strong> dan dat Hij het kwa<strong>de</strong> zou zi<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Wi<strong>en</strong>s troon is gevestigd op waarheid <strong>en</strong><br />
gerechtigheid; <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift ontvouwt ons tev<strong>en</strong>s <strong>de</strong> barmhartigheid, <strong>de</strong> ontferming, <strong>de</strong><br />
te<strong>de</strong>rheid Gods - Zijn welbehag<strong>en</strong> in het zeg<strong>en</strong><strong>en</strong>, Zijn heerlijkheid in Zijn<br />
won<strong>de</strong>rbare g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>. Vanwaar dit Godsbegrip, zo hoogverhev<strong>en</strong> <strong>en</strong> toch zo e<strong>en</strong>voudig,<br />
zo geestelijk <strong>en</strong> toch zo tastbaar, zo louter <strong>en</strong> zo heilig <strong>en</strong> toch zo g<strong>en</strong>adig <strong>en</strong><br />
lief<strong>de</strong>vol? Kunn<strong>en</strong> wij iets vind<strong>en</strong>, dat daarmee vergelek<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
Griek<strong>en</strong> of Romein<strong>en</strong>? Het kwam van bov<strong>en</strong>. God op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong> Zichzelf.<br />
Of neem het begrip van <strong>de</strong> wet Gods. –<br />
Wat <strong>de</strong> Bijbel ons leert omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s is niet min<strong>de</strong>r won<strong>de</strong>rlijk dan <strong>de</strong> voorstelling,<br />
die hij ons van God geeft. Wat is <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s? Naarmate e<strong>en</strong> volk groeit, groeit ook zijn<br />
beschouwing over <strong>de</strong> m<strong>en</strong>sheid. <strong>De</strong> wil<strong>de</strong> volk<strong>en</strong> schatt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s naar zijn kracht,<br />
zijn scherpzinnigheid, zijn moed, zelfs naar zijn wreedheid; beschaaf<strong>de</strong> volk<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> hogere, meer intellectuel<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze<strong>de</strong>lijke standaard van m<strong>en</strong>selijke waardigheid.<br />
Maar wat is <strong>de</strong> echte, <strong>de</strong> volmaakte schatting van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s? Zie, hoe <strong>de</strong> Schrift <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s tek<strong>en</strong>t als geschap<strong>en</strong> naar Gods beeld. En omdat wij sinds <strong>de</strong> val niet goed meer<br />
wet<strong>en</strong>, wat dat beduidt, geeft God ons in <strong>de</strong> wet Zijn beschouwing over <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s; <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> wet leert ons dat <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s God behoort lief te hebb<strong>en</strong> met geheel zijn hart <strong>en</strong> zijn<br />
naaste als zichzelf. Hoe won<strong>de</strong>rlijk zijn die ti<strong>en</strong> gebod<strong>en</strong>! Hoe verhev<strong>en</strong> is <strong>de</strong> wet<br />
Gods, <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s opheff<strong>en</strong><strong>de</strong> tot <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schap <strong>de</strong>r lief<strong>de</strong> met <strong>de</strong> Heere God! Hoe<br />
diep, - waarheid eis<strong>en</strong><strong>de</strong> in het binn<strong>en</strong>ste, <strong>de</strong> lief<strong>de</strong> <strong>de</strong>r ziel, <strong>de</strong> overgave van <strong>de</strong> wil!<br />
Hoe breed, - k<strong>en</strong>nisnem<strong>en</strong>d van al onze verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> verhouding<strong>en</strong>, al onze<br />
werkzaamhed<strong>en</strong>, verplichting<strong>en</strong>; ingaan<strong>de</strong> op <strong>de</strong> kleinste bijzon<strong>de</strong>rheid, in al <strong>de</strong><br />
vertakking<strong>en</strong> van ons aardse bestaan! En dit beeld van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s, zoals dit in het<br />
oorspronkelijk plan van God verwez<strong>en</strong>lijkt is in Adam, <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s omschrev<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> wet van Jehovah, is daarna in nog groter volheid <strong>en</strong> heerlijkheid geop<strong>en</strong>baard in <strong>de</strong><br />
persoon van Jezus Christus, <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> Adam. Dit is <strong>de</strong> twee<strong>de</strong>, bov<strong>en</strong> m<strong>en</strong>selijk<br />
d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitd<strong>en</strong>k<strong>en</strong> verhev<strong>en</strong>, in <strong>de</strong> Schrift geop<strong>en</strong>baar<strong>de</strong> zaak het God<strong>de</strong>lijk beeld<br />
van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s.<br />
Het Bijbels ontwerp <strong>de</strong>r verlossing. - Wij hebb<strong>en</strong> van <strong>de</strong> zon<strong>de</strong> ge<strong>en</strong> volledige<br />
voorstelling. <strong>De</strong> Schrift toont <strong>de</strong> diepte <strong>de</strong>r zon<strong>de</strong>, als belediging van God <strong>en</strong> als e<strong>en</strong><br />
krankheid - als schuld <strong>en</strong> als be<strong>de</strong>rf. Maar waar <strong>de</strong> Bijbelopvatting van zon<strong>de</strong> onze<br />
voorstelling verre overtreft, hoe veel won<strong>de</strong>rbaar<strong>de</strong>r nog is die <strong>de</strong>r verlossing!<br />
Neem e<strong>en</strong> prachtige vaas, e<strong>en</strong> artistiek meesterstuk, <strong>en</strong> werp die neer, zodat ze in<br />
hon<strong>de</strong>rd<strong>en</strong> stukk<strong>en</strong> op <strong>de</strong> grond valt. Wie kan het hel<strong>en</strong>? Wie kan <strong>de</strong> scherv<strong>en</strong> aane<strong>en</strong>voeg<strong>en</strong>,<br />
zodat <strong>de</strong> schoonheid <strong>en</strong> <strong>de</strong> harmonie van het oorspronkelijke opnieuw <strong>de</strong><br />
kunst <strong>en</strong> <strong>de</strong> gedacht<strong>en</strong> van <strong>de</strong> meester t<strong>en</strong> toon spreidt? En wat betek<strong>en</strong>t dit vergelek<strong>en</strong><br />
hij <strong>de</strong> val, to<strong>en</strong> het verstand van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s werd verduisterd, zijn hart vervreemd van<br />
God, zijn gewet<strong>en</strong> bezwaard, zijn wil geknecht, zijn verbeelding besmet, zijn ziel, zijn<br />
g<strong>en</strong>eg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> bedorv<strong>en</strong>; <strong>en</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s nu dood is in zond<strong>en</strong> <strong>en</strong> misdad<strong>en</strong>, zodat van het<br />
innerlijk c<strong>en</strong>trum van zijn wez<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> uiterste <strong>de</strong>l<strong>en</strong> van zijn lichaam <strong>de</strong> zon<strong>de</strong> heerst<br />
tot <strong>de</strong> dood? En zie nu, hoe het plan <strong>de</strong>r verlossing oprees van <strong>de</strong> <strong>dr</strong>empel van G<strong>en</strong>esis<br />
tot <strong>de</strong> hoogste spits van het gebouw in Op<strong>en</strong>baring. En welk e<strong>en</strong> verlossing! Volle<br />
vergeving van zond<strong>en</strong>, zodat onze ziel witter wordt dan sneeuw; van vijand<strong>en</strong> Gods,<br />
verzo<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> Gods; het oor<strong>de</strong>el wegg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> het Koninkrijk<br />
<strong>de</strong>r hemel<strong>en</strong> geop<strong>en</strong>d; het hart veran<strong>de</strong>rd <strong>en</strong> <strong>de</strong> wil vrij gemaakt <strong>en</strong> het verstand<br />
verlicht; kortom, gelijk <strong>de</strong> zon<strong>de</strong> meer<strong>de</strong>r geword<strong>en</strong> is tot <strong>de</strong> dood, daar is <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong><br />
veel meer overvloedig geweest tot het eeuwige lev<strong>en</strong>. Vanwaar zulk e<strong>en</strong> won<strong>de</strong>rbare<br />
uitkomst?<br />
Nooit had e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s zoiets kunn<strong>en</strong> uitd<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. – Hoe zou e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s zich e<strong>en</strong> d<strong>en</strong>kbeeld<br />
32
kunn<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze overvloei<strong>en</strong><strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, die niet <strong>en</strong>kel het verlor<strong>en</strong> paradijs <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> toestand van Adam vóór <strong>de</strong> val herstelt, maar veel meer gev<strong>en</strong><strong>de</strong> dan wij verlor<strong>en</strong>,<br />
ons nog zoveel hoger plaatst dan <strong>de</strong> eerste m<strong>en</strong>s bij <strong>de</strong> schepping! Want wij word<strong>en</strong> in<br />
Christus, <strong>de</strong> Gelief<strong>de</strong>, aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest zijn wij één met Hem,<br />
die <strong>de</strong> Zoon Gods is, <strong>en</strong> dus één met <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r. Onzer is niet alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> vre<strong>de</strong>, maar<br />
Christus' vre<strong>de</strong>, niet slechts het lev<strong>en</strong>, maar Christus' lev<strong>en</strong>. Christus is voor eeuwig<br />
ons gegev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> wij zijn led<strong>en</strong> van Zijn lichaam, één met Hem in <strong>de</strong> Geest. Zo zijn wij<br />
dan Zijner God<strong>de</strong>lijke natuur me<strong>de</strong> <strong>de</strong>elachtig <strong>en</strong> uit Christus <strong>door</strong> Zijn<br />
lev<strong>en</strong>dmak<strong>en</strong><strong>de</strong> Geest tot e<strong>en</strong> nieuwe schepping herbor<strong>en</strong>. Wie was tot <strong>de</strong>ze gedacht<strong>en</strong><br />
bekwaam?<br />
En zie nu hoe <strong>de</strong> Schrift ons op<strong>en</strong>baart, hoe dit alles <strong>de</strong>el uitmaakt van <strong>de</strong> raad Gods. -<br />
In <strong>de</strong> raadzaal <strong>de</strong>r eeuwigheid, in het verborg<strong>en</strong> voornem<strong>en</strong> Gods in Zichzelf, vóór <strong>de</strong><br />
grondlegging <strong>de</strong>r wereld voert Gods Woord ons binn<strong>en</strong> <strong>en</strong> toont ons, hoe naar dat<br />
voornem<strong>en</strong> God <strong>de</strong> wereld <strong>door</strong> Christus schiep, Israël uitverkoor, Zijn Zoon zond,<br />
Jod<strong>en</strong> <strong>en</strong> Heid<strong>en</strong><strong>en</strong> tot één lichaam, <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te, verbond, opdat in <strong>de</strong> toekom<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
eeuw Christus <strong>en</strong> Zijn Kerk Gods heerlijkheid zoud<strong>en</strong> op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Zijn g<strong>en</strong>a<strong>de</strong><br />
gezi<strong>en</strong> <strong>en</strong> aangebed<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> <strong>en</strong>gel<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> alle natiën <strong>de</strong>r aar<strong>de</strong>.<br />
Wie had dit kunn<strong>en</strong> uitd<strong>en</strong>k<strong>en</strong> of zich voorstell<strong>en</strong>? E<strong>en</strong> voornem<strong>en</strong> zó veelomvatt<strong>en</strong>d,<br />
zó gr<strong>en</strong>zeloos groot <strong>en</strong> heerlijk kon alle<strong>en</strong> voortkom<strong>en</strong> uit Hem, die God, die lief<strong>de</strong> is;<br />
<strong>en</strong> niemand kon dit bek<strong>en</strong>d zijn dan <strong>de</strong> uitverkor<strong>en</strong><strong>en</strong>, aan wie Hij Zijn wil<br />
op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong>. En nu die is bek<strong>en</strong>d gemaakt in <strong>de</strong> Schrift, nu kunn<strong>en</strong> wij dat<br />
Schrifton<strong>de</strong>rwijs niet uitputt<strong>en</strong>. Het gaat al ons d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> te bov<strong>en</strong>. Wij kunn<strong>en</strong> alle<strong>en</strong><br />
uitroep<strong>en</strong> : „O, diepte <strong>de</strong>s rijkdoms, bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>r wijsheid <strong>en</strong> <strong>de</strong>r k<strong>en</strong>nis Gods! hoe on<strong>door</strong>zoekelijk<br />
zijn Zijne oor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>, <strong>en</strong> onnaspeurlijk Zijn weg<strong>en</strong>! Want wie heeft <strong>de</strong> zin<br />
<strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> gek<strong>en</strong>d? Of wie is Zijn raadsman geweest? Want uit Hem, <strong>en</strong> <strong>door</strong> Hem,<br />
<strong>en</strong> tot hem zijn alle ding<strong>en</strong>, Hem zij <strong>de</strong> heerlijkheid in <strong>de</strong>r eeuwigheid. Am<strong>en</strong>." 12<br />
12 Als <strong>de</strong> Bijbel, zulke waarhed<strong>en</strong> verkondig<strong>en</strong><strong>de</strong>, e<strong>en</strong> gans bijzon<strong>de</strong>r boek is, dan moet<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r<br />
twijfel Christ<strong>en</strong><strong>en</strong>, die <strong>de</strong>ze vasthoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> er in lev<strong>en</strong>, ook eig<strong>en</strong>aardige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn. Hun kijk op <strong>de</strong><br />
ding<strong>en</strong> is zeer verschill<strong>en</strong>d van die <strong>de</strong>r wereld. God te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, te gelov<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s gevall<strong>en</strong> is, zich<br />
te verheug<strong>en</strong> in <strong>de</strong> verlossing <strong>door</strong> Christus <strong>en</strong> in onze e<strong>en</strong>heid met Hem <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilig<strong>en</strong> Geest, <strong>en</strong><br />
Zijn komst uit <strong>de</strong> hemel<strong>en</strong> te verwacht<strong>en</strong>, - in één woord te gelov<strong>en</strong>, wat God in die Bijbel heeft<br />
geop<strong>en</strong>baard, is zó eig<strong>en</strong>aardig <strong>en</strong> zó verschill<strong>en</strong>d van <strong>de</strong> gangbare m<strong>en</strong>ing, dat het <strong>de</strong> naam Christ<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
wel zeer vreemd moet voorkom<strong>en</strong>. Maar helaas, zelfs on<strong>de</strong>r h<strong>en</strong>, die in <strong>de</strong> Bijbel als Gods Woord<br />
gelov<strong>en</strong>, zijn er nog vel<strong>en</strong>, die e<strong>en</strong> Schriftuurlijke blik hebb<strong>en</strong> op sommige punt<strong>en</strong>, zoals <strong>de</strong> verzo<strong>en</strong>ing,<br />
het geloof, <strong>en</strong>z., maar niet verstaan „<strong>de</strong> ganse raad Gods," <strong>en</strong> in hun blik op <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> <strong>de</strong> geest<br />
<strong>de</strong>zer wereld, het werk van <strong>de</strong> Heilig<strong>en</strong> Geest, <strong>en</strong> <strong>de</strong> plaats <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te, bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> zij niet <strong>de</strong> ding<strong>en</strong><br />
die Gods, maar die <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn.<br />
33
2. PROFETIE<br />
<strong>De</strong> Schrift bevat voorzegging<strong>en</strong>, die vervuld zijn. <strong>De</strong>ze voorzegging<strong>en</strong> zijn<br />
won<strong>de</strong>rbaar, zowel <strong>door</strong> het machtig vele, dat zij omvatt<strong>en</strong> in grote historische lijn<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> beginsel<strong>en</strong>, als <strong>door</strong> hun omstandige <strong>en</strong> fijnste <strong>de</strong>tails. Het eerste ging bov<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
geest, het twee<strong>de</strong> bov<strong>en</strong> <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing <strong>de</strong>r profet<strong>en</strong> uit.<br />
<strong>De</strong> hoofdinhoud <strong>de</strong>r profetie in <strong>de</strong> Schrift is in <strong>de</strong> laatste tijd on<strong>de</strong>rschat <strong>en</strong><br />
verwaarloosd on<strong>de</strong>r het voorw<strong>en</strong>dsel, dat het morele <strong>en</strong> geestelijke, het ethische<br />
elem<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> toch het voornaamste was. Dat is e<strong>en</strong> verwarring van<br />
d<strong>en</strong>kbeeld<strong>en</strong>. Heel <strong>de</strong> voorzegging in <strong>de</strong> Schrift is ethisch, of geestelijk, omdat zij<br />
betrekking heeft op het Koninkrijk Gods, <strong>en</strong> op <strong>de</strong> kern daarvan - Christus. Maar het<br />
geestelijk elem<strong>en</strong>t is nauw verbond<strong>en</strong> met <strong>de</strong> feit<strong>en</strong>, met <strong>de</strong> ope<strong>en</strong>volg<strong>en</strong><strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> gav<strong>en</strong> Gods aan Zijn volk. Dat Schriftuurlijke voorzegging zuiver ethisch<br />
is, vreemd van alle waarzeggerij, of vermelding van op zichzelf staan<strong>de</strong> feit<strong>en</strong> ter<br />
bevrediging van <strong>de</strong> nieuwsgierigheid, dat zij organisch verbond<strong>en</strong> is met het God<strong>de</strong>lijk<br />
on<strong>de</strong>rwijs aan Israël, vol van beginsel<strong>en</strong>, waarschuwing, leiding <strong>en</strong><br />
bemoediging voor het volk, waaraan zij gegev<strong>en</strong> werd, behoor<strong>de</strong> voor elk Bijbellezer<br />
volkom<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk te zijn. Maar ev<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk is het, dat <strong>de</strong> Schrift gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong><br />
voorzegt, die niemand had kunn<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>. Hoe kon het d<strong>en</strong>kbeeld in Abrahams<br />
hoofd <strong>en</strong> zelfs in dat van Mozes opkom<strong>en</strong>, dat in Abrahams zaad alle geslacht<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<br />
aar<strong>de</strong> gezeg<strong>en</strong>d zoud<strong>en</strong> word<strong>en</strong>? Wat e<strong>en</strong> won<strong>de</strong>rbare opvatting! Het is onmogelijk,<br />
dat iemand haar voor zijn rek<strong>en</strong>ing neemt, t<strong>en</strong>zij <strong>door</strong> directe op<strong>en</strong>baring. Het ethisch<br />
elem<strong>en</strong>t is in <strong>de</strong> Schrift onafschei<strong>de</strong>lijk van <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>; <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> zijn<br />
op<strong>en</strong>baring<strong>en</strong> Gods, tot leiding <strong>en</strong> vertroosting van Zijn volk.<br />
Lat<strong>en</strong> wij één <strong>en</strong>kel groot thema van die voorzegging<strong>en</strong> bezi<strong>en</strong>: <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van<br />
<strong>de</strong> Heere Jezus Christus. Het gehele lev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heiland, van Zijn geboorte tot Zijn<br />
hemelvaart <strong>en</strong> Zijn z<strong>en</strong>d<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heilige Geest, kan beschrev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
woord<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. <strong>De</strong> gehele lev<strong>en</strong>sgeschied<strong>en</strong>is van Christus in<br />
grote trekk<strong>en</strong>, zowel als in <strong>de</strong> kleinste bijzon<strong>de</strong>rhed<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> wij buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> vier<br />
Evangeliën, <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest in <strong>de</strong> Schrift voorzegd.<br />
Wij vrag<strong>en</strong> in <strong>de</strong> eerste plaats naar Zijn geboorte.<br />
G<strong>en</strong>. 3 :18 zegt ons na<strong>dr</strong>ukkelijk, dat Hij zal zijn het zaad <strong>de</strong>r vrouw; terwijl Jesaja<br />
ons verhaalt, dat <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> Verlosser, <strong>de</strong> grot<strong>en</strong> Immanuël, e<strong>en</strong> maagd zal zijn<br />
<strong>en</strong> dat dit ons gebor<strong>en</strong> Kind, <strong>de</strong>ze ons gegev<strong>en</strong> Zoon, zal het<strong>en</strong>: Won<strong>de</strong>rlijk, Raad,<br />
Sterke God, Va<strong>de</strong>r <strong>de</strong>r eeuwigheid, Vre<strong>de</strong>vorst.<br />
En dan vrag<strong>en</strong> we ver<strong>de</strong>r: Wi<strong>en</strong>s Zoon zal <strong>de</strong>ze Messias zijn? En <strong>de</strong> Schrift wijst op<br />
Sem, want „Jafeth zal won<strong>en</strong> in <strong>de</strong> t<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van Sem," <strong>en</strong> ver<strong>de</strong>r op Abraham, <strong>en</strong> nog<br />
ver<strong>de</strong>r op Izak (on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> als hij wordt van Ismaël) <strong>en</strong> nog ver<strong>de</strong>r op Jakob: <strong>en</strong> uit<br />
<strong>de</strong> twaalf zon<strong>en</strong> van Jakob zon<strong>de</strong>rt <strong>de</strong> patriarch op zijn sterfbed <strong>de</strong> stam van Juda af;<br />
uit <strong>de</strong>z<strong>en</strong> zal <strong>de</strong> Silo kom<strong>en</strong>, Wie <strong>de</strong> volker<strong>en</strong> gehoorzaam zull<strong>en</strong> zijn.<br />
Maar <strong>de</strong> Schrift beschrijft nog na<strong>de</strong>r. <strong>De</strong> zoon van Isaï, David, ontvangt <strong>de</strong> belofte van<br />
<strong>de</strong> grot<strong>en</strong> Koning <strong>en</strong> Verlosser. En daarmee wordt ons bek<strong>en</strong>d gemaakt, dat <strong>de</strong><br />
Messias zal zijn God <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s; gebor<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong> vrouw <strong>en</strong> wel e<strong>en</strong> maagd; e<strong>en</strong> Semiet,<br />
e<strong>en</strong> nakomeling van Abraham, Izak <strong>en</strong> Jakob; uit <strong>de</strong> stam van Juda; uit het huis van<br />
David.<br />
En waar zal Hij gebor<strong>en</strong> word<strong>en</strong>? Wij zoud<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong> wijz<strong>en</strong> uit het Oost<strong>en</strong>,<br />
veron<strong>de</strong>rstell<strong>en</strong> in Jeruzalem, <strong>de</strong> heilige stad, <strong>de</strong> stad <strong>de</strong>s grot<strong>en</strong> Konings. Maar Micha<br />
weet het an<strong>de</strong>rs, hij wijst op Bethlehem Errata, klein on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> van Juda,<br />
,,uit u zal Mij voortkom<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> Heerser zal zijn in Israël, <strong>en</strong> Wi<strong>en</strong>s uitgang<strong>en</strong> zijn<br />
34
vanouds, van <strong>de</strong> dag<strong>en</strong> <strong>de</strong>r eeuwigheid."<br />
Wanneer zal Hij gebor<strong>en</strong> word<strong>en</strong>? Jakob voorspelt het tijdstip: „<strong>De</strong> scepter zal van<br />
Juda niet wijk<strong>en</strong>, noch <strong>de</strong> wetgever van tuss<strong>en</strong> zijn voet<strong>en</strong>, totdat Silo komt." Daniël<br />
verdui<strong>de</strong>lijkt dit, als hij schrijft over <strong>de</strong> zev<strong>en</strong>tig period<strong>en</strong> van zev<strong>en</strong> wek<strong>en</strong>, die<br />
verlop<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> van het og<strong>en</strong>blik af, dat het bevel uitgaat om Jeruzalem te herstell<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> op te bouw<strong>en</strong> tot op <strong>de</strong> komst van <strong>de</strong> Messias.<br />
Gebor<strong>en</strong> in Bethlehem, moet Hij naar Egypte gebracht, zoals Hoséa zegt: „Ik heb<br />
Mijn Zoon uit Egypte geroep<strong>en</strong>!"<br />
Hoe zal <strong>de</strong> wereld voor Zijn komst word<strong>en</strong> voorbereid?<br />
Welke gebeurt<strong>en</strong>is zal Zijn adv<strong>en</strong>t inluid<strong>en</strong>? Jesaja <strong>en</strong> Maléachi zegg<strong>en</strong> ons, dat het<br />
e<strong>en</strong> man zal wez<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> heraut: „e<strong>en</strong> stem <strong>de</strong>s roep<strong>en</strong>d<strong>en</strong> in <strong>de</strong> woestijn: Bereidt <strong>de</strong><br />
weg <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>; maakt recht in <strong>de</strong> wil<strong>de</strong>rnis e<strong>en</strong> baan voor onz<strong>en</strong> God!"<br />
En wat zal Zijn karakter zijn? „Ziet, mijn Knecht, Di<strong>en</strong> Ik on<strong>de</strong>rsteun, Mijn<br />
Uitverkor<strong>en</strong>e, in D<strong>en</strong>welk<strong>en</strong> Mijn ziel e<strong>en</strong> welbehag<strong>en</strong>, heeft! Ik heb Mijn Geest op<br />
Hem gegev<strong>en</strong>, Hij zal het recht <strong>de</strong> Heid<strong>en</strong><strong>en</strong> voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Hij zal niet schreeuw<strong>en</strong>,<br />
noch Zijn stem verheff<strong>en</strong>, noch Zijn stem op <strong>de</strong> straat hor<strong>en</strong> lat<strong>en</strong>. Het gekrookte riet<br />
zal Hij niet verbrek<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> rok<strong>en</strong><strong>de</strong> vlaswiek zal Hij niet uitbluss<strong>en</strong>."<br />
En wat zal Zijn werk wez<strong>en</strong>? „<strong>De</strong>r blind<strong>en</strong> og<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> op<strong>en</strong>gedaan word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong>r<br />
dov<strong>en</strong> or<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> geop<strong>en</strong>d word<strong>en</strong>. Alsdan zal <strong>de</strong> kreupele spring<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> hert, <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> tong <strong>de</strong>s stomm<strong>en</strong> zal juich<strong>en</strong>."<br />
En <strong>de</strong> inhoud van Zijn prediking? „<strong>De</strong> Geest <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> Heer<strong>en</strong> is op Mij, omdat <strong>de</strong><br />
Heere Mij gezalfd heeft, om e<strong>en</strong> blij<strong>de</strong> boodschap te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>de</strong> zachtmoedig<strong>en</strong>. <strong>De</strong><br />
Heere Heere heeft Mij e<strong>en</strong> tong <strong>de</strong>r geleerd<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>, opdat Ik wete met <strong>de</strong> moe<strong>de</strong><br />
e<strong>en</strong> woord te rechter tijd te sprek<strong>en</strong>, Hij wekt Mij het oor, dat Ik hore, gelijk die<br />
geleerd word<strong>en</strong>."<br />
Hoe zal het volk Hem ontvang<strong>en</strong>? „Hij was veracht <strong>en</strong> <strong>de</strong> onwaardigste on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>." <strong>De</strong> bouwlied<strong>en</strong> verwierp<strong>en</strong> <strong>de</strong> ste<strong>en</strong>.<br />
Zal Hij als <strong>de</strong> Koning van Jeruzalem optred<strong>en</strong> <strong>en</strong> op welke wijze? Zacharia zegt het<br />
ons: „Zie, uw Koning zal u kom<strong>en</strong>, rechtvaardig <strong>en</strong> Hij is e<strong>en</strong> Heiland; arm <strong>en</strong><br />
rijd<strong>en</strong><strong>de</strong> op e<strong>en</strong> ezel, <strong>en</strong> op e<strong>en</strong> veul<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> jong <strong>de</strong>r ezelinn<strong>en</strong>."<br />
En wat zal het ein<strong>de</strong> zijn van Zijn lev<strong>en</strong> op aar<strong>de</strong>? Daniël zegt ons, dat Hij<br />
„uitgeroeid" zal word<strong>en</strong>.<br />
En wie zal Hem overlever<strong>en</strong> in <strong>de</strong> hand Zijner vijand<strong>en</strong>? <strong>De</strong> Psalmist verhaalt het ons:<br />
e<strong>en</strong> van Zijn vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, hij die met Hem het brood eet. En Zacharia noemt <strong>de</strong> prijs,<br />
waarvoor Hij verrad<strong>en</strong> zal word<strong>en</strong>: <strong>de</strong>rtig zilver<strong>en</strong> p<strong>en</strong>ning<strong>en</strong>.<br />
Zull<strong>en</strong> Zijn discipel<strong>en</strong> Hem ter zij<strong>de</strong> staan in Zijn laatste lijd<strong>en</strong>? Nee, <strong>de</strong> Her<strong>de</strong>r zal<br />
geslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> schap<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> verstrooid word<strong>en</strong>.<br />
En hoe zal Hij sterv<strong>en</strong>? Hij is het Lam; <strong>en</strong> Hij zal e<strong>en</strong> langzame, pijnlijke dood<br />
sterv<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> be<strong>en</strong> van Hem zal gebrok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Mozes leert ons, dat Zijn bloed<br />
vergot<strong>en</strong> moet word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat Hij als <strong>de</strong> slang in <strong>de</strong> woestijn verhoogd zal word<strong>en</strong>.<br />
Zacharia voegt nog e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re trek aan het lijd<strong>en</strong> toe: Hij zal <strong>door</strong>stok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. En<br />
het is alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> dood <strong>door</strong> kruisiging, die aan al <strong>de</strong>ze bijzon<strong>de</strong>rhed<strong>en</strong> beantwoordt.<br />
En wat geschied<strong>de</strong> nog tijd<strong>en</strong>s Zijn kruisiging? In <strong>de</strong> 22 e Psalm staat: „All<strong>en</strong>, die Mij<br />
zi<strong>en</strong>, bespott<strong>en</strong> Mij, zij stek<strong>en</strong> <strong>de</strong> lip uit, zij schudd<strong>en</strong> het hoofd, zegg<strong>en</strong><strong>de</strong>: Hij heeft<br />
het op <strong>de</strong> Heere gew<strong>en</strong>teld, dat Hij Hem nu uithelpe, dat Hij Hem red<strong>de</strong>, <strong>de</strong>wijl Hij<br />
lust aan Hem heeft. Ik b<strong>en</strong> uitgestort als water, <strong>en</strong> al Mijn be<strong>en</strong><strong>de</strong>r<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zich<br />
vane<strong>en</strong> gescheid<strong>en</strong>. Mijn kracht is ver<strong>dr</strong>oogd als e<strong>en</strong> potscherf <strong>en</strong> Mijn tong kleeft aan<br />
Mijn gehemelte. Zij <strong>de</strong>l<strong>en</strong> Mijn kle<strong>de</strong>r<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r zich <strong>en</strong> werp<strong>en</strong> het lot over Mijn<br />
gewaad."<br />
Wat was er meer, dat Zijn dood k<strong>en</strong>merkte? „Hij <strong>de</strong>ed Zijn mond niet op<strong>en</strong>. Hij is als<br />
35
e<strong>en</strong> lam ter slachting geleid <strong>en</strong> als e<strong>en</strong> schaap, dat stom is voor het aangezicht zijner<br />
scheer<strong>de</strong>rs, alzo <strong>de</strong>ed Hij Zijn mond niet op<strong>en</strong>. Hij was on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> misdadigers gerek<strong>en</strong>d."<br />
En waarom leed Hij? Jesaja antwoordt: „Hij is om onze overtreding<strong>en</strong> verwond <strong>en</strong> om<br />
onze ongerechtighed<strong>en</strong> is Hij verbrijzeld; <strong>de</strong> straf, die ons d<strong>en</strong> vre<strong>de</strong> br<strong>en</strong>gt, was op<br />
Hem, <strong>en</strong> <strong>door</strong> Zijn striem<strong>en</strong> is ons g<strong>en</strong>ezing geword<strong>en</strong>."<br />
War<strong>en</strong> het alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, die Hem <strong>de</strong>d<strong>en</strong> lijd<strong>en</strong>? Jesaja zegt: „Het behaag<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
Heere Hem te verbrijzel<strong>en</strong>: Hij heeft Hem krank gemaakt." Zacharia getuigt:<br />
„Zwaard! ontwaak teg<strong>en</strong> Mijn Her<strong>de</strong>r, <strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> Man, die Mijn metgezel is, sla di<strong>en</strong><br />
Her<strong>de</strong>r." En met <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van David moet Zijn ziel uitroep<strong>en</strong>: „Mijn God, Mijn<br />
God, waarom hebt Gij Mij verlat<strong>en</strong>?"<br />
Zal Hij in het graf blijv<strong>en</strong>? David antwoordt: „Gij zult Mijn ziel in <strong>de</strong> hel niet<br />
verlat<strong>en</strong>, Gij zult niet toelat<strong>en</strong>, dat uw Heilige ver<strong>de</strong>rving zie." „<strong>De</strong> ste<strong>en</strong>, di<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
bouwlied<strong>en</strong> verworp<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> is geword<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> hoofd <strong>de</strong>s hoeks," <strong>en</strong> het is Jona's<br />
geschied<strong>en</strong>is die hetzelf<strong>de</strong> voorspelt. En Hoséa spreekt van <strong>de</strong> <strong>de</strong>rd<strong>en</strong> dag als <strong>de</strong> dag<br />
<strong>de</strong>r herleving.<br />
En na zijn opstanding? <strong>De</strong> 68 e Psalm zegt: „Gij zijt opgevar<strong>en</strong> in <strong>de</strong> hoogte; Gij hebt<br />
<strong>de</strong> gevang<strong>en</strong>is gevankelijk gevoerd; Gij hebt gav<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om uit te <strong>de</strong>l<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, ja ook <strong>de</strong> we<strong>de</strong>rhorig<strong>en</strong> om bij U te won<strong>en</strong>, o Heere God t"<br />
En in e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> Psalm staat geschrev<strong>en</strong>: „<strong>De</strong> Heere heeft gezegd tot mijn<strong>en</strong> Heere:<br />
zit aan Mijn rechterhand totdat Ik Uw vijand<strong>en</strong> gezet zal hebb<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> voetbank<br />
Uwer voet<strong>en</strong>."<br />
Zo bezitt<strong>en</strong> wij dan het lev<strong>en</strong> van Christus in Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. G<strong>en</strong>. 3 : 15; 9 :<br />
26, 27; 12 : 3; 27 : 20, 21; 49 : 8-10; Jes. 8 : 14; 9 : 6; 11 : 1-10; 2 Sam. 7; Micha 5 : 1;<br />
Dan. 9; Hoséa 2 : 1; Jes. 40 <strong>en</strong> Mal. 3; Jes. 42; 35; 41; 53; Zach. 11 : 13; 12 : 10; 13 :<br />
7; Ps. 41 : 10; Ex. 12 : 46; Ps. 22; 16; 68 : 19; 110 1; 118 : 22, 23.<br />
Het beeld van <strong>de</strong> Messias in zijn grote grondtrekk<strong>en</strong> ging te all<strong>en</strong> tij<strong>de</strong> bov<strong>en</strong> het<br />
begrip van Israël, <strong>en</strong> zelfs van <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>. En na <strong>de</strong> vervulling zelfs was het nieuw<br />
voor het volk, an<strong>de</strong>rs dan zij zich hadd<strong>en</strong> voorgesteld, hoog verhev<strong>en</strong> bov<strong>en</strong> hun<br />
gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwachting<strong>en</strong>. En het omstandig verhaal van <strong>de</strong> vervulling in<br />
won<strong>de</strong>rvolle <strong>de</strong>tails, wie kan dat uit natuurlijke red<strong>en</strong><strong>en</strong> verklar<strong>en</strong>?<br />
<strong>De</strong> profet<strong>en</strong> schrev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> Gods, zoals „<strong>de</strong> Geest die in h<strong>en</strong> was, beduid<strong>de</strong><br />
<strong>en</strong> te vor<strong>en</strong> getuig<strong>de</strong> het lijd<strong>en</strong>, dat op Christus kom<strong>en</strong> zou <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid daarna<br />
volg<strong>en</strong><strong>de</strong>."<br />
Zij hadd<strong>en</strong> niet het inzicht van grote geest<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> toekom<strong>en</strong><strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is,<br />
gebaseerd op hun diepe k<strong>en</strong>nis van het hed<strong>en</strong>. Het was e<strong>en</strong> God<strong>de</strong>lijke voorzegging<br />
van gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, nauw verbond<strong>en</strong> met het Koninkrijk Gods. Het was niet in<br />
overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> gewone wett<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r wereld beheers<strong>en</strong>,<br />
maar in harmonie met <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> van dat God<strong>de</strong>lijk Koninkrijk, zoals die t<strong>en</strong> <strong>de</strong>le<br />
reeds war<strong>en</strong> afgekondigd <strong>en</strong> zoals die in <strong>de</strong> toekomst volledig zoud<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geop<strong>en</strong>baard.<br />
<strong>De</strong> voorvall<strong>en</strong>, die uitgekoz<strong>en</strong> zijn, munt<strong>en</strong> niet uit <strong>door</strong> wat treft als bijzon<strong>de</strong>r<br />
gewichtig; terwijl juist wat ons toeschijnt van groot belang te wez<strong>en</strong>, vaak<br />
stilzwijg<strong>en</strong>d wordt voorbijgegaan.<br />
Maar in <strong>de</strong> grot<strong>en</strong> dag zal het uitkom<strong>en</strong> hoe <strong>de</strong> profetie meer licht wierp op <strong>de</strong><br />
geschied<strong>en</strong>is dan <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is op <strong>de</strong> profetie.<br />
<strong>De</strong>ze opmerking<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> volstaan om aan te ton<strong>en</strong>, hoe <strong>de</strong> voorzegging <strong>de</strong>r Schrift<br />
zuiver geestelijk is <strong>en</strong> onafschei<strong>de</strong>lijk verbond<strong>en</strong> aan haar gehele leer <strong>en</strong> historie. Daar<br />
kan aan toegevoegd word<strong>en</strong> dat, hoewel het volk, tot hetwelk die profetie gericht was<br />
36
<strong>en</strong> zelfs <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> persoonlijk, niet t<strong>en</strong> volle <strong>de</strong> 'ding<strong>en</strong>, <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest<br />
bedoeld, verstond<strong>en</strong>, niettemin die profetie zich altijd aansloot bij <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
omstandighed<strong>en</strong>, beproeving<strong>en</strong> <strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> van het volk dier dag<strong>en</strong>. Zij was e<strong>en</strong> waarschuwing<br />
teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> god<strong>de</strong>loze richting <strong>en</strong> e<strong>en</strong> bemoediging voor <strong>de</strong> Godvrez<strong>en</strong><strong>de</strong>, <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> vernieuw<strong>de</strong> proef tot scheiding van e<strong>de</strong>l <strong>en</strong> one<strong>de</strong>l. (Zie Jes. 4066, Dan. 9, <strong>en</strong>z.)<br />
Het won<strong>de</strong>r is <strong>de</strong> tuss<strong>en</strong>komst van Gods g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> in <strong>de</strong> daad, <strong>de</strong> profetie is <strong>de</strong><br />
tuss<strong>en</strong>komst van Gods g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> in het getuig<strong>en</strong>is. Bei<strong>de</strong> verton<strong>en</strong> zich teg<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
achtergrond van 's m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> val; bei<strong>de</strong> zijn <strong>door</strong> <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke wijsheid, die haar<br />
kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> opvoedt <strong>en</strong> <strong>de</strong> wereld regeert, bedoeld als steun <strong>en</strong> troost voor <strong>de</strong> kud<strong>de</strong>, <strong>en</strong><br />
verharding van d<strong>en</strong>. god<strong>de</strong>loze.<br />
Maar <strong>de</strong> profetie - <strong>en</strong> daar gaat het ons hier in <strong>de</strong> eerste plaats om - is e<strong>en</strong> bewijs voor<br />
<strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijk<strong>en</strong> oorsprong <strong>de</strong>r Schrift.. Haar kracht is, in teg<strong>en</strong>stelling met die van het<br />
won<strong>de</strong>r, niet afhankelijk van <strong>de</strong> geloofwaardigheid <strong>de</strong>r getuig<strong>en</strong>. Zij is 'haar eig<strong>en</strong><br />
bewijs. Zij wordt vervuld voor <strong>de</strong> og<strong>en</strong> <strong>de</strong>r wereld. <strong>De</strong> Jod<strong>en</strong>, Tyrus, Babylon, Ninevé<br />
<strong>de</strong>monstrer<strong>en</strong> voor all<strong>en</strong>, die og<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> om te zi<strong>en</strong>, dat wij het profetisch woord<br />
hebb<strong>en</strong>, dat zeer vast is <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> mond <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> heeft gesprok<strong>en</strong>. <strong>De</strong> woord<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<br />
profet<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> hun beste uitlegging in <strong>de</strong> teg<strong>en</strong>woordige toestand van volk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
land<strong>en</strong> van welke zij sprak<strong>en</strong>; <strong>en</strong> alle m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> Heere God, die<br />
alle<strong>en</strong> van <strong>de</strong> aanvang af het ein<strong>de</strong> weet, <strong>de</strong>ze ding<strong>en</strong> aan Zijn knecht<strong>en</strong>, <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>,<br />
heeft geop<strong>en</strong>baard. 13<br />
In het bestaan <strong>de</strong>r Joodse natie zi<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> meest treff<strong>en</strong><strong>de</strong> vervulling <strong>de</strong>r profetie.<br />
Veertig eeuw<strong>en</strong> zijn verkop<strong>en</strong> sinds <strong>de</strong> eerste belofte voor dat volk aan Abraham werd<br />
gegev<strong>en</strong>. Zoals Bileam voorzeg<strong>de</strong>, woont dit volk alle<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> volk<strong>en</strong><br />
niet gerek<strong>en</strong>d.<br />
Waar <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> Egypt<strong>en</strong>ar<strong>en</strong>, Assyriërs, Chal<strong>de</strong>eën <strong>en</strong> Romein<strong>en</strong>, - <strong>de</strong> machtigste<br />
volk<strong>en</strong> die <strong>de</strong> wereld ooit gezi<strong>en</strong> heeft, - verdw<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn, bestaat Israël, <strong>en</strong> heeft al <strong>de</strong><br />
vreselijke ramp<strong>en</strong> <strong>en</strong> vervolging<strong>en</strong>, die over h<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong>, overleefd. Uit hun eig<strong>en</strong><br />
land ver<strong>dr</strong>ev<strong>en</strong>, verstrooid on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> natiën, eeuw<strong>en</strong>lang verstok<strong>en</strong> van het voorrecht<br />
om land te mog<strong>en</strong> bezitt<strong>en</strong>, blootgesteld aan belediging, roof, <strong>en</strong> vervolging<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
grootste wreedheid, bestaan zij nog in grot<strong>en</strong> getale, vol <strong>en</strong>ergie, krachtig naar<br />
lichaam <strong>en</strong> geest, ev<strong>en</strong> geheimzinnig in hun aanzijn als in hun isolem<strong>en</strong>t.<br />
Te midd<strong>en</strong> <strong>de</strong>r talloze veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r volk<strong>en</strong>, blijft Israël het<br />
historische volk, of, zoals Jesaja zijn volk noemt, „het eeuwige volk"; (Jes. 44 : 7.<br />
Hebr.) e<strong>en</strong> getuige van <strong>de</strong> heilige geschied<strong>en</strong>is, zoals zij in <strong>de</strong> Schrift is geboekt, e<strong>en</strong><br />
on<strong>de</strong>rpand voor <strong>de</strong> vervulling van e<strong>en</strong> nog groter <strong>en</strong> heerlijker Godsregering.<br />
En waar <strong>de</strong> wijsgerige spitsvondighed<strong>en</strong> onzer eeuw zich met weerzin afker<strong>en</strong> van alle<br />
onmid<strong>de</strong>llijk ingrijp<strong>en</strong> Gods, hetzij in het verled<strong>en</strong> zoals <strong>de</strong> historie, hetzij in <strong>de</strong><br />
toekomst zoals <strong>de</strong> profetie <strong>de</strong>r Heilige Schrift dat vermeldt, zijn daar <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> als het<br />
13 In het laatste <strong>de</strong>r dag<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> wij daarop lett<strong>en</strong> ... Al <strong>de</strong> volk<strong>en</strong>, die in ou<strong>de</strong> tijd<strong>en</strong> vijand<strong>en</strong> van Israël<br />
war<strong>en</strong>, zijn volkom<strong>en</strong> uitgeroeid, uitgezon<strong>de</strong>rd <strong>de</strong> Arabier<strong>en</strong>, die nog altijd in <strong>de</strong> buurschap hunner<br />
broe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> won<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Jod<strong>en</strong> zijn verstrooid on<strong>de</strong>r alle natiën, verspreid in alle land<strong>en</strong>, <strong>en</strong> toch ver van<br />
ie<strong>de</strong>r volk. Ju<strong>de</strong>a, Ammon, Moab, Edom, het land <strong>de</strong>r Filistijn<strong>en</strong>, zijn e<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> gebrandmerkt. E<strong>en</strong><br />
vlakte, waar <strong>de</strong> vissers hun nett<strong>en</strong> spreid<strong>en</strong>, dat is <strong>de</strong> profetische verteg<strong>en</strong>woordigster van het vorstelijk<br />
Tyrus ... <strong>de</strong> voornaamste plaats van Ammon is e<strong>en</strong> stal voor kamel<strong>en</strong>, die van Moab e<strong>en</strong> volkom<strong>en</strong><br />
ruïne; <strong>de</strong> tempels van Petra e<strong>en</strong> woonplaats van uil<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het woord <strong>de</strong>s Her<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> hoofdstad van<br />
Edom is op zijn rots met e<strong>en</strong> ijzer<strong>en</strong> griffie voor eeuwig opgetek<strong>en</strong>d. Het grote Babylon is e<strong>en</strong><br />
ste<strong>en</strong>hoop geword<strong>en</strong> ... <strong>De</strong> geest <strong>de</strong>r profetie, die <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r wereld voorzag <strong>en</strong> voorzeg<strong>de</strong>, <strong>en</strong><br />
sted<strong>en</strong> tek<strong>en</strong><strong>de</strong> in volkom<strong>en</strong> verwoesting, terwijl zij nog praald<strong>en</strong> in al <strong>de</strong> trots van hun macht, heeft<br />
nooit leug<strong>en</strong> gek<strong>en</strong>d; <strong>en</strong> <strong>de</strong> voorzeg<strong>de</strong> oor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> letterlijk vervuld, totdat <strong>de</strong> waarheid van ie<strong>de</strong>re<br />
tittel of jota <strong>door</strong> <strong>de</strong> uitkomst was bevestigd. Dr Keith, <strong>De</strong>monstration of Truth pp. 13 <strong>en</strong> 388.<br />
37
lev<strong>en</strong>d kek<strong>en</strong> <strong>en</strong> onweerlegbaar bewijs van <strong>de</strong> waarheid <strong>de</strong>s Bijbels. Won<strong>de</strong>r <strong>en</strong><br />
profetie vind<strong>en</strong> daarin hun lev<strong>en</strong>d ged<strong>en</strong>ktek<strong>en</strong>. Ge<strong>en</strong> won<strong>de</strong>r dat <strong>de</strong> grootste wijsgeer<br />
onzer eeuw, Hegel, voel<strong>de</strong> hoe <strong>de</strong> Joodse geschied<strong>en</strong>is e<strong>en</strong> duister, verwarr<strong>en</strong>d <strong>en</strong><br />
onverklaarbaar verschijnsel was. Het is het won<strong>de</strong>r <strong>de</strong>r historie, zowel als <strong>de</strong> historie<br />
van het won<strong>de</strong>r; zijn <strong>en</strong>ige verklaring is Jezus Christus, <strong>de</strong> Zoon Gods, het licht tot<br />
verlichting <strong>de</strong>r Heid<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid van Zijn volk Israël.<br />
E<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d God, on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> van <strong>de</strong> afgod<strong>en</strong>, hetzij <strong>de</strong> god<strong>en</strong> <strong>de</strong>r heid<strong>en</strong><strong>en</strong> of <strong>de</strong><br />
abstracte god <strong>de</strong>r wijsbegeerte, vor<strong>de</strong>rt op als e<strong>en</strong> zijner persoonlijke eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis <strong>de</strong>r toekom<strong>en</strong><strong>de</strong> ding<strong>en</strong>. „Br<strong>en</strong>gt ulie<strong>de</strong>r twistzaak voor, zegt <strong>de</strong> Heere;<br />
br<strong>en</strong>gt uw vaste bewijsred<strong>en</strong><strong>en</strong> bij, zegt <strong>de</strong> Koning van Jakob. Laat h<strong>en</strong> voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ons verkondig<strong>en</strong> <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die gebeur<strong>en</strong> zull<strong>en</strong>; verkondigt ding<strong>en</strong>, die hierna<br />
kom<strong>en</strong> zull<strong>en</strong>, opdat wij wet<strong>en</strong>, dat gij god<strong>en</strong> zijt." En we<strong>de</strong>rom: „Ziet, <strong>de</strong> voorgaan<strong>de</strong><br />
ding<strong>en</strong> zijn gekom<strong>en</strong> <strong>en</strong> nieuwe ding<strong>en</strong> verkondig Ik, eerdat zij uitspruit<strong>en</strong> doe Ik<br />
ulied<strong>en</strong> die hor<strong>en</strong>." ( Jes. 41 : 2123; Jes. 45 : 1821; Jes. 42 : 9.)<br />
Zelfs <strong>de</strong> koning van Babel, Nebukadnézar, e<strong>en</strong> heid<strong>en</strong>, riep uit: „Het is <strong>de</strong> waarheid,<br />
dat ulie<strong>de</strong>r God e<strong>en</strong> God <strong>de</strong>r god<strong>en</strong> is, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> Heer <strong>de</strong>r koning<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Die <strong>de</strong><br />
verborg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> op<strong>en</strong>baart, <strong>de</strong>wijl gij <strong>de</strong>ze verborg<strong>en</strong>heid hebt kunn<strong>en</strong> op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>."<br />
(Dan. 2 : 47.)<br />
Alzo verklaart God Zelf <strong>de</strong> profetie als <strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring <strong>en</strong> het bewijs Zijner<br />
won<strong>de</strong>rvolle wijsheid <strong>en</strong> oneindige oppermacht <strong>en</strong> gezond<strong>en</strong> om ons te ton<strong>en</strong>, hoe Hij<br />
bemoei<strong>en</strong>is met ons maakt, <strong>en</strong> om ons te versterk<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> aanvall<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
dwaling. Gezond, onbedorv<strong>en</strong>, natuurlijk verstand zal dan ook <strong>de</strong> profetie als e<strong>en</strong><br />
zeker bewijs van bov<strong>en</strong>natuurlijk gezag erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>; <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> het vals vernuft <strong>en</strong> het<br />
pseudospiritualisme onzer eeuw, van <strong>de</strong> <strong>dr</strong>omerige hoogte zijner bespiegel<strong>en</strong><strong>de</strong> wijsheid,<br />
heeft met smal<strong>en</strong><strong>de</strong> vaagheid kunn<strong>en</strong> red<strong>en</strong>er<strong>en</strong> over <strong>de</strong> profetie als e<strong>en</strong> bewijs<br />
voor <strong>de</strong> waarheid <strong>de</strong>r Schrift.<br />
En ie<strong>de</strong>re vervulling van <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, die voorzegd zijn, hetzij dit feit in <strong>de</strong><br />
Schrift zelf vermeld is (zoals <strong>de</strong> profetie omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> wegvoering, naar Babel, Cyrus,<br />
<strong>en</strong>z.) of bek<strong>en</strong>d uit <strong>de</strong> historie (zoals <strong>de</strong> verwoesting van Jeruzalem, <strong>de</strong> verstrooiing<br />
<strong>de</strong>r Jod<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z.) verstevig<strong>en</strong> <strong>de</strong> vastheid van het profetisch woord, zodat wij met<br />
zekerheid verwacht<strong>en</strong>, dat God niets do<strong>en</strong> zal dan op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong> <strong>de</strong> verborg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>, aan<br />
Zijn knecht<strong>en</strong>, <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, bek<strong>en</strong>d gemaakt; t<strong>en</strong> volle overtuigd, dat <strong>de</strong> Schrift <strong>de</strong><br />
woord<strong>en</strong> bevat tot onze leiding <strong>en</strong> vertroosting, gewaarmerkt als ze zijn <strong>door</strong> het tek<strong>en</strong><br />
van God aan Mozes gegev<strong>en</strong>. (<strong>De</strong>ut. 18 : 2022.)<br />
3. DE APARTE PLAATS VAN HET BOEK<br />
Vergelijk <strong>de</strong> Bijbel met <strong>de</strong> apocrief<strong>en</strong>. Welk e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rscheid! Uitw<strong>en</strong>dig is <strong>de</strong><br />
scheiding tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> canonieke <strong>en</strong> apocriefe boek<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> aangegev<strong>en</strong>. Maar wie,<br />
die <strong>de</strong> goed<strong>en</strong> oud<strong>en</strong> wijn geproefd heeft, kan het slappe, verdun<strong>de</strong> m<strong>en</strong>gsel van<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>werk daarvoor houd<strong>en</strong>? Wat is kaf bij kor<strong>en</strong>? Wij behoev<strong>en</strong> daarom <strong>de</strong><br />
betek<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r apocrief<strong>en</strong> niet te on<strong>de</strong>rschatt<strong>en</strong>, althans niet, die han<strong>de</strong>l<strong>en</strong> over <strong>de</strong> tijd<br />
tuss<strong>en</strong> Maleachi <strong>en</strong> Mattheus. <strong>De</strong> geschied<strong>en</strong>is van Gods volk in dit tijdperk is hoogst<br />
belangrijk <strong>en</strong> gewichtig, het lijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> het geloof <strong>de</strong>r Maccabeën opbouw<strong>en</strong>d <strong>en</strong><br />
bemoedig<strong>en</strong>d. <strong>De</strong> ontwikkeling van leerstellige inzicht<strong>en</strong> is na te speur<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> apocriefe geschrift<strong>en</strong> Maar on<strong>de</strong>r het lez<strong>en</strong> is het <strong>de</strong> stem <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,<br />
die we beluister<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet <strong>de</strong> Stem „voortijds veelmal<strong>en</strong> <strong>en</strong> op velerlei wijze, tot <strong>de</strong><br />
va<strong>de</strong>r<strong>en</strong> gesprok<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>."<br />
Welk e<strong>en</strong> verschil tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> vier Evangeliën <strong>en</strong> <strong>de</strong> apocriefe Evangeliën! Hoe<br />
kin<strong>de</strong>rachtig zijn <strong>de</strong> won<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> overlevering toeschrijft aan Hem,<br />
38
die in al Zijn werk <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r toon<strong>de</strong> <strong>en</strong> verheerlijkte! 1) 14<br />
En <strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong> van <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, die onmid<strong>de</strong>llijk op <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> volgd<strong>en</strong>, schoon<br />
<strong>en</strong> goed als zij zijn, br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> nog schitter<strong>en</strong><strong>de</strong>r het won<strong>de</strong>rbare <strong>de</strong>r geïnspireer<strong>de</strong><br />
apostolische briev<strong>en</strong> aan het licht, hun onpeilbare diept<strong>en</strong>, hun hemelse e<strong>en</strong>voud, hun<br />
bewon<strong>de</strong>r<strong>en</strong>swaardige conc<strong>en</strong>tratie, hun <strong>door</strong>zichtige klaarheid, hun universaliteit, in<br />
één woord hun God<strong>de</strong>lijk karakter. 15<br />
4. DE WONDERBARE BESCHERMING VAN DE BIJBEL<br />
Het is e<strong>en</strong> won<strong>de</strong>r hoe dit getuig<strong>en</strong>is bewaard bleef. <strong>De</strong> Jod<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zorgvuldig<br />
gewaakt over <strong>de</strong> letter hunner gewij<strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong>. <strong>De</strong> nauwkeurigste <strong>en</strong> ijverigste<br />
nasporing<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> niet an<strong>de</strong>rs dan <strong>en</strong>ige onbeduid<strong>en</strong><strong>de</strong> verschill<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
manuscript<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>. En ofschoon zo wel <strong>de</strong> Hebreeuwse als <strong>de</strong> Griekse<br />
Schrift<strong>en</strong> vaak het voorwerp war<strong>en</strong> van vijan<strong>de</strong>lijke vervolging, - wreedheid noch<br />
vindingrijkheid van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> hun bestaan kunn<strong>en</strong> vernietig<strong>en</strong>. 16<br />
Dit wordt nog won<strong>de</strong>rlijker, wanneer we nagaan <strong>door</strong> wie <strong>de</strong>ze Schrift<strong>en</strong> zijn<br />
bewaard. <strong>De</strong> Jod<strong>en</strong> war<strong>en</strong> <strong>de</strong> trouwe beschermers van het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t, boek van<br />
het Koninkrijk. Rome bewaar<strong>de</strong> het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t, het boek <strong>de</strong>r Kerk.<br />
<strong>De</strong> Jod<strong>en</strong>, die zelf <strong>de</strong> Messias verwierp<strong>en</strong>, van Wi<strong>en</strong> Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> getuigd<strong>en</strong>,<br />
wak<strong>en</strong> over <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> boek<strong>en</strong>, die hun ongeloof bewijz<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> wereld overtuig<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke autoriteit <strong>en</strong> z<strong>en</strong>ding van Jezus. (Pascal „P<strong>en</strong>sées <strong>de</strong>s Juifs" 8)<br />
En waar ter wereld is e<strong>en</strong> volk te vind<strong>en</strong>, dat zo zorgvuldig e<strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is bewaart,<br />
die zo herhaal<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> zo na<strong>dr</strong>ukkelijk verklaart, dat het hardnekkig, ondankbaar <strong>en</strong><br />
verdorv<strong>en</strong> is, <strong>en</strong> dat al zijn overwinning<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn voortreffelijkhed<strong>en</strong> niet aan zijn<br />
natuurlijk<strong>en</strong> aanleg <strong>en</strong> eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> toeschrijft, maar uitsluit<strong>en</strong>d aan <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />
14 <strong>De</strong> Roomse kerk heeft zich beijverd om <strong>de</strong> apocriefe boek<strong>en</strong> te verheerlijk<strong>en</strong> vanwege sommige<br />
leerstelling<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Duitse rationalist<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> voorlief<strong>de</strong> voor <strong>de</strong>ze boek<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> dag gelegd.<br />
Hun betek<strong>en</strong>is gav<strong>en</strong> we al aan. <strong>De</strong> gebrek<strong>en</strong> zijn nuttig, niet alle<strong>en</strong> om <strong>de</strong> uitnem<strong>en</strong>dheid <strong>de</strong>r Schrift<br />
aan te ton<strong>en</strong>, maar ook om het feit naar vor<strong>en</strong> te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, wat overig<strong>en</strong>s ook dui<strong>de</strong>lijk g<strong>en</strong>oeg is, dat het<br />
Joodse volk in e<strong>en</strong> staat van geestelijke duisternis <strong>en</strong> onmacht verkeer<strong>de</strong>, to<strong>en</strong> <strong>de</strong> Heiland kwam; <strong>en</strong> hoe<br />
Hij, hoewel uit Israël, niet was bet product <strong>de</strong>r Joodse natie, als wijsheid <strong>en</strong> licht aan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ontl<strong>en</strong><strong>en</strong>d,<br />
- maar <strong>de</strong> Heere uit <strong>de</strong> hemel. Het is tek<strong>en</strong><strong>en</strong>d, hoe in het Evangelie van Johannes (hfdst. 2.) het won<strong>de</strong>r<br />
te Kana beschrev<strong>en</strong> wordt als het begin <strong>de</strong>r tek<strong>en</strong><strong>en</strong>, die Jezus gedaan heeft, daarmee alle won<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van<br />
Christus' jeugd uitsluit<strong>en</strong>d.<br />
15 Over <strong>de</strong>ze na-apostolische schrijvers, maakt Nean<strong>de</strong>r <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> belangrijke opmerking<strong>en</strong><br />
(Kerkgeschied<strong>en</strong>is II, 405.): „E<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>gewoon verschijnsel, zeldzaam in zijn soort, is het treff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rscheid tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong> <strong>de</strong>r apostel<strong>en</strong> <strong>en</strong> die <strong>de</strong>r vlak na h<strong>en</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> kerkva<strong>de</strong>rs, die toch zo<br />
goed als hun tijdg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> war<strong>en</strong>. In an<strong>de</strong>re gevall<strong>en</strong> is <strong>de</strong> overgang gewoonlijk gradueel, maar hier<br />
ontwaart m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> plotselinge overgang. Hier merkt m<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> gelei<strong>de</strong>lijke veran<strong>de</strong>ring, maar e<strong>en</strong><br />
plotselinge overgang van <strong>de</strong> <strong>en</strong>e stijl in <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re, e<strong>en</strong> verschijnsel, dat ons tot erk<strong>en</strong>ning voert van het<br />
feit van e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re werkzaamheid van <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijk<strong>en</strong> Geest in <strong>de</strong> ziel <strong>de</strong>r apostel<strong>en</strong>, <strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
nieuw scheppingselem<strong>en</strong>t in het eerste tijdperk."<br />
16 <strong>De</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r vervolging van <strong>de</strong> Bijbel zou e<strong>en</strong> interessant hoofdstuk kunn<strong>en</strong> vull<strong>en</strong>. Jojakim,<br />
<strong>de</strong> koning van Juda, verbrand<strong>de</strong> <strong>de</strong> rol <strong>de</strong>r profetie, <strong>door</strong> Jeremia aan Baruch gedicteerd, volg<strong>en</strong>s het<br />
woord <strong>de</strong>s Her<strong>en</strong> <strong>door</strong> hem ontvang<strong>en</strong>. <strong>De</strong> koning had ge<strong>en</strong> begeerte om <strong>de</strong> boodschap te aanvaard<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong>poneer<strong>de</strong> haar in het vuur. Maar zijn poging om dat woord te vernietig<strong>en</strong>, was tevergeefs. Gods<br />
Woord houdt stand <strong>en</strong> op bevel van Jehovah nam Jeremia e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re rol <strong>en</strong> schreef daarin <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
woord<strong>en</strong>, <strong>en</strong> bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> daar nog vele an<strong>de</strong>re aan toegevoegd. To<strong>en</strong> Diocletianus <strong>de</strong> Kerk<br />
vervolg<strong>de</strong>, eiste hij alle perkam<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op, die ge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Schrift bevatt<strong>en</strong>, <strong>en</strong> niet weinige belij<strong>de</strong>rs<br />
bezegeld<strong>en</strong> hun geloof in Gods Woord met hun bloed.<br />
39
macht Gods? 17<br />
En let nu op <strong>de</strong> kerk van Rome, die <strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong> <strong>de</strong>r evangelist<strong>en</strong> <strong>en</strong> apostel<strong>en</strong><br />
bewaar<strong>de</strong>. Die kerk, beschermster van geschrift<strong>en</strong>, die verklar<strong>en</strong>, dat Christus <strong>door</strong><br />
éne offeran<strong>de</strong> volmaakt heeft <strong>de</strong>g<strong>en</strong><strong>en</strong> die geheiligd word<strong>en</strong>; dat <strong>de</strong> zaligheid is uit<br />
g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>door</strong> het geloof, <strong>en</strong> dat niet uit ons: liet is Gods gave; dat alle gelovig<strong>en</strong> Co<strong>de</strong><br />
tot priesters <strong>en</strong> koning<strong>en</strong> zijn; dat er ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>laar is tuss<strong>en</strong> God <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
dan <strong>de</strong> M<strong>en</strong>s Christus Jezus; dat Petrus <strong>de</strong> ding<strong>en</strong> bedacht die <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet die<br />
Gods zijn, <strong>en</strong> dat, zelfs na Pinkster<strong>en</strong>, Paulus hem in het aangezicht weerstond, omdat<br />
hij te bestraff<strong>en</strong> was; dat Maria <strong>door</strong> haar Zoon zelf werd terechtgewez<strong>en</strong> om zich niet<br />
te bemoei<strong>en</strong> met <strong>de</strong> ding<strong>en</strong> van Zijn Koninkrijk; dat wij het om niet hebb<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> om niet hebb<strong>en</strong> te gev<strong>en</strong>; dat <strong>de</strong>g<strong>en</strong><strong>en</strong>, die verbied<strong>en</strong> te huw<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebied<strong>en</strong> zich<br />
van spijz<strong>en</strong> te onthoud<strong>en</strong>, <strong>de</strong> valse leraars zijn die kom<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong>; dat wij in <strong>de</strong><br />
geme<strong>en</strong>te niet bidd<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> vreem<strong>de</strong> taal; <strong>en</strong> dat Christ<strong>en</strong><strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> zijn<br />
zelfs <strong>de</strong> leer <strong>de</strong>r apostel<strong>en</strong> te toets<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> autoriteit <strong>en</strong> bevestiging <strong>de</strong>r Schrift!<br />
<strong>De</strong> Jod<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> hun wil getuig<strong>en</strong>is aan Jezus, <strong>en</strong> Rome bewaar<strong>de</strong> zorgvuldig <strong>en</strong><br />
on<strong>de</strong>rschreef haar eig<strong>en</strong> veroor<strong>de</strong>ling.<br />
5. DE WERELDOMVATTENDE INHOUD VAN DE BIJBEL<br />
E<strong>en</strong> Boek, dat zoveel eeuw<strong>en</strong> bestaan, zoveel volk<strong>en</strong> beïnvloed, <strong>de</strong> geest<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
karakters van wijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig<strong>en</strong>, rijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> arm<strong>en</strong>, beschaafd<strong>en</strong> <strong>en</strong> barbar<strong>en</strong> heeft<br />
gevormd, mag wel e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong>, wereldomvatt<strong>en</strong>d Boek het<strong>en</strong>. Als wij <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in<br />
het Noord<strong>en</strong> van Schotland <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> zing<strong>en</strong> <strong>door</strong> David, <strong>de</strong> Koning van<br />
Israël geschrev<strong>en</strong> zoveel eeuw<strong>en</strong> geled<strong>en</strong>, terwijl <strong>de</strong> lyriek van Griek<strong>en</strong>land <strong>en</strong> Rome<br />
slechts aan <strong>en</strong>kele geleerd<strong>en</strong> zijn bek<strong>en</strong>d, dan mog<strong>en</strong> wij wel vrag<strong>en</strong>: Hoe is het<br />
mogelijk, dat <strong>de</strong> smart <strong>en</strong> <strong>de</strong> vreug<strong>de</strong>, <strong>de</strong> moeite <strong>en</strong> <strong>de</strong> twijfel, het strev<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> hoop<br />
van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, zo ver <strong>door</strong> tijd <strong>en</strong> zo wijd in woning van elkaar gescheid<strong>en</strong>, uit<strong>dr</strong>ukking<br />
vind<strong>en</strong> in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> lie<strong>de</strong>r<strong>en</strong>? Als we onze kleine kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> hun gebed<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> besluit<strong>en</strong><br />
met het Hebreeuwse woord „Am<strong>en</strong>"; als we onze sterv<strong>en</strong><strong>de</strong> heilig<strong>en</strong> als het symbool<br />
hunner hoop <strong>en</strong> overwinning <strong>de</strong> Hebreeuwse woord<strong>en</strong> „Jeruzalem" <strong>en</strong> „Hallelujah"<br />
hor<strong>en</strong> stamel<strong>en</strong>, dan mog<strong>en</strong> we toch vrag<strong>en</strong>: Waarom is dat Hebreeuws <strong>de</strong> taal van<br />
ons zielelev<strong>en</strong>, van zijn vroegste jeugd tot zijn laatste a<strong>de</strong>mtocht op aar<strong>de</strong>? <strong>De</strong> Schrift,<br />
het Joodse Woord, is het universele Boek.<br />
<strong>De</strong> beschaafdste volk<strong>en</strong> buig<strong>en</strong> er voor, <strong>en</strong> ler<strong>en</strong> uit zijn onuitputtelijke bladzijd<strong>en</strong> als<br />
leerzame kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>; <strong>de</strong> ruwste volksstamm<strong>en</strong> vang<strong>en</strong> licht <strong>en</strong> lief<strong>de</strong> op uit zijn<br />
e<strong>en</strong>voudige <strong>en</strong> machtige verklaring<strong>en</strong>. Het was <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sgids van e<strong>en</strong> Edward VI, <strong>de</strong><br />
vreug<strong>de</strong> van Francis Bacon, <strong>de</strong> studie voor e<strong>en</strong> Sir Isaac Newton <strong>en</strong> e<strong>en</strong> Pascal.<br />
Koning<strong>en</strong> <strong>en</strong> geleerd<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> wijsheid <strong>en</strong> raad in dit geïnspireer<strong>de</strong> Boek, het is <strong>de</strong><br />
metgezel van <strong>de</strong> kunst<strong>en</strong>aar <strong>en</strong> <strong>de</strong> koopman, <strong>de</strong> troost <strong>de</strong>r weduwe <strong>en</strong> <strong>de</strong> leermeester<br />
<strong>de</strong>r ongeletterd<strong>en</strong> <strong>en</strong> onontwikkeld<strong>en</strong>. En het is geschikt voor elke leeftijd. Het geeft<br />
melk aan <strong>de</strong> zuigeling<strong>en</strong>, leiding aan <strong>de</strong> jeugd, kracht aan <strong>de</strong> man, <strong>en</strong> troost aan <strong>de</strong><br />
grijsaard. Er is ge<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sroeping of lev<strong>en</strong>sstaat, waarvoor het niet nuttig <strong>en</strong> heilzaam<br />
is. Het is e<strong>en</strong> wap<strong>en</strong>rusting voor wie strijd<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> schatkamer voor <strong>de</strong> arm<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong>-<br />
17 Over <strong>de</strong> bronn<strong>en</strong> van Assyrische <strong>en</strong> Babylonische geschied<strong>en</strong>is sprek<strong>en</strong>d, merkt M. von Niebahn op:<br />
„Het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t staat volstrekt alle<strong>en</strong>, als e<strong>en</strong> uitzon<strong>de</strong>ring op <strong>de</strong> onoprechtheid van het<br />
patriotisme: het verbergt of verbloemt nooit <strong>de</strong> ell<strong>en</strong>d<strong>en</strong> van het volk, welks geschied<strong>en</strong>is het verhaalt.<br />
Zijn waarachtigheid gaat alle historische boek<strong>en</strong> te bov<strong>en</strong> <strong>en</strong> treft zelfs hem, die niet in zijn God<strong>de</strong>lijke<br />
inspiratie gelooft. En tev<strong>en</strong>s vertoont het <strong>de</strong> meest angstvallige nauwkeurigheid."<br />
(Auberl<strong>en</strong>, Göttliche Off<strong>en</strong>barung p. 86.)<br />
40
zam<strong>en</strong> e<strong>en</strong> toevlucht voor wie in gevaar is, e<strong>en</strong> stok <strong>en</strong> e<strong>en</strong> staf voor <strong>de</strong> sterv<strong>en</strong><strong>de</strong>. En<br />
ge<strong>en</strong> gemoedstoestand, waarop het niet weldadig werkt. Zijn grondtoon is blijdschap,<br />
maar zijn vreug<strong>de</strong> vormt ge<strong>en</strong> wanklank in onze plechtigste og<strong>en</strong>blikk<strong>en</strong>, zijn inhoud<br />
is ernstig, maar die ernst verheft <strong>en</strong> verhoogt slechts onze vreug<strong>de</strong>. <strong>De</strong> <strong>dr</strong>ie <strong>en</strong><br />
twintigste Psalm is e<strong>en</strong> troost voor het sterfbed; <strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s <strong>de</strong> uit<strong>dr</strong>ukking onzer<br />
hoogste feestvreug<strong>de</strong>. Won<strong>de</strong>r boek, voor alle eeuw<strong>en</strong>, voor alle volk<strong>en</strong>, voor alle<br />
tijd<strong>en</strong>, waarlijk gij zijt „het Boek!"<br />
Sir Walter Scott vroeg in zijn laatste ziekte aan zijn schoonzoon om hem uit het Boek<br />
voor te lez<strong>en</strong>. „Welk boek?" was <strong>de</strong> vraag <strong>en</strong> het antwoord was: „Daar is maar één<br />
Boek, <strong>de</strong> Bijbel." - In <strong>de</strong> hele wereld is dit het Boek. Alle an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong> zijn niet<br />
meer dan fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Bijbel alle<strong>en</strong> is compleet, volmaakt. Zijn licht strooit licht<br />
over <strong>de</strong> grav<strong>en</strong> <strong>en</strong> straalt tot in eeuwigheid. Het is het <strong>en</strong>ige Boek.<br />
(Mallet, Altes und Neues, 1886, p. 105.)<br />
41
Hoofdstuk 5.<br />
ISRAËLS MESSIAS<br />
HET LEVENDE EN HET GESCHREVEN WOORD<br />
To<strong>en</strong> Jezus zei tot <strong>de</strong> Samaritaanse vrouw: “<strong>De</strong> zaligheid is uit <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>”, kondig<strong>de</strong><br />
Hij e<strong>en</strong> feit, dat <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van Gods Koninkrijk <strong>en</strong> <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> Schrift<br />
verklaart. Jezus is uit Israël, <strong>en</strong> aan Abrahams zaad behor<strong>en</strong> <strong>de</strong> Godssprak<strong>en</strong>. Het<br />
geschrev<strong>en</strong> Woord werd aan <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het eeuwige Woord is vlees<br />
geword<strong>en</strong>, <strong>en</strong> gebor<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> maagd Maria, <strong>de</strong> dochter van David. Zo heeft God van<br />
eeuwigheid af e<strong>en</strong> noodzakelijk <strong>en</strong> onlosmakelijk verband gelegd tuss<strong>en</strong> het Woord,<br />
het afschijnsel Zijner heerlijkheid <strong>en</strong> het uitge<strong>dr</strong>ukte beeld Zijner zelfstandigheid;<br />
Israël, Zijn uitverkor<strong>en</strong> volk; <strong>de</strong> Godssprak<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Schrift, <strong>en</strong> Jezus, <strong>de</strong> Zoon Gods <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Zoals het Woord bij God was, <strong>de</strong> kern van Gods raad, <strong>en</strong> het mid<strong>de</strong>l <strong>en</strong><br />
mid<strong>de</strong>lpunt <strong>de</strong>r schepping, zo werd het Woord apart gezet om het mid<strong>de</strong>l <strong>de</strong>r<br />
verlossing <strong>en</strong> het mid<strong>de</strong>lpunt <strong>de</strong>r toekom<strong>en</strong><strong>de</strong> erf<strong>en</strong>is in heerlijkheid te wez<strong>en</strong>.<br />
Het grote voornem<strong>en</strong> Gods, waarvan <strong>de</strong> Zoon Gods het mid<strong>de</strong>lpunt vorm<strong>de</strong>, had in<br />
Israël zijn naaste primaire omtrek. God verkoos Israël als <strong>de</strong> hof, waarin <strong>de</strong> gezeg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Spruit zou opbloei<strong>en</strong>. Hij scheid<strong>de</strong> Israël af van alle volk<strong>en</strong>, opdat uit h<strong>en</strong> <strong>de</strong> Verlosser<br />
<strong>en</strong> Zaligmaker <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>sheid zou voortkom<strong>en</strong>. En aangezi<strong>en</strong> Israël in Christus werd<br />
uitverkor<strong>en</strong>, <strong>en</strong> om Christus' wil, was hun hele geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> opvoeding met dit<br />
grote doel in overe<strong>en</strong>stemming. Ja, meer nog: Christus, het Woord, was in<br />
werkelijkheid <strong>de</strong> geest <strong>de</strong>r natie, haar aard <strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is kned<strong>en</strong>d <strong>en</strong> vorm<strong>en</strong>d. Hij<br />
was haar eig<strong>en</strong>lijk lev<strong>en</strong>; waarom zij begrijpelijkerwijze sinds <strong>de</strong> verwerping van<br />
Jezus dood is. (Ezech. 37.)<br />
<strong>De</strong> Schrift, die het getuig<strong>en</strong>is bevat van Gods g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>leiding<strong>en</strong> als Verlosser, kon<br />
daarom alle<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> voortkom<strong>en</strong>. Volg<strong>en</strong>s Gods raad moest Jezus uit Israël, <strong>en</strong><br />
ev<strong>en</strong>zo <strong>de</strong> Schrift Joods zijn. Tuss<strong>en</strong> Jezus <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift is daarom e<strong>en</strong> treff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
gelijk<strong>en</strong>is; vanzelfsprek<strong>en</strong>d, waar lev<strong>en</strong>sbron <strong>en</strong> basis <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> zijn. Bei<strong>de</strong> zijn<br />
op<strong>en</strong>baring<strong>en</strong> Gods; m<strong>en</strong>selijk <strong>en</strong> God<strong>de</strong>lijk; Joods <strong>en</strong> universeel.<br />
To<strong>en</strong> het volk Jezus zag <strong>en</strong> hoor<strong>de</strong> sprek<strong>en</strong>, was hun eerste besef, dat zij Hem k<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
als m<strong>en</strong>s. Zij k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> Zijn moe<strong>de</strong>r, broe<strong>de</strong>rs, <strong>en</strong> zusters. Zij wist<strong>en</strong>, dat Hij uit<br />
Nazareth was. Zij hadd<strong>en</strong> Hem gezi<strong>en</strong> met Jozef, <strong>de</strong> timmerman. Het waarachtige<br />
Zijner ne<strong>de</strong>rige m<strong>en</strong>swording was niet verborg<strong>en</strong>; integ<strong>en</strong><strong>de</strong>el: in all<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voud, op<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> onversierd, zon<strong>de</strong>r <strong>en</strong>ige opvall<strong>en</strong><strong>de</strong> verschijning, manier<strong>en</strong> of taal, zon<strong>de</strong>r <strong>en</strong>ig<br />
in<strong>dr</strong>ukwekk<strong>en</strong>d of mysterieus vertoon, leef<strong>de</strong>, sprak <strong>en</strong> wan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> Jezus, als m<strong>en</strong>s<br />
on<strong>de</strong>r ons. En het was <strong>de</strong>ze e<strong>en</strong>voud zelfs, die <strong>de</strong> schare trof als in teg<strong>en</strong>spraak met het<br />
karakter van e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re God<strong>de</strong>lijke z<strong>en</strong>ding. Zó volkom<strong>en</strong> heeft <strong>de</strong> Zoon Gods <strong>de</strong><br />
gestalte van e<strong>en</strong> di<strong>en</strong>stknecht aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, dat Hij zelfs tot e<strong>en</strong> Johannes <strong>de</strong> Doper<br />
heeft moet<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong>: „Zalig is hij, die aan Mij niet zal geërgerd word<strong>en</strong>."<br />
En zo staat het ook met <strong>de</strong> Bijbel. <strong>De</strong> stijl van dit boek is m<strong>en</strong>selijk, meer in 't<br />
bijzon<strong>de</strong>r Oosters. En <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong>: Is dit niet het boek van e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s? Is het niet<br />
Oosters in taal, uit<strong>dr</strong>ukking, gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorstelling? K<strong>en</strong>n<strong>en</strong> wij zijn broe<strong>de</strong>rs <strong>en</strong><br />
zusters niet, boek<strong>en</strong> van stamverwante volk<strong>en</strong>? Het m<strong>en</strong>selijk elem<strong>en</strong>t, of liever <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>selijke vorm er van, komt sterk naar vor<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Bijbel bestaat uit historische<br />
boek<strong>en</strong>, verhal<strong>en</strong> van gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, familiekroniek<strong>en</strong>, geslachtsregisters, statistiek<strong>en</strong><br />
van stamm<strong>en</strong> <strong>en</strong> oorlog<strong>en</strong>. Ge<strong>de</strong>eltelijk is het e<strong>en</strong> dagboek, gehoud<strong>en</strong> <strong>door</strong> het volk<br />
42
om zijn on<strong>de</strong>rvinding<strong>en</strong> vast te legg<strong>en</strong>, <strong>door</strong>spekt met allerlei <strong>de</strong>tails, die e<strong>en</strong><br />
vreem<strong>de</strong>ling niet zull<strong>en</strong> interesser<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Bijbel bevat poëzie, gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, raadsels,<br />
grondstelling<strong>en</strong>, briev<strong>en</strong>, alle soort<strong>en</strong> van m<strong>en</strong>selijke uitingsvorm<strong>en</strong>.<br />
1) Het is zeer opmerkelijk, <strong>en</strong> geheel in overe<strong>en</strong>stemming met het bijzon<strong>de</strong>r karakter<br />
van het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t, het boek <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te, dat het zoveel briev<strong>en</strong> bevat. Niet<br />
alle<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we <strong>de</strong> briev<strong>en</strong> <strong>de</strong>r apostel<strong>en</strong>, maar ook <strong>de</strong>r Evangeliën. Lukas schreef<br />
zijn verhaal als brief, gericht aan Theophilus, <strong>en</strong> het Evangelie van Johannes (hetzij<br />
met of zon<strong>de</strong>r zijn eerst<strong>en</strong> brief) is ev<strong>en</strong>zeer sam<strong>en</strong>gesteld in <strong>de</strong> vorm van e<strong>en</strong><br />
toespraak tot e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re kring van lezers. Het boek <strong>de</strong>r Han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> is ev<strong>en</strong>zeer<br />
e<strong>en</strong> brief, <strong>en</strong> in het boek <strong>de</strong>r Op<strong>en</strong>baring vind<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> zev<strong>en</strong> briev<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>.<br />
Hieruit zi<strong>en</strong> we hoe het Boek het karakter <strong>dr</strong>aagt van het gezinslev<strong>en</strong>. <strong>De</strong><br />
ged<strong>en</strong>kschrift<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> gezin bestaan uit briev<strong>en</strong>.<br />
Maar dit m<strong>en</strong>selijk karakter is in ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel opzicht in strijd met zijn God<strong>de</strong>lijke<br />
oorsprong. Het was Gods g<strong>en</strong>adige bedoeling, dat het Woord vlees zou word<strong>en</strong>. Jezus<br />
was waarachtig God <strong>en</strong> waarachtig m<strong>en</strong>s. <strong>De</strong> Bijbel ook is m<strong>en</strong>selijk van e<strong>en</strong><br />
di<strong>en</strong>stknechtsgestalte, <strong>en</strong> niettemin God<strong>de</strong>lijk in zijn oorsprong, waarheid <strong>en</strong> macht.<br />
Jezus was niet slechts e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s, Hij was e<strong>en</strong> Joods man, Hij behoor<strong>de</strong> bij Israël. Wij<br />
hebb<strong>en</strong> reeds gezi<strong>en</strong>, dat dit naar Gods wil was. Maar het is misschi<strong>en</strong> nodig hier aan<br />
toe te voeg<strong>en</strong>, dat Jezus nooit <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke gedachte van Israëls prioriteit <strong>en</strong><br />
bijzon<strong>de</strong>re plaats in het Koninkrijk Gods losliet. Hij verzette Zich teg<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
overlevering <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> farizeïsche hoogmoed <strong>en</strong> <strong>en</strong>ghartigheid, maar Hij<br />
bevestig<strong>de</strong> <strong>de</strong> beloft<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>de</strong>r va<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. (Rom. 15 : 8.) Hij sprak van Jeruzalem als <strong>de</strong><br />
stad <strong>de</strong>s grot<strong>en</strong> Konings, van <strong>de</strong> tijd<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Heid<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> van Israëls toekom<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
terugkeer tot Hem; <strong>en</strong> in het volle bezit van <strong>de</strong> Heilige Geest, voorzag Hij <strong>de</strong> tijd,<br />
waarin ie<strong>de</strong>re tittel <strong>en</strong> jota van <strong>de</strong> wet <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> vervuld zou word<strong>en</strong>. Jezus was<br />
<strong>de</strong> ware Israëliet. Zijn afkomst blijkt uit alles. Israël, het uitverkor<strong>en</strong> volk, <strong>de</strong><br />
di<strong>en</strong>stknecht van God, het volk van Gods priesters, vindt zijn expon<strong>en</strong>t <strong>en</strong> vervulling,<br />
zijn bloei <strong>en</strong> vrucht, in Jezus, <strong>de</strong> geest <strong>en</strong> wortel Israëls, <strong>de</strong> Heer <strong>en</strong> wortel Davids.<br />
En om diezelf<strong>de</strong> red<strong>en</strong> is Jezus ook <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s voor alle m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> alle volk<strong>en</strong>. <strong>De</strong><br />
Jod<strong>en</strong> war<strong>en</strong> niet uitverkor<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> afgezon<strong>de</strong>rd volk te blijv<strong>en</strong>, maar om <strong>de</strong> ganse<br />
m<strong>en</strong>sheid t<strong>en</strong> zeg<strong>en</strong> te wez<strong>en</strong>.<br />
Israël moet het c<strong>en</strong>trum van licht <strong>en</strong> zaligheid zijn voor alle volk<strong>en</strong>; het doel van hun<br />
uitverkiezing was algeme<strong>en</strong>, het verborg<strong>en</strong> doel van hun afzon<strong>de</strong>ring is juist<br />
uitbreiding; <strong>de</strong> vreug<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid hunner bestemming ligt in e<strong>en</strong> wereldwij<strong>de</strong><br />
invloed. Jezus als <strong>de</strong> Koning <strong>de</strong>r Jod<strong>en</strong>, Jezus als het ware Israël, is bestemd om all<strong>en</strong><br />
tot Zich te trekk<strong>en</strong>. 18<br />
En zoals het met Jezus is, zo is het met <strong>de</strong> Schrift. Zij is Joods <strong>en</strong> zij is universeel.<br />
Universeel, niet in weerwil van, maar kracht<strong>en</strong>s haar Joods karakter. En om algeme<strong>en</strong><br />
te blijv<strong>en</strong>, moet zij niet heid<strong>en</strong>s gemaakt, of van haar Joods karakter beroofd word<strong>en</strong>.<br />
Haar Joods karakter is ge<strong>en</strong> mantel, waarin zij bij toeval gehuld is; het is het lichaam,<br />
dat <strong>de</strong> Geest haar volg<strong>en</strong>s Gods raad heeft toebereid. Ontneem haar het Joods karakter<br />
<strong>en</strong> gij verliest het wez<strong>en</strong>. Christus <strong>en</strong> Christus' gedachtegang zijn Joods, <strong>en</strong> dat<br />
18 Wij vind<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze waarheid terug in al <strong>de</strong> apostolische geschrift<strong>en</strong>. Ik zou <strong>de</strong> aandacht van <strong>de</strong> lezer<br />
will<strong>en</strong> vestig<strong>en</strong> op het getuig<strong>en</strong>is van Johannes, wi<strong>en</strong>s Evangelie „het geestelijk Evangelie" g<strong>en</strong>oemd is.<br />
Het is opmerkelijk in welk<strong>en</strong> zin hij het woord volk(Israël) gebruikt in Joh. 11 : 52. Jezus zou sterv<strong>en</strong>,<br />
niet alle<strong>en</strong> voor dat volk, maar opdat Hij ook <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> Gods; die verstrooid war<strong>en</strong>, tot één zou<br />
verga<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Hier heb. b<strong>en</strong> we dan e<strong>en</strong> uitverkiezing van één volk uit alle volk<strong>en</strong>. Juist wat we lez<strong>en</strong> in<br />
Op<strong>en</strong>b. 7 van <strong>de</strong> twaalf geslacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> na <strong>de</strong>z<strong>en</strong> e<strong>en</strong> grote schare, <strong>en</strong>z. Hoe vreemd doet het aan, dat juist<br />
dit laatste (vs 9) aangehaald wordt om te bewijz<strong>en</strong>, dat er ge<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rscheid meer is tuss<strong>en</strong> Israël <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
volk<strong>en</strong>!<br />
43
volg<strong>en</strong>s Gods bestel. Het Griekse elem<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> Kerk is, <strong>en</strong> dat in hoge mate, <strong>de</strong><br />
oorzaak geweest van theoretische ketterij <strong>en</strong> praktische afval. En zelfs <strong>de</strong> Hervorming<br />
kwam niet geheel daarvan los, ofschoon zij zich bijna geheel van het paganistisch<br />
elem<strong>en</strong>t bevrijd<strong>de</strong>.<br />
Japhet moet in Sems t<strong>en</strong>t<strong>en</strong> won<strong>en</strong>, Sem moet ruimte mak<strong>en</strong> voor Japhet, maar Japhet<br />
heeft Sem niet te fatso<strong>en</strong>er<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Messias, het zon<strong>de</strong>verzo<strong>en</strong><strong>en</strong>d Lam, het bloed van<br />
Jezus Christus <strong>en</strong> zijn kracht, het Koninkrijk, al <strong>de</strong> grote, fundam<strong>en</strong>tele <strong>en</strong> kostelijke<br />
waarhed<strong>en</strong> van wat m<strong>en</strong> noemt het „Nieuwe Testam<strong>en</strong>t, zijn vaak omgezet in<br />
Japhetietische begripp<strong>en</strong>, in <strong>de</strong> goed bedoel<strong>de</strong> hoop om ze daar<strong>door</strong> aannemelijk, verstaanbaar<br />
<strong>en</strong> praktisch te mak<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> westerse geest. Maar in werkelijkheid is <strong>de</strong><br />
ergernis van het kruis <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>lijke <strong>dr</strong>ijfveer <strong>de</strong>zer han<strong>de</strong>lwijze, die leidt tot e<strong>en</strong><br />
vervalsing van het Evangelie, t<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> <strong>de</strong> Griek<strong>en</strong> te behag<strong>en</strong>, die wijsheid beger<strong>en</strong>.<br />
Onze theologie moet Oosters zijn, naar <strong>de</strong> geest <strong>en</strong> <strong>de</strong> aard <strong>de</strong>r Schrift, die a<strong>de</strong>mt in <strong>de</strong><br />
atmosfeer van e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d God, die Zijn volk bezoekt, <strong>en</strong> die zal we<strong>de</strong>rkom<strong>en</strong> om Zijn<br />
heerlijkheid te op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> Schrift is als Jezus Christus, omdat Hij is <strong>de</strong> Geest van Israël, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift is <strong>de</strong><br />
historie van Israël. Zo die Schrift beschouw<strong>en</strong>d als e<strong>en</strong> organische groei (ge<strong>en</strong><br />
massastof of ste<strong>en</strong>, maar e<strong>en</strong> plant) vind<strong>en</strong> wij van vele feit<strong>en</strong> hun verklaring.<br />
Ik wil alle<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze <strong>dr</strong>ie naar vor<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
1°. Ie<strong>de</strong>r <strong>de</strong>el is compleet <strong>en</strong> bevat het zaad <strong>en</strong> <strong>de</strong> kiem; <strong>en</strong> ofschoon elkaar<br />
opvolg<strong>en</strong><strong>de</strong> ge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong> vollediger <strong>de</strong> ontwikkeling van <strong>de</strong> kiem ontvouw<strong>en</strong>, daarom<br />
mak<strong>en</strong> zij het voorafgaan<strong>de</strong> niet overtollig of verou<strong>de</strong>rd. Zo leeft in G<strong>en</strong>esis het ganse<br />
Evangelie; G<strong>en</strong>esis 3 toch, het oer-Evangelie, bevat <strong>de</strong> ganse raad Gods in kiem.<br />
Voller nog in Levitikus, voller nog in Davids Psalm<strong>en</strong>, voller nog in Jesaja's profetie,<br />
voller nog in Paulus' briev<strong>en</strong>. Naarmate Israël to<strong>en</strong>am in wijsheid <strong>en</strong> in grootte (of<br />
liever: naarmate <strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring van Christus in Israël zich ontvouw<strong>de</strong>, want het volk<br />
schoot altijd te kort in <strong>de</strong> verheerlijking Gods) ontwikkel<strong>de</strong> zich <strong>de</strong> Schrift. Er werd<br />
niets toegevoegd aan <strong>de</strong> oud<strong>en</strong> stam (bij wijze van e<strong>en</strong> nieuw<strong>en</strong> ste<strong>en</strong> op <strong>de</strong> oud<strong>en</strong><br />
stapel) maar <strong>de</strong> boom, het organisme, groei<strong>de</strong>. Won<strong>de</strong>rschone, lief<strong>de</strong>volle beschikking<br />
van onze grote, g<strong>en</strong>adige God! Abraham verheug<strong>de</strong> zich, <strong>en</strong> David verheug<strong>de</strong> zich, <strong>en</strong><br />
Jesaja verheug<strong>de</strong> zich <strong>en</strong> Paulus verheug<strong>de</strong> zich; omdat aan h<strong>en</strong> all<strong>en</strong> alles was<br />
gegev<strong>en</strong>, zij het dan op verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> schaal <strong>en</strong> in on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> schoonheid.<br />
Maar Paulus, die dan toch dit „geheel" in voller vorm bezat dan David <strong>en</strong> Mozes,<br />
wierp hij daarom David <strong>en</strong> Mozes ter zij<strong>de</strong>, zoals m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> steiger afbreekt, wanneer<br />
het gebouw voltooid is? Volstrekt niet, <strong>en</strong> dat behalve vele an<strong>de</strong>re red<strong>en</strong><strong>en</strong>, daarom<br />
niet, omdat in G<strong>en</strong>esis, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> groot, veelomvatt<strong>en</strong>d plan<br />
wordt geop<strong>en</strong>baard, waarvan <strong>de</strong> uitvoering reikt tot in <strong>de</strong> toekom<strong>en</strong><strong>de</strong> eeuw<strong>en</strong>; zodat<br />
zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze voorafgaan<strong>de</strong> Schriftge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong>, wij noch ons nageslacht volkom<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis<br />
zoud<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>.<br />
Daarin is veel wat tot hed<strong>en</strong> nog verborg<strong>en</strong> is, <strong>en</strong> in <strong>de</strong> werkelijkheid niet tot<br />
uitvoering kwam Zo leidt <strong>de</strong> Op<strong>en</strong>baring terug naar G<strong>en</strong>esis, <strong>en</strong> het 11 e hoofdstuk van<br />
Paulus' brief aan <strong>de</strong> Romein<strong>en</strong> naar Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>.<br />
Als <strong>de</strong> Bijbel e<strong>en</strong> verzameling van stern<strong>en</strong> was, dan kond<strong>en</strong> we sommige uitkiez<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
an<strong>de</strong>re ter zij<strong>de</strong> legg<strong>en</strong>, als van min<strong>de</strong>r schoonheid <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>; <strong>en</strong> ofschoon we in dit<br />
sorter<strong>en</strong> grote fout<strong>en</strong> kond<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>, we zoud<strong>en</strong> toch in het bezit zijn van iets, dat min<br />
of meer compleet was. Maar <strong>de</strong> Bijbel is aan e<strong>en</strong> plant gelijk, <strong>en</strong> al zijn on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
zijn niet mechanisch of toevallig met elkaar in verbinding gebracht, maar organisch<br />
ver<strong>en</strong>igd, <strong>en</strong> di<strong>en</strong>t<strong>en</strong>gevolge beheerst <strong>door</strong> e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>swet; <strong>en</strong> hij, die het lev<strong>en</strong><br />
eerbiedigt, zal af noch toedo<strong>en</strong> van <strong>de</strong> schone plant, die <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r geplant heeft in <strong>en</strong><br />
44
met Christus <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest.<br />
2°. Indi<strong>en</strong> dan <strong>de</strong> Bijbel e<strong>en</strong> plant is, e<strong>en</strong> gewas, e<strong>en</strong> organisch lichaam, dan zijn er<br />
<strong>de</strong>l<strong>en</strong>, die min<strong>de</strong>r van betek<strong>en</strong>is, waar<strong>de</strong> <strong>en</strong> schoonheid zijn, maar in alle stroomt<br />
hetzelf<strong>de</strong> bloed, hetzelf<strong>de</strong> schap <strong>en</strong> leeft <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> geest, <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> daarvan kan gemist<br />
word<strong>en</strong>. Niemand zal ontk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, dat in het m<strong>en</strong>selijk lichaam <strong>de</strong> long<strong>en</strong> belangrijker<br />
zijn dan <strong>de</strong> b<strong>en</strong><strong>en</strong>; het hart meer onmisbaar voor het lev<strong>en</strong> dan het oog; het oog e<strong>en</strong><br />
fijner <strong>en</strong> e<strong>de</strong>ler lid dan <strong>de</strong> voet. Niemand beweert, dat e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s sterft <strong>door</strong> het<br />
afsnijd<strong>en</strong> van zijn haar of zijn nagels. Niettemin is er e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d verband tuss<strong>en</strong> al <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Als m<strong>en</strong> mijn pink wegneemt, zal ik dat best overlev<strong>en</strong>, maar het is toch mijn<br />
pink, di<strong>en</strong> gij wegneemt, <strong>en</strong> het blijft e<strong>en</strong> verlies <strong>en</strong> e<strong>en</strong> misvorming. Zo is het met <strong>de</strong><br />
Bijbel. Hij is ge<strong>en</strong> stuk stof, dat u kunt verklein<strong>en</strong> of verknipp<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> lichaam,<br />
bezield <strong>door</strong> één Geest. Wie zou bewer<strong>en</strong>, dat e<strong>en</strong> geslachtslijst uit <strong>de</strong> Kroniek<strong>en</strong> ev<strong>en</strong><br />
belangrijk <strong>en</strong> kostbaar is als het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> hoofdstuk van Johannes' Evangelie? Of dat <strong>de</strong><br />
schipbreuk van Paulus gelijk staat met <strong>de</strong> beschrijving van het lijd<strong>en</strong> van Christus?<br />
Maar wat wij bedoel<strong>en</strong> is dit: dat <strong>de</strong> ganse Schrift één organisme is, <strong>en</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
wijsheid <strong>en</strong> lief<strong>de</strong> het geheel sam<strong>en</strong>stel<strong>de</strong>; dat het tot in <strong>de</strong> topp<strong>en</strong> van ie<strong>de</strong>re tak, ie<strong>de</strong>r<br />
blad <strong>en</strong> ie<strong>de</strong>re nerf leeft <strong>en</strong> schoon <strong>en</strong> goed is. En dat ons m<strong>en</strong>ig historisch, statistisch<br />
<strong>en</strong> profetisch <strong>de</strong>el <strong>de</strong>r Schrift onbelangrijk <strong>en</strong>, zelfs niets betek<strong>en</strong><strong>en</strong>d voorkomt, vindt<br />
zijn grond in het feit, dat wij niet voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> lev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> ganse cirkel van Gods<br />
gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> voornem<strong>en</strong>.<br />
3°. Christus, alzo <strong>de</strong> Geest <strong>de</strong>r Schrift, zowel als <strong>de</strong> Geest van Israël zijn<strong>de</strong>, is ook <strong>de</strong><br />
kern <strong>de</strong>r Schrift. Van alle Godsop<strong>en</strong>baring is Hij niet alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>laar, maar ook<br />
het mid<strong>de</strong>lpunt. Wij hebb<strong>en</strong> niet maar e<strong>en</strong> opvolging van profetische aankondiging<strong>en</strong><br />
omtr<strong>en</strong>t Zijn komst, Zijn werk, <strong>en</strong> heerlijkheid, maar in al Gods leiding<strong>en</strong> met Israël<br />
op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong> Hij Zichzelf aan h<strong>en</strong> in Christus. Abraham zag <strong>de</strong> dag van Christus; <strong>de</strong><br />
Rots, die Israël volg<strong>de</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> woestijn, was Christus. In zijn lief<strong>de</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong>lijd<strong>en</strong>, in<br />
zijn smart <strong>en</strong> geloof, was David e<strong>en</strong> type van <strong>de</strong> grote Her<strong>de</strong>r-Koning, <strong>en</strong> Salomo e<strong>en</strong><br />
voorafspiegeling van di<strong>en</strong>s heerlijkheid <strong>en</strong> wereldheerschappij. In al <strong>de</strong> feest<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
offerdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> schitter<strong>de</strong> het licht Gods in Christus. Hoe God e<strong>en</strong>s uit <strong>de</strong> hemel zou<br />
ne<strong>de</strong>rdal<strong>en</strong>, werd Israël dui<strong>de</strong>lijk gemaakt <strong>door</strong> <strong>de</strong> voortdur<strong>en</strong><strong>de</strong> verschijning <strong>de</strong>s<br />
Heer<strong>en</strong> als <strong>en</strong>gel of bo<strong>de</strong>, als Engel <strong>de</strong>s Verbonds, als Engel in Wi<strong>en</strong>s binn<strong>en</strong>ste <strong>de</strong><br />
Naam <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> was; als Gods zichtbare op<strong>en</strong>baring, Di<strong>en</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s als van<br />
aangezicht tot aangezicht: kon zi<strong>en</strong>. En dat uit <strong>de</strong> aar<strong>de</strong>, <strong>en</strong> uit Israël E<strong>en</strong> zou<br />
uitspruit<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> Volmaakte, <strong>de</strong> Knecht van Jehovah, in Wi<strong>en</strong> <strong>de</strong> Geest was <strong>en</strong> het<br />
welbehag<strong>en</strong> Gods <strong>de</strong>s Va<strong>de</strong>rs, e<strong>en</strong> Kind aan Israël gebor<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> Zoon aan h<strong>en</strong><br />
gegev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> tegelijk <strong>de</strong> „Pele," Won<strong>de</strong>rbaar, Raad, sterke God, Va<strong>de</strong>r <strong>de</strong>r eeuwigheid,<br />
Vre<strong>de</strong>vorst; ook dit hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> verkondigd. Zo werd Christus gezi<strong>en</strong> uit<br />
tweeërlei oogpunt (zwaar voor h<strong>en</strong> om het in overe<strong>en</strong>stemming te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>): als<br />
Jehovah ne<strong>de</strong>rdal<strong>en</strong><strong>de</strong>, <strong>en</strong> tegelijk Israël verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> als Zoon <strong>de</strong>r dochter<br />
Sions opvar<strong>en</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> naar <strong>de</strong> hemel. Zij verwachtt<strong>en</strong> <strong>de</strong> Engel <strong>de</strong>s Verbonds<br />
van bov<strong>en</strong>, zij zag<strong>en</strong> e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s, Go<strong>de</strong> ev<strong>en</strong>gelijk. En waar Christus <strong>de</strong> kern was van<br />
heel <strong>de</strong> Joodse geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> geschrift<strong>en</strong>, daar getuigd<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>d woord<strong>en</strong>,<br />
typ<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> van het lijd<strong>en</strong>, dat op Hem kom<strong>en</strong> zou.<br />
Zo werd<strong>en</strong> Christus <strong>en</strong> Israël onafschei<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> voor alle eeuw<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong>. <strong>De</strong><br />
Schrift getuigt van <strong>de</strong>z<strong>en</strong> Jehovah als van Israëls David in Wi<strong>en</strong> komt <strong>de</strong> heerlijkheid<br />
voor Israël <strong>en</strong> het heil tot aan <strong>de</strong> eind<strong>en</strong> <strong>de</strong>r aar<strong>de</strong>! Want die zo algeme<strong>en</strong> heers<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
beschouwing, als zou Israël <strong>de</strong> voorafschaduwing zijn van <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> waar het<br />
45
type is vervuld, dit nu ook uit onze gezichtskring moet verdwijn<strong>en</strong>, is on-<br />
Schriftuurlijk. Israël is niet het vervul<strong>de</strong> type <strong>en</strong> nu als geabsorbeerd in <strong>de</strong> Kerk, maar<br />
Israël is <strong>de</strong> basis, waarop die Kerk rust. (Rom. 11.) En ofschoon gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> tijd<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>r heid<strong>en</strong><strong>en</strong>, Israël als volk ter zij<strong>de</strong> is gezet, het is niet verworp<strong>en</strong>, omdat Israël ge<strong>en</strong><br />
voorbijgaand <strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijk, maar e<strong>en</strong> tot het geheel behor<strong>en</strong>d <strong>de</strong>el is van Gods raad. <strong>De</strong><br />
roeping <strong>en</strong> verkiezing Gods zijn onberouwelijk. Israël was verkor<strong>en</strong> om Gods volk te<br />
zijn, het mid<strong>de</strong>lpunt van di<strong>en</strong>s macht <strong>en</strong> heerschappij op aar<strong>de</strong> in <strong>de</strong> toekom<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
eeuw. <strong>De</strong> Kerk in <strong>de</strong> huidige tuss<strong>en</strong>perio<strong>de</strong> kan h<strong>en</strong> niet ver<strong>dr</strong>ing<strong>en</strong>. Het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t,<br />
het boek <strong>de</strong>s Koninkrijks, wacht zijn voltooiing; <strong>en</strong> aan <strong>de</strong> Kerk, <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te,<br />
on<strong>de</strong>rwez<strong>en</strong> <strong>door</strong> Jezus <strong>en</strong> <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong>, is <strong>de</strong>ze verborg<strong>en</strong>heid niet onbek<strong>en</strong>d.<br />
Zij verklaart m<strong>en</strong>ig Schriftge<strong>de</strong>elte, zoals zij tev<strong>en</strong>s verklaart, waarom vele passages<br />
daarin nog duister voor ons zijn, - stukk<strong>en</strong>, die ge<strong>en</strong> betrekking hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
teg<strong>en</strong>woordige be<strong>de</strong>ling, maar he<strong>en</strong>wijz<strong>en</strong> naar het Koninkrijk, waarvan alle profet<strong>en</strong><br />
melding mak<strong>en</strong>.<br />
In het Nieuwe Testam<strong>en</strong>t, het boek <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te, zi<strong>en</strong> wij, geworteld in Israël <strong>en</strong><br />
beginn<strong>en</strong><strong>de</strong> van Jeruzalem, <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> Jezus <strong>en</strong> Zijn Geme<strong>en</strong>te, Zijn<br />
lichaam, met Hem verbond<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest.<br />
46
Hoofdstuk 6.<br />
DE SCHRIFT EN DE HEILIGE GEEST<br />
Sommige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, vooral in <strong>de</strong> laatste tijd, hebb<strong>en</strong> bezwar<strong>en</strong> ingebracht teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> leer<br />
<strong>de</strong>r ingeving van <strong>de</strong> Schrift, met <strong>de</strong> bewering,<br />
dat <strong>de</strong> Schrift zelf zulk e<strong>en</strong> verklaring niet geeft. Maar dat is toch e<strong>en</strong> dwaling Niet<br />
alle<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> Schrift t<strong>en</strong> volle <strong>en</strong> na<strong>dr</strong>ukkelijk <strong>de</strong>ze leer bevestigt, maar het ganse<br />
on<strong>de</strong>rricht dier Schrift is daar indirect het bewijs voor.<br />
In <strong>de</strong> meeste gevall<strong>en</strong>, waarin <strong>de</strong> „ingeving <strong>de</strong>r Schrift" wordt betwijfeld of bestred<strong>en</strong>,<br />
keert zich <strong>de</strong> oppositie niet zozeer teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re theorie van ingeving (wat van<br />
weinig belang zou zijn) maar grondt zich op <strong>de</strong> onwet<strong>en</strong>dheid omtr<strong>en</strong>t het wez<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> Heilige Geest. Het zou beter zijn, wanneer <strong>de</strong> aandacht <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> e<strong>en</strong>s bepaald<br />
werd op <strong>de</strong> grote waarheid, hoe daar ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re Schepper dan God <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, ge<strong>en</strong><br />
Verlosser dan God <strong>de</strong> Zoon, <strong>en</strong> er zo ook ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r is, die onz<strong>en</strong> geest verlicht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
onze hart<strong>en</strong> vernieuw<strong>en</strong> kan dan <strong>de</strong> Heilige Geest, gelijk aan <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>de</strong> "Zoon, in<br />
majesteit <strong>en</strong> kracht Gods. En omdat m<strong>en</strong> niet gelooft, dat het alle<strong>en</strong> die Geest is, die<br />
<strong>de</strong> ding<strong>en</strong> aangaan<strong>de</strong> God <strong>en</strong> Christus aan onz<strong>en</strong> geest kan op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>, daarom<br />
ontbreekt ook het vaste geloof <strong>en</strong> het verlichte inzicht op het bijzon<strong>de</strong>re merk <strong>de</strong>s<br />
Geestes: <strong>de</strong> Heilige Schrift.<br />
Als zulk e<strong>en</strong> Schriftuurlijk gezicht op <strong>de</strong> persoon <strong>en</strong> het werk van <strong>de</strong> Heilige Geest<br />
krachtig in <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te had geheerst, niet slechts in haar formules, maar in<br />
waarachtig lev<strong>en</strong>, er zou nooit zo veel aanleiding geweest zijn om <strong>de</strong> leer <strong>de</strong>r Kerk<br />
betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> ingeving <strong>de</strong>r Schrift voor te stell<strong>en</strong> als „mechanisch," „<strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> tot<br />
automat<strong>en</strong> verne<strong>de</strong>r<strong>en</strong>d," <strong>en</strong>z., <strong>en</strong> <strong>de</strong> gehele kwestie zon niet e<strong>en</strong> karakter hebb<strong>en</strong><br />
aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van schoolse wijsheid <strong>en</strong> bov<strong>en</strong>natuurlijkheid, als nu het geval is. Want<br />
dan zou het lev<strong>en</strong>d getuig<strong>en</strong>is <strong>en</strong> het geschrev<strong>en</strong> getuig<strong>en</strong>is op<strong>en</strong>baar geword<strong>en</strong> zijn,<br />
bei<strong>de</strong> als bov<strong>en</strong>natuurlijk <strong>en</strong> e<strong>en</strong> vrucht van <strong>de</strong> a<strong>de</strong>m van <strong>de</strong> Geest. Hoe meer <strong>de</strong><br />
Heilige Geest in Zijn God<strong>de</strong>lijke, krachtdadige werkzaamheid <strong>en</strong> teg<strong>en</strong>woordigheid<br />
wordt beled<strong>en</strong>, hoe meer <strong>de</strong> Bijbel beslag zal legg<strong>en</strong> op hart <strong>en</strong> gewet<strong>en</strong>. Maar waar<br />
het Boek beschouwd wordt als <strong>de</strong> relikwie <strong>en</strong> het surrogaat van e<strong>en</strong> nu afwezig<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
werkeloz<strong>en</strong> Geest, zijn over<strong>dr</strong>ev<strong>en</strong> Bijbelverering <strong>en</strong> Bijbelverwerping <strong>de</strong><br />
noodw<strong>en</strong>dige gevolg<strong>en</strong>. <strong>De</strong> ganse geschied<strong>en</strong>is van Israël stond on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
onmid<strong>de</strong>llijke leiding van <strong>de</strong> Geest. <strong>De</strong> tabernakel, zowel als <strong>de</strong> overige instelling<strong>en</strong>,<br />
war<strong>en</strong> niet toebereid naar m<strong>en</strong>selijke wijsheid, maar, zoals Paulus zegt, <strong>de</strong> Heilige<br />
Geest beduid<strong>de</strong>, symboliseer<strong>de</strong> daarmee. (Hebr. 9 : 8.) Israël ontving zijn woord in<br />
Schrift <strong>en</strong> inzetting<strong>en</strong> belichaamd. Zo was ook Jezus, <strong>de</strong> vervulling van bei<strong>de</strong>,<br />
ontvang<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heilige Geest. <strong>De</strong> wereld verstond Hem niet, omdat Hij van bov<strong>en</strong><br />
was: hoe kon zij van hem getuig<strong>en</strong>, Die zij niet k<strong>en</strong><strong>de</strong>? Wie kan van Christus getuig<strong>en</strong><br />
dan <strong>de</strong> Heilige Geest? Als <strong>de</strong> Schrift het getuig<strong>en</strong>is van Jezus is, dan is dit <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
Heilige Geest.<br />
Dat beam<strong>en</strong> alle Christ<strong>en</strong><strong>en</strong>. Maar bepaal uw gedacht<strong>en</strong> daar nog dieper bij. Wie k<strong>en</strong>t<br />
Christus t<strong>en</strong> volle? Zelfs Paulus kon niet zegg<strong>en</strong>, dat hij hem k<strong>en</strong><strong>de</strong>; alle<strong>en</strong> dat hij<br />
begeer<strong>de</strong> Hem te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, (Fil. 3.) <strong>en</strong> <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis, die hij had, schreef hij naar zijn eig<strong>en</strong><br />
getuig<strong>en</strong>is toe aan <strong>de</strong> Geest. Niemand kan <strong>de</strong> Christus t<strong>en</strong> volle k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> dan <strong>de</strong> Heilige<br />
Geest, zoals niemand <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r k<strong>en</strong>t dan <strong>de</strong> Zoon.<br />
Waar wij in <strong>de</strong> Schrift e<strong>en</strong> volledig voldo<strong>en</strong>d getuig<strong>en</strong>is van Christus hebb<strong>en</strong> (niet<br />
absoluut volledig, omdat niemand <strong>de</strong> Zoon k<strong>en</strong>t dan <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, maar betrekkelijk <strong>en</strong><br />
47
voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> voor ons lev<strong>en</strong> in leer <strong>en</strong> wan<strong>de</strong>l, individueel <strong>en</strong> als led<strong>en</strong> van gezin <strong>en</strong><br />
maatschappij, voor <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Kerk aller eeuw<strong>en</strong>) wie an<strong>de</strong>rs dan <strong>de</strong> Heilige<br />
Geest kan <strong>de</strong> Auteur dier Schrift zijn? Hij alle<strong>en</strong> bezit <strong>de</strong>ze volheid, waaruit Hij neemt<br />
<strong>en</strong> uit<strong>de</strong>elt aan <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> schrijvers naar hun toestand <strong>en</strong> karakter.<br />
Maar geeft <strong>de</strong> Schrift zelf daar rechtstreekse aanwijzing voor? In<strong>de</strong>rdaad, <strong>en</strong> niet in<br />
e<strong>en</strong> paar losse tekst<strong>en</strong>, maar telk<strong>en</strong>s <strong>en</strong> op talrijke plaats<strong>en</strong>.<br />
Let bijvoorbeeld op <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> telk<strong>en</strong>s <strong>door</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> gebruikt: „Alzo zegt <strong>de</strong><br />
Heere," „<strong>De</strong> mond <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> heeft het gesprok<strong>en</strong>," „Het woord <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> kwam<br />
tot...." In Hoséa 12 : 11 lez<strong>en</strong> wij: „Ik zal sprek<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Ik zal het gezicht<br />
verm<strong>en</strong>igvuldig<strong>en</strong>; <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> di<strong>en</strong>st <strong>de</strong>r profet<strong>en</strong> zal Ik gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> voorstell<strong>en</strong>." En<br />
zó dui<strong>de</strong>lijk is dit karakteristieke van <strong>de</strong> ware Profeet, dat we in Jeremia <strong>de</strong><br />
vreselijkste be<strong>dr</strong>eiging<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> valse profet<strong>en</strong>, die uitging<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r <strong>door</strong><br />
God gezond<strong>en</strong> te zijn <strong>en</strong> sprak<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r het woord <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong>.<br />
(Jer. 27, 29.)<br />
<strong>De</strong> Geest <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>, zo verklar<strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, kwam op h<strong>en</strong>. Het was e<strong>en</strong> macht van<br />
buit<strong>en</strong> <strong>en</strong> van bov<strong>en</strong>. <strong>De</strong> hand <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> was op h<strong>en</strong>, om uit te <strong>dr</strong>ukk<strong>en</strong>, dat het niet<br />
hun overlegging was, die h<strong>en</strong> verhief tot <strong>de</strong> aanschouwing van toekomstige ding<strong>en</strong>,<br />
maar <strong>de</strong> Geest van <strong>de</strong> eeuwig<strong>en</strong> God. Met betrekking tot <strong>de</strong> <strong>dr</strong>ie grote profet<strong>en</strong>: Jesaja,<br />
Jeremia <strong>en</strong> Ezechiël lez<strong>en</strong> we van e<strong>en</strong> speciaal visio<strong>en</strong> <strong>en</strong> plechtige op<strong>dr</strong>acht, waarmee<br />
zij voor hun profetische bedi<strong>en</strong>ing werd<strong>en</strong> afgezon<strong>de</strong>rd. Jesaja's mond wordt<br />
aangeraakt met e<strong>en</strong> kool van het altaar; tot Jeremia sprak <strong>de</strong> Heere: „Zie, Ik heb mijn<br />
woord<strong>en</strong> in uw mond gegev<strong>en</strong>," Ezechiël ontving <strong>en</strong> at <strong>de</strong> rol, <strong>door</strong> God hem<br />
toegereikt; <strong>de</strong> boodschap was God<strong>de</strong>lijk, <strong>en</strong> naar het bevel <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> verklaar<strong>de</strong><br />
Ezechiël: „Alzo sprak <strong>de</strong> Heere <strong>de</strong>r heirschar<strong>en</strong>." <strong>De</strong> meeste van Gods profet<strong>en</strong> war<strong>en</strong><br />
onwillig om te gaan - Mozes, Jeremia, Jona - wat te meer bewijst, dat God hun beval<br />
Zijn boodschap over te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet hun eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>: <strong>de</strong> roeping zowel als <strong>de</strong><br />
boodschap kwam van Godswege.<br />
In verband met dit alles, zi<strong>en</strong> wij, dat bij het aanhal<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, <strong>de</strong><br />
Heere <strong>en</strong> <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> soms <strong>de</strong> naam van <strong>de</strong> schrijver afzon<strong>de</strong>rlijk noem<strong>en</strong>, als Jesaja,<br />
David, <strong>en</strong>z., maar veel vaker word<strong>en</strong> <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> ingeleid <strong>door</strong> <strong>de</strong> uit<strong>dr</strong>ukking: „Hij<br />
zegt" of „<strong>de</strong> Schrift zegt," of „<strong>de</strong> Heilige Geest zegt." In <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Hebreeën<br />
word<strong>en</strong> al <strong>de</strong> aanhaling<strong>en</strong> onveran<strong>de</strong>rlijk toegeschrev<strong>en</strong>, niet aan <strong>en</strong>ig m<strong>en</strong>selijk<br />
schrijver, maar aan God, aan <strong>de</strong> Heilige Geest, of aan „E<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> zekere plaats,"<br />
(„Iemand - erg<strong>en</strong>s") zodo<strong>en</strong><strong>de</strong> volledig uitwerk<strong>en</strong><strong>de</strong>, wat geconstateerd wordt van het<br />
begin van <strong>de</strong> brief af, dat het God was, die tot <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r<strong>en</strong> gesprok<strong>en</strong> heeft <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
profet<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> wijze, waarop <strong>de</strong> Schrift wordt aangehaald <strong>door</strong> onze Zaligmaker, <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
evangelist<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong>, bewijst klaar, hoe zij <strong>de</strong> mann<strong>en</strong>, <strong>door</strong> wie dat Woord<br />
geschrev<strong>en</strong> was, beschouwd<strong>en</strong> als instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, maar <strong>de</strong> Heere God, <strong>en</strong> meer in 't<br />
bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Heilige Geest als <strong>de</strong> war<strong>en</strong> Schepper van het ganse organisme <strong>de</strong>r Joodse<br />
geschied<strong>en</strong>is. Zie Joh. 7 : 36, 10 : 35, 19 : 36, 37, 20 : 9; Hand. 1 : 16; Rom. 9 : 17;<br />
Gal. 3 : 8; 1 Petrus 2 : 6. <strong>De</strong> Schrift wordt aangehaald als gesprok<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heere of<br />
God in Matth. 1 : 22, 2 : 15; Hand. 4 : 25, 8 : 34; Rom. 1 : 2. En als het woord van <strong>de</strong><br />
Heilige Geest in Hand. 1 : 16, 28 : 25; Hebr. 3 : 7, 9 : 8<br />
Zo klaar <strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk was <strong>de</strong>ze waarheid voor <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor all<strong>en</strong>, tot wie <strong>de</strong><br />
apostel<strong>en</strong> hun on<strong>de</strong>rwijs richtt<strong>en</strong>, <strong>en</strong> zozeer stond dit bij all<strong>en</strong> vast <strong>door</strong> het getrouwe<br />
gebruik, dat hun leraars daarvan maakt<strong>en</strong>, dat wij ternauwernood e<strong>en</strong> formele verklaring<br />
zoud<strong>en</strong> verwacht<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van e<strong>en</strong> waarheid, indirect zo voortdur<strong>en</strong>d op<br />
het gemoed <strong>de</strong>r eerste Christ<strong>en</strong><strong>en</strong> ge<strong>dr</strong>ukt. Maar als Paulus zijn aanstaan<strong>de</strong> ontbinding<br />
48
ziet na<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het werk <strong>de</strong>r bedi<strong>en</strong>ing aan Timotheüs toevertrouwt, dan herinnert hij,<br />
met het oog op <strong>de</strong> zware tijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> valse leraars, zijn gelief<strong>de</strong> geestelijke zoon aan het<br />
hoogste gezag <strong>en</strong> <strong>de</strong> alg<strong>en</strong>oegzaamheid <strong>de</strong>r Heilige Schrift in zijn verklaring: „Al <strong>de</strong><br />
Schrift is <strong>door</strong> God ingegev<strong>en</strong>." (2 Tim. 3 : 16.)<br />
Daar is wel ge<strong>en</strong> twijfel mogelijk omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r gebruikte term<strong>en</strong>, dat „<strong>de</strong><br />
Schrift.' betek<strong>en</strong>t <strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, erk<strong>en</strong>d <strong>door</strong> <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
bevestigd als zoodanig <strong>door</strong> Jezus; dat „al <strong>de</strong> Schrift" betek<strong>en</strong>t „geheel die Schrift,"<br />
(juist als in Ef. 2 : 21 <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> uit<strong>dr</strong>ukking voorkomt <strong>en</strong> het „gehele" gebouw beduidt,<br />
<strong>en</strong> in Ef. 3 : 15 „al het geslacht" <strong>en</strong> in 1 Petrus 1 : 15 „al uw wan<strong>de</strong>l") het ganse<br />
geheel, zowel zijn organische e<strong>en</strong>heid, zoals Rom. 11 : 26 „geheel Israël" als <strong>de</strong><br />
volmaaktheid van al <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van het Boek; <strong>en</strong> dat van God ingegev<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>t,<br />
dat <strong>de</strong> Geest Gods '<strong>de</strong> Auteur is <strong>de</strong>zer Schrift, <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die schrev<strong>en</strong> zoodanig<br />
bestur<strong>en</strong><strong>de</strong>, dat hun werk zuiver <strong>en</strong> volkom<strong>en</strong> waarheid was.<br />
Als wij, op grond <strong>de</strong>zer verklaring, (die in harmonie is met geheel <strong>de</strong> aard <strong>en</strong> het<br />
on<strong>de</strong>rwijs <strong>de</strong>r Schrift,) <strong>de</strong> inspiratie <strong>de</strong>r profet<strong>en</strong> <strong>en</strong> apostel<strong>en</strong> als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> van hun inspiratie als schrijvers, dan is <strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rscheiding ev<strong>en</strong> nodig<br />
als zij ook bevestigd wordt <strong>door</strong> <strong>de</strong> feit<strong>en</strong>. Als schrijvers werd<strong>en</strong> zij op volmaakt<br />
gepaste wijze geleid <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest, t<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> op te tek<strong>en</strong><strong>en</strong>, wat „nuttig was<br />
tot lering, tot we<strong>de</strong>rlegging, tot verbetering, tot on<strong>de</strong>rwijzing, die in <strong>de</strong><br />
rechtvaardigheid is;" als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> war<strong>en</strong> zij buit<strong>en</strong>gewoon, maar toch niet uitstek<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
bov<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re discipel<strong>en</strong> van Christus; <strong>en</strong> zij war<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> te on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong>, te<br />
bidd<strong>en</strong> <strong>en</strong> te wak<strong>en</strong>, om zich tot hun eig<strong>en</strong> geestelijk heil <strong>en</strong> wasdom toe te eig<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
wat hun was geop<strong>en</strong>baard. En dat er tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze twee elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> niet slechts het<br />
verschil was van volmaakt <strong>en</strong> onvolmaakt, maar soms zelfs van positief <strong>en</strong> negatief,<br />
zi<strong>en</strong> wij bij Petrus. Volkom<strong>en</strong> verlicht <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> positie <strong>de</strong>r<br />
heid<strong>en</strong><strong>en</strong> in <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> hun verhouding tot <strong>de</strong> wet, was hij trouweloos teg<strong>en</strong>over<br />
zijn eig<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> getuig<strong>en</strong>is. To<strong>en</strong> Paulus hem teg<strong>en</strong>stond, bek<strong>en</strong><strong>de</strong> Petrus zelf, dat<br />
hij gedwaald had, <strong>en</strong> zijn apostolische leer waarachtig was. Want <strong>de</strong>ze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,<br />
hogelijk beg<strong>en</strong>adigd, <strong>en</strong> buit<strong>en</strong> gewoon geschikt voor hun taak, bracht<strong>en</strong> e<strong>en</strong> getuig<strong>en</strong>is<br />
voort, dat in bijzon<strong>de</strong>re zin God<strong>de</strong>lijk was van oorsprong <strong>en</strong> inhoud, <strong>en</strong> gegot<strong>en</strong><br />
in die vorm, die God volkom<strong>en</strong> onfeilbaar <strong>en</strong> gepast oor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> voor alle volg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
geslacht<strong>en</strong>.<br />
Als wij gelov<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong>ze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> geïnspireerd <strong>en</strong> hun geschrift<strong>en</strong> waard zijn om <strong>door</strong><br />
ons aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te word<strong>en</strong>, omdat zij die geschrev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, dan rust ons geloof op<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, om wier wil wij hun boodschap aannem<strong>en</strong>. Maar ons geloof rust op e<strong>en</strong><br />
God<strong>de</strong>lijk getuig<strong>en</strong>is, <strong>en</strong> ons gezag op <strong>de</strong> autoriteit Gods. Petrus <strong>en</strong> Paulus geloofd<strong>en</strong><br />
het getuig<strong>en</strong>is, dat zij van God ontving<strong>en</strong>, <strong>en</strong> zo ook wij, <strong>door</strong> hun geschrift<strong>en</strong><br />
gelov<strong>en</strong><strong>de</strong>, nem<strong>en</strong> e<strong>en</strong> God<strong>de</strong>lijk getuig<strong>en</strong>is aan.<br />
Nog na<strong>dr</strong>ukkelijker wordt hierop gewez<strong>en</strong> in het on<strong>de</strong>rwijs van Petrus. Hij leert ons,<br />
(1 Petrus 1 : 1012, 2 Petrus 1 : 21.) dat <strong>de</strong> heilig<strong>en</strong> van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> dag sprak<strong>en</strong> als<br />
ge<strong>dr</strong>ev<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest; dat <strong>de</strong>ze Geest, die in h<strong>en</strong> leef<strong>de</strong>, <strong>de</strong> Geest van<br />
Christus was, in Wi<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor Wi<strong>en</strong> Israël was uitverkor<strong>en</strong>; dat Hij hun op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> ganse raad (het lijd<strong>en</strong>, dat op Christus kom<strong>en</strong> zou <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid daarna<br />
volg<strong>en</strong><strong>de</strong>); <strong>en</strong> dat zijzelf niet t<strong>en</strong> volle verstond<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> geschrift<strong>en</strong>, maar ijverig<br />
daarin naar <strong>de</strong> zaligheid on<strong>de</strong>rzocht<strong>en</strong>. Kan dui<strong>de</strong>lijker word<strong>en</strong> geleerd, dat <strong>de</strong> Heilige<br />
Geest (<strong>en</strong> niet hun eig<strong>en</strong> geest) hun op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong>, wat zij te boek moest<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
hoe hun geschrift<strong>en</strong> ver bov<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> geestelijk inzicht uitging<strong>en</strong>? <strong>De</strong> aanhaling<strong>en</strong><br />
van Paulus ton<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong>, dat hij <strong>de</strong>ze inspiraties beschouw<strong>de</strong> als zoodanig ook in<br />
<strong>de</strong> vorm <strong>en</strong> wijze van uit<strong>dr</strong>ukking op<strong>en</strong>baar. Het scheid<strong>en</strong> van gedachte <strong>en</strong> woord,<br />
49
geest <strong>en</strong> vorm, stof <strong>en</strong> stijl, is te all<strong>en</strong> tij<strong>de</strong> e<strong>en</strong> zeer moeilijke <strong>en</strong> gevaarlijke zaak.<br />
Door het lichaam te dod<strong>en</strong>, verliest m<strong>en</strong> <strong>de</strong> geest. <strong>De</strong> gr<strong>en</strong>s tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> i<strong>de</strong>e <strong>en</strong> het<br />
woord is zeer moeilijk te bepal<strong>en</strong>. Maar inzon<strong>de</strong>rheid is <strong>de</strong>ze poging gevaarlijk op het<br />
terrein <strong>de</strong>r op<strong>en</strong>baring; om <strong>de</strong> e<strong>en</strong>voudige red<strong>en</strong>, dat God Zichzelf niet in geest, maar<br />
in vlees op<strong>en</strong>baart, niet in e<strong>en</strong> abstractie, maar in belichaming. Zoals Luther schreef:<br />
„Christus heeft niet van Zijn Geest, maar van Zijn woord<strong>en</strong> gezegd, dat zij geest <strong>en</strong><br />
lev<strong>en</strong> zijn."<br />
Dit is ge<strong>en</strong> vergod<strong>de</strong>lijking van <strong>de</strong> letter, als letter; gescheid<strong>en</strong> van <strong>de</strong> inwon<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Geest, zal <strong>de</strong> letter altijd dod<strong>en</strong>. Maar Gods woord<strong>en</strong> zijn ge<strong>en</strong> louter letters, maar<br />
geest <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>. Paulus' argum<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Galat<strong>en</strong>: „niet <strong>de</strong> zad<strong>en</strong>, als van<br />
vel<strong>en</strong>, maar als van één," is niet naar <strong>de</strong> smaak van Japhet. Paulus, die zich<br />
voorg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> had, <strong>de</strong> ergernis <strong>en</strong> <strong>de</strong> dwaasheid <strong>de</strong>s kruises niet te vrez<strong>en</strong>, is vaak t<strong>en</strong><br />
laste gelegd, dat hij verviel in Talmoedische beuzeling<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat <strong>door</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, die niet<br />
bedacht<strong>en</strong>, dat zij daar<strong>door</strong> <strong>de</strong> waarheid Gods krachteloos maakt<strong>en</strong>.<br />
Maar die God, zon<strong>de</strong>r Wie zelfs ge<strong>en</strong> mus ter aar<strong>de</strong> valt, <strong>en</strong> die Zijn wijsheid toont in<br />
het geringste werk Zijner hand<strong>en</strong>, heeft buit<strong>en</strong> twijfel gewaakt over elke uit<strong>dr</strong>ukking<br />
van Zijn Heilige Schrift; <strong>en</strong> het microscopisch on<strong>de</strong>rzoek om <strong>de</strong> won<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van zijn<br />
Woord te on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong>, is het k<strong>en</strong>merk niet van e<strong>en</strong> beuzelachtig<strong>en</strong>, maar van e<strong>en</strong><br />
grote geest.<br />
Paulus voert bewijsgrond<strong>en</strong> aan niet slechts uit hetge<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift zegt, maar ook uit<br />
datg<strong>en</strong>e, waarover zij zwijgt. <strong>De</strong> omstandigheid, dat zij zwijgt over Melchizé<strong>de</strong>ks<br />
ou<strong>de</strong>rs, is in zijn schatting vol betek<strong>en</strong>is; <strong>en</strong> zoo, ev<strong>en</strong>als in <strong>de</strong> muziek, niet slechts <strong>de</strong><br />
not<strong>en</strong>, maar ook <strong>de</strong> rusttek<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> plaats hebb<strong>en</strong> in <strong>de</strong> gedachte <strong>en</strong> <strong>de</strong> schepping van<br />
<strong>de</strong> componist, <strong>en</strong> bezield zijn <strong>door</strong> <strong>de</strong> a<strong>de</strong>m, die het gehele kunstwerk <strong>door</strong>trilt, geldt<br />
dat ev<strong>en</strong>zeer van <strong>de</strong> Schrift. Hetzij het gaat over diepe verborg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>, zoals <strong>de</strong> val<br />
<strong>de</strong>r <strong>en</strong>gel<strong>en</strong>, of over e<strong>en</strong> betrekkelijke kleinigheid als <strong>de</strong> afkomst van <strong>de</strong> koning van<br />
Salem, daar is ge<strong>en</strong> sprake van toevalligheid, of van gebrek aan k<strong>en</strong>nis bij <strong>de</strong> schrijver,<br />
maar integ<strong>en</strong><strong>de</strong>el van harmonie <strong>en</strong> van wijsheid <strong>de</strong>s Heilige Geestes, <strong>de</strong> ware<br />
Auteur <strong>de</strong>zer getuig<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>. 19<br />
Gewoonlijk br<strong>en</strong>gt m<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze beschouwing het bezwaar in, dat ze onver<strong>en</strong>igbaar<br />
is met het karakter van <strong>de</strong> schrijvers. Maar wat <strong>de</strong> ver<strong>en</strong>iging dier feit<strong>en</strong> ook voor<br />
moeilijkhed<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> oplever<strong>en</strong>, - èn <strong>de</strong> ingeving van <strong>de</strong> Heilige Geest èn <strong>de</strong> vrijheid<br />
<strong>en</strong> het persoonlijk karakter van <strong>de</strong> schrijver, zijn bei<strong>de</strong> ev<strong>en</strong> zeker als dui<strong>de</strong>lijk.<br />
<strong>De</strong> boek<strong>en</strong> van Mozes, <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong> van David, <strong>de</strong> spreuk<strong>en</strong> van Salomo, <strong>de</strong> briev<strong>en</strong><br />
van Paulus, <strong>dr</strong>ag<strong>en</strong> alle hun zeer besliste eig<strong>en</strong>aardighed<strong>en</strong>. <strong>De</strong> profet<strong>en</strong> <strong>en</strong> apostel<strong>en</strong><br />
war<strong>en</strong> niet slechts schrijvers, maar op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong> in hun geschrift<strong>en</strong> <strong>de</strong> invloed van hun<br />
lev<strong>en</strong>sgeschied<strong>en</strong>is, van hun karakter, hun aard <strong>en</strong> hun d<strong>en</strong>kwijze. Het bewijst, hoe <strong>de</strong><br />
Geest 's m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> individualiteit niet vernietigt, <strong>en</strong> hoe zijn persoonlijk lev<strong>en</strong>, ervaring<br />
19 <strong>De</strong> titel, die in Ps. 82 : 6 aan vorst<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> is <strong>en</strong> slechts uit één <strong>en</strong>kel woord bestaat, wordt <strong>door</strong><br />
Christus aangehaald (Joh. 10 : 34, 35.) met <strong>de</strong> bijvoeging: „<strong>de</strong> Schrift kan niet gebrok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>" - <strong>en</strong><br />
dat wel met betrekking tot zo'n <strong>en</strong>kele uit<strong>dr</strong>ukking. Het woord: „alles" in Ps. 8 : 7 neemt Paulus zó<br />
uitermate nauwkeurig op, dat hij er in Hebr. 2 : 8 <strong>en</strong> in 1 Kor. 15 : 27 bijvoegt, dat daar niets<br />
uitgezon<strong>de</strong>rd wordt behalve Hij, die Hem alle ding<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> heeft. Door het woordje „hed<strong>en</strong>"<br />
van Ps. 95 bewijst <strong>de</strong> apostel in Hebr. 4, dat er nog e<strong>en</strong> rust overblijft voor het volk van God, <strong>en</strong> zij<br />
daarom hun hart<strong>en</strong> niet verhard<strong>en</strong> moet<strong>en</strong>. Hoe strikt neemt Christus liet woord „Heere" (Matth. 22 :<br />
44.) <strong>en</strong> Paulus het woord „nieuw" (Hebr. 8 : 13.) <strong>en</strong> ook het woord „verbond" (Gal. 3 : 15.) <strong>en</strong> het<br />
woord „zaad" (vs 16.) vanwege het opmerkelijke <strong>en</strong>kelvoud. Merk ook op, hoe Ps. 110: 4 wordt ontleed<br />
<strong>en</strong> machtige waarhed<strong>en</strong> uit <strong>en</strong>kele uit<strong>dr</strong>ukking<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgeleid. <strong>De</strong> tijdsor<strong>de</strong>, waarin volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
Schrift gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> plaats hebb<strong>en</strong>, wordt vastgesteld, <strong>en</strong> belangrijke less<strong>en</strong> daaruit afgeleid. (Rom. 4:<br />
10 <strong>en</strong> Gal. 3: 17.) Ook als <strong>de</strong> Schrift zwijgt, krijgt dit betek<strong>en</strong>is <strong>en</strong> wordt het ein<strong>de</strong> van alle teg<strong>en</strong>spraak.<br />
Omdat in Ps. 32 : 1, 2 ge<strong>en</strong> sprake is van goe<strong>de</strong> werk<strong>en</strong>, besluit Paulus, hoe <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s zalig is, wie God<br />
<strong>de</strong> rechtvaardigheid toerek<strong>en</strong>t zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> werk<strong>en</strong>. - Roos, Glaub<strong>en</strong>slehre, p. 34.<br />
50
<strong>en</strong> gemoedsgesteldheid ge<strong>en</strong> verhin<strong>de</strong>ring, maar juist mid<strong>de</strong>l werd<strong>en</strong>. En hierin<br />
kunn<strong>en</strong> we niet an<strong>de</strong>rs dan <strong>de</strong> opvoed<strong>en</strong><strong>de</strong> wijsheid Gods bewon<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
Maar wat teg<strong>en</strong>spraak uitlokt, wortelt in e<strong>en</strong> vage voorstelling van wat individualiteit<br />
eig<strong>en</strong>lijk betek<strong>en</strong>t. Zon<strong>de</strong> <strong>en</strong> verkeerdheid zijn ge<strong>en</strong> onafschei<strong>de</strong>lijke bestand<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> persoonlijkheid. Wanneer iemand verlost wordt van zijn zon<strong>de</strong> <strong>en</strong> dwaling, dan<br />
verliest hij daar<strong>door</strong> zijn individualiteit niet; integ<strong>en</strong><strong>de</strong>el, dan pas bezit hij haar in <strong>de</strong><br />
volste zin <strong>de</strong>s woords. Als <strong>de</strong> Heilige Geest onze ziel vervult mei licht <strong>en</strong> het hart met<br />
lief<strong>de</strong>, dan word<strong>en</strong> we in <strong>de</strong> vrijheid gezet. Hij, die <strong>de</strong> Heilige Geest ontvangt,<br />
verkeert niet in e<strong>en</strong> abnormale, maar integ<strong>en</strong><strong>de</strong>el in e<strong>en</strong> normal<strong>en</strong> toestand, hij wordt<br />
gebracht tot <strong>de</strong> recht<strong>en</strong> staat volg<strong>en</strong>s het oorspronkelijk plan Gods. <strong>De</strong> Schrift leert<br />
ons dan ook, dat alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> Gods persoonlijkhed<strong>en</strong> zijn in <strong>de</strong> hoogste zin <strong>de</strong>s<br />
woords. Ze word<strong>en</strong> bij hun naam g<strong>en</strong>oemd. Elk hunner ontvangt e<strong>en</strong> naam, welke e<strong>en</strong><br />
geheim is tuss<strong>en</strong> h<strong>en</strong> <strong>en</strong> God. (Op<strong>en</strong>b. 2 : 17.) Is daar e<strong>en</strong> heerlijker <strong>en</strong> schoner<br />
<strong>de</strong>finitie d<strong>en</strong>kbaar van wat eig<strong>en</strong>lijk persoonlijkheid beduidt? Zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> heilig<strong>en</strong><br />
daarbov<strong>en</strong> niet zuiver omlijn<strong>de</strong> persoonlijkhed<strong>en</strong> wez<strong>en</strong>? Zodat daar <strong>de</strong> grootste<br />
verscheid<strong>en</strong>heid, zowel als <strong>de</strong> grootste vrijheid <strong>en</strong> spontaneïteit zal heers<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat<br />
vanwege <strong>de</strong> zon<strong>de</strong>, die is weggedaan <strong>en</strong> <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis, die volkom<strong>en</strong> is? Reeds hier op<br />
aar<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>door</strong> e<strong>en</strong> of an<strong>de</strong>re goe<strong>de</strong> eig<strong>en</strong>schap die h<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>merkt, zoals hun aanhankelijkheid, hun va<strong>de</strong>rlandslief<strong>de</strong>, hun moed, hun ijver, hun<br />
opgewektheid, <strong>en</strong>z., terwijl in <strong>de</strong> hel e<strong>en</strong> volkom<strong>en</strong> gemis schijnt te wez<strong>en</strong> aan<br />
verscheid<strong>en</strong>heid van kleur <strong>en</strong> eig<strong>en</strong> karakter, <strong>en</strong> haar bewoners, ondanks hun id<strong>en</strong>titeit<br />
<strong>en</strong> bestaan, e<strong>en</strong> grote massa schijn<strong>en</strong> te vorm<strong>en</strong> van donkerheid, <strong>en</strong> haat, <strong>en</strong><br />
hopeloosheid. 20<br />
<strong>De</strong> schrijvers <strong>de</strong>r Heilige Schrift, geïnspireerd <strong>en</strong> niettemin vrij <strong>en</strong> individueel, gev<strong>en</strong><br />
ons <strong>en</strong>ig d<strong>en</strong>kbeeld van onz<strong>en</strong> toekomstige staat. Wanneer wij <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest<br />
vervuld word<strong>en</strong>, zull<strong>en</strong> wij in waarheid zon<strong>en</strong> <strong>en</strong> dochter<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Allerhoogst<strong>en</strong> zijn, elk<br />
met <strong>de</strong> naam die God ons geeft. Er zou reeds nu meer individualiteit on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
Christ<strong>en</strong><strong>en</strong> wez<strong>en</strong>, als zij in plaats van zich „om te ker<strong>en</strong>" <strong>en</strong> te zi<strong>en</strong> naar hun<br />
me<strong>de</strong>discipel<strong>en</strong>, e<strong>en</strong>voudig Jezus<br />
volgd<strong>en</strong>. (Joh. 21 : 1922.)<br />
Wij gev<strong>en</strong> graag toe, dat er verscheid<strong>en</strong>heid was on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gewij<strong>de</strong> schrijvers. Zij<br />
leefd<strong>en</strong> in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> tijd<strong>en</strong>; hun uiterlijke omstandighed<strong>en</strong>, zowel als ;hun<br />
geestelijke <strong>en</strong> ze<strong>de</strong>lijke eig<strong>en</strong>aardighed<strong>en</strong> war<strong>en</strong> zeer uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>d. Mozes was<br />
opgevoed in al <strong>de</strong> wijsheid <strong>de</strong>r Egypt<strong>en</strong>ar<strong>en</strong>; Amos werd uit <strong>de</strong> e<strong>en</strong>voudige omgeving<br />
van het her<strong>de</strong>rslev<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>; Daniël was e<strong>en</strong> staatsman aan het hof van Babylon;<br />
Petrus was e<strong>en</strong> visser; Paulus zat aan <strong>de</strong> voet<strong>en</strong> van Gamaliël. Het boek Job voert ons<br />
terug naar <strong>de</strong> vroegste perio<strong>de</strong> onzer historie; <strong>de</strong> Evangeliën <strong>en</strong> <strong>de</strong> Briev<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
ons on<strong>de</strong>r het Romeinse koningschap (het Romeinse recht) waaron<strong>de</strong>r wij nog lev<strong>en</strong>.<br />
Ook <strong>de</strong> tal<strong>en</strong> zijn on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong>. Hebreeuws, Chal<strong>de</strong>euws <strong>en</strong> Grieks. <strong>De</strong> geschrift<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> met <strong>de</strong>ze verschill<strong>en</strong> van tijd <strong>en</strong> land <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>spositie overe<strong>en</strong>. Maar toch is er<br />
<strong>de</strong> won<strong>de</strong>rbaarlijkste harmonie <strong>en</strong> overe<strong>en</strong>stemming niet alle<strong>en</strong> in <strong>de</strong> grote<br />
hoof<strong>dr</strong>ichting van hun gedachtegang, maar in <strong>de</strong> kleinste <strong>de</strong>tails <strong>de</strong>r feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>r leer,<br />
zowel als in <strong>de</strong> fijne schakering<strong>en</strong> van het gevoelslev<strong>en</strong>. En niet slechts dit, maar <strong>de</strong><br />
<strong>dr</strong>aad wordt schijnbaar eeuw<strong>en</strong>lang losgelat<strong>en</strong> om dan na die lange pauze weer<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te word<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> wijze, die alle natuurlijke verklaring t<strong>en</strong> <strong>en</strong><strong>en</strong> male tart.<br />
E<strong>en</strong> paar voorbeeld<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> zijn om dit te bewijz<strong>en</strong>.<br />
Ik lees in G<strong>en</strong>esis het verhaal van Melchizé<strong>de</strong>k, die Abraham zeg<strong>en</strong>t. Dat staat daar<br />
geheel op zichzelf zon<strong>de</strong>r <strong>en</strong>ig verband. G<strong>en</strong>erlei toespeling wordt er in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r<br />
20 Contrast met „<strong>de</strong> donkerheid <strong>de</strong>r duisternis" (Judas : 13.) vormt <strong>de</strong> beschrijving <strong>de</strong>r stad in Op<strong>en</strong>b.<br />
21, wier fundam<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met kostelijke st<strong>en</strong><strong>en</strong> versierd zijn.<br />
51
tijd<strong>en</strong> op gemaakt, totdat David (Ps. 110.) het verband toont met <strong>de</strong> belofte aan hem<br />
gegev<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> koningpriester, die t<strong>en</strong> troon verhev<strong>en</strong>, geheel verschill<strong>en</strong>d van <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong> van Aäron, e<strong>en</strong> priester in eeuwigheid zal wez<strong>en</strong>. Geheimzinnig als <strong>de</strong>ze<br />
Davidische comm<strong>en</strong>taar op Melchizé<strong>de</strong>k luidt, zi<strong>en</strong> we haar t<strong>en</strong> volle verklaard<br />
eeuw<strong>en</strong> later, <strong>door</strong> <strong>de</strong> schrijver van <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Hebreeën, waar <strong>de</strong>ze uit <strong>de</strong> bei<strong>de</strong><br />
Schriftplaats<strong>en</strong> het wez<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid ontwikkelt van het priesterschap van<br />
Jezus, Davids Zoon, uit <strong>de</strong> stam van Juda, <strong>en</strong> nu ingegaan in het binn<strong>en</strong>ste heiligdom.<br />
Zie, hoe God in G<strong>en</strong>esis 2 <strong>de</strong> staat van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s tek<strong>en</strong>t. <strong>De</strong> 8e Psalm sluit zich daarbij<br />
aan. En ook Daniël spreekt van <strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in grote kracht <strong>en</strong> heerlijkheid. In<br />
het twee<strong>de</strong> hoofdstuk van <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Hebreeën wordt dit alles t<strong>en</strong> volle<br />
ontwikkeld (zoals David het niet had kunn<strong>en</strong> verklar<strong>en</strong>) als zi<strong>en</strong><strong>de</strong> op Jezus, die e<strong>en</strong><br />
weinig min<strong>de</strong>r dan <strong>de</strong> <strong>en</strong>gel<strong>en</strong> geword<strong>en</strong>, nu gezet<strong>en</strong> is aan <strong>de</strong> rechterhand Gods, met<br />
eer <strong>en</strong> heerlijkheid gekroond.<br />
Daar is bijvoorbeeld <strong>de</strong> leer <strong>de</strong>r rechtvaardigmaking. Abraham wordt gerechtvaardigd<br />
<strong>door</strong> het geloof. David beschrijft <strong>de</strong> gelukzaligheid van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s. die <strong>de</strong> gerechtigheid<br />
ontvangt zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> werk<strong>en</strong>; Paulus ontvouwt die t<strong>en</strong> volle in Romein<strong>en</strong> 3 <strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
brief aan <strong>de</strong> Galat<strong>en</strong>.<br />
Zo is het <strong>de</strong> verzo<strong>en</strong>ing, die <strong>door</strong> geheel <strong>de</strong> Schrift wordt gepredikt. God bekleedt <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s; (G<strong>en</strong>. 3.) <strong>en</strong> in <strong>de</strong> Op<strong>en</strong>baring lez<strong>en</strong> wij van <strong>de</strong> schare, wier kle<strong>de</strong>r<strong>en</strong> gewass<strong>en</strong><br />
zijn in het bloed <strong>de</strong>s Lams. En welk e<strong>en</strong> harmonie bestaat er tuss<strong>en</strong> Levitikus <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
brief aan <strong>de</strong> Hebreeën! Hoe treff<strong>en</strong>d is <strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid van dit Boek, <strong>en</strong> hoe onmogelijk<br />
haar te verklar<strong>en</strong>, bij al <strong>de</strong> verscheid<strong>en</strong>heid <strong>de</strong>r sam<strong>en</strong>stellers, t<strong>en</strong>zij wij gelov<strong>en</strong>, dat<br />
<strong>de</strong>. ganse Schrift één groot organisch geheel is, bezield <strong>door</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> geest <strong>en</strong><br />
hetzelf<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>, <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> Heilige Geest, die van <strong>de</strong> beginne het ein<strong>de</strong> verkondigt <strong>en</strong><br />
die van stap tot stap <strong>door</strong> ope<strong>en</strong>volg<strong>en</strong><strong>de</strong> ontvouwing <strong>de</strong> volheid op<strong>en</strong>baart van Gods<br />
bemoeiing<strong>en</strong> met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Het is geheel in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />
neerbuig<strong>en</strong><strong>de</strong> wijsheid Gods in Zijn leiding <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rwijzing van Zijn kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, dat<br />
Zijn Geest, verlicht<strong>en</strong><strong>de</strong> het verstand, tev<strong>en</strong>s <strong>de</strong> verkeerd<strong>en</strong> <strong>en</strong> begr<strong>en</strong>sd<strong>en</strong> blik, zowel<br />
als <strong>de</strong> zondige <strong>en</strong> wereldse neiging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> schrijver verhoed<strong>de</strong> om invloed uit te<br />
oef<strong>en</strong><strong>en</strong> op <strong>de</strong> verkondiging van <strong>de</strong> boodschap, <strong>door</strong> zichzelf te voeg<strong>en</strong> naar <strong>de</strong><br />
persoonlijkheid van <strong>de</strong> uitverkor<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Wij zi<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk, hoe <strong>de</strong> Heilige Geest<br />
voor Paulus e<strong>en</strong> Paulus, voor Maria e<strong>en</strong> Maria werd; <strong>en</strong> hoe Hij in won<strong>de</strong>re lief<strong>de</strong>, als<br />
e<strong>en</strong> alwijze <strong>en</strong> voorzichtige leermeester zich voeg<strong>de</strong> naar onze eig<strong>en</strong>aardighed<strong>en</strong> in<br />
gemoed <strong>en</strong> aanleg. Hij k<strong>en</strong>t ons <strong>door</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong>, volgt onze gang<strong>en</strong>, <strong>en</strong>, in<br />
overe<strong>en</strong>stemming met ons innerlijk wez<strong>en</strong> <strong>en</strong> karakter <strong>en</strong> <strong>de</strong> uitw<strong>en</strong>dige ontwikkeling<br />
van onze lev<strong>en</strong>sgeschied<strong>en</strong>is, br<strong>en</strong>gt Hij licht <strong>en</strong> waarheid in onze hart<strong>en</strong>. God is het,<br />
die ons innerlijk bearbeidt, zodat wij vaak nauwelijks onze gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s<br />
van Zijn on<strong>de</strong>rwijzing <strong>en</strong> leiding kunn<strong>en</strong> scheid<strong>en</strong>, want Hij blijft in ons <strong>en</strong> wij in<br />
Hem.<br />
Van die neerbuig<strong>en</strong><strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, waarmee <strong>de</strong> Geest Zich voegt naar <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s, zi<strong>en</strong> wij<br />
e<strong>en</strong> treff<strong>en</strong>d voorbeeld in het gezicht, dat Petrus in Joppe had. <strong>De</strong> waarheid, waarvan<br />
God hem daar met kracht overtuig<strong>de</strong>, was niet alle<strong>en</strong> nieuw voor Petrus, maar <strong>door</strong><br />
opvoeding <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>slang<strong>en</strong> gedachtegang was hij ook geheel onvoorbereid om haar<br />
aan te nem<strong>en</strong>, namelijk dat <strong>de</strong> heid<strong>en</strong><strong>en</strong> in <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te van Christus zoud<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, zon<strong>de</strong>r zich vooraf als discipel<strong>en</strong> van Mozes aan <strong>de</strong> besnijd<strong>en</strong>is<br />
te on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong>. Dat was ge<strong>en</strong> d<strong>en</strong>kbeeld, dat op natuurlijke wijze uit zijn<br />
verstan<strong>de</strong>lijke overweging<strong>en</strong> kon voortkom<strong>en</strong>, maar vrucht van <strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong>er<br />
God<strong>de</strong>lijke gedachte. We lez<strong>en</strong> in Hand. 10, dat Petrus hongerig werd <strong>en</strong> begeer<strong>de</strong> te<br />
52
et<strong>en</strong>. En zo was het <strong>de</strong> gedachte aan voedsel, die hem op dat og<strong>en</strong>blik bezig hield. <strong>De</strong><br />
Geest voegt zich naar <strong>de</strong>ze lichaams- <strong>en</strong> geestestoestand, <strong>en</strong> Petrus ziet in e<strong>en</strong> gezicht<br />
e<strong>en</strong> zeker vat gelijk e<strong>en</strong> linn<strong>en</strong> lak<strong>en</strong> neerdal<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> hemel, waarin allerlei<br />
viervoetige dier<strong>en</strong> <strong>de</strong>r aar<strong>de</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> wil<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> kruip<strong>en</strong><strong>de</strong> dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> vogel<strong>en</strong> <strong>de</strong>s<br />
hemels, <strong>en</strong> hij krijgt het bevel te slacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> te et<strong>en</strong>. <strong>De</strong>ze les kwam regelrecht van<br />
Bov<strong>en</strong>. Ze was niet uitgedacht <strong>door</strong> Petrus, maar het was <strong>de</strong> Heilige Geest, die hem<br />
daarin op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong>, hoe Jood <strong>en</strong> heid<strong>en</strong> voortaan één geme<strong>en</strong>schap vorm<strong>de</strong>, <strong>en</strong> hoe <strong>de</strong><br />
heid<strong>en</strong><strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r bezwaar in die geme<strong>en</strong>schap moest<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Maar <strong>de</strong><br />
wijze, waarop <strong>de</strong> Heilige Geest hem in <strong>de</strong>ze waarheid on<strong>de</strong>rwees, paste zich t<strong>en</strong> volle<br />
aan bij <strong>de</strong> fysieke gesteldheid van <strong>de</strong> apostel op dat zes<strong>de</strong> uur van <strong>de</strong> dag, <strong>en</strong> het<br />
hemels gezicht was daarmee in overe<strong>en</strong>stemming. Zo gebruikt <strong>de</strong> Geest <strong>de</strong> individuele<br />
eig<strong>en</strong>aardighed<strong>en</strong> <strong>de</strong>r schrijvers voor Zijn groot doel. God <strong>de</strong> Verlosser is <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> als<br />
God <strong>de</strong> Schepper. <strong>De</strong> natuurlijke gav<strong>en</strong> Zijner uitverkor<strong>en</strong> di<strong>en</strong>stknecht<strong>en</strong>, zowel als<br />
hun lev<strong>en</strong>servaring<strong>en</strong>, behor<strong>en</strong> tot Zijn voorzi<strong>en</strong>ig bestel, <strong>en</strong> Hij maakt ze in <strong>de</strong><br />
verlossing di<strong>en</strong>stbaar tot hoger bestemming.<br />
Zou David, zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> belev<strong>en</strong>is van e<strong>en</strong> op God vertrouw<strong>en</strong><strong>de</strong> her<strong>de</strong>r; van e<strong>en</strong><br />
balling, vervolgd, ver<strong>dr</strong>ukt <strong>en</strong> verlat<strong>en</strong>; van e<strong>en</strong> koning, wi<strong>en</strong>s hart zich niet verhief<br />
bov<strong>en</strong> zijn broe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, maar 's Heer<strong>en</strong> naam in hun midd<strong>en</strong> verkondig<strong>de</strong>, Hem<br />
lofzing<strong>en</strong>d in e<strong>en</strong> grote geme<strong>en</strong>te, - ons Psalm<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> als <strong>de</strong> twee <strong>en</strong><br />
twintigste <strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>dr</strong>ie <strong>en</strong> twintigste?<br />
Als Jeremia niet e<strong>en</strong> karakter had gehad, van nature zo beschroomd, zo licht verslag<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ontmoedigd, zo gevoelig, zo te<strong>de</strong>r, zo bevreesd voor <strong>de</strong> vijandschap <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, zo<br />
vrouwelijk in zijn fijnbesnaardheid, zo rijk in smart <strong>en</strong> in tran<strong>en</strong>, - hoe zou hij ooit<br />
zulke won<strong>de</strong>rbare harteklank<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> do<strong>en</strong> hor<strong>en</strong>, als wij in zijn profetie <strong>en</strong> in zijn<br />
klaaglie<strong>de</strong>r<strong>en</strong> beluister<strong>en</strong>! Op<strong>en</strong>baring van zielesmart <strong>en</strong> zielsb<strong>en</strong>auwdheid van e<strong>en</strong><br />
rechtvaardig <strong>en</strong> heilig man te midd<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> opstandige <strong>en</strong> afvallige natie; van e<strong>en</strong><br />
lief<strong>de</strong>volle, priesterlijke geest, die <strong>de</strong> zond<strong>en</strong> van zijn volk voelt als e<strong>en</strong> zware,<br />
<strong>dr</strong>ukk<strong>en</strong><strong>de</strong> last, <strong>en</strong> die vera<strong>de</strong>ming <strong>en</strong> vertroosting zoekt in het uitstort<strong>en</strong> van heel<br />
<strong>de</strong>z<strong>en</strong> kommer <strong>en</strong> klacht voor het aangezicht van zijn God! Welk e<strong>en</strong> won<strong>de</strong>rbare<br />
voorafschaduwing van het innerlijk leed <strong>en</strong> <strong>de</strong> smart<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heere Jezus; wat e<strong>en</strong><br />
ontroer<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> diepe verklaring van wat bedoeld wordt met <strong>de</strong> „ingewand<strong>en</strong> van<br />
Christus."<br />
En van wie an<strong>de</strong>rs dan van Salomo zoud<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Spreuk<strong>en</strong>, van <strong>de</strong><br />
Prediker <strong>en</strong> het Hooglied hebb<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong>? Van <strong>de</strong> man, die vóór alles <strong>en</strong><br />
als zijn hoogste w<strong>en</strong>s wijsheid begeer<strong>de</strong>; van <strong>de</strong> filosoof, die <strong>de</strong> natuur <strong>en</strong> <strong>de</strong> gang<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>; van <strong>de</strong> koning, die zijn ervaring zo breed <strong>en</strong> machtig, zo<br />
treff<strong>en</strong>d sam<strong>en</strong>vat in dat: „Alles is ij<strong>de</strong>lheid," van die Jedidja van wie geschrev<strong>en</strong><br />
staat: „<strong>de</strong> Heere had hem lief" (2 Sam. 12 : 24.) <strong>en</strong> we<strong>de</strong>rom: hij had <strong>de</strong> Heere lief (1<br />
Kon. 3 : 3.); van hem alle<strong>en</strong> kond<strong>en</strong> wij <strong>dr</strong>ie zulke boek<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> van wijsheid, van<br />
ervaring, van lief<strong>de</strong>.<br />
Als we lett<strong>en</strong> op <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re lev<strong>en</strong>sgeschied<strong>en</strong>is, <strong>de</strong> aard <strong>en</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rvinding van<br />
Saulus van Tars<strong>en</strong>, zi<strong>en</strong> wij in <strong>de</strong> briev<strong>en</strong>, hoe <strong>de</strong> Heilige Geest, <strong>door</strong> mid<strong>de</strong>l van <strong>de</strong><br />
persoon van Paulus ons kostelijke waarhed<strong>en</strong> op<strong>en</strong>baart.<br />
<strong>De</strong> ingeving <strong>de</strong>r Schrift is e<strong>en</strong> feit <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> theorie. Wij hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> grootste moeite om<br />
in theorie weer te gev<strong>en</strong> die werking<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Heilige Geestes, <strong>door</strong> ons persoonlijk<br />
ervar<strong>en</strong>, zoals bijvoorbeeld we<strong>de</strong>rgeboorte <strong>en</strong> bekering. Hoe kunn<strong>en</strong> wij dan, ook<br />
slechts met <strong>en</strong>ige zekerheid e<strong>en</strong> theorie opmak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> macht, waaraan wij<br />
persoonlijk ge<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis hebb<strong>en</strong>? Wij aanvaard<strong>en</strong> het feit, <strong>door</strong> <strong>de</strong> Schrift zelf<br />
gehandhaafd <strong>en</strong> overvloedig <strong>door</strong> haar bevestigd, dat, hoewel geschrev<strong>en</strong> <strong>door</strong><br />
53
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, zij van God is uitgegaan, <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> d<strong>en</strong>kbeeld<strong>en</strong>, die zij ontwikkelt in zulke<br />
bewoording<strong>en</strong> zijn vervat, als Hij in Zijn wijsheid <strong>en</strong> lief<strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong>, zodat zij veilig<br />
<strong>en</strong> t<strong>en</strong> volle mog<strong>en</strong> aanvaard word<strong>en</strong> als uit<strong>dr</strong>ukking van Zijn bedoeling <strong>en</strong> gedacht<strong>en</strong>,<br />
zoals Hij w<strong>en</strong>ste dat zij overgebracht zoud<strong>en</strong> word<strong>en</strong> tot onze lering <strong>en</strong> vermaning.<br />
Wanneer zulk e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing g<strong>en</strong>oemd <strong>en</strong> veroor<strong>de</strong>eld wordt als mechanisch, dan wordt<br />
daar t<strong>en</strong> slotte niets mee gezegd of bewez<strong>en</strong>. Daar is ge<strong>en</strong> Christ<strong>en</strong>, hoe onontwikkeld<br />
ook, die zich voorstelt, dat Jesaja het zes<strong>de</strong> hoofdstuk van zijn profetie schreef zon<strong>de</strong>r<br />
e<strong>en</strong> gevoel van ontzetting <strong>en</strong> eerbied; of me<strong>en</strong><strong>de</strong>, dat Jeremia bij het te boek stell<strong>en</strong><br />
van zijn klaaglie<strong>de</strong>r<strong>en</strong> niet an<strong>de</strong>rs was dan e<strong>en</strong> amanu<strong>en</strong>sis, die, zon<strong>de</strong>r me<strong>de</strong>lijd<strong>en</strong> in<br />
zijn hart <strong>en</strong> tran<strong>en</strong> in zijn oog, gehoorzaam<strong>de</strong> aan e<strong>en</strong> hoger stem, die hem dicteer<strong>de</strong>;<br />
of dat Davids hart niet van vreug<strong>de</strong> <strong>en</strong> dank overvloei<strong>de</strong>, to<strong>en</strong> hij <strong>de</strong> 23 e of <strong>de</strong> 103 <strong>de</strong><br />
Psalm zong, of Paulus, schrijv<strong>en</strong><strong>de</strong> aan zijn geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, daarin niet uitstortte <strong>de</strong> rijk<strong>en</strong><br />
schat van zijn persoonlijke ervaring <strong>en</strong> lief<strong>de</strong>.<br />
<strong>De</strong> Heere heeft gesprok<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat het hem behaag<strong>de</strong> dit te do<strong>en</strong> „veelmal<strong>en</strong> <strong>en</strong> op<br />
velerlei wijze <strong>door</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>" moge voor ons raadselachtig schijn<strong>en</strong>, maar het feit<br />
wordt gelovig <strong>en</strong> dankbaar aanvaard <strong>en</strong> met <strong>de</strong> zekerheid van dat licht, dat alle<strong>en</strong> in<br />
Gods licht gezi<strong>en</strong> wordt.<br />
Wij merk<strong>en</strong> in die ingeving e<strong>en</strong> verschil op tuss<strong>en</strong> het Nieuw Testam<strong>en</strong>t, het boek van<br />
<strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te <strong>en</strong> het Ou<strong>de</strong> Testam<strong>en</strong>t het boek van het Koninkrijk. Niet e<strong>en</strong> gradueel<br />
verschil of e<strong>en</strong> verschil in autoriteit, maar in karakter. Vóór <strong>de</strong> komst van Christus <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> uitstorting van <strong>de</strong> Heilige Geest, was <strong>de</strong> ingeving als het ware meer direct <strong>en</strong><br />
objectief. <strong>De</strong> profet<strong>en</strong> zeid<strong>en</strong>: „Zo zegt <strong>de</strong> Heere.”<br />
Zoals B<strong>en</strong>gel opmerkt, was bij h<strong>en</strong> <strong>de</strong> inspiratie meer volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> wijze waarop wij<br />
kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> dictee r<strong>en</strong>, terwijl <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> meer <strong>de</strong> vrijheid beoef<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, hun <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
Geest gegev<strong>en</strong>. Zeker, wij hebb<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Evangeliën <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heere Jezus;<br />
maar in <strong>de</strong> Briev<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> getuig<strong>en</strong>is, dat in zijn eig<strong>en</strong>aardigheid<br />
overe<strong>en</strong>stemt met dat <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te, die <strong>de</strong> Geest als inwon<strong>en</strong>d licht <strong>en</strong> macht ontving<br />
Dit meer vrije <strong>en</strong> persoonlijke karakter sluit niet uit <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> ev<strong>en</strong> war<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gewichtige kant van <strong>de</strong> invloed van <strong>de</strong> Geest op hun geschrift<strong>en</strong>. <strong>De</strong> profet<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
ou<strong>de</strong> dag begrep<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> voorzegging<strong>en</strong> niet, die zij zelf moest<strong>en</strong> navors<strong>en</strong>. Hier<br />
hebb<strong>en</strong> we absolute <strong>en</strong> objectieve ingeving (ev<strong>en</strong>wel, als we reeds zag<strong>en</strong>, ge<strong>en</strong><br />
mechanische, maar verband houd<strong>en</strong><strong>de</strong> niet <strong>de</strong> persoonlijkheid, <strong>de</strong> leeftijd <strong>en</strong> <strong>de</strong> positie<br />
van <strong>de</strong> profeet). In <strong>de</strong> apostolische briev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> boodschap, overgebracht<br />
<strong>door</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> Heilige Geest hadd<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong> <strong>en</strong> in het klare licht <strong>de</strong>r vervulling.<br />
Van <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> lez<strong>en</strong> wij, dat <strong>de</strong> Geest op h<strong>en</strong> kwam; van <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong>, dat<br />
<strong>de</strong> Geest in h<strong>en</strong> woon<strong>de</strong>. Waar dit hun geschrift<strong>en</strong> bekleed<strong>de</strong> met e<strong>en</strong> persoonlijk<br />
karakter (hun getuig<strong>en</strong>is vere<strong>en</strong>zelvigd met hun diepste wez<strong>en</strong> <strong>en</strong> bevinding);<br />
verklar<strong>en</strong> <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> niettemin uit<strong>dr</strong>ukkelijk, dat hun leer op<strong>en</strong>baring Gods is; dat <strong>de</strong><br />
Geest <strong>de</strong> ding<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Geest op<strong>en</strong>baart; <strong>en</strong> dat zij niet sprek<strong>en</strong> in bewegelijke<br />
woord<strong>en</strong> van m<strong>en</strong>selijke wijsheid, maar zoals <strong>de</strong> Heilige Geest h<strong>en</strong> leer<strong>de</strong>. <strong>De</strong><br />
Geme<strong>en</strong>te heeft <strong>de</strong> inwoning van <strong>de</strong> Geest; <strong>de</strong> belofte <strong>de</strong>s Va<strong>de</strong>rs werd vervuld op het<br />
Pinksterfeest. <strong>De</strong> Heilige Geest werd niet als zoodanig gegev<strong>en</strong>, vóórdat Jezus<br />
verheerlijkt was. In <strong>de</strong>ze gave juist schuilt het verschil tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> Theocratie<br />
(Godsregering) <strong>en</strong> <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te; <strong>en</strong> dit in het ooghoud<strong>en</strong>d, herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> wij da<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong><br />
eig<strong>en</strong>aardigheid <strong>de</strong>r apostolische geschrift<strong>en</strong>.<br />
Wij zi<strong>en</strong> reeds bij Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, hoe daar e<strong>en</strong> opklimming is van het meer<br />
vormelijke tot het meer geestelijke. <strong>De</strong> boek<strong>en</strong> van Mozes zijn meer formeel <strong>en</strong> in<br />
bijzon<strong>de</strong>r opzicht auth<strong>en</strong>tieke docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. <strong>De</strong> boek<strong>en</strong> <strong>de</strong>r profet<strong>en</strong>, ev<strong>en</strong>zeer van<br />
Godswege <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Geest gegev<strong>en</strong>, werd<strong>en</strong> <strong>door</strong> het getrouwe volk als God<strong>de</strong>lijk<br />
54
herk<strong>en</strong>d, <strong>en</strong> daaraan toegevoegd in volle overtuiging van hun gezag, zoals wij lez<strong>en</strong> in<br />
Dan. 9 : 2: „Ik, Daniël, merkte in <strong>de</strong> boek<strong>en</strong>, het getal <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong>, van welke het woord<br />
<strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> profeet Jeremia geschied was." We zi<strong>en</strong> hieruit hoe m<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
verzameling <strong>de</strong>r Schriftuur beschouw<strong>de</strong> als nog niet compleet, maar boek na boek<br />
werd naar <strong>de</strong> geestelijke overtuiging <strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> Gods daaraan toegevoegd; juist<br />
zoals Petrus in zijn twee<strong>de</strong> brief, (3 : 16.) sprek<strong>en</strong><strong>de</strong> van Paulus' briev<strong>en</strong>, <strong>de</strong>ze<br />
toevoegt aan <strong>de</strong> „an<strong>de</strong>re Schrift<strong>en</strong>" als gelijkwaardig in rang <strong>en</strong> eig<strong>en</strong>schap. Zo schrijft<br />
ook Paulus, in <strong>de</strong> brief aan <strong>de</strong> Romein<strong>en</strong>, dat het Evangelie <strong>en</strong> <strong>de</strong> verborg<strong>en</strong>heid nu<br />
geop<strong>en</strong>baard is, <strong>en</strong> <strong>door</strong> profetische Schrift<strong>en</strong>, naar het bevel <strong>de</strong>s eeuwig<strong>en</strong> Gods, tot<br />
gehoorzaamheid <strong>de</strong>s geloofs, on<strong>de</strong>r al <strong>de</strong> Heid<strong>en</strong><strong>en</strong>, bek<strong>en</strong>d is gemaakt. (Rom. 16 :<br />
26.) Hij zinspeelt hier blijkbaar niet op <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> van Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, want zij<br />
bevatt<strong>en</strong> „<strong>de</strong> verborg<strong>en</strong>heid" niet, (verg. Ef. 3.) maar op <strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong> na Pinkster<strong>en</strong>,<br />
bevatt<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> volle op<strong>en</strong>baring van Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te. Zo bracht dan <strong>de</strong><br />
Heilige Geest, Wi<strong>en</strong>s werking niet slechts in <strong>de</strong> apostolische Geme<strong>en</strong>te werd ervar<strong>en</strong>,<br />
maar Wi<strong>en</strong>s stem werd gehoord, (Hand. 15 : 28; 13 : 2.), die Zijn di<strong>en</strong>stknecht<strong>en</strong><br />
bek<strong>en</strong>d maakte <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die van <strong>de</strong> Geest zijn, <strong>en</strong> <strong>de</strong> woord<strong>en</strong>, waarin zij die hadd<strong>en</strong><br />
te predik<strong>en</strong>, het getuig<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r evangelist<strong>en</strong> <strong>en</strong> apostel<strong>en</strong> voort. En <strong>de</strong>z<strong>en</strong>, in niet<br />
min<strong>de</strong>re mate, schoon meer vrij <strong>en</strong> meer persoonlijk, schrev<strong>en</strong> „<strong>door</strong> op<strong>en</strong>baring;" <strong>en</strong><br />
wat zij schrev<strong>en</strong>, war<strong>en</strong> <strong>de</strong> gebod<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>. (Ef. 3 : 3; 1 Kor. 14 : 36, 37.)<br />
En hoewel <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> niet op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> formele wijze aankondigd<strong>en</strong>: „Alzo zegt <strong>de</strong><br />
Heere," schrev<strong>en</strong> zij niettemin op gelijk gezag als dat <strong>de</strong>r profet<strong>en</strong>, want zij ontving<strong>en</strong><br />
hun boodschap niet van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, maar van <strong>de</strong> Heere Zelf, <strong>en</strong> zeer bepaald afgezon<strong>de</strong>rd<br />
<strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest om <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te van alle tijd<strong>en</strong> van on<strong>de</strong>rricht te di<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong>ze autoriteit, dit gezag berust niet uitsluit<strong>en</strong>d bij <strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong> <strong>de</strong>r apostel<strong>en</strong>. <strong>De</strong><br />
bei<strong>de</strong> Evangeliën van Markus <strong>en</strong> Lukas, <strong>de</strong> Briev<strong>en</strong> van Jakobus <strong>en</strong> Judas bewijz<strong>en</strong><br />
t<strong>en</strong> volle hun God<strong>de</strong>lijk karakter <strong>en</strong> organisch verband met <strong>de</strong> „an<strong>de</strong>re Schrift<strong>en</strong>." En<br />
t<strong>en</strong> besluite van het tweevoudig docum<strong>en</strong>t, ontvangt Johannes <strong>de</strong> laatste bladzij<strong>de</strong> van<br />
<strong>de</strong> Heere Jezus Christus Zelf „<strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring, die God Hem gaf." Dit boek is, op <strong>de</strong><br />
meest formele, geauth<strong>en</strong>tiseer<strong>de</strong> wijze: „het Boek <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>" <strong>en</strong> het getuig<strong>en</strong>is,<br />
waarmee het op zo plechtige toon sluit, mag zeker beschouwd word<strong>en</strong> als betrekking<br />
hebb<strong>en</strong><strong>de</strong> op al <strong>de</strong> „an<strong>de</strong>re Schrift<strong>en</strong>": „Want ik betuig aan e<strong>en</strong> iegelijk, die <strong>de</strong><br />
woord<strong>en</strong> <strong>de</strong>r profetie <strong>de</strong>zes boeks hoort: indi<strong>en</strong> iemand tot <strong>de</strong>ze ding<strong>en</strong> toedoet, God<br />
zal over hem toedo<strong>en</strong> <strong>de</strong> plag<strong>en</strong>, die in dit boek geschrev<strong>en</strong> zijn; <strong>en</strong> indi<strong>en</strong> iemand<br />
afdoet van <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> <strong>de</strong>s boeks <strong>de</strong>zer profetie, God zal zijn <strong>de</strong>el afdo<strong>en</strong> uit het boek<br />
<strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s, <strong>en</strong> uit <strong>de</strong> heilige stad, <strong>en</strong> uit hetge<strong>en</strong> in dit boek geschrev<strong>en</strong> is." (Op<strong>en</strong>b.<br />
22: 18, 19.)<br />
Door het geloof aan <strong>de</strong> ingeving van het N. T., het boek <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te, is het te<br />
verstaan in zijn structuur <strong>en</strong> harmonie, wat zon<strong>de</strong>r dit niet te verklar<strong>en</strong> is. Laat mij<br />
volstaan met één voorbeeld, dat <strong>de</strong>r vier Evangeliën. Hoe zoud<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r die<br />
inspiratie het lev<strong>en</strong> van Jezus Christus hebb<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> schrijv<strong>en</strong>? Hoe hadd<strong>en</strong> zij<br />
gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong> re<strong>de</strong>voering<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> uitkiez<strong>en</strong>, die betrekking hebb<strong>en</strong> op het allervoornaamste<br />
<strong>en</strong> aller-gewichtigste van alle eeuw<strong>en</strong>? Hoe kond<strong>en</strong> zij <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van<br />
Christus, zo diep, zo onuitputtelijk rijk, zo volmaakt van uit<strong>dr</strong>ukking weergev<strong>en</strong>? Om<br />
nog te zwijg<strong>en</strong> van gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, waarvan niemand getuige was, zoals bijvoorbeeld<br />
<strong>de</strong> verzoeking in <strong>de</strong> woestijn? En behalve dit alles, vormt het viervoudig verhaal e<strong>en</strong><br />
compleet geheel. Jezus, als <strong>de</strong> Messias, <strong>de</strong> Zoon van David, wordt ons <strong>door</strong> Matthéüs<br />
getek<strong>en</strong>d; Jezus, als <strong>de</strong> rechtvaardige <strong>en</strong> gehoorzame Knecht <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> <strong>door</strong> Markus;<br />
Jezus, als <strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, <strong>de</strong> Verlosser, <strong>de</strong> Heelmeester, <strong>door</strong> Lukas; Jezus het<br />
Woord, <strong>de</strong> Zoon Gods, <strong>door</strong> Johannes. <strong>De</strong> Geest Gods alle<strong>en</strong> kon e<strong>en</strong> gepaste<br />
55
voorstelling gev<strong>en</strong> van het lev<strong>en</strong> van onze Heere; het zou onmogelijk geweest zijn<br />
voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> beschrijving te gev<strong>en</strong>, die aan al <strong>de</strong> behoeft<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Kerk van alle<br />
eeuw<strong>en</strong> beantwoordt. E<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>natuurlijke geschied<strong>en</strong>is eist e<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>natuurlijk<br />
geschiedschrijver. <strong>De</strong> oorsprong <strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is van Israël in <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> van Mozes<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>, <strong>de</strong> oorsprong <strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r Geme<strong>en</strong>te: bei<strong>de</strong> zijn <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
Heilige Geest vermeld. En wij bevind<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />
historie. <strong>De</strong> Geme<strong>en</strong>te, gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> tijd<strong>en</strong> <strong>de</strong>r heid<strong>en</strong><strong>en</strong>, heeft <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van<br />
het lev<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>, <strong>de</strong> Pinkstergeme<strong>en</strong>te in haar oorsprong, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> Heilige Geest <strong>door</strong> <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> van no<strong>de</strong>, <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> Briev<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> verborg<strong>en</strong>heid,<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> „ganse raad Gods" ontvouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> Op<strong>en</strong>baring, die bevat al wat<br />
<strong>de</strong> Heere Jezus Christus Zijn discipel<strong>en</strong> te verwacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> te hop<strong>en</strong> wil<strong>de</strong> gev<strong>en</strong>. Voor<br />
Israël in 't bijzon<strong>de</strong>r was <strong>de</strong> inhoud van het boek van het Koninkrijk, <strong>en</strong> dat boek bevat<br />
voor zijn toekomstige taak <strong>en</strong> gehoorzaamheid nog veel dat thans nog verzegeld is.<br />
Als wij zo nagaan het verband tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> Heilige Schrift <strong>en</strong> <strong>de</strong> weg<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
proefon<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>lijk verstaan wat het boek <strong>de</strong>r Kerk in<strong>de</strong>rdaad is, blijkt onze<br />
gevolgtrekking omtr<strong>en</strong>t zijn wording uit <strong>de</strong> Heilige Geest niet slechts logisch (ofschoon<br />
zij ge<strong>en</strong> overtuig<strong>en</strong><strong>de</strong> kracht heeft voor <strong>de</strong> ongelovige), <strong>en</strong> daarmee sterk<br />
overtuig<strong>en</strong>d, maar veel meer: het wordt <strong>de</strong>el van die geestelijke zekerheid, die<br />
onafhankelijk is van alle m<strong>en</strong>selijk bewijs. <strong>De</strong> Geme<strong>en</strong>te Gods vindt haar on<strong>de</strong>rwijs in<br />
het ganse organisme <strong>de</strong>r Schrift, <strong>en</strong> staat in verband met elk on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el daarvan; zij<br />
wordt niet tot wankel<strong>en</strong> gebracht in <strong>de</strong>ze leergierige <strong>en</strong> gehoorzame houding <strong>door</strong> al<br />
<strong>de</strong> moeilijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> inconsequ<strong>en</strong>ties van historische bewijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> kritisch on<strong>de</strong>rzoek.<br />
In elk <strong>de</strong>el van het Woord (ook die, waarvan <strong>de</strong> echtheid het meest wordt betwijfeld,<br />
zoals <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> brief van Petrus <strong>en</strong> die van Judas) treft ons e<strong>en</strong> verhev<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
autoriteit, zoals nerg<strong>en</strong>s el<strong>de</strong>rs dan in <strong>de</strong> van God geïnspireer<strong>de</strong> Schrift. Het Woord<br />
legt onmid<strong>de</strong>llijk beslag op <strong>de</strong> ziel als licht <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>. Het is zuiver, het is volmaakt.<br />
Het spreekt uit <strong>de</strong> volheid van Gods raad, <strong>en</strong> wij ervar<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> Geest van <strong>de</strong><br />
eeuwig<strong>en</strong> God ons on<strong>de</strong>rwijst. En <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> Geest, die <strong>de</strong> jonge Kerk overtuig<strong>de</strong>, dat<br />
<strong>de</strong>ze boek<strong>en</strong> auth<strong>en</strong>tiek war<strong>en</strong>, overtuigt <strong>de</strong> gelovige van <strong>de</strong>z<strong>en</strong> dag.<br />
Want ons geloof is niet gegrond op m<strong>en</strong>selijk getuig<strong>en</strong>is, hoezeer we het er<strong>en</strong> <strong>en</strong> op<br />
prijs stell<strong>en</strong>. In geme<strong>en</strong>schap met al <strong>de</strong> heilig<strong>en</strong> van alle eeuw<strong>en</strong>, hor<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> stem<br />
van <strong>de</strong> Her<strong>de</strong>r. <strong>De</strong> schap<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> stem van <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> niet volg<strong>en</strong>, noch fal<strong>en</strong> in<br />
het herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van <strong>de</strong> stem van <strong>de</strong> Zoon Gods of van <strong>de</strong> Heilige Geest. Uit dit grote<br />
feit <strong>de</strong>r ingeving kunn<strong>en</strong> vele belangrijke eig<strong>en</strong>aardighed<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Bijbel word<strong>en</strong><br />
afgeleid. 21<br />
1. Niet alle<strong>en</strong> was <strong>de</strong> Bijbel ingegev<strong>en</strong>, maar hij is het nog. 22 <strong>De</strong> Heilige Geest<br />
inspireer<strong>de</strong> niet slechts <strong>de</strong> schrijvers, maar is nog met die Schrift verbond<strong>en</strong>.<br />
Oorspronkelijk <strong>door</strong>a<strong>de</strong>md van <strong>de</strong> Heilige Geest, is het nog die Geest, die er in blaast.<br />
Als <strong>de</strong> ziel, die dorst naar God, <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> leest: „Alle gij dorstig<strong>en</strong>, komt tot <strong>de</strong><br />
water<strong>en</strong>: koopt zon<strong>de</strong>r geld <strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r prijs wijn <strong>en</strong> melk," als het neergebog<strong>en</strong> hart <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> bezwaar<strong>de</strong> consciëntie <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> leest: „Komt tot Mij, all<strong>en</strong>, die vermoeid <strong>en</strong><br />
belad<strong>en</strong> zijt, <strong>en</strong> Ik zal u rust gev<strong>en</strong>," dan zijn dat nog <strong>de</strong> fluistering<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heilige<br />
22 Maar wanneer zij vrag<strong>en</strong>: hoe kan m<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> Schrift van God is, zon<strong>de</strong>r zich op e<strong>en</strong> besluit<br />
<strong>de</strong>r kerk te beroep<strong>en</strong>? dan zoud<strong>en</strong> ze ev<strong>en</strong>goed kunn<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>: Hoe kan m<strong>en</strong> het licht van <strong>de</strong> duisternis<br />
on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong>, zwart van blank, zoet van bitter? Want <strong>de</strong> Schrift <strong>dr</strong>aagt in zichzeIf het getuig<strong>en</strong>is harer<br />
waarheid niet min<strong>de</strong>r dan het zwart <strong>en</strong> het wit in hun kleur, het zoet <strong>en</strong> bitter in hun smaak. - Calvijn,<br />
Instit. 1, 7.<br />
56
Geest. Het is alsof <strong>de</strong> inkt nog niet ge<strong>dr</strong>oogd is, <strong>en</strong> <strong>de</strong> warme a<strong>de</strong>m <strong>de</strong>r eeuwige lief<strong>de</strong>,<br />
waaruit <strong>de</strong>ze beloft<strong>en</strong> vloeid<strong>en</strong>, nog lev<strong>en</strong>wekk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> vertroost<strong>en</strong>d over <strong>de</strong><br />
bekommer<strong>de</strong> ziel he<strong>en</strong>vaart. <strong>De</strong> Geest maakt <strong>de</strong> Schrift tot e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d woord. <strong>De</strong><br />
Geest <strong>door</strong>waait <strong>de</strong>ze blad<strong>en</strong> als van ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r boek. Hij maakt <strong>de</strong> letter tot geest <strong>en</strong><br />
lev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s leeft daaruit, omdat dat woord tot op dit og<strong>en</strong>blik uit <strong>de</strong> mond <strong>de</strong>s<br />
Heer<strong>en</strong> uitgaat. Hij, die dat heeft ervar<strong>en</strong>, koestert ge<strong>en</strong> twijfel meer over <strong>de</strong> oorsprong<br />
<strong>de</strong>r Schrift; want in zijn mate ontvangt hij het van Godzelf, zoals David,<br />
Jesaja, Paulus, Johannes het ontving<strong>en</strong>. Het is voor hem één God<strong>de</strong>lijk woord. Hij<br />
k<strong>en</strong>t het niet slechts als het geschrev<strong>en</strong>e, maar als het lev<strong>en</strong><strong>de</strong> woord <strong>en</strong> <strong>de</strong> stem <strong>de</strong>s<br />
Heer<strong>en</strong>. Gehoorzam<strong>en</strong><strong>de</strong> aan Zijn eis<strong>en</strong>, weet hij te wan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in gehoorzaamheid aan<br />
zijn hemelse Va<strong>de</strong>r; rust<strong>en</strong><strong>de</strong> op <strong>de</strong> verzekering <strong>en</strong> <strong>de</strong> beloft<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Schrift gelez<strong>en</strong>,<br />
vertrouwt hij t<strong>en</strong> volle in <strong>de</strong> Heere, zijn God <strong>en</strong> Zaligmaker; <strong>en</strong> als het og<strong>en</strong>blik van<br />
scheid<strong>en</strong> komt, klemt zijn ziel zich vast aan <strong>de</strong> sterke vertroosting <strong>en</strong> hoop in het<br />
Woord hem geschonk<strong>en</strong>. Het is <strong>de</strong> stem van <strong>de</strong> Heiland: „Vrees niet. Ik b<strong>en</strong> hei."<br />
2. Hoe zou bij mogelijkheid e<strong>en</strong> boek, e<strong>en</strong> a<strong>de</strong>m van <strong>de</strong> Geest, verstaan kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Geest? Zoals niemand poëzie waar<strong>de</strong>r<strong>en</strong> kan, zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> geest <strong>de</strong>r<br />
poëzie te bezitt<strong>en</strong>, of muziek zon<strong>de</strong>r muzikaal gevoel, zo is het onmogelijk voor <strong>de</strong><br />
natuurlijk<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s, die ge<strong>en</strong> geestelijk m<strong>en</strong>s is, om <strong>de</strong> Schrift te verstaan. Hij moge<br />
Hebreeuws of Grieks k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, hij moge volkom<strong>en</strong> op <strong>de</strong> hoogte zijn van taal, historie<br />
<strong>en</strong> oudheid; maar dit heeft alle<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> met het lichaam <strong>de</strong>r Schrift. Hij moge in<br />
staat wez<strong>en</strong> <strong>de</strong> schoonheid <strong>en</strong> verhev<strong>en</strong>heid te waar<strong>de</strong>r<strong>en</strong>; hij moge het m<strong>en</strong>selijk<br />
elem<strong>en</strong>t in al zijn pathos <strong>en</strong> betek<strong>en</strong>is kunn<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong>, <strong>en</strong> zo <strong>de</strong> Schrift zi<strong>en</strong> in<br />
haar karakteristieke verschil met Romeinse of Griekse literatuur; of in haar treff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
weergave van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke ervaring<strong>en</strong>. Maar dit raakt alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> ziel <strong>de</strong>r<br />
Schriftuur: <strong>de</strong> geest <strong>de</strong>r Schrift is Gods Geest, <strong>de</strong> Heilige Geest. Vandaar ook, dat<br />
David, volkom<strong>en</strong> vertrouwd met taal <strong>en</strong> uit<strong>dr</strong>ukking<strong>en</strong> van <strong>de</strong> P<strong>en</strong>tateuch, niettemin<br />
tot God bad om zijn og<strong>en</strong> te op<strong>en</strong><strong>en</strong>, opdat hij mocht aanschouw<strong>en</strong> <strong>de</strong> won<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong>zer<br />
wet. Vandaar ook, dat e<strong>en</strong> geestelijk m<strong>en</strong>s volkom<strong>en</strong> verstaat wat het wez<strong>en</strong>lijke <strong>de</strong>r<br />
Schrift is, al is hij ook onkundig omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> ziel <strong>en</strong> het lichaam <strong>de</strong>r Schrift. En vandaar<br />
ook, dat het zuiver kritisch, grammatisch, historisch <strong>en</strong> esthetisch verstaan <strong>de</strong>r Schrift<br />
(hoe waar<strong>de</strong>vol <strong>en</strong> di<strong>en</strong>stig voor <strong>de</strong> mon<strong>de</strong>linge verklaring) toch absoluut<br />
onvoldo<strong>en</strong><strong>de</strong> is om <strong>de</strong> rechte betek<strong>en</strong>is van het Woord te vatt<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> ongeletter<strong>de</strong>,<br />
e<strong>en</strong>voudige Christ<strong>en</strong> ziet hoe <strong>de</strong> twee <strong>en</strong> twintigste Psalm slaat op Christus. Hij ziet<br />
misschi<strong>en</strong> helemaal niet, hoe die in <strong>de</strong> eerste plaats betrekking heeft op David. Hij<br />
veron<strong>de</strong>rstelt, hoogstwaarschijnlijk, dat David, zon<strong>de</strong>r <strong>en</strong>ig<strong>en</strong> overgang, e<strong>en</strong>voudig<br />
<strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest het lijd<strong>en</strong> van Christus zag.<br />
Zulk e<strong>en</strong> beschouwing is natuurlijk gebrekkig, maar niet onjuist. T<strong>en</strong>slotte is het toch<br />
het voornaamste <strong>en</strong> ware inzicht, dat God er ons <strong>door</strong> wil<strong>de</strong> gev<strong>en</strong>. Daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> zijn<br />
al <strong>de</strong> historische verklaring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Psalm, die er niet het lijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verheerlijking<br />
van <strong>de</strong> Messias in vind<strong>en</strong>, vals <strong>en</strong> oppervlakkig. Zon<strong>de</strong>r twijfel heeft m<strong>en</strong>ig ongeletterd<br />
maar <strong>door</strong> <strong>de</strong> Geest on<strong>de</strong>rwez<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s beter verklaring geleverd dan bekwame<br />
maar onverlichte geleerd<strong>en</strong>. 23<br />
3. Als dan <strong>de</strong> Bijbel het boek van <strong>de</strong> Geest Gods, <strong>de</strong> Eeuwige, is, dan moet het e<strong>en</strong><br />
boek zijn voor alle eeuw<strong>en</strong>. Het kan niet maar e<strong>en</strong> verhaal zijn van het verled<strong>en</strong>, of<br />
23 Dit vereist e<strong>en</strong> woord van toelichting. Daar is e<strong>en</strong> dwingelandij <strong>en</strong> waanwijsheid van ongeleerd<strong>en</strong><br />
zowel als van geleerd<strong>en</strong>. Iemand kan zon<strong>de</strong>r wet<strong>en</strong>schappelijke opleiding, ook geestelijk inzicht <strong>en</strong><br />
ootmoed miss<strong>en</strong>. <strong>De</strong> ne<strong>de</strong>rigste <strong>en</strong> tegelijkertijd geestelijke m<strong>en</strong>s zal waarschijnlijk ook e<strong>en</strong> ijverig <strong>en</strong><br />
consciëntieus Bijbelon<strong>de</strong>rzoeker zijn, gebruik mak<strong>en</strong><strong>de</strong> van alles, wat licht op <strong>de</strong> Schrift kan werp<strong>en</strong>.<br />
57
e<strong>en</strong> gids voor het hed<strong>en</strong>. Geword<strong>en</strong> uit Hem, die is, <strong>en</strong> was, <strong>en</strong> kom<strong>en</strong> zal, moet <strong>de</strong><br />
Schrift ook e<strong>en</strong> boek zijn voor alle g<strong>en</strong>eraties. Al Gods dad<strong>en</strong> zowel als Zijn woord<strong>en</strong><br />
staan in verband met Zijn raad, <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> betrekking op <strong>de</strong> vervulling ervan, die. in<br />
<strong>de</strong> toekom<strong>en</strong><strong>de</strong> eeuw zal geop<strong>en</strong>baard word<strong>en</strong>. En daarom is <strong>de</strong> Bijbel e<strong>en</strong> eeuwig<br />
boek. Hier a<strong>de</strong>m<strong>en</strong> wij in eeuwigheidatmosfeer. <strong>De</strong> auteur is Hij, <strong>de</strong> Alfa <strong>en</strong> Omega,<br />
het begin <strong>en</strong> liet ein<strong>de</strong>. Daarom vind<strong>en</strong> wij in ie<strong>de</strong>r Schriftverhaal, <strong>en</strong> in ie<strong>de</strong>re<br />
achtere<strong>en</strong>volg<strong>en</strong><strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring, begr<strong>en</strong>sd <strong>en</strong> individueel als <strong>de</strong>ze in hun vorm mog<strong>en</strong><br />
zijn, e<strong>en</strong> universeel elem<strong>en</strong>t. Het bevat e<strong>en</strong> les voor ie<strong>de</strong>r tijdvak <strong>de</strong>r<br />
kerkgeschied<strong>en</strong>is, <strong>en</strong> houdt ev<strong>en</strong>zeer verband met al Gods bemoeiïng<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Schrift is e<strong>en</strong> geheel in elk on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el; e<strong>en</strong> spiegel <strong>de</strong>r wereld, e<strong>en</strong> beeld<br />
van alle eeuw<strong>en</strong>. <strong>De</strong> woord<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Schrift zijn in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> alles<br />
omvatt<strong>en</strong><strong>de</strong> raad Gods; <strong>en</strong> hoewel vaak zeer beperkt <strong>en</strong> plaatselijk, is toch alles van <strong>de</strong><br />
meest uitgebrei<strong>de</strong> toepassing.<br />
Vandaar ook, dat <strong>de</strong> Schrift niet slechts profetie bevat, maar in haar geheel profetisch<br />
is. Het is oppervlakkig, maar het komt toch niet zeld<strong>en</strong> voor, dat m<strong>en</strong> profetie als ge<strong>en</strong><br />
algem<strong>en</strong>e trek van <strong>de</strong> Bijbel beschouwt, maar haar beperkt tot <strong>en</strong>ige weinige<br />
Schriftge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong>; <strong>de</strong>ze m<strong>en</strong>ing wordt <strong>door</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele beschouwing <strong>de</strong>r feit<strong>en</strong><br />
gelog<strong>en</strong>straft. Wij hebb<strong>en</strong> niet slechts <strong>de</strong> profetische boek<strong>en</strong>, die als zoodanig <strong>door</strong><br />
ie<strong>de</strong>r erk<strong>en</strong>d word<strong>en</strong>, zoals Jesaja, Daniël, Zacharia, <strong>en</strong>z., b<strong>en</strong>ev<strong>en</strong>s <strong>de</strong> Op<strong>en</strong>baring;<br />
maar bij <strong>de</strong> bestu<strong>de</strong>ring <strong>de</strong>r historische boek<strong>en</strong>, vind<strong>en</strong> wij in <strong>de</strong> P<strong>en</strong>tateuch, <strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
volg<strong>en</strong><strong>de</strong> historische ge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong>, voortdur<strong>en</strong>d profetie. En in dat allereerste Evangelie,<br />
<strong>de</strong> blij<strong>de</strong> boodschap, waarmee God Zelf <strong>de</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> zon<strong>de</strong> ingevall<strong>en</strong> stilte verbrak, <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> poort <strong>de</strong>s hemels op<strong>en</strong><strong>de</strong>, nog voordat Hij <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s uit <strong>de</strong> hof van Ed<strong>en</strong> ver<strong>dr</strong>eef,<br />
ontmoet<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> alles omvatt<strong>en</strong><strong>de</strong> profetie, die haar volle vervulling nog wacht,<br />
wanneer <strong>de</strong> satan on<strong>de</strong>r onze voet<strong>en</strong> verpletterd, <strong>en</strong> het Koninkrijk <strong>de</strong>r gerechtigheid<br />
zal bevestigd word<strong>en</strong>. In <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van Noach, in <strong>de</strong> beloft<strong>en</strong> van Abraham, in <strong>de</strong><br />
zeg<strong>en</strong> van Jakob, in <strong>de</strong> voorzegging<strong>en</strong> van Bileam, in het lied van Mozes, uit <strong>de</strong> mond<br />
van Hanna <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heer Zelf tot David, <strong>en</strong>z., hor<strong>en</strong> we profetie. In <strong>de</strong> Evangeliën<br />
hebb<strong>en</strong> we <strong>de</strong> profetische red<strong>en</strong><strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heere Jezus (Matth. 24, Luk. 21.) <strong>en</strong> vele<br />
gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> profetisch karakter; in <strong>de</strong> Briev<strong>en</strong> (bijv. die van <strong>de</strong> Romein<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> Thessalonic<strong>en</strong>z<strong>en</strong>) profetie betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> Israël, <strong>de</strong> Antichrist, <strong>de</strong> we<strong>de</strong>rkomst <strong>de</strong>s<br />
Heer<strong>en</strong>. In het boek <strong>de</strong>r Psalm<strong>en</strong> (waar we haar het minst zoud<strong>en</strong> verwacht<strong>en</strong>) vind<strong>en</strong><br />
we, bijna <strong>door</strong>gaand, profetie van <strong>de</strong> Messias, Zijn lijd<strong>en</strong>, Zijn heerlijkheid <strong>en</strong> Zijn<br />
Koninkrijk. Daar is bijna ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel boek <strong>de</strong>r Schrift, dat ge<strong>en</strong> profetie bevat. En hoe<br />
zou het ook an<strong>de</strong>rs kunn<strong>en</strong>, waar Jezus, Zijn eerste <strong>en</strong> twee<strong>de</strong> komst, het Godsrijk, <strong>de</strong><br />
strijd met <strong>de</strong> aartsvijand, <strong>en</strong> <strong>de</strong> eindoverwinning sam<strong>en</strong> <strong>de</strong> inhoud van dit boek<br />
vorm<strong>en</strong>?<br />
Wij hebb<strong>en</strong> op gezag <strong>de</strong>r Schrift ook <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> <strong>de</strong> karakters van <strong>de</strong> Bijbel als<br />
profetisch te beschouw<strong>en</strong>. Zo zag Christus <strong>de</strong> tijd van Noach als <strong>de</strong> voorafschaduwing<br />
van Zijn komst t<strong>en</strong> oor<strong>de</strong>el; <strong>de</strong> apostel Paulus in zijn beschrijving van <strong>de</strong> Antichrist,<br />
gebruikt <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van Daniël, die slechts ge<strong>de</strong>eltelijk vervuld werd<strong>en</strong> in Antiochus<br />
Epifanes. <strong>De</strong> geschied<strong>en</strong>is van Jozef <strong>en</strong> zijn broe<strong>de</strong>rs is e<strong>en</strong> treff<strong>en</strong>d type van Jezus in<br />
Zijn verhouding tot <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z. Het Hooglied van Salomo is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s profetisch in<br />
zijn opzet <strong>en</strong> ontwikkeling <strong>en</strong> tegelijkertijd van belang <strong>en</strong> van toepassing voor het<br />
teg<strong>en</strong>woordige.<br />
Indi<strong>en</strong> dan <strong>de</strong> Schrift niet slechts ge<strong>de</strong>eltelijk, maar gans <strong>en</strong> al profetisch is, volgt dan<br />
niet daaruit, dat ie<strong>de</strong>re Schriftverklaring of ie<strong>de</strong>r systeem, waarin dit profetisch<br />
elem<strong>en</strong>t ontbreekt, vreemd is aan <strong>de</strong> toon van <strong>de</strong> Bijbel; <strong>en</strong> gebrekkig, ook waar het<br />
zuiver is? Kan zulk e<strong>en</strong> zog<strong>en</strong>aamd orthodoxe prediking Schriftuurlijk g<strong>en</strong>oemd<br />
word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> aan die <strong>de</strong>r apostel<strong>en</strong> gelijk, van wie wij lez<strong>en</strong>, dat zij het volk van <strong>de</strong><br />
58
aanvang af niet alle<strong>en</strong> vermaand<strong>en</strong> zich tot God te beker<strong>en</strong>, maar <strong>de</strong> Heere Jezus uit <strong>de</strong><br />
hemel<strong>en</strong> te verwacht<strong>en</strong>? Jezus Christus, gekruisigd <strong>en</strong> opgewekt: het voorwerp <strong>de</strong>s<br />
geloofs; Jezus, <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest, won<strong>en</strong><strong>de</strong> in het hart: het voorwerp <strong>de</strong>r lief<strong>de</strong>;<br />
Jezus Christus voor ons we<strong>de</strong>rkom<strong>en</strong><strong>de</strong>: het voorwerp <strong>de</strong>r hoop, - dat was het<br />
e<strong>en</strong>voudige <strong>en</strong> alles omvatt<strong>en</strong><strong>de</strong> Evangelie.<br />
4. Het eeuwig karakter <strong>de</strong>r Schrift kan uit tweeërlei oogpunt beschouwd word<strong>en</strong>. In<br />
teg<strong>en</strong>stelling met <strong>de</strong> beperktheid van <strong>de</strong> tijd op<strong>en</strong>baart het zich als profetie. <strong>De</strong> Schrift<br />
omvat <strong>de</strong> trapsgewijze ontplooiing van <strong>de</strong> raad Gods in voortdur<strong>en</strong>d verband met zijn<br />
uitein<strong>de</strong>lijke vervulling. Maar het eeuwig karakter <strong>de</strong>r Schrift manifesteert zich ook<br />
nog op an<strong>de</strong>re wijze. <strong>De</strong> Schrift op<strong>en</strong>baart niet slechts het toekom<strong>en</strong><strong>de</strong>, maar ook het<br />
eeuwige: <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die niet gezi<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. „Eeuwig," dat is geestelijk, reëel,<br />
wez<strong>en</strong>lijk, hemels. In natuur <strong>en</strong> historie, in m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> volker<strong>en</strong>, in worsteling<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
overwinning<strong>en</strong>, is daar e<strong>en</strong> uitw<strong>en</strong>dig, tij<strong>de</strong>lijk, zichtbaar elem<strong>en</strong>t, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> innerlijk,<br />
geestelijk, <strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>d elem<strong>en</strong>t. Gods Geest han<strong>de</strong>lt met bei<strong>de</strong> op hemelse, d.i.<br />
eeuwige wijze: Zijn voorstelling van <strong>de</strong> zichtbare <strong>en</strong> ge<strong>de</strong>eltelijke op<strong>en</strong>baring<strong>en</strong> <strong>de</strong>s<br />
Heer<strong>en</strong> in natuur <strong>en</strong> historie omvat voortdur<strong>en</strong>d ook <strong>de</strong> verborg<strong>en</strong> zin, <strong>en</strong> ontsluiert het<br />
ware <strong>en</strong> onvergankelijke wez<strong>en</strong>. Zo sluit <strong>de</strong> eeuwigheid, naar het eig<strong>en</strong>aardig karakter<br />
<strong>de</strong>r Schrift, twee elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in: het <strong>en</strong>e als teg<strong>en</strong>stelling <strong>de</strong>r gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van <strong>de</strong> tijd, het<br />
an<strong>de</strong>re als beeld van het wez<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> voorbijgaan<strong>de</strong> vorm.<br />
Vandaar ook, dat <strong>de</strong> Schrift grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els in gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> spreekt. Zij ziet <strong>de</strong> zichtbare<br />
wereld in verband met <strong>en</strong> als beeld van <strong>de</strong> onzi<strong>en</strong>lijke. Zij verklaart <strong>de</strong> stille taal <strong>de</strong>r<br />
natuur; schouwt in <strong>de</strong> wijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> weg<strong>en</strong> <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>sheid <strong>de</strong> beginsel<strong>en</strong> <strong>de</strong>r geestelijke<br />
wereld. Waar Jezus in gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> spreekt is dit overe<strong>en</strong>komstig het hele karakter<br />
<strong>de</strong>r Schrift. Hij is <strong>de</strong> ware Zoon Davids, die bei<strong>de</strong> boek<strong>en</strong> las: dat <strong>de</strong>r natuur <strong>en</strong> dat <strong>de</strong>r<br />
Schrift, (Ps. 19) <strong>de</strong> ware Zoon van Salomo, die in <strong>de</strong> aardse bedachtzaamheid <strong>de</strong><br />
spiegeling zag van hemelse wijsheid, <strong>en</strong> in spreuk<strong>en</strong>, gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, sprak: klaar in hun<br />
letterlijke betek<strong>en</strong>is, diepzinnig in hun hogere less<strong>en</strong>.<br />
Jezus sprak in gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, niet slechts omdat Hij <strong>de</strong> Zoon van David <strong>en</strong> Salomo<br />
was, <strong>de</strong> Israëliet, bij uitnem<strong>en</strong>dheid ingeleid in <strong>de</strong> school <strong>de</strong>r Godsop<strong>en</strong>baring, maar<br />
ook omdat Hij <strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> is. <strong>De</strong> m<strong>en</strong>s behoor<strong>de</strong> e<strong>en</strong> oog te hebb<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
heerlijke werk<strong>en</strong> Gods: voor het licht <strong>en</strong> <strong>de</strong> talloze schakering<strong>en</strong> van won<strong>de</strong>re<br />
schoonheid; hij behoor<strong>de</strong> e<strong>en</strong> oor te hebb<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> stemm<strong>en</strong> rondom van<br />
hoge verhev<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> innige te<strong>de</strong>rheid, zoals zijn mond moest verkondig<strong>en</strong> <strong>de</strong> lof<br />
Gods als antwoord op Gods boodschap van lief<strong>de</strong> <strong>en</strong> macht veelmal<strong>en</strong> <strong>en</strong> op velerlei<br />
wijz<strong>en</strong> gesprok<strong>en</strong>. Maar daar is vanwege <strong>de</strong> zon<strong>de</strong> e<strong>en</strong> scheiding tuss<strong>en</strong> hemel <strong>en</strong><br />
aar<strong>de</strong>, <strong>en</strong> het is alle<strong>en</strong> <strong>door</strong> het geloof, dat wij zi<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die niet gezi<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> in wat rondom ons is. Christus was in <strong>de</strong> hemel, terwijl Hij wan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> op<br />
aar<strong>de</strong>; (Joh. 3 vs 13.) het wez<strong>en</strong> aller ding<strong>en</strong> lag geop<strong>en</strong>d voor Hem, God <strong>en</strong> Zijn<br />
Koninkrijk Satan <strong>en</strong> di<strong>en</strong>s rijk, Hij <strong>door</strong>zag <strong>en</strong> tek<strong>en</strong><strong>de</strong> bei<strong>de</strong>: Hij op<strong>en</strong><strong>de</strong> Zijn mond in<br />
gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>.<br />
Jezus sprak van <strong>de</strong> natuur. Hij gaf acht op <strong>de</strong> wolk<strong>en</strong> <strong>en</strong> op hun rod<strong>en</strong> glans in <strong>de</strong><br />
avondstond; op <strong>de</strong> zon <strong>en</strong> haar glorie, op <strong>de</strong> vogel<strong>en</strong> <strong>de</strong>s hemels in hun blij<strong>de</strong><br />
onbezorgdheid; op <strong>de</strong> bloem<strong>en</strong> <strong>de</strong>s velds in hun schitter<strong>en</strong><strong>de</strong> schoonheid; op <strong>de</strong><br />
voorzichtigheid <strong>de</strong>r slang<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> oprechtheid <strong>de</strong>r duiv<strong>en</strong>; op het scherpe oog van <strong>de</strong><br />
a<strong>de</strong>laar <strong>en</strong> zijn vlucht; op <strong>de</strong> h<strong>en</strong>, die haar kiek<strong>en</strong>s on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vleugel<strong>en</strong> verga<strong>de</strong>rt; op <strong>de</strong><br />
wind, die waait waarhe<strong>en</strong> hij wil; op <strong>de</strong> wijnstok <strong>en</strong> zijn rank<strong>en</strong>; op <strong>de</strong> goed<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
kwad<strong>en</strong> boom; op <strong>de</strong> vijg<strong>en</strong>boom <strong>en</strong> zijn bla<strong>de</strong>r<strong>en</strong>; op het mosterdzaad <strong>en</strong> zijn groei; -<br />
dit alles was voor Hem het beeld van hemelse ding<strong>en</strong>. Jezus sprak van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s; van<br />
<strong>de</strong> betrekking<strong>en</strong> Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> <strong>en</strong> bezighed<strong>en</strong> in het dagelijks lev<strong>en</strong>, van het<br />
59
oog als het licht <strong>de</strong>s lichaams; van e<strong>en</strong> oog <strong>en</strong> e<strong>en</strong> hand, die lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> welvaart<br />
be<strong>dr</strong>eig<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgerukt <strong>en</strong> afgehouw<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>; van <strong>de</strong> kranke, die <strong>de</strong><br />
medicijnmeester van no<strong>de</strong> heeft; van <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r, die zijn zoon goe<strong>de</strong> gav<strong>en</strong> geeft; van<br />
<strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r, die zich verheugt, dat e<strong>en</strong> kind ter wereld gebor<strong>en</strong> is; van <strong>de</strong> vri<strong>en</strong>d, die<br />
zich vri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijk ge<strong>dr</strong>aagt teg<strong>en</strong>over zijn buurman; van <strong>de</strong> her<strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>de</strong> kud<strong>de</strong>; van <strong>de</strong><br />
koning <strong>en</strong> zijn volk; van <strong>de</strong> meester <strong>en</strong> zijn di<strong>en</strong>stknecht<strong>en</strong>; van <strong>de</strong> koopman, die<br />
schone paarl<strong>en</strong> zoekt; van <strong>de</strong> zaaier, die uitgaat om te zaai<strong>en</strong>; van <strong>de</strong> vissers, die het<br />
net uitwerp<strong>en</strong>; zelfs van <strong>de</strong> kleine kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, die op <strong>de</strong> markt spel<strong>en</strong>; - <strong>en</strong> in dit alles<br />
schouw<strong>de</strong> Hij het beeld van hemelse waarheid <strong>en</strong> geestelijke betrekking<strong>en</strong>.<br />
Hij lette ook op <strong>de</strong> dwaze <strong>en</strong> boze weg<strong>en</strong> <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>: <strong>de</strong> onrechtvaardige rechter, die<br />
God niet vrees<strong>de</strong> <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s ontzag; <strong>de</strong> rijk<strong>en</strong> man, vertrouw<strong>en</strong>d op zijn aardse<br />
bezitting<strong>en</strong>; <strong>de</strong> onbarmhartige di<strong>en</strong>stknecht, die niet wil<strong>de</strong> vergev<strong>en</strong>, ofschoon zelf e<strong>en</strong><br />
schuld<strong>en</strong>aar <strong>de</strong>r g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>; <strong>de</strong> onrechtvaardige r<strong>en</strong>tmeester; <strong>de</strong> man, die met bouw<strong>en</strong><br />
begon zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> te berek<strong>en</strong><strong>en</strong>; <strong>de</strong> dief <strong>en</strong> <strong>de</strong> moord<strong>en</strong>aar; <strong>de</strong> huurling; - <strong>en</strong> ook<br />
hier ontwaart Hij geestelijke beginsel<strong>en</strong> <strong>en</strong> eeuwige uitkomst<strong>en</strong>.<br />
Hij had e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> oog voor <strong>de</strong> alledaagse voorwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> rondom Hem;<br />
zout, licht <strong>en</strong> kan<strong>de</strong>laar; het huis <strong>en</strong> zijn fundam<strong>en</strong>t; <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur; het brood <strong>en</strong> het water;<br />
<strong>de</strong> manier<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> huisbezorger. Hij sprak van het bruiloftsfeest <strong>en</strong> het<br />
bruiloftskleed; - in alles zag Hij <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die waar <strong>en</strong> eeuwig zijn.<br />
En hoe volhard<strong>en</strong>d handhaaft Hij <strong>de</strong> symboliek <strong>de</strong>r Schrift - sprek<strong>en</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> tempel<br />
als Zijn lichaam, het manna in <strong>de</strong> woestijn, <strong>de</strong> koper<strong>en</strong> slang; het uitgegot<strong>en</strong> water op<br />
het feest; <strong>de</strong> wijngaard, die ge<strong>en</strong> vrucht<strong>en</strong> voortbracht, - volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> wijze, waarop<br />
God in al <strong>de</strong>ze ding<strong>en</strong> tot Zijn volk gesprok<strong>en</strong> had.<br />
<strong>De</strong>ze prediking in gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> is niet bedoeld tot ophel<strong>de</strong>ring van duistere<br />
waarhed<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> lij<strong>de</strong>lijk verstand of e<strong>en</strong> traag gewet<strong>en</strong>. Het heeft juist t<strong>en</strong> doel,<br />
het kostbaar juweel te verberg<strong>en</strong> voor het oog van <strong>de</strong> luiaard <strong>en</strong> <strong>de</strong> wereldling, maar<br />
<strong>de</strong> geest <strong>en</strong> het hart van <strong>de</strong> oprechte op te wekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> toe te bereid<strong>en</strong>. Het hoofddoel<br />
ev<strong>en</strong>wel is, volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> aard van het parabolisch on<strong>de</strong>rricht, ons te <strong>door</strong><strong>dr</strong>ing<strong>en</strong> van het<br />
feit, dat wij reeds nu in <strong>de</strong> eeuwigheid zijn, overal omringd <strong>door</strong> d<strong>en</strong> zelfd<strong>en</strong> God; dat<br />
het onzi<strong>en</strong>lijk Koninkrijk zich manifesteert in het zichtbare; dat God, <strong>en</strong> Zijn waarheid<br />
<strong>en</strong> Zijn gerechtigheid, <strong>de</strong> <strong>en</strong>ige vastheid <strong>en</strong> werkelijkheid zijn.<br />
<strong>De</strong> betek<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r symboliek is gegrond op het grote, fundam<strong>en</strong>tele feit, dat God <strong>de</strong><br />
Schepper <strong>en</strong> Christus het begin <strong>de</strong>r schepping Gods is. Vandaar dat het rijk <strong>de</strong>r natuur<br />
<strong>en</strong> dat van <strong>de</strong> Geest parallel lop<strong>en</strong>.<br />
En waar alle ding<strong>en</strong> bestaan <strong>en</strong> in stand blijv<strong>en</strong> om Christus' wil, in Hem <strong>en</strong> tot Hem,<br />
daar moet er e<strong>en</strong> grote overe<strong>en</strong>komst zijn tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> historie in <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verhouding<strong>en</strong> in het voorzi<strong>en</strong>ig bestel - <strong>en</strong> <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> in <strong>de</strong><br />
verlossing. Daar is slechts één Woord Gods, dat hem verklaart èn in <strong>de</strong> natuur èn in <strong>de</strong><br />
geestelijke wereld. Vandaar dat wij zulke treff<strong>en</strong><strong>de</strong> overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>. „Indi<strong>en</strong> het<br />
tarwegraan in <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> niet valt <strong>en</strong> sterft, zo blijft het alle<strong>en</strong>; maar indi<strong>en</strong> het sterft, zo<br />
br<strong>en</strong>gt het veel vrucht voort." <strong>De</strong>ze geheimzinnige wet is ook in <strong>de</strong> geestelijke wereld<br />
van kracht, <strong>en</strong> vindt haar won<strong>de</strong>re <strong>en</strong> volmaakte vervulling in <strong>de</strong> dood <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
opstanding van Jezus Christus. Zo ler<strong>en</strong> wij in heel Gods schepping, in <strong>de</strong> laagste tot<br />
<strong>de</strong> hoogste sfer<strong>en</strong>, symbol<strong>en</strong> van Christus zi<strong>en</strong>. In <strong>de</strong> laagste zi<strong>en</strong> we Christus verteg<strong>en</strong>woordigd<br />
<strong>door</strong> <strong>de</strong> ste<strong>en</strong>, <strong>de</strong> rots - het zinnebeeld van kracht, van duurzaamheid,<br />
van nooit wankel<strong>en</strong><strong>de</strong> standvastigheid; <strong>de</strong> onbeweeglijke grondslag. Maar Hij is ook<br />
aan <strong>de</strong> plant gelijk. Zijns is het lev<strong>en</strong>, gelijk Hij het lev<strong>en</strong> is. Daarom wordt Hij <strong>de</strong><br />
Spruit (of Tsemach) g<strong>en</strong>oemd, <strong>de</strong> e<strong>en</strong>voudige <strong>en</strong> meest algem<strong>en</strong>e i<strong>de</strong>e van organisch<br />
lev<strong>en</strong> verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong>d. En dit ook in Zijn hoogste <strong>en</strong> e<strong>de</strong>lste vorm, want Hij is<br />
ook <strong>de</strong> Wijnstok; <strong>en</strong> in Zijn liefelijkste <strong>en</strong> aller-schoonste op<strong>en</strong>baring, want Hij is ook<br />
60
<strong>de</strong> Roos. Maar nog in hoger wereld dan die van <strong>de</strong> plant<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> wij Zijn zinnebeeld.<br />
Hij is sterk <strong>en</strong> koninklijk als e<strong>en</strong> leeuw; Hij is zachtmoedig <strong>en</strong> te<strong>de</strong>r, beminnelijk <strong>en</strong><br />
geduldig, „tot lijd<strong>en</strong> gebor<strong>en</strong>" als e<strong>en</strong> lam.<br />
Maar we gaan nog hoger. Hij wordt „<strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>" g<strong>en</strong>oemd; want wat<br />
waarlijk m<strong>en</strong>selijk is (volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> i<strong>de</strong>e Gods) - in wijsheid <strong>en</strong> lief<strong>de</strong>, kracht van daad,<br />
beminnelijkheid, lijdzaamheid <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rwerping, conc<strong>en</strong>tratie in God <strong>en</strong> alles<br />
omvatt<strong>en</strong><strong>de</strong> lief<strong>de</strong>, arbeid <strong>en</strong> geestkracht naast <strong>de</strong> rust <strong>de</strong>r overpeinzing in het feest<br />
van <strong>de</strong> sabbat, alles wat waarachtig m<strong>en</strong>s is, wordt in Hem als di<strong>en</strong>s hoogste expon<strong>en</strong>t<br />
<strong>en</strong> voltooiing gevond<strong>en</strong>. En bov<strong>en</strong> dit alles verheft Hij Zich als <strong>De</strong>g<strong>en</strong>e, in wie <strong>en</strong><br />
<strong>door</strong> wie alle ding<strong>en</strong> zijn geschap<strong>en</strong> <strong>en</strong> word<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rhoud<strong>en</strong>, <strong>de</strong> Heer <strong>de</strong>r heerlijkheid,<br />
<strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s Va<strong>de</strong>rs, God uit God, <strong>en</strong> Licht uit Licht. <strong>De</strong> Va<strong>de</strong>r aanschouwt alle<br />
ding<strong>en</strong> in Hem, die het begin is <strong>de</strong>r schepping Gods; <strong>en</strong> wij, tot onze onuitsprekelijke<br />
vreug<strong>de</strong>, <strong>en</strong> met aanbidd<strong>en</strong><strong>de</strong> hart<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> licht verhel<strong>de</strong>r<strong>de</strong> og<strong>en</strong>, wij ler<strong>en</strong> alle<br />
ding<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> in Hem <strong>en</strong> Hem in alle ding<strong>en</strong>.<br />
Jezus spreekt van Zichzelf als <strong>de</strong> Koning, <strong>de</strong> Her<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> Vri<strong>en</strong>d, <strong>en</strong> d<strong>en</strong> Brui<strong>de</strong>gom;<br />
terwijl van <strong>de</strong> Geest wordt gesprok<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r het beeld van <strong>de</strong> wind, of <strong>de</strong> a<strong>de</strong>m, het<br />
vuur, <strong>de</strong> olie, het water <strong>en</strong> <strong>de</strong> duif.<br />
Het boek <strong>de</strong>r natuur wordt ons voortdur<strong>en</strong>d voorgelegd, opdat wij daarin zoud<strong>en</strong><br />
lez<strong>en</strong>, <strong>en</strong> in zijn bladzijd<strong>en</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> won<strong>de</strong>re waarhed<strong>en</strong>, waarneer het<br />
Woord meer opzettelijk <strong>en</strong> omlijnd heeft gesprok<strong>en</strong> in het geschrev<strong>en</strong> boek van Gods<br />
getuig<strong>en</strong>is. Alexan<strong>de</strong>r von Humboldt merkt op („Kosmos"), dat in ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel boek<br />
<strong>de</strong>r oudheid zulk e<strong>en</strong> lief<strong>de</strong>volle <strong>en</strong> trouwe waarneming <strong>de</strong>r natuur in, als in <strong>de</strong> Bijbel.<br />
Zulk e<strong>en</strong> getuig<strong>en</strong>is doet goed; iets bevestigt wat wij niet an<strong>de</strong>rs verwacht hadd<strong>en</strong>. En<br />
hier geldt ook met betrekking tot <strong>de</strong> natuur: God heeft Zijn kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> lief; <strong>de</strong> werk<strong>en</strong><br />
Zijner hand<strong>en</strong> zijn Hem dierbaar, <strong>en</strong> Hij maakt vaak gewag van h<strong>en</strong>: van <strong>de</strong> hemel<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> aar<strong>de</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> zee, van <strong>de</strong> sterr<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> bom<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> veld<strong>en</strong>. Waar vindt m<strong>en</strong><br />
erg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> natuurbeschrijving als die in het boek Job, in bewoording<strong>en</strong> aan God Zelf<br />
toegeschrev<strong>en</strong>? Zoals Hij in d<strong>en</strong> beginne getuig<strong>de</strong>, war<strong>en</strong> Zijn werk<strong>en</strong> zeer goed,<br />
schitter<strong>en</strong>d van schoonheid, <strong>en</strong> won<strong>de</strong>rlijk van wijsheid <strong>en</strong> grootheid. Maar ook<br />
hiervan geldt: „God is Zijn eig<strong>en</strong> uitlegger." Hij verklaart ons <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van het<br />
licht <strong>en</strong> van <strong>de</strong> zon; Hij verklaart ons <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r hemel<strong>en</strong> hoog bov<strong>en</strong> ons <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
symboliek van het saffierblauw bov<strong>en</strong> <strong>de</strong> donkere wolk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Sinaï. Hij verklaart<br />
ons <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> reg<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> sneeuw, die neerdal<strong>en</strong> van <strong>de</strong> hemel <strong>en</strong> <strong>de</strong>rwaarts<br />
niet we<strong>de</strong>rker<strong>en</strong>, maar <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> bevochtig<strong>en</strong> <strong>en</strong> mak<strong>en</strong>, dat zij voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> het brood<br />
voor <strong>de</strong> eter <strong>en</strong> zaad voor <strong>de</strong> zaaier. Hij spreekt tot ons van <strong>de</strong> berg<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> rots<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
wat hun machtige onbeweeglijkheid symboliseert; van <strong>de</strong> fontein<strong>en</strong> <strong>en</strong> waterbronn<strong>en</strong>,<br />
<strong>de</strong> verkwikking<strong>en</strong> <strong>de</strong>r woestijn; van <strong>de</strong> honing <strong>en</strong> het honingzeem; <strong>en</strong> van alles, wat in<br />
hemel <strong>en</strong> op aar<strong>de</strong> <strong>en</strong> in <strong>de</strong> zee is, toont Hij ons telk<strong>en</strong>s, hoe alles <strong>door</strong> het Woord, dat<br />
is Christus, gemaakt, van Hem spreekt <strong>en</strong> getuigt. <strong>De</strong> ganse zichtbare wereld is één<br />
grote Bijbel, vol gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, allegorieën <strong>en</strong> leerstukk<strong>en</strong>. Zij werd<strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong>,<br />
voordat er m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> war<strong>en</strong> om ze te lez<strong>en</strong>, opdat <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s, zo<strong>dr</strong>a hij geschap<strong>en</strong> was,<br />
onmid<strong>de</strong>llijk kon beginn<strong>en</strong> om ze te ker<strong>en</strong> spell<strong>en</strong>; zoals m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rwijzer op het<br />
schoolbord ziet schrijv<strong>en</strong>, voordat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> nog gekom<strong>en</strong> zijn, om maar ge<strong>en</strong> tijd<br />
re verliez<strong>en</strong>, maar da<strong>de</strong>lijk met zijn on<strong>de</strong>rwijs te kunn<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong>.<br />
In <strong>de</strong>ze symboliek is alles zo e<strong>en</strong>voudig, zo waar, zo tot het hart sprek<strong>en</strong>d. Daar is<br />
niets gezochts in. <strong>De</strong> geestelijke betek<strong>en</strong>is vervangt niet, ver<strong>dr</strong>ingt zelfs <strong>de</strong> primaire<br />
betek<strong>en</strong>is van Gods werk<strong>en</strong>, zoals die Zijn wijsheid, macht <strong>en</strong> goedheid op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>,<br />
niet naar <strong>de</strong> achtergrond. Ev<strong>en</strong>min is <strong>de</strong>ze geestelijke sprake e<strong>en</strong> ze<strong>de</strong>lijk aanhangsel,<br />
61
zo als soms e<strong>en</strong> gebrekkige fabel e<strong>en</strong> verklaring eist. Wij bewon<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> beminn<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
werk<strong>en</strong> zelf <strong>de</strong>s te meer, naarmate wij die, zoals God dat doet, verbind<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
innerlijke i<strong>de</strong>e. In het verklar<strong>en</strong> van Zijn werk<strong>en</strong>, verklaart God Zichzelf, want er is<br />
maar één God, Schepper <strong>en</strong> Verlosser.<br />
<strong>De</strong> gehele Schrift is <strong>door</strong>trokk<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze symboliek; in hoever wij haar verstaan<br />
hangt af van onze gesteldheid <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rscheidingsvermog<strong>en</strong>. Kleur<strong>en</strong> <strong>en</strong> getall<strong>en</strong> die<br />
als het ware <strong>de</strong> zoom vorm<strong>en</strong> van het kleed, dat ruimte <strong>en</strong> tijd heet, zijn vol betek<strong>en</strong>is.<br />
Blauw, purper, scharlak<strong>en</strong> <strong>en</strong> wit (in <strong>de</strong> tabernakel) zwart <strong>en</strong> gro<strong>en</strong> - <strong>de</strong> reg<strong>en</strong>boog met<br />
,zijn tweevoudig, uitw<strong>en</strong>dig <strong>en</strong> innerlijk aspect. Zo staan <strong>de</strong> getall<strong>en</strong> <strong>dr</strong>ie <strong>en</strong> zev<strong>en</strong> in<br />
verband met God <strong>en</strong> God<strong>de</strong>lijke zak<strong>en</strong>; vier, het getal van aardse volkom<strong>en</strong>heid; ti<strong>en</strong>,<br />
twaalf, veertig, <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re, waarhe<strong>en</strong> ik nu slechts wil verwijz<strong>en</strong>.<br />
En in <strong>de</strong>ze symboliek is (zoals reeds dui<strong>de</strong>lijk moet zijn) niets willekeurigs. Het<br />
symbool komt gewoonlijk in geheel <strong>de</strong> Schrift voor, zoals bijv. <strong>de</strong> slang (van G<strong>en</strong>esis<br />
tot Op<strong>en</strong>baring), het huwelijk, <strong>de</strong> brui<strong>de</strong>gom, <strong>de</strong> vrouw, <strong>de</strong> dochter Zi<strong>en</strong>s, <strong>de</strong> bruid <strong>de</strong>s<br />
Lams; Babel (G<strong>en</strong>esis, Daniël <strong>en</strong> <strong>de</strong> Op<strong>en</strong>baring); het beest, <strong>de</strong> wereldmacht; <strong>de</strong> duif,<br />
het beeld van <strong>de</strong> Geest (G<strong>en</strong>. 8, Matth. 3, Hooglied) <strong>en</strong> vele an<strong>de</strong>re.<br />
God spreekt op volmaakte wijze; <strong>en</strong> verwacht volmaaktheid, <strong>en</strong> naarmate uw behoefte<br />
<strong>en</strong> bekwaamheid, zult gij haar vind<strong>en</strong>. In 't voorbijgaan zij opgemerkt <strong>de</strong> won<strong>de</strong>rbare<br />
geestelijkheid <strong>en</strong> wijsheid <strong>de</strong>r Schrift in het gebruik van sommige symbol<strong>en</strong>, zowel<br />
ton goe<strong>de</strong> als t<strong>en</strong> kwa<strong>de</strong>. Zo bijv. schroomt Christus niet te verman<strong>en</strong>: „Wees<br />
voorzichtig gelijk <strong>de</strong> slang<strong>en</strong>," zo min als Petrus aarzelt om <strong>de</strong> satan bij e<strong>en</strong> leeuw te<br />
vergelijk<strong>en</strong>, ofschoon hij wist, dat <strong>de</strong> leeuw het beeld is van Jezus, <strong>de</strong> Leeuw uit<br />
Juda's stam. Zulke voorbeeld<strong>en</strong> bewijz<strong>en</strong>, hoe ver Bijbelse symboliek van heid<strong>en</strong>se<br />
symboliek verwij<strong>de</strong>rd is. Alle m<strong>en</strong>selijke symboliek gaat <strong>de</strong> kant van heid<strong>en</strong>se beeldspraak<br />
uit.<br />
God on<strong>de</strong>rwees Israël <strong>door</strong> zinnebeeld<strong>en</strong>: symbol<strong>en</strong> van grootse, verstrekk<strong>en</strong><strong>de</strong>,<br />
ontzaglijke betek<strong>en</strong>is. Hun eig<strong>en</strong> historie was e<strong>en</strong> gelijk<strong>en</strong>is. <strong>De</strong> verkiezing van<br />
Abraham, <strong>de</strong> geboorte van Izak, <strong>de</strong> uittocht uit Egypte, Israëls omdoling<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
woestijn, hun oorlog<strong>en</strong> <strong>en</strong> overwinning<strong>en</strong>, <strong>de</strong> regering van David, <strong>de</strong> heerlijkheid van<br />
Salomo, <strong>de</strong> ballingschap in Babel, - dit alles <strong>dr</strong>aagt e<strong>en</strong> zinnebeeldig karakter. Zo ook<br />
hun grote mann<strong>en</strong>, Jozef, Mozes, David, Jona. En hun feest<strong>en</strong> <strong>en</strong> ordinantiën. En zoals<br />
zij all<strong>en</strong> he<strong>en</strong>wez<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> toekomst, naar Christus <strong>en</strong> Zijn koninkrijk, word<strong>en</strong> die<br />
zinnebeeld<strong>en</strong> daarvan typ<strong>en</strong>. Vandaar ook, dat elk <strong>de</strong>el <strong>de</strong>r Schrift e<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>is <strong>en</strong><br />
toepassing heeft, die zich niet tot e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel tijdvak beperkt; het ziet zich voortdur<strong>en</strong>d<br />
vervuld. <strong>De</strong> Schrift is niet van eig<strong>en</strong> uitlegging. <strong>De</strong> omzwerving<strong>en</strong> van Israël <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
woestijn betek<strong>en</strong><strong>en</strong> onze eig<strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> op onze pelgrimsreis op aar<strong>de</strong>. Ie<strong>de</strong>r<br />
Christ<strong>en</strong> k<strong>en</strong>t zijn Mara <strong>en</strong> Elim, zijn Massa <strong>en</strong> Meriba <strong>en</strong> Raphidim; <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
gemoedsgesteldhed<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Psalm<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> als <strong>de</strong> hunne herk<strong>en</strong>d; <strong>en</strong> er leeft<br />
ge<strong>en</strong> leraar, vertrouwd niet <strong>de</strong> omstandighed<strong>en</strong> <strong>de</strong>r m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> meelev<strong>en</strong>d in hun leed,<br />
die met h<strong>en</strong> zou kunn<strong>en</strong> bidd<strong>en</strong>, <strong>en</strong> uit<strong>dr</strong>ukking gev<strong>en</strong> aan hun gevoel of leiding aan<br />
hun gedacht<strong>en</strong> in meer gepaste woord<strong>en</strong> dan die van David, <strong>de</strong> zoon van Isaï.<br />
<strong>De</strong> vijand<strong>en</strong> van Jezus, <strong>de</strong> Farizeeën, <strong>de</strong> Sadduceeën, Pilatus, Hero<strong>de</strong>s, het volk, dat:<br />
„Kruis Hem" riep, <strong>de</strong> dochters van Jeruzalem, die we<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, - zij all<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> nog<br />
hed<strong>en</strong> t<strong>en</strong> dage, zoals zij dat twintig eeuw<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> <strong>de</strong>d<strong>en</strong>. Maria <strong>en</strong> Martha, Petrus<br />
<strong>en</strong> Johannes, Nathanaël <strong>en</strong> Thomas, zijn karakters, die we alle eeuw<strong>en</strong> <strong>door</strong> vind<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> beeld<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Schrift verblek<strong>en</strong> nooit, omdat <strong>de</strong> Geest ze tek<strong>en</strong>t naar het wez<strong>en</strong>. 24<br />
24 Het is opmerkelijk, hoe ook het kind van God op <strong>de</strong>ze wijze het Woord leest, lang voordat 'hij <strong>de</strong><br />
red<strong>en</strong> weet, waarom hij dat doet; want het geestelijk besef in hem, ver vooruit aan zijn geestelijk<br />
on<strong>de</strong>rscheidingsvermog<strong>en</strong>, trekt hem onwillekeurig er naar <strong>en</strong> gebruikt wat hem het beste past .... En<br />
hoe meer hij <strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong> bepeinst, boe 'meer hij verbaasd staat over <strong>de</strong> volkom<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
62
<strong>De</strong> typ<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> ter verklaring gegev<strong>en</strong> <strong>en</strong> wet zó, dat zij onuitwisbare in<strong>dr</strong>uk<br />
maakt<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> word<strong>en</strong> leerstelling<strong>en</strong> beter <strong>en</strong> veiliger <strong>door</strong>gegev<strong>en</strong> in typ<strong>en</strong>,<br />
zoals die van <strong>de</strong> tabernakel, - het altaar, <strong>de</strong> kan<strong>de</strong>laar, <strong>de</strong> toonbrod<strong>en</strong>, het voorhangsel,<br />
<strong>en</strong>z., <strong>en</strong>z., alle veelbetek<strong>en</strong><strong>en</strong><strong>de</strong> waarhed<strong>en</strong>; hun bijzon<strong>de</strong>re plaats, <strong>en</strong> <strong>de</strong> han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />
er mee verbond<strong>en</strong>, steld<strong>en</strong> gewichtig geestelijk on<strong>de</strong>rwijs aanschouwelijk voor.<br />
Daaruit volgt ge<strong>en</strong>szins, dat die <strong>door</strong> zinnebeeld<strong>en</strong> voorgestel<strong>de</strong> zak<strong>en</strong> niet gezi<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gek<strong>en</strong>d werd<strong>en</strong> <strong>door</strong> het volk; integ<strong>en</strong><strong>de</strong>el, wij wet<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> 51 ste <strong>en</strong> 119 e Psalm dat <strong>de</strong><br />
ware Israëliet geloof<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> verborg<strong>en</strong> wijsheid <strong>en</strong> <strong>de</strong> won<strong>de</strong>rbare inhoud van <strong>de</strong><br />
wet <strong>en</strong> haar ordinanties.<br />
Hoe <strong>de</strong> geest van <strong>de</strong> diepst geestelijk ingelei<strong>de</strong> gelovige met voorlief<strong>de</strong> stilstaat bij<br />
typ<strong>en</strong> <strong>en</strong> symbol<strong>en</strong>, zi<strong>en</strong> wij in het feit, dat het Evangelie van Johannes vaker<br />
he<strong>en</strong>wijst naar <strong>de</strong> typ<strong>en</strong> <strong>de</strong>r Schrift (zowel uit <strong>de</strong> natuur als uit <strong>de</strong> Joodse<br />
geschied<strong>en</strong>is) dan <strong>en</strong>ig an<strong>de</strong>r <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Bijbel. Op hoevel<strong>en</strong> daarvan wordt in het<br />
eerste hoofdstuk gezinspeeld! Het Woord, <strong>door</strong> hetwelk alle ding<strong>en</strong> gemaakt zijn<br />
(G<strong>en</strong>. 1.); het Woord, dat on<strong>de</strong>r ons heeft gewoond (Exod. 25 : 8, 29 : 45.); <strong>de</strong><br />
Schechinah (Exod. 40 : 34.); <strong>de</strong> weg <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> ( Jes. 40.) het Paaslam; <strong>de</strong> lad<strong>de</strong>r<br />
Jakobs. In hoofdstuk 2 vind<strong>en</strong> wij het type van <strong>de</strong> tempel. In hoofdst. 3 <strong>de</strong><br />
we<strong>de</strong>rgeboorte; <strong>de</strong> Geest als <strong>de</strong> wind, die blaast, waarhe<strong>en</strong> hij wil (Ezech. 37.); <strong>de</strong><br />
koper<strong>en</strong> slang; het offer van Izak; <strong>de</strong> brui<strong>de</strong>gom <strong>en</strong> zijn vri<strong>en</strong>d. In hoofdstuk 4 het<br />
symbool van het water ( Jesaja <strong>en</strong> Ezechiël); het symbool van <strong>de</strong> oogst. In het 6e<br />
hoofdstuk lez<strong>en</strong> wij 's Heilands verklaring van het manna; <strong>en</strong> in verband met <strong>de</strong> gewoonte<br />
van het feest, vind<strong>en</strong> wij in het zev<strong>en</strong><strong>de</strong> Christus' toespeling op het water<br />
schepp<strong>en</strong> met vreug<strong>de</strong> uit <strong>de</strong> fontein<strong>en</strong> <strong>de</strong>s heils. (Jes. 12.) Let op het licht als<br />
zinnebeeld; op <strong>de</strong> di<strong>en</strong>stknecht <strong>en</strong> <strong>de</strong> zoon; (hoofdstuk 8.) in hoofdstuk 9: op <strong>de</strong> geestelijke<br />
betek<strong>en</strong>is <strong>de</strong>r blindheid; in hoofdstuk 10: <strong>de</strong> gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> van <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur, <strong>de</strong><br />
schaapskooi, <strong>de</strong> huurling, <strong>de</strong> her<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> tweeërlei kud<strong>de</strong>; hoofdstuk 11: <strong>de</strong> opstanding,<br />
geestelijk <strong>en</strong> lichamelijk; hoofdstuk 12: <strong>de</strong> grote gelijk<strong>en</strong>is van het tarwegraan;<br />
hoofdstuk 13: <strong>de</strong> symbolische han<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> voetwassing <strong>de</strong>r discipel<strong>en</strong>; hoofdstuk<br />
14-16: het huis <strong>de</strong>s Va<strong>de</strong>rs met <strong>de</strong> vele woning<strong>en</strong>; <strong>de</strong> wijnstok: <strong>de</strong> vri<strong>en</strong>d, die zijn<br />
lev<strong>en</strong> aflegt <strong>en</strong> <strong>de</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>de</strong>l<strong>en</strong>d in het vertrouw<strong>en</strong>; <strong>de</strong> vrouw zich verheug<strong>en</strong>d over<br />
het kind, dat gebor<strong>en</strong> is.<br />
Het is Johannes, die opmerkt, hoe Christus' dorst op het kruis zag op <strong>de</strong> profetie, <strong>en</strong><br />
die aantek<strong>en</strong>t over <strong>de</strong> vervulling van <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>aardige voorzegging<strong>en</strong>: ,,ge<strong>en</strong> be<strong>en</strong> van<br />
Hem zal gebrok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>" <strong>en</strong> hoe Hij <strong>door</strong>stok<strong>en</strong> werd. (Exod. <strong>en</strong> Zach.)<br />
Johannes verblijft in het bijzon<strong>de</strong>r bij het contrast van licht <strong>en</strong> duisternis - lev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dood. Hij spreekt vaak over „et<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>dr</strong>ink<strong>en</strong><strong>de</strong>" over het „brood <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s" <strong>en</strong> het<br />
„water <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s." Ik gaf <strong>de</strong>ze vluchtige opsomming <strong>de</strong>r bijzon<strong>de</strong>r treff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong><br />
dui<strong>de</strong>lijke toespeling<strong>en</strong>, t<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> aan te ton<strong>en</strong>, hoe sterk <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van <strong>de</strong><br />
symboliek <strong>de</strong> geest beheerst van e<strong>en</strong>, die Jezus op aar<strong>de</strong> het naast stond, <strong>en</strong> die<br />
geschrev<strong>en</strong> heeft, wat <strong>de</strong> Kerk aller eeuw<strong>en</strong> het geestelijk Evangelie heeft g<strong>en</strong>oemd.<br />
5. <strong>De</strong> Geest Gods is alzijdig. Als God is Hij één Geest; voor ons wordt Hij als zev<strong>en</strong><br />
Geest<strong>en</strong> uitgebeeld. <strong>De</strong> Schrift, het werk van <strong>de</strong> Geest, is daarom, nietteg<strong>en</strong>staan<strong>de</strong><br />
zijn ne<strong>de</strong>rige vorm in di<strong>en</strong>stknechtsgestalte, alzijdig. Zij bevat <strong>de</strong> waarheid van alle<br />
kant<strong>en</strong> bezi<strong>en</strong>. Zo als in <strong>de</strong> natuur, zo is ook in <strong>de</strong> Schrift e<strong>en</strong> systematisch ontbrek<strong>en</strong><br />
van alle systeem, <strong>en</strong> daarom is haar volledigheid niet zo opvall<strong>en</strong>d als ware zij e<strong>en</strong><br />
nauwkeurige analogie tuss<strong>en</strong> hemzelf <strong>en</strong> Israël."<br />
63
geord<strong>en</strong><strong>de</strong> botanische tuin, met e<strong>en</strong> inhoudsopgave, aanton<strong>en</strong>d, dat er alles van A. tot<br />
Z. in aanwezig was.<br />
Er zijn vele red<strong>en</strong><strong>en</strong>, waarom God het aldus verordineerd heeft; e<strong>en</strong> er van is ongetwijfeld,<br />
opdat wij het Boek op geestelijke <strong>en</strong> niet op mechanische wijze zoud<strong>en</strong><br />
gebruik<strong>en</strong>. Niet het geheug<strong>en</strong>, maar het gewet<strong>en</strong>; niet het verstand, maar het hart; niet<br />
e<strong>en</strong> oppervlakkige on<strong>de</strong>rwerping van <strong>de</strong> wil, maar e<strong>en</strong> gelijkgestemd gemoed, -<br />
wanneer n.l. <strong>de</strong> Geest dit bewerkt - kan ons bekwam<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> rechte lezing <strong>de</strong>r Schrift.<br />
Vandaar dat <strong>de</strong> Heiland ons e<strong>en</strong> diepe les leert, wanneer Hij Satans aanhaling van <strong>de</strong><br />
Schrift weerlegt <strong>door</strong> te zegg<strong>en</strong>: „We<strong>de</strong>rom is geschrev<strong>en</strong>."<br />
Wat is <strong>de</strong> bedoeling van dat woord „we<strong>de</strong>rom"? Spreekt <strong>de</strong> <strong>en</strong>e Schriftuurplaats <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re teg<strong>en</strong>? Of is <strong>de</strong> e<strong>en</strong> zo dui<strong>de</strong>lijk, <strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r zo duister, dat we ons aan <strong>de</strong><br />
dui<strong>de</strong>lijke verklaring moet<strong>en</strong> vastklemm<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> duistere uitspraak ter zij<strong>de</strong> moet<strong>en</strong><br />
legg<strong>en</strong>? Of is <strong>de</strong> <strong>en</strong>e Schrift over<strong>dr</strong>ev<strong>en</strong>? gaat zij te ver? moet haar leer gematigd <strong>en</strong><br />
haar raad on<strong>de</strong>r reserve aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong>? In g<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong>le. Heel <strong>de</strong> Schrift, wij<br />
wet<strong>en</strong> het, is God<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> heilzaam. Wat wordt er dan bedoeld met: ,,We<strong>de</strong>rom is<br />
geschrev<strong>en</strong>." Het beduidt, dat <strong>de</strong> Heilige Geest gewet<strong>en</strong> <strong>en</strong> hart richt naar <strong>de</strong> juiste<br />
plaats, waar licht <strong>en</strong> leiding is voor <strong>de</strong> teg<strong>en</strong>woordige toestand <strong>en</strong> behoefte; <strong>en</strong><br />
daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> plaats, <strong>door</strong> <strong>de</strong> teg<strong>en</strong>stan<strong>de</strong>r aangehaald wel volkom<strong>en</strong> waar <strong>en</strong> zeer<br />
kostelijk is, maar <strong>de</strong> toepassing verkeerd <strong>en</strong> in teg<strong>en</strong>spraak met <strong>de</strong> Geest; zodat<br />
„We<strong>de</strong>rom is geschrev<strong>en</strong>" <strong>de</strong> Bijbelaanhaling niet wijzigt, maar in het rechte licht<br />
plaatst.<br />
Gehoorzaam <strong>de</strong> Schrift met al <strong>de</strong> kracht, die in is; <strong>dr</strong>ing <strong>door</strong> tot <strong>de</strong> volle betek<strong>en</strong>is<br />
van elke stelling <strong>en</strong> elk feit; verzacht hun scherp<strong>en</strong> kant niet <strong>door</strong> e<strong>en</strong> schijnbaar<br />
teg<strong>en</strong>strijdige plaats. Bijvoorbeeld: Paulus leert <strong>de</strong> rechtvaardigheid alle<strong>en</strong> <strong>door</strong> het<br />
geloof; Jakobus legt grot<strong>en</strong> na<strong>dr</strong>uk op <strong>de</strong> werk<strong>en</strong>. Voeg die bei<strong>de</strong> stelling<strong>en</strong> niet<br />
wiskundig aane<strong>en</strong> om het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> te nem<strong>en</strong>. Op <strong>de</strong>ze wijze zult u zeker Paulus <strong>en</strong><br />
Jakobus verkeerd verstaan. „Zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> werk<strong>en</strong>" is <strong>de</strong> kern <strong>en</strong> het wez<strong>en</strong>, pit <strong>en</strong> merg,<br />
kracht <strong>en</strong> heerlijkheid van Paulus' getuig<strong>en</strong>is. Zijn ganse leer is sam<strong>en</strong>gevat in <strong>de</strong>ze<br />
verklaring van <strong>de</strong> zaligheid uit g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>. Zijn gehele lev<strong>en</strong>sgeschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> geestelijke<br />
ervaring vind<strong>en</strong> hier hun mid<strong>de</strong>lpunt. Heel zijn di<strong>en</strong>st <strong>en</strong> zijn lijd<strong>en</strong>, zijn invloed <strong>en</strong><br />
zijn werk, houd<strong>en</strong> verband met dit getrouwe woord <strong>de</strong>r rechtvaardigmaking zon<strong>de</strong>r<br />
werk<strong>en</strong>, van overvloei<strong>en</strong><strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> grootste <strong>de</strong>r zondar<strong>en</strong>. Dit is <strong>de</strong> wortel<br />
zon<strong>de</strong>r welk<strong>en</strong>, zoals hij aantoont, ge<strong>en</strong> waarachtig lev<strong>en</strong> bestaat, dat zich tev<strong>en</strong>s in<br />
vrucht<strong>en</strong> <strong>de</strong>r gerechtigheid moet op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>. Die g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> is het, die als <strong>de</strong> tuchtmeester<br />
on<strong>de</strong>rwijst in het afstaan van ongerechtigheid <strong>en</strong> wereldse begeerlijkhed<strong>en</strong>. Vervorm<br />
of verslap Paulus' on<strong>de</strong>rricht op dit punt, - <strong>en</strong> <strong>de</strong> gehele Paulus, ziel <strong>en</strong> geest, leer <strong>en</strong><br />
werk, geestelijk ambt <strong>en</strong> briev<strong>en</strong> vernevel<strong>en</strong> in vaagheid. En wat Jakobus betreft,<br />
begrijp<strong>en</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, die van hem sprek<strong>en</strong> als praktisch <strong>en</strong> die overhell<strong>en</strong> tot <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>ing, dat hij e<strong>en</strong> nodige <strong>en</strong> heilzame verbetering aanbracht, - niet van Paulus,<br />
omdat Paulus nu e<strong>en</strong>maal <strong>de</strong> heilige Paulus is <strong>en</strong> zijn briev<strong>en</strong> <strong>de</strong>el uitmak<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
geautoriseer<strong>de</strong> Bijbel, - maar van <strong>de</strong> geest van Paulus, of van Paulus' leer <strong>en</strong> Evangelie<br />
- begrijp<strong>en</strong> zij tot wie, <strong>en</strong> van wie Jakobus spreekt? Wet<strong>en</strong> zij, wat hij bedoelt met<br />
goe<strong>de</strong> werk<strong>en</strong>? Hebb<strong>en</strong> zij zijn getuig<strong>en</strong>is aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s om vrucht voort<br />
te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> we<strong>de</strong>rom gebor<strong>en</strong> moet word<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> soevereine <strong>en</strong> machtige wil Gods<br />
<strong>door</strong> <strong>de</strong> inwerking van het Woord <strong>de</strong>r waarheid? Kunn<strong>en</strong> zij ook zegg<strong>en</strong>: „Naar Zijn<br />
wil heeft Hij ons gebaard <strong>door</strong> het woord <strong>de</strong>r waarheid, opdat wij zoud<strong>en</strong> zijn als<br />
eersteling<strong>en</strong> Zijner schepsel<strong>en</strong>?"<br />
Als u Paulus recht begrijpt, zal Jakobus u bevestig<strong>en</strong> in <strong>de</strong> rechte g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, waarin gij<br />
staat; <strong>en</strong> zoals 'hij het geloof ziet als e<strong>en</strong> van God gegev<strong>en</strong> macht, <strong>en</strong> <strong>de</strong> gelovige als<br />
e<strong>en</strong>, gebaard naar Gods eig<strong>en</strong> wil <strong>door</strong> het woord <strong>de</strong>r waarheid, zo zull<strong>en</strong> di<strong>en</strong>s vrag<strong>en</strong><br />
64
<strong>en</strong> vermaning<strong>en</strong> als gezon<strong>de</strong> proev<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarschuwing<strong>en</strong>, u slechts dieper do<strong>en</strong>.<br />
wortel<strong>en</strong> in die <strong>en</strong>ig<strong>en</strong> wijnstok, buit<strong>en</strong> welk<strong>en</strong> gij ge<strong>en</strong> vrucht kunt voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
Als wij in twijfel <strong>en</strong> <strong>dr</strong>oefheid verker<strong>en</strong>, neergebog<strong>en</strong> <strong>door</strong> schuldbesef <strong>en</strong><br />
onwaardigheid of in verzoeking om op onze werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> te vertrouw<strong>en</strong>,<br />
laat ons dan indachtig zijn, dat er geschrev<strong>en</strong> staat: „Door g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
werk<strong>en</strong>." Als wij in verleiding kom<strong>en</strong> <strong>door</strong> valse gerustheid <strong>en</strong> zorgeloosheid, laat ons<br />
bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, hoe er we<strong>de</strong>rom geschrev<strong>en</strong> staat: „Wees nuchter <strong>en</strong> waakt"; „volgt Mij,"<br />
„wekt uws zelfs zaligheid niet vreze <strong>en</strong> beving." Daar staat geschrev<strong>en</strong>: „Geeft het<br />
heilige <strong>de</strong> hond<strong>en</strong> niet <strong>en</strong> werpt uw paarl<strong>en</strong> niet voor <strong>de</strong> zwijn<strong>en</strong>," maar bed<strong>en</strong>kt, dat<br />
we<strong>de</strong>rom geschrev<strong>en</strong> staat: „Predikt het Woord, tijdig <strong>en</strong> ontijdig." Er staat<br />
geschrev<strong>en</strong>: „Ik b<strong>en</strong> verzekerd, dat niets mij zal kunn<strong>en</strong> scheid<strong>en</strong> van <strong>de</strong> lief<strong>de</strong> Gods,<br />
welke is in Christus Jezus," <strong>en</strong> we<strong>de</strong>rom staat geschrev<strong>en</strong>: „Indi<strong>en</strong> gij naar het vlees<br />
leeft, zo zult gij sterv<strong>en</strong>." Daar staat geschrev<strong>en</strong>: „Alles is ij<strong>de</strong>lheid!" <strong>en</strong> we<strong>de</strong>rom<br />
staat geschrev<strong>en</strong>: „<strong>De</strong> aar<strong>de</strong> is <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> volheid <strong>de</strong>rzelve." Daar staat<br />
geschrev<strong>en</strong>: „Niemand kan e<strong>en</strong> el tot zijn l<strong>en</strong>gte toedo<strong>en</strong>," <strong>en</strong> we<strong>de</strong>rom: „Wast op in<br />
<strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, <strong>en</strong> in <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis van onz<strong>en</strong> Heere <strong>en</strong> Zaligmaker Jezus Christus." Bed<strong>en</strong>k<br />
wat er geschrev<strong>en</strong> staat over <strong>de</strong> Godheid van Christus, <strong>en</strong> wat we<strong>de</strong>rom geschrev<strong>en</strong><br />
staat over Zijn to<strong>en</strong>em<strong>en</strong> in grootte <strong>en</strong> in g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> bij God <strong>en</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
Er staat we<strong>de</strong>rom geschrev<strong>en</strong>, maar niet daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong>. Alle<strong>en</strong> vraag uzelf af wie er<br />
aanhaalt, <strong>en</strong> waartoe? Want <strong>de</strong> satan haalt <strong>de</strong> Schrift aan voor zijn eig<strong>en</strong> doel. Datg<strong>en</strong>e<br />
in ons, wat niet uit God is, maar uit <strong>de</strong> m<strong>en</strong>sa, <strong>en</strong> dat Jezus in onmid<strong>de</strong>llijk verband<br />
br<strong>en</strong>gt met Satan (Matth. 16 : 23.) haalt ook <strong>de</strong> Schrift aan <strong>en</strong> voert ons of tot valse gerustheid<br />
óf tot verkeer<strong>de</strong> vrees, óf tot ziekelijke lij<strong>de</strong>lijkheid, óf tot verkeer<strong>de</strong><br />
werkzaamheid; <strong>en</strong> het „daar is we<strong>de</strong>rom geschrev<strong>en</strong>" is meer het werk van het<br />
gewet<strong>en</strong> dan dat van het geheug<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> verhev<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sarbeid voor God om <strong>de</strong><br />
Bijbel goed te gebruik<strong>en</strong>. Ook hier zi<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> hoge plaats <strong>door</strong> God aan <strong>de</strong> Geest<br />
toegek<strong>en</strong>d.<br />
Waar het Boek geschrev<strong>en</strong> werd <strong>door</strong> <strong>de</strong> Geest, kan het niet zon<strong>de</strong>r gevaar gebruikt<br />
word<strong>en</strong>, niet vervull<strong>en</strong> zijn praktisch <strong>en</strong> verhev<strong>en</strong> doel, t<strong>en</strong>zij on<strong>de</strong>r voortdur<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
leiding <strong>en</strong> zeg<strong>en</strong> van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> Geest. Het doet weinig nut als e<strong>en</strong> dood boek, het<br />
vereist voortdur<strong>en</strong>d e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d gemaakte <strong>en</strong> on<strong>de</strong>r tucht gehoud<strong>en</strong> consciëntie.<br />
6. Let ook in verband met die grote waarheid: <strong>de</strong> ingeving van <strong>de</strong> Schrift, op <strong>de</strong><br />
eig<strong>en</strong>aardige stijl van <strong>de</strong> Schrift. Ie<strong>de</strong>r Bijbellezer wordt getroff<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
won<strong>de</strong>rvolle stijl van dit boek. Daar heerst in zijn blad<strong>en</strong> e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voud <strong>en</strong> e<strong>en</strong> diepte,<br />
e<strong>en</strong> verhev<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> e<strong>en</strong> schoonheid, e<strong>en</strong> gloed <strong>en</strong> e<strong>en</strong> pathos, e<strong>en</strong> beknoptheid <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
veelomvatt<strong>en</strong>dheid, <strong>door</strong> ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r literair voortbr<strong>en</strong>gsel ooit geëv<strong>en</strong>aard. <strong>De</strong><br />
grootste schrijvers, dichters <strong>en</strong> kunst<strong>en</strong>aars hebb<strong>en</strong> dit opgemerkt <strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d. Johannes<br />
van wie spreekt van Mozes als het groots mo<strong>de</strong>l voor <strong>de</strong> historicus. Goethe belijdt, dat<br />
er nooit e<strong>en</strong> idylle werd geschrev<strong>en</strong> zoals het boek Ruth; <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> verhal<strong>en</strong> in G<strong>en</strong>esis<br />
e<strong>en</strong> liefelijke <strong>en</strong> geheel <strong>en</strong>ige bekoring bezitt<strong>en</strong>. En wat Schiller <strong>en</strong> Lord Byron <strong>en</strong><br />
vele an<strong>de</strong>re grote dichters daaromtr<strong>en</strong>t dacht<strong>en</strong>, is g<strong>en</strong>oegzaam bek<strong>en</strong>d <strong>en</strong> vaak aangehaald.<br />
Maar, zo vrag<strong>en</strong> wij, waarom is <strong>de</strong> stijl van <strong>de</strong> Bijbel zo won<strong>de</strong>rbaar? <strong>De</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, die<br />
<strong>de</strong> Bijbel schrev<strong>en</strong>, hadd<strong>en</strong> helemaal ge<strong>en</strong> artistiek effect op het oog; zij dacht<strong>en</strong> er<br />
niet over om verliev<strong>en</strong>, gevoelvol of schil<strong>de</strong>rachtig te zijn. Het is juist dat volkom<strong>en</strong><br />
gemis aan zelfbewustzijn, dat stille <strong>en</strong> kalme zelf verget<strong>en</strong> in <strong>de</strong> beschouwing <strong>en</strong><br />
beschrijving van wat, in zijn innerlijke betek<strong>en</strong>is <strong>en</strong> schoonheid, ge<strong>en</strong> aanbeveling of<br />
versiering behoef<strong>de</strong>, dat hun geschrift<strong>en</strong> met zulk e<strong>en</strong> won<strong>de</strong>rvolle macht bekleed<strong>de</strong>.<br />
In <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke poëzie is altijd e<strong>en</strong> kunstig, onwaar, zelfbewust elem<strong>en</strong>t. Het is nooit<br />
65
e<strong>en</strong> algeheel spontaan <strong>en</strong> waar uitbrek<strong>en</strong> van innerlijke gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s. Hoe<br />
geheel verschill<strong>en</strong>d zijn <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong> van David <strong>en</strong> <strong>de</strong> profetieën van Jesaja! Hier is<br />
alles poëtisch, omdat alles waar is; <strong>en</strong> alles, wat hier waar is, - God, Zijn Koninkrijk,<br />
waarheid <strong>en</strong> lief<strong>de</strong>, geloof <strong>en</strong> gebed, - is in <strong>de</strong> hoogste zin poëtisch, i<strong>de</strong>ëel. <strong>De</strong><br />
Bijbelpoëzie doet d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan het liefelijk lied dat van <strong>de</strong> blijd<strong>en</strong> vogel uit het<br />
e<strong>en</strong>zame woud opstijgt.<br />
Het verschil tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> stijl van <strong>de</strong> Schrift <strong>en</strong> die van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke geschrift<strong>en</strong> is<br />
hetzelf<strong>de</strong> als tuss<strong>en</strong> Gods werk in <strong>de</strong> schepping <strong>en</strong> het m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>werk in <strong>de</strong> kunst. In<br />
<strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rgeschikte betek<strong>en</strong>is is het ook waar, wat <strong>de</strong> apostel zegt van het Woord<br />
Gods, dat het lev<strong>en</strong>d is; <strong>en</strong> wat Luther gewoon was, op zijn realistische wijze te<br />
zegg<strong>en</strong>: "het heeft hand<strong>en</strong> <strong>en</strong> voet<strong>en</strong>. Het is het on<strong>de</strong>rscheid,dat er bestaat tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
roos uit <strong>de</strong> tuin <strong>en</strong> e<strong>en</strong> roos van was gemaakt. Het kunstwerk moge volmaakter zijn<br />
dan <strong>de</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> bloem, waarin nog <strong>en</strong>ige afwijking <strong>en</strong> onregelmatigheid te constater<strong>en</strong><br />
valt, maar als wij <strong>de</strong> echte roos zi<strong>en</strong>, roep<strong>en</strong> wij uit: „Hoe prachtig! hoe geurig!" En<br />
als wij het kunstwerk zi<strong>en</strong>, zegg<strong>en</strong> wij: „Hoe kunstig!" In het <strong>en</strong>e geval wordt ons hart<br />
<strong>en</strong> oog verrukt, verzonk<strong>en</strong> in bewon<strong>de</strong>ring; het an<strong>de</strong>re geval wekt e<strong>en</strong> gewaarwording<br />
op van geheel verschill<strong>en</strong>d <strong>en</strong> inferieur karakter.<br />
„Zoals in het boek van <strong>de</strong> natuur, zo is het in <strong>de</strong> bladzijd<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heilige Schrift.<br />
Bei<strong>de</strong> zijn van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke hand. En als wij op <strong>de</strong> taal van <strong>de</strong> Heilige Schrift<br />
hetzelf<strong>de</strong> microscopisch proces toepass<strong>en</strong>, dat wij aanw<strong>en</strong>d<strong>en</strong> om <strong>de</strong> schoonhed<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> natuurlijke wereld na te vors<strong>en</strong>, die ons <strong>de</strong> fijnste tint<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> bevalligste structuur<br />
in <strong>de</strong> blad<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bloem, <strong>de</strong> vezels van e<strong>en</strong> plant, <strong>de</strong> ve<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> vogel, of <strong>de</strong><br />
vleugels van e<strong>en</strong> insect do<strong>en</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, dan zull<strong>en</strong> wij nieuwe bronn<strong>en</strong> van verrukking<br />
<strong>en</strong> bewon<strong>de</strong>ring vind<strong>en</strong> in <strong>de</strong> geringste on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Heilige Schrift."<br />
(Canon Wordsworth. 130)<br />
Wij kunn<strong>en</strong> ook zegg<strong>en</strong>: wat <strong>de</strong> oceaan is in vergelijking met e<strong>en</strong> meer of rivier, zo is<br />
<strong>de</strong> stijl van <strong>de</strong> Bijbel in vergelijking met die van <strong>de</strong> meest geestelijke <strong>en</strong> diepzinnige<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Want in <strong>de</strong> Bijbel wordt alles bezi<strong>en</strong> van het hoogste punt, <strong>en</strong> naar zijn war<strong>en</strong><br />
aard <strong>en</strong> betrekking tot <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke or<strong>de</strong>. In <strong>de</strong> Bijbel a<strong>de</strong>m<strong>en</strong> wij in <strong>de</strong> atmosfeer<br />
van <strong>de</strong> eeuwigheid.<br />
„<strong>De</strong> Schrift ziet alle ding<strong>en</strong> van grote hoogte, daarom zijn <strong>de</strong> uit<strong>dr</strong>ukking<strong>en</strong>, die zij<br />
gebruikt van e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re maat <strong>en</strong> perspectief dan die <strong>de</strong>zer wereld, waarom ook <strong>de</strong><br />
Schrift voor die wereld over<strong>dr</strong>ev<strong>en</strong> lijkt. Dit volstrekt <strong>en</strong> volmaakt Standpunt <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze<br />
maatstaf van <strong>de</strong> Schrift, die wij altijd als het richtsnoer van al onze gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
woord<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> beschouw<strong>en</strong>, merk<strong>en</strong> wij in het bijzon<strong>de</strong>r op in <strong>de</strong><br />
Schriftbeschouwing van <strong>de</strong> schepping, <strong>de</strong> verlossing <strong>en</strong> <strong>de</strong> voleinding. Hoe paradoxaal<br />
<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>natuurlijk!" (Oetinger, vri<strong>en</strong>d van B<strong>en</strong>gel, gestorv<strong>en</strong> in 1782.)<br />
Wij kunn<strong>en</strong> ook zegg<strong>en</strong>, dat Hij, die alle<strong>en</strong> het m<strong>en</strong>selijk hart k<strong>en</strong>t, ook alle<strong>en</strong> tot dat<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>hart kan sprek<strong>en</strong>; <strong>en</strong> waar an<strong>de</strong>re geschrift<strong>en</strong> in <strong>de</strong> eerste plaats logisch zijn <strong>en</strong><br />
rijk aan verbeelding of tot gewet<strong>en</strong> <strong>en</strong> gevoel zich richt<strong>en</strong>, spreekt <strong>de</strong> Schrift tot <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s, tot „al wat binn<strong>en</strong> in hem is" (Ps. 103 : 1) tot zijn innerlijk <strong>en</strong> meest verborg<strong>en</strong><br />
mid<strong>de</strong>lpunt, <strong>de</strong> uitgang van alle gedacht<strong>en</strong>, woord<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong>. <strong>De</strong>ze alles<br />
<strong>door</strong><strong>dr</strong>ing<strong>en</strong><strong>de</strong> eig<strong>en</strong>schap van <strong>de</strong> stijl van <strong>de</strong> Schrift is e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r k<strong>en</strong>merk van haar<br />
God<strong>de</strong>lijke oorsprong. <strong>De</strong> Schrift spreekt tot het hart van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s. Dat betek<strong>en</strong>t niet<br />
slechts zo te sprek<strong>en</strong>, dat er invloed uitgaat op <strong>de</strong> wil, <strong>en</strong> het gevoel krachtig wordt<br />
bewog<strong>en</strong>, maar dat <strong>de</strong> verborg<strong>en</strong> ding<strong>en</strong> <strong>de</strong>s hart<strong>en</strong> op<strong>en</strong>baar word<strong>en</strong> (1 Kor. 14 : 25,<br />
Jer. 17 : 10, Spr. 15 : 11.) <strong>en</strong> dat zijn eeuwigheids-verlang<strong>en</strong> met iets volmaakts wordt<br />
vervuld. <strong>De</strong> Schrift tek<strong>en</strong>t het hart als e<strong>en</strong> wereld in het klein. En als <strong>de</strong> man Gods<br />
spreekt, dan legt zijn woord beslag op hon<strong>de</strong>rd<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze kleine wereld;<br />
wat verborg<strong>en</strong> was, komt aan het licht, valse voorstelling<strong>en</strong> word<strong>en</strong> te schan<strong>de</strong><br />
66
gemaakt, <strong>en</strong> <strong>de</strong> wanhoop roept om hulp <strong>en</strong> houvast. Het hart voelt het ver schil tuss<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> God<strong>de</strong>lijk woord.<br />
Daar is nog e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re eig<strong>en</strong>aardigheid aan <strong>de</strong> stijl van <strong>de</strong> Bijbel; hij is doo<strong>de</strong><strong>en</strong>voudig<br />
<strong>en</strong> vertrouwelijk. <strong>De</strong> toon klinkt va<strong>de</strong>rlijk, vri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijk, vertrouw<strong>en</strong><br />
uitlokk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> lief<strong>de</strong> a<strong>de</strong>m<strong>en</strong>d. <strong>De</strong> Schrift is won<strong>de</strong>r veelomvatt<strong>en</strong>d <strong>en</strong> tegelijk tot<br />
bijzon<strong>de</strong>rhed<strong>en</strong> afdal<strong>en</strong>d <strong>en</strong> persoonlijk, onbuigzaam <strong>en</strong> str<strong>en</strong>g, majestueus <strong>en</strong><br />
verschrikkelijk, <strong>en</strong> toch uiterst kies <strong>en</strong> te<strong>de</strong>r. In <strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring Zijner almacht <strong>en</strong><br />
alwet<strong>en</strong>dheid doet God ons gevoel<strong>en</strong>, dat Hij God is <strong>en</strong> er niemand naast Hem bestaat,<br />
<strong>en</strong> tegelijkertijd spreekt Hij vertrouwelijk met ons, verklaart ons Zijn weg<strong>en</strong>, Zijn<br />
doel, Zijn voornem<strong>en</strong>; dwingt ons te luister<strong>en</strong> naar Zijn verbond met Zijn Zoon; vraagt<br />
ons om ons te verheug<strong>en</strong> over Zijn toekom<strong>en</strong><strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring<strong>en</strong> van goedheid <strong>en</strong><br />
heerlijkheid. „Ik lees in mijn Bijbel," is <strong>de</strong> gewone uit<strong>dr</strong>ukking van <strong>de</strong> Christ<strong>en</strong>,<br />
daarmee aan ton<strong>en</strong><strong>de</strong>, dat in dit boek God persoonlijk tot hem als tot Zijn kind spreekt;<br />
dat hij in dit boek vindt <strong>de</strong> speciale boodschap van God, die in zijn persoonlijk<strong>en</strong> nood<br />
<strong>en</strong> toestand afdaalt. Wij k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> hetzelf<strong>de</strong> gevoel van persoonlijk eig<strong>en</strong>domsrecht op<br />
<strong>de</strong> Bijbel, dat het kind heeft met betrekking tot e<strong>en</strong> brief, persoonlijk aan hem<br />
gea<strong>dr</strong>esseerd: zijn brief.<br />
<strong>De</strong> Schrift spreekt met gezag, <strong>en</strong> niet als an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong>; uit e<strong>en</strong> onuitputtelijke<br />
volheid <strong>de</strong>elt zij ons me<strong>de</strong>, wat ons di<strong>en</strong><strong>en</strong> kan Verborg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>, waarvan <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis<br />
voor ons huidig lev<strong>en</strong> niet nodig of onbegrijpelijk is in onz<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>woordige staat, laat<br />
zij blijv<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r haar stilzwijg<strong>en</strong> te verklar<strong>en</strong>. Zij geeft fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong><br />
geschied<strong>en</strong>is van Satan <strong>en</strong> die van <strong>de</strong> <strong>en</strong>gel<strong>en</strong>, welke zij voor ons geschikt acht <strong>en</strong> op<br />
zulk e<strong>en</strong> wijze, dat we overtuigd word<strong>en</strong> van het verband met het <strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong><br />
volledige geheel, bek<strong>en</strong>d bij Hem, van wie <strong>de</strong> Schrift uitgaat. Juist dit fragm<strong>en</strong>tarische<br />
van <strong>de</strong> Bijbel wekt in ons e<strong>en</strong> diep gevoel van eerbied <strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong>, terwijl wij<br />
luister<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> stem van Hem, uit wie alle ding<strong>en</strong> zijn, Wi<strong>en</strong>s weg<strong>en</strong> hoger zijn dan<br />
onze weg<strong>en</strong>, <strong>en</strong> die in Zijn g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong> wijsheid ons leert, wat ons nut is. (Jes. 48 : 17.)<br />
Zo is <strong>de</strong> stijl van <strong>de</strong> Schrift won<strong>de</strong>rvol. Hij, die <strong>de</strong>z<strong>en</strong> wijn geproefd heeft, on<strong>de</strong>rk<strong>en</strong>t<br />
da<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> betrekkelijke smakeloosheid van alle m<strong>en</strong>selijke boek<strong>en</strong>. Vergelek<strong>en</strong> met<br />
an<strong>de</strong>re woord<strong>en</strong>, zijn Bijbelwoord<strong>en</strong> onuitputtelijk, maar zij hecht<strong>en</strong> zich veel gemakkelijker<br />
als prikkel<strong>en</strong> vast <strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> als nagel<strong>en</strong> ingeslag<strong>en</strong> in <strong>de</strong> herinnering. „<strong>De</strong><br />
woord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> wijz<strong>en</strong> zijn gelijk prikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> gelijk nagel<strong>en</strong>, diep ingeslag<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
meesters van <strong>de</strong> verzameling<strong>en</strong> (<strong>de</strong>r woord<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z.), die gegev<strong>en</strong> zijn van d<strong>en</strong> <strong>en</strong>ig<strong>en</strong><br />
Her<strong>de</strong>r." (Pred. 12 : 11.)<br />
Naast an<strong>de</strong>re woord<strong>en</strong> zijn zij meer verhev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontzagwekk<strong>en</strong>d, <strong>en</strong> niettemin meer<br />
hartverover<strong>en</strong>d <strong>en</strong> bemoedig<strong>en</strong>d; meer algeme<strong>en</strong> <strong>en</strong> veelomvatt<strong>en</strong>d <strong>en</strong> nochtans meer<br />
persoonlijk <strong>en</strong> minutieus; meer hoog bov<strong>en</strong> ons verhev<strong>en</strong> <strong>en</strong> toch dieper <strong>dr</strong>ing<strong>en</strong>d in<br />
ons verstaan. Kortom, zij zijn als God, <strong>de</strong> <strong>en</strong>ige God, <strong>de</strong> Heere Heere, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r.<br />
Wij stemm<strong>en</strong> all<strong>en</strong> in met <strong>de</strong> karakteristieke opmerking<strong>en</strong> van <strong>de</strong> oud<strong>en</strong> Oetinger:<br />
„Alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> stijl van <strong>de</strong> Schrift bevredigt mij. Mijn eig<strong>en</strong> stijl <strong>en</strong> die van alle an<strong>de</strong>re<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kan mij niet voldo<strong>en</strong>. Als ik maar <strong>dr</strong>ie of vier verz<strong>en</strong> lees, b<strong>en</strong> ik overtuigd<br />
van hun God<strong>de</strong>lijkheid vanwege hun ongeëv<strong>en</strong>aardheid. Het is <strong>de</strong> stijl van het<br />
hemelse hof.... <strong>De</strong> schrijvers van <strong>de</strong> Schrift nem<strong>en</strong> alle regel<strong>en</strong> in acht zon<strong>de</strong>r regels te<br />
hebb<strong>en</strong>, omdat hun woord<strong>en</strong> uit het Lev<strong>en</strong> voortkom<strong>en</strong>; zij br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> nooit ou<strong>de</strong> ding<strong>en</strong><br />
voort zon<strong>de</strong>r nieuwe, die nooit te vor<strong>en</strong> zo zijn uitgesprok<strong>en</strong>. Zij vermijd<strong>en</strong> abstracte<br />
verklaring<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> pestil<strong>en</strong>tie; zij kled<strong>en</strong> hun gedacht<strong>en</strong> in <strong>en</strong> gev<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> lichaam,<br />
maar zulk e<strong>en</strong> lichaam, dat ons nooit tot iets vleselijks misleidt. <strong>De</strong> Schrift tek<strong>en</strong>t ons,<br />
ontroert ons, overtuigt ons. In Jesaja hebb<strong>en</strong> wij ge<strong>en</strong> vormelijke zinn<strong>en</strong>, maar echte<br />
67
toesprak<strong>en</strong>, die weerklank vind<strong>en</strong> in het hart, die ons oproep<strong>en</strong> om <strong>door</strong> Gods<br />
verlossing vertroost te word<strong>en</strong>: „Zeg tot <strong>de</strong> sted<strong>en</strong> van Juda: zie, hier is uw God!"<br />
Alles is vol van <strong>de</strong> nabijheid van Gods Geest: „Vrees niet, Ik b<strong>en</strong> met u".... <strong>De</strong><br />
apostolische m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kondigd<strong>en</strong> hun thema niet te vor<strong>en</strong> aan, ev<strong>en</strong>min als e<strong>en</strong> schil<strong>de</strong>r<br />
bov<strong>en</strong> zijn voorstelling van e<strong>en</strong> paard schrijft: „Dit is e<strong>en</strong> paard." En omdat in<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />
voornamelijk voor geleerd<strong>en</strong> van nut zijn, hadd<strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re metho<strong>de</strong> om<br />
<strong>de</strong> hoofdpunt<strong>en</strong> als nagel<strong>en</strong> in het hart in te slaan, zodat m<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> behoefte had aan<br />
e<strong>en</strong> kunstmid<strong>de</strong>l ter herinnering, maar zoals Themistocles zei<strong>de</strong> van zijn slechte<br />
consciëntie: „<strong>de</strong> kunst om te verget<strong>en</strong>." Jesaja had volmaakte in<strong>de</strong>ling<strong>en</strong>, maar niet zo<br />
als e<strong>en</strong> meetkunstig vlak in kwa<strong>dr</strong>at<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>eld wordt, maar zoals e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s bestaat uit<br />
led<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> boom uit stam <strong>en</strong> takk<strong>en</strong>." (Aanhaling<strong>en</strong> uit verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> w<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong>z<strong>en</strong> uitnem<strong>en</strong><strong>de</strong> godgeleer<strong>de</strong>.)<br />
68
7. PRAKTISCHE OPMERKINGEN, MEER BIJZONDER MET<br />
BETREKKING TOT DE TEGENWOORDIGE TIJD<br />
1 BIJBELWAARDERING<br />
Wij behoord<strong>en</strong> nimmer <strong>de</strong> Schrift te op<strong>en</strong><strong>en</strong> dan niet e<strong>en</strong> besef van diep<strong>en</strong> eerbied <strong>en</strong><br />
dank. Zoals iemand gezegd heeft: „Het is hemeltaal op aar<strong>de</strong> gesprok<strong>en</strong>; wij<br />
beluister<strong>en</strong> <strong>de</strong> stem van <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> God?! En zo als diezelf<strong>de</strong> op zijn sterfbed<br />
verklaar<strong>de</strong>: „Wanneer ik <strong>de</strong> onzichtbare wereld zal binn<strong>en</strong>gaan, verwacht ik niet <strong>de</strong><br />
ding<strong>en</strong> an<strong>de</strong>rs te zi<strong>en</strong> dan Gods Woord mij die hier voorgesteld heeft. <strong>De</strong> stem, die ik<br />
dan zal hor<strong>en</strong>, zal <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> zijn, die ik nu op <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> hoor, <strong>en</strong> ik zal zegg<strong>en</strong>: Waarlijk,<br />
dit is het wat God tot mij zei, <strong>en</strong> hoe dankbaar b<strong>en</strong> ik, niet te hebb<strong>en</strong> gewacht met<br />
gelov<strong>en</strong>, totdat ik het had gezi<strong>en</strong>." (A. Monod's „Adieux." 136)<br />
In het lez<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Schrift behoord<strong>en</strong> we als tot e<strong>en</strong> heiligdom te na<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met eerbied<br />
<strong>en</strong> ontzag, met e<strong>en</strong> ingetog<strong>en</strong> gemoed, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> ne<strong>de</strong>rig, overgegev<strong>en</strong> hart. En hoe<br />
dankbaar behoord<strong>en</strong> wij te zijn voor <strong>de</strong>ze op<strong>en</strong>baring, voor haar volheid <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voud,<br />
voor <strong>de</strong> grote waarhed<strong>en</strong>, die zij ontwikkelt <strong>en</strong> <strong>de</strong> nauwkeurige vermaning<strong>en</strong>, die zij<br />
bevat, voor haar leer <strong>en</strong> haar troost; <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is van het verled<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> profetie<br />
van <strong>de</strong> toekomst, liet voorbeeld van <strong>de</strong> heilig<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> van<br />
Gods kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Als e<strong>en</strong> <strong>en</strong>gel uit <strong>de</strong> hemel, die duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> voor Gods troon was<br />
geweest, neerdaal<strong>de</strong> op aar<strong>de</strong> <strong>en</strong> on<strong>de</strong>r ons kwam won<strong>en</strong>, bereid ons te do<strong>en</strong> <strong>de</strong>d<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> schat zijner k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke ding<strong>en</strong>, hoe begerig zoud<strong>en</strong> wij wez<strong>en</strong> naar<br />
zijn gezelsap, <strong>en</strong> hoe zorgvuldig zoud<strong>en</strong> wij zijn woord<strong>en</strong> bewar<strong>en</strong>. Maar <strong>de</strong> Bijbel is<br />
beter dan zulk e<strong>en</strong> hemelse boodschapper. Hij is gegev<strong>en</strong> <strong>door</strong> God Zelf, als <strong>de</strong> beste<br />
<strong>en</strong> volmaakte leraar. Hij heeft in Zijn oneindige wijsheid stijl <strong>en</strong> inhoud aangepast aan<br />
onz<strong>en</strong> nood <strong>en</strong> onz<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>aardige toestand in <strong>de</strong>ze wereld. Hij heeft ons geop<strong>en</strong>baard<br />
ding<strong>en</strong>, waarin zelfs <strong>de</strong> <strong>en</strong>gel<strong>en</strong> begerig zijn in te zi<strong>en</strong>. Wat kan kostelijker zijn dan<br />
Zijn eig<strong>en</strong> taal <strong>en</strong> Zijn eig<strong>en</strong> woord<strong>en</strong>, <strong>de</strong> innerlijkste gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> voornem<strong>en</strong>s Zijns<br />
hart<strong>en</strong> blootlegg<strong>en</strong><strong>de</strong>? Wij behoord<strong>en</strong> <strong>de</strong> Bijbel te op<strong>en</strong><strong>en</strong> met <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>digste dankbaarheid.<br />
Hier is waarlijk e<strong>en</strong> onwaar<strong>de</strong>erbare schat. „Hoe lief heb ik uw wet! zij is<br />
mij beter dan duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> van goud of zilver, <strong>en</strong> zoeter dan honing <strong>en</strong> honingzeem."<br />
Het is e<strong>en</strong> slappe <strong>en</strong> flauwe uit<strong>dr</strong>ukking <strong>en</strong> totaal niet in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />
ware aard van <strong>de</strong> zaak <strong>en</strong> <strong>de</strong> innerlijke beweging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Christ<strong>en</strong> om te sprek<strong>en</strong> van<br />
onze plicht om <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong> te lez<strong>en</strong>. Waar eerbied, lief<strong>de</strong>, vertrouw<strong>en</strong>, waar vreug<strong>de</strong><br />
is in Gods geme<strong>en</strong>schap, daar beschouw<strong>en</strong> wij het lez<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Schrift niet als e<strong>en</strong><br />
plicht; e<strong>en</strong> licht on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re plicht<strong>en</strong>. Het staat geheel op zichzelf. Te luister<strong>en</strong> naar<br />
Gods stem is niet e<strong>en</strong> van onze vele plicht<strong>en</strong>, maar het is <strong>de</strong> bron, waaruit alle an<strong>de</strong>re<br />
plicht<strong>en</strong> voortkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> naar geregeld word<strong>en</strong>. Het is niet maar e<strong>en</strong> werk <strong>door</strong> ons gewet<strong>en</strong><br />
als behoorlijk geacht, maar dat gewet<strong>en</strong> zelf; zo goed als geheel onze innerlijke<br />
m<strong>en</strong>s licht <strong>en</strong> kracht ontvangt uit dat Woord.<br />
Wij hebb<strong>en</strong> behoefte aan <strong>de</strong> lezing van <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, juist zoals het voedsel<br />
noodzakelijk is voor het on<strong>de</strong>rhoud van ons lev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> zoals we verlang<strong>en</strong> <strong>de</strong> zuivere,<br />
frisse lucht in te a<strong>de</strong>m<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>svoorwaar<strong>de</strong>; ge<strong>en</strong> dwang van uitw<strong>en</strong>dige<br />
aard, die teg<strong>en</strong> onze natuur ingaat, <strong>en</strong> die als e<strong>en</strong> mechanische last ons is opgelegd.<br />
Het is e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>svoorwaar<strong>de</strong>, waar geheel ons geestelijk wez<strong>en</strong> naar haakt <strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r<br />
welke het niet kan gedij<strong>en</strong>. Is niet e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> oorzak<strong>en</strong> van ons kwijn<strong>en</strong>d <strong>en</strong> slap<br />
geestelijk lev<strong>en</strong>, het e<strong>en</strong>voudige feit, dat we niet voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> Bijbelatmosfeer<br />
ina<strong>de</strong>m<strong>en</strong>? Prek<strong>en</strong> <strong>en</strong> verhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> <strong>en</strong> godsdi<strong>en</strong>stige boek<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> niet<br />
69
voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> die ozon, die uitsluit<strong>en</strong>d het karakteristieke van Gods Woord uitmaakt.<br />
Maar het is niet overbodig, om hier e<strong>en</strong> woord aan toe te voeg<strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> volledige<br />
lezing van <strong>de</strong> Schrift. Lees <strong>de</strong> gehel<strong>en</strong> Bijbel, want <strong>de</strong> Bijbel is één verbond<strong>en</strong> geheel.<br />
Verzuim niet <strong>de</strong> historische. of profetische of leerstellige ge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong> te lez<strong>en</strong>. Vergeef<br />
ook niet het boek van <strong>de</strong> Spreuk<strong>en</strong> zomin als <strong>de</strong> kleine brief aan Filemon. Me<strong>en</strong> niet,<br />
dat er ge<strong>en</strong> voedsel voor <strong>de</strong> ziel is in <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Kroniek<strong>en</strong>. God heeft ons het<br />
geheel gegev<strong>en</strong> met <strong>de</strong> bedoeling om liet geheel te gebruik<strong>en</strong>, want „al <strong>de</strong> Schrift is<br />
van God ingegev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> is nuttig tot lering, tot we<strong>de</strong>rlegging, tot verbetering, tot on<strong>de</strong>rwijzing,<br />
die in <strong>de</strong> rechtvaardigheid is."<br />
Wij, protestant<strong>en</strong>, sprek<strong>en</strong> veel, <strong>en</strong> niet ophef soms, over onze grote eerbied <strong>en</strong> lief<strong>de</strong><br />
voor <strong>de</strong> Bijbel. Is onze roem wel in waarheid? Hebb<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> Bijbel lief, niet maar als<br />
e<strong>en</strong> handboek, waaruit wij <strong>de</strong> bewijz<strong>en</strong> putt<strong>en</strong> voor onze leerstelling<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> ars<strong>en</strong>aal,<br />
waaruit we wap<strong>en</strong>s smed<strong>en</strong> om onze teg<strong>en</strong>stan<strong>de</strong>rs te verslaan, - maar hebb<strong>en</strong> wij <strong>de</strong><br />
Bijbel lief als Gods op<strong>en</strong>baring, waar<strong>door</strong> onze geest gevormd <strong>en</strong> ons hart bewerkt<br />
wordt? Hebb<strong>en</strong> wij niet vele Schriftge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong> zó verwaarloosd, dat wanneer ze<br />
morg<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> dag als hij toverslag uit onz<strong>en</strong> Bijbel verdw<strong>en</strong><strong>en</strong>, zeer weinig<strong>en</strong> onzer<br />
die zoud<strong>en</strong> miss<strong>en</strong>? Hebb<strong>en</strong> wij het niet meer als e<strong>en</strong> theorie dan als e<strong>en</strong> praktisch<br />
beginsel aanvaard, dat al <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> van Mozes, <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong>,<br />
geïnspireerd, gezaghebb<strong>en</strong>d <strong>en</strong> van groot nut zijn? - Lat<strong>en</strong> wij ware discipel<strong>en</strong>,<br />
leerling<strong>en</strong> word<strong>en</strong>; niet schift<strong>en</strong>, niet verwerp<strong>en</strong>, maar alles aannem<strong>en</strong>, wat onze God<br />
zo g<strong>en</strong>adig tot onze lering liet neerschrijv<strong>en</strong>.<br />
Als zulk e<strong>en</strong> ijverige studie van <strong>de</strong> Schrift in botsing mocht kom<strong>en</strong> met onze<br />
godsdi<strong>en</strong>stige literatuur, kunn<strong>en</strong> wij gerust wez<strong>en</strong>, dat we daarin ge<strong>en</strong> verlies zull<strong>en</strong><br />
lijd<strong>en</strong>, om er nog het minst van te zegg<strong>en</strong>. Hoewel wij met dankbaarheid <strong>de</strong> boek<strong>en</strong><br />
gebruik<strong>en</strong>, waarin <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hun gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> mee<strong>de</strong>d<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong> wij,<br />
niet maar in theorie, maar in <strong>de</strong> praktijk, h<strong>en</strong> van lager or<strong>de</strong> houd<strong>en</strong>. Hoe meer <strong>de</strong><br />
Bijbel <strong>de</strong> voorrang heeft, hoe groter ons on<strong>de</strong>rscheidingsvermog<strong>en</strong> wordt <strong>en</strong> hoe meer<br />
wij werkelijk voor<strong>de</strong>el trekk<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> geschrift<strong>en</strong> van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> vlijtige studie<br />
van <strong>de</strong> Schrift plaatst ons in <strong>de</strong> rechte verhouding als niet afhankelijk van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,<br />
maar bereid om met dankbaarheid van alle di<strong>en</strong>stknecht<strong>en</strong> <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> te will<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>.<br />
Is er ooit e<strong>en</strong> Christ<strong>en</strong> geweest, die op zijn sterfbed betreurd heeft, dat hij teveel tijd<br />
aan het Bijbel lez<strong>en</strong> wijd<strong>de</strong> <strong>en</strong> te weinig tijd aan <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke geschrift<strong>en</strong>?<br />
Wel hebb<strong>en</strong> vel<strong>en</strong> van Gods volk hun leedwez<strong>en</strong> uitgesprok<strong>en</strong>, dat zij het Woord<br />
Gods niet méér bestu<strong>de</strong>erd hadd<strong>en</strong>. Laat ons dan do<strong>en</strong> wat zij zoud<strong>en</strong> w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te do<strong>en</strong>,<br />
indi<strong>en</strong> hun lev<strong>en</strong> verl<strong>en</strong>gd ware; laat ons nu beginn<strong>en</strong> met wat zij, bij het plechtig <strong>en</strong><br />
hel<strong>de</strong>r licht hunner laatste dag<strong>en</strong> zag<strong>en</strong> als goed, <strong>en</strong> wijs <strong>en</strong> gezeg<strong>en</strong>d om daarvan uit<br />
te gaan. 25 Laat ons er <strong>de</strong> tijd voor nem<strong>en</strong> om geregeld <strong>en</strong> ijverig „al <strong>de</strong> Schrift" te<br />
on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong>.<br />
En lees <strong>de</strong> Schrift in zijn verband. Zeker, zuiver is ie<strong>de</strong>r woord Gods, kostbaar ie<strong>de</strong>re<br />
uit<strong>dr</strong>ukking, <strong>en</strong> we mog<strong>en</strong> ie<strong>de</strong>re regel <strong>en</strong> ie<strong>de</strong>r vers overpeinz<strong>en</strong> tot we ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong><br />
hoe onpeilbaar hun diepte is. Maar nev<strong>en</strong>s <strong>de</strong>ze minutieuze behan<strong>de</strong>ling staat <strong>de</strong><br />
overzichtelijke, <strong>de</strong> op het verband lett<strong>en</strong><strong>de</strong> lezing<br />
als ev<strong>en</strong> noodzakelijk. An<strong>de</strong>rs ontstaat er e<strong>en</strong> foutieve verering, die <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van<br />
het Woord in <strong>de</strong> weg staat. We verbeeld<strong>en</strong> ons dan, dat ie<strong>de</strong>r woord cursief ge<strong>dr</strong>ukt is,<br />
<strong>en</strong> we vatt<strong>en</strong> niet <strong>de</strong> voll<strong>en</strong> zin van e<strong>en</strong> geheel hoofdstuk of brief. Conc<strong>en</strong>treer uzelf<br />
25 <strong>De</strong>ze gedachte heeft veel toepassing<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> er van heeft mij vaak getroff<strong>en</strong>. Christ<strong>en</strong><strong>en</strong> richt<strong>en</strong> op<br />
hun sterfbed altijd weer hun blik op Christus alle<strong>en</strong>, <strong>en</strong> uitsluit<strong>en</strong>d op <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> Gods. Dan valt voor<br />
h<strong>en</strong> het volle licht op „<strong>de</strong> rechtvaardigmaking zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> werk<strong>en</strong>." Zij zi<strong>en</strong> het eeuwige lev<strong>en</strong> als vrije<br />
gave Gods. Begin dan daarmee uw geestelijk lev<strong>en</strong>.<br />
70
met al wat in u is op <strong>de</strong> lezing van <strong>de</strong> Schrift <strong>en</strong> gebruik dan uw verstand er bij als bij<br />
ie<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>r boek. Eerbiedig lez<strong>en</strong> sluit aandacht, geestesinspanning <strong>en</strong> toewijding in.<br />
<strong>De</strong> Geest is ons beloofd tot op<strong>en</strong>baring <strong>en</strong> toepassing van <strong>de</strong> heilswaarhed<strong>en</strong>. En <strong>de</strong><br />
invloed van <strong>de</strong> Geest komt ook uit in <strong>de</strong> nauwlett<strong>en</strong><strong>de</strong> inspanning van ons d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.<br />
Als wij in e<strong>en</strong> soort van geestelijke verlamming, met e<strong>en</strong> geheimzinnig besef van<br />
plichtsbetrachting, <strong>de</strong> Bijbel lez<strong>en</strong>, als zou dit op e<strong>en</strong> of an<strong>de</strong>re manier ons of e<strong>en</strong><br />
an<strong>de</strong>r t<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> kom<strong>en</strong>, dan verstaan wij <strong>de</strong> aard van <strong>de</strong> Bijbel verkeerd. Hij wordt<br />
<strong>door</strong> <strong>de</strong> Geest gebruikt tot overtuiging, lering, troost, leiding, <strong>en</strong> dit <strong>door</strong> mid<strong>de</strong>l van<br />
recht begrip, <strong>door</strong> het gewet<strong>en</strong>, <strong>door</strong> ontroering. Daarom vind<strong>en</strong> wij in <strong>de</strong> Bijbel:<br />
geschied<strong>en</strong>is, argum<strong>en</strong>t, poëzie, spreuk, raad, oproep. Al wat in ons is wordt gebruikt<br />
<strong>door</strong> dit Woord, <strong>en</strong> hoe meer <strong>de</strong> Geest ons te hulp komt, <strong>de</strong>s te meer zull<strong>en</strong> onze<br />
geestelijke <strong>en</strong> ze<strong>de</strong>lijke vermog<strong>en</strong>s <strong>door</strong> het lez<strong>en</strong> dier Schrift te werk word<strong>en</strong> gesteld.<br />
Nogmaals: lat<strong>en</strong> we ons beijver<strong>en</strong> tot veelvuldig, nauwgezet, eerlijk lez<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
Bijbel in afhankelijkheid van <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> Gods, waarin wij alle<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> opwass<strong>en</strong>.<br />
2. BIBLIOLATRIE<br />
Het verwijt van bibliolatrie (aanbidding van <strong>de</strong> Bijbel) wordt in <strong>de</strong> laatste tijd vaak<br />
gericht teg<strong>en</strong> <strong>de</strong>g<strong>en</strong><strong>en</strong>, die het oppergezag van <strong>de</strong> Schrift handhav<strong>en</strong>. Voor zover dit<br />
bezwaar uitgaat van h<strong>en</strong>, die niet t<strong>en</strong> volle <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke autoriteit <strong>en</strong> inspiratie van <strong>de</strong><br />
Schrift erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, is het gemakkelijk te weerlegg<strong>en</strong>. Maar voor zover het onszelf raakt,<br />
hebb<strong>en</strong> wij wel toe te zi<strong>en</strong>, of onze teg<strong>en</strong>stan<strong>de</strong>rs ge<strong>en</strong> uiting gev<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> waarheid,<br />
die zijzelf niet t<strong>en</strong> volle verstaan, maar die ons waarschuwt voor e<strong>en</strong> gevaar, dat we<br />
licht over het hoofd zi<strong>en</strong>. Met an<strong>de</strong>re woord<strong>en</strong>, het doet er niet toe met welk doel <strong>de</strong>ze<br />
beschuldiging van bibliolatrie wordt geuit, - lat<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> zaak zelf on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> og<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>;<br />
is daar zulk e<strong>en</strong> neiging, zulk e<strong>en</strong> kwaad, zulk e<strong>en</strong> gevaar?<br />
Ik weet, dat vele Christ<strong>en</strong><strong>en</strong> daarop zull<strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong>: „M<strong>en</strong> kan <strong>de</strong> Bijbel niet<br />
g<strong>en</strong>oeg hoogschatt<strong>en</strong>, verer<strong>en</strong> <strong>en</strong> liefhebb<strong>en</strong>." En dat is volkom<strong>en</strong> waar. Het gevaar<br />
huist ook niet in e<strong>en</strong> te diepe verering, maar in e<strong>en</strong> onzuivere <strong>en</strong> verkeer<strong>de</strong> verering.<br />
Wij kunn<strong>en</strong> niet te hoog van <strong>de</strong> Schrift in haar lev<strong>en</strong>d verband met Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Heilige Geest d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>; maar het is mogelijk, dat we <strong>de</strong> Schrift beschouw<strong>en</strong> los van<br />
Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest, <strong>en</strong> op het lev<strong>en</strong>loze boek ons geloof, onz<strong>en</strong> eerbied <strong>en</strong><br />
onze lief<strong>de</strong> vestig<strong>en</strong>; <strong>en</strong> dit zou zeker on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> categorie van afgo<strong>de</strong>rij behor<strong>en</strong>: - iets<br />
te stell<strong>en</strong>, hoe goed <strong>en</strong> groot ook in zichzelf, in <strong>de</strong> plaats van <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> God. Grove<br />
afgo<strong>de</strong>rij is niet gevaarlijk voor <strong>de</strong> kerk.<br />
Sinds <strong>de</strong> Hervorming moet afgo<strong>de</strong>rij noodw<strong>en</strong>dig zich op sluwe wijze in<strong>dr</strong>ing<strong>en</strong>. Over<br />
zulk e<strong>en</strong> belangrijk on<strong>de</strong>rwerp is het plicht dui<strong>de</strong>lijk te zijn, ofschoon er mogelijkheid<br />
van misverstand bestaat. Vooropgesteld di<strong>en</strong>t, dat <strong>de</strong>rgelijke gewichtige punt<strong>en</strong>,<br />
teg<strong>en</strong>woordig aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong>, altijd <strong>de</strong> zoodanige zijn, die gemakkelijk aanleiding tot<br />
misverstand gev<strong>en</strong>; <strong>de</strong> waarheid, die dui<strong>de</strong>lijk gezi<strong>en</strong> <strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> wordt,<br />
is niet die waarheid, die speciaal thans naar vor<strong>en</strong> gebracht wordt. Door bibliolatrie<br />
versta ik <strong>de</strong> neiging om het Boek te scheid<strong>en</strong>: t<strong>en</strong> eerste van <strong>de</strong> Persoon van Jezus<br />
Christus, <strong>en</strong> t<strong>en</strong> twee<strong>de</strong> van <strong>de</strong> Persoon van <strong>de</strong> Heilige Geest, <strong>en</strong> op die wijze het Boek<br />
in <strong>de</strong> plaats te stell<strong>en</strong> van Hem, die alle<strong>en</strong> het licht <strong>en</strong> <strong>de</strong> leidsman is van <strong>de</strong><br />
Geme<strong>en</strong>te. Tot toelichting <strong>de</strong>zer tweevoudige neiging, mog<strong>en</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> opmerking<strong>en</strong><br />
di<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong> Jod<strong>en</strong> beschouwd<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift als Gods Woord. Zij eerbiedigd<strong>en</strong> ie<strong>de</strong>re letter,<br />
beschermd<strong>en</strong> die angstvallig <strong>en</strong> bestu<strong>de</strong>erd<strong>en</strong> ze met onvermoei<strong>de</strong> ijver. Zij war<strong>en</strong><br />
vurige ver<strong>de</strong>digers van <strong>de</strong> Godssprak<strong>en</strong>, die hun toevertrouwd war<strong>en</strong>, <strong>en</strong> beroemd<strong>en</strong><br />
71
zich op <strong>de</strong> won<strong>de</strong>rbare schat, die zij bezat<strong>en</strong>. Hoe kwam het dan toch, met zulk e<strong>en</strong><br />
eerbied <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> Schrift, dat zij het Lev<strong>en</strong><strong>de</strong> Woord, Jezus Christus, niet<br />
kond<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong>? <strong>De</strong> Heere Zelf verklaart dit feit. Omdat zij me<strong>en</strong>d<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong><br />
het eeuwige lev<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong>, daarom was het Woord Gods niet blijv<strong>en</strong><strong>de</strong> in h<strong>en</strong>. Was<br />
dit in hun geval ge<strong>en</strong> bibliolatrie?<br />
Maar niet alle<strong>en</strong>, dat zij Christus' woord niet verstond<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het niet aannam<strong>en</strong>,<br />
ofschoon het zo volkom<strong>en</strong> in overstemming was met <strong>de</strong> Schrift. Maar zij zag<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
gelijk<strong>en</strong>is niet tuss<strong>en</strong> Jezus <strong>en</strong> het beeld van <strong>de</strong> Messias, <strong>door</strong> Mozes <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong><br />
geschil<strong>de</strong>rd, <strong>en</strong> zo won<strong>de</strong>rtreff<strong>en</strong>d in volle heerlijkheid hun voor og<strong>en</strong> gesteld. Zij<br />
laz<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>d die Schrift, waarin <strong>de</strong> trekk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Messias, <strong>de</strong> uitverkor<strong>en</strong><br />
Knecht <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>, klaar <strong>en</strong> volledig war<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong>; <strong>en</strong> to<strong>en</strong> Hij vóór h<strong>en</strong> stond,<br />
die het origineel was van het portret, k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> zij Hem niet; zij ont<strong>de</strong>kt<strong>en</strong> niet, wie Hij<br />
was; ne<strong>en</strong>, zij eindigd<strong>en</strong> met Hem ter dood te veroor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> „naar <strong>de</strong> wet" (dat is op<br />
Schriftuurlijke grond). Hoe kwam het, dat met al hun bestu<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> Schrift, zij<br />
Hem niet herk<strong>en</strong>d<strong>en</strong> van wie al <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> getuigd<strong>en</strong>? Zij viel<strong>en</strong> niet voor Jezus neer<br />
in eerbied <strong>en</strong> aanbidding. Wat was het dan, dat zij aanbad<strong>en</strong>? Het was <strong>de</strong> letter van <strong>de</strong><br />
Schrift, die zij vereerd<strong>en</strong>; <strong>de</strong> kern <strong>en</strong> inhoud, <strong>de</strong> realiteit van <strong>de</strong> Schrift, Jezus Christus,<br />
herk<strong>en</strong>d<strong>en</strong> zij niet e<strong>en</strong>s. Hier hebb<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> algeheel misverstaan van <strong>de</strong> Schrift,<br />
verbond<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> orthodox geloof in haar gezag <strong>en</strong> e<strong>en</strong> grote <strong>en</strong> vurige ver<strong>de</strong>diging<br />
van <strong>en</strong> lof voor het geïnspireer<strong>de</strong> getuig<strong>en</strong>is. Hoe treff<strong>en</strong>d <strong>en</strong> be<strong>dr</strong>oev<strong>en</strong>d is dit feit!<br />
<strong>De</strong> Jod<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> Bijbel geloofd<strong>en</strong> <strong>en</strong> Jezus verwierp<strong>en</strong>; roem<strong>en</strong><strong>de</strong> in het geschrev<strong>en</strong><br />
Woord, <strong>en</strong> Jezus uitwerp<strong>en</strong><strong>de</strong> uit <strong>de</strong> gelief<strong>de</strong> stad; <strong>de</strong> Bijbel in <strong>de</strong> <strong>en</strong>e hand, <strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re Jezus kruisig<strong>en</strong><strong>de</strong>; erger nog Hem van godslastering beschuldig<strong>en</strong>d.<br />
Of er ook on<strong>de</strong>r ons iets <strong>de</strong>rgelijks bestaat, laat ik aan het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> lezer over.<br />
Of <strong>de</strong> Bijbel voor vel<strong>en</strong> is, wat hij voor <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong> was, niet <strong>de</strong> stem van <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
God, maar di<strong>en</strong>s plaatsvervanger, zodat, terwijl zij ,g el o<strong>en</strong> <strong>en</strong>, dat die Bijbel<br />
waarheid bevat, zij <strong>de</strong> waarheid, die hij bevat, niet gelov<strong>en</strong>; <strong>en</strong> of er met <strong>de</strong> op<strong>en</strong>lijk<br />
verklaard<strong>en</strong> eerbied voor <strong>de</strong> Schrift, wel veel echte eerbied voor het van God<br />
uitgaan<strong>de</strong> Woord <strong>en</strong> daaraan beantwoord<strong>en</strong><strong>de</strong> han<strong>de</strong>lwijze met dat Woord gepaard<br />
gaat, is e<strong>en</strong> vraag, die ik e<strong>en</strong>voudig maar aangeef <strong>en</strong> voor u neerleg.<br />
Hoe laat zich rijm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> volk Schriftliev<strong>en</strong>d <strong>en</strong> Jezus hat<strong>en</strong>d; eerbiedig<strong>en</strong>d <strong>de</strong> letter<br />
van <strong>de</strong> Schrift, maar niet bij machte <strong>de</strong> stem te verstaan van Hem, die voortijds<br />
veelmal<strong>en</strong> <strong>en</strong> op velerlei wijze, tot <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r<strong>en</strong> gesprok<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong>,<br />
nu tot h<strong>en</strong> sprak <strong>door</strong> Zijn Zoon, <strong>de</strong> Heere Jezus? Het is <strong>de</strong> bibliolatrie, die het<br />
verklaart. Zij zett<strong>en</strong> <strong>de</strong> Bijbel in <strong>de</strong> plaats van God, die in <strong>en</strong> <strong>door</strong> dit boek spreekt. Zij<br />
me<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, in plaats van e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d God, die h<strong>en</strong> bestuur<strong>de</strong> <strong>en</strong> leid<strong>de</strong>, nu e<strong>en</strong> Boek te<br />
hebb<strong>en</strong>, waar alles in stond <strong>en</strong> waarvan het alle<strong>en</strong> maar <strong>de</strong> vraag was hoe het goed uit<br />
te legg<strong>en</strong>. Zij vroeg<strong>en</strong> (zoals ons volk ook vraagt) „Wat was <strong>de</strong> tekst?" <strong>en</strong> niet: „Wat<br />
is het Woord, <strong>de</strong> boodschap van God?" Uit <strong>de</strong> Psalm<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> blijkt dui<strong>de</strong>lijk,<br />
dat <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> van Mozes trouw werd<strong>en</strong> gelez<strong>en</strong>, <strong>en</strong> toch was altijd weer <strong>de</strong> vermaning<br />
tot Israël: „Keer we<strong>de</strong>r tot Jehovah." Het verschil tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> war<strong>en</strong> Israëliet <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Bijbelaanbid<strong>de</strong>r bestond hierin: <strong>de</strong> één beschouw<strong>de</strong> <strong>de</strong> Schrift als zijn leidsman tot<br />
God, als e<strong>en</strong> kanaal, waar<strong>door</strong> God hem on<strong>de</strong>rwees, bestuur<strong>de</strong> <strong>en</strong> vertroostte; <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>r beschouw<strong>de</strong> <strong>de</strong> Schrift als e<strong>en</strong> plaatsvervanger voor God; met an<strong>de</strong>re woord<strong>en</strong>:<br />
het werd hem e<strong>en</strong> mid<strong>de</strong>l om van God af te kom<strong>en</strong>. <strong>De</strong> geest van <strong>de</strong> van God<br />
vervreem<strong>de</strong> tekstaanbid<strong>de</strong>rs wordt uitge<strong>dr</strong>ukt <strong>door</strong> het gezeg<strong>de</strong> van e<strong>en</strong> rabbijn, dat nu<br />
God <strong>de</strong> wet gegev<strong>en</strong> heeft, het niet meer nodig is <strong>en</strong> Hij ook ge<strong>en</strong> recht heeft om <strong>door</strong><br />
ver<strong>de</strong>re op<strong>en</strong>baring<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong>bei<strong>de</strong> te kom<strong>en</strong>. On<strong>de</strong>r het voorw<strong>en</strong>dsel van <strong>de</strong> Bijbel te<br />
verer<strong>en</strong>, behan<strong>de</strong>ld<strong>en</strong> zij God, als had Hij opgehoud<strong>en</strong> te bestaan <strong>en</strong> te bestur<strong>en</strong>.<br />
72
En thans begon <strong>de</strong> regering van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s. Want als wij in plaats van God <strong>de</strong> Bijbel<br />
hebb<strong>en</strong>, dan begint <strong>de</strong> taak van <strong>de</strong> verklaar<strong>de</strong>rs, uitleggers <strong>en</strong> casuïst<strong>en</strong>. (Zij, die het<br />
gewet<strong>en</strong> will<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> besliss<strong>en</strong>.) Want <strong>de</strong> tekst is duister, <strong>de</strong> uitlegging hel<strong>de</strong>r; <strong>de</strong> tekst<br />
is str<strong>en</strong>g, <strong>de</strong> casuïst bemid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>d; <strong>de</strong> tekst is diep <strong>en</strong> veelzijdig, <strong>de</strong> verklaar<strong>de</strong>r oppervlakkig<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong>zijdig; <strong>de</strong> tekst eist waarheid in het binn<strong>en</strong>ste <strong>en</strong> radicaal herstel, <strong>de</strong><br />
overlevering g<strong>en</strong>eest <strong>de</strong> breuk van <strong>de</strong> dochter mijns volks op het lichtst <strong>en</strong> be<strong>dr</strong>ieglijk.<br />
In <strong>de</strong> loop van <strong>de</strong> tijd<strong>en</strong> begon m<strong>en</strong> <strong>de</strong> overlevering te beschouw<strong>en</strong> als meer noodzakelijk<br />
<strong>en</strong> meer praktisch dan <strong>de</strong> Bijbel. Natuurlijk. Zon<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d God, met <strong>de</strong><br />
Bijbel als Di<strong>en</strong>s plaatsvervanger, wordt e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke <strong>en</strong> omstandige verklaring van<br />
het wetboek in<strong>de</strong>rdaad van groter belang dan dit wetboek zelf.<br />
Dit feit: Israël, dat <strong>de</strong> Bijbel vereert <strong>en</strong> Christus kruisigt, is dui<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> treff<strong>en</strong>d voor<br />
ie<strong>de</strong>r. Maar dat dit e<strong>en</strong> feit is van betek<strong>en</strong>is voor alle eeuw<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> beginsel<strong>en</strong>, die<br />
het bevat van bijzon<strong>de</strong>r belang zijn voor <strong>de</strong> Kerk, wordt niet voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> in aanmerking<br />
g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Ev<strong>en</strong>wel, waar <strong>de</strong>ze vorm van Bijbelafgo<strong>de</strong>rij hoofdzakelijk voorkomt on<strong>de</strong>r h<strong>en</strong>, die<br />
<strong>de</strong> boodschap van God niet aannem<strong>en</strong> (ofschoon zij <strong>de</strong> Bijbel aannam<strong>en</strong>), <strong>en</strong> die in<br />
<strong>de</strong>z<strong>en</strong> toestand versterkt word<strong>en</strong>, omdat zij op dat dood geloof in <strong>de</strong> Bijbel niet<br />
gewez<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, is er nog e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re vorm van bibliolatrie, gevaarlijker nog voor <strong>de</strong><br />
kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> Gods. Gezegd<strong>en</strong> als: „<strong>De</strong> Bijbel is <strong>de</strong> godsdi<strong>en</strong>st van <strong>de</strong> protestant<strong>en</strong>" hoe<br />
goed bedoeld <strong>en</strong> tot op zekere hoogte waar, wijz<strong>en</strong> reeds op e<strong>en</strong> begin van verval.<br />
Waar lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> gezond lev<strong>en</strong> is, kom<strong>en</strong> zulke uit<strong>dr</strong>ukking<strong>en</strong> niet voor. Paulus zou<br />
nooit gezegd hebb<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> Schrift <strong>de</strong> godsdi<strong>en</strong>st van <strong>de</strong> Christ<strong>en</strong> was. Christus was<br />
zijn licht <strong>en</strong> zijn lev<strong>en</strong>. En na<strong>de</strong>r over Christus gevraagd zijn<strong>de</strong>, zou hij Hem<br />
beschrev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, zoals <strong>de</strong> Schrift van Hem getuigt, <strong>en</strong> zo als <strong>de</strong> Geest Jezus aan<br />
zijn ziel op<strong>en</strong>baar<strong>de</strong>. Niet dat Paulus an<strong>de</strong>rs dacht dan wij over <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke<br />
autoriteit, alg<strong>en</strong>oegzaamheid <strong>en</strong> volheid van <strong>de</strong> Schrift, maar hij stond tot <strong>de</strong> Schrift in<br />
e<strong>en</strong> rechte verhouding.<br />
<strong>De</strong> kerk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Hervorming verliet<strong>en</strong> al gauw dat rechte <strong>en</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> inzicht in <strong>de</strong><br />
Schrift. Luther zag <strong>de</strong> Schrift in haar betrekking tot Christus <strong>en</strong> tot <strong>de</strong> Heilige Geest,<br />
<strong>en</strong> zeker zijn er on<strong>de</strong>r zijn uitsprak<strong>en</strong>, waarin hij dwaalt <strong>door</strong> al te zeer <strong>de</strong> Schrift<br />
afhankelijk te mak<strong>en</strong> aan het getuig<strong>en</strong>is van Gods Geest met onze geest. Zij zijn als in<br />
e<strong>en</strong> onbewaakt og<strong>en</strong>blik geschrev<strong>en</strong>, maar in werkelijkheid slechts sterke <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong>zijdige uit<strong>dr</strong>ukking<strong>en</strong> van wat hij zo diep voel<strong>de</strong>, dat wij <strong>de</strong> Bijbel niet als <strong>de</strong><br />
plaatsvervanger van Christus mog<strong>en</strong> beschouw<strong>en</strong> of als die van <strong>de</strong> Heilige Geest; dat<br />
<strong>de</strong> grote betek<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> Bijbel ligt in zijn getuig<strong>en</strong> van Christus; <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> Heilige<br />
Geest <strong>de</strong> ware voorlichter <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rwijzer is.<br />
Waar Luther niet g<strong>en</strong>oeg waakte over zijn bewering<strong>en</strong> (ook verget<strong>en</strong><strong>de</strong>, dat het<br />
getuig<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> Schrift omtr<strong>en</strong>t Christus verre in volheid uitging bov<strong>en</strong> zijn i<strong>de</strong>e van<br />
wat dat getuig<strong>en</strong>is moest zijn) vergat<strong>en</strong> zijn volgeling<strong>en</strong> al te spoedig <strong>de</strong> rechte plaats<br />
van <strong>de</strong> Schrift. <strong>De</strong> Heilige Geest staat bov<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift. Niet, dat daarin iets zou zijn<br />
in teg<strong>en</strong>spraak met het on<strong>de</strong>rwijs van <strong>de</strong> Geest, want alle Schrift is van God<br />
ingegev<strong>en</strong>, maar <strong>de</strong> Kerk loopt gevaar het bestaan <strong>de</strong>s Heilige Geestes <strong>en</strong> haar<br />
afhankelijkheid van Hem niet te erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het Boek in plaats te stell<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
Geest. En dan begint het rijk van <strong>de</strong> uitleggers <strong>en</strong> Schriftverklaar<strong>de</strong>rs, van <strong>de</strong> „korte<br />
begripp<strong>en</strong>" <strong>en</strong> catechism<strong>en</strong>, hoe schoon <strong>en</strong> leerrijk ook op zichzelf. Want als wij het<br />
on<strong>de</strong>rwijs van <strong>de</strong> Geest in het Boek hebb<strong>en</strong>, in plaats van Di<strong>en</strong>s on<strong>de</strong>rwijs <strong>door</strong> het<br />
Boek, dan verlangt m<strong>en</strong> naar uittreksels, naar vere<strong>en</strong>voudiging, teruggebracht tot e<strong>en</strong><br />
systeem, e<strong>en</strong> metho<strong>de</strong>. En dan staat, praktisch gesprok<strong>en</strong>, <strong>de</strong> Geloofsbelijd<strong>en</strong>is bov<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> Bijbel.<br />
73
Zo is er in grote mate e<strong>en</strong> „tekst"-prediking ontstaan in plaats van e<strong>en</strong> prediking van<br />
„Gods Woord". Het Woord was „buit<strong>en</strong>" ons in plaats van „in" ons. En ons getuig<strong>en</strong>is<br />
verschilt in klank <strong>en</strong> kracht van dat van <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> <strong>en</strong> eerste Christ<strong>en</strong><strong>en</strong>, want hun<br />
getuig<strong>en</strong>is was in <strong>de</strong> Heilige Geest <strong>en</strong> van Christus naar <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, terwijl het onze<br />
geword<strong>en</strong> is het getuig<strong>en</strong>is aangaan<strong>de</strong> <strong>de</strong> Bijbel met betrekking tot Christus <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Heilige Geest.<br />
<strong>De</strong> apostel<strong>en</strong> sprak<strong>en</strong> van Christus, <strong>en</strong> bevestigd<strong>en</strong> <strong>en</strong> verdui<strong>de</strong>lijkt<strong>en</strong> hun getuig<strong>en</strong>is<br />
<strong>door</strong> <strong>de</strong> profetieën van <strong>de</strong> Schrift. Zij hadd<strong>en</strong> allereerst het oog op <strong>de</strong> Hoofdpersoon,<br />
<strong>en</strong> in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> plaats op het portret, dat van Hem in het Boek gegev<strong>en</strong> werd. Terwijl<br />
<strong>de</strong> pseudoapostolische prediking haar eig<strong>en</strong> oog <strong>en</strong> dart van <strong>de</strong> hoor<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> eerste<br />
plaats op het Boek vestigt, <strong>en</strong> daaruit afleidt het bestaan <strong>en</strong> <strong>de</strong> invloed van <strong>de</strong> Persoon.<br />
<strong>De</strong> in<strong>dr</strong>uk in het eerste geval is <strong>de</strong>ze: <strong>de</strong> prediker verkondigt e<strong>en</strong> boodschap van<br />
Christus, die e<strong>en</strong> werkelijkheid voor hem is; <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze zijn bevinding van Christus verklaart<br />
hij, als in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>. En in liet an<strong>de</strong>re geval is <strong>de</strong><br />
in<strong>dr</strong>uk <strong>de</strong>ze: dat Jesaja, Paulus, Johannes verkondig<strong>en</strong>, volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> uitleg van <strong>de</strong><br />
prediker, die of die leer.<br />
<strong>De</strong> eerste predikt Christus, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r: over Christus. <strong>De</strong> e<strong>en</strong> is geest <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r<br />
kan zon<strong>de</strong>r geest <strong>en</strong> persoonlijk lev<strong>en</strong> zijn. <strong>De</strong> e<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> getuig<strong>en</strong>is, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r is e<strong>en</strong><br />
verklaring van e<strong>en</strong>s an<strong>de</strong>rs geïnspireerd getuig<strong>en</strong>is. <strong>De</strong> e<strong>en</strong> predikt het Woord (met of<br />
zon<strong>de</strong>r tekst); <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r predikt e<strong>en</strong> tekst zon<strong>de</strong>r het Woord. Paulus predikte Christus;<br />
bij ons is er neiging om te predik<strong>en</strong>, dat Paulus Christus predikte.<br />
Waarom toch zegt God, in Zijn sprek<strong>en</strong> tot Zijn eig<strong>en</strong> volk, zo vaak: „Ik b<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Heere"? Waarom waarschuwt Hij zo veel <strong>en</strong> zo ernstig teg<strong>en</strong> afgo<strong>de</strong>rij? Waarom leert<br />
Hij ons voortdur<strong>en</strong>d, dat het <strong>de</strong> Geest is, die lev<strong>en</strong>d maakt, dat <strong>de</strong> letter, zelfs <strong>de</strong> goe<strong>de</strong><br />
<strong>en</strong> geïnspireer<strong>de</strong> letter, doodt?<br />
Omdat <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s van nature altijd g<strong>en</strong>eigd is schaduw voor wez<strong>en</strong> aan te zi<strong>en</strong>, <strong>en</strong> vorm<br />
<strong>en</strong> omtrek voor het geheel, richtlijn<strong>en</strong> voor het lev<strong>en</strong> zelf, <strong>en</strong> do<strong>de</strong> zak<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> God. Omdat wij w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> terra firma te staan <strong>en</strong> <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> gelijk<br />
zijn, die niet begrijp<strong>en</strong>, op welke steunpilar<strong>en</strong> aar<strong>de</strong> <strong>en</strong> zon <strong>en</strong> maan rust<strong>en</strong>. Omdat we<br />
e<strong>en</strong> zonnestraal will<strong>en</strong> vastlegg<strong>en</strong> in plaats van ons van <strong>de</strong> zon in <strong>de</strong> hemel<strong>en</strong><br />
afhankelijk te stell<strong>en</strong>. Daarom ook, dat we altijd g<strong>en</strong>eigd zijn „koper<strong>en</strong> slang<strong>en</strong>,"<br />
„Bijbelleer," „ervaring<strong>en</strong> uit het verled<strong>en</strong>" te vergod<strong>de</strong>lijk<strong>en</strong>. <strong>De</strong> man, die het eerst e<strong>en</strong><br />
kruisbeeld maakte, me<strong>en</strong><strong>de</strong> ongetwijfeld daarmee alle<strong>en</strong> zijn herinnering <strong>en</strong> zijn<br />
gebed<strong>en</strong> te hulp te kom<strong>en</strong>. <strong>De</strong> gedachte aan <strong>de</strong> lief<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> dood van <strong>de</strong> Zaligmaker<br />
vervul<strong>de</strong> zijn hart met diep berouw, brand<strong>en</strong><strong>de</strong> g<strong>en</strong>eg<strong>en</strong>heid, vre<strong>de</strong> <strong>en</strong> vreug<strong>de</strong>. „O,<br />
kon ik maar altijd zó mijn gekruisig<strong>de</strong> Verlosser zi<strong>en</strong>!"<br />
En waarom niet? Is <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong> lief<strong>de</strong>, die Christus aan <strong>de</strong> ziel thans<br />
op<strong>en</strong>baart, niet voortdur<strong>en</strong>d met ons? Zal het manna er morg<strong>en</strong> ook niet wez<strong>en</strong>? Ach,<br />
maar hij heeft zo'n behoefte om <strong>de</strong> in<strong>dr</strong>uk vast te houd<strong>en</strong> <strong>en</strong> te bewar<strong>en</strong>. Hij maakt het<br />
kruisbeeld; <strong>en</strong> nu, in plaats van Christus, hebb<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> hulpmid<strong>de</strong>l - iets dat ons bij<br />
onz<strong>en</strong> eredi<strong>en</strong>st kan help<strong>en</strong>, maar dat wel<strong>dr</strong>a e<strong>en</strong> hin<strong>de</strong>rnis wordt, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> plaatsvervanger<br />
van <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> Christus. Want het proces van <strong>de</strong> ontaarding werkt snel;<br />
ras is Christus verget<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het crucifix is niet meer e<strong>en</strong> symbool, maar e<strong>en</strong><br />
afgodsbeeld, dan d<strong>en</strong>kt m<strong>en</strong> niet louter aan e<strong>en</strong> crucifix, maar gaat <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s hecht<strong>en</strong><br />
aan e<strong>en</strong> bepaald crucifix, uit hout van die of die plaats, <strong>en</strong> gebruikt <strong>door</strong> <strong>de</strong>z<strong>en</strong> of die<br />
heilige, <strong>en</strong>z.<br />
Maar afgo<strong>de</strong>rij, in bre<strong>de</strong> <strong>en</strong> geestelijke zin, beperkt zich niet tot „kruisbeeld<strong>en</strong>." <strong>De</strong><br />
Bijbel kan het Protestantse crucifix word<strong>en</strong>. En dan gaat het er mee, als met <strong>de</strong> jod<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> zal m<strong>en</strong> ook nu vrag<strong>en</strong>: „Als gij <strong>de</strong> sabbat <strong>en</strong> <strong>de</strong> Bijbel wegneemt, wat blijft er dan<br />
74
over?" En dat is juist wat ik vraag: „Wat blijft er dan over?" Wat is er overgeblev<strong>en</strong><br />
voor e<strong>en</strong> groot <strong>de</strong>el zog<strong>en</strong>aamd godsdi<strong>en</strong>stige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>? 0, to<strong>en</strong> <strong>de</strong> Geest <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong><br />
tot u kwam <strong>en</strong> u te zi<strong>en</strong> gaf Jezus Christus, <strong>de</strong> Vri<strong>en</strong>d van <strong>de</strong> zondar<strong>en</strong>, <strong>en</strong> te hor<strong>en</strong><br />
Zijn gezeg<strong>en</strong><strong>de</strong> stem, vre<strong>de</strong> verkondig<strong>en</strong><strong>de</strong> in Zijn bloed, waart gij u to<strong>en</strong> bewust van<br />
e<strong>en</strong> boek of van e<strong>en</strong> persoon, van e<strong>en</strong> geloofsbelijd<strong>en</strong>is of van lev<strong>en</strong>, van geschrev<strong>en</strong><br />
waarborg<strong>en</strong> Gods, Of van die lief<strong>de</strong>, die <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis te bov<strong>en</strong> gaat <strong>en</strong> van e<strong>en</strong> vreug<strong>de</strong>,<br />
niet on<strong>de</strong>r woord<strong>en</strong> te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>? Voor ons is het lev<strong>en</strong> Christus, <strong>en</strong> niets an<strong>de</strong>rs; <strong>en</strong><br />
onze grond is Christus <strong>en</strong> niets an<strong>de</strong>rs. En daarom is het getuig<strong>en</strong>is, dat wij alle<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> Schrift <strong>en</strong> nerg<strong>en</strong>s el<strong>de</strong>rs volmaakt, volledig <strong>en</strong> feilloos hebb<strong>en</strong>, ons zo innig<br />
dierbaar.<br />
Het gevoel<strong>en</strong> van <strong>de</strong> wereld over ons is, dat wij <strong>door</strong> <strong>de</strong> Bijbel geleid word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> om<br />
onszelf te ver<strong>de</strong>dig<strong>en</strong> <strong>en</strong> vat op <strong>de</strong> wereld te krijg<strong>en</strong>, beginn<strong>en</strong> wij aan te ton<strong>en</strong> hoc<br />
volkom<strong>en</strong> logisch, <strong>en</strong> historisch, <strong>en</strong> ethisch wij zijn <strong>door</strong> in <strong>de</strong> Bijbel te gelov<strong>en</strong>. Maar<br />
waar wij <strong>de</strong> wereld diep <strong>de</strong> in<strong>dr</strong>uk van behoord<strong>en</strong> te gev<strong>en</strong>, is het feit, dat wij geleid<br />
word<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest, <strong>en</strong> dat Christus ons mid<strong>de</strong>lpunt <strong>en</strong> ons lev<strong>en</strong> is.<br />
<strong>De</strong> Bijbel is onze schatkamer, waaruit wij voedzame spijs hal<strong>en</strong> (zelfs dit beeld is<br />
gevaarlijk, want los van <strong>de</strong> Heilige Geest is er ge<strong>en</strong> voedzame spijs, zelfs niet in het<br />
Evangelie van Johannes <strong>en</strong> in <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van Christus). <strong>De</strong> Bijbel is ons ars<strong>en</strong>aal,<br />
waarin zich zwaard<strong>en</strong> <strong>en</strong> wap<strong>en</strong>s voor onz<strong>en</strong> strijd bevind<strong>en</strong>. Maar waar wij van<br />
hebb<strong>en</strong> te getuig<strong>en</strong>, is, niet dat wij voedsel hebb<strong>en</strong>, maar dat wij lev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>; <strong>en</strong> dat<br />
Christus er is; niet dat wij toegerust zijn voor <strong>de</strong> krijg, maar dat wij <strong>de</strong> krijgsmacht<br />
hebb<strong>en</strong>, n.l. <strong>de</strong> Heilige Geest.<br />
En wat <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>diging van <strong>de</strong> Bijbel of van Christus aangaat, wie heeft dat ooit van<br />
ons gevergd? Christus zeker niet, want Hij gebood ons Zijn getuig<strong>en</strong>, maar niet Zijn<br />
ver<strong>de</strong>digers te zijn, <strong>en</strong> Hij heeft beloofd, dat <strong>de</strong> poort<strong>en</strong> van <strong>de</strong> hel <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te niet<br />
zoud<strong>en</strong> overweldig<strong>en</strong>. <strong>De</strong> ver<strong>de</strong>diging heeft Hij in Zijn hand<strong>en</strong>, maar het getuig<strong>en</strong>is<br />
leg<strong>de</strong> Hij in <strong>de</strong> onze. En het ganse getuig<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> Kerk is Jezus Christus, <strong>en</strong> dat<br />
getuig<strong>en</strong>is geschiedt <strong>door</strong> Gods Geest.<br />
Door <strong>de</strong> betoning van <strong>de</strong> Geest <strong>en</strong> van <strong>de</strong> kracht in <strong>de</strong> prediking, word<strong>en</strong> ziel<strong>en</strong><br />
bekeerd <strong>en</strong> aan ons toegevoegd. Maar wanneer <strong>de</strong> Kerk over <strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van<br />
Christus <strong>en</strong> vooral over <strong>de</strong> Bijbel gaat argum<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, alsof die Bijbel Gods waarborg<br />
was in plaats van Gods getuig<strong>en</strong>is, dan is zij ongemerkt in e<strong>en</strong> valse positie geraakt.<br />
<strong>De</strong> apostel<strong>en</strong> war<strong>en</strong> getuig<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opstanding van Jezus - maar hoe? Waarom is<br />
Jezus na Zijn opstanding Zelf niet aan <strong>de</strong> ongelovige Jod<strong>en</strong> versch<strong>en</strong><strong>en</strong>? <strong>De</strong> apostel<strong>en</strong><br />
verkondigd<strong>en</strong> niet e<strong>en</strong> bewijs, waaruit het won<strong>de</strong>rbare feit van <strong>de</strong> opstanding kwam<br />
vast te staan - maar e<strong>en</strong> verrez<strong>en</strong> Heiland : zij bezat<strong>en</strong> <strong>de</strong> kracht van <strong>de</strong> opstanding, <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> Geest overtuig<strong>de</strong> hun hoor<strong>de</strong>rs van dat lev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> opgestane Heiland. Ons geloof<br />
is niet gefun<strong>de</strong>erd in <strong>de</strong> wijsheid van <strong>de</strong> wereld, maar in <strong>de</strong> kracht Gods. Wanneer het<br />
Woord <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> ziel komt, dan br<strong>en</strong>gt het mee zijn gezag, zijn macht <strong>en</strong> zijn<br />
aantrekkingskracht, <strong>en</strong> het antwoord <strong>de</strong>s hart<strong>en</strong> is niet: „Wat voor Boek is dit?" maar:<br />
„Wie zijt Gij, Heere?"<br />
Zo kan zelfs <strong>de</strong> Bijbel gevaarlijk word<strong>en</strong>. Wanneer God werkelijkheid voor ons is,<br />
wanneer wij ons voortdur<strong>en</strong>d voor og<strong>en</strong> houd<strong>en</strong>, dat Christus Zelf alles in all<strong>en</strong> is, <strong>en</strong><br />
wij gelov<strong>en</strong>, dat naar Zijn belofte <strong>de</strong> Heilige Geest <strong>de</strong> inwon<strong>en</strong><strong>de</strong> Leidsman van <strong>de</strong><br />
Geme<strong>en</strong>te is, dan wordt waarlijk <strong>de</strong> Bijbel aller kostelijkst voor ons, het Woord <strong>de</strong>s<br />
Almachtig<strong>en</strong>, dat wij met eerbied, dank <strong>en</strong> vreug<strong>de</strong> beger<strong>en</strong> te aanvaard<strong>en</strong>.<br />
75
3. HET PRAKTISCH KARAKTER VAN DE BIJBEL<br />
Wanneer wij in het oog houd<strong>en</strong>, dat God ons Zijn Woord heeft gegev<strong>en</strong>, opdat wij<br />
Hem daarin vind<strong>en</strong> mocht<strong>en</strong>, <strong>en</strong> niet voedsel voor onze nieuwsgierigheid, stof voor<br />
onze geleerdheid of bekwaamheid, opluchting voor sombere gedacht<strong>en</strong>, of vastheid<br />
voor e<strong>en</strong> oppervlakkig aannem<strong>en</strong> van leerstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> beloft<strong>en</strong> - dan zull<strong>en</strong> wij het<br />
Boek gebruik<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> Godzalige opbouwing in het geloof, <strong>en</strong> in onze bevinding<br />
realiser<strong>en</strong>, dat het heilzaam is. Het praktisch karakter van <strong>de</strong> Bijbel zal zich dan bij<br />
to<strong>en</strong>eming aan ons op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>. Praktisch in <strong>de</strong> war<strong>en</strong> <strong>en</strong> voll<strong>en</strong> zin <strong>de</strong>s woords, niet in<br />
conv<strong>en</strong>tionele zin, die zich teg<strong>en</strong> het leerstellige verzet <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> van zijn betrekking<br />
tot louter uitw<strong>en</strong>dige dad<strong>en</strong> <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sgewoont<strong>en</strong> wil wet<strong>en</strong>.<br />
Niets typeert meer <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>aardighed<strong>en</strong> onzer eeuw dan <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is, die aan het<br />
woord „praktisch” in <strong>de</strong> sfeer van het geestelijk lev<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> wordt. Op an<strong>de</strong>r gebied<br />
wordt t<strong>en</strong> volle <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> theorie op prijs gesteld. <strong>De</strong> praktische betek<strong>en</strong>is van<br />
<strong>de</strong> wiskun<strong>de</strong>, <strong>de</strong> sterr<strong>en</strong>kun<strong>de</strong>, <strong>de</strong> chemie wordt ons <strong>door</strong> ie<strong>de</strong>r bevestigd; voortdur<strong>en</strong>d<br />
erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> wij dat e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig d<strong>en</strong>kbeeld <strong>en</strong> <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kking van e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele wet, <strong>de</strong><br />
vruchtbare bron is van vele <strong>en</strong> hoogst belangrijke resultat<strong>en</strong>. Maar terwijl <strong>de</strong> wereld al<br />
meer filosofisch wordt op elk gebied, in geestelijke zak<strong>en</strong> wordt zij hoe langer hoe<br />
meer kin<strong>de</strong>rachtig <strong>en</strong> oppervlakkig. <strong>De</strong> k<strong>en</strong>nis van God, van Zijn raad, van Zijn lief<strong>de</strong><br />
in <strong>de</strong> eeuwig<strong>en</strong> Zoon, van Christus, di<strong>en</strong>s Godheid <strong>en</strong> m<strong>en</strong>sheid, van het werk van <strong>de</strong><br />
Geest, van <strong>de</strong> verzo<strong>en</strong>ing, van <strong>de</strong> ver<strong>en</strong>iging met Christus, van het Koninkrijk, van <strong>de</strong><br />
we<strong>de</strong>rkomst <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>, - kortom <strong>de</strong> theologie, - wordt beschouwd als onvruchtbare<br />
theorie <strong>en</strong> bespiegeling; het wijz<strong>en</strong> op afzon<strong>de</strong>rlijke <strong>de</strong>ugd<strong>en</strong> <strong>en</strong> uiterlijke werk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gewoont<strong>en</strong>, dat heet praktisch. Zo wordt uit <strong>de</strong> dood lev<strong>en</strong> verwacht, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> zuivere<br />
rivier uit e<strong>en</strong> besmette bron. Zed<strong>en</strong>leer is als e<strong>en</strong> luchtkasteel, dat opgebouwd wordt<br />
zon<strong>de</strong>r het fundam<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> vreze Gods. Waar Christus ons zegt, dat God te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> Jezus Christus het lev<strong>en</strong> is, houdt <strong>de</strong> wereld vol, dat theologie - <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis van God<br />
- abstract is, <strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r onmid<strong>de</strong>llijk verband met <strong>de</strong> werkelijkheid van het lev<strong>en</strong>. Het<br />
is <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is, <strong>de</strong> filosofie van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> slang, om goed te wez<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r<br />
God, om Hem gelijk te wez<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r Hem te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, lief te hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> te vertrouw<strong>en</strong>.<br />
Vroeger werd God beschouwd als <strong>de</strong> bron van alle Goed, <strong>en</strong> wie niet willig war<strong>en</strong> om<br />
Hem te di<strong>en</strong><strong>en</strong>, zeid<strong>en</strong>: „Wij hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> zon<strong>de</strong> lief;" thans zegt m<strong>en</strong>: „Wij hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ugd lief, maar we kunn<strong>en</strong> haar zon<strong>de</strong>r God beoef<strong>en</strong><strong>en</strong>."<br />
Het grote einddoel: <strong>de</strong> we<strong>de</strong>rkomst <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> Jezus <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid, die Hij aan<br />
Zijn di<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> zal; <strong>de</strong> grote kracht, waar<strong>door</strong> Hij het hart veran<strong>de</strong>rt, het licht<br />
Zijner lief<strong>de</strong>, <strong>de</strong> op<strong>en</strong>baring van Zichzelf, <strong>de</strong> ganse raad Gods, <strong>door</strong> <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong><br />
verkondigd <strong>en</strong> waar<strong>door</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> het zout van <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> <strong>en</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> briev<strong>en</strong> van<br />
Christus werd<strong>en</strong>; dit alles - is in <strong>de</strong> schatting van vel<strong>en</strong> niet praktisch; zij<br />
on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong> <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke, lev<strong>en</strong>wekk<strong>en</strong><strong>de</strong> kracht niet die <strong>de</strong>ze leer bevat. En zo<br />
schrijv<strong>en</strong> zij meer macht toe aan het m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>woord, aan <strong>de</strong> vermaning<strong>en</strong> van<br />
m<strong>en</strong>selijke wijsheid <strong>en</strong> ernst, aan het welsprek<strong>en</strong>d aan<strong>dr</strong>ing<strong>en</strong> op afzon<strong>de</strong>rlijke<br />
<strong>de</strong>ugd<strong>en</strong> <strong>en</strong> ethische grondstelling<strong>en</strong> (maar niet gegrond <strong>en</strong> gegroeid uit „<strong>de</strong> Wortel")<br />
dan aan <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> woord<strong>en</strong> Gods. Zij verget<strong>en</strong>, dat God t<strong>en</strong>slotte, <strong>en</strong> Hij alle<strong>en</strong>, lev<strong>en</strong><br />
is, dat Hij het lev<strong>en</strong> heeft in Zichzelf, <strong>en</strong> Zijn woord<strong>en</strong> ook lev<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong>; <strong>en</strong> dat Zijn<br />
Woord<strong>en</strong> niet louter goe<strong>de</strong> ding<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, maar <strong>de</strong> eerste <strong>en</strong> uitsluit<strong>en</strong><strong>de</strong> vereiste van<br />
alle goed, n.l. lev<strong>en</strong> zijn.<br />
Want het Woord is lev<strong>en</strong>d; (Hebr. 4 : 12.) <strong>en</strong> wanneer het als <strong>de</strong> stem Gods herk<strong>en</strong>d<br />
wordt, is het machtig. Christus' woord<strong>en</strong> zijn geest <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>. Het is daarom, dat zij met<br />
het zaad vergelek<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, dat wel onbeduid<strong>en</strong>d schijnt, maar, in goed<strong>en</strong> grond<br />
ontvang<strong>en</strong>, zijn lev<strong>en</strong>skracht ras op<strong>en</strong>baart. Hoe vaak spruit het zaad uit <strong>en</strong> wordt<br />
76
lang, wij wet<strong>en</strong> zelf niet hoe, eerst het kruid, daarna <strong>de</strong> aar, daarna het volle kor<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> aar. Als het Woord Gods als zoodanig ontvang<strong>en</strong> wordt, dan blijft het in ons niet<br />
e<strong>en</strong> dood, onbewegelijk iets, e<strong>en</strong> bloot toevoegsel aan onze k<strong>en</strong>nis, maar dan is het<br />
voortdur<strong>en</strong>d werkzaam <strong>en</strong> groeit in onze gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> woord<strong>en</strong>, in ons karakter <strong>en</strong><br />
onz<strong>en</strong> wan<strong>de</strong>l, <strong>en</strong> br<strong>en</strong>gt vrucht voort in sommig<strong>en</strong> hon<strong>de</strong>rd, bij an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> zestig, bij<br />
an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong>rtigvoud. En waar „we<strong>de</strong>rom is geschrev<strong>en</strong>," dat wij aflegg<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> all<strong>en</strong><br />
last, <strong>en</strong> met zachtmoedigheid ontvang<strong>en</strong> het Woord, dat in ons geplant wordt, hebb<strong>en</strong><br />
wij dat Woord te bewar<strong>en</strong>, weg te legg<strong>en</strong> in onze hart<strong>en</strong>, zorg te <strong>dr</strong>ag<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> vijand<br />
het niet uit onze herinnering <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eg<strong>en</strong>heid wegrooft.<br />
En we<strong>de</strong>rom is dit Woord, lev<strong>en</strong>d <strong>en</strong> krachtig, e<strong>en</strong> zwaard gelijk; <strong>door</strong>gaan<strong>de</strong> tot <strong>de</strong><br />
ver<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> ziel <strong>en</strong> van <strong>de</strong> Geest, <strong>en</strong> van <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>voegsel<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>s mergs, <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
oor<strong>de</strong>ler van <strong>de</strong> gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> overlegging<strong>en</strong> <strong>de</strong>s hart<strong>en</strong>. Met <strong>de</strong> meest<br />
getrouwe nauwlett<strong>en</strong>dheid ontleedt het onze <strong>dr</strong>ijfver<strong>en</strong> tot in <strong>de</strong> fijnste<br />
bijzon<strong>de</strong>rhed<strong>en</strong>. Het on<strong>de</strong>rscheidt natuur van g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, geest van vlees, het ou<strong>de</strong> lev<strong>en</strong><br />
van het lev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opstanding Het maakt scheiding, waar wij in onze blindheid <strong>en</strong><br />
zelfg<strong>en</strong>oegzaamheid ons wijs mak<strong>en</strong>, dat alles in or<strong>de</strong> <strong>en</strong> Go<strong>de</strong> welgevallig is. Zo is<br />
het Woord als e<strong>en</strong> spiegel, zuiver <strong>en</strong> klaar, waarin wij ons beeld kunn<strong>en</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>.<br />
En zoals e<strong>en</strong> spiegel di<strong>en</strong>t niet om er naar, maar om er in te kijk<strong>en</strong>, zo wordt het<br />
Woord niet naar Gods wil gebruikt, t<strong>en</strong>zij wij liet inzi<strong>en</strong> om er onszelf in te<br />
ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>; <strong>en</strong> alle objectieve bewon<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> Bijbel, als e<strong>en</strong> prachtige spiegel,<br />
van <strong>de</strong> wereld <strong>en</strong> <strong>de</strong> Kerk, vermeer<strong>de</strong>rt onze schuld, zo we het subjectief gebruik<br />
verwaarloz<strong>en</strong>.<br />
Wij zijn <strong>de</strong> subject<strong>en</strong>. „Gij zijt die man." „K<strong>en</strong> uzelf" gold reeds van <strong>de</strong> verre oudheid<br />
af als voorschrift van m<strong>en</strong>selijke wijsheid. Maar dit voorschrift vergat één grote<br />
moeilijkheid. „Het hart is arglistig meer dan eeltig ding." Wie, dan God alle<strong>en</strong>, k<strong>en</strong>t<br />
die geheimzinnige bron, waaruit <strong>de</strong> uitgang<strong>en</strong> <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s zijn? God alle<strong>en</strong> k<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />
<strong>door</strong>zoekt het hart. En daarom hebb<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> spiegel nodig, zoals ge<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s die kan<br />
bezorg<strong>en</strong>. Doch terwijl <strong>de</strong>ze spiegel ons getrouw onz<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> toestand voorhoudt, zi<strong>en</strong><br />
wij er ook in het beeld van <strong>de</strong> Heere uit <strong>de</strong> hemel, die onze gerechtigheid is, <strong>en</strong> Wi<strong>en</strong>s<br />
schoonheid zo danig Zijn gelovig<strong>en</strong> overstraalt, dat <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> welbehag<strong>en</strong> in h<strong>en</strong><br />
kan hebb<strong>en</strong>.<br />
Zaad, zwaard, spiegel - ziedaar <strong>dr</strong>ieërlei aard van het praktisch karakter van <strong>de</strong> Schrift.<br />
Als we haar naar Gods bedoeling lez<strong>en</strong>, in afhankelijkheid van <strong>de</strong> Heilige Geest, dan<br />
oef<strong>en</strong>t zij e<strong>en</strong> won<strong>de</strong>rbar<strong>en</strong> invloed. op ons uit. In<strong>dr</strong>ukk<strong>en</strong> van eeuwige aard word<strong>en</strong><br />
ontvang<strong>en</strong>. Het werk <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> doet zich geld<strong>en</strong> in het hart, waaruit gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dad<strong>en</strong> voortkom<strong>en</strong>. G<strong>en</strong>a<strong>de</strong> is onze leermeesteres <strong>en</strong> haar tucht werkt <strong>door</strong> het Woord.<br />
En aangezi<strong>en</strong> Gods bemoeiïng<strong>en</strong> met ons sam<strong>en</strong>gevat mog<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in <strong>de</strong> twee grote<br />
less<strong>en</strong>: onze zon<strong>de</strong> <strong>en</strong> nood, <strong>en</strong> Zijn g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong> volheid, zo werkt het Woord ook altijd<br />
tweevoudig: het doodt <strong>en</strong> maakt lev<strong>en</strong>d; het neemt ons eig<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> weg <strong>en</strong> geeft ons<br />
het lev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opstanding; het op<strong>en</strong>t ons oog voor onze onwaardigheid, <strong>en</strong> ontvouwt<br />
ons <strong>de</strong> rijkdomm<strong>en</strong> van Christus. En zo is <strong>de</strong> slotsom van <strong>de</strong> Schrift: troost. „Troost,<br />
troost mijn volk," is het motto van <strong>de</strong> Bijbel. Maar Gods troost is in gerechtigheid <strong>en</strong><br />
waarheid. <strong>De</strong> zon<strong>de</strong> wordt veroor<strong>de</strong>eld in het vlees; het lev<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong><br />
gerechtigheid van Christus.<br />
<strong>De</strong> troost van <strong>de</strong> wereld <strong>en</strong> van <strong>de</strong> natuurlijke m<strong>en</strong>s is gegrond op e<strong>en</strong> gebrekkige blik<br />
op <strong>de</strong> zon<strong>de</strong> (lichter van het kwaad d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dan het is) <strong>en</strong> op e<strong>en</strong> verkeerd<strong>en</strong> blik op<br />
het lev<strong>en</strong> van het schepsel (als nog hoopgev<strong>en</strong>d); die troost ontk<strong>en</strong>t <strong>de</strong> zon<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />
ontwijkt het kruis; hij verne<strong>de</strong>rt <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s niet; hij leidt niet <strong>door</strong> <strong>de</strong> dood tot het lev<strong>en</strong>.<br />
Maar dat is niet <strong>de</strong> troost, die God geeft. Hij geeft <strong>de</strong> vertroosting van <strong>de</strong> opstanding<br />
na het kruis. En ziehier onze verzoeking: te will<strong>en</strong> scheid<strong>en</strong> wat God ver<strong>en</strong>igd heeft.<br />
77
Zijn beloft<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebod<strong>en</strong>; Zijn gave <strong>en</strong> Zijn heiligheid, het kruis <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid;<br />
Zijn gestr<strong>en</strong>gheid <strong>en</strong> Zijd ontferming; Christus onze plaatsbekle<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> hemel, wij<br />
Zijn verteg<strong>en</strong>woordigers op aar<strong>de</strong>; dit blijv<strong>en</strong>d verband, <strong>de</strong>ze harmonie, zo lev<strong>en</strong>d, zo<br />
onmid<strong>de</strong>llijk weerklank vind<strong>en</strong>d in het gewet<strong>en</strong>, tracht <strong>de</strong> satan altijd te ontbind<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
zoodo<strong>en</strong><strong>de</strong> ons er toe te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> om <strong>de</strong> Schrift te gebruik<strong>en</strong> als vertroosting voor het<br />
vlees <strong>en</strong> als verschrikking voor <strong>de</strong> geest; terwijl het Gods bedoeling is verschrikking<br />
voor het vlees <strong>en</strong> vertroosting voor <strong>de</strong> geest! Opdat wij <strong>de</strong> doding <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> Jezus in<br />
ons vlees zoud<strong>en</strong> om<strong>dr</strong>ag<strong>en</strong>, opdat ook het lev<strong>en</strong> van Christus in ons zou geop<strong>en</strong>baard<br />
word<strong>en</strong>.<br />
Het Woord maakt ons wijs tot zaligheid. Het Woord leert ons wat het betek<strong>en</strong>t wijs te<br />
zijn. Want <strong>de</strong> wereld houdt vaak bekwaamheid <strong>en</strong> voorzichtigheid t<strong>en</strong> onrechte voor<br />
wijsheid, <strong>en</strong> noemt ongelijkvormigheid met <strong>de</strong> wereld dwaasheid. Maar <strong>de</strong> Schrift<br />
leert ons dat <strong>de</strong> wijsheid van bov<strong>en</strong> is, dat Christus onze wijsheid is, <strong>en</strong> dat het ein<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> wijsheid zaligheid is.<br />
Ev<strong>en</strong>wel omvat <strong>de</strong>ze wijsheid <strong>de</strong> ware voorzichtigheid <strong>en</strong> alle an<strong>de</strong>re aardse <strong>de</strong>ugd<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> verhouding<strong>en</strong>. En als we <strong>door</strong> het Woord geleid word<strong>en</strong>, als wij het Koninkrijk<br />
Gods zoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> Zijn gerechtigheid, als wij het oog op Zijn belofte houd<strong>en</strong>, <strong>en</strong> onze<br />
g<strong>en</strong>eg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> uitgaan naar <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die bov<strong>en</strong> zijn, als wij met Hem verker<strong>en</strong> in<br />
ootmoed <strong>en</strong> geloof, zal onze ziel verlicht <strong>en</strong> rustig, zull<strong>en</strong> onze woord<strong>en</strong> ernstig,<br />
waarachtig <strong>en</strong> vri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijk zijn, onze dad<strong>en</strong> oprecht <strong>en</strong> voorzichtig; in onz<strong>en</strong> omgang<br />
met onze me<strong>de</strong>m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> leer van het Evangelie aanbevel<strong>en</strong> <strong>en</strong> versier<strong>en</strong>.<br />
O, hoe schoon <strong>en</strong> volmaakt zijn Gods vermaning<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Schrift! Indi<strong>en</strong> wij Hem in<br />
alle ding<strong>en</strong>, tij<strong>de</strong>lijke zowel als geestelijke, innerlijke <strong>en</strong> uiterlijke, gehoorzaamd<strong>en</strong>,<br />
hoe gezeg<strong>en</strong>d <strong>en</strong> aantrekkelijk zou ons lev<strong>en</strong> zijn. Wat beschaving oppervlakkig tracht<br />
te bereik<strong>en</strong>, dat maakt Gods Woord werkelijkheid <strong>en</strong> volkom<strong>en</strong> werkelijkheid.<br />
Welk e<strong>en</strong> ware wijsheid bezit <strong>en</strong> op<strong>en</strong>baart hij, die <strong>de</strong> regel van <strong>de</strong> Schrift volgt. 26<br />
Met zijn hart heeft hij God lief <strong>en</strong> hoop op <strong>de</strong> hemel, hij bemint <strong>en</strong> vergeeft zijn<br />
broe<strong>de</strong>r, <strong>en</strong> d<strong>en</strong>kt ge<strong>en</strong> kwaad; zijn ja is ja, <strong>en</strong> zijn ne<strong>en</strong>: ne<strong>en</strong>; zijn woord<strong>en</strong> zijn waar<br />
<strong>en</strong> vri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijk; zijn kleed is e<strong>en</strong>voudig, zoals past aan e<strong>en</strong>, wi<strong>en</strong>s lichaam <strong>de</strong> tempel<br />
van <strong>de</strong> Heilige Geest is, <strong>en</strong> die weet, wat het echte versiersel is; in zijn wan<strong>de</strong>l <strong>de</strong><br />
laagste plaats kiez<strong>en</strong><strong>de</strong>, totdat m<strong>en</strong> hem vraagt om hoger op te gaan; in wereldse<br />
zak<strong>en</strong> niet traag, maar zich niet beijver<strong>en</strong><strong>de</strong> om rijk te word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> niet bezorgd voor<br />
<strong>de</strong> morg<strong>en</strong>; in smart niet overstelpt <strong>en</strong> in voorspoed niet opgeblaz<strong>en</strong>; e<strong>en</strong> man, die in<br />
plaats van: „Wie is mijn naaste?" altijd vraagt: „Voor welk<strong>en</strong> naaste kan ik e<strong>en</strong> hulp<br />
zijn?" Iemand, die <strong>de</strong> e<strong>en</strong>zaamheid liefheeft, maar klaar staat om <strong>de</strong> broe<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
26 <strong>De</strong> woord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> diepzinnige J. G. Hamann mog<strong>en</strong> hier e<strong>en</strong> plaats vind<strong>en</strong>:<br />
„Ik heb <strong>de</strong> proef g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> niet het gezeg<strong>en</strong><strong>de</strong> Woord Gods, <strong>en</strong> het bevond<strong>en</strong> als het <strong>en</strong>ige licht, waarbij<br />
wij tot God kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>, <strong>en</strong> tot <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis van onszelf; <strong>de</strong> kostelijkste gave van <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke<br />
g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, zo ver <strong>de</strong> ganse natuur <strong>en</strong> al haar schatt<strong>en</strong> te bov<strong>en</strong> gaan<strong>de</strong>, als onze onsterfelijke ziel<br />
uitnem<strong>en</strong><strong>de</strong>r is dan <strong>de</strong> tabernakel van ons vlees <strong>en</strong> bloed; <strong>de</strong> meest won<strong>de</strong>rvolle <strong>en</strong> eerbiedwaardige<br />
op<strong>en</strong>baring van <strong>de</strong> verhev<strong>en</strong>ste <strong>en</strong> diepzinnigste mysteries van <strong>de</strong> Godheid <strong>en</strong> van <strong>de</strong> God<strong>de</strong>lijke<br />
natuur; eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, grote <strong>en</strong> machtige raadsbesluit<strong>en</strong>, inzon<strong>de</strong>rheid niet betrekking tot ons, arme<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>; vol van <strong>de</strong> gewichtigste onthulling<strong>en</strong>, die alle eeuw<strong>en</strong>, ja <strong>de</strong> eeuwigheid omvatt<strong>en</strong>; het <strong>en</strong>ige<br />
brood <strong>en</strong> manna onzer ziel<strong>en</strong>, meer onontbeerlijk voor <strong>de</strong> Christ<strong>en</strong> dan het voedsel voor <strong>de</strong> natuurlijk<strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s. Ja, ik verklaar, dat dit Woord van God groter won<strong>de</strong>r<strong>en</strong> in het hart van e<strong>en</strong> Christ<strong>en</strong> tot stand<br />
br<strong>en</strong>gt, hij zij geleerd of ongeletterd, dan <strong>de</strong> won<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, die er in ver word<strong>en</strong>; dat <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is van dit<br />
Boek, <strong>en</strong> het geloof in zijn leer, alle<strong>en</strong> verkreg<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> wond<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> Geest, die zijn<br />
schrijvers beziel<strong>de</strong>, <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> onuitsprekelijke verzuchting<strong>en</strong>, die Hij in onze hart<strong>en</strong> wekt, van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
aard zijn als <strong>de</strong> onuitputtelijke symbol<strong>en</strong> <strong>en</strong> beeld<strong>en</strong>, die Hij in <strong>de</strong> Schrift heeft neergelegd in groter<br />
overvloed, dan al <strong>de</strong> zad<strong>en</strong> van <strong>de</strong> natuur <strong>en</strong> haar koninkrijk<strong>en</strong>."<br />
78
verman<strong>en</strong>d <strong>en</strong> vertroost<strong>en</strong>d te help<strong>en</strong>, waar zich <strong>de</strong> geleg<strong>en</strong>heid voordoet; <strong>en</strong> <strong>de</strong> wez<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> weduw<strong>en</strong> in hun ver<strong>dr</strong>ukking bezoekt; ernstig <strong>en</strong> waardig, ev<strong>en</strong>wel zijn aangezicht<br />
zalv<strong>en</strong>d, in het vast<strong>en</strong> zijner ziel voor <strong>de</strong> Heere: e<strong>en</strong> man, getrouw in het minste, rechtvaardig<br />
<strong>en</strong> welwill<strong>en</strong>d voor all<strong>en</strong>, met vurige lief<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> discipel<strong>en</strong> van Jezus; e<strong>en</strong><br />
man, wi<strong>en</strong>s hart is in <strong>de</strong> hemel, <strong>en</strong> <strong>de</strong> hemel is in zijn hart, die dagelijks on<strong>de</strong>rwez<strong>en</strong><br />
wordt <strong>door</strong> Jezus, om hem gelijk te word<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> hemelse wijsheid is. <strong>De</strong> Bijbel is<br />
e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sboek, <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> wie het begeert tot het boek van zijn lev<strong>en</strong> kan tot zijn ware<br />
betek<strong>en</strong>is <strong>door</strong><strong>dr</strong>ing<strong>en</strong>. <strong>De</strong> Bijbel is heilzaam, maar alle<strong>en</strong> wanneer wij die lez<strong>en</strong> als<br />
discipel<strong>en</strong>, wier w<strong>en</strong>s is „Jezus te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>" Gods kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> lez<strong>en</strong> zó <strong>de</strong> Bijbel, niet met<br />
het doel zijn volheid uit te putt<strong>en</strong>, maar alle<strong>en</strong> om te ontvang<strong>en</strong> wat zij voor het<br />
teg<strong>en</strong>woordige nodig hebb<strong>en</strong>, ofschoon zij vaak als e<strong>en</strong> schat bewar<strong>en</strong>, wat<br />
ternauwernood begrep<strong>en</strong>, in <strong>de</strong> toekomst wordt ontvouwd. Het Woord lez<strong>en</strong><strong>de</strong>,<br />
waarvan Christus <strong>de</strong> kern uitmaakt, gevoelt <strong>de</strong> gelovige, dat <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>igheid <strong>de</strong>s<br />
Va<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>de</strong> toepassing van <strong>de</strong> Geest aan <strong>de</strong> Schrift e<strong>en</strong> rechtstreeks bestur<strong>en</strong><strong>de</strong>,<br />
verman<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> vertroost<strong>en</strong><strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is geeft. Zo ziet hij niet slechts <strong>de</strong> grazige<br />
weid<strong>en</strong>, maar God Zelf doet er hem in neerligg<strong>en</strong>, <strong>en</strong> hij ontvangt van <strong>de</strong> hemelse<br />
Her<strong>de</strong>r wat heilzaam <strong>en</strong> verkwikk<strong>en</strong>d is voor zijn ziel.<br />
En ev<strong>en</strong>zo beseft hij, hoe oplett<strong>en</strong>d hij moet overpeinz<strong>en</strong> wat hij leest, <strong>en</strong> niet haastig<br />
he<strong>en</strong> r<strong>en</strong>n<strong>en</strong> over het veld, waarin schatt<strong>en</strong> verborg<strong>en</strong> zijn, maar <strong>door</strong> diep te grav<strong>en</strong><br />
het kostbare goud ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>. Ons hart <strong>en</strong> lev<strong>en</strong> moet ingesteld zijn op dit groot <strong>en</strong><br />
verhev<strong>en</strong> werk. Want wij wet<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> zwarighed<strong>en</strong> in het verstaan van het Woord<br />
niet verstan<strong>de</strong>lijk, maar geestelijk - in hart, gewet<strong>en</strong> <strong>en</strong> wil huiz<strong>en</strong>. Vandaar dat <strong>de</strong><br />
studie van <strong>de</strong> Schrift rust op zelfverlooch<strong>en</strong>ing.<br />
In die won<strong>de</strong>rvolle 119 e Psalm, het goud<strong>en</strong> a.b.c. van <strong>de</strong> Jod<strong>en</strong>, zoals Luther die<br />
noemt, bezitt<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> uiterst leerzaam beeld van <strong>de</strong> gesteldheid <strong>en</strong> <strong>de</strong> tucht<br />
<strong>de</strong>rg<strong>en</strong><strong>en</strong>, die het Woord liefhebb<strong>en</strong>. „Ik heb mijn voet<strong>en</strong> geweerd van alle kwa<strong>de</strong><br />
pad<strong>en</strong>, opdat ik Uw woord zou on<strong>de</strong>rhoud<strong>en</strong>. Neig mijn hart tot Uw getuig<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
niet tot gierigheid. Ik haat <strong>de</strong> kwa<strong>de</strong> rank<strong>en</strong> maar heb Uw wet lief." Hij, die <strong>de</strong><br />
verborg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> van het Woord w<strong>en</strong>st te zi<strong>en</strong>, bidt: „Reinig mij van mijn verborg<strong>en</strong><br />
afdwaling<strong>en</strong>."<br />
Als wij zo sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> leiding<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Voorzi<strong>en</strong>igheid, <strong>de</strong> bestu<strong>de</strong>ring van het<br />
Woord, gebed, overpeinzing <strong>en</strong> gehoorzaamheid, hoe zalig is het dan <strong>de</strong> boodschap<br />
van <strong>de</strong> Heere Zelf te mog<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong>. En hoeveel ge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Bijbel kom<strong>en</strong><br />
dan naar vor<strong>en</strong>, als 't Ware <strong>door</strong> God Zelf gemerkt <strong>en</strong> <strong>door</strong> Hem bestemd voor <strong>de</strong><br />
gelovige in tijd<strong>en</strong> van beproeving, van b<strong>en</strong>auwdheid, op gewichtige keerpunt<strong>en</strong> <strong>de</strong>s<br />
lev<strong>en</strong>s, in geestelijke duisternis <strong>en</strong> strijd. Het is goed voor ons om ons vaak te herinner<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> stil te staan bij die ge<strong>de</strong>elt<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>min te verget<strong>en</strong> <strong>de</strong> Schrift<strong>en</strong>, voor welke<br />
<strong>de</strong> Geest het eerst onze hart<strong>en</strong> <strong>en</strong> gewet<strong>en</strong>s op<strong>en</strong><strong>de</strong>. <strong>De</strong> Schrift br<strong>en</strong>gt <strong>de</strong> schatt<strong>en</strong>, die<br />
in <strong>de</strong> beproeving verborg<strong>en</strong> zijn aan het licht, zoals <strong>de</strong> beproeving <strong>de</strong> verborg<strong>en</strong><br />
schatt<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Schrift doet ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>.<br />
Wat <strong>de</strong> Schrift is, dat is zij vanwege haar verhouding tot Christus. Is het Woord Gods<br />
lev<strong>en</strong>d? Het is omdat Christus het lev<strong>en</strong> is. Is het krachtig? Het is omdat Christus <strong>de</strong><br />
kracht Gods is. Is het scherper dan <strong>en</strong>ig tweesnijd<strong>en</strong>d zwaard, <strong>door</strong>gaan<strong>de</strong> tot <strong>de</strong><br />
ver<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> ziel <strong>en</strong> van <strong>de</strong> Geest, <strong>en</strong> tot <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>voegsel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>s mergs? Het is omdat Christus is gezet tot e<strong>en</strong> val <strong>en</strong> e<strong>en</strong> opstanding van vel<strong>en</strong> in<br />
Israël; omdat Christus <strong>de</strong> scheiding maakt tuss<strong>en</strong> Petrus, die Hem belijdt als <strong>de</strong> Zoon<br />
van God, <strong>en</strong> Petrus, die bed<strong>en</strong>kt <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn. Is het e<strong>en</strong> oor<strong>de</strong>el<br />
er van <strong>de</strong> gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> overlegging<strong>en</strong> <strong>de</strong>s hart<strong>en</strong>? Het is omdat Christus weet,<br />
wat in <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s is; omdat Hij Nathanaël ziet, wanneer hij on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vijg<strong>en</strong>boom is, <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> Farizeeën, die kwaad in hun hart d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Is er geschrev<strong>en</strong> in het Woord: „Er is<br />
79
ge<strong>en</strong> schepsel onzichtbaar voor Hem; maar alle ding<strong>en</strong> zijn naakt <strong>en</strong> geop<strong>en</strong>d voor <strong>de</strong><br />
og<strong>en</strong> <strong>De</strong>sg<strong>en</strong><strong>en</strong>, mei welk<strong>en</strong> wij te do<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>"? Dat is omdat het gesprok<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
geschrev<strong>en</strong> Woord wordt vere<strong>en</strong>zelvigd met <strong>de</strong> Heere, Wi<strong>en</strong>s og<strong>en</strong> zijn als e<strong>en</strong> vlam<br />
vuurs, <strong>de</strong> Zoon <strong>de</strong>s m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, aan wie <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r al het oor<strong>de</strong>el heeft overgegev<strong>en</strong>.<br />
Wordt van het Woord gesprok<strong>en</strong>, als van <strong>de</strong> re<strong>de</strong>lijke, onvervalste melk, het gezon<strong>de</strong><br />
voedsel voor <strong>de</strong> ziel? Het is omdat Christus is het brood <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s. Wordt het aangeprez<strong>en</strong><br />
als e<strong>en</strong> licht, schijn<strong>en</strong><strong>de</strong> in e<strong>en</strong> duistere plaats? Het is omdat Christus is het<br />
licht <strong>en</strong> <strong>de</strong> wijsheid.<br />
Het wez<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Schrift is die Zaligmaker in wie alles, wat tot het lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
godzaligheid behoort, geschonk<strong>en</strong> is. <strong>De</strong> ziel, die Jezus Christus gevond<strong>en</strong> heeft, ziet<br />
Hem in <strong>de</strong> Schrift, - altijd <strong>en</strong> overal. Jezus is <strong>de</strong> <strong>De</strong>ur, <strong>door</strong> wie alle<strong>en</strong> wij het<br />
heiligdom van het Woord kunn<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>gaan. En als wij kom<strong>en</strong> tot Jezus, dan kom<strong>en</strong><br />
we in het bezit van het Woord, want Hij heeft <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> <strong>de</strong>s eeuwig<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>s. Zij<br />
zijn <strong>de</strong> Zijne <strong>en</strong> Hij alle<strong>en</strong> kan het Woord gev<strong>en</strong>. ( Joh. 17 : 14: Ik heb hun uw Woord<br />
gegev<strong>en</strong>.) En waar wij alzo het Woord <strong>door</strong> Hem <strong>en</strong> in Hem hebb<strong>en</strong>, vind<strong>en</strong> wij Hem<br />
in elk Schriftge<strong>de</strong>elte. „Als ik luister naar <strong>de</strong> overe<strong>en</strong>stemm<strong>en</strong><strong>de</strong> klank<strong>en</strong> van al <strong>de</strong><br />
heilige profet<strong>en</strong>, <strong>en</strong> van <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong> van onz<strong>en</strong> Heere <strong>en</strong> Zaligmaker, is het mij, als<br />
stond ik in Jeruzalem bij <strong>de</strong> zegevier<strong>en</strong><strong>de</strong> intocht van onze Heere, <strong>en</strong> hoor<strong>de</strong> ik <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>igt<strong>en</strong> <strong>de</strong>rg<strong>en</strong><strong>en</strong>, die voorging<strong>en</strong> <strong>en</strong> die volgd<strong>en</strong>, roep<strong>en</strong><strong>de</strong>: Hosanna, <strong>de</strong> Zone<br />
Davids! Gezeg<strong>en</strong>d is Hij, die komt in <strong>de</strong> naam <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong>!" (Boyle.)<br />
„Jezus alle<strong>en</strong>," is het ware c<strong>en</strong>trum van <strong>de</strong> Schrift in al haar veelvuldige<br />
op<strong>en</strong>baring<strong>en</strong>; <strong>en</strong> vandaar dat heel <strong>de</strong> Schrift Nieuw Verbond is, het Evangelie van <strong>de</strong><br />
g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>. <strong>De</strong> wet verspert ons ie<strong>de</strong>re weg, behalve die naar „Jezus alle<strong>en</strong>" zoals zij ook<br />
in „Jezus alle<strong>en</strong>" haar ware verklaring <strong>en</strong> vervulling vindt. Het Koninkrijk is „Jezus<br />
alle<strong>en</strong>" als heerlijkheid; <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te „ Jezus alle<strong>en</strong>" als hoofd. <strong>De</strong> zondaar wordt<br />
aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, omdat het is „ Jezus alle<strong>en</strong>," <strong>de</strong> heilige leeft <strong>en</strong> wast op, omdat het is<br />
Jezus alle<strong>en</strong>. Het Schriftuurlijk werk van <strong>de</strong> heiligmaking is ev<strong>en</strong> strijdig met <strong>de</strong><br />
natuur, als dat van <strong>de</strong> rechtvaardigmaking. Maar hoe waarlijk vertroost<strong>en</strong>d is <strong>de</strong> weg<br />
Gods!<br />
Gods heilig<strong>en</strong>, die wij bewon<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> David, Paulus, Johannes, word<strong>en</strong> ons<br />
getek<strong>en</strong>d <strong>en</strong> <strong>de</strong> bron van hun lev<strong>en</strong> voor onze og<strong>en</strong> blootgelegd. Stel u niet voor, dat<br />
zij vrij war<strong>en</strong> van bezwar<strong>en</strong> <strong>en</strong> verzoeking<strong>en</strong>; van valstrikk<strong>en</strong> <strong>en</strong> afdwaling<strong>en</strong>; dat zij<br />
niet e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re wet strijd<strong>en</strong>d in hun led<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat zij <strong>en</strong>ig vertrouw<strong>en</strong> in het<br />
vlees koesterd<strong>en</strong>. Buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> gerechtigheid van Christus, buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> Gods, buit<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> kracht van <strong>de</strong> Geest, hadd<strong>en</strong> zij niets, waarop zij betrouwd<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarbij zij leefd<strong>en</strong>;<br />
of liever, het was hun voortdur<strong>en</strong>d gebed niets te mog<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> <strong>en</strong> niets te mog<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> dan Christus <strong>en</strong> Die gekruisigd.<br />
Hun lev<strong>en</strong> was e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> <strong>de</strong>s geloofs in Hem, die ons heeft liefgehad <strong>en</strong> Zichzelf voor<br />
ons overgegev<strong>en</strong> heeft. En als zij meer vrucht voortbracht<strong>en</strong>, was dit niet omdat daar<br />
e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r beginsel in hun hart<strong>en</strong> leef<strong>de</strong> naast het zaad van <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> Gods; het was<br />
niet, omdat zij <strong>en</strong>ige an<strong>de</strong>re kracht toevoegd<strong>en</strong> als motor voor hun arbeid <strong>en</strong><br />
zelfverlooch<strong>en</strong>ing - maar juist het teg<strong>en</strong>overgestel<strong>de</strong>.<br />
Het was, omdat zij wist<strong>en</strong>, dat zij niet on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> wet, maar on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> war<strong>en</strong>; dat<br />
zij niets vermocht<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r Christus of buit<strong>en</strong> Hem; dat nietswaardige zondaars <strong>de</strong><br />
eis<strong>en</strong> van <strong>de</strong> wet niet kunn<strong>en</strong> vervull<strong>en</strong>, maar uit <strong>de</strong> volheid van Christus ontvang<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> voor g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>. <strong>De</strong> wettische ziel overtreedt <strong>de</strong> wet <strong>en</strong> veracht het Evangelie; <strong>de</strong><br />
gelovige verblijdt zich in <strong>de</strong> Heiland, <strong>en</strong> loopt <strong>de</strong> weg van Gods gebod<strong>en</strong>.<br />
Geloof is <strong>de</strong> overwinning, die <strong>de</strong> wereld overwint, <strong>en</strong> <strong>de</strong> inwon<strong>en</strong><strong>de</strong> lief<strong>de</strong> van<br />
Christus <strong>de</strong> kracht van <strong>de</strong> gehoorzaamheid. Zo wij maar altijd op Hem zag<strong>en</strong> in Zijn<br />
80
grote lief<strong>de</strong>, Zijn onwankelbare trouw <strong>en</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, - het Lam dat geslacht is! - wij<br />
zoud<strong>en</strong> waarlijk Hem volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> overvloedige vrucht voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>!<br />
Vandaar ook, waar <strong>de</strong> Schrift overvloeit van vermaning<strong>en</strong> tot waakzaamheid,<br />
naarstigheid, ijver, zij niettemin alle goe<strong>de</strong> gezindhed<strong>en</strong>, woord<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong> voorstelt<br />
als vrucht<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Geest, <strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>d vermaant niet af te wijk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> e<strong>en</strong>voudigheid,<br />
die in Christus is. Het is, als het ware, of God tot ons zegt: „Gebruik Mijn<br />
Evangelie niet in e<strong>en</strong> wettische geest. Wanneer gij uw geestelijke groei wilt<br />
on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong>, dan wordt Mijn Evangelie veran<strong>de</strong>rd in <strong>de</strong> wet. Gij hebt uitsluit<strong>en</strong>d het<br />
oog te richt<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Bron van uw groei, <strong>en</strong> niet op het verborg<strong>en</strong> proces binn<strong>en</strong> in u.<br />
Christus is voor u g<strong>en</strong>a<strong>de</strong>, rechtvaardigheid, wijsheid, sterkte, zon<strong>de</strong>r dat gij in staat<br />
zijt om te begrijp<strong>en</strong> hoe dit werk in uw ziel wordt gewrocht. U begrijpt niet, hoe het<br />
komt, dat <strong>de</strong> reg<strong>en</strong> <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> vruchtbaar maakt <strong>en</strong> bij<strong>dr</strong>aagt tot <strong>de</strong> groei van zaad <strong>en</strong><br />
vrucht. Door Mijn Woord zult gij overvloedig vrucht voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>; Mijn g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> is u<br />
g<strong>en</strong>oeg. Heb vre<strong>de</strong> in <strong>de</strong> verzekering, dat Mijn Woord u zal do<strong>en</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>. Alles wat<br />
u te do<strong>en</strong> hebt, is: Mijn Woord te gebruik<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> woord <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s, waarin Mijn<br />
Geest, als e<strong>en</strong> Geest van boetvaardigheid <strong>en</strong> geloof, u zal leid<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> m<strong>en</strong>ing van<br />
Christus. (Oetinger over Jesaja 55. Etwas Ganzes p. 63.)<br />
Dit is <strong>de</strong> meest praktische waarheid, <strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale <strong>en</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> leer. <strong>De</strong> kracht Gods is<br />
Christus. Het is voor <strong>de</strong> kracht van <strong>de</strong> wet onmogelijk. (Rom. 8 : 3.) En voor <strong>de</strong> kracht<br />
van Adam is dat onmogelijk. (Matth. 19 : 26.) <strong>De</strong> Wet <strong>en</strong> Christus kunn<strong>en</strong> niet<br />
ver<strong>en</strong>igd word<strong>en</strong>. (Gal. 4: 31.) Christus, <strong>en</strong> Christus alle<strong>en</strong>, is <strong>de</strong> kracht Gods.<br />
Waar Christus dus het Mid<strong>de</strong>lpunt voor ons is, daar leidt <strong>de</strong> Schrift ons tot Hem als<br />
het Mid<strong>de</strong>lpunt van God<strong>de</strong>lijk, eeuwig lev<strong>en</strong> in God. <strong>De</strong> Va<strong>de</strong>r heeft <strong>de</strong> Zoon lief <strong>en</strong><br />
zegt: „Hoort Hem." <strong>De</strong> Geest verheerlijkt Christus, <strong>en</strong> di<strong>en</strong>s getuig<strong>en</strong>is is van Hem.<br />
Maar Christus leidt we<strong>de</strong>rom tot <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, van wie Hij voortdur<strong>en</strong>d getuigt, dat Hij<br />
Hem gezond<strong>en</strong> heeft. Hij heeft Di<strong>en</strong>s naam geop<strong>en</strong>baard, <strong>en</strong> voleindigd het werk, dat<br />
<strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r Hem gegev<strong>en</strong> had om te do<strong>en</strong>. En zoals Christus voortdur<strong>en</strong>d he<strong>en</strong> wijst<br />
naar <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, zo spreekt Hij van <strong>de</strong> Geest als <strong>de</strong> gave Gods; <strong>en</strong> Zijn belofte aan <strong>de</strong><br />
discipel<strong>en</strong> is <strong>de</strong> belofte <strong>de</strong>s Va<strong>de</strong>rs, n.l. <strong>de</strong> Geest, die in hun hart<strong>en</strong> zou uitgestort<br />
word<strong>en</strong>.<br />
<strong>De</strong>ze eeuwig gezeg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> God<strong>de</strong>lijke Drie-e<strong>en</strong>heid in onze gedacht<strong>en</strong>, in ons hart <strong>en</strong><br />
lev<strong>en</strong> te scheid<strong>en</strong>, is <strong>de</strong> bron van alle dwaling <strong>en</strong> zwakheid. In waarheid stil te staan<br />
bij <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, is ge<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rschatting van Christus, <strong>en</strong> het beschouw<strong>en</strong> van Hem is<br />
ge<strong>en</strong> verget<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, waar <strong>de</strong> werking van <strong>de</strong> Heilige Geest geme<strong>en</strong>schap is<br />
met <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>de</strong> Zoon.<br />
- Alle<strong>en</strong> van Christus te sprek<strong>en</strong>, met voorbijgaan van <strong>de</strong> betrekking <strong>de</strong>s Va<strong>de</strong>rs<br />
<strong>en</strong> het werk <strong>de</strong>s Heilige Geestes, voert tot Arminianisme, <strong>en</strong> eindigt in<br />
waarheid met e<strong>en</strong> ingebeel<strong>de</strong> Christus voor <strong>de</strong> war<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>; <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
zelfgemaakt geloof voor het geloof, dat e<strong>en</strong> gave God is.<br />
- Uitsluit<strong>en</strong>d op <strong>de</strong> verkiezing <strong>de</strong>s Va<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> na<strong>dr</strong>uk te legg<strong>en</strong> <strong>en</strong> op het werk<br />
van <strong>de</strong> Geest (<strong>en</strong> met uitsluit<strong>en</strong>d bedoel ik: Christus secundair, on<strong>de</strong>rgeschikt<br />
aan Va<strong>de</strong>r <strong>en</strong> Geest te beschouw<strong>en</strong>) is Christus te misk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> als <strong>de</strong> op<strong>en</strong> <strong>De</strong>ur,<br />
<strong>de</strong> Zaligmaker van <strong>de</strong> verlor<strong>en</strong><strong>en</strong>, <strong>de</strong> Fontein <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s geop<strong>en</strong>d voor wie<br />
ook. Het is e<strong>en</strong> beschouwing van <strong>de</strong> omtrek <strong>en</strong> het profiel, als het ware, <strong>en</strong> niet<br />
t<strong>en</strong> volle zi<strong>en</strong> van Hem, die Zichzelf voor <strong>de</strong> zondaar plaatst, <strong>en</strong> zegt: „Zie op<br />
Mij, zie op Mij!"<br />
- Zich te bepal<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> lief<strong>de</strong> <strong>de</strong>s Va<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> Jezus<br />
Christus, zon<strong>de</strong>r geme<strong>en</strong>schap <strong>de</strong>s Heilige Geestes, is <strong>de</strong> oorzaak van dat<br />
81
gebrek aan volle verzekerdheid <strong>de</strong>s geloofs, dat altijd zoekt naar bewijs <strong>en</strong><br />
bevestiging van hetge<strong>en</strong> wisselvallig is, in plaats van te erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> het<br />
getuig<strong>en</strong>is van Gods Geest met onze geest, dat wij kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> Gods zijn.<br />
Kortom, <strong>de</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> God is Drie-e<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> indi<strong>en</strong> wij geme<strong>en</strong>schap met Hem hebb<strong>en</strong>,<br />
lov<strong>en</strong> wij gelijkelijk Va<strong>de</strong>r, Zoon <strong>en</strong> Heilige Geest, waarvan ev<strong>en</strong>wel - volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
eeuwige raad - Christus <strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale plaats inneemt.<br />
En zo zijn het uitsluit<strong>en</strong>d dieg<strong>en</strong><strong>en</strong>, welke Christus hebb<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als wijsheid<br />
Gods, rechtvaardigheid, heiligmaking <strong>en</strong> verlossing, die <strong>de</strong> Schrift als Gods Woord<br />
hebb<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> het getuig<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> profet<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> apostel<strong>en</strong><br />
overe<strong>en</strong>stemt met <strong>en</strong> zich conc<strong>en</strong>treert in dit éne, dat in Jezus vergeving van <strong>de</strong><br />
zond<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> eeuwig lev<strong>en</strong> is, voor all<strong>en</strong> die gelov<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat er ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re naam<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> hemel gegev<strong>en</strong> is, waar<strong>door</strong> wij moet<strong>en</strong> zalig word<strong>en</strong>, dan verwerpt hij, die<br />
niet in „ Jezus alle<strong>en</strong>" als zijn Verlosser gelooft, het ganse getuig<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> Schrift.<br />
<strong>De</strong> uit<strong>dr</strong>ukking: ik geloof in <strong>de</strong> Bijbel, heeft in <strong>de</strong> mond <strong>de</strong>rzulk<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>is. Dat<br />
reikt niet ver<strong>de</strong>r dan <strong>de</strong> betuiging: „Ik d<strong>en</strong>k, dat zij, die aan <strong>de</strong> waarhed<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
Schrift gelov<strong>en</strong>, gelijk hebb<strong>en</strong>."<br />
Hoe is het mogelijk, waar Jezus <strong>de</strong> kern <strong>en</strong> inhoud, het Mid<strong>de</strong>lpunt van <strong>de</strong> Schrift is,<br />
dat daar zou kunn<strong>en</strong> wez<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aannem<strong>en</strong> van het getuig<strong>en</strong>is zon<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> aanneming<br />
van <strong>de</strong> Persoon, van wie het getuigt? Door <strong>de</strong>ze dwaling hebb<strong>en</strong> wij, Christ<strong>en</strong><strong>en</strong>, voet<br />
gegev<strong>en</strong> aan het ongeloof, onze verkeer<strong>de</strong> manier om het Boek van <strong>de</strong> Hoofdpersoon<br />
te scheid<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het verstan<strong>de</strong>lijk inzicht te houd<strong>en</strong> voor die gesteldheid <strong>de</strong>s hart<strong>en</strong>, die<br />
geloof heet. Neem <strong>de</strong> Heere Jezus aan, <strong>en</strong> gij ontvangt niet slechts het getuig<strong>en</strong>is,<br />
maar gij wordt zelf toegevoegd als e<strong>en</strong> getuige <strong>en</strong> zegel van <strong>de</strong> waarheid. Wat is <strong>de</strong><br />
waarheid Gods? Vraag niet „Wat?" zoals zij, die buit<strong>en</strong> staan, in <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> van<br />
Pilatus vrag<strong>en</strong>. Niet „Wat?" maar „Wier „Ik b<strong>en</strong> <strong>de</strong> waarheid."<br />
4. CHRISTENEN, HET BESTE BEWIJS VOOR DE BIJBEL<br />
Als wij Hem aannem<strong>en</strong> <strong>en</strong> in Hem wan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>, dan zijn wij <strong>de</strong> beste bewijz<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
God<strong>de</strong>lijke oorsprong <strong>en</strong> kracht van <strong>de</strong> Schrift. Jezus z<strong>en</strong>dt ons in <strong>de</strong> wereld als Zijn<br />
getuig<strong>en</strong>. Wij behor<strong>en</strong> Zijn lev<strong>en</strong><strong>de</strong> Bijbels te wez<strong>en</strong>; het lev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opstanding van<br />
Christus moet in ons op<strong>en</strong>baar word<strong>en</strong>. Als wij bewer<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> Bijbel Gods Woord is<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze niet op ons inwerkt als e<strong>en</strong> God<strong>de</strong>lijke, hemelse, heerlijke boodschap van<br />
lief<strong>de</strong> <strong>en</strong> vre<strong>de</strong>, als wij ons niet verheug<strong>en</strong> in het heil <strong>de</strong>s Heer<strong>en</strong> <strong>en</strong> wan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in<br />
nieuwigheid <strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>s, als wij het geloof miss<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> wereld overwint,<br />
aanmerk<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> ding<strong>en</strong>, die m<strong>en</strong> niet ziet, <strong>en</strong> steun<strong>en</strong><strong>de</strong> op <strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> kracht<br />
Gods, dan zijn wijzelf bewijz<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> Bijbel. Maar als wij in <strong>de</strong> Schrift Jezus, <strong>de</strong><br />
Gezalf<strong>de</strong>, gevond<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, <strong>en</strong> wij van Hem ontving<strong>en</strong> <strong>de</strong> geest van lief<strong>de</strong> <strong>en</strong> van<br />
kracht <strong>en</strong> e<strong>en</strong> verlicht verstand; wanneer wij in <strong>de</strong> Schrift e<strong>en</strong> liefelijke stem, ja e<strong>en</strong><br />
vreug<strong>de</strong>vol geluid vernom<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong>, ons me<strong>de</strong> verheug<strong>en</strong><strong>de</strong> in <strong>de</strong> verlossing, die<br />
in Christus is, wan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in het licht van Gods aangezicht, dan zijn wij zelf bewijz<strong>en</strong><br />
voor <strong>de</strong> Bijbel, ja briev<strong>en</strong> van Christus, geschrev<strong>en</strong> niet met inkt, maar met <strong>de</strong> Geest<br />
<strong>de</strong>s lev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> Gods.<br />
Het licht, dat schijn<strong>en</strong> moet midd<strong>en</strong> in <strong>de</strong> duisternis, is <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te. „Gij zijt het licht<br />
van <strong>de</strong> wereld." Het c<strong>en</strong>trum waaruit het geklank van het Woord Gods moet vernom<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>, is <strong>de</strong> Kerk van Christus. (1 Thess. 1.) En <strong>de</strong> boodschappers, die in <strong>de</strong> ganse<br />
wereld moet<strong>en</strong> uitgaan, in <strong>de</strong> donkere plaats<strong>en</strong> van ons eig<strong>en</strong> land <strong>en</strong> in <strong>de</strong> verre<br />
gewest<strong>en</strong> van het heid<strong>en</strong>dom, zijn <strong>de</strong> discipel<strong>en</strong> van Jezus Christus, uit<strong>dr</strong>ag<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
blij<strong>de</strong> boodschap Gods. Dankbaar voor wat elk Bijbelg<strong>en</strong>ootschap, dat <strong>de</strong> Bijbel<br />
verspreidt, verricht, mog<strong>en</strong> we niet verget<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>te van <strong>de</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
82
Christ<strong>en</strong><strong>en</strong> het ware Bijbelg<strong>en</strong>ootschap is, waar<strong>door</strong> het Woord Gods verbreid <strong>en</strong><br />
verheerlijkt wordt.<br />
5. HET BOEK DER BLIJDSCHAP<br />
Het Woord Gods is blijdschap. Er is ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r boek, waarin zulk e<strong>en</strong> volkom<strong>en</strong> rust,<br />
overvloei<strong>en</strong><strong>de</strong> in onuitsprekelijke vreug<strong>de</strong> <strong>en</strong> volle heerlijkheid heerst. Hier is e<strong>en</strong><br />
licht, triomfer<strong>en</strong><strong>de</strong> over alle duisternis, e<strong>en</strong> hoop, die lev<strong>en</strong>d is (1 Petrus 1 : 3.) <strong>en</strong><br />
krachtig. Het paradijs was nog niet geslot<strong>en</strong>, to<strong>en</strong> <strong>de</strong> doodse stilte, <strong>door</strong> <strong>de</strong> zon<strong>de</strong><br />
veroorzaakt, verbrok<strong>en</strong> werd <strong>door</strong> <strong>de</strong> stem van God <strong>de</strong> Zaligmaker met <strong>de</strong> belofte van<br />
verlossing <strong>en</strong> overwinning; <strong>en</strong> <strong>de</strong> ganse Bijbel <strong>door</strong> vernem<strong>en</strong> wij die blij<strong>de</strong> klank, dat<br />
God aan ons, zondige schepsel<strong>en</strong>, overvloei<strong>en</strong><strong>de</strong> g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong> oneindige lief<strong>de</strong> heeft bewez<strong>en</strong>.<br />
Het overwinningslied van <strong>de</strong> hemel<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> eeuwigheid: „U is het<br />
koninkrijk <strong>en</strong> <strong>de</strong> kracht, <strong>en</strong> <strong>de</strong> heerlijkheid," wordt alreeds vernom<strong>en</strong>, ofschoon wij in<br />
dit dal van <strong>de</strong> smart<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> verzoeking nog roep<strong>en</strong>: „Verlos ons van <strong>de</strong> boze."<br />
Hier klinkt het geluid van <strong>de</strong> bruiloftsklokk<strong>en</strong> - ja <strong>de</strong> bruiloft <strong>de</strong>s Lams <strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
Bruid. Hier wordt ons God geop<strong>en</strong>baard als onze uitnem<strong>en</strong>d grote vreug<strong>de</strong>. Hier zijn<br />
blij<strong>de</strong> tijding<strong>en</strong>, die zelfs <strong>door</strong> in <strong>de</strong> gelukzaligheid <strong>de</strong>s hemels lev<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong>gel<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
zeer grote blijdschap g<strong>en</strong>oemd zijn. Hier is <strong>de</strong> gave Gods: Zijn eig<strong>en</strong> Zoon om <strong>de</strong> onze<br />
te zijn voor eeuwig. Hij, die <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r ziet als <strong>de</strong> volheerlijke <strong>en</strong> gelief<strong>de</strong>, aan wie Hij<br />
alle ding<strong>en</strong> heeft overgegev<strong>en</strong>, is <strong>de</strong> gave Gods aan ons, e<strong>en</strong> gave, die nooit meer<br />
terugg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> zal word<strong>en</strong>. Jezus Christus, ons Hoofd <strong>en</strong> onze Heer voor eeuwig.<br />
Het Woord Gods is blijdschap van <strong>de</strong> hemel voor alle ziel<strong>en</strong>, die in duisternis <strong>en</strong><br />
schaduw <strong>de</strong>s doods verker<strong>en</strong>. Het spreekt van zon<strong>de</strong>, maar om volle schuldvergeving<br />
te verkondig<strong>en</strong>; van onze ell<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> gebond<strong>en</strong>heid om onze verlossing, <strong>en</strong> van dood<br />
om het lev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opstanding uit te roep<strong>en</strong>; van onze nietswaardigheid om ons alles<br />
in alles: Christus te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Wie Gods Woord aannem<strong>en</strong> verheug<strong>en</strong> zich.<br />
O, dat wij toch in alle verkondiging van <strong>de</strong> boodschap Gods vóór alle ding<strong>en</strong><br />
evangelist<strong>en</strong> war<strong>en</strong>! En dat <strong>de</strong> voornaamste zowel als <strong>de</strong> diepste in<strong>dr</strong>uk onzer<br />
prediking mocht wez<strong>en</strong>: Hij heeft ons e<strong>en</strong> blij<strong>de</strong> boodschap gebracht uit e<strong>en</strong><br />
vergeleg<strong>en</strong> land. Hij heeft tot ons gesprok<strong>en</strong> van <strong>de</strong> won<strong>de</strong>rvolle verlossing Gods, ver<br />
uitgaan<strong>de</strong> bov<strong>en</strong> al onze gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> al onze hoop. Hij heeft gesprok<strong>en</strong> van God, die<br />
Zich verheugt over <strong>de</strong> zondaar, die verzo<strong>en</strong>d <strong>en</strong> behoud<strong>en</strong> is; <strong>en</strong> van Jezus Christus,<br />
sterv<strong>en</strong><strong>de</strong> voor <strong>de</strong> god<strong>de</strong>loz<strong>en</strong> <strong>en</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> in het hart van <strong>de</strong> gelovige. Hij heeft ons<br />
getoond, hoe wij nu in <strong>de</strong> hemelse gewest<strong>en</strong> zijn; aang<strong>en</strong>aam beg<strong>en</strong>adigd in <strong>de</strong><br />
Gelief<strong>de</strong>; volmaakt in Hem, <strong>en</strong> verzegeld <strong>door</strong> Zijn Geest; <strong>en</strong> dat wij met Hem zull<strong>en</strong><br />
geop<strong>en</strong>baard word<strong>en</strong> in heerlijkheid.<br />
Dán is onze prediking Schriftuurlijk, wanneer zij getuigt van Jezus als het Lam, van<br />
God als <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, van <strong>de</strong> Geest als <strong>de</strong> Duif; wanneer zij naar het hart van Jeruzalem<br />
spreekt, g<strong>en</strong>a<strong>de</strong> <strong>en</strong> heerlijkheid verkondig<strong>en</strong><strong>de</strong>, uitgaan<strong>de</strong> <strong>en</strong> we<strong>de</strong>rker<strong>en</strong><strong>de</strong> van Gods<br />
lief<strong>de</strong> in Christus.<br />
83