Download deel 2 - Textualscholarship.nl

Download deel 2 - Textualscholarship.nl Download deel 2 - Textualscholarship.nl

textualscholarship.nl
from textualscholarship.nl More from this publisher
05.05.2013 Views

34 schertsen en schateren over voor- boo wel als over nastuk een toneelavond bestond in de regel uit een voorstuk –meestal een ernstig toneelstuk, dat het eerst werd opgevoerd en het grootste deel van de avond besloeg – en een nastuk, meestal een blijspel of klucht. (GA Leiden: Repertoires van den Schouwburg i83oi84S) 35-36 met Benige bilveren epauletten gegarneerd: `epauletten' wordt hier als pars pro toto gebruikt voor officieren die dames in de schouwburg begeleiden. Zilveren (of gouden) epauletten waren een opvallend kenmerk van het negentiende-eeuwse officierstenue. (Militaire costumers) 41 46-47 S 0 76 83 85-87 88 89 90-9z 74 venzuchtende: zwaar zuchtende. Ten tien uren moet hij op het avondeten present Win: men gebruikte de hoofdmaaltijd om drie uur 's middags en at omstreeks tien uur 's avonds een boterham of een meer uitgebreide maaltijd. (Stokvis, De wording van modern Den Haag, p. 246) de Beeren van de Ruine: 'beeren' zijn schulden of schuldeisers. Hier wordt gedoeld op de Stadsbank van Lening vlak bij de Ruïne, een groot, open terrein bij de Steenschuur, ontstaan in 180 7 als gevolg van de ontploffing van een met kruit geladen schip. Klikspaan kan ook verwijzen naar bordeelbezoek: de Ruïne was Leidens bekendste tippelzone. (beverland en Van Maanen, De Leidse Leenbank; Dethmar, Freundliche Erinnerung an Holland, p. 93 ; Otgaar en Van Schaik, `Bordeelhoud(st)ers in Leiden 1853-18 75 ', p. S S) tegenheden: tegenwerkingen. lidmaat der kerk: nadat men op zijn achttiende jaar belijdenis had afgelegd, trad men officieel toe als lid van de protestantse kerk. eene .2Varte broek die noch de buiging in de knie, noch het beloop van het been aanduidt, dat hij in twee kagchelj^ijpen vervormt: `dat' slaat terug op been (enkelvoud); `hij' verwijst naar de broek die de benen (meervoud) er als twee kachelpijpen laat uitzien. agrementjes: garneringen. bij-de-Mennictenkerk afkomst: toespeling op de soberheid van de doopsgezinden. Maarsmansteeg: de Maarsmansteeg was een drukke winkelstraat, waar in 1839 twee kleermakers woonden. Eén van hen was de favoriete kleermaker van de Leidse studenten, Adrianus Jongmans (181i-1886); hij woonde in de Maars- ANNOTATIES: STUDENTEN-TYPEN

91 Studentenschetsen ,1) [p. 20 heerlijk: schitterend. l k nr .manstee , w4,, 8 nu nr. 12 .(GALe 1 n' e. BR n eB' Ver s HUe Huell, 7 92 cachetten: stempels waarmee men naam, wapen of ander teken kan afdrukken in leer, metaal en dergelijke. 101 digestie... visites: woordspeling met digestie en digestievisite; een digestievisite is een beleefdheidsbezoek aan de persoon bij wie men kort daarvoor gedineerd heeft. 10 3 -104 ijilsteenen haakje: magnetisch haakje; zeilsteen: magneet. p os Pieterskerk: de grootste kerk van Leiden, daterend uit de twaalfde eeuw; sinds de hervorming in gebruik voor de Nederlands Hervormde eredienst. 106 rani nantes: hier: uitzonderingen; letterlijk: zeldzame zwemmers. Toespeling op Vergilius, Reneis r, r r 8: `apparent rani nantes in gurgite vastti: hier en daar ziet men iemand zwemmen in de onmetelijke zee. r zo-r r z luchtige schaar: opgewekte menigte. 111-112 de kerk [...] ombaant: om de kerk heendrentelt. De cursivering in `ombaant' is een verwijzing naar het zogeheten banen: rondslenteren om seksuele contacten te leggen. In de buurt rond de Pieterskerk waren destijds verschillende bordelen gevestigd. (Otgaar en Van Schaik, `Bordeelhoud(st)ers in Leiden 185 3-1875',p• SS) 111-112 6 profanation des chores les plus saintes: o, _ontheiliging van het heiligste. Citaat uit Barbier, Il Pianto 083 3). (Oeuvres, p. r 3 2; Ophelderingen, 7) 122-123 Hij [...] dient twee Heerent Leyden is ,ijn Mammon: vergelijk Mattheus 6:2 4: `Niemand kan twee heren dienen; want hij zal den enen haten en den anderen liefhebben, of hij zal den enen aanhangen en den anderen verachten; gij kunt niet God dienen en den Mammon.' I26-I2 7 Sempre-Crescendo...invitatieconcert: studentenmuziekgezelschap, opgericht in r 8 3 I. Vanaf z 8 3 3 gaf het gezelschap zogeheten invitatieconcerten, waar behalve studenten ook burgers werden toegelaten. 1 3 2 regter van instructie: rechtercommissaris die met het gerechtelijk vooronderzoek belast is. 75 DE STUDENT-LEYDENAAR

34 schertsen en schateren over voor- boo wel als over nastuk een toneelavond bestond in<br />

de regel uit een voorstuk –meestal een ernstig toneelstuk, dat het eerst werd<br />

opgevoerd en het grootste <strong>deel</strong> van de avond besloeg – en een nastuk, meestal<br />

een blijspel of klucht. (GA Leiden: Repertoires van den Schouwburg i83oi84S)<br />

35-36 met Benige bilveren epauletten gegarneerd: `epauletten' wordt hier als pars pro toto gebruikt<br />

voor officieren die dames in de schouwburg begeleiden. Zilveren (of<br />

gouden) epauletten waren een opvallend kenmerk van het negentiende-eeuwse<br />

officierstenue. (Militaire costumers)<br />

41<br />

46-47<br />

S 0<br />

76<br />

83<br />

85-87<br />

88<br />

89<br />

90-9z<br />

74<br />

venzuchtende: zwaar zuchtende.<br />

Ten tien uren moet hij op het avondeten present Win: men gebruikte de hoofdmaaltijd<br />

om drie uur 's middags en at omstreeks tien uur 's avonds een boterham of een<br />

meer uitgebreide maaltijd. (Stokvis, De wording van modern Den Haag, p. 246)<br />

de Beeren van de Ruine: 'beeren' zijn schulden of schuldeisers. Hier wordt gedoeld<br />

op de Stadsbank van Lening vlak bij de Ruïne, een groot, open terrein<br />

bij de Steenschuur, ontstaan in 180 7 als gevolg van de ontploffing van een met<br />

kruit geladen schip. Klikspaan kan ook verwijzen naar bor<strong>deel</strong>bezoek: de<br />

Ruïne was Leidens bekendste tippelzone. (beverland en Van Maanen, De Leidse<br />

Leenbank; Dethmar, Freundliche Erinnerung an Holland, p. 93 ; Otgaar en Van<br />

Schaik, `Bor<strong>deel</strong>houd(st)ers in Leiden 1853-18 75 ', p. S S)<br />

tegenheden: tegenwerkingen.<br />

lidmaat der kerk: nadat men op zijn achttiende jaar belijdenis had afgelegd, trad<br />

men officieel toe als lid van de protestantse kerk.<br />

eene .2Varte broek die noch de buiging in de knie, noch het beloop van het been aanduidt, dat<br />

hij in twee kagchelj^ijpen vervormt: `dat' slaat terug op been (enkelvoud); `hij' verwijst<br />

naar de broek die de benen (meervoud) er als twee kachelpijpen laat uitzien.<br />

agrementjes: garneringen.<br />

bij-de-Mennictenkerk afkomst: toespeling op de soberheid van de doopsgezinden.<br />

Maarsmansteeg: de Maarsmansteeg was een drukke winkelstraat, waar in 1839<br />

twee kleermakers woonden. Eén van hen was de favoriete kleermaker van de<br />

Leidse studenten, Adrianus Jongmans (181i-1886); hij woonde in de Maars-<br />

ANNOTATIES: STUDENTEN-TYPEN

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!