Download deel 2 - Textualscholarship.nl

172-I99
2o6-2i2/
216-248 4
te stellen, dat steeds vernieuwd zou worden, en aan wie het, na een streng examen,
toegestaan zou zijn om, zonder staatshonorarium en voor hun eigen verantwoordelijkheid,
onderwijs te geven naast de gewone professoren, van wie
de tijd soms de vlijt heeft doen afnemen. Citaat uit De l'instruction publique en
Hollande (18 37; p. rr 7) van Victor Cousin; de cursiveringen in het citaat zijn
van de hand van Klikspaan.
Ja, niets belet mij zelfs te erkennen, dat er, in verscheidene letterkundige voortbrengselen van
onsen tiid...Aan welk boek houdt gij duurzaamheid in den loop der eeuwen durven toekennen:
citaat uit Beroep van een christen, aan de letterkundigen onzer dagen gerigt van
G. de Félice (1842, p. 12-1 3 ; oorspronkelijke Franse versie 1841). Behalve een
aantal onbetekenende verschillen tussen brontekst en citaat zijn er twee inhoudelijke
afwijkingen, die waarschijnlijk niet bewust door Klikspaan zijn aangebracht.
Het betreft `grond' (r. 184) in plaats van `goud' en `dan het onvoldoende'
(r. 1 95 -1 96) in plaats van `vaak het onvoldoende'.
L'étudiant a plus de travers et de ridicules que de vices... quoiqu'elle ait certainement ses douceurs
et sa poésie: De student heeft meer zwakheden en belachelijke trekjes dan
ondeugden, en wanneer hij al ondeugden heeft, gaat het om ondeugden die zo
weinig diep zitten, dat de student kalm, positief en oppassend wordt wanneer
hij zijn examens heeft gehaald en hij de drempel van het ouderlijk huis weer
heeft overschreden.
We dienen ons te haasten om de door mij gelaakte schrijver te excuseren door
te erkennen hoe moeilijk, om niet te zeggen onmogelijk het is om in één enkel
type een zo omvangrijke categorie als die van de studenten samen te vatten.
Hoe nu? Wilt u ons met behulp van één afbeelding de geletterde jongelingschap
in haar geheel doen leren kennen? Hoe oneindig geschakeerd is niet deze
zich voor het oog van Parijs steeds hernieuwende bevolking van halfwassen,
die is als een veelheid aan spijzen in de grote maag van het Quartier Latin.
...Na enkele jaren van die edele vervoering die het gloeiende plaveisel van Parijs
hem lijkt te schenken, hebben de verveling van het leven in de provincie
of de heerszucht van de familie of de druk der maatschappelijke verleidingen
weldra ook het laatste spoortje van zijn genereuze geestdrift uitgewist... Maar,
ik herhaal het, hiervoor moet de burgerlijke maatschappij ter verantwoording
worden geroepen. Niet de jeugd, want die is geweest wat de jeugd, in haar geheel
genomen en in haar onderlinge contacten, is en altijd wezen zal: geestdriftig,
dweperig en genereus.
...Nee! Er waren onder hen wel lanterfanters en luilakken, ja zelfs deugnieten
en idioten; maar er was ook een groot aantal aktieve en intelligente jongeren
van kuise zeden, met romantische liefdes, en wier leven doortrokken was van
een soort elegantie en poëzie, temidden van de middelmatigheid en zelfs ellende.
Het is waar dat deze jongeren een grote eigenliefde hadden, dat zij veel tijd
587 OPHELDERINGEN