Download deel 2 - Textualscholarship.nl

3.I TYPEN, LEVEN EN BIJLOOP: EEN EENHEID
Voor Kneppelhout vormden Studenten-Typen, Studentenleven en De studenten en
hun bijloop een eenheid. Studentenleven karakteriseerde hij als `geheel in den geest
[der] Typen bewerkt' en als `met de Typen naar geest en bedoeling innig
zamenhangende en een geheel uitmakende'.' Beide boeken hebben een identieke
opzet: twaalf afleveringen, voorafgegaan door een `Voorberigt' en een
`Inleiding' en afgesloten met een `Besluit' en `Ophelderingen'. Ze openen met
hetzelfde motto uit Goethes Faust en met dezelfde opdracht: `Aan allen, die
het wèl meenen met de Leidsche hoogeschool'. Bovendien behandelen ze
dezelfde stof, zij het vanuit verschillende invalshoeken. De studenten en hun bijloop
bleef onvoltooid en onttrekt zich mede daardoor aan de congruentie tusssen
de eerste twee delen. Kneppelhout zelf beschouwde het echter als `een
onmisbaar toevoegsel'. 2 In de Inleiding van Bijloop, `Klikspaan tot den lezer',
gaf hij aan waarom:
Wuftheid is een aanhangsel op Sempre-Crescendo en de Blagen zijn onontbeerlijk voor diegenen,
die [Typen en Leven] bezitten. Ware het anders, de Schrijver zou de drie overblijvende
Typen3 als niet geschreven beschouwd hebben; maar nu zou hij zelfs gelooven het publiek
onbillijk te bejegenen, wanneer hij hetzelve de verschillende bladen onthield, die hij enkele
Afleveringen toevoegde. Alleen bij eene mogelijke tweede oplage, zou dit derde deel,
wegens eene betere en geheel verschillende rangschikking en uitgave, waarschijnlijk vervallen.
Maar op de wijze en in de volgorde naar welke nu beide werken verschenen zijn,
was het onmogelijk deze stukken anders dan gelijk geschiedt den lezer aan te bieden.4
Op grond van bovenstaande overwegingen worden Studenten-Typen, Studentenleven
en De studenten en hun bijloop in deze editie eveneens als een eenheid beschouwd
en als zodanig gepresenteerd.
3.2 KEUZE VAN DE BASISTEKST
49
De tekst in deze uitgave is gebaseerd op de eerste druk van de Studentenschetsen
uit de jaren 18 39-1844. Deze keuze vloeit logisch voort uit de aard van het
werk en het geïntendeerde publiek: Kneppelhout schreef over actuele aangelegenheden
en richtte zich daarbij op een duidelijk afgebakend, concreet
publiek, dat het beschrevene deels zelf had meegemaakt en er in ieder geval
vertrouwd mee was. De eerste druk heeft ook het meeste de aandacht getrokken.
Kneppelhouts kritische beschouwingen waren onderwerp van discussie
en hebben als zodanig invloed uitgeoefend. Toen zo'n twintig jaar later de
tweede druk verscheen, waren auteur en lezers inmiddels gevestigde en beza-
I Omslag Typen, `Besluit' z 5 maart 1841 en: Leven, `Voorben t', 8-12.
g yp ^ ) g
2 Omslag Billoopii, `Wuftheid' 1 november 1842 .
g ^9 )
3 Hier in de betekenis 'afleveringen'.
g
4 Ba loo , 'Klikspaan tot den lezer', 233-242.
J p P
VERANTWOORDING