Download deel 2 - Textualscholarship.nl

Download deel 2 - Textualscholarship.nl Download deel 2 - Textualscholarship.nl

textualscholarship.nl
from textualscholarship.nl More from this publisher
05.05.2013 Views

4•S•3 II. WUFTHEID VOORAF De briefwisseling, die het grootste deel van deze schets uitmaakt, wekt op allerlei punten de indruk authentiek te zijn of althans op authentieke brieven terug te gaan. De auteur zelf zinspeelt daar ook op. In r. 240-242 schrijft hij: `Of nu deze brieven verdicht zijn, dan wel of Klikspaan in de onbeschaamde mededeeling er van zijn naam en wapen getrouw blijft, gelieve men liefst niet te onderzoeken' en in r. 129 8/1412 karakteriseert hij zichzelf als degene die deze brieven `verzon of verzamelde'. De correspondenten zijn twee Leidse studenten, Totus Tuus en Quem Nosti geheten. Deze namen zijn eigenlijk formules waarmee men destijds wel brieven ondertekende. `Totes Tuus' betekent `Geheel de uwe', `Quern Nosti' `Die je echt wel kent'. De laatste formule had een dubbele functie: enerzijds vertrouwelijkheid ten opzichte van degene aan wie de brief gericht was en die verondersteld werd te weten van wie de brief afkomstig was (bijvoorbeeld op grond van de inhoud of het handschrift), anderzijds geheimhouding ten opzichte van derden die de brief onbedoeld onder ogen zouden kunnen krijgen. De meeste brieven van Totus Tuus en Quern Nosti zijn in het Frans geschreven, wat op zich al wijst op authenticiteit, omdat Kneppelhout tijdens zijn studentenjaren vaak in het Frans met zijn vrienden correspondeerde. De brieven van Totus Tuus en Quern Nosti vertonen qua toon ook een opmerkelijke gelijkenis met Kneppelhouts eigen brieven die hij publiceerde in zijn Fragments de correspondence (18 34) en zijn Nouveaux fragments de correspondance (18 3 6). Hoewel Klikspaan veel gegevens verschaft over de twee briefschrijvers, zijn er toch te weinig aanknopingspunten om ze te kunnen identificeren. Waarschijnlijk combineerde hij, zoals feitelijk steeds in de Schetsen, gegevens van verschillende personen tot één, verzonnen personage. En in elk geval speelde hij met zijn gegevens om de lezer op een dwaalspoor te brengen. Dat valt op te maken uit de wijze waarop hij Totus Tuus karakteriseert. Totus Tuus lijkt sterk op Kneppelhout zelf. Hij is student-Leidenaar en studeert rechten. Verder is hij lid van de Rederijkerskamer voor Uiterlijke Welsprekendheid en een vurig bewonderaar van de Franse romantiek. Hij tobt met zijn gezondheid, maakt een lange reis naar Parijs en publiceert letterkundig werk. Maar er zijn ook verschillen: Totus Tuus woont bijvoorbeeld op de Oude Vest, terwijl Kneppelhout bij zijn moeder aan het Rapenburg woonde. Een voorbeeld van mystificatie betreft de twee gedichten die Totus Tuus zijn vriend stuurt (r. 847-902/922-977). Het zijn gedichten van Kneppelhout zelf. Hij bundelde ze in het tweede deel van zijn Opuscules de jeunesse (1848). Het tweede vers, `Sonnet', is daar gedateerd: 1841, terwijl de brief waarin Totus Tuus het heeft opgenomen van 3 o april 1838 is. Het grootste deel van `Wuftheid' is in het Frans geschreven. Een vertaling, waarin de in het Nederlands gestelde fragmenten geïntegreerd zijn, is afgedrukt als Appendix iv in het Tekstdeel. De annotaties kunnen zowel vanuit de 5 S4 ANNOTATIES: DE STUDENTEN EN HUN BIJLOOP

Franse tekst als vanuit de vertaling worden gelezen. De regelnummers verwijzen naar beide versies; de eerste nummering verwijst naar de Franse versie, na een schuine streep (/)volgt de nummering van de vertaling. In een aantal gevallen loopt de nummering van de vertaling parallel aan die van de oorspronkelijke tekst; in die gevallen is slechts één nummering vermeld. MOTTO De beste taken kunnen wel eens een enkelen minderfraaijen kant hebben: citaat uit Typen v, r 14-1 r S. r -i Het hou niet onmogelijk ^n...dat hij hunne lievelingskunst boo hard viel.• zie Ophelderingen, 164-166. 3 voordeelige: gunstige. Io humaniteit: (innerlijke) beschaving. I0-22 Once jeugd...in van buiten geleerde en afgeluisterde zegswijzen: Onze jeugd [...] leert in het salon minder de geestige luchtigheid der gesprekken [...] aan [...], dan het slag, om [...] door te slaan [...], oordeelen te vellen [...], met ligwaardigheid vonnis te wijzen [...] en bij de vrouwen [...] hunne opwagting te maken en haar toe te spreken in van buiten geleerde en afgeluisterde zegswijzen. 13 geklap: gebabbel. 14 wegslependste: meeslependste. I 6 door te slaan: door te draven. 20 gestereotypeerde: stereotiepe. 23 inzonderheid: vooral. 36 op het onderhoudendst, het sierlijkst, het behageljkst: zo onderhoudend, zo sierlijk, zo behagelijk mogelijk. 37-38 sale jonker: modegek. 53 de buitemporigheden: de ongebondenheid. 70 klassische: klassieke. 7 1 5SS dat: dat [denkbeeld]. WUFTHEID

4•S•3<br />

II. WUFTHEID<br />

VOORAF De briefwisseling, die het grootste <strong>deel</strong> van deze schets uitmaakt, wekt op allerlei<br />

punten de indruk authentiek te zijn of althans op authentieke brieven terug<br />

te gaan. De auteur zelf zinspeelt daar ook op. In r. 240-242 schrijft hij: `Of<br />

nu deze brieven verdicht zijn, dan wel of Klikspaan in de onbeschaamde mede<strong>deel</strong>ing<br />

er van zijn naam en wapen getrouw blijft, gelieve men liefst niet te<br />

onderzoeken' en in r. 129 8/1412 karakteriseert hij zichzelf als degene die deze<br />

brieven `verzon of verzamelde'. De correspondenten zijn twee Leidse studenten,<br />

Totus Tuus en Quem Nosti geheten. Deze namen zijn eige<strong>nl</strong>ijk formules<br />

waarmee men destijds wel brieven ondertekende. `Totes Tuus' betekent `Geheel<br />

de uwe', `Quern Nosti' `Die je echt wel kent'. De laatste formule had een<br />

dubbele functie: enerzijds vertrouwelijkheid ten opzichte van degene aan wie<br />

de brief gericht was en die verondersteld werd te weten van wie de brief afkomstig<br />

was (bijvoorbeeld op grond van de inhoud of het handschrift), anderzijds<br />

geheimhouding ten opzichte van derden die de brief onbedoeld onder<br />

ogen zouden kunnen krijgen. De meeste brieven van Totus Tuus en Quern<br />

Nosti zijn in het Frans geschreven, wat op zich al wijst op authenticiteit, omdat<br />

Kneppelhout tijdens zijn studentenjaren vaak in het Frans met zijn vrienden<br />

correspondeerde. De brieven van Totus Tuus en Quern Nosti vertonen<br />

qua toon ook een opmerkelijke gelijkenis met Kneppelhouts eigen brieven die<br />

hij publiceerde in zijn Fragments de correspondence (18 34) en zijn Nouveaux fragments<br />

de correspondance (18 3 6). Hoewel Klikspaan veel gegevens verschaft over<br />

de twee briefschrijvers, zijn er toch te weinig aanknopingspunten om ze te<br />

kunnen identificeren. Waarschij<strong>nl</strong>ijk combineerde hij, zoals feitelijk steeds in<br />

de Schetsen, gegevens van verschillende personen tot één, verzonnen personage.<br />

En in elk geval speelde hij met zijn gegevens om de lezer op een dwaalspoor<br />

te brengen. Dat valt op te maken uit de wijze waarop hij Totus Tuus karakteriseert.<br />

Totus Tuus lijkt sterk op Kneppelhout zelf. Hij is student-Leidenaar<br />

en studeert rechten. Verder is hij lid van de Rederijkerskamer voor Uiterlijke<br />

Welsprekendheid en een vurig bewonderaar van de Franse romantiek. Hij<br />

tobt met zijn gezondheid, maakt een lange reis naar Parijs en publiceert letterkundig<br />

werk. Maar er zijn ook verschillen: Totus Tuus woont bijvoorbeeld<br />

op de Oude Vest, terwijl Kneppelhout bij zijn moeder aan het Rapenburg<br />

woonde. Een voorbeeld van mystificatie betreft de twee gedichten die Totus<br />

Tuus zijn vriend stuurt (r. 847-902/922-977). Het zijn gedichten van Kneppelhout<br />

zelf. Hij bundelde ze in het tweede <strong>deel</strong> van zijn Opuscules de jeunesse<br />

(1848). Het tweede vers, `Sonnet', is daar gedateerd: 1841, terwijl de brief<br />

waarin Totus Tuus het heeft opgenomen van 3 o april 1838 is.<br />

Het grootste <strong>deel</strong> van `Wuftheid' is in het Frans geschreven. Een vertaling,<br />

waarin de in het Nederlands gestelde fragmenten geïntegreerd zijn, is afgedrukt<br />

als Appendix iv in het Tekst<strong>deel</strong>. De annotaties kunnen zowel vanuit de<br />

5 S4 ANNOTATIES: DE STUDENTEN EN HUN BIJLOOP

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!