Download deel 2 - Textualscholarship.nl

culteiten der natuurwetenschappen en der letteren over te nemen? De werkelijke
discipline in een cursus, de werkelijke garantie voor toegewijdheid (van de
professor) is gelegen in de beloning door de leerlingen, daar ook moet men de
waarborg zoeken voor een serieus gehoor dat op zijn beurt reageert op het onderwijs.
Dus geen luxe-colleges, geen hoogdravende taal, geen uitweidingen,
geen voortdurende uitstapjes buiten het onderwerp meer. Dat alles, verre van
de jeugd af te stoten, trekt haar vanzelfsprekend aan, wanneer ze dat alles zonder
betalen en enkel voor haar plezier kan komen beluisteren; maar als men
haar voor haar geld slechts holle frasen geeft, zullen ook de mooiste, indien zij
ledig zijn, niet meer voldoen. De professor die zich een talrijk publiek wenst
in het dubbele belang van zijn reputatie en zijn beurs, zal moeite doen om solide,
ter zake en leerzaam te zijn, zoals ik op het moment professoren ken die
in staat zijn heel goed onderwijs te geven, en die zich de geest pijnigen om, tegen
de natuur in, een licht onderwijs te verzorgen, dat het begripsvermogen
van hun welwillende toehoorders niet te boven gaat. Ik weet heel goed dat ik
voor lege banken preek en dat er niet naar mij geluisterd zal worden; toch zal
ik mij blijven verzetten tegen een gebruik dat in Frankrijk nog geen dertig jaar
oud is, en dat, sinds dertig jaar, steeds een evident verkeerde gewoonte is geweest,
de regel en de praktijk van alle universiteiten van de wereld en de stem
van de universele ervaring. Citaat uit De l'instructionpublique en Hollande (i 837)
van Victor Cousin, p. 94-9 5; de cursivering van de laatste twee woorden is afkomstig
van Klikspaan, evenals de voetnoten bij het citaat. In voetnoot 8 bij
deze Opheldering (r. 19 3 : `ubi rerum testimonia adsunt non opus est verbis')
verwijst Klikspaan met een kleine variatie naar de rede tegen Sallustius (toegeschreven
aan Cicero, maar opgenomen in de werken van Sallustius), In Sallustium
iv, xii, II -I 2. In vertaling: waar getuigenissen van de feiten voorhanden
zijn, zijn woorden overbodig.
20I c'était aussi l'avis de M. Cuvier: dat was ook de mening van de heer Cuvier. Verwijzing
naar een voetnoot bij de boven geciteerde passage uit het boek van
Cousin; daaruit blijkt dat ook Cuvier pleit voor een systeem van beloningen
voor zowel leraar als leerling.
208-21 4 De Regtsgeleerde Faculteit rekent zich bij deze gelegenheid verpligt...svier beoefening het doel
is, dat hij rich voorstelt: citaat uit de reactie van de senaat van de Leidse universiteit
op de eerder genoemde Punten van overweging'; de cursivering is van de
hand van Klikspaan. (De senaat der akademie te Leyden, p. 8)
216 het Collegie in de Mathesis: een examen wiskunde was onderdeel van de propedeuse
geneeskunde; voor de propedeuse theologie en rechten was een testimonium
wiskunde verplicht. (Bijvoegsel tot het Staatsblad r 8 r S, restuk: Organiek
Besluit van 2 augustus 1815, art. 93, 98 en 99)
5 22 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN