Download deel 2 - Textualscholarship.nl
Download deel 2 - Textualscholarship.nl Download deel 2 - Textualscholarship.nl
4.4.14 XI. THEE VOORAF In deze schets beschrijft Klikspaan het zogenoemde theeslaan. Op een vaste dag in de week ontvingen hoogleraren hun studenten thuis op theevisite. Het theeslaan was bedoeld ter bevordering van het sociale contact, maar werd door beide partijen ervaren als een buitengewoon vervelende plichtpleging. Verschillende gegevens in de tekst suggereren dat de ontvangende hoogleraar Hendrik Willem Tydeman (1778-186 3 ; hoogleraar in de rechten 1812/1815- I 848) is. Dat het gaat om een hoogleraar van de juridische faculteit blijkt uit het feit dat de studenten die hem bezoeken beiden rechten studeren. Er waren destijds vier hoogleraren rechten: C.J. van Assen, H. Cock, J.R. Thorbecke en Tydeman. Klikspaans tijd- en plaatsgenoten zullen op grond van de routebeschrijving (Nieuwsteeg, Kloksteeg, Pieterskerk; r. 20- 32) direct aan Tydeman gedacht hebben. Deze woonde namelijk in de directe omgeving van de Pieterskerk, aan het Gerecht; de in r. 3 2- 33 genoemde `stoomfabrieken' lagen dan in de Muskadelsteeg, die Pieterskerk(hof) en Gerecht verbindt. Klikspaan geeft een kritische beschrijving van de niet bij name genoemde hoogleraar; het contact met de studenten verloopt mede door zijn toedoen uiterst moeizaam. Voor Tydeman, die bekend stond als een veelzijdig geleerde, lijkt dat nu juist niet op te gaan; zijn necrologie maakt althans melding van een door hem georganiseerd `veertiendaagsch avond-gezelschap' voor een selecte groep studenten, `waarop 131. Hendrik Willem T deman ^ y 488 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN
I 7 alleraangenaamst over verschillende telkens vooraf bepaalde onderwerpen wetenschappelijk werd geredekaveld, doch welke gesprekken door de vernuftige en fijne opmerkingen van [Tydeman] gezouten en gekruid werden.' (Tydeman, `Levensberigt', p. 430) MOTTO In de Geleerde Man. Uithangbord: op het uithangbord van herberg De Geleerde Man, aan de straatweg tussen Haarlem en Hillegom, stond een man die, deftig in het zwart gekleed en met een boek in de hand, een geleerde voorstelde; omdat hij zijn hoofd door de sporten van een leer (ladder) stak, was hij dubbel geleerd. (Van Lennep en Ter Gouw, De uithangteekens, dl. 2, p. 164) 3-4 veel te laat voor een diner en nog te vroeg voor een avondbezoek: studenten gebruikten rond drie uur 's middags het middagmaal. De avond viel in het algemeen in twee delen uiteen: van zeven tot tien uur en vanaf tien uur. Klikspaan doelt hier op het eerste deel van de avond; studenten bezochten dan de schouwburg of de concertzaal, woonden een vergadering van hun dispuut bij of legden bezoeken af. 14 vereenigingen: bijeenkomsten. gehoed en gerokt: geklede dracht, waartoe een hoge hoed en een rokjas behoorden. Rond 1840 was het voor burgers niet meer gebruikelijk om overdag een rok te dragen; deze werd, in combinatie met een witte das (zie ook r. 19-2o), voornamelijk nog gebruikt als avondkleding. Studenten hielden er hun eigen kledingmores op na: bij bijzondere gelegenheden overdag droegen zij een rok met zwarte das; de witte das was ook bij hen bedoeld als avondkleding. (Informatie dr. K. de Leeuw, Rotterdam) 18 boo weert bij den Styx.• de uitdrukking `bij de Styx zweren' betekent: een eed afleggen waar zelfs de goden aan gebonden zijn. 20-21 hetfransche weeshuis: het Waalse wees- en oudeliedenhuis aan het Pieterskerkhof, gelegen in het verlengde van de Kloksteeg. 22 had slib gevangen: had zijn doel niet bereikt. 3z-34 de stoomfabrieken voorbh, waar kinderen tot Studiosi op, Studiosi tot grijsaards af worden gewonden: verwijzing naar bordelen; in Leven xi', 386-389 worden de `stoomfabrieken', `bloeijende jongelingen' en `afgeleefde grijsaards' genoemd in een context die duidelijk over prostitutie gaat. Het woord `stoomertje' werd wel gebruikt voor iemand die wild tekeer was gegaan en daarbij een geslachtsziekte had opgelopen. (Molewater, Studentendagboek 1833-18jf, p. 8 r). Veel bordelen 48 9 THEE
- Page 447 and 448: 437 1 22. Het spreekgestoelte in he
- Page 449 and 450: 348 steken: ambtelijke hoofddeksels
- Page 451 and 452: n 0 z O n r^
- Page 453 and 454: 5 1 9 S4S-S48 5 5 5 5 5 5 S64-SAS 5
- Page 455 and 456: 629 ett'en: verkorte vorm van `zett
- Page 457 and 458: 845-846 846-847 het Athenaeum Austr
- Page 459 and 460: nemen: `A1 het gedierte, al het kru
- Page 461 and 462: I 179-r I 8o den negenden Februari]
- Page 463 and 464: 4.4.13 I X. SCHOUWBURG VOORAF Toen
- Page 465 and 466: 5-7 12 7. Matthi J s Sie genbeek do
- Page 467 and 468: 0 128. Leidse Schouwburg
- Page 469 and 470: 5 8 bovenlanders: buitenlui. S9 zet
- Page 471 and 472: 93-102 daar fitten een paarjonge, s
- Page 473 and 474: • , ^ l iY l iY 1^ (^ 1% C. ^'
- Page 475 and 476: z s7 hoog: donker. ass eigenaardigh
- Page 477 and 478: 25 f ,Johanna rr, koningin van Nape
- Page 479 and 480: 273-276 daar Langendyk, Bilderdyk,
- Page 481 and 482: 293 93 polichinellen: Jan Klaassens
- Page 483 and 484: 3 3 3 35 qui ne lui va pas: die hem
- Page 485 and 486: 434-435 436-437 genomen van het ton
- Page 487 and 488: 472-481 Het was voor hem eene binne
- Page 489 and 490: 524 527 530 531 531 53 1 -5 32 532
- Page 491 and 492: I mei voor f 8zo per jaar te verhur
- Page 493 and 494: 632 633 634 636 643-644 647 649 650
- Page 495 and 496: gen, stond slechts een beperkt aant
- Page 497: waren zij verplicht twee kwartjes t
- Page 501 and 502: I18 galvanische proeven: verwijzing
- Page 503 and 504: 2 5 1 no nopens: met betrekking r k
- Page 505 and 506: 439 441 442 445-446 451 45 456 458-
- Page 507 and 508: 173-174 noemde hij de hoogleraren `
- Page 509 and 510: 3^ , Met de sjees de academie verla
- Page 511 and 512: 717 male agere et laetari: kwaad do
- Page 513 and 514: g36-g37 I SG I). Luzac was sinds 18
- Page 515 and 516: daartoe, vermomd als Bertram (een v
- Page 517 and 518: 280 heloten: slaven. 283 Willem Zan
- Page 519 and 520: 443-444 De poorten van de middeleeu
- Page 521 and 522: 613-615 want, .orak gisteren de mee
- Page 523 and 524: 77 1 -773 de Student staat oowel bu
- Page 525 and 526: 9 29 944 944 uitnemendst zeer uitne
- Page 527 and 528: 4.4.16 BESLUIT MOTTO Here's a sigh
- Page 529 and 530: 14. Illustratie uit L'Industriel me
- Page 531 and 532: 107 -1 40 Tegen den tijd, dat de le
- Page 533 and 534: z33-245 248-249/ 263-284 286-z93 z9
- Page 535 and 536: Opheldering toe: `De billijkheid vo
- Page 537 and 538: 527 136. Sociëteit Minerva in de B
- Page 539 and 540: 573 573 S77-S7g .82 Materies Medica
- Page 541 and 542: 622 peuluw: hoofdkussen. 62 3 Steep
- Page 543 and 544: egels wijken enigszins af; de versi
- Page 545 and 546: 872-8 80 885-886 89°-g9S V neb ent
- Page 547 and 548: 5 3 7 .• • Ion. FREDIOSEPIL FLA
4.4.14<br />
XI. THEE<br />
VOORAF In deze schets beschrijft Klikspaan het zogenoemde theeslaan. Op een vaste<br />
dag in de week ontvingen hoogleraren hun studenten thuis op theevisite. Het<br />
theeslaan was bedoeld ter bevordering van het sociale contact, maar werd<br />
door beide partijen ervaren als een buitengewoon vervelende plichtpleging.<br />
Verschillende gegevens in de tekst suggereren dat de ontvangende hoogleraar<br />
Hendrik Willem Tydeman (1778-186 3 ; hoogleraar in de rechten 1812/1815-<br />
I 848) is. Dat het gaat om een hoogleraar van de juridische faculteit blijkt uit<br />
het feit dat de studenten die hem bezoeken beiden rechten studeren. Er waren<br />
destijds vier hoogleraren rechten: C.J. van Assen, H. Cock, J.R. Thorbecke en<br />
Tydeman. Klikspaans tijd- en plaatsgenoten zullen op grond van de routebeschrijving<br />
(Nieuwsteeg, Kloksteeg, Pieterskerk; r. 20- 32) direct aan Tydeman<br />
gedacht hebben. Deze woonde namelijk in de directe omgeving van de Pieterskerk,<br />
aan het Gerecht; de in r. 3 2- 33 genoemde `stoomfabrieken' lagen dan in<br />
de Muskadelsteeg, die Pieterskerk(hof) en Gerecht verbindt. Klikspaan geeft<br />
een kritische beschrijving van de niet bij name genoemde hoogleraar; het contact<br />
met de studenten verloopt mede door zijn toedoen uiterst moeizaam. Voor<br />
Tydeman, die bekend stond als een veelzijdig geleerde, lijkt dat nu juist niet op<br />
te gaan; zijn necrologie maakt althans melding van een door hem georganiseerd<br />
`veertiendaagsch avond-gezelschap' voor een selecte groep studenten, `waarop<br />
131. Hendrik Willem T deman<br />
^ y<br />
488 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN