Download deel 2 - Textualscholarship.nl

Download deel 2 - Textualscholarship.nl Download deel 2 - Textualscholarship.nl

textualscholarship.nl
from textualscholarship.nl More from this publisher
05.05.2013 Views

733 73S 737 740 741 742 751-752 760-761 de eerste strofe luidt: `Zou ik voor den klepper vreezen,/o! Die lieve brave man/Maakt, dat ik gerust kan wezen,/En ook veilig slapen kan./Moeder lief ! 'k geloof het vast,/Dat hij op de dieven past.' (Editie 1 99 8, p. 8i) onregelmatigheid: grilligheid, onvastheid. aanrandingen: (straat)schenderijen. onnoozele: onschuldige. verkeerdelijk: ten onrechte. loskin: lichtzinnigheid. voorbarigheid• onbezonnenheid. het voormalige oogenaamde forum privilegiatum.• een van de voornaamste voorrechten, door prins Willem r aan de Leidse universiteit bij haar oprichting in 1575 verleend, was het zogeheten `privilegium fori'. Krachtens dit voorrecht waren studenten ontheven van de rechtsmacht van de gewone rechter, zodat zij alleen voor een bijzondere rechtbank – het forum privilegiatum –terecht konden staan. Deze academische rechtbank bestond uit de rector en vier assessoren (uit elke faculteit één hoogleraar), samen met de vier burgemeesters van de stad Leiden en twee schepenen. Bijna alle universiteitssteden kenden een dergelijke academische rechtbank. Ten grondslag eraan lag de veronderstelling dat de stedelijke overheid te weinig van de studentenmentaliteit begreep, niet voldoende rekening hield met de omstandigheden waarin de student verkeerde en geen begrip kon opbrengen voor studentikoze grappen. In r 8 r r, als gevolg van de inlijving van Nederland bij Frankrijk, werd deze bijzondere rechtbank afgeschaft. Sinds die tijd vielen studenten onder het gewone, burgerlijk recht. (Hardenberg, De archieven van senaat en faculteiten, p. 41-44; De Vrankrijker, Vier eeuwen Nederlandsch studentenleven, p. I49-171) ten gerieve van een, krachtens de bestaande verordeningen, rich op haar vetmestend Sinecuraat: Klikspaan suggereert hier dat de hoogleraren een `sinecuur' uitoefenen: een ambt waaraan weinig werkzaamheden zijn verbonden, maar wel een vergoeding. Eerder al (onder meer in Leven it en iii) bleek dat Klikspaan een groot tegenstander was van de financiële regelingen, zoals die waren vastgelegd in het Organiek Besluit van 1815. Studenten moesten de hoogleraar bijvoorbeeld betalen voor de colleges die zij bij hem volgden (vijftien gulden per jaar voor colleges die twee maal per week werden gehouden, dertig gulden per jaar voor colleges die meer dan twee maal per week werden gehouden). Bovendien 486 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN

waren zij verplicht twee kwartjes te betalen voor de dienstbode van de hoogleraar. (Bilvoegsel tot het Staatsblad 1815, restuk: Organiek Besluit van z augustus 1815, art. 1 35 ; Oort, `Herinneringen van een theologant', p. 73) 762 Minerva: de studentensociëteit, opgericht in 1814, destijds gevestigd aan het Rapenburg, wijk z, nr. Zzi (nu nr. i9). 7 6 3 curafao je.• likeurtje, bereid van overrijpe sinaasappels. 7 6 3 manilla: sigaar, afkomstig van de Filippijnen. 7 6 5 Die dingen komen immers nog altijd uit: oorspronkelijk liet Klikspaan zijn Studentenschetsen in losse afleveringen verschijnen. De eerste aflevering van Studenten-Typen is gedateerd op io december 1839. Deze aflevering, `Schouwburg', is van I juni 184 3 . De `Allerlaatste aflevering' van De studenten en hun bijloop zou op i5 april 1844 verschijnen. 7 67 cela finira à force de durer, boo als de Gasconjer van het slechte iveêr zei: dat zal zo lang voortduren dat het (vanzelf) eindigt. De herkomst van deze zegswijze is onbekend. 779 deftig: serieus. 7 81 genoegzaam: zo goed als. 7 8 7 op de aangelegde schaak naar de voorgenomen opzet. 7 8 7 beraden: bedachtzaam. 788 gemoedelijker: gevoelvoller. 4 8 7 SCHOUWBURG

733<br />

73S<br />

737<br />

740<br />

741<br />

742<br />

751-752<br />

760-761<br />

de eerste strofe luidt: `Zou ik voor den klepper vreezen,/o! Die lieve brave<br />

man/Maakt, dat ik gerust kan wezen,/En ook veilig slapen kan./Moeder lief !<br />

'k geloof het vast,/Dat hij op de dieven past.' (Editie 1 99 8, p. 8i)<br />

onregelmatigheid: grilligheid, onvastheid.<br />

aanrandingen: (straat)schenderijen.<br />

onnoozele: onschuldige.<br />

verkeerdelijk: ten onrechte.<br />

loskin: lichtzinnigheid.<br />

voorbarigheid• onbezonnenheid.<br />

het voormalige oogenaamde forum privilegiatum.• een van de voornaamste voorrechten,<br />

door prins Willem r aan de Leidse universiteit bij haar oprichting in 1575<br />

verleend, was het zogeheten `privilegium fori'. Krachtens dit voorrecht waren<br />

studenten ontheven van de rechtsmacht van de gewone rechter, zodat zij<br />

alleen voor een bijzondere rechtbank – het forum privilegiatum –terecht konden<br />

staan. Deze academische rechtbank bestond uit de rector en vier assessoren<br />

(uit elke faculteit één hoogleraar), samen met de vier burgemeesters van de<br />

stad Leiden en twee schepenen. Bijna alle universiteitssteden kenden een dergelijke<br />

academische rechtbank. Ten grondslag eraan lag de veronderstelling<br />

dat de stedelijke overheid te weinig van de studentenmentaliteit begreep, niet<br />

voldoende rekening hield met de omstandigheden waarin de student verkeerde<br />

en geen begrip kon opbrengen voor studentikoze grappen. In r 8 r r, als gevolg<br />

van de i<strong>nl</strong>ijving van Nederland bij Frankrijk, werd deze bijzondere rechtbank<br />

afgeschaft. Sinds die tijd vielen studenten onder het gewone, burgerlijk<br />

recht. (Hardenberg, De archieven van senaat en faculteiten, p. 41-44; De Vrankrijker,<br />

Vier eeuwen Nederlandsch studente<strong>nl</strong>even, p. I49-171)<br />

ten gerieve van een, krachtens de bestaande verordeningen, rich op haar vetmestend Sinecuraat:<br />

Klikspaan suggereert hier dat de hoogleraren een `sinecuur' uitoefenen:<br />

een ambt waaraan weinig werkzaamheden zijn verbonden, maar wel een vergoeding.<br />

Eerder al (onder meer in Leven it en iii) bleek dat Klikspaan een groot<br />

tegenstander was van de financiële regelingen, zoals die waren vastgelegd in<br />

het Organiek Besluit van 1815. Studenten moesten de hoogleraar bijvoorbeeld<br />

betalen voor de colleges die zij bij hem volgden (vijftien gulden per jaar voor<br />

colleges die twee maal per week werden gehouden, dertig gulden per jaar voor<br />

colleges die meer dan twee maal per week werden gehouden). Bovendien<br />

486 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!