Download deel 2 - Textualscholarship.nl
Download deel 2 - Textualscholarship.nl Download deel 2 - Textualscholarship.nl
733 73S 737 740 741 742 751-752 760-761 de eerste strofe luidt: `Zou ik voor den klepper vreezen,/o! Die lieve brave man/Maakt, dat ik gerust kan wezen,/En ook veilig slapen kan./Moeder lief ! 'k geloof het vast,/Dat hij op de dieven past.' (Editie 1 99 8, p. 8i) onregelmatigheid: grilligheid, onvastheid. aanrandingen: (straat)schenderijen. onnoozele: onschuldige. verkeerdelijk: ten onrechte. loskin: lichtzinnigheid. voorbarigheid• onbezonnenheid. het voormalige oogenaamde forum privilegiatum.• een van de voornaamste voorrechten, door prins Willem r aan de Leidse universiteit bij haar oprichting in 1575 verleend, was het zogeheten `privilegium fori'. Krachtens dit voorrecht waren studenten ontheven van de rechtsmacht van de gewone rechter, zodat zij alleen voor een bijzondere rechtbank – het forum privilegiatum –terecht konden staan. Deze academische rechtbank bestond uit de rector en vier assessoren (uit elke faculteit één hoogleraar), samen met de vier burgemeesters van de stad Leiden en twee schepenen. Bijna alle universiteitssteden kenden een dergelijke academische rechtbank. Ten grondslag eraan lag de veronderstelling dat de stedelijke overheid te weinig van de studentenmentaliteit begreep, niet voldoende rekening hield met de omstandigheden waarin de student verkeerde en geen begrip kon opbrengen voor studentikoze grappen. In r 8 r r, als gevolg van de inlijving van Nederland bij Frankrijk, werd deze bijzondere rechtbank afgeschaft. Sinds die tijd vielen studenten onder het gewone, burgerlijk recht. (Hardenberg, De archieven van senaat en faculteiten, p. 41-44; De Vrankrijker, Vier eeuwen Nederlandsch studentenleven, p. I49-171) ten gerieve van een, krachtens de bestaande verordeningen, rich op haar vetmestend Sinecuraat: Klikspaan suggereert hier dat de hoogleraren een `sinecuur' uitoefenen: een ambt waaraan weinig werkzaamheden zijn verbonden, maar wel een vergoeding. Eerder al (onder meer in Leven it en iii) bleek dat Klikspaan een groot tegenstander was van de financiële regelingen, zoals die waren vastgelegd in het Organiek Besluit van 1815. Studenten moesten de hoogleraar bijvoorbeeld betalen voor de colleges die zij bij hem volgden (vijftien gulden per jaar voor colleges die twee maal per week werden gehouden, dertig gulden per jaar voor colleges die meer dan twee maal per week werden gehouden). Bovendien 486 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN
waren zij verplicht twee kwartjes te betalen voor de dienstbode van de hoogleraar. (Bilvoegsel tot het Staatsblad 1815, restuk: Organiek Besluit van z augustus 1815, art. 1 35 ; Oort, `Herinneringen van een theologant', p. 73) 762 Minerva: de studentensociëteit, opgericht in 1814, destijds gevestigd aan het Rapenburg, wijk z, nr. Zzi (nu nr. i9). 7 6 3 curafao je.• likeurtje, bereid van overrijpe sinaasappels. 7 6 3 manilla: sigaar, afkomstig van de Filippijnen. 7 6 5 Die dingen komen immers nog altijd uit: oorspronkelijk liet Klikspaan zijn Studentenschetsen in losse afleveringen verschijnen. De eerste aflevering van Studenten-Typen is gedateerd op io december 1839. Deze aflevering, `Schouwburg', is van I juni 184 3 . De `Allerlaatste aflevering' van De studenten en hun bijloop zou op i5 april 1844 verschijnen. 7 67 cela finira à force de durer, boo als de Gasconjer van het slechte iveêr zei: dat zal zo lang voortduren dat het (vanzelf) eindigt. De herkomst van deze zegswijze is onbekend. 779 deftig: serieus. 7 81 genoegzaam: zo goed als. 7 8 7 op de aangelegde schaak naar de voorgenomen opzet. 7 8 7 beraden: bedachtzaam. 788 gemoedelijker: gevoelvoller. 4 8 7 SCHOUWBURG
- Page 445 and 446: 435 121. Leids Uri J willi g a ger
- Page 447 and 448: 437 1 22. Het spreekgestoelte in he
- Page 449 and 450: 348 steken: ambtelijke hoofddeksels
- Page 451 and 452: n 0 z O n r^
- Page 453 and 454: 5 1 9 S4S-S48 5 5 5 5 5 5 S64-SAS 5
- Page 455 and 456: 629 ett'en: verkorte vorm van `zett
- Page 457 and 458: 845-846 846-847 het Athenaeum Austr
- Page 459 and 460: nemen: `A1 het gedierte, al het kru
- Page 461 and 462: I 179-r I 8o den negenden Februari]
- Page 463 and 464: 4.4.13 I X. SCHOUWBURG VOORAF Toen
- Page 465 and 466: 5-7 12 7. Matthi J s Sie genbeek do
- Page 467 and 468: 0 128. Leidse Schouwburg
- Page 469 and 470: 5 8 bovenlanders: buitenlui. S9 zet
- Page 471 and 472: 93-102 daar fitten een paarjonge, s
- Page 473 and 474: • , ^ l iY l iY 1^ (^ 1% C. ^'
- Page 475 and 476: z s7 hoog: donker. ass eigenaardigh
- Page 477 and 478: 25 f ,Johanna rr, koningin van Nape
- Page 479 and 480: 273-276 daar Langendyk, Bilderdyk,
- Page 481 and 482: 293 93 polichinellen: Jan Klaassens
- Page 483 and 484: 3 3 3 35 qui ne lui va pas: die hem
- Page 485 and 486: 434-435 436-437 genomen van het ton
- Page 487 and 488: 472-481 Het was voor hem eene binne
- Page 489 and 490: 524 527 530 531 531 53 1 -5 32 532
- Page 491 and 492: I mei voor f 8zo per jaar te verhur
- Page 493 and 494: 632 633 634 636 643-644 647 649 650
- Page 495: gen, stond slechts een beperkt aant
- Page 499 and 500: I 7 alleraangenaamst over verschill
- Page 501 and 502: I18 galvanische proeven: verwijzing
- Page 503 and 504: 2 5 1 no nopens: met betrekking r k
- Page 505 and 506: 439 441 442 445-446 451 45 456 458-
- Page 507 and 508: 173-174 noemde hij de hoogleraren `
- Page 509 and 510: 3^ , Met de sjees de academie verla
- Page 511 and 512: 717 male agere et laetari: kwaad do
- Page 513 and 514: g36-g37 I SG I). Luzac was sinds 18
- Page 515 and 516: daartoe, vermomd als Bertram (een v
- Page 517 and 518: 280 heloten: slaven. 283 Willem Zan
- Page 519 and 520: 443-444 De poorten van de middeleeu
- Page 521 and 522: 613-615 want, .orak gisteren de mee
- Page 523 and 524: 77 1 -773 de Student staat oowel bu
- Page 525 and 526: 9 29 944 944 uitnemendst zeer uitne
- Page 527 and 528: 4.4.16 BESLUIT MOTTO Here's a sigh
- Page 529 and 530: 14. Illustratie uit L'Industriel me
- Page 531 and 532: 107 -1 40 Tegen den tijd, dat de le
- Page 533 and 534: z33-245 248-249/ 263-284 286-z93 z9
- Page 535 and 536: Opheldering toe: `De billijkheid vo
- Page 537 and 538: 527 136. Sociëteit Minerva in de B
- Page 539 and 540: 573 573 S77-S7g .82 Materies Medica
- Page 541 and 542: 622 peuluw: hoofdkussen. 62 3 Steep
- Page 543 and 544: egels wijken enigszins af; de versi
- Page 545 and 546: 872-8 80 885-886 89°-g9S V neb ent
733<br />
73S<br />
737<br />
740<br />
741<br />
742<br />
751-752<br />
760-761<br />
de eerste strofe luidt: `Zou ik voor den klepper vreezen,/o! Die lieve brave<br />
man/Maakt, dat ik gerust kan wezen,/En ook veilig slapen kan./Moeder lief !<br />
'k geloof het vast,/Dat hij op de dieven past.' (Editie 1 99 8, p. 8i)<br />
onregelmatigheid: grilligheid, onvastheid.<br />
aanrandingen: (straat)schenderijen.<br />
onnoozele: onschuldige.<br />
verkeerdelijk: ten onrechte.<br />
loskin: lichtzinnigheid.<br />
voorbarigheid• onbezonnenheid.<br />
het voormalige oogenaamde forum privilegiatum.• een van de voornaamste voorrechten,<br />
door prins Willem r aan de Leidse universiteit bij haar oprichting in 1575<br />
verleend, was het zogeheten `privilegium fori'. Krachtens dit voorrecht waren<br />
studenten ontheven van de rechtsmacht van de gewone rechter, zodat zij<br />
alleen voor een bijzondere rechtbank – het forum privilegiatum –terecht konden<br />
staan. Deze academische rechtbank bestond uit de rector en vier assessoren<br />
(uit elke faculteit één hoogleraar), samen met de vier burgemeesters van de<br />
stad Leiden en twee schepenen. Bijna alle universiteitssteden kenden een dergelijke<br />
academische rechtbank. Ten grondslag eraan lag de veronderstelling<br />
dat de stedelijke overheid te weinig van de studentenmentaliteit begreep, niet<br />
voldoende rekening hield met de omstandigheden waarin de student verkeerde<br />
en geen begrip kon opbrengen voor studentikoze grappen. In r 8 r r, als gevolg<br />
van de i<strong>nl</strong>ijving van Nederland bij Frankrijk, werd deze bijzondere rechtbank<br />
afgeschaft. Sinds die tijd vielen studenten onder het gewone, burgerlijk<br />
recht. (Hardenberg, De archieven van senaat en faculteiten, p. 41-44; De Vrankrijker,<br />
Vier eeuwen Nederlandsch studente<strong>nl</strong>even, p. I49-171)<br />
ten gerieve van een, krachtens de bestaande verordeningen, rich op haar vetmestend Sinecuraat:<br />
Klikspaan suggereert hier dat de hoogleraren een `sinecuur' uitoefenen:<br />
een ambt waaraan weinig werkzaamheden zijn verbonden, maar wel een vergoeding.<br />
Eerder al (onder meer in Leven it en iii) bleek dat Klikspaan een groot<br />
tegenstander was van de financiële regelingen, zoals die waren vastgelegd in<br />
het Organiek Besluit van 1815. Studenten moesten de hoogleraar bijvoorbeeld<br />
betalen voor de colleges die zij bij hem volgden (vijftien gulden per jaar voor<br />
colleges die twee maal per week werden gehouden, dertig gulden per jaar voor<br />
colleges die meer dan twee maal per week werden gehouden). Bovendien<br />
486 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN