Download deel 2 - Textualscholarship.nl

Download deel 2 - Textualscholarship.nl Download deel 2 - Textualscholarship.nl

textualscholarship.nl
from textualscholarship.nl More from this publisher
05.05.2013 Views

Voor de overige afleveringen van Bijloop zijn geen co-auteurs bekend. Op het omslag van de tweede aflevering, Wuftheid', staat vermeld: `door Klikspaan', hetgeen erop wijst dat Kneppelhout zelf de (enige) auteur was. Aflevering iv, `De student', verscheen zonder auteursvermelding op het omslag. 2.3 ZIETDAAR NU, STUDENT ES, EEN BUNDELT E PRENT ES. 3 Na een ee wat onzekere start hadden a e de tu enten- en in maart 1840 4 zoveel kopers gevonden n dat uitgever en auteur besloten de onderneming voort te zetten, Zs Toen oe kwam ook het plan op de afleveringen te illustreren. Op het omslag van en iv (8 maart 1840) 4 deeldeKneppelhout zijn lezers mee: Daar deze onderneming, g^ een ggenoegzaam g debiet, ^ blijken van belangstelling vindt bij blijken g g l hetubliek p zal ^ dit werkje ... worden voort g e ^et. Zoo hetzelve, ^ in het vervolg, g^ algemeene emeener bijval en ruimer debiet, ^ dan tot nog gtoe het geval g kon zijn, l^ mogt ^te beurt vallen, ^het vleiend vleijen s opleverende p eener toenemende goedkeuring, g g^ deze en gene g vaderlandsche kun- stenaar zich niet ongenegen toonen dit werkje door zijn zijntalent luister bij te zetten, hetwelk alzoo, in zijn ggeheel, vrij volledige volledi e schets van het Academieleven en eene – of de ver- zamelaar moest zich bedriegen g – niet onaangename g herinnering, g^ Leidsche studenten zou aanbieden. In oktober van datzelfde jaar liet Kneppelhout `het meer en meer toenemend getal zijner lezers' weten dat `het vooruitzigt op plaatwerk hoe langer hoe zekerder wordt'. 29 Zo volgde hij, naar eigen zeggen, `het voorbeeld van myn vriend Vlerk en den onovertroffen, edelen Dickens, wier werken door Kaiser en Seymour onder den naam van Hork en Phiz geillustreerd zyn'.3° Hij doelde op de beisontmoetingen van Joachim Polsbroekenvoud en ene vrienden (in afleveringen verschenen vanaf 18 39) van Bernard Gewin, en op The Posthumous Papers of the Pickwick Club (eveneens in afleveringen verschenen in 1836-1837) van Charles Dickens. Beide werken waren geïllustreerd, de Reisontmoetingen door Johan Wilhelm Kaiser onder het pseudoniem Hork, de Pickwick Papers door Robert Seymour en, na diens overlijden, door Hablót Knight Browne; Phiz was het pseudoniem van Browne en niet, zoals Kneppelhout meende, van Seymour. Wie de afbeeldingen bij Studenten-Typen zou maken, was lange tijd onzeker, maar de Studenten Almanak voor 18¢1 bracht Kneppelhout op een idee. Daarin stond een bijdrage van Kneppelhouts latere medewerker Pieter Blussé. Dit stuk, `Redacteur te zijn', was voorzien van twee illustraties door een anonieme tekenaar: `Bij de trekschuit' en `Het eerste exemplaar' (zie afbeelding 28 hier- 28 Zie hiervoorara raaf all. P g 29 Omslag Typen Ix 3 i oktober 1840 . g yp ^ ) 3° Kneppelhout aan Ver Huell, 4 januari 1841. In: Ver Huell, Briefwisseling, . 6o. ppp 2 PUBLICATIEGESCHIEDENIS 3

33 achter). ter eDe anonieme a oni e e tekenaar te e aa 1bleek Alexander e a e Ver e HHuell ue te zijn, die e inse - tem er 1840 aan zijn rechtenstudie begonnen was. . Kneeoutie Ver H ue 1 toen toe nog niet kende, e e schreef sc ee hem e op 14 4 december ece e I8 40. De Almanak verzekert m Ydat ik door de hulp P van uw g geestig g talent eindelyk Y zou mogen g verkr verkrygen, en waar naar ik reeds maanden lang g zonder toereikende voldoening g heb uitgezien. g Ik hebehoord g dat Afleggers en Lie Liefhebbers geïllustreerd hebt, 3 1 dat ik die schetsen ver- gyg lan gte zien met de meest eigenlievende g begeerte g van een autheur heb ik niet noodig g te zeggen 3 2 gg Uit Kneppelhouts volgende, uitvoerige 4brief aan Ver Huell,januari 1841,33 blijkt at schrijver en illustrator overeenstemming over hun samenwerking hadden bereikt. Ook uitgeverwas rHazenbergop de hoogte gebracht: Ik heb met myn Y Uitgever g over onze gg gesloten Compagnieschap es proken. H Yzeide mY dat h Ynu kans zag g de p plaatjes l voor minder geld g te leveren dan h Yte voren zou hebben kunnen doen, wegens g het toenemend debiet: h Y verkocht nu meer dan 3 00 exemplaren. P H Ywas dan van pplan de p plaatjes l au fur et à mesure34 dat z Yklaar waren, ^ b Y afleveringen g van vierplaatjes, vierlaatjes in de wereld te sturen, à o > i 5het cahier. Ik heb u ggeheel vr Ywillen laten in de keus van onderwerp P en moment, ^ dat werkt ppleizieriger, g^ en meen u te hebben gezegd dat ik voor als nog g b Yelke Type Yp maar één plaatje p l zou verlangen, g> dus, al behooren de vier eersteplaatjes eerstelaatjes niet b Yde vier eerste Typen, Yp doet dit niets ter zake, > daar zich alles op p het eind moet vinden. Kneppelhout had ook een passend pseudoniem voor Ver Huell gevonden: hij noemde hem `in den geest van Klikspaan, Overal by, hetgeen ik zal schryven: O. Veralby'. Verder had hij met Hazenberg gesproken over de keuze van de lithograaf, die Ver Huells tekeningen op steen zou overbrengen en afdrukken: Ik zeide aan Hazenberg g dat ik Hooiberg35 g voor lithograaf g niet iet verkoos. Ik noemde Bruining,336 g^ 6 die uitmuntend en vooral geestig g g teekent, doch daar scheen Hazen- bergg tegen, g ^ deze sprak p van Huart, ^ die op p 't bureau van den Generaal van Gorkum werkt 37 doch goed beeldjes3 l 8 teekent of — de man deze—er is van zyn Y ambacht kaartengraveerder graveer weet ik niet evenmin of Bruining g ggoed steendrukker is ... . 3 1 Bedoeld zijn Typen vi (1 4 juni 1840) en Typen vii (4 september i 840 . p ) 32 Ver Huell, Briefwisseling, p. 56. 33 In: Ver Huell, Briefwisseling, p. 59-60; citaten in het vervolg g van deze paragraaf p g waarbij waarbi geen bron is vermeld, uit deze brief afkomstig. 34 Al naargelang. 35 Timen Hooiberg (i -18 7 , litho raaf, raveur, etser, a ierhandelaar en boekverko er, woonachtig in g ( 9 9) g g pp p g Leiden. 3 6 Tieleman Cato Bruinin(1807-18 g 77),litho graaf tekenmeester en etser, eveneens woonachtig gin Leiden. e . 3 7 Joannes Marinus Huart 0809/18'0-T855), raveur graveurg en topografisch tekenaar, eveneens woonachtig in Leiden. Huart was werkzaam op p het Nederlands Topografisch Bureau in Delft, waar ^g Jan Egbert van Gorkum tot 18 41 directeur was. 3 5 Figuurtjes. g l PUBLICATIEGESCHIEDENIS

33<br />

achter). ter eDe anonieme a oni e e tekenaar te e aa 1bleek Alexander e a e Ver e HHuell ue te zijn, die e inse<br />

-<br />

tem er 1840 aan zijn rechtenstudie begonnen was. . Kneeoutie Ver<br />

H ue 1 toen toe nog niet kende, e e schreef sc ee hem e op 14 4 december ece e I8 40.<br />

De Almanak verzekert m Ydat ik door de hulp P van uw g geestig g talent eindelyk Y zou mogen g<br />

verkr verkrygen, en waar naar ik reeds maanden lang g zonder toereikende voldoening g heb uitgezien. g<br />

Ik hebehoord g dat Afleggers en Lie Liefhebbers geïllustreerd hebt, 3 1 dat ik die schetsen ver- gyg<br />

lan gte zien met de meest eige<strong>nl</strong>ievende g begeerte g van een autheur heb ik niet noodig g te<br />

zeggen<br />

3 2<br />

gg<br />

Uit Kneppelhouts volgende, uitvoerige 4brief<br />

aan Ver Huell,januari 1841,33<br />

blijkt at schrijver en illustrator overeenstemming over hun samenwerking<br />

hadden bereikt. Ook uitgeverwas rHazenbergop<br />

de hoogte gebracht:<br />

Ik heb met myn Y Uitgever g over onze gg gesloten Compagnieschap es proken. H Yzeide mY<br />

dat h Ynu kans zag g de p plaatjes l voor minder geld g te leveren dan h Yte<br />

voren zou hebben<br />

kunnen doen, wegens g het toenemend debiet: h Y verkocht nu meer dan 3 00 exemplaren. P<br />

H Ywas dan van pplan de p plaatjes l au fur et à mesure34 dat z Yklaar waren, ^ b Y afleveringen g<br />

van vierplaatjes, vierlaatjes in de wereld te sturen, à o > i 5het cahier. Ik heb u ggeheel vr Ywillen<br />

laten in de keus van onderwerp P en moment, ^ dat werkt ppleizieriger, g^ en meen u te hebben<br />

gezegd dat ik voor als nog g b Yelke Type Yp maar één plaatje p l zou verlangen, g> dus, al behooren<br />

de vier eersteplaatjes eerstelaatjes niet b Yde vier eerste Typen, Yp doet dit niets ter zake, > daar zich alles<br />

op p het eind moet vinden.<br />

Kneppelhout had ook een passend pseudoniem voor Ver Huell gevonden: hij<br />

noemde hem `in den geest van Klikspaan, Overal by, hetgeen ik zal schryven:<br />

O. Veralby'. Verder had hij met Hazenberg gesproken over de keuze van de<br />

lithograaf, die Ver Huells tekeningen op steen zou overbrengen en afdrukken:<br />

Ik zeide aan Hazenberg g dat ik Hooiberg35 g voor lithograaf g niet iet verkoos. Ik noemde<br />

Bruining,336 g^ 6 die uitmuntend en vooral geestig g g teekent, doch daar scheen Hazen-<br />

bergg tegen, g ^ deze sprak p van Huart, ^ die op p 't bureau van den Generaal van Gorkum werkt 37<br />

doch goed beeldjes3 l 8 teekent of — de man deze—er<br />

is van zyn Y ambacht kaartengraveerder graveer<br />

weet ik niet evenmin of Bruining g ggoed<br />

steendrukker is ... .<br />

3 1 Bedoeld zijn Typen vi (1 4 juni 1840) en Typen vii (4 september i 840 .<br />

p )<br />

32 Ver Huell, Briefwisseling, p. 56.<br />

33 In: Ver Huell, Briefwisseling, p. 59-60; citaten in het vervolg g van deze paragraaf p g waarbij waarbi geen bron is vermeld,<br />

uit deze brief afkomstig.<br />

34 Al naargelang.<br />

35 Timen Hooiberg (i -18 7 , litho raaf, raveur, etser, a ierhandelaar en boekverko er, woonachtig in<br />

g ( 9 9) g g pp p g<br />

Leiden.<br />

3 6 Tieleman Cato Bruinin(1807-18 g 77),litho graaf tekenmeester en etser, eveneens woonachtig gin<br />

Leiden. e .<br />

3 7 Joannes Marinus Huart 0809/18'0-T855), raveur graveurg<br />

en topografisch tekenaar, eveneens woonachtig in Leiden.<br />

Huart was werkzaam op p het Nederlands Topografisch Bureau in Delft, waar ^g Jan Egbert van Gorkum tot 18 41<br />

directeur was.<br />

3 5 Figuurtjes. g l<br />

PUBLICATIEGESCHIEDENIS

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!