Download deel 2 - Textualscholarship.nl

Download deel 2 - Textualscholarship.nl Download deel 2 - Textualscholarship.nl

textualscholarship.nl
from textualscholarship.nl More from this publisher
05.05.2013 Views

1163 den man des volks: Flanor was als voorzitter van het Collegium Civitates Academicae Lugduno-Batavae Supremum (vergelijk Leven ix, 3 i 5 - 3 16 en 68 3 -684) de belangrijkste vertegenwoordiger van de democratische beweging, die zich met succes had verzet tegen de behoudende, aristocratische Senaatspartij. 1179 de tucht onder Hoogeschook het Organiek Besluit van 181 5 droeg de academische senaat op toezicht te houden op gedrag en studieverloop van de studenten. De rector magnificus kon studenten bij zich ontbieden ter terechtwijzing over collegeverzuim. Als hoofd van de academische politie had hij ook de bevoegdheid om in ernstiger gevallen `een' student arrest op zijne kamer te geven, of denzelven in verzekerde bewaring te doen brengen'. Als een student niet gehoorzaamde aan de uitspraken van de rector kon hij van de universiteit worden verwijderd. (Bijvoegsel tot het Staatsblad 1815, re stuk: Organiek Besluit van 2 augustus 1815, art. i 61-16 3 , 24 3 en 2 5 3) Enkele voorbeelden van het optreden van rector en senaat bij wangedrag van studenten, vechtpartijen met Leidse burgers en politie en ontgroeningsconflicten worden beschreven in Otterspeer, De wiekslag van hun geest, p. 298-302. r z 8o fransche schook school voor middelbaar onderwijs waar de voertaal Frans is. II 82 osores nostri pereant.• mogen onze haters sterven; de derde regel van het laatste couplet van het Iovivat. (Vademecum voor den student, p. r-z) 11 97 Vivat Flanor: Leve Flanor. 11 99 als een Gallisch opperhoofd op het schild: niet zozeer een specifiek Keltisch gebruik, maar een algemener verbreide gewoonte; een teken van macht en het hoogste eerbetoon bij bijvoorbeeld de Bourgondiërs en Oudgermaanse volken. Het ronddragen van Gallische leiders op een schild wordt in elk geval niet vermeld door de klassieke schrijvers. (Informatie dr. D.R. Edel; Van Royen en Van der Vegt, Asterix en de waarheid, p. r 6 r) 1202-1204 Iovivat.Wovivati/Flanoris sanitas: Hoezee! Hoezee! Leve de gezondheid van Flanor; variatie op de eerste regels van het Iovivat. 1zo8 geknapt: verschalkt. 1211-1213 ter regeling der spreekbeurten, als in eene letterkundige Maatschappij bij den aanvang van het svintersakoen: het organiseren van lezingen was een belangrijke activiteit van de vele letterkundige genootschappen in de negentiende eeuw. In Leiden was de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde toonaangevend. In wetten legde zij datum en tijdstip vast van de maandelijkse vergaderingen waarop de 326 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN

lezingen gehouden werden. In 1847 (de wetten van 18 3 6 tot 1846 ontbreken) ving haar `winterseizoen' aan in oktober, de laatste vergaderingen werden in mei gehouden. (uBL: Archief MNL: Wet voor de Maatschappij van Nederlandsche letterkunde te Leiden 18 47, art. 5 5 ) Een ander belangrijk genootschap was de Hollandsche Maatschappij van fraaije Kunsten en Wetenschappen. De lokale afdelingen beperkten hun bijeenkomsten tot de wintermaanden. (Van den Berg, `Het literaire genootschapsleven', p. i 5 9 en 177) 1215 van der Merk – alias het klankbord: verwijzing naar Frederik Cornelis van der Meer van Kuffeler (zie de noot vooraf bij deze aflevering). Mogelijk werd hij `het klankbord' genoemd vanwege zijn studie theologie en zijn redenaarstalent: een klankbord is de houten hemel boven een spreekgestoelte, bijvoorbeeld een kansel, die zorgt voor een goede akoestiek. Zelf begreep Van Kuffeler de betekenis van deze schuilnaam niet; de naam Van der Merk achtte hij `te personeel', hij was bang dat er zaken aan het licht zouden komen die hij liever verborgen hield. (Kets-Vree, `Onbekende brieven aan Kneppelhout over zijn Studentenschetsen', p. r 5) 1218-i272 Meneeren...op den President-Curator van on ce Leidsche Hoogeschook in de volgende toast volgen de woord- en toespelingen elkaar in een rap tempo op. Klikspaans medestudenten hebben ongetwijfeld een groot aantal referenties aan bekende personen en gebeurtenissen herkend, die latere lezers onherroepelijk ontgaan. Hoewel veel dus onduidelijk blijft, valt er toch een zekere logica in het verhaal te ontdekken. Het `klankbord' gaat zeer associatief te werk; hij sorteert een komisch effect door de meest uiteenlopende elementen aan elkaar te rijgen. Een voorbeeld: in r. i2 5 6-12 57 is sprake van `de holligheden van mijn geperiphraseerd brein'. Dit is te lezen als: de holten van mijn brein dat vol holle frasen zit. `Geperiphraseerd' is dan een nieuwvorming uit `peri' (door en door; vol met) en `phraseur': iemand die holle frasen gebruikt. In het vervolg legt hij hiermee verbindingen: voortbordurend op de holligheden spreekt hij over `de holligheden uwer kiezen' (r. 126o) en aansluitend bij de kiezen noemt hij de tandenstoker waartoe de Jungfrau (r. r 26 3 -1 264) gebruikt kan worden. Waarschijnlijk is ook de vermelding van Paracelsus (r. 1261) aan de passage te koppelen, daar deze bekend stond om zijn holle taalgebruik. 1218 roerpen: helmstok. 1220 steepen jas: niet gevonden. 1220 Irokeqen: naam van een groep Indiaanse stammen in Noord-Amerika, in het gebied ten oosten van de Grote Meren. 3 z7 MINERVA

lezingen gehouden werden. In 1847 (de wetten van 18 3 6 tot 1846 ontbreken)<br />

ving haar `winterseizoen' aan in oktober, de laatste vergaderingen werden in<br />

mei gehouden. (uBL: Archief MNL: Wet voor de Maatschappij van Nederlandsche<br />

letterkunde te Leiden 18 47, art. 5 5 ) Een ander belangrijk genootschap<br />

was de Hollandsche Maatschappij van fraaije Kunsten en Wetenschappen. De<br />

lokale afdelingen beperkten hun bijeenkomsten tot de wintermaanden. (Van<br />

den Berg, `Het literaire genootschapsleven', p. i 5 9 en 177)<br />

1215 van der Merk – alias het klankbord: verwijzing naar Frederik Cornelis van der<br />

Meer van Kuffeler (zie de noot vooraf bij deze aflevering). Mogelijk werd hij<br />

`het klankbord' genoemd vanwege zijn studie theologie en zijn redenaarstalent:<br />

een klankbord is de houten hemel boven een spreekgestoelte, bijvoorbeeld<br />

een kansel, die zorgt voor een goede akoestiek. Zelf begreep Van Kuffeler<br />

de betekenis van deze schuilnaam niet; de naam Van der Merk achtte hij<br />

`te personeel', hij was bang dat er zaken aan het licht zouden komen die hij liever<br />

verborgen hield. (Kets-Vree, `Onbekende brieven aan Kneppelhout over<br />

zijn Studentenschetsen', p. r 5)<br />

1218-i272 Meneeren...op den President-Curator van on ce Leidsche Hoogeschook in de volgende<br />

toast volgen de woord- en toespelingen elkaar in een rap tempo op. Klikspaans<br />

medestudenten hebben ongetwijfeld een groot aantal referenties aan bekende<br />

personen en gebeurtenissen herkend, die latere lezers onherroepelijk ontgaan.<br />

Hoewel veel dus onduidelijk blijft, valt er toch een zekere logica in het verhaal<br />

te ontdekken. Het `klankbord' gaat zeer associatief te werk; hij sorteert een<br />

komisch effect door de meest uitee<strong>nl</strong>opende elementen aan elkaar te rijgen.<br />

Een voorbeeld: in r. i2 5 6-12 57 is sprake van `de holligheden van mijn geperiphraseerd<br />

brein'. Dit is te lezen als: de holten van mijn brein dat vol holle frasen<br />

zit. `Geperiphraseerd' is dan een nieuwvorming uit `peri' (door en door;<br />

vol met) en `phraseur': iemand die holle frasen gebruikt. In het vervolg legt hij<br />

hiermee verbindingen: voortbordurend op de holligheden spreekt hij over `de<br />

holligheden uwer kiezen' (r. 126o) en aansluitend bij de kiezen noemt hij de<br />

tandenstoker waartoe de Jungfrau (r. r 26 3 -1 264) gebruikt kan worden. Waarschij<strong>nl</strong>ijk<br />

is ook de vermelding van Paracelsus (r. 1261) aan de passage te koppelen,<br />

daar deze bekend stond om zijn holle taalgebruik.<br />

1218 roerpen: helmstok.<br />

1220 steepen jas: niet gevonden.<br />

1220 Irokeqen: naam van een groep Indiaanse stammen in Noord-Amerika, in het<br />

gebied ten oosten van de Grote Meren.<br />

3 z7<br />

MINERVA

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!