Download deel 2 - Textualscholarship.nl

Download deel 2 - Textualscholarship.nl Download deel 2 - Textualscholarship.nl

textualscholarship.nl
from textualscholarship.nl More from this publisher
05.05.2013 Views

4.4.1 I VOORWERK MOTTO Greift nur hinein in 's volle Menschenleben...da ist 's interessant: Doe maar een greep in het volle mensenleven! Iedereen leeft het, weinigen kennen het, en waar je het ook beetpakt, daar is het interessant. Klikspaan citeert hier de woorden van de nar uit de proloog `Vorspiel auf dem Theater' uit Faust. Eine Tragaie (I 8o8) van Johann Wolfgang von Goethe. (Goethe, Gedenkausgabe, dl. S , p. i46- 147) 4 .4• 2 VOORBERIGT MOTTO ,% vais mettre mon doigt sur toutes les blessures: Ik zal mijn vinger op alle wonde plekken leggen. Slotregel van het titelloze openingsgedicht van de bundel Il pianto (18 33) van Auguste Barbier. (Barbier, Satires etpoèmes, [p. i42]) den omslag van de laatste aflevering der Studenten-Typen: verwijzing naar het omslag van de aflevering 'Besluit' (gedateerd: 2 5 maarti 84i). 9-10 weder uitgegeven bij afleveringen...op onbepaalde tijden het licht ijende: verwijzing naar een passage op het omslag van de eerste aflevering van Typen (gedateerd: io december '839). Klikspaan schreef daar: Wanneer, door een genoegzaam debiet, deze onderneming blijken van belangstelling vindt bij het algemeen, zal dit werkje, op onbepaalde tijden en bij afleveringen van ongelijken omvang worden vervolgd.' I I-I2 wordt het publiek hier thans voltooid aangeboden: het `Voorberigt' verscheen toen alle twaalf afleveringen van Leven waren gepubliceerd, in de aflevering `Inleiding' (gedateerd: io januari 18 44). Deze aflevering bevatte verder nog de titelpagina, de opdracht, de inhoudsopgave en de `Inleiding'. Bij bundeling werd het later verschenen voorwerk uiteraard voorin geplaatst. 1 3 meer dan vierjaren lang: in december " 8 39 verscheen de eerste aflevering van Typen; de laatste aflevering van Leven (getiteld `Besluit', met daarin `Besluit', `Ophelderingen' en `Drukfouten') kwam uit in maart '844. 16 onbegrijpelijk: buitengewoon. 4 .4. 3 INLEIDING MOTTO Dem Verfasser war aber, als er das Buch schrieb...sehr wenige Leser naben das zvischen den Zeilen herausgelesen: De schrijver was echter, terwijl hij aan het boek werkte, zeer ernstig en weemoedig gestemd, en slechts zeer weinige lezers hebben dat 224 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN

tussen de regels gelezen. Citaat uit het `Vorwort zur zweiten Auflage' in Naturgeschichte des Deutschen Studenten (1842; p. viii) van Plinius der Jiingste (pseudoniem van Oskar Ludwig Bernhard Wolff). Het boek vertoont opmerkelijke overeenkomsten met de Studentenschetsen. Zoals de titel al aangeeft (Naturgeschichte: natuurlijke historie, de verouderde naam voor biologie), biedt het een nauwgezette en realistische beschrijving van het Duitse studentenleven volgens een aan de natuurwetenschappen ontleend ordeningsmodel. 3-4 Weerga's! al boo vroeg op 'tpad/Door oiqe Academiestad: waarschijnlijk een geïmproviseerd rijmpje en geen citaat. S auctorauctoris: iets als: aartsschrijver (letterlijk: schrijver van schrijver). Mogelijk doelt Klikspaan op Nicolaas Beets 0814-1903, vanaf 1833 student theologie te Leiden), die in Typen v wordt opgevoerd als het prototype van de studentauteur. De veronderstelling wordt ondersteund doordat Klikspaan hem in het Engels toespreekt (r. 6: `Shake hands'): als één van de weinigen van zijn tijd kon Beets goed Engels lezen en schrijven. 6 Gaan we 't elfde gange je.• naast de letterlijke betekenis speelt ook een uitdrukking uit de schermkunst mee: `een gangetje gaan met iemand' voor `vechten'. 9 Root: Hendrik Root (i 8oi-i8S 3), kok en pasteibakker. Hij woonde op de Breestraat, wijk 4, nr. 2 71 (nu nr. i70. (GA Leiden: BR en ss) I I En garde: In de aanvalshouding. 12-13 komt [...] te land: komt [...] terecht. zo het hem ook wilde doen: iets als: hem na wilde volgen. 24 Moojapiksteeg: de Mooi Japiksteeg, tussen de Breestraat en de Langebrug. 25 de Quaden:Jaap en Chris Quad, de brave verzamelaars van handschriften, munten en penningen uit Typen vii. 32 vern.... n: verneuken. 4 2 faculteits-Convocatie: behalve algemene convocaties voor alle Leidse studenten, waren er ook bijeenkomsten per faculteit. 44 De Schouwburg speelde niet, het was Dingsdag: de Leidse schouwburg werd in de regel alleen op maandag- en donderdagavond gebruikt voor toneelopvoeringen. (GA Leiden: Repertoires van den Schouwburg i830-1845) 225 INLEIDING

4.4.1<br />

I<br />

VOORWERK<br />

MOTTO Greift nur hinein in 's volle Mensche<strong>nl</strong>eben...da ist 's interessant: Doe maar een greep<br />

in het volle mense<strong>nl</strong>even! Iedereen leeft het, weinigen kennen het, en waar je<br />

het ook beetpakt, daar is het interessant. Klikspaan citeert hier de woorden<br />

van de nar uit de proloog `Vorspiel auf dem Theater' uit Faust. Eine Tragaie<br />

(I 8o8) van Johann Wolfgang von Goethe. (Goethe, Gedenkausgabe, dl. S , p. i46-<br />

147)<br />

4 .4• 2<br />

VOORBERIGT<br />

MOTTO ,% vais mettre mon doigt sur toutes les blessures: Ik zal mijn vinger op alle wonde plekken<br />

leggen. Slotregel van het titelloze openingsgedicht van de bundel Il pianto<br />

(18 33) van Auguste Barbier. (Barbier, Satires etpoèmes, [p. i42])<br />

den omslag van de laatste aflevering der Studenten-Typen: verwijzing naar het omslag<br />

van de aflevering 'Besluit' (gedateerd: 2 5 maarti 84i).<br />

9-10 weder uitgegeven bij afleveringen...op onbepaalde tijden het licht ijende: verwijzing naar<br />

een passage op het omslag van de eerste aflevering van Typen (gedateerd: io<br />

december '839). Klikspaan schreef daar: Wanneer, door een genoegzaam debiet,<br />

deze onderneming blijken van belangstelling vindt bij het algemeen, zal dit<br />

werkje, op onbepaalde tijden en bij afleveringen van ongelijken omvang worden<br />

vervolgd.'<br />

I I-I2<br />

wordt het publiek hier thans voltooid aangeboden: het `Voorberigt' verscheen toen alle<br />

twaalf afleveringen van Leven waren gepubliceerd, in de aflevering `I<strong>nl</strong>eiding'<br />

(gedateerd: io januari 18 44). Deze aflevering bevatte verder nog de titelpagina,<br />

de opdracht, de inhoudsopgave en de `I<strong>nl</strong>eiding'. Bij bundeling werd het<br />

later verschenen voorwerk uiteraard voorin geplaatst.<br />

1 3 meer dan vierjaren lang: in december " 8 39 verscheen de eerste aflevering van Typen;<br />

de laatste aflevering van Leven (getiteld `Besluit', met daarin `Besluit', `Ophelderingen'<br />

en `Drukfouten') kwam uit in maart '844.<br />

16 onbegrijpelijk: buitengewoon.<br />

4 .4. 3<br />

INLEIDING<br />

MOTTO Dem Verfasser war aber, als er das Buch schrieb...sehr wenige Leser naben das zvischen<br />

den Zeilen herausgelesen: De schrijver was echter, terwijl hij aan het boek werkte,<br />

zeer ernstig en weemoedig gestemd, en slechts zeer weinige lezers hebben dat<br />

224 ANNOTATIES: STUDENTENLEVEN

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!