Download deel 2 - Textualscholarship.nl

4 . 3 .1 3
X. DE STUDENT BUITEN DE ACADEMIESTAD
VOORAF Delen van deze schets zijn geschreven door Samuel Constant Snellen van Vollenhoven
(r 8 I 6-z 880), vanaf r 834 student in de rechten te Leiden. (Dyserinck,
Studentenleven in de literatuur, p. 49- 5 1 en S 4- 5 5 ; Ophelderingen, 217-220) Het betreft
het begin van de schets (waarschijnlijk tot en met r. 4 3), de beide versjes
(r. 186-203 en r. 207-244/247-276) en het afsluitende deel, waarschijnlijk vanaf
r. 286.
MOTTO Intra mums peccatur, et extra: zowel binnen als buiten de muren wordt gezondigd.
Citaat uit Horatius, Epictulae r, ii, 16.
zo Tantaliden: legendarische afstammelingen van Tantalus, zoon van Zeus; hier
waarschijnlijk in algemene zin gebruikt voor mythische helden.
1 4 klapdutters: de stad werd 's nachts bewaakt door klapwakers, die zo werden
genoemd naar de ratelende klap waarmee zij om het uur hun aanwezigheid
kenbaar maakten en waarmee zij bij onraad of ongeregeldheden alarm konden
slaan. Uit een politierapport van 1842 komt naar voren dat de wachters
vanwege oververmoeidheid slecht functioneerden. Zij werden zo slecht betaald
dat ze genoodzaakt waren ook overdag een beroep uit te oefenen. Daardoor
waren ze 's nachts `te afgemat, te vermoeid, te slaperig' om hun werk naar
behoren te doen. Ze liepen snel hun ronde, riepen het uur af, om vervolgens
weer uit te rusten in hun wachthuizen. (GA Leiden: Secretarie-archief r 81 6i
851: Notulen B&W, 7 april 1842: bijlage 75)
15
2I -22
24-25
Tunasis: [tupteis]: jij slaat.
En de pet -Kegt coquet - Op één oor, -Zwiert de breede straten door: niet gevonden.
welk een schitterende Oreool! boo als van der Hoop in ene grap tegen van Speyk schrijft.•
Klikspaan verwijst in de Ophelderingen, 146-1 5 1 naar `Van Speyk, eene winter-fantazy'
(1840) van Adriaan van der Hoop jr., een lofzang op de Nederlandse
marineofficier Jan Carel Josephus van Speyk (1802-18 3 1) en diens heldenrol
tijdens de Belgische Opstand. In de geciteerde regels stelt Van Speyk
zich voor hoe hij vereerd zal worden: `Daar ziet hij – maar met ernstige oogen,
(?)/'t Hoofd met een Oreool omkranst, [...]'. Het vraagteken na `ernstige oogen'
en de cursivering van `OreooP zijn van de hand van Klikspaan en waarschijnlijk
spreekt hij van een `grap tegen van Speyk' vanwege het hier geponeerde
droombeeld van Van Speyk als heilige: Van der Hoop tooit de strijder tegen
het katholieke zuiden met een bij uitstek katholiek symbool. (Van der Hoop
jr., Gedichten, [dl. 2], p. 8 r)
IóI DE STUDENT BUITEN DE ACADEMIESTAD