Download deel 2 - Textualscholarship.nl

Kneppelhout combineerde dus individuele eigenschappen en gedragingen van
mensen uit zijn directe omgeving tot nieuwe, fictieve personages. Ingewijde
lezers – en dat waren Kneppelhouts medestudenten, het publiek waar hij zich
in eerste instantie op richtte –zullen veel van die samenstellende delen herkend
hebben, af op basis van eigen ervaringen Of van horen zeggen. Voor
hen hadden dus ook de protagonisten en, zoals hierna nog zal blijken, de situaties
waarin dezen ten tonele werden gevoerd, een hoog realiteitsgehalte. Voor
latere lezers ligt dat uiteraard anders, maar soms geeft bronnenonderzoek ook
hen een kijkje achter de schermen. Een voorbeeld.7
In `De hoveling' (Tljpen Ix, gedateerd 31 oktober r 840) speelt een zekere
Petrus Marinus Schol, hoogleraar rechten, een belangrijke rol. Op een barre
winteravond zit hij in zijn studeerkamer. Buiten passeert een troep dronken
studenten. Ze blijven staan voor Schols huis, zingen scabreuze liedjes, schelden
Schol uit voor dronkelap en gooien tenslotte met sneeuwballen de ruiten
kapot. Toen deze schets uitkwam, dachten de studenten – aldus een latere en
cryptisch geformuleerde mededeling van Alexander Ver Huell, de illustrator
van de Studentenschetsen –onmiddellijk dat Cornelis Jacobus van Assen (1788-
I 85 9 ; hoogleraar rechten te Leiden van r 8zi tot r 85 8) model had gestaan voor
Schol. 8 Het incident op zich zal hen evenmin onbekend zijn voorgekomen. In
de winter van r 835 was Van Assen namelijk het slachtoffer van een soortgelijke
rel geweest. Medicijnenstudent Jan Bastraan Molewater berichtte zijn
ouders op I 9 december r 835:
Wij beleven hier dezer dagen aan onze Academie woelige dagen. Er is eene groote vete
hangende tusschen het corps studenten en Prof v. Assen, die misschien ernstige gevolgen
hebben kan, de laatste ten minsten spreekt van het neerleggen van zijn Hoogleeraarschap.9
De latere liberale voorman Johan Rudolf Thorbecke, toen nog een collega van
Van Assen, sneed de kwestie twee dagen later eveneens aan in een van zijn
brieven:
Er is hier, voorleden week, rumor in casaeweest. g Eenige g jonge l g lieden, ^van eene partij p l
komende, hebben het aardig gggevonden,
in een aantal huizen, onder andere bij bij lnmijlle co -
ga Van Assen, ^ de kaarsen uit de lantarens weg g te halen. Van Assen heeft, zonder de daders
te kennen, het feit dadelijk aangegeven, waaro p^ den volgenden g ochtend, ^ 5 studenten,
onder criminelereventie P gevat ^g zijn. l Vervolgens g zijn bij bijVan Assen eenige gg ruiten e1 esla in -
g en ^en andere baldadighedengepleegd. g
I °
7 Meergevallen gevallen in de annotaties bij 1 de betreffende afleveringen, g met name in de noten `Vooraf', en in mij 1 arti-
kel `Onbekende brieven aan Kne ppeihout over zijn l Studentenschetsen'.
8 Zie hiervoor de noot `Vooraf' bij l Ten ix, `De hoveling'.
Typen ^ g
9 GA Rotterdam: Archief Molewater en Rose, 5 5.
10 Thorbecke aan A.G.A. van Rappard, pP as december 18 3 5; in: Thorbecke, Briefwisseling, dl. z, p. 3 6o.
8 INLEIDING