Download deel 2 - Textualscholarship.nl

I. DE WERELD VAN KLIKSPAAN
`I heb uwe w typen onlangs o Y Hazenberg e Breedestraat es at te Leyden e Y e in een ee deel e
gebondento met e asse Ye
voorafspraak en opdragt r gezien,' zien' c schreef r Frederik e e
vanCornelis va der e M Meer e e vvan a Ku e er in een brief e van v a S 6 i 84 I aaan
a z" l n
voo r mli a e s studievriend t u evriKn e Johannes e e out 8 1- 18 4 8 november n m r
I 88 S . En E hij vervolgde: ve vo e.
5
Ik had ze wel kunnen koopen, p ^ het spyt pY my Y [dat] ik het niet gedaan g heb, ^ want nu b.v.
ik ze g aarne eens hebben , om het m Yriorama
onzer studenten dwaasheden eens au coin
de ma fenêtre te laten voorbytrekken Y (daar toch was men het meest gelukkig, g ga waar men
het meest geleefd h ee f t. i
Van Kuffeler doelde op de bundel Studenten- Typen, die Kneppelhout, alias
Klikspaan, kort daarvoor had voltooid. Het woord `myriorama' – een optisch
toestel waarbij landschapsbeelden tot steeds nieuwe gezichten worden samengesteld
– was goed gekozen. Met zijn verwijzing naar een van de vele voorlopers
van de fotografie plaatste Van Kuffeler de Studenten-Typen binnen de context
van het negentiende-eeuwse realisme, dat ernaar streefde de werkelijkheid
in woord en beeld zo exact mogelijk weer te geven. Kneppelhout had, in
twaalf losse afleveringen (verschenen tussen december 1839 en mei 1841), het
dagelijks leven van de Leidse student anno i830-1840 beschreven. In elke aflevering
stond een bepaald `type' centraal, zoals de arrogante Diplomaat, de
nachtbrakende Aflegger of de kruiperige Hoveling. Het vervolgdeel, Studentenleven
(eveneens twaalf afleveringen, verschenen tussen augustus 1841 en februari
1844), is geschreven rond belangrijke Leidse instellingen (de studentensociëteit,
het Academiegebouw of de schouwburg) en momenten in het studentenbestaan
(een kroegjool, het examen of een dispuutsreisje). De studenten en
hun bijloop (verschenen tussen december 1840 en maart 1844) tenslotte was
opgezet rond personen uit de omgeving van de studenten, zoals de pedel en
de hospes en hospita. Dit plan kwam niet tot voltooiing: uiteindelijk verschenen
er vier, nogal heterogene afleveringen, plus een aantal bijlagen.
De Studentenschetsen, zoals de drie delen tezamen worden genoemd, beschrijven
een in meerdere opzichten roerige periode. Het zijn de jaren van de
Belgische Opstand (r 83o- 1 839) en de Tiendaagse Veldtocht (2-I 2 augustus
I8 3 1), waaraan Leidse studenten, verenigd in het Corps Vrijwillige Jagers, een
actief aandeel hadden. Het zijn ook de jaren van het debat over het classicisme
en de romantiek. Kneppelhout en een kleine groep vrienden (onder wie
Nicolaas Beets, Johannes Petrus Hasebroek en Bernard Gewin) dweepten met
buitenlandse romantici als Victor Hugo, Byron en Goethe, maar stonden met
hun voorkeur grotendeels alleen. En tenslotte vond er binnen de studenten-
I De brieven van Van der Meer van Kuffeler aan Kneppelhout pp zijn eigendom g van Capt. p F. de Bloc q van Kuffeler
(Saffron ^Stihti
Walden, Engeland); de transcri ^ties zijn gemaakt g naar fotokopieën p ^(Stichting g Kneppelhout, pP ihout Doetin-
chem).
INLEIDING