Onderwysersgids - The Thunderbolt Kids
Onderwysersgids - The Thunderbolt Kids Onderwysersgids - The Thunderbolt Kids
Sak die opgeloste stof uit? Kan die mengsel geskei word deur filtrasie? Kan die mengsel deur verdamping geskei word? SLEUTELBEGRIPPE Nee Ja Nee Ja Ja Nee • 'n Oplossing is 'n spesiale soort mengsel. Soos alle mengsels bestaan dit uit twee (of meer) stowwe wat vermeng is. • 'n Oplossing bestaan uit 'n oplosmiddel (soos water) waarin een of meer opgeloste stowwe opgelos is. • In 'n oplossing lyk dit asof die opgeloste stof in die water verdwyn het. Dit is omdat die deeltjies van die opgeloste stof en die oplosmiddel baie goed vermeng raak. • Daar is baie soorte oplossings, maar die bekendstes is mengsels van 'n vaste stof en 'n vloeistof, soos suiker en water. • Nie alle stowwe los in water op nie. Die stowwe wat oplos word oplosbare stowwe genoem; dié wat nie oplos nie word nie-oplosbare stowwe genoem. • Oplossings kan nie geskei word deur sifting, filtrering, handskeiding, of afsetting en dekantering nie. Dit is omdat die opgeloste stof se deeltjies tussen dié van die oplosmiddel verstrooi is. • Oplossings kan geskei word deur dit te verhit sodat die oplosmiddel verdamp. Die droë opgeloste stof sal agterbly. • Wanneer ons soveel opgeloste stof in die oplosmiddel opgelos het dat geen meer opgeloste stof kan oplos nie, sê ons dat die oplossing versadig is. 154 Materie en Stowwe
HERSIENING In die aktiwiteit Oplosbaar of onoplosbaar? het ons 'n paar stowwe ondersoek, en gevind dat sand onoplosbaar is in water. In dieselfde aktiwiteit het ons gevind dat suiker oplosbaar is in water. 1. Kan jy onthou hoe om sand en water te skei? (Leidraad: Kyk na die aktiwiteit Die meng van 'n vaste stof en 'n vloeistof.) Skryf dit hieronder neer. In die aktiwiteit “Die vermenging van 'n vaste stof en 'n vloeistof” het ons gesien dat 'n mengsel van sand en water geskei kan word deur die mengsel deur 'n papierhanddoek te gooi. 2. In die prent hieronder word 'n mengsel van sand en water deur 'n filter gegooi. Wat word hierdie proses genoem? Filtrering/filtrasie. 3. Hoekom bly die sandkorrels op die filtreerpapier agter, maar gaan die water daardeur? Die sandkorrels is te groot om deur die papier te gaan. Die waterdeeltjies is baie klein en kan maklik deur die filtreerpapier gaan. Hoofstuk 3. Oplossings is spesiale mengsels 155
- Page 112 and 113: 1 Vaste stowwe, vloeistowwe en gass
- Page 114 and 115: BESOEK Die deeltjies van materie (v
- Page 116 and 117: Die deeltjies in 'n gas. AKTIWITEIT
- Page 118 and 119: BESOEK Vaste stof-, voleistof, en g
- Page 120 and 121: AKTIWITEIT: Die 3toestande van mate
- Page 122 and 123: 1. Kyk na hoe die deeltjies in elke
- Page 124 and 125: verskillende toestande, naamlik vas
- Page 126 and 127: 3. Hoe is die deeltjies in 'n vaste
- Page 128 and 129: 2 Mengsels 120 SLEUTELVRAE • Wat
- Page 130 and 131: Die maak van mengsels Eerste gaan o
- Page 132 and 133: INSTRUKSIES (deel 3) ONDERWYSERSNOT
- Page 134 and 135: 6. Dink jy dit sal moontlik wees om
- Page 136 and 137: ONDERWYSERSNOTA Die regte rede is d
- Page 138 and 139: Dit is moontlik om materiale in bai
- Page 140 and 141: 3 Oplossings is spesiale mengsels 1
- Page 142 and 143: Wanneer is 'n mengsel 'n oplossing?
- Page 144 and 145: asyn X VRAE kopersulfaat X 1. Watte
- Page 146 and 147: Mengsel Suiker en water Ja Sout en
- Page 148 and 149: INSTRUKSIES 1. Kyk na die kopersulf
- Page 150 and 151: ONDERWYSERSNOTA In die video oor "H
- Page 152 and 153: In die vorige hoofstuk het ons gesi
- Page 154 and 155: METODE 1. Gooi 'n klein hoeveelheid
- Page 156 and 157: VRAE Verbeel jou nou dat jy nog 3te
- Page 158 and 159: AKTIWITEIT: Die maak van suikerkris
- Page 160 and 161: BESOEK Kopersulfaatkristal se tydsv
- Page 164 and 165: 4. Wat word die mengsel van suiker
- Page 166 and 167: 4 Oplossing 158 SLEUTELVRAE • Wat
- Page 168 and 169: INSTRUKSIES (deel 2) Onthou jy die
- Page 170 and 171: eksperiment om te vergelyk hoe vinn
- Page 172 and 173: ONDERSOEK: Los sout vinniger in war
- Page 174 and 175: RESULTATE Die eek van temperatuur o
- Page 176 and 177: • stophorlosie METODE 1. Meet die
- Page 178 and 179: ONDERWYSERSNOTA Hierdie is 'n gelee
- Page 180 and 181: 1. Plaas 'n teelepel sout in elkeen
- Page 182 and 183: SLEUTELBEGRIPPE • Die tyd wat dit
- Page 184 and 185: 5 Mengsels en waterhulpbronne BESOE
- Page 186 and 187: VRAE 'n Oliestorting. 1. Kyk na die
- Page 188 and 189: BESOEK Vleilande in Suid-Afrika. go
- Page 190 and 191: Drie unieke eienskappe van vleiland
- Page 192 and 193: Opstelling vir die dreineringsekspe
- Page 194 and 195: ONDERWYSERSNOTA Voordat die volgend
- Page 196 and 197: SLEUTELBEGRIPPE • Skoon water is
- Page 198 and 199: • krap • salamander • eend F
- Page 200 and 201: 6 Prosesse om die water te suiwer 1
- Page 202 and 203: Hoe kan water skoongemaak word? Ver
- Page 204 and 205: VRAE 1. Wat let jy op oor die binne
- Page 206 and 207: ONDERWYSERSNOTA M staan vir Maak. W
- Page 208 and 209: 1. Watter tipe filter gaan jy ontwe
- Page 210 and 211: Suid-Afrikaanse munisipale water is
Sak die opgeloste<br />
stof uit?<br />
Kan die mengsel<br />
geskei word deur<br />
filtrasie?<br />
Kan die mengsel<br />
deur verdamping<br />
geskei word?<br />
SLEUTELBEGRIPPE<br />
Nee Ja<br />
Nee Ja<br />
Ja Nee<br />
• 'n Oplossing is 'n spesiale soort mengsel. Soos alle<br />
mengsels bestaan dit uit twee (of meer) stowwe wat<br />
vermeng is.<br />
• 'n Oplossing bestaan uit 'n oplosmiddel (soos water) waarin<br />
een of meer opgeloste stowwe opgelos is.<br />
• In 'n oplossing lyk dit asof die opgeloste stof in die water<br />
verdwyn het. Dit is omdat die deeltjies van die opgeloste<br />
stof en die oplosmiddel baie goed vermeng raak.<br />
• Daar is baie soorte oplossings, maar die bekendstes is<br />
mengsels van 'n vaste stof en 'n vloeistof, soos suiker en<br />
water.<br />
• Nie alle stowwe los in water op nie. Die stowwe wat oplos<br />
word oplosbare stowwe genoem; dié wat nie oplos nie word<br />
nie-oplosbare stowwe genoem.<br />
• Oplossings kan nie geskei word deur sifting, filtrering,<br />
handskeiding, of afsetting en dekantering nie. Dit is<br />
omdat die opgeloste stof se deeltjies tussen dié van die<br />
oplosmiddel verstrooi is.<br />
• Oplossings kan geskei word deur dit te verhit sodat die<br />
oplosmiddel verdamp. Die droë opgeloste stof sal agterbly.<br />
• Wanneer ons soveel opgeloste stof in die oplosmiddel<br />
opgelos het dat geen meer opgeloste stof kan oplos nie,<br />
sê ons dat die oplossing versadig is.<br />
154 Materie en Stowwe
Change language