Onderwysersgids - The Thunderbolt Kids
Onderwysersgids - The Thunderbolt Kids Onderwysersgids - The Thunderbolt Kids
1 Vaste stowwe, vloeistowwe en gasse 104 SLEUTELVRAE • Hoe is die 3 toestande van materie verskillend van mekaar? • Hoe kan ons prente van die 3toestande van materie teken wat wys hoe die deeltjies (partikels) in die materie hulle gedra? • Wanneer materie vanaf een toestand na 'n ander verander, verander die deeltjies self, of net hulle gedrag? • Wat is nodig om materie vanuit een toestand na 'n ander en weer terug te verander? 1.1 Rangskikking van deeltjies ONDERWYSERSNOTA In CAPS word daar slegs 1.75 uur voorgeskryf vir hierdie afdeling en dit is nogal min. Indien unie tyd vir al die aktiwiteite het nie, kan u die derde aktiwiteit oor die toestand van water uitlaat. Ons het geleer dat materie in 3toestande kan bestaan: vaste stowwe, vloeistowwe en gasse. Al die materiale rondom ons is in een of meer van hierdie toestande • Vastestowwe behou hulle vorm. • Vloeistowwe vloei en neem die vorm van hul houer aan. Hulle vul die houer op van die onderkant af tot by 'n sekere vlak. Hulle neem 'n vaste hoeveelheid spasie in die houer op. • Gasse vloei ook en neem die vorm van hul houer op. Hulle vul altyd die hele spasie in die houer op, en sal ontsnap as die houer oop is.
Ons weet wanneer ons 'n vaste stof of 'n vloeistof het. Ons kan nie normaalweg gasse sien nie. Ons kan steeds toets of gasse teenwoordig is deur hulle gevolge waar te neem. Hoekom behou vaste stowwe hulle vorm, maar vloei gasse weg? Hoekom bly 'n vloeistof binne 'n oop houer (tensy dit uitgegooi word), maar ontsnap 'n gas? Ons moet diep binne-in elke toestand kyk om antwoorde op hierdie vrae te kry. Ons sal ons verbeeldings moet gebruik soos nog nooit vantevore nie! Het jy geweet dat alle materie eintlik bestaan uit baie klein deeltjies? Hierdie deeltjies word atome en molekules genoem, en ons sal baie later eers van hulle leer. Vir nou gaan ons die term deeltjies gebruik om die kleinste ”boublokke” waarvan materie gemaak is, te beskryf. Die deeltjies waaruit materie bestaan is baie, baie klein. Baie, baie kleiner as 'n klein sandkorrel. Baie, baie kleiner selfs as 'n spikkeltjie stof! Het jy enige idee hoe klein dit is? Hmmm, dit is nogal moeilik om voor te stel. Ek is nie seker nie. Dit is moeilik om jou dit in te dink, is dit nie Tom? Die meeste mense vind dit baie moeilik om hieroor te dink, so moet jou nie bekommer nie, ons sal baie stadig daardeur werk. Die deeltjies waaruit materie gemaak is, is veels te klein om met die blote oog te sien. Hulle is selfs te klein om met 'n sterk mikroskoop te sien. So hoe weet ons dat hulle bestaan? Hoofstuk 1. Vastestowwe, vloeistowwe en gasse 105
- Page 61 and 62: AKTIWITEIT: Watter siektes of simpt
- Page 63 and 64: HERSIENING 1. Wat verstaan jy onder
- Page 65 and 66: ons sê ons pekel die vleis. In Sui
- Page 67 and 68: 1. Iets waarin julle water kan skep
- Page 69 and 70: VRAE 1. Daar is verskeie redes waar
- Page 71 and 72: AKTIWITEIT: Beskrywing van geproses
- Page 73 and 74: óórgeprosesseer word. VRAE Skryf
- Page 75 and 76: 4.2 Hoe word voedsel geprosesseer?
- Page 77 and 78: Polonie is hoogs geprosesseerde voe
- Page 79 and 80: • gebruik van sout en speserye om
- Page 81 and 82: AKTIWITEIT: Vergelyking tussen trad
- Page 83 and 84: AKTIWITEIT: Voedselprosesseringspro
- Page 85 and 86: Verwysing en bronnelys Algemene ind
- Page 87 and 88: • Verskillende metodes word gebru
- Page 89 and 90: 9. Vergelyk die voedselverwerkingsm
- Page 91 and 92: 5.1 Verskillende ekosisteme 'n Ekos
- Page 93 and 94: Sneeubedekte berge: minimale lewe -
- Page 95 and 96: 'n Gesonde ekosisteem is een waarin
- Page 97 and 98: In hierdie mensgemaakte woud is daa
- Page 99 and 100: VRAE Wat noem jy menslike herbivore
- Page 101 and 102: VRAE 1. Bestudeer die voedselweb en
- Page 103 and 104: MATERIAAL • 8 stokke • tou (omt
- Page 105 and 106: 9. Wat is die aantal organismes per
- Page 107 and 108: HERSIENING 1. Gee 'n definisie vir
- Page 109: Hoofstuk 5. Ekosisteme en voedselwe
- Page 114 and 115: BESOEK Die deeltjies van materie (v
- Page 116 and 117: Die deeltjies in 'n gas. AKTIWITEIT
- Page 118 and 119: BESOEK Vaste stof-, voleistof, en g
- Page 120 and 121: AKTIWITEIT: Die 3toestande van mate
- Page 122 and 123: 1. Kyk na hoe die deeltjies in elke
- Page 124 and 125: verskillende toestande, naamlik vas
- Page 126 and 127: 3. Hoe is die deeltjies in 'n vaste
- Page 128 and 129: 2 Mengsels 120 SLEUTELVRAE • Wat
- Page 130 and 131: Die maak van mengsels Eerste gaan o
- Page 132 and 133: INSTRUKSIES (deel 3) ONDERWYSERSNOT
- Page 134 and 135: 6. Dink jy dit sal moontlik wees om
- Page 136 and 137: ONDERWYSERSNOTA Die regte rede is d
- Page 138 and 139: Dit is moontlik om materiale in bai
- Page 140 and 141: 3 Oplossings is spesiale mengsels 1
- Page 142 and 143: Wanneer is 'n mengsel 'n oplossing?
- Page 144 and 145: asyn X VRAE kopersulfaat X 1. Watte
- Page 146 and 147: Mengsel Suiker en water Ja Sout en
- Page 148 and 149: INSTRUKSIES 1. Kyk na die kopersulf
- Page 150 and 151: ONDERWYSERSNOTA In die video oor "H
- Page 152 and 153: In die vorige hoofstuk het ons gesi
- Page 154 and 155: METODE 1. Gooi 'n klein hoeveelheid
- Page 156 and 157: VRAE Verbeel jou nou dat jy nog 3te
- Page 158 and 159: AKTIWITEIT: Die maak van suikerkris
- Page 160 and 161: BESOEK Kopersulfaatkristal se tydsv
Ons weet wanneer ons 'n vaste stof of 'n vloeistof het. Ons kan nie<br />
normaalweg gasse sien nie. Ons kan steeds toets of gasse<br />
teenwoordig is deur hulle gevolge waar te neem.<br />
Hoekom behou vaste stowwe hulle vorm, maar vloei gasse weg?<br />
Hoekom bly 'n vloeistof binne 'n oop houer (tensy dit uitgegooi<br />
word), maar ontsnap 'n gas?<br />
Ons moet diep binne-in elke toestand kyk om antwoorde op<br />
hierdie vrae te kry. Ons sal ons verbeeldings moet gebruik soos<br />
nog nooit vantevore nie!<br />
Het jy geweet dat alle materie eintlik bestaan uit baie klein<br />
deeltjies? Hierdie deeltjies word atome en molekules genoem, en<br />
ons sal baie later eers van hulle leer. Vir nou gaan ons die term<br />
deeltjies gebruik om die kleinste ”boublokke” waarvan materie<br />
gemaak is, te beskryf.<br />
Die deeltjies waaruit materie bestaan is baie, baie klein. Baie, baie<br />
kleiner as 'n klein sandkorrel. Baie, baie kleiner selfs as 'n spikkeltjie<br />
stof! Het jy enige idee hoe klein dit is?<br />
Hmmm, dit is nogal moeilik om voor te stel. Ek is nie seker<br />
nie.<br />
Dit is moeilik om jou dit in te dink, is dit nie Tom? Die meeste mense<br />
vind dit baie moeilik om hieroor te dink, so moet jou nie bekommer<br />
nie, ons sal baie stadig daardeur werk.<br />
Die deeltjies waaruit materie gemaak is, is veels te klein om met<br />
die blote oog te sien. Hulle is selfs te klein om met 'n sterk<br />
mikroskoop te sien. So hoe weet ons dat hulle bestaan?<br />
Hoofstuk 1. Vastestowwe, vloeistowwe en gasse<br />
105
Change language