BHV bij ongevallen met giftige stoffen - Nibhv
BHV bij ongevallen met giftige stoffen - Nibhv
BHV bij ongevallen met giftige stoffen - Nibhv
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>BHV</strong> <strong>bij</strong> <strong>ongevallen</strong> <strong>met</strong> <strong>giftige</strong> <strong>stoffen</strong><br />
Ir. Antoinette van Riel<br />
Toxicoloog (ERT)<br />
Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum
Inhoud<br />
• Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum<br />
Activiteiten van het NVIC<br />
• Acute vergiftigingen op het werk<br />
Blootstellingsroutes<br />
Stoffen<br />
Behandeling<br />
• Decontaminatie en<br />
Vergiftigingsrisico voor de hulpverlener
Taken van het NVIC<br />
• 24/7 informatieverstrekking<br />
acute vergiftigingen<br />
2011: 45.670 vragen<br />
• Signalering van trends<br />
• Product Notificatie<br />
• Advisering <strong>bij</strong> <strong>ongevallen</strong><br />
en calamiteiten<br />
030-274 8888<br />
Alleen voor professionals<br />
www.vergiftigingen.info
Wie bellen het NVIC?<br />
3%<br />
4%<br />
9%<br />
10%<br />
12%<br />
2%<br />
2%<br />
2%<br />
56%<br />
Huisarts<br />
Ziekenhuisarts<br />
Spoedeisende hulp<br />
Dierenarts<br />
Overigen<br />
Meldkamer ambulance<br />
Particulier<br />
Sociaal geneeskundige<br />
Apotheker
Product categorieën<br />
11%<br />
7% 7%<br />
5%<br />
48%<br />
5%<br />
5%<br />
12%<br />
3%<br />
4%<br />
3%<br />
2%<br />
Humane geneesmiddelen<br />
Huishoudmiddelen en doe-het-zelfproducten<br />
Vervolgmeldingen<br />
Drank en genotsmiddelen<br />
Planten, paddenstoelen en dieren<br />
Overige<br />
Industrieproducten<br />
Bestrijdingsmiddelen en desinfectantia<br />
Algemene informatie<br />
Cos<strong>met</strong>ica<br />
Speelgoed en hobbymaterialen
Vergiftiging<br />
Contact <strong>met</strong> <strong>giftige</strong> stof<br />
Effect<br />
Lokaal Systemisch<br />
% = ernst mg/kg = ernst
Contactwegen 18-65 jr<br />
• Ingestie 85,3%<br />
• Inhalatie 6,4%<br />
• Oog 4,0%<br />
• Huid 3,3%<br />
• Parenteraal 0,6%<br />
• Overig 0,4%
Vergiftiging op de werkvloer<br />
Voorbeelden van NVIC-meldingen in 2012<br />
• Inhalatie van zinkdampen (<strong>met</strong>aaldampkoorts)<br />
• 4-chloorfenol op de huid<br />
• Methylbromide inhalatie uit zeecontainer<br />
• NaOH en KOH op de huid
Vaak gerapporteerd aan NVIC<br />
Blootstellingsroutes<br />
• Spatten op huid en in ogen<br />
- Handschoenen uit / spatbril niet op<br />
- Morsing<br />
• Inhalatie<br />
- Aanwezigheid gas bekend,<br />
adembescherming niet op<br />
- Onbedoelde uitstoot (lek)
Inhalatie<br />
ZWOLLE – Bij het distributiecentrum van Albert<br />
Heijn aan de Galvaniweg in Zwolle is<br />
vanmorgen groot alarm geslagen wegens<br />
ammoniak ontsnapping. De ammoniak was erg<br />
goed te ruiken in de gehele omgeving. De<br />
politie heeft inmiddels alle wegen afgezet<br />
richting het distributiecentrum.<br />
31 oktober 2005<br />
Het Bilderberg Europa Hotel in<br />
Scheveningen is ontruimd geweest.<br />
Bij werkzaamheden aan het<br />
zwembad was chloorgas<br />
vrijgekomen.<br />
200 gasten werden naar het Kurhaus<br />
gebracht. Drie mensen kregen<br />
ademhalingsproblemen en twee<br />
waren onwel geworden.
Inhalatie<br />
Ernst van de intoxicatie afhankelijk van:<br />
• Concentratie in de lucht<br />
• Duur van de blootstelling<br />
Behandeling<br />
blootstelling beëindigen<br />
bron afsluiten/slachtoffer in frisse lucht brengen<br />
O2 verbruik minimaliseren<br />
Let op:<br />
Pre-existente aandoening(en)<br />
- astma,<br />
-COPD<br />
- cardiale aandoeningen
Acute intoxicatie door inhalatie
Inhalatie: welke stof?<br />
Type 1<br />
Directe reactie, beschadiging slijmvlies bovenste luchtwegen.<br />
Ook slijmvliezen van ogen, neus en keel<br />
bv. chloorgas, zoutzuur, ammoniak, zwaveldioxide<br />
Type 2<br />
Beschadigingen lagere luchtwegen.<br />
Benauwdheidsklachten 8 tot 24 uur na blootstelling.<br />
bv. nitreuze dampen, fosgeen en ozon<br />
Type 3<br />
Geen beschadiging in luchtwegen, wel elders in het lichaam.<br />
bv. koolmonoxide, zwavelwaterstof, cyanidegas<br />
wateroplosbaarheid
Hoestende collega na<br />
inhalatie van chloorgas<br />
Welke vragen stelt u aan het slachtoffer?<br />
1. Wat zijn de klachten?<br />
- prikkende, rode ogen, loopneus<br />
- piepende ademhaling, hoesten, benauwdheid<br />
2. Hoe lang heeft de patiënt de dampen ingeademd?<br />
3. Hoe lang is het nu geleden?<br />
4. Worden de klachten erger of minder erg?<br />
5. Heeft de patiënt onderliggende aandoeningen<br />
aan luchtwegen en/of hart?
Inhalatoire<br />
Blootstelling<br />
Type 1<br />
15/75<br />
Acute blootstelling aan chloorgas in zweminrichtingen<br />
23 maart 2011<br />
Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum<br />
Incidentiecijfers, oorzaken en behandelingsadviezen www.rivm.nl
09-07-2009<br />
Mannen vallen in giertank<br />
EVERDINGEN - Drie mannen zijn in een giertank gevallen.<br />
De mannen moesten <strong>met</strong> spoed naar het ziekenhuis, toen ze bedwelmd raakten in<br />
een giertank. Volgens de arbeidsinspectie is het nog onduidelijk hoe de eerste man<br />
in de giertank is beland. Hij werd onwel toen hij de giertank inspecteerde. De<br />
andere twee wilden hem helpen, maar raakten ook bedwelmd.
Gierputdampen<br />
• Ammoniak (NH3)<br />
type I<br />
• Zwavelwaterstof (H2S)<br />
type III<br />
• Methaan (CH4)<br />
type III
Gierputdampen<br />
Zwavelwaterstof (H2S) type III<br />
Directe effecten<br />
- hoofdpijn, duizeligheid,<br />
- gebrek aan coördinatie en plotselinge collaps<br />
- ademstilstand en coma.<br />
Late effecten<br />
- door ademstilstand en zuurstoftekort<br />
Rotte eieren geur, maar…<br />
verlamming geurzenuw <strong>bij</strong> hogere concentraties<br />
Adembescherming noodzakelijk!
Brand<br />
In de rook een mengsel van <strong>stoffen</strong> die<br />
gezondheidseffecten kunnen veroorzaken volgens de<br />
3 verschillende types<br />
Mate van blootstelling kan sterk variëren <strong>met</strong> positie
Conclusie inhalatie<br />
Wat / waar is de bron?<br />
Denk aan je eigen veiligheid!<br />
1. Snel (15 min) afnemende benauwdheid<br />
- O2 verbruik minimaliseren, thuis observeren<br />
- Bij ontstaan luchtwegklachten -> arts<br />
2. Aanhoudende of verergerende benauwdheid<br />
- Ziekenhuis observatie en behandeling<br />
3. Medisch handelen op grond van symptomen<br />
Altijd mogelijkheid tot raadplegen van het NVIC
Huid- en oogcontact<br />
• Voornamelijk lokale effecten<br />
soms ook systemische absorptie<br />
• Bepalend voor ernst<br />
corrosiviteit van de stof<br />
concentratie van de oplossing<br />
duur van het contact<br />
• Behandeling<br />
spoelen <strong>met</strong> (veel, lauwwarm) water!
Schoonmaakmiddelen - Categorieën<br />
1. Zepen<br />
Irriterend<br />
2. Reinigingsmiddelen pH 4-10<br />
Irriterend, oedeemvorming<br />
3. Reinigingsmiddelen pH >10<br />
Irriterend, oedeemvorming, etsend<br />
4. Corrosiva<br />
Irriterend, oedeemvorming, sterk etsend<br />
logen (gootsteenontstopper, ovenreiniger, NaOH / KOH)<br />
zuren (gootsteenontstopper, ontkalker)<br />
velgenreiniger, gevelreiniger (waterstoffluoride)<br />
handzepen<br />
handafwasmiddelen<br />
shampoo<br />
allesreinigers,<br />
textielwasmiddelen<br />
sanitairreinigers<br />
ovenreinigers<br />
sterke ontvetters<br />
vaatwastabletten (machine)<br />
producten <strong>met</strong> chloor
HF fluorwaterstofzuur<br />
• Producten <strong>met</strong> waterstoffluoride (HF)<br />
velgenreinigers, gevelreinigers, roestverwijderaars<br />
• Lokaal<br />
corrosief, kan vertraagd optreden<br />
• Systemisch<br />
hypocalciëmie > hartritmestoornissen<br />
- na ingestie<br />
- ook na huidblootstelling (>5% huidopp.)<br />
• Behandeling<br />
Spoelen <strong>met</strong> water<br />
Specifiek: calciumgluconaat
HF fluorwaterstof<br />
Toxische contactdermatitis<br />
<strong>met</strong> vertraging!
Huid decontaminatie<br />
• Waarom?<br />
• Wanneer wel, wanneer niet?<br />
• Hoe?<br />
Welke stappen?<br />
25/54
Waarom?<br />
• Huidcontact en absorptie stoppen<br />
• Verspreiding naar de omgeving voorkomen
Wanneer niet?<br />
• Gassen<br />
• CN, CO, Cl 2, ammoniak, H 2S, etc.<br />
• Externe bestraling zonder bes<strong>met</strong>ting<br />
Uitsluitend inwendige bes<strong>met</strong>ting
Wanneer wel?<br />
Vloeistof op de huid<br />
• Aerosol (druppelnevel) op de huid<br />
• Damp op de huid<br />
Vaste stof<br />
• Deeltjes op de huid<br />
• Stof / poeder op de huid<br />
Ook <strong>bij</strong> <strong>stoffen</strong> die<br />
exotherm reageren <strong>met</strong> water!!
Hoe? (1)<br />
Stappen:<br />
• Ontkleden zsm (droge onts<strong>met</strong>ting; 80%)<br />
• Kleding evt. knippen en niet over hoofd<br />
• Voorzichtig!<br />
• Niet wapperen ed.<br />
• Kleding luchtdicht verpakken<br />
• Dubbele plastic zak<br />
• Neus snuiten
Hoe? (2)<br />
• Bes<strong>met</strong> <strong>met</strong> vaste stof? -><br />
• Deeltjes pakken <strong>met</strong> pincet / natte gaasjes<br />
• Gevolgd door:<br />
• Natte decontaminatie:<br />
• Lopend -> zelf douchen <strong>met</strong> assistentie hulpverlener<br />
• Niet lopend -> op brancard door hulpverlener
Natte decontaminatie<br />
• Lauwwarm (ruim) water en zeep<br />
• Spoel weg van ogen, neus, mond<br />
• Haren, nagels, huidplooien extra goed spoelen<br />
• Schone droge kleding aantrekken<br />
• Geen water?<br />
• Droge poeders zoals zand, meel
Maar…<br />
• Eerst stabiliseren!
Risico’s hulpverlener<br />
• Primaire bes<strong>met</strong>ting<br />
Hulpverlener gaat zelf in het brongebied<br />
Slachtoffer kan zichzelf niet uit brongebied brengen<br />
• Secundaire bes<strong>met</strong>ting<br />
Slachtoffer is buiten het brongebied en hulpverlener<br />
wordt bes<strong>met</strong> door contact <strong>met</strong> slachtoffer
Risico’s hulpverleners<br />
Secundaire bes<strong>met</strong>ting<br />
• Slachtoffer = bron<br />
• Dosis-effect blijft van kracht<br />
Uitvoerenden decontaminatie<br />
• Spatwaterdichte kleding + spatscherm/bril<br />
Langdurig contact; overweeg luchtfilter<br />
• Gebruikte kleding/water als bes<strong>met</strong> afvoeren<br />
Na decontaminatie<br />
• Behandeling als normaal
Praktijk voorbeelden<br />
• Metro Tokio<br />
Sarin<br />
• Moord op ex-spion Litvinenko<br />
Polonium-210
Okumura et al.
Symptomen hulpverleners
Polonium-210
Po-210<br />
Functies > 20 mBq/24h:<br />
1 arts<br />
5 verpleegkundigen<br />
1 lab wetenschapper<br />
1 niet bekend
Take home<br />
Secundaire bes<strong>met</strong>ting treedt zelden op<br />
• Zonder extra maatregelen<br />
Symptomen door secundaire bes<strong>met</strong>ting<br />
zijn mild en niet gevaarlijk<br />
Wat kun je zelf doen?<br />
Vermijd direct contact van de stof en van<br />
excreta <strong>met</strong> je huid/mond/neus/ogen
www.vergiftigingen.info
www.vergiftigingen.info
www.vergiftigingen.info
VRAGEN?