05.05.2013 Views

BHV bij ongevallen met giftige stoffen - Nibhv

BHV bij ongevallen met giftige stoffen - Nibhv

BHV bij ongevallen met giftige stoffen - Nibhv

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>BHV</strong> <strong>bij</strong> <strong>ongevallen</strong> <strong>met</strong> <strong>giftige</strong> <strong>stoffen</strong><br />

Ir. Antoinette van Riel<br />

Toxicoloog (ERT)<br />

Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum


Inhoud<br />

• Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum<br />

Activiteiten van het NVIC<br />

• Acute vergiftigingen op het werk<br />

Blootstellingsroutes<br />

Stoffen<br />

Behandeling<br />

• Decontaminatie en<br />

Vergiftigingsrisico voor de hulpverlener


Taken van het NVIC<br />

• 24/7 informatieverstrekking<br />

acute vergiftigingen<br />

2011: 45.670 vragen<br />

• Signalering van trends<br />

• Product Notificatie<br />

• Advisering <strong>bij</strong> <strong>ongevallen</strong><br />

en calamiteiten<br />

030-274 8888<br />

Alleen voor professionals<br />

www.vergiftigingen.info


Wie bellen het NVIC?<br />

3%<br />

4%<br />

9%<br />

10%<br />

12%<br />

2%<br />

2%<br />

2%<br />

56%<br />

Huisarts<br />

Ziekenhuisarts<br />

Spoedeisende hulp<br />

Dierenarts<br />

Overigen<br />

Meldkamer ambulance<br />

Particulier<br />

Sociaal geneeskundige<br />

Apotheker


Product categorieën<br />

11%<br />

7% 7%<br />

5%<br />

48%<br />

5%<br />

5%<br />

12%<br />

3%<br />

4%<br />

3%<br />

2%<br />

Humane geneesmiddelen<br />

Huishoudmiddelen en doe-het-zelfproducten<br />

Vervolgmeldingen<br />

Drank en genotsmiddelen<br />

Planten, paddenstoelen en dieren<br />

Overige<br />

Industrieproducten<br />

Bestrijdingsmiddelen en desinfectantia<br />

Algemene informatie<br />

Cos<strong>met</strong>ica<br />

Speelgoed en hobbymaterialen


Vergiftiging<br />

Contact <strong>met</strong> <strong>giftige</strong> stof<br />

Effect<br />

Lokaal Systemisch<br />

% = ernst mg/kg = ernst


Contactwegen 18-65 jr<br />

• Ingestie 85,3%<br />

• Inhalatie 6,4%<br />

• Oog 4,0%<br />

• Huid 3,3%<br />

• Parenteraal 0,6%<br />

• Overig 0,4%


Vergiftiging op de werkvloer<br />

Voorbeelden van NVIC-meldingen in 2012<br />

• Inhalatie van zinkdampen (<strong>met</strong>aaldampkoorts)<br />

• 4-chloorfenol op de huid<br />

• Methylbromide inhalatie uit zeecontainer<br />

• NaOH en KOH op de huid


Vaak gerapporteerd aan NVIC<br />

Blootstellingsroutes<br />

• Spatten op huid en in ogen<br />

- Handschoenen uit / spatbril niet op<br />

- Morsing<br />

• Inhalatie<br />

- Aanwezigheid gas bekend,<br />

adembescherming niet op<br />

- Onbedoelde uitstoot (lek)


Inhalatie<br />

ZWOLLE – Bij het distributiecentrum van Albert<br />

Heijn aan de Galvaniweg in Zwolle is<br />

vanmorgen groot alarm geslagen wegens<br />

ammoniak ontsnapping. De ammoniak was erg<br />

goed te ruiken in de gehele omgeving. De<br />

politie heeft inmiddels alle wegen afgezet<br />

richting het distributiecentrum.<br />

31 oktober 2005<br />

Het Bilderberg Europa Hotel in<br />

Scheveningen is ontruimd geweest.<br />

Bij werkzaamheden aan het<br />

zwembad was chloorgas<br />

vrijgekomen.<br />

200 gasten werden naar het Kurhaus<br />

gebracht. Drie mensen kregen<br />

ademhalingsproblemen en twee<br />

waren onwel geworden.


Inhalatie<br />

Ernst van de intoxicatie afhankelijk van:<br />

• Concentratie in de lucht<br />

• Duur van de blootstelling<br />

Behandeling<br />

blootstelling beëindigen<br />

bron afsluiten/slachtoffer in frisse lucht brengen<br />

O2 verbruik minimaliseren<br />

Let op:<br />

Pre-existente aandoening(en)<br />

- astma,<br />

-COPD<br />

- cardiale aandoeningen


Acute intoxicatie door inhalatie


Inhalatie: welke stof?<br />

Type 1<br />

Directe reactie, beschadiging slijmvlies bovenste luchtwegen.<br />

Ook slijmvliezen van ogen, neus en keel<br />

bv. chloorgas, zoutzuur, ammoniak, zwaveldioxide<br />

Type 2<br />

Beschadigingen lagere luchtwegen.<br />

Benauwdheidsklachten 8 tot 24 uur na blootstelling.<br />

bv. nitreuze dampen, fosgeen en ozon<br />

Type 3<br />

Geen beschadiging in luchtwegen, wel elders in het lichaam.<br />

bv. koolmonoxide, zwavelwaterstof, cyanidegas<br />

wateroplosbaarheid


Hoestende collega na<br />

inhalatie van chloorgas<br />

Welke vragen stelt u aan het slachtoffer?<br />

1. Wat zijn de klachten?<br />

- prikkende, rode ogen, loopneus<br />

- piepende ademhaling, hoesten, benauwdheid<br />

2. Hoe lang heeft de patiënt de dampen ingeademd?<br />

3. Hoe lang is het nu geleden?<br />

4. Worden de klachten erger of minder erg?<br />

5. Heeft de patiënt onderliggende aandoeningen<br />

aan luchtwegen en/of hart?


Inhalatoire<br />

Blootstelling<br />

Type 1<br />

15/75<br />

Acute blootstelling aan chloorgas in zweminrichtingen<br />

23 maart 2011<br />

Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum<br />

Incidentiecijfers, oorzaken en behandelingsadviezen www.rivm.nl


09-07-2009<br />

Mannen vallen in giertank<br />

EVERDINGEN - Drie mannen zijn in een giertank gevallen.<br />

De mannen moesten <strong>met</strong> spoed naar het ziekenhuis, toen ze bedwelmd raakten in<br />

een giertank. Volgens de arbeidsinspectie is het nog onduidelijk hoe de eerste man<br />

in de giertank is beland. Hij werd onwel toen hij de giertank inspecteerde. De<br />

andere twee wilden hem helpen, maar raakten ook bedwelmd.


Gierputdampen<br />

• Ammoniak (NH3)<br />

type I<br />

• Zwavelwaterstof (H2S)<br />

type III<br />

• Methaan (CH4)<br />

type III


Gierputdampen<br />

Zwavelwaterstof (H2S) type III<br />

Directe effecten<br />

- hoofdpijn, duizeligheid,<br />

- gebrek aan coördinatie en plotselinge collaps<br />

- ademstilstand en coma.<br />

Late effecten<br />

- door ademstilstand en zuurstoftekort<br />

Rotte eieren geur, maar…<br />

verlamming geurzenuw <strong>bij</strong> hogere concentraties<br />

Adembescherming noodzakelijk!


Brand<br />

In de rook een mengsel van <strong>stoffen</strong> die<br />

gezondheidseffecten kunnen veroorzaken volgens de<br />

3 verschillende types<br />

Mate van blootstelling kan sterk variëren <strong>met</strong> positie


Conclusie inhalatie<br />

Wat / waar is de bron?<br />

Denk aan je eigen veiligheid!<br />

1. Snel (15 min) afnemende benauwdheid<br />

- O2 verbruik minimaliseren, thuis observeren<br />

- Bij ontstaan luchtwegklachten -> arts<br />

2. Aanhoudende of verergerende benauwdheid<br />

- Ziekenhuis observatie en behandeling<br />

3. Medisch handelen op grond van symptomen<br />

Altijd mogelijkheid tot raadplegen van het NVIC


Huid- en oogcontact<br />

• Voornamelijk lokale effecten<br />

soms ook systemische absorptie<br />

• Bepalend voor ernst<br />

corrosiviteit van de stof<br />

concentratie van de oplossing<br />

duur van het contact<br />

• Behandeling<br />

spoelen <strong>met</strong> (veel, lauwwarm) water!


Schoonmaakmiddelen - Categorieën<br />

1. Zepen<br />

Irriterend<br />

2. Reinigingsmiddelen pH 4-10<br />

Irriterend, oedeemvorming<br />

3. Reinigingsmiddelen pH >10<br />

Irriterend, oedeemvorming, etsend<br />

4. Corrosiva<br />

Irriterend, oedeemvorming, sterk etsend<br />

logen (gootsteenontstopper, ovenreiniger, NaOH / KOH)<br />

zuren (gootsteenontstopper, ontkalker)<br />

velgenreiniger, gevelreiniger (waterstoffluoride)<br />

handzepen<br />

handafwasmiddelen<br />

shampoo<br />

allesreinigers,<br />

textielwasmiddelen<br />

sanitairreinigers<br />

ovenreinigers<br />

sterke ontvetters<br />

vaatwastabletten (machine)<br />

producten <strong>met</strong> chloor


HF fluorwaterstofzuur<br />

• Producten <strong>met</strong> waterstoffluoride (HF)<br />

velgenreinigers, gevelreinigers, roestverwijderaars<br />

• Lokaal<br />

corrosief, kan vertraagd optreden<br />

• Systemisch<br />

hypocalciëmie > hartritmestoornissen<br />

- na ingestie<br />

- ook na huidblootstelling (>5% huidopp.)<br />

• Behandeling<br />

Spoelen <strong>met</strong> water<br />

Specifiek: calciumgluconaat


HF fluorwaterstof<br />

Toxische contactdermatitis<br />

<strong>met</strong> vertraging!


Huid decontaminatie<br />

• Waarom?<br />

• Wanneer wel, wanneer niet?<br />

• Hoe?<br />

Welke stappen?<br />

25/54


Waarom?<br />

• Huidcontact en absorptie stoppen<br />

• Verspreiding naar de omgeving voorkomen


Wanneer niet?<br />

• Gassen<br />

• CN, CO, Cl 2, ammoniak, H 2S, etc.<br />

• Externe bestraling zonder bes<strong>met</strong>ting<br />

Uitsluitend inwendige bes<strong>met</strong>ting


Wanneer wel?<br />

Vloeistof op de huid<br />

• Aerosol (druppelnevel) op de huid<br />

• Damp op de huid<br />

Vaste stof<br />

• Deeltjes op de huid<br />

• Stof / poeder op de huid<br />

Ook <strong>bij</strong> <strong>stoffen</strong> die<br />

exotherm reageren <strong>met</strong> water!!


Hoe? (1)<br />

Stappen:<br />

• Ontkleden zsm (droge onts<strong>met</strong>ting; 80%)<br />

• Kleding evt. knippen en niet over hoofd<br />

• Voorzichtig!<br />

• Niet wapperen ed.<br />

• Kleding luchtdicht verpakken<br />

• Dubbele plastic zak<br />

• Neus snuiten


Hoe? (2)<br />

• Bes<strong>met</strong> <strong>met</strong> vaste stof? -><br />

• Deeltjes pakken <strong>met</strong> pincet / natte gaasjes<br />

• Gevolgd door:<br />

• Natte decontaminatie:<br />

• Lopend -> zelf douchen <strong>met</strong> assistentie hulpverlener<br />

• Niet lopend -> op brancard door hulpverlener


Natte decontaminatie<br />

• Lauwwarm (ruim) water en zeep<br />

• Spoel weg van ogen, neus, mond<br />

• Haren, nagels, huidplooien extra goed spoelen<br />

• Schone droge kleding aantrekken<br />

• Geen water?<br />

• Droge poeders zoals zand, meel


Maar…<br />

• Eerst stabiliseren!


Risico’s hulpverlener<br />

• Primaire bes<strong>met</strong>ting<br />

Hulpverlener gaat zelf in het brongebied<br />

Slachtoffer kan zichzelf niet uit brongebied brengen<br />

• Secundaire bes<strong>met</strong>ting<br />

Slachtoffer is buiten het brongebied en hulpverlener<br />

wordt bes<strong>met</strong> door contact <strong>met</strong> slachtoffer


Risico’s hulpverleners<br />

Secundaire bes<strong>met</strong>ting<br />

• Slachtoffer = bron<br />

• Dosis-effect blijft van kracht<br />

Uitvoerenden decontaminatie<br />

• Spatwaterdichte kleding + spatscherm/bril<br />

Langdurig contact; overweeg luchtfilter<br />

• Gebruikte kleding/water als bes<strong>met</strong> afvoeren<br />

Na decontaminatie<br />

• Behandeling als normaal


Praktijk voorbeelden<br />

• Metro Tokio<br />

Sarin<br />

• Moord op ex-spion Litvinenko<br />

Polonium-210


Okumura et al.


Symptomen hulpverleners


Polonium-210


Po-210<br />

Functies > 20 mBq/24h:<br />

1 arts<br />

5 verpleegkundigen<br />

1 lab wetenschapper<br />

1 niet bekend


Take home<br />

Secundaire bes<strong>met</strong>ting treedt zelden op<br />

• Zonder extra maatregelen<br />

Symptomen door secundaire bes<strong>met</strong>ting<br />

zijn mild en niet gevaarlijk<br />

Wat kun je zelf doen?<br />

Vermijd direct contact van de stof en van<br />

excreta <strong>met</strong> je huid/mond/neus/ogen


www.vergiftigingen.info


www.vergiftigingen.info


www.vergiftigingen.info


VRAGEN?

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!