OXFAM FAIRTRADE Jaarverslag 2009-2010.pdf - Kauri

Productontwikkeling:
ons assortiment
Waar halen we onze mosterd?
Bij de ontwikkeling van ons assortiment streven we naar een
ideale mix van producten. Die moeten niet alleen interessant
zijn voor de producenten zelf, maar ook aan een marktvraag
beantwoorden: zonder verkoop geen groeimogelijkheden voor
de producent.
We ontwikkelen producten om aan een specifieke vraag van de
markt of een verkoopskanaal te voldoen. Tegelijkertijd stimuleren
we ideeën vanuit het Zuiden: de Zuiddienst van Oxfam-
Wereldwinkels en de afdeling Procurement krijgen suggesties
van producenten en gaan zelf actief op zoek naar interessante
nieuwe producten. Lees ook meer over hoe we onze partners
selecteren (p. 12-13).
Wat verkopen we allemaal?
Dat ons assortiment uitgebreid is, mag een understatement
heten. Grosso modo kunnen we onze producten in vijf categorieën
onderbrengen:
1. Basisingrediënten in de keuken: dit zijn vooral enkelvoudig
afgewerkte producten, zoals olijfolie, specerijen, rijst en
suiker.
2. Voedingsproducten voor dagelijks gebruik: koffie, thee,
chocomelk, sappen, choco, confituren, honing,…
3. Exotische producten: mini-papaja’s, yucachips, chutney,
currysaus, za’atar, couscous, palmharten,…
4. Luxe- en geschenkproducten: rum, pralines, noussines,
wijnen, een bierset,…
5. Tijdelijke producten voor speciale en feestelijke gelegenheden:
sinterklaas- en paasfiguren in chocolade, pralines in een
mooi geschenkdoosje, speciale wijnen,…
Op 30 juni 2010 stond de teller van onze productassortiment
op ruim 200. Naast de producten onder eigen merk ontwikkelen
we ook een veertigtal private labels voor onder andere
EFTA-leden.
Véél aandacht voor bio
Eerlijke handel is niet alleen een economische
ontwikkelingsstrategie maar heeft ook aandacht
voor ecologische aspecten. Daarom is
biolandbouw voor ons een prioriteit. Dat komt
ook tot uiting in ons assortiment.
Biokoffie
Onze oploskoffie werd vervangen door een
bio-oploskoffie. De koffie wordt in Tanzania
verwerkt, in de enige Oost-Afrikaanse fabriek
voor oploskoffie die niet in handen is van
multinationals. Onze producent Kagera Co-
operative Union (KCU), een coöperatie die in 1984 werd
opgericht, is meerderheidsaandeelhouder van de fabriek.
KCU verenigt maar liefst 125 dorpscoöperaties van kleine
koffieboeren, met in totaal zo’n 67000 leden. De boeren
gebruikten traditioneel al weinig pesticiden, maar omschakelen
naar een volledig biogecertificeerde productiewijze kost veel
geld. Met de hulp van eerlijke handel verkregen al meer dan
1000 boeren het gegeerde biocertificaat.
Bio
Europa legt zeer strikte normen op voor biologische
producten. De term ‘bio’ (of ‘biologisch’) en de biolabels
zijn wettelijk beschermd.
De bioproducten van Oxfam Fairtrade worden in het
land van oorsprong gecontroleerd door een lokale of
internationale certificeringsorganisatie. In België werkt
Oxfam Fairtrade samen met BLIK / Integra. Die voert
bij de import in ons land controles uit en gaat na of
de biologische kwaliteit van de producten niet werd
aangetast bij de verwerking, de verpakking of het
transport. Pas na deze controle kent BLIK / Integra
het biolabel toe.
Oxfam Fairtrade stimuleert zijn producenten om zoveel
mogelijk naar bio over te schakelen. De zorg voor
het milieu ligt ons nauw aan het hart. In 2006 droegen
55 Oxfam Fairtradeproducten of 31% van het assortiment
het biogarantielabel. Eind juni 2010 staat de
teller al op 74 bioproducten: bijna 39% van het assortiment.
Nog meer biokoffie
We importeren ook koffie uit Peru, o.a. de
Aymarakoffie die we in 2008 lanceerden.
Van dezelfde coöperatie kopen we onze
nieuwe biologische ‘koffieboontjes met
chocoladejasje’. Cecovasa is een koepel van
acht koffiecoöperaties die samen ongeveer
5000 leden tellen, allen kleine koffieboeren met
Quechua of Aymara roots. Cecovasa besteedt
veel aandacht aan kwaliteit: de organisatie
heeft een eigen koffielaboratorium en doet ook
mee aan koffiewedstrijden.
“Door in te zetten op kwaliteit en specialiteitskoffies wonnen
we reeds verschillende prijzen op internationale wedstrijden.
Zo ondersteunen we het prestige van Peru als opkomend
koffieland, en krijgen we meer toegang tot de internationale
markt voor specialiteitskoffie”. Miguel Paz, commercieel
verantwoordelijke Cecovasa
Biosnoepjes en - snacks
Onze conventionele muntjes maakten
plaats voor een nieuw biologisch muntsnoepje
met biologische rietsuiker uit Paraguay
(zie ook p. 10-11). Ook onze twee
nieuwe fruitrepen zijn biologisch. De ene
reep bevat dadels uit Tunesië, honing uit
Nicaragua en walnoten uit Pakistan. De
dadels importeren we via South Organic,
een kleine Tunesische koepelorganisatie die met de hulp van
eerlijke handel 122 boerenfamilies ondersteunt, en zorgt voor
traditioneel zaaigoed. Dadels zijn basisvoedsel en bovendien
de enige rijkdom die de regio heeft.
De walnoten uit Pakistan helpen vrouwen om een beter leven
op te bouwen: de coöperatie Mountain Fruits is het eerste
fruitverwerkend bedrijf in Pakistan dat meer dan 150 vrouwen
tewerkstelt als seizoensarbeidster. Het is de enige plaats in het
noordelijke gebied waar vrouwen betaald werk vinden.
Met de fairtradepremie kocht Mountain Fruits al een elektriciteitsgenerator,
computer en wateropslagtank aan. Ze zorgt
voor het transport van zand en stenen bij verschillende bouwprojecten
en repareert irrigatiekanalen. Mountain Fruits betaalt
ook de schoolkosten van kinderen uit extreem arme gezinnen.
De tweede fruitreep bevat gedroogde mango's uit
Burkina Faso, honing uit Nicaragua en brazilnoten
uit Bolivië. De coöperatie Coinacapa bestaat uit 320
notenrapers uit het Boliviaanse Amazonegebied.
De organisatie biedt de producenten een betere
toegang tot de markt, zowel lokaal als in het buitenland.
Ze transporteert de noten naar de verwerkingsfabriek,
coördineert de export en zorgt voor
commercialisering. De gedroogde mango’s komen
van Wouol, een organisatie voor plattelandsontwikkeling in
Burkina Faso. Bijna driekwart van de leden zijn vrouwen, die
met de verwerking van de mango’s een eerlijk loon verdienen
en dankzij eerlijke handel met de fiets naar hun werk kunnen
komen.
De honing voor de beide fruitrepen kopen we bij de
Nicaraguaanse coöperatie Cosatin, dat koffieboeren omschoolt
tot imker in de regio’s waar de koffie te weinig opbrengt.
De flora in het gebied is erg geschikt voor honingproductie.
Cosatin helpt de leden aan voordelige leningen.
Biowijn
Van Sagrada Familia in Chili, sinds jaren een vertrouwde
partner, kochten we dit jaar een bio witte
wijn (een Sauvignon Blanc). Sagrada Familia is zo’n
een beetje de Chileense droom: 16 boerenfamilies uit
de streek van Curicó groeiden op korte tijd uit van
druiventelers tot wijnexporteurs. Daardoor vertolken
ze in de streek een voorbeeldfunctie voor andere
boeren. Er zijn vooruitzichten om te groeien naar 50
leden.
Sagrada Familia leed eind februari 2010 zware schade door
een aardbeving, die verschillende huizen verwoestte. Ook de
schade aan de wijngaarden en irrigatiekanalen was groot: zo'n
30 miljoen peso’s (60.000 USD). Wijnvaten braken en 211.000
liter wijn ging verloren, ter waarde van 200.800 euro. Oxfam-
Wereldwinkels, die onze partners opvolgt, schonk 25.000 euro
als gedeeltelijke compensatie voor de verloren wijn en de herstelling
van de wijnvaten, en 5.000 euro aan het sociaal fonds
voor de wijnboeren. Bovendien vroeg Oxfam-Wereldwinkels bij
Alterfin een lening aan van 30.000 euro voor de heropbouw van
de verwoeste huizen en een lening van 150.000 euro als extra
werkkapitaal.
Alleen tijdens de eindejaarsfeesten
Van Sagrada Familia kochten we eveneens een Gran Lautaro
Reserva, speciaal voor de eindejaarsperiode. Ook de Troncos
Viejos (een Merlot) was een eindejaarsproduct. Deze
wijn komt van Consorcio Vinícola de Chile, een vereniging
van vijftig kleine wijnboeren. De meeste kregen
door de landhervorming een eigen stuk grond.
Door zich te verenigen kunnen ze hun ultieme droom
waarmaken: hun zelfgemaakte wijn exporteren. Consorcio
is vrij nieuw als exporteur op de fairtrademarkt.
Maar de motivatie is groot. De boeren onderhouden
goede contacten met hun collega’s van Sagrada Familia,
door wie ze zich laten inspireren. Voor Oxfam
Fairtrade is het versterken van dit soort organisaties
van groot belang.
Rosé voor Black Empowerment
Met een nieuwe rosé deden we het afgelopen jaar
aan ‘Black Economic Empowerment’ in Zuid-Afrika.
We kochten de rosé namelijk van de African Terroir
Wine Farm in de Westkaap. Om het welzijn van haar
22 werknemers te verbeteren, richtte African Terroir
het ‘Mountain View Community Property Association’
op. Momenteel telt Mountain View negen gezinnen,
allemaal permanente arbeiders. Elke arbeider heeft
recht op een gratis woning en is mede-eigenaar van
de wijngaarden. Iedereen heeft toegang tot een fonds
dat medische kosten of de kosten bij overlijden dekt,
en krijgt een opleiding. Het bestuur beslist democratisch over
het gebruik van de fairtradepremie. In 2008 werd de premie gebruikt
om een computercentrum te bouwen, schooluniformen
voor de kinderen te kopen en een kleine vrachtwagen aan te
schaffen.
Van ginder en ook van hier: appelsap
Na sinaasappelsap is appelsap het meest verkochte
sap in België, waarvoor we graag een fairtradevariant
op de markt wilden zien. Ons troebele
appelsap bevat vers geperst sap van appelboeren
uit Haspengouw, gemengd met sap uit concentraat
van Chili. Een mooi voorbeeld van hoe Noord en
Zuid mekaar kunnen aanvullen. Het Chileense
concentraat kopen we van Agromercedes. Dankzij
de landhervormingen die president Frei eind jaren
zestig doorvoerde, hebben de boeren van Agromercedes
wat land verworven. Het producentengroepje (een zestiental
boeren, die zonder uitzondering door de Chileense overheid als
‘kleine boeren’ geklasseerd zijn) levert ons het sapconcentraat,
waarvoor ze van ons drie keer zoveel krijgen als op de lokale
markt. Met de fairtradepremie financiert de groep een project
om onder andere aan ecologische insectenbestrijding te
doen.
Het beste van Noord en Zuid in een flesje:
chocomelk
Vanaf dit voorjaar werken we samen met Inza voor
onze chocomelk. Een uniek project: beide organisaties
zijn coöperaties en ijveren op hun manier voor
een rechtvaardig inkomen voor boeren. Via de coöperatie
Milcobel betaalt Inza haar Belgische boeren
een correcte prijs voor de melk, en Oxfam Fairtrade
koopt suiker en cacao van kleine boeren in het Zuiden, volgens
de principes van eerlijke handel. Inza en Oxfam Fairtrade storten
bovendien een deel van de chocomelkprijs in een speciaal
fonds, waarmee ze jaarlijks een landbouwproject in het Zuiden
zullen ondersteunen.
Marokkaans fruit
Een eerste product uit Marokko en meteen een
project voor en door vrouwen: onze gedroogde
vijgen worden geproduceerd in Bouhouda aan de
voet van het Marokkaanse Rifgebergte. De vrouwencoöperatie
'Source de Bouadel' droogt en exporteert
de vijgen. De coöperatie ontstond uit een
vereniging van ongeveer 120 vrouwen. Voor 2007
gaf de vereniging de vrouwen vooral een kans om
16 | Jaarverslag 2009-2010 Oxfam Fairtrade Jaarverslag 2009-2010 Oxfam Fairtrade | 17