Presentatie vergiftigingen 2

Eerste Hulp bij Vergiftigingen. 

Vergiftigingen 

Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum 

Iris Venster 

& 

Carla van Lier 

oktober/november 2012 

Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum

Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum 

030-2748888 

voor medische professionals 

UMCU 



Onderwerpen presentatie 

• taken van het NVIC 

• wat is een vergiftiging? 

• ingestie 

• blootstellingroutes 

• eerste hulp bij intoxicaties 



Taken van het NVIC 

• 24/7 informatieverstrekking bij acute intoxicaties bij mens en dier 

• signalering van trends 

• advies bij incidenten en calamiteiten 

• www.vergiftigingen.info 

• Geneesmiddelen Herkenning Systeem 

• wetenschappelijk onderzoek 

(patiënten / vrijwilligers) 

• Algemene Preparaten Richtlijn 

• jaaroverzichten 



Advies bij incidenten en calamiteiten 

• Acute hulpverleners 

• GGD: Centrale Post Ambulancevervoer / GAGS 

• Brandweer: adviseur gevaarlijke stoffen 

• Politie 

• Inspectie- en beleidsafdelingen van ministeries 

• (Nederlandse) Voedsel en Waren Autoriteit 

• Inspectie Gezondheidszorg 

• VROM-inspectie 



Incidenten en/of calamiteiten 

Voorbeelden van veel voorkomende kleinere incidenten 

Chloorgas 

Koolmonoxide 

Pepperspray 

Fosfine 

44 kinderen in zwembad 

22 klachten, 10 ter controle naar ziekenhuis 

Defecte ketel waardoor CO in woonhuis 

4 personen hoofdpijn, sufheid, duizeligheid 

Flesje pepperspray leeggespoten in klas 

10 leerlingen klachten 

5 mensen blootgesteld aan fosfine 

hoesten en misselijkheid 



Hoe vaak worden we geraadpleegd? 

45.170 informatie verzoeken in 2011 (telefoon en website) 

55.390 blootstellingen 

121 Informatie verzoeken per 24 uur. 

50000 

45000 

40000 

35000 

30000 

25000 

20000 

15000 

10000 

5000 

0 

Vergiftigingen.info 

Telefoon 

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 



Wie bellen het NVIC ? 

10% 

5% 

2% 

2% 1% 1% 

4% 

4% 

12% 

59% 

Huisarts 

Spoedeisende Hulp 

Dierenarts 

Ziekenhuisarts 

Psychiatrie 

Meldkamer Ambulancezorg 

Particulier 

Overigen 

Apotheker 

Sociaal geneeskundige 



Voor wie worden we gebeld? 

3% 

4% 

37% 

11% 

3% 

5% 

37% 

0 t/m 4 jaar 

5 t/m 12 jaar 

13 t/m 17 jaar 

18 t/m 65 jaar 

> 65 jaar 

Onbekend 

Dier 



Product 

Categorieën 

8% 

4% 

13% 

4% 

4% 

3% 2% 2% 

60% 

Humane geneesmiddelen 

Huishoudmiddelen en doe-het-zelfproducten 

Drank en genotsmiddelen 

Planten, paddenstoelen en dieren 

Overige 

Industrieproducten 

Cosmetica 

Bestrijdingsmiddelen en desinfectantia 

Speelgoed en hobbymaterialen 



Intoxicaties en blootstellingen. 

Acute intoxicaties 

• accidenteel: kinderen, medicatiefouten 

• intentioneel: tentamen suïcide 

Chronische intoxicaties 

• werksituaties 

De dood van Socrates 



Blootstellingsroutes 

• Ingestie 90,5% 

• Inhalatie 4,5% 

• Huid 2,1% 

• Oog 2,3% 

• Parenteraal 0,6% 



Klachten na blootstelling 

Lokale klachten 

• Effecten doen zich alleen voor op de plaats van blootstelling. 

Systemische klachten 

• Door absorptie (opname) van een stof/verbinding kunnen elders in 

het lichaam effecten optreden. 



Wanneer is er sprake van een vergiftiging? 

All Ding’ sind Gift und nichts 

ohn’ Gift 

allein die Dosis macht, 

dass ein Ding kein Gift ist 

Alles is giftig 

de hoeveelheid (dosis) bepaalt het gevaar 

Phillips Aureolus Theophrastus 

Bombastus von Hohenheim 

(Paracelsus) 

1493-1541 



Mate van intoxicatie 

Dosis-effect relatie 

Een inschatting van de ernst 

van de blootstelling op basis 

van het aantal mg van een stof 

per kg lichaamsgewicht 

(mg/kg). 

Eveneens van belang: 

• Leeftijd 

• Therapeutisch gebruik 

• Pre-existente ziekten 



Welke gegevens heeft het NVIC nodig? 

Patiënt 

• leeftijd en geslacht 

• lichaamsgewicht 

Blootstelling 

• naam van product of verbinding 

• hoeveelheid en concentratie 

• tijdstip van blootstelling 

• duur van blootstelling 

Klinisch beeld 

• symptomen 

• behandeling 

030 – 274 8888 



Toxicologische informatie- en kennisbank en 

www. vergiftigingen.info 

Patiënt informatie 

vrouw van 20 jaar 

gewicht van 60 kg. 

Dosis-effect relatie 

Mate van intoxicatie, symptomen, 

behandeling 

250 mg/kg 

Product informatie 

en blootstelling 

doosje paracetamol 

30 x 500mg. 



Mate van intoxicatie 

Geen: houd rekening met werking en bijwerking van het 

medicijn 

Licht: 

er ontstaat een klinisch beeld waarvan de klachten 

vervelend maar niet ernstig zijn en spontaan weer overgaan. 

Interventie is niet nodig. 

Matig: 

De situatie verergert indien therapie achterwege blijft,dan 

kan er zelfs een levensbedreigende situatie ontstaan. 

Ernstig: 

Een levensbedreigende situatie waarbij onmiddellijke 

interventie nodig is. 

L 

M 

E 



Paracetamol 

Toepassing: pijn en koorts 

minimale ontstekingsremmende werking 

Absorptie: snel en volledig 

Tmax: 0,5 – 2 uur 

Eliminatie: metabolisme in lever 

uitscheiding via de urine 

Halfwaardetijd: 1 - 4 uur 

Paracetamol in 2011 bij personen 

>13 jaar meest voorkomende 

intoxicatie 



Paracetamol 

Grenswaarden die het NVIC hanteert: 

• lichte intoxicatie vanaf 100 mg/kg 

• matige intoxicatie vanaf 150 mg/kg 

• ernstige intoxicatie vanaf 250 mg/kg 

Symptomen: 

• misselijkheid 

• braken 

• buikpijn 

• kans op leverschade 

Extra aandacht voor chronisch gebruik !!! 



Paracetamol 

Behandeling vanaf 150 mg/kg lichaamsgewicht ( matige intoxicatie) 

• braken 

• actieve kool 

• verbindingsspecifiek ( antidotum) N- Acetylcysteïne (Fluimucil) 



Aandachtspunten bij intoxicatie met medicijnen 

Tijdstip: 

• tabletten met vertraagde afgifte, XR vorm 

- effecten treden veel later op 

Ernst: 

• gewenning door therapeutisch gebruik: 

- Benzodiazepinen 

- Anti-psychotica 

• combinaties versterken elkaars toxische effecten 

- mengintoxicaties 

Patiënt: 

• ouderen (onderliggende aandoeningen) 

• kinderen 



Geneesmiddelen bij kinderen 

one-pill killers 

Tricyclische antidepressiva: amitriptyline (Tryptizol, Sarotex) 

nortriptyline (Nortrilen) 

effecten: hartritmestoornissen 

stimulatie en depressie CZS 

Calciumantagonisten : verapamil, nifedipine, amlodipine 

effecten: cardiovasculair hypotensie 

Sulfonylurea: glimipiride, tolbutamide 

effecten: hypoglycemie 

Opiaat: MS Contin (morfine retard) 

methadon 

effecten: depressie CZS, 

ademhalingsdepressie 



Eerste Hulp bij intoxicatie 

• absorptievermindering 

• verbindingsspecifiek 

• symptomatisch behandelen 



Absorptievermindering 

Verwijderen toxine uit maagdarmkanaal 

• Laten braken 

• Maagspoelen 

• Endoscopisch of chirurgisch verwijderen 

Binden toxine in maagdarmkanaal 

Geactiveerde kool 



Poeder of pillen? 

Voor het binden van toxinen in het maagdarmkanaal 

Norit Carbomix poeder 

1-2 g/kg 

Norit 

tabletten 

8 tot 16 tabletten/kg 



Therapie - Absorptievermindering 

Geactiveerde kool (AK) < 1 uur 

AK bindt niet of nauwelijks aan: 

• metalen 

• alcoholen 

• zuren en logen 

• petroleumproducten 

Contra-indicaties 

• bewustzijnsdaling 

• inadequate slik- en hoestreflex 

• afwezigheid maag-darmmotiliteit of obstructie 

• darmperforatie en recente buikoperatie 

Oppervlakte 

1,5 gram AK 



Therapie - Verbindingsspecifiek 

Voorbeeld Antidota 

Anticoagulantia Vitamine K1 

Paracetamol N-Acetylcysteine 

Methemoglobinemie Methyleenblauw, Vitamine C 

Benzodiazepines Anexate 

Opiaten Naloxon 

Atropine Fysostigmine 

Organofosfaten Atropine (sulfaatvorm) 

Oximen 

Carbamaten Atropine (methylvorm) 

Waterstoffluoride Calciumgluconaatgel 10% 



Partydrugs 

members.aol.com 



Partydrugs - aantal informatievragen 

GHB/GBL 

Cocaïne 

Cannabis 

XTC en amfetamine-achtigen 

Amfetamine 

Heroïne 

Afslank / energizer 

Metamfetamine 

Paddo's 

Poppers 

0 50 100 150 200 250 300 

telefoon 

internet 



Partydrugs 

Uppers 

Cocaine 

Amfetaminen 

(herbal) XTC 

Hallucinogenen 

Paddo’s 

Peyote 

LSD 

Belladonna 

Alcohol 

Downers 

GHB 

Cannabis 

Benzo’s 

Opiaten 



Partydrugs 

Soms moeilijk te bepalen wat er is ingenomen. 

Klinisch beeld enige informatie die je hebt…. 

• Combinatie met andere middelen 

• Ervaring / gewenning van gebruiker 

• Gezondheid van gebruiker 



Alcohol 

• gewenning 

• combinatie met medicatie 

• gebruik Refusal / Antabus 

• “binge”-drinken 

Voorbeeld: 

500 ml likeur met 35% alcohol 

Lichaamsgewicht 60 kg 

4 – 5 ‰ 



VRAGEN?

Presentatie vergiftigingen 2

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?