Bekijk werkstuk - Provincie Drenthe
Bekijk werkstuk - Provincie Drenthe
Bekijk werkstuk - Provincie Drenthe
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ieper<br />
Kleine stad met een aangrijpend verhaal<br />
Profiel<strong>werkstuk</strong> 20-11-’12<br />
Floor Blaauwwiekel & Joyce Vinke<br />
H5i<br />
Begeleider: Dhr. Houwman.<br />
Geschiedenis<br />
2
8<br />
7<br />
6<br />
1 - Antwerpen<br />
2 - Brussel<br />
3 - Gent<br />
4 - Brugge<br />
5 - Oostende<br />
6 - Ieper<br />
5<br />
7 - Diksmuide<br />
8 - Nieuwpoort<br />
9<br />
9 - Menen/Messines<br />
4<br />
Kaart België<br />
3<br />
2<br />
1<br />
3
Kaart van Ieper met de plaatsen genoemd in het <strong>werkstuk</strong><br />
3<br />
5<br />
2<br />
9<br />
10<br />
1 - Ieper ……………………..<br />
1<br />
17<br />
4<br />
14<br />
6<br />
15<br />
12<br />
13<br />
11<br />
19<br />
16<br />
7<br />
18<br />
11 - Frezenberg<br />
2 - Diksmuide 12 - Bellewaerde<br />
3 - Bikschote 13 - Zillebeke<br />
4 - Langemark 14 - Hollebeke<br />
5 - Boezingen 15 - Houthulst(bos)<br />
6 - Sint-Juliaan 16 - Polygoonbos<br />
7 - Geluveld 17 - Messines/Mesen<br />
8 - Menen 18 - Passchendaele<br />
9 - Wijtschate 19 - Zonnebeke<br />
10 - Pilkem<br />
8<br />
4
Voorwoord<br />
Wij zijn Floor en Joyce uit Havo 5. Wij besloten om het profiel<strong>werkstuk</strong> samen te<br />
maken. Als vakken hadden wij gekozen geschiedenis en economie. Uiteindelijk<br />
hebben wij voor geschiedenis gekozen omdat wij dit beiden interessanter vonden.<br />
Het kiezen van een onderwerp vonden wij niet gemakkelijk. We wisten ongeveer wel<br />
wat we wilden, iets in de richting van oorlog. Toen kwam de vraag welke oorlog. De<br />
opa van Floor kwam toen met het idee om het over Ieper te houden. We hadden<br />
allebei nog nooit van Ieper gehoord. Maar nadat wij ons wat verdiept hadden in het<br />
onderwerp Ieper leek het ons een uniek en interessant onderwerp.<br />
Wij kwamen erachter dat Ieper best makkelijk bereikbaar is met de auto. Na overleg<br />
met onze ouders hebben een onderzoeksreis gepland naar Ieper met de vader van<br />
Floor.<br />
Wij willen met ons profiel<strong>werkstuk</strong> een beter beeld van de Eerste Wereldoorlog<br />
krijgen omdat er niet veel aandacht besteed word aan dit onderwerp omdat<br />
Nederland neutraal was.<br />
Een aantal mensen die wij graag willen bedanken zijn:<br />
Meneer houwman voor het begeleiden van dit <strong>werkstuk</strong>.<br />
de vader van Floor voor het vele helpen aan het <strong>werkstuk</strong> en het begeleiden in Ieper.<br />
Ook de rest van de ouders voor de kleinigheidjes.<br />
De opa van Floor voor het controleren van het <strong>werkstuk</strong>.<br />
Meneer Bijleveld en Albring voor literatuurtips.<br />
5
Inhoudsopgave<br />
Kaart België 3<br />
Kaart van Ieper met de plaatsen genoemd in het <strong>werkstuk</strong> 4<br />
Voorwoord 5<br />
Inhoudsopgave 6<br />
Inleiding - De oorzaken en de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog 7<br />
Hoofdstuk 1 - Ieper van 1914 tot en met 1918<br />
§1. Betrokkenheid van Ieper in de Eerste Wereldoorlog 10<br />
§2. Duitsers beginnen aan de strijd om Ieper te veroveren.<br />
1 e 12<br />
veldslag om Ieper (19 okt. tot 10 november 1914)<br />
§3. Duitsers ontdekken een nieuw wapen: gifgas<br />
2 e 14<br />
slag om Ieper (22 april tot 25 mei 1915)<br />
§4. De tragedie bij Passchendaele<br />
3 e 16<br />
slag om Ieper (31 juli tot 10 november 1917)<br />
§5. De Duitsers doen een laatste poging om Ieper te veroveren.<br />
18<br />
De laatste slag en het einde van de oorlog.<br />
(18 maart tot 29 april 1918 / 11 november)<br />
§6. Conclusie van het verloop van de veldslagen aan het front bij Ieper 20<br />
Hoofdstuk 2 - Het leven van een soldaat aan het front bij Ieper<br />
§1. Leven in een loopgraaf. 21<br />
§2. De verandering van kleding en de voorziening van voedsel. 23<br />
§3. Bewapening aan het westelijke front 25<br />
§4. Relaties onderling tussen de strijdende partijen 28<br />
§5. Shellshock. 29<br />
§6. Plastische chirurgie in de Eerste Wereldoorlog. 30<br />
Hoofdstuk 3 - Ieper na de oorlog (onderzoek)<br />
§1. De wederopbouw van Ieper 31<br />
§2. Hoe wordt de Eerste Wereldoorlog herdacht in Ieper 33<br />
Bijlagen 40<br />
Nawoord 44<br />
Logboek 45<br />
Bronvermeldingen 51<br />
6
Inleiding<br />
De oorzaken en de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog.<br />
De Eerste Wereldoorlog was een oorlog waar alle grootmachten van de wereld<br />
meevochten. De oorlog duurde van 28 juli 1914 tot 11 november 1918. Het uitbreken<br />
van deze grote oorlog kwam door meerdere indirecte oorzaken. Waar uiteindelijk de<br />
moord op Franz Ferdinand de laatste druppel was. Vaak wordt deze moord gezien<br />
als de directe reden, oftewel de aanleiding.<br />
De Eerste Wereldoorlog werd in het begin enorm onderschat door de landen zelf en<br />
door de soldaten. Velen dachten met kerst al terug te zijn. Dit liep totaal anders..<br />
Wanneer de Eerste Wereldoorlog uitbreekt op 28 juli 1914 is dit een gevolg van de<br />
moord op Franz Ferdinand, de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije. Prins Ferdinand<br />
en zijn vrouw Sophie Chotek worden vermoord op 28 juni 1914 door een Bosnische-<br />
Servische nationalist Gavrilo Princip.<br />
Servië werd beschuldigd door Oostenrijk(-Hongarije) dat er een complot was<br />
gemaakt met het doel prins Ferdinand te vermoorden. Door Oostenrijk werd er op 23<br />
juli 1914 een ultimatum gesteld aan de regering van Servië. Het ultimatum wordt ook<br />
wel het Juli-ultimatum genoemd. Servië stemde met vrijwel alle eisen van Oostenrijk<br />
in, behalve één eis. Daarin stond dat er juridische maatregelen genomen moesten<br />
worden tegen de mensen die in het complot zaten achter de moord op Franz<br />
Ferdinand en waarbij men rekening moest houden met de Oostenrijkse regering. De<br />
Servische regering vond dit ongrondwettelijk en een beschadiging van de<br />
soevereiniteit en wees deze eis dus af.<br />
Doordat de Servische regering dus niet instemde met alle eisen uit het ultimatum<br />
verklaarde Oostenrijk de oorlog aan Servië.<br />
Nogmaals: de moord op de prins Ferdinand is de aanleiding tot de Eerste<br />
Wereldoorlog; de echte oorzaken lagen veel dieper.<br />
Vrijwel alle grootmachten in de wereld waren verdeeld in twee conflicterende<br />
allianties: de Geallieerden en de Centralen. De Geallieerden bestonden uit Groot-<br />
Brittannië, Frankrijk en Rusland (ook wel de Triple Entente genoemd) plus Italië. De<br />
Centralen bestonden uit Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, het Ottomaanse Rijk en<br />
Bulgarije. Er was een dreigende situatie in Europa want zodra een land oorlog kreeg<br />
met de ander werden er automatisch andere landen bij ingetrokken door de<br />
bondgenootschappen.<br />
7
Roze: Centralen<br />
Blauw: Geallieerden<br />
Groen: Neutrale landen<br />
Door de bondgenootschappen is er een dreigende situatie in de wereld. Europese<br />
landen zijn erg nationalistisch en zo erg gewaagd aan elkaar.<br />
1. De Fransen waren nog altijd boos over het feit dat ze in 1870 de Frans-Duitse<br />
oorlog hadden verloren. Frankrijk had in die oorlog Elzas-Lotharingen moeten<br />
afstaan aan Duitsland. De Fransen wilden dus wel oorlog met Duitsland om dat<br />
gebied terug te winnen. Elzas-Lotharingen is een gebied wat op de grens van<br />
Duitsland en Frankrijk ligt. Waar Frankrijk geen rekening mee had gehouden, was dat<br />
het Duitse landleger het sterkste was.<br />
2. Engeland is het eerste land dat zich sterk industrialiseerde (eind 18e eeuw). In<br />
Duitsland kwam de industrie veel later op (laatste helft 19e eeuw). Deze industrie<br />
was daardoor veel moderner, en dus ook sterker. Ook had Engeland een grote vloot<br />
en het zag er naar uit dat Duitsland ook een grote vloot kreeg. Kortom, Engeland<br />
wilde Duitsland klein houden.<br />
3. Afrika en Azië werden veroverd door kolonisatoren. De belangrijkste kolonisatoren<br />
waren Frankrijk, Engeland, Spanje, Portugal en Nederland. Op een gegeven moment<br />
wilde Duitsland ook kolonies voor een beter “image”, alleen bijna alles was al bezet<br />
dus leidde dit tot grote irritaties onder de Duitsers.<br />
4. Servië was nog niet zo lang onafhankelijk van Turkije en had daarom nog steeds<br />
een bloedhekel aan de Turken. Dat kwam goed uit, want Rusland wou eigenlijk wel<br />
grote delen van het Ottomaanse Rijk inpikken voor de kleine toegang van de Zwarte<br />
Zee naar de Middellandse Zee en voor ijsvrije havens aan de Middellandse Zee. Zo<br />
wilde Servië dus graag met hun “grote broer” meedoen. Met het landjepik ten koste<br />
van de Turken.<br />
8
Dit allemaal samen waren oorzaken van de Eerste Wereldoorlog. Zo botst Servië dus<br />
met Oostenrijk-Hongarije (centraal) maar heeft steun van de Russen. Dus wanneer<br />
Oostenrijk-Hongarije aan Servië oorlog verklaart op 28 juli 1914 was het een<br />
sneeuwbal effect. Oostenrijk-Hongarije hoorde bij de Centralen dus kreeg steun van<br />
Duitsland en later ook het Ottomaanse rijk. Servië was dan geen lid van de<br />
geallieerden maar had steun van Rusland en Rusland behoorde wel tot de<br />
geallieerden. Zo kwamen er door de bondgenootschappen een grote oorlog.<br />
9
Hoofdstuk 1 – Ieper van 1914 tot en met 1918<br />
betrokkenheid van Ieper in Eerste Wereldoorlog<br />
Het eerste idee om de oorlog te voeren was volgens Het von Schlieffenplan. Het von<br />
Schlieffenplan was bedacht door de Duitse generaal Alfred Graf von Schlieffen, Dit<br />
aanvalsplan is bedacht om het vechten van een tweefronten oorlog te voorkomen.<br />
De generaal had berekend dat de Fransen gemiddeld twee weken over de<br />
mobilisatie deden en de Russen acht weken. De Duitse generaal wilde dat het<br />
Duitse leger zo snel mogelijk de Fransen<br />
versloegen om zo meer soldaten naar het<br />
oosten te sturen. De Duitsers wilden Frankrijk<br />
via Parijs binnenvallen omdat bij Elzas-<br />
Louteringen een sterke verdediging stond zo<br />
konden ze de Fransen via achteren aanvallen.<br />
Bij deze aanval werd niet rekening gehouden<br />
met Nederland en Belgie deze wilden neutraal<br />
blijven.<br />
Generaal van Moltke kwam erachter dat door<br />
Nederland een grote omweg zou zijn en<br />
eigenlijk onnuttig. België stond voor een keus: of<br />
ze moesten vechten en proberen de Duitsers<br />
tegen te houden of ze moesten opgeven en hun land af staan aan Duitsland. België<br />
koos voor het eerste en maakte zich ook klaar voor een oorlog.<br />
Het plan werd dus aangepast en het ging alleen nog maar door België<br />
Ieper werd voor het eerst in de oorlog betrokken op 7 oktober 1914 er kwamen toen<br />
twee Duitse ruitereenheden in het oosten van de stad. De burgermeester van Ieper,<br />
René Colaert- de Neckere vraagt hun de stad te sparen. De burgermeester wordt<br />
vastgehouden samen met andere burgers om de eis om 70000 frank in losgeld te<br />
krijgen kracht bij te zetten. De stad wordt geplunderd door de Duitsers. Maar<br />
desondanks komen de burgermeester (die vrijgekocht is voor 65 000 euro) en<br />
burgers met de schrik vrij van de Duitsers. De Duitsers vertrekken de volgende dag<br />
richting Frankrijk.<br />
Als de Duitsers in september 1914 bij Nieuwpoort de zee bereiken, staat de frontlijn<br />
vrijwel vast. Die frontlijn is de zogenaamde Ijzerlinie. Die is genoemd naar het riviertje<br />
de IJzer dat bij Nieuwpoort in zee stroomt en waar het front gedeeltelijk langs liep.<br />
Ieper lag pal op de frontlijn. De legers begonnen zich in te graven en de loopgraven<br />
te verbeteren. De Duitsers hadden ongeveer 10% van Frankrijk in bezit genomen. Dit<br />
front zal pas tegen het eind van de oorlog weer echt in beweging komen.<br />
10
Wanneer de Duitse generaal Von Moltke in het najaar van 1914 wegens ziekte<br />
verdwijnt, vervangt Erich von Falkenhayn hem. Deze Duitse generaal wil een poging<br />
doen om de Geallieerde linies te doorbreken. Von Falkenhayn denkt dat er nog kans<br />
is op de overwinning in het westen en bereidt zich voor op een groot offensief.<br />
Ondanks de vele tegenslagen denkt hij dat ze nog kunnen winnen in het westen.<br />
Rusland mobiliseerde zich sneller dan de Duitsers verwacht hadden en de Centralen<br />
konden met moeite het Russische leger in bedwang houden. Ook in het westen<br />
verliep het niet helemaal als verwacht.<br />
Von Falkenhayn bedacht een plan waar hij de Geallieerden van hun linies in<br />
Vlaanderen af wilden stoten om vanuit daar door te trekken naar de Franse<br />
havenstad Abbeville. Als dit lukte dan waren alle Franse havens aan het kanaal in<br />
Duits bezit, hierdoor moesten de Engelsen een forse omweg maken voor het leveren<br />
van versterking. Als dit plan van Von Falkenhayn lukte, zou dit een grote overwinning<br />
zijn voor het Duitse leger en een morele klap voor Frankrijk en Groot-Brittannië en<br />
het zou kunnen leiden tot een overwinning aan het westelijke front. Keizer Wilhelm II<br />
had veel vertrouwen in Von Falkenhayn. Hij liet het vierde en zesde leger samen in<br />
de buurt van Ieper samenkomen. De Engelsen gingen naar Ieper na de val van<br />
Antwerpen om de Fransen en de Belgen te helpen met de verdediging tegen de<br />
Duitsers. De Duitsers beginnen nu aan hun “race naar de zee”.<br />
11
Duitsers beginnen aan de strijd om Ieper te veroveren.<br />
1 e slag om Ieper (19 oktober 1914 - 10 november 1914)<br />
De eerste slag van Ieper is niet één grote slag maar een aaneenschakeling van<br />
bloederige gevechten die we de eerste slag van Ieper noemen. Er wordt geschat dat<br />
er tijdens al die gevechten bij Ieper rond de 150.000 Geallieerde soldaten en 135.000<br />
Duitse soldaten sneuvelden. De geallieerde legers bij Ieper bestonden voornamelijk<br />
uit beroepssoldaten en de Duitse legers uit veel bijna getrainde vrijwilligers. De<br />
Geallieerden namen op 14 oktober 1914 positie in bij Ieper.<br />
Het Ypres Salient. (Ieperboog)<br />
De Ieperboog of Ypres Salient is een boog<br />
aan het westelijke front van de Eerste<br />
Wereldoorlog. (zwarte lijn op afbeelding)<br />
Deze uitstulping rond de Belgische plaats<br />
Ieper was waar de Geallieerden vrijwel tegen<br />
het Duitse bezette gebied aanzaten. De<br />
Ieperboog of Ypres Salient kwam nog meer<br />
onder druk te staan toen Langemark en Sint-<br />
Juliaan in Duitse handen kwamen. Aan de<br />
Ieperboog is vier jaar lang blijvend strijd<br />
gevoerd tussen de Geallieerden en<br />
Centralen. Steeds maar in de hoop op een<br />
extra kilometer grond.<br />
De eerste slag die plaats vond in de buurt van<br />
Ieper was de slag om de IJzer die begon op<br />
16 oktober. De Belgische koning Albert gaf<br />
het bevel om een dertig kilometer lange<br />
strook grond tussen Nieuwpoort en Diksmuide aan de rivier de IJzer te bezetten.<br />
Deze dertig kilometer werd verdeeld over:<br />
- De Fransen: zij bezetten de rechterflank vanaf Boezingen tot aan Ieper.<br />
- De Britten: zij zijn verantwoordelijk voor Ieper.<br />
- De Belgische legers kregen de rest van de dertig kilometer.<br />
De legers moeten zichzelf zo snel mogelijk mobiliseren voor een aanval. Dit wordt<br />
een race tegen de klok want de Duitsers zijn al begonnen met het graven van nieuwe<br />
loopgraven en het verbeteren van oudere. Een dag later op 17 oktober vallen de<br />
eerste Duitse granaten op Diksmuide en Nieuwpoort beide steden staan volledig in<br />
de brand. De Duitsers blijven op het al verzwakte Belgische leger schieten. En in de<br />
nacht van 21 en 22 oktober 1914 lukt het de Duitsers de rivier over te steken. De<br />
Belgische koning besluit de sluizen bij Nieuwpoort open te gooien zo ontstond er een<br />
ondoordringbaar moeraslandschap voor de Duitsers. De Duitsers zijn door dit<br />
moeraslandschap gedwongen terug te keren achter de IJzer.<br />
12
Wanneer de Duitse soldaten na dagenlange marsen en slechte reserves de Britse en<br />
Franse troepen tegen komen (in Bikschote en Langemark) kwam er gelijk een<br />
aanval. De Duitse soldaten verloren dik van de ervaren legers. De Duitsers gingen<br />
zich ingraven. Deze korte slag wordt ook wel de eerste slag van Langemark<br />
genoemd ( 21 tot 23 oktober).<br />
De Duitse soldaten vallen op 21 oktober 1914 om 6:00 aan en gaan massaal<br />
afgemaakt worden door de Britten, Deze gebeurtenis staat ook wel bekend als de<br />
‘Kinderdood van Ieper’ en de Duitsers blijven vier dagen doorgaan maar verliezen<br />
heel veel manschappen en winnen bijna geen grond. De Duitsers proberen meerdere<br />
plekken te veroveren zoals<br />
Geluveld op 29 oktober 1914 dit<br />
maal lukt het de Duitsers om de<br />
geallieerde linie door te breken en<br />
Geluveld te veroveren. Dit wel ten<br />
koste van vele Duitse soldaten.<br />
Wanneer de Duitsers hun gebied<br />
verder willen vergroten verliezen ze<br />
Geluveld maar veroveren ze<br />
Menen en Wijtschate wel. Menen<br />
word later gebruikt op 11 november<br />
om de Britten te verjagen uit Ieper.<br />
De Duitsers, die nu in meerderheid<br />
zijn met 18.000 man tegen de 8000 Britten, verliezen alsnog deze poging om Ieper te<br />
veroveren.<br />
De tweede slag van Langemark vond plaats op 10 en 11 november ze wilden<br />
Langemark en Bikschote veroveren. Dit lukte ook deze keer niet helemaal, alleen<br />
Bikschote kwam definitief in de handen van de Duitsers<br />
Wanneer op 11 november de Pruisische garde verliest bij een beslissende aanval om<br />
Ieper te veroveren loopt de eerste slag van Ieper ten einde. De Pruisische garde<br />
maakte namelijk geen enkele kans tegen het ingegraven Britse leger. De<br />
weersomstandigheden werden slechter en slechter en niemand had zich voorbereid<br />
op deze oorlog…<br />
13
De Duitsers ontdekken een nieuw wapen: gifgas.<br />
2 e slag om Ieper (22 april 1915 - 25 mei 1915)<br />
Uit frustraties van de Duitsers om de tegenvallende eerste slag wordt Ieper zwaar<br />
beschoten, bijna honderd Duitse kanonnen vuren granaten af op de stad. Ook de<br />
Dikke Bertha, een houwitser met een doorsnede van 42 cm, werd toen gebruikt. De<br />
hele stad wordt verwoest, er staan ontelbare gebouwen en huizen in brand en er<br />
vallen veel slachtoffers. De inwoners die nog leefden vluchtten in de dagen erna weg<br />
uit Ieper.<br />
Eind maart 1915 worden er 5730 cilinders met in totaal 160.000 kilo samengeperst<br />
chloorgas ingegraven aan het Duitse front. Het doel was om Pilkem in te nemen want<br />
dan is het misschien mogelijk om Ieper ook te bemachtigen. Het chloorgas is een<br />
zeer giftig gas dat bij een concentratie van 0,1% in de lucht al dodelijk is. De 5730<br />
cilinders zouden een front van 6 kilometer van het dodelijke gas kunnen voorzien.<br />
Op 15 april is het gas, als de wind uit de goede richting komt, klaar voor gebruik. De<br />
eerste slachtoffers van dit gifgas waren de Duitsers. In de wachttijd op de aanval<br />
wilden gasflessen nog wel eens lekken en bij het opendraaien van de flessen, wat<br />
met de hand gebeurde, raakten er verscheidene Duitse soldaten gewond door het<br />
gifgas.<br />
Op 22 april 1700 uur is het dan zover, de 5730 cilinders worden opengedraaid en<br />
een grote groene wolk van chloorgas gaat richting het front van de Britten, Fransen<br />
en Belgen. Voor ze het weten worden<br />
ze allemaal getroffen door het gif, De<br />
hulpposten stromen vol met soldaten<br />
die ernstig gewond zijn. Er ontstaat een<br />
groot gat in het front van de Fransen,<br />
ook een klein deel van het Belgische<br />
front krijgt met het chloorgas te<br />
verduren. Ongeveer 6000 Fransen laten<br />
het leven. De Canadezen proberen het<br />
gat in het nog op te vullen, maar ook zij<br />
verliezen een groot deel van hun leger.<br />
Als het front bij Langemark is veroverd, verplaatsen de Duitsers zich naar een ander<br />
front bij Sint-Juliaan en zetten daar op 24 april nog een gasaanval in. Ze hebben<br />
weer groot terreinwinst maar de Canadezen zijn primitief voorbereid met<br />
geïmproviseerde gasmaskers, en weten het gat weer aan te vullen, en de Duitsers<br />
tegen te houden. De dag na die gifgasaanval valt de York and Durham Brigade, een<br />
Brits leger, Het Duitse leger aan. Dit met weinig succes, het leger verliest tweederde<br />
van zijn mannen.<br />
14
Van 8 tot en met 13 mei wordt er gevochten bij Frezenberg, ook ditmaal lichtelijk<br />
succesvol voor de Duitsers. Bij de eerste aanvallen van de Duitsers weten de Britten<br />
ze tegen te houden maar, bij de laatste aanval drijven de Duitser de Britten een<br />
stukje terug en hebben ze een terreinwinst van ongeveer 3 kilometer.<br />
Tot 25 mei wordt er nog gevochten bij Bellewaarde, deze Duitse aanvallen worden<br />
op 25 mei 1915 gestaakt. De Ypres Salient, is een stuk terug geschoven en ligt nu<br />
erg dicht bij de stad Ieper zelf.<br />
Er zit een 3e slag aan te komen, om de Ypres Salient nog verder naar achter te<br />
dringen en Ieper te veroveren...<br />
Soldaten die vluchten voor het gifgas<br />
15
De tragedie bij Passchendaele.<br />
3 e slag om Ieper (31 juli 1917 - 10 november 1917)<br />
De derde slag om Ieper werd vooraf gegaan door de gevechten bij Messines. Tijdens<br />
die gevechten hadden de Britten de Duitsers al aanzienlijk teruggeslagen.<br />
Bij de eerste en de tweede slag bij Ieper waren het de Duitsers die de aanval<br />
begonnen. Maar bij de derde waren het de Britten die een aanval hadden gepland<br />
dit mede door de kleine overwinning bij Messines. Eerst had generaal Plumer<br />
bedacht om gelijk na de overwinning bij Messines aan te vallen bij Passchendaele<br />
omdat de Duitse troepen waarschijnlijk nog zwak waren, Maar doordat de Russen<br />
vrede hadden gesloten met de Duitsers kwamen de troepen van het oostfront<br />
versterking bieden aan het Duitse<br />
front. De directe aanval na de<br />
overwinning bij Messines was niet<br />
meer mogelijk.<br />
Sir Douglas Haig had een aanval<br />
zorgvuldig gepland op 31 juli 1917<br />
en eindigde bij de val van<br />
Passchendaele. De bedoeling was<br />
om de Duitsers tegen te houden,<br />
omdat de Fransen bij de slag om de<br />
Somme ontzettend verzwakt waren.<br />
Het lukte de Geallieerden om een<br />
kleine terreinwinst te boeken en de<br />
derde slag te winnen. Maar dit was<br />
niet helemaal hoe Haig het in<br />
gedachten had. Het was een<br />
rampzalige slag in de eindeloze<br />
modder, een ontzettend grote<br />
hoeveelheid soldaten stierven niet<br />
alleen doordat ze neergeschoten<br />
werden, maar ook door verdrinking,<br />
of stikten in een modderpoel. Het<br />
regende ontzettend veel, het terrein<br />
was amper betreedbaar voor de<br />
soldaten en de soldaten wisten dat<br />
de strijd onbegonnen werk zou<br />
worden maar betraden het aanvalsterrein toch.<br />
16
Voorafgaande aan de slag voerden de Duitsers op 12 juli opnieuw een gasaanval<br />
uit, dit maal met het mosterdgas. Een nieuw gas dat meer mensen gemakkelijk van<br />
het leven kan beroven. De Britten zetten 4 dagen na deze gasaanval een groot<br />
bombardement met ruim 4 miljoen bommen in richting het Duitse front.<br />
Door veel uitstel vanwege het weer zetten de Britten op 31 juli hun aanval in, de 3 e<br />
slag begint. Helaas voor de Britten gaat dit minder goed als dat ze hadden verwacht.<br />
Door de grote hoeveelheid modder kwamen de tanks amper vooruit en kwamen vast<br />
te zitten. De terreinwinst viel erg tegen, de Britten hadden op meer gehoopt.<br />
Op 10 augustus proberen de Britten weer een massale aanval in te zetten tegen het<br />
Duitse front. Maar ook deze mislukt.<br />
Haig en zijn medebedenker van de massale aanvalsplannen, generaal Cough,<br />
komen tot de conclusie dat ze iets nieuws moeten bedenken om de gewenste<br />
terreinwinst te krijgen. Samen met Plumer bedenken zij een tactiek, waarbij ze in<br />
plaats van grote massale aanvallen, kleine gerichte aanvallen gaan doen. Deze<br />
tactiek wordt op 20 september beloond met succes. Het Polygoonbos wordt<br />
ingenomen. De Flandern-I Stellung is voor de Duitsers zo belangrijk dat ze al hun<br />
legers daar voorop zetten. Dit was niet succesvol voor de Duitsers, ze stierven bijna<br />
allemaal door de sterkere aanval van de Britten.<br />
De oktobermaand in 1917 aan het front is een van de natste maanden van de eeuw.<br />
Het hele slagveld wordt een en al modder, en met veel moeite bereiken de Britten<br />
hun nieuwe positie om aan te vallen, de artillerie meenemen is niet mogelijk. De<br />
aanval kon dus niet ingezet worden als normaal door eerst het Duitse front te<br />
beschieten en te bombarderen. De geallieerden proberen Passchendaele in te<br />
nemen maar dit mislukt omdat de Duitsers genoeg wapens hebben om ze tegen te<br />
houden.<br />
13 oktober 1917, de Canadezen vervangen de Australische en Nieuw-Zeelandse<br />
troepen en beginnen op 26 oktober aan hun ‘Road to Passchendaele’. Op 6<br />
november wordt de modderzooi, wat eerder het dorpje Passchendaele was, eindelijk<br />
ingenomen door de Britten. Op 10 november worden de aanvallen stopgezet, omdat<br />
de soldaten gewoon op waren door de strijd in de modder.<br />
Na 100 dagen uitzichtloos in de modder te vechten zijn ongeveer 340 000 Britse<br />
soldaten en 250 000 Duitse soldaten gesneuveld..<br />
Britse soldaten op het slagveld bij<br />
Passchendaele die in de diepe<br />
modder een slachtoffer weg<br />
proberen te brengen<br />
17
De Duitsers doen een laatste poging om Ieper te veroveren.<br />
Laatste slag en het einde van de oorlog<br />
(18 maart 1918 - 29 april 1918 / 11 november)<br />
Als de Duitsers vrede sluiten met Rusland (op 18 maart 1917 in Brest-Litovsk)<br />
verandert het beeld van de oorlog totaal. De Duitse troepen van het oostfront konden<br />
verplaatst worden naar het westelijke<br />
front, waar zij ook snel de oorlog<br />
wilden winnen. Dit wilden ze zo snel<br />
mogelijk want de Amerikanen gingen<br />
zich bemoeien met de oorlog en de<br />
Duitsers waren niet opgewassen<br />
tegen zoveel manschappen als de<br />
Amerikanen erbij kwamen. Ook werd<br />
er na het verdrag van Brest-Litovsk<br />
een andere manier van aanvallen<br />
gebruikt door de Duitsers.<br />
De vierde slag van Ieper wordt ook<br />
wel de Leieslag genoemd en vindt<br />
plaats op 18 maart 1918. De Duitsers<br />
waren in de meerderheid, want<br />
vanwege de vrede met Rusland<br />
konden de Duitse soldaten naar het<br />
westelijk front. De Duitsers vielen aan<br />
met de speerpunttechniek.. De<br />
speerpunttechniek was iets nieuws in<br />
het voeren van een oorlog. De tactiek<br />
is om op zwakke plaatsen aan te<br />
vallen met kleine eenheden (niet<br />
groter dan een of een paar bataljons)<br />
om daarna te voet het veroverde<br />
gebied te beschermen.<br />
De Duitsers hebben problemen met het oversteken van de IJzer deze 12 meter<br />
brede rivier zit hun in de weg. Het oversteken van de rivier de IJzer was erg lastig<br />
want de Geallieerde schoten constant op de overstekende Duitsers. Op 18 maart<br />
1918 begint de aanval bij Diksmuide hier worden ’s morgens vanaf 3 uur tot 5 uur<br />
gasgranaten gegooid. Tevens wederzijdse beschietingen van de geallieerde- en<br />
Duitse stellingen. De Duitsers steken, ondanks de constante beschietingen van de<br />
Geallieerden, de IJzer over.<br />
18
Op 21 maart 1918 vallen de Duitsers nog één keer over het gehele westerse front<br />
aan om te proberen de Geallieerde linies te doorbreken. Hierbij vallen er honderden<br />
doden. Op 9 april 1918 starten de Duitsers hun offensief en op 25 april 1918 begint<br />
de slachting bij Kemmelberg, waar de Duitsers de hele nacht gasgranaten gooien op<br />
de Geallieerde. De Fransen beschermen hun stellingen met bombardementen vanuit<br />
vliegtuigen.<br />
De Duitsers winnen bij deze slachting van<br />
Kemmelberg een stuk grond en de Fransen moeten<br />
zich een stuk terugtrekken. Op 12 april vechten de<br />
Duitsers met alle macht tegen de Britten, de Duitsers<br />
zijn in de Britse linies gekomen maar de Britten<br />
verdedigen zich en winnen ook deze keer van de<br />
Duitsers.<br />
Op 29 april 1918 wordt het offensief op het westerse<br />
front gestaakt door een bevel van de Duitse generaal<br />
Erich Ludendorff en marcheren de Duitsers door<br />
richting Parijs maar op 4 juni 1918 mislukt ook dit<br />
offensief.<br />
Op 28 september 1918 verlaten de Duitsers Langemark ze worden door de<br />
Geallieerden uit het bos van Houthulst gejaagd waar ze de afgelopen vier jaar<br />
ingegraven zaten. De Geallieerden verjagen hierna de Duitsers van het hele<br />
westelijke front. Overal laten ze veel materiaal achter, zoals Yperiet. Dit is gifgas wat<br />
heel veel is gebruikt, ook aan het front bij Ieper. Op 11 november 1918 om 11uur ’s<br />
ochtends wordt de Eerste Wereldoorlog beëindigd door een wapenstilstand.<br />
Soldaten vieren dat de oorlog eindelijk voorbij is.<br />
19
Conclusie van het verloop van de veldslagen aan het front bij<br />
Ieper.<br />
De Ypres Salient is een van de zwaarst getroffen plaatsen in de Eerste<br />
Wereldoorlog. De stad Ieper was compleet verwoest en na vier jaar in de loopgraven<br />
oorlog gevoerd te hebben met alleen maar negatieve gevolgen.<br />
Bijna elke veldslag verliep het<br />
zelfde. Er werd telkens tussen<br />
twee fronten, het enige dat<br />
verschilde was welke kant<br />
begon met aanvallen. Elke<br />
aanval was onvoorspelbaar, er<br />
werden nieuwe wapens<br />
ontwikkeld, nieuwe<br />
aanvalstechnieken werden<br />
bedacht maar de terreinwinst<br />
was elke veldslag bijna nihil.<br />
De gevechten waren ondanks<br />
alle slachtoffers nutteloos, geen van de partijen hebben gewonnen of hebben succes<br />
gehad. Er was geen grond gewonnen, ze hebben vier jaar gevochten in de koude,<br />
modderige, vieze loopgraven voor niets.<br />
Hedendaags wordt Ieper nog steeds als een belangrijke plaats in de Eerste<br />
Wereldoorlog gezien. Het wordt ook wel een Vredesstad genoemd. Er komen veel<br />
toeristen, waaronder vooral Britten, de plaats bekijken. Voor Nederlanders is deze<br />
plek niet bekend omdat zij niet vochten in deze slag veel mensen hebben dus ook<br />
geen idee wat de veldslagen van Ieper waren en wat zij betekenden voor de Eerste<br />
Wereldoorlog.<br />
20
Hoofdstuk 2 – Het leven voor een soldaat aan het<br />
front bij Ieper.<br />
Leven in een loopgraaf<br />
De Eerste Wereldoorlog was een loopgravenstrijd. In de Eerste Wereldoorlog zijn er<br />
zoveel loopgraven aangelegd dat je de wereld rond zou kunnen. De loopgraven<br />
werden aangelegd vanaf de Belgische grens tot aan de Zwitserse grens. Een<br />
loopgraaf wordt zigzaggend aangelegd met een pionierschop het is dus niet een<br />
lange strook want dit zou tijdens een granaatontploffing heel veel schade opleveren.<br />
De infrastructuur van de Duitse loopgraven was beter dan de loopgraven van de<br />
Geallieerden. De geallieerde legers groeven ondiepe en slecht voorziene<br />
loopgraven, omdat ze dachten dat ze snel weer weg zoude zijn. De Duitsers<br />
daarentegen maakten de loopgraven veel luxer.<br />
Ze waren dieper met ondergrondse kamers<br />
waarin een soort van meubilair en soms zelfs<br />
met elektrisch licht. Ook boven de grond waren<br />
de Duitse loopgraven beter voorzien met<br />
pompen die het water wegpompten uit de<br />
loopgraven. Dit was wel nodig want de<br />
loopgraven waren door slechte<br />
weersomstandigheden modderig en vol met<br />
ratten. Ook lagen er gewoon lijken in de<br />
loopgraven; dit was voor beide kanten zo. Vaak<br />
zaten de soldaten gewoon tot en met hun<br />
knieën in de modder. Velen werden ziek door<br />
deze slechte omstandigheden.<br />
Hiernaast zie je een brief van een soldaat van<br />
het front bij Ieper uit het boek van Koenraad<br />
Goudeseune. Hij schrijft in deze brief dat de<br />
soldaten nooit veilig waren. Kwam ook doordat<br />
er vaak ook aanvallen gepleegd werden midden<br />
in de nacht. De soldaten moesten dus altijd<br />
gefocust zijn.<br />
Brief uit Ieper<br />
We kunnen rusten, maar we zijn niet veilig. Ik wist al<br />
langer dat we dat nooit zijn, veilig bedoel ik, maar de<br />
laatste tijd weet ik dat alsmaar beter. Ook mijn<br />
maten. Het enige wat we kunnen doen is proberen<br />
onze wapens zo goed mogelijk vast te houden, en<br />
geloof me, dat doen we, maar er zijn niet zoveel<br />
manieren waarop je een wapen goed kan vasthouden.<br />
Eén slechts en die kennen we uitstekend. Mijn<br />
bajonet is zo scherp als een spiegel, ik scheer me drie<br />
keer in de week. De sterren zijn erg mooi ‘s nachts.<br />
Alleen al om de sterren wil je niet worden<br />
neergeschoten. Sinds mijn verjaardag heb ik mijn<br />
gasmasker nog niet moeten gebruiken. De fabrieken<br />
waar ze die bommen maken is gebombardeerd. Niet<br />
de onze. Misschien kan ik er na de oorlog werken?<br />
Koenraad Goudeseune<br />
Ziektes in de loopgraven.<br />
Door de slechte omstandigheden in de<br />
loopgraven werden veel soldaten ziek. Een van<br />
de bekendste ziekten in een loopgraaf waren de<br />
‘loopgravenvoeten’ . Dit kwam doordat de<br />
soldaten constant met hun voeten in de modder<br />
en viezigheid zaten, hun laarzen en kleding konden het vocht niet tegen houden. Zo<br />
kregen ze vaak zwellingen en infecties aan de voeten, waardoor de voet(en)<br />
kon(den) afsterven.<br />
21
Ook loopgraafkoorts was een epidemie die alleen voorkwam in de oorlog. Deze<br />
ziekte kregen de soldaten van de luizen die in de loopgraven zaten. Loopgraafkoorts<br />
was een besmettelijke ziekte die koorts en pijn in de botten gewrichten en spieren<br />
veroorzaakte.<br />
Een loopgraaf in de Eerste Wereldoorlog was opgebouwd uit drie loopgraaflijnen De<br />
voorste hoogweerstandslinie lag ongeveer 50 tot 1500 meter van de vijandige<br />
stellingen. Vanuit deze hoogweerstandlinie drongen de kleinere loopgraven (sappen)<br />
door tot in het niemandsland. Die sappen leidden naar de waarnemingsposten,<br />
mitrailleursnesten en granaatposities. Verder naar voren vrij wel tegen het<br />
niemandsland aan lagen rollen vol prikkeldraad om zo de vijand op afstand te<br />
houden<br />
Geallieerde soldaten die uit de loopgraaf rennen (‘over the top’) en naar het slagveld<br />
rennen om vervolgens de vijand uit te schakelen.<br />
22
De verandering van kleding en de voorziening van voedsel.<br />
In de Eerste Wereldoorlog was de voedselvoorziening slecht. De soldaten hadden<br />
constant honger en de kleding was niet dik genoeg tegen de kou. De soldaten<br />
kregen zo nu en dan broden, koude bonen en wat aardappels. Maar meestal was het<br />
eten vies en oud waardoor de voedingswaarde niet groot genoeg was om daar met<br />
zijn allen van te eten. Ook was er te weinig water voor de soldaten. Zo werd er<br />
ongeveer 10 liter water geleverd voor 40 soldaten. Dit is natuurlijk veel te weinig en<br />
dus waren er ook sterfte- of ziektegevallen door de honger en dorst.<br />
De kleding in de Eerste Wereldoorlog veranderde compleet. Het kwartje viel al snel<br />
dat rode of blauwe broeken te erg opvielen in de omstandigheden van de Eerste<br />
Wereldoorlog. De Fransen maakten deze fout echter in het begin van de Eerste<br />
Wereldoorlog zo vielen er veel slachtoffers want de Duitsers schoten gewoon op de<br />
gekleurde broeken die ze zagen. De Fransen hadden vrij snel door dat ze<br />
gecamoufleerde kleding moesten hebben. In 1915 kwamen de bekende blauwe<br />
uniformen van de Fransen aan bod. De Duitsers stonden bekend om de punthelmen<br />
van leer maar ook deze werden snel vervangen omdat de kogels er gewoon<br />
doorheen gingen. De Engelsen hadden de platte pet.<br />
De uitrusting veranderde in de 4 jaar<br />
van de oorlog regelmatig, zo kwamen<br />
er andere helmen, gasmaskers en<br />
andere wapens. Deze veranderingen<br />
moesten wel komen want door<br />
nieuwe wapens en andere obstakels.<br />
Na de tweede slag van Ieper moesten<br />
de legers wel gasmaskers creëren<br />
want het gas kwam overal en zorgde<br />
voor heel veel doden. De eerste<br />
pogingen om een goed werkend<br />
masker te maken waren mislukt. Dit<br />
kwam doordat de ogen niet bedekt<br />
waren,zodat de soldaten blind werden.<br />
Het gasmasker werd net zo vaak<br />
vernieuwd totdat het helemaal goed<br />
functioneerde.<br />
Uitrusting van een Duitse soldaat<br />
23
Foto’s van kleding van de legers<br />
Brits uniform. Frans uniform Duits uniform<br />
24
Artillerie<br />
Bewapening aan het westelijke front.<br />
Artillerie is een ander woord voor geschut. Dit werd<br />
gebruikt in de Eerste Wereldoorlog voordat de<br />
infanterie uit de loopgraven kwam en het slagveld op<br />
opging om de tegenstanders dan grotendeels uit te<br />
schakelen. Onder de verzamelnaam artillerie vallen<br />
wapens als tanks, kanonnen, mortieren en<br />
houwitsers. Voor de uitvinding van de tanks werd alle<br />
artillerie verplaatst door middel van mankracht,<br />
dierkracht of door voertuigen.<br />
Tijdens de loopgravenoorlog kwamen de soldaten<br />
erachter dat het blindelings naar het andere front<br />
rennen en vervolgens daar proberen de tegenstander<br />
uit te schakelen, vaak mislukte. Er moest een<br />
oplossing komen: de tank. De Geallieerden kwamen met het idee van een grote<br />
gewapende ijzeren bak op wielen. Het doel was om met de tanks de artillerie van de<br />
tegenstander uit te schakelen. Er kwamen al gauw problemen. De tank moest een<br />
loopgraaf van ongeveer anderhalve meter kunnen overbruggen. Dit zou niet lukken<br />
met gewone wielen want dan zouden ze niet over de loopgraven kunnen. Hiervoor<br />
waren rupsbanden nodig en dat in een speciale vorm. Na lang puzzelen kwamen<br />
zowel de Fransen als de Engelsen met een ontwerp.<br />
De tank was geen groot succes. Ze waren ontzettend langzaam, ze vielen erg op, ze<br />
waren makkelijk uit te schakelen en bleven vast zitten in de modder. Er zijn hiervoor<br />
nog oplossingen geprobeerd te vinden maar het meeste kwam niet tot zijn . Een idee<br />
was bijvoorbeeld om een Duitse tekst met een geplande spellingsfout erin op de tank<br />
te zetten zodat het de Duitsers af zou leiden, dit werkte natuurlijk niet.<br />
In de Eerste Wereldoorlog kwam het idee van de tank er wel, het werd ook wel<br />
geprobeerd uit te voeren maar de tank had in de Eerste Wereldoorlog qua<br />
oorlogvoering niet zo veel toe te voegen.<br />
Franse tank uit de eerste wereld oorlog.<br />
Britse tank uit de Eerste<br />
Wereldoorlog in een test om te<br />
kijken of het een loopgraaf kon<br />
overbruggen<br />
25
Kanonnen, Mortieren en Houwitsers zijn verschillende vormen van artillerie.<br />
Mortieren en Houwitsers zijn krombaangeschut. Dat wil zeggen dat ze heel hoog<br />
bommen of granaten afvuren zodat ze vervolgens naar beneden het doelwit<br />
bereiken. Mortieren zijn klein en compact krombaan-geschut die ze makkelijk mee<br />
konden nemen. Houwitsers zijn groot en het is zwaar geschut dat ze meestal op<br />
dezelfde plek laten staan. Een houwitser was<br />
bijvoorbeeld ‘De dikke Bertha’ (zie afbeelding).<br />
Kanonnen zijn vlakbaangeschut deze schieten<br />
granaten recht vooruit. Deze artillerie wordt in<br />
de Eerste Wereldoorlog gebruikt om de<br />
stellingen, bunkers en geschut van de<br />
tegenstanders kapot te maken zodat het voor<br />
de infanterie daarna makkelijker zou zijn. Vaak<br />
werkte dit niet.<br />
Bewapening infanterie<br />
De wapens van de infanterie waren: mitrailleurs, machinegeweren, vlammenwerpers<br />
en blanke wapens, zoals messen en<br />
sabels.<br />
Machinegeweren zijn geweren die zo’n<br />
10 tot 15 kogels kunnen afvuren per<br />
minuut. Mitrailleurs kunnen zo’n 600<br />
kogels afvuren per minuut. Geweren<br />
waren op zich wel goed ontwikkeld en<br />
goed te gebruiken maar door de<br />
ontzettend grote hoeveelheid modder<br />
weigerden de geweren vaak.<br />
De vlammenwerper werd als eerste<br />
gebruikt door de Duitsers. Op 30 juli<br />
1915 werd in Hooge, een plaatsje vlakbij Ieper, een eerste vlammenwerper aanval<br />
ingezet. Dit was een groot succes voor de Duitsers. De eerste vlammenwerpers die<br />
gebruikt werden waren cilinders (met stikstof en een licht ontvlambare stof) op de rug<br />
met daaraan een rubberen slang en een ontsteker.<br />
De blanke wapens werden gebruikt bij man tot man gevechten in de loopgraven zelf.<br />
Met bijvoorbeeld messen en sabels kon je makkelijk je tegenstander uitschakelen.<br />
Soldaat met een<br />
mitrailleur<br />
26
Vliegtuigen en zeppelins<br />
Vliegtuigen waren nog niet zo lang uitgevonden maar werden in de Eerste<br />
Wereldoorlog al heel snel veel gebruikt. Eerst alleen om het gebied te verkennen<br />
zoals de loopgraven en wapens van de tegenstanders<br />
maar later ook om plekken mee te bombarderen. Als<br />
eerste werden er granaten over de rand gegooid van de<br />
cockpit. Later gingen ze ook proberen om een systeem op<br />
het vliegtuig te monteren. Dit ging allemaal wel eens fout,<br />
als er eens een sterke wind was en als je dan over de<br />
rand van je cockpit moest hangen..<br />
Doordat vliegtuigen een gevaar werden, moesten ze uitgeschakeld worden. In de<br />
lucht gingen piloten elkaar proberen neer te schieten, de zo geheten dogfights.<br />
De piloten en bemanning werden, omdat het zo gevaarlijk was in de lucht, als echte<br />
helden beschouwd.<br />
De Zeppelin is een uivinding van Graaf von Zeppelin. Het werd aan het begin van de<br />
Eerste Wereldoorlog gebruikt als bommenwerper. Dat was eerst een succes want ze<br />
konden niet uitgeschakeld worden door vliegtuigen omdat ze hoger konden vliegen.<br />
Later, toen dat wel kon, werden ze snel uitgeschakeld<br />
en werden de Zeppelins alleen nog maar gebruikt voor<br />
verkenning.<br />
Gifgas<br />
Ieper staat vooral bekend om de eerste gelukte<br />
gasaanval aan het westelijke front in de Eerste<br />
Wereldoorlog. Eerst waren het de Fransen die granaten,<br />
met een gas erin gooiden, die huidirritaties<br />
veroorzaakten.<br />
De Duitsers waren degenen die begonnen met een grote gasaanval waarbij een<br />
breed front getroffen zou moeten worden. Na een gunstige wind slaagde deze eerste<br />
grote gasaanval. Bij deze aanval werd chloorgas gebruikt, het chloorgas tast gelijk je<br />
longweefsel aan en je sterft er redelijk snel aan. en als je geluk had, of een<br />
gasmasker had je er minder last van.<br />
Het chloorgas werd op een gegeven moment vervangen door een veel effectiever<br />
gas: mosterdgas. Dit van dit gas ging je binnen twaalf<br />
uur dood. Bovendien kwamen er op de huid als die in<br />
aanraking was geweest met mosterdgas al gauw<br />
vreselijk pijnlijke blaren, waardoor ze vaak een<br />
afschuwelijke dood stierven. Tegen de blaren kon je<br />
je amper kleden, de gasmaskers alleen waren dus<br />
niet genoeg voor het mosterdgas.<br />
27
Relaties onderling tussen de strijdende partijen.<br />
De Eerste Wereldoorlog staat bekent om zijn bloederige gevechten waar soldaten uit<br />
het niets op de vijanden afstormt en talloze mensen neerschiet alsof het niets is.<br />
Maar wat veel mensen niet weten is dat de soldaten de eerste Kerst van de oorlog in<br />
1914 op vele plaatsen samen hebben gevierd. De oorlog werd even vergeten en de<br />
soldaten kwamen zonder wapens naar elkaar toe om gezamenlijk Kerst te vieren.<br />
Ze spraken elkaar ook wel eens buiten die ene bijzondere gezamenlijke Kerst. Ze<br />
bedachten plannetjes om elkaar uit de loopgraven te krijgen. De soldaten spraken<br />
bijvoorbeeld af dat als de een zijn hand boven de loopgraaf uit stak die te schieten en<br />
dat ook andersom zodat de soldaten gewond waren en naar de hulpposten mochten<br />
en dus even uit deze bizarre oorlog konden stappen.<br />
Bijna geen enkele soldaat zag een echte vijand in elkaar, ze hielpen elkaar min of<br />
meer.<br />
Contact tussen beide fronten werd later verboden. Het was ongunstig voor de<br />
veldslagen want als je elkaar hielp en elkaar als echt medemens zal zien dan is de<br />
kans veel kleiner dat je hem neerschiet<br />
dan dat je hem ziet als een vijand.<br />
Britse en Duitse soldaten tijdens kerst in<br />
de eerste wereld oorlog.<br />
28
Shellshock<br />
In de eerste wereld oorlog waren er ontzettend veel gewonden.<br />
Schotwonden, verrotte ledematen door het eindeloos staan in de<br />
modder, interne verwondingen door de gasaanvallen. Maar naast al<br />
die lichamelijke verwondingen kwamen de dokters en verplegers er<br />
al gauw achter dat dat niet de enige verwondingen waren.<br />
Verschillende soldaten vertoonden symptomen van psychische<br />
problemen. De artsen wisten er geen raad mee, en meestal werden<br />
de mensen gewoon teruggestuurd naar het front, of werden ze ter dood veroordeeld<br />
doordat ze ‘lafheid en zwakte’ uitstraalden.<br />
Begin 1915 kwam dr. Charles S. Myers, hoofd-arts bij het Royal Army Medical Corps<br />
met een benaming voor deze ziekte: Shellshock, in eerste instantie een psychische<br />
aandoening die soldaten kregen als ze een granaatexplosie hadden overleefd.<br />
Pas in 1916 werden er serieuze plannen voor de behandeling van Shellshock.<br />
Mensen krijgen behandelingen als hypnose, psychotherapie en<br />
elektroconvulsietherapie.<br />
Later kwamen ze tot de conclusie dat Shellshock waarschijnlijk veroorzaakt wordt<br />
door stress, de omstandigheden in de loopgraven, de grote hoeveelheid<br />
granaatexplosies en oververmoeidheid. De soldaten waren niet goed voorbereid op<br />
hoe deze loopgraven oorlog zou verlopen en wisten hun reactie niet te beheersen en<br />
kregen deze psychische aandoening.<br />
Een soldaat getroffen door Shellshock heeft constante zenuwtrekken, sommige<br />
alleen in het gezicht maar ook vaak door het hele lichaam. Ze kunnen niet normaal<br />
meer functioneren doordat het lichaam constant zijn eigen wil heeft. Bij Shellshock<br />
komt ook veel slapeloosheid voor door nachtmerries maar ook kunnen<br />
Shellshockpatiënten last hebben van hallucinaties.<br />
Als je bijvoorbeeld een soldaat met Shellshock een pet van zijn soldaten- uitrusting<br />
laat zien, worden ze ontzettend bang voor de pet. Ook als ze bijvoorbeeld iets horen<br />
vallen of een knal horen duiken ze onder een tafel of iets dergelijks.<br />
Na 1916 moet een soort medische keuring<br />
gedaan worden om te kijken of een soldaat echt<br />
shellshock heeft, en in therapie moet, of gewoon<br />
weer terug kan naar het front. Meestal werden<br />
deze keuringen serieus uitgevoerd en werden de<br />
soldaten naar huis gestuurd of gingen in therapie.<br />
Maar in sommige gevallen werden soldaten<br />
gewoon nog steeds teruggestuurd naar het front,<br />
en bij weigeren werd met nog steeds tot de dood<br />
veroordeeld.<br />
29
Plastische chirurgie in de Eerste Wereldoorlog.<br />
Na de Eerste Wereldoorlog waren er talloze verminkte ex-soldaten. Ongeveer 12%<br />
(= 280.000 personen) van die soldaten had een blijvende verminking in het gezicht.<br />
Op een aantal van deze verminkingen werd plastische chirurgie toegepast maar dit<br />
was nog maar een beperkte toepassing. De verminkingen werden vooral veroorzaakt<br />
door het gebruik van granaten en gifgas. Veel mensen werden blind door het gifgas<br />
wat voor het eerst werd gebruikt in de tweede slag van Ieper. De granaten werden<br />
gegooid over het niemandsland en kwamen terecht in loopgraven en op de<br />
slagvelden.<br />
In de loopgraven werden de hoofden vaak verminkt omdat dit als eerst boven kwam.<br />
De gezichtsverwondingen zijn bij sommige soldaten zo erg geweest dat je het ook<br />
wel gezichtsverlies kan noemen. Bijna 50% van de slachtoffers met<br />
gezichtsverminkingen ging hieraan dood. Op de overlevenden werd vaak plastische<br />
chirurgie toegepast. Deze vorm van chirurgie ontwikkelde zich sterk in de Eerste<br />
Wereldoorlog doordat de artsen werden namelijk met nieuwe medische problemen<br />
geconfronteerd werden. Allerlei nieuwe soorten verminkingen in het gezicht en op de<br />
rest van het lichaam. Drastisch probeerden de artsen dit soort verminkingen op te<br />
lossen. Dit lukte bij lange na niet. Door de verminkingen uit de Eerste Wereldoorlog<br />
konden mensen niet meer goed functioneren en zagen eruit als monsters vanwege<br />
de ernstige verminkingen in het gezicht. Hoe hard de artsen ook probeerden de<br />
gezichten te herstellen, het was niet bij alle soldaten haalbaar. Wel werd het<br />
verbeterd.<br />
De creatie van een gezichtsmasker werd een groot succes. De gezichtsmaskers<br />
boden een mogelijkheid voor de soldaten om met een normaal gezicht over straat te<br />
gaan iets wat de dokters ze niet konden bieden. Het was dan wel een masker, maar<br />
onder deze maskers zaten nog altijd de littekens en verminkingen van de zware<br />
gevechten in de Eerste Wereldoorlog..<br />
De Canadese luitenant<br />
Wallace voor en na<br />
plastische chirurgie.<br />
30
Hoofdstuk 3 – Ieper na de oorlog.<br />
- onderzoek<br />
Wederopbouw van Ieper.<br />
Na de Eerste Wereldoorlog is de stad Ieper zo goed als verwoest. De hele bevolking<br />
heeft moeten vluchten. Degenen die terug gingen naar de stad hadden weinig om<br />
van te leven en geen materiaal en geld om huizen te bouwen. De meeste bewoners<br />
vestigden zich in andere plaatsen in West-Vlaanderen. In 1919 besloot de Belgische<br />
overheid geld te investeren in de eerste (beperkte) woningen van Ieper. Later<br />
kwamen er ook magazijnen met levensmiddelen en bouwmaterialen.<br />
De Britten wilden eerst niet dat Ieper herbouwd werd. Ze vonden het belangrijker om<br />
aan de volgende generaties te laten zien wat de oorlog had aangericht, Ieper als het<br />
ware gebruiken als een groot monument voor de gesneuvelden van de oorlog. Toch<br />
werd er besloten om Ieper op te bouwen in de vooroorlogse staat op de kosten van<br />
de Duitsers doordat de Ieperlingen het niet pikten dat hun woonplaats als monument<br />
gebruikt werd. Deze opbouw heeft ruim 40 jaar geduurd. Ieper is nu bedekt met<br />
monumenten en begraafplaatsen..<br />
Momenteel wonen er 35000<br />
mensen in de stad Ieper. Het<br />
dagelijks leven staat nog steeds<br />
sterk in het teken van de Eerste<br />
Wereldoorlog.<br />
Luchtfoto van Ieper tijdens de Eerste<br />
Wereldoorlog.<br />
Opbouw van een aantal gebouwen<br />
Lakenhal: in 1950 werd de Lakenhal volledig hersteld, en werd het museum ‘in<br />
Flanders field’ geplaatst in deze hal. Op de donkere poort van de lakenhal zijn nog<br />
een aantal sporen te vinden van de Eerste Wereldoorlog. De lakenhal is gebouwd in<br />
de Gotische stijl in de dertiende eeuw.<br />
31
Het Belfort: het Belfort werd in 1934 weer ingehuldigd. Het Belfort is een 70 meter<br />
hoge toren die aan de Lakenhal vast zit. Het Belfort werd gebouwd tussen 1200 en<br />
1230. Er hangen 49 klokken in het Belfort. Om het kwartier wordt ‘het Ieperse<br />
tuindaglied’ gespeeld. Dit lied heeft op zich niks te maken met de herdenking van de<br />
Eerste Wereldoorlog. Kortom niet alles staat in het teken van de oorlog.<br />
De lakenhal voor en na de wederopbouw<br />
Toren Links is het Belfort .<br />
32
Hoe wordt de Eerste Wereldoorlog herdacht in Ieper?<br />
In Ieper speelt de Eerste Wereldoorlog nog een grote rol.<br />
In de jaren ’20 zijn er meer dan 150 begraafplaatsen aangelegd en verschillende<br />
monumenten gebouwd.<br />
De bekendste begraafplaatsen zijn Tyne Cot en Langemark.<br />
Tyne Cot is een Britse militaire begraafplaats waar 11.952 graven zijn. In 70%<br />
daarvan liggen onbekenden. Er zijn ook 4 graven van militairen met een Duitse<br />
nationaliteit. Achterin is er een grote marmeren muur met de namen van 33783<br />
vermiste Britse en 1176 vermiste Nieuw-Zeelandse soldaten.<br />
In het midden van de begraafplaats staat een groot monument: het Cross of<br />
Sacrifice. Dit monument is bovenop een Britse bunker gebouwd die in de oorlog<br />
gebruikt werd als noodhulppost. Degenen die het vanuit de hulppost niet<br />
overleefden, werden er om heen bergraven en zo is Tyne Cot ontstaan. Het kruis van<br />
het Cross of Sacrifice staat symbool voor opoffering.<br />
Als je bij Tyne Cot aan komt kom je in een klein museum aan. Op de route richting de<br />
begraafplaats worden er via luidspreker alle namen genoemd van soldaten die op de<br />
begraafplaats liggen.<br />
Links: Een graf van<br />
een Britse soldaat uit<br />
de Eerste<br />
Wereldoorlog<br />
Rechts: Tyne Cot<br />
Afbeelding hiernaast:<br />
Tyne Cot. Achteraan zie je de<br />
marmeren muur met namen van<br />
vermiste militairen, en je ziet het<br />
monument Cross of Sacrifice.<br />
Ook zijn er enkele graven te zien.<br />
33
Langemark.<br />
Op deze begraafplaats liggen 44061 doden.<br />
Langemark wordt ook wel een<br />
studentenbegraafplaats genoemd omdat er veel<br />
slachtoffers uit het vierde leger liggen. Dit vierde<br />
leger bestond uit veel slecht opgeleide vrijwilligers<br />
van jonge leeftijd. Tussen 1956 en 1958 ontruimde<br />
de Belgische begrafenisdienst een aantal<br />
begraafplaatsen en werden samen gelegd op<br />
Langemark. In 1970 zijn de apart liggende graven gerenoveerd. Bij binnenkomst kom<br />
je terecht in twee gedenkkamers. Waarvan in een ‘n kaart van België, uitgesneden in<br />
hout, die de ligging van de vroegere begraafplaatsen<br />
en de huidige begraafplaatsen weergeeft. Ook<br />
liggen er in deze gedenkkamers naamboeken. Op de<br />
muren in deze gedenkkamers staan 6313 namen<br />
gegraveerd. Iets verder lopend kom je bij een<br />
massagraf terecht waar onder een<br />
gemeenschappelijke steen 25000 soldaten liggen.<br />
Hiervan heeft een Duitse organisatie ongeveer<br />
17000 namen weten te achterhalen. Op de<br />
begraafplaats staan eiken om de begraafplaats te overschaduwen dit werd gekozen<br />
door ontwerper Tischler.<br />
Wij hebben beide begraafplaatsen bezocht. We vonden Tyne Cot aangrijpender<br />
omdat je daar echt voor (bijna) elke gestorven soldaat een apart graf ziet. Ook<br />
vonden wij dat Tyne Cot er veel uitgebreider uit zag en dat aan Tyne Cot<br />
waarschijnlijk veel meer aandacht aan besteed wordt om het te onderhouden.<br />
Wij op de begraafplaats bij<br />
Langemark<br />
34
In Ieper zijn ook vele musea. Wij hebben er een paar bezocht. De musea die we<br />
bezocht hebben zijn: het In Flanders Fields museum, Memorial Museum<br />
Passchendaele 1917, IJzertoren museum in Diksmuide.<br />
Het In Flanders Fields Museum zit in de Lakenhal van Ieper.<br />
De naam komt van het gedicht In Flanders Fields wat geschreven is door een<br />
Canadese militaire arts John McCrea:<br />
In Flanders fields the poppies blow<br />
Between the crosses, row on row<br />
That mark our place; and in the sky<br />
The larks, still bravely singing, fly<br />
Scarce heard amid the guns below.<br />
We are the dead. Short days ago<br />
We lived, felt dawn, saw sunset glow<br />
Loved, and were loved, and now we lie<br />
In Flanders fields.<br />
Take up our quarrel with the foe:<br />
To you from failing hands we throw<br />
The torch; be yours to hold it high.<br />
If ye break faith with us who die<br />
We shall not sleep, though poppies grow<br />
In Flanders fields.<br />
Het In Flanders Field Museum is een museum over de hele Eerste Wereldoorlog. Je<br />
kunt er een bandje kopen en die leidt je in het museum rond. Via dat bandje krijg je<br />
persoonlijke verhalen van verschillende mensen uit de Eerste Wereldoorlog. (wij<br />
hebben er 4 gekregen, zie bijlagen)<br />
Tijdens de route door het museum kun je je bandje laten scannen en wordt er een<br />
passend verhaal verteld van de gegevens die je hebt ingevoerd (naam, land, regio)<br />
en over het onderwerp waar je bij staat.<br />
In het museum wordt veel gebruik gemaakt van videomateriaal om verhalen te<br />
vertellen, en bijvoorbeeld de ligging van de loopgraven<br />
te laten zien.<br />
Wij zijn als eerste naar het In Flanders Fields geweest<br />
en dan krijg je meteen een beter beeld van de oorlog.<br />
Hoe was het in de oorlog in Ieper en omstreken? Dus<br />
het was een goede basis om het onderzoek in Ieper<br />
voort te zetten.<br />
Omdat het museum is gevestigd in de Lakenhal kun je<br />
vanuit het museum ook de Belforttoren beklimmen. Wij<br />
hebben dit ook gedaan. Het kostte wat moeite al die<br />
Vertaling:<br />
“In Vlaanderens velden bloeien de klaprozen<br />
Tussen de kruisen, rij aan rij<br />
die onze plek aangeven; en in de lucht<br />
vliegen leeuweriken, nog steeds dapper zingend<br />
ook al hoor je ze nauwelijks te midden van het<br />
kanongebulder<br />
aan de grond.<br />
Wij zijn de doden. Enkele dagen geleden<br />
leefden we nog, voelden de dauw, zagen de zon<br />
ondergaan<br />
beminden en werden bemind en nu liggen we<br />
in Vlaanderens velden<br />
Neem ons gevecht met de vijand weer op:<br />
Tot u gooien wij, met falende hand<br />
de toorts; aan u om haar hoog te houden<br />
Als gij breekt met ons die sterven<br />
zullen wij niet slapen, ook al bloeien de klaprozen<br />
in Vlaanderens velden.”<br />
35
traptreden, maar je had wel als je eenmaal boven was een heel mooi en goed<br />
uitzicht over heel Ieper.<br />
Het Memorial Museum Passchendaele is een museum dat gewijd is aan de 3e slag<br />
om Ieper ook wel ‘De slag om Passchendaele’<br />
In Passchendaele zijn in honderd dagen tijd 500.000 militairen gesneuveld en er was<br />
amper 8 kilometer terreinwinst voor de Britten. In het museum wordt er met veel<br />
materiaal uit de oorlog zelf en met beeldmateriaal een duidelijk beeld gegeven van<br />
de slag om Passchendaele. Ook is er in het museum een reconstructie van een<br />
ondergrondse gang met een communicatie-en verbandspost, hoofdkwartieren en<br />
werk-en slaapplaatsen.<br />
Het museum zit in het historische kasteeldomein van Zonnebeke, dat tijdens de<br />
Eerste Wereldoorlog compleet verwoest was en helemaal opnieuw opgebouwd is.<br />
Het IJzertorenmuseum in Diksmuide is een museum over zowel de eerste als de<br />
tweede wereldoorlog. De IJzertoren is gebouwd als ereteken aan de gesneuvelde<br />
soldaten in de Eerste Wereldoorlog, het is in de tweede wereldoorlog verwoest en<br />
vervolgens opnieuw opgebouwd. Het laat beide oorlogen duidelijk zien en er wordt<br />
ook veel verteld over de rol van Vlaanderen in de Eerste Wereldoorlog.<br />
Als je in het museum bent, ga je eerst met de lift omhoog. Dan kun je nog met<br />
trappen verder omhoog en kom je bovenop de IJzertoren terecht. Daar heb je een<br />
heel goed uitzicht over het gebied waar de slagvelden waren. Als je vervolgens naar<br />
beneden loopt, is er op elke verdieping een onderdeel van de eerste en tweede<br />
wereldoorlog.<br />
Toen wij in het museum waren, zijn we helemaal naar boven gegaan en onderweg<br />
naar beneden hebben we een paar verdiepingen overgeslagen want die gingen over<br />
de 2e wereldoorlog. In het museum voel je echt de Eerste Wereldoorlog en het wordt<br />
ook goed duidelijk gemaakt.<br />
In Ieper onder de Menenpoort wordt elke avond om 20:00 uur The Last Post<br />
geblazen. Het is een trompetsignaal dat gebruikt werd in het Britse leger. Na de Last<br />
Post wordt er één minuut stilte gehouden. Dit wordt al<br />
36
gedaan sinds 24 juli 1929, er is maar één periode van onderbreking geweest en die<br />
was tijdens de Duitse bezetting van Ieper in de tweede wereldoorlog. De Last Post is<br />
een plechtigheid ter nagedachte aan de gesneuvelde soldaten van de Eerste<br />
Wereldoorlog.<br />
De Menenpoort is een monument dat gebouwd is door de Britten in 1927 aan de<br />
oostzijde van de stad. Op de poort staan alle namen van bijna 54900 vermiste<br />
soldaten die meevochten aan de oorlog.<br />
Hill 60<br />
Hill 60 is een heuvel die tussen Zillebeke en Hollebeke ligt. De heuvel is aan de top<br />
ongeveer 200 meter breed. Ze was in het bezit<br />
van de Fransen totdat eind 1914 de Duitsers de<br />
heuvel veroverden.<br />
In februari 1915 komen de Britten. Zij graven<br />
vele lange tunnels onder de heuvel en plaatsen<br />
daar ontzettend veel explosieven. Het doel is<br />
37
om de hele heuvel op te blazen en alle Duitsers die erop zitten uit te schakelen. Op<br />
15 april 1915 is het af en zijn de 6 mijnkamers die onder de heuvel zitten klaar om tot<br />
ontploffing te komen. In de avond op 17 april is het zo ver, alle bommen en mijnen<br />
ontploffen en een groot deel van de heuvel, Hill 60, gaat de lucht in. Op dat zelfde<br />
moment wordt er een aanval van de Fransen, Britten en Belgen ingezet rond dat<br />
gebied en er worden ontzettend veel Duitse soldaten uitgeschakeld.<br />
Midden 1917 was Hill 60 weer in Duits bezit. De Engelsen groeven weer loopgraven<br />
onder de heuvel en plaatsen daar ok weer explosieven. Deze werden op 7 juni 1917<br />
tot ontploffing gebracht en de Britten namen de heuvel weer over. Ongeveer 650<br />
Duitsers sneuvelden bij deze aanval.<br />
Dit was het startsein van de slag om Mesen. In april 1918 sloegen de Duitsers weer<br />
toe en veroverden de heuvel opnieuw. Uiteindelijk wordt de heuvel weer heroverd<br />
door de Britten op 28 september 1918.<br />
De steeds heen en weer golvende strijd om deze heuvel kan je zien als een symbool<br />
voor het verloop van de hele Eerste Wereldoorlog.<br />
Hill 60 toen..<br />
Hill 60 nu<br />
Yorkshire trench & dug-out is een loopgraaf van de Britten die in 1915 ontstond en<br />
gebruikt werd tot en met 1917. Er werd in de jaren 16 en ‘’17 ook een ondergrondse<br />
schuilplaats gegraven de zo gehete Dugout.<br />
In 1992 werd de Yorkshire trench & dugout<br />
bij toeval ontdekt en zijn er meteen<br />
grote onderzoeken gestart. Er worden<br />
nog ontzettend veel spullen gevonden en<br />
38
de loopgraaf wordt nu gerestaureerd.<br />
De ondergrondse dug-out is nu bovengronds te zien waar ze lopen<br />
De Yorkshire trench & dug-out bovengronds.<br />
De stenen muur achteraan is een rand van de loopgraaf<br />
Yorkshire trench & Dug- Yorkshire trench en Dug-out toen<br />
out nu<br />
39
Bijlage persoonlijke verhalen Maurits Geeradyn<br />
Staan in PDF bestand alleen Jan Lepage lukte om in dit<br />
bestand te plakken. Het is wel toegevoegd bij de papieren<br />
versie.<br />
40
Bijlage persoonlijke verhaal Frederick Hatton<br />
Staan in PDF bestand alleen Jan Lepage lukte om in dit<br />
bestand te plakken. Het is wel toegevoegd bij de papieren<br />
versie.<br />
41
Raymond Clément Cottineau. Persoonlijk verhaal<br />
Staan in PDF bestand alleen Jan Lepage lukte om in dit<br />
bestand te plakken. Het is wel toegevoegd bij de papieren<br />
versie.<br />
42
Nawoord<br />
Wij hebben van dit profiel<strong>werkstuk</strong> ontzettend veel geleerd. En terugkomende op ons<br />
doel hebben wij inderdaad een beter beeld over de Eerste Wereldoorlog gekregen.<br />
Het was soms lastig om informatie te vinden omdat de meeste site’s in het Engels of<br />
Duits waren. Aan de andere kant was het ook wel een uitdaging om een veldslag<br />
helemaal uit te spitten. Ook heeft het heel erg geholpen dat wij naar Ieper zijn<br />
geweest omdat we hierdoor een veel beter beeld hebben gekregen van ons gekozen<br />
onderwerp.<br />
Problemen met de samenwerking waren er niet. We hebben alles samen overlegd en<br />
de taken goed verdeeld. We hadden allebei eigen taken af en op de afgesproken<br />
datum. Wij vonden het leuk om te doen en zijn tevreden met het resultaat.<br />
44
Logboek.<br />
Datum Tijd Wat gedaan?<br />
Joyce haar logboek.<br />
Elke vrijdag middag (behalve in vakantie) zijn wij samen hele middag bezig<br />
geweest met pws. Ook over 4 weken verspreid Krieg, het martyrium van 14/18<br />
van richard heijster gelezen.<br />
4 juli Pws dag ( 9u tot 14u) Plan van aanpak /<br />
bibliotheek<br />
5 juli Pws dag ( 10u tot 1430u) Inlezen op onderwerp<br />
29 augustus 8u-24u Vertrek naar Ieper (4.5u<br />
rijden), tent opgezet.<br />
Bezoek in Flanders Field<br />
museum.<br />
Last post Menenpoort.<br />
30 augustus 00-24u Ontbijt/ tent afbreken.<br />
IJzertoren Diksmuide,<br />
Tyne Cot, Langemark,<br />
memorial museum<br />
passchendaele 1917,<br />
Yorkshire Trench and<br />
Dug-out, hill 60.<br />
Richting Sleen met dikke<br />
files <br />
16 september 14;25 – 15;00 Gelezen en aantekening<br />
gemaakt van boek ( Krieg,<br />
Ieper het martyrium van<br />
14/18 door Duitse ogen<br />
van Richard Heijster)<br />
21 september 12;10 – 15;10 Overleggen met Floor<br />
over wat we precies<br />
wilden. Eventjes zelf bezig<br />
geweest<br />
28 september 12:10 – 15:10 Samen bezig met bronnen<br />
opzoeken en verder met<br />
inleiding over Eerste<br />
Wereldoorlog<br />
29 september 19u- 20:25 Verder met lezen in Krieg.<br />
5 oktober 13:00 – 15;00 Wekelijks overleg met<br />
Floor, en bezig met<br />
waarom de soldaten in<br />
45
Ieper waren.<br />
11 oktober 18;30 – 20:10 Krieg uitgelezen, en voor<br />
eerste slag belangrijke<br />
punten opgeschreven.<br />
12 oktober 11:20 – 15:25 Overzicht van alle<br />
hoofdstukken met kennis<br />
erbij gezet. Kort overleg<br />
gehad met Mnr. Houwman<br />
en Floor.<br />
19 oktober 11:05 – 14:45 Redenen waarom ze in<br />
Ieper waren en Eerste<br />
slag van ieper af gemaakt.<br />
22 oktober Om 13u naar Floor<br />
gegaan en om 17u thuis<br />
(40 min fietsen)<br />
Samen boeken van Eerste<br />
Wereldoorlog doorgegaan,<br />
wilden een nog beter<br />
beeld van<br />
omstandigheden.<br />
23 oktober 9u - 12;30 Aanpassingen van eerste<br />
slag Ieper. Begin gemaakt<br />
aan de wederopbouw van<br />
Ieper<br />
28 oktober 19;25 – 20;38 Wederopbouw van Ieper<br />
afgemaakt.<br />
5 november 11;20 – 12;30 Stukje van onderzoek<br />
gedaan (langemark)<br />
8 november 13u - 15;20<br />
19:00 – 23:30<br />
Vierde slag van ieper af<br />
gemaakt en einde van<br />
wereldoorlog afgemaakt.<br />
(alle slagen waren op 8<br />
november af)<br />
9 november 11;05 – 16:00 Samen met Floor alles<br />
doorgenomen wat we<br />
hadden laatste dingen<br />
veranderd. Zelf bezig<br />
geweest ( plastische<br />
chirurgie en leven in een<br />
loopgraaf)<br />
10 november 13:00 – 15;40 Voorzieningen en kleding<br />
van soldaten verwerkt<br />
11 november 14:00 – 17:00<br />
17:30 – 19:07<br />
Kladversie van Ieper<br />
ingeleverd.<br />
46
13 november 15;40 – 16:15 Gesprek met Meneer<br />
Houwman over kladversie<br />
16 november 11:05 – 13:00 Opmaak veranderen,<br />
bronnen goed zetten<br />
18 november 14:45 – 18:20<br />
18:40 – 20:10<br />
Logboek uitwerken,<br />
laatste dingen veranderen<br />
in verslag.<br />
19 november 15;10 – 16;00 ??? Inleiding en conclusie<br />
schrijven, voorkant maken<br />
20 november 12:00 Online ingeleverd en op<br />
papier. Jammer <br />
47
Datum Tijd Wat gedaan?<br />
Floor haar logboek.<br />
Elke vrijdag middag (behalve in vakantie) zijn wij samen hele middag bezig<br />
geweest met pws.<br />
4 juli Pws dag ( 9u tot 14u) Plan van aanpak /<br />
bibliotheek<br />
5 juli Pws dag ( 10u tot 1430u) Inlezen op onderwerp<br />
24 augustus 13;00-17;00 Plan van aanpak<br />
uitgebreider gemaakt en<br />
informatie zoeken over<br />
Ieper.<br />
29 augustus 8u-24u 4,5 uur rijden richting<br />
Ieper. tent opgezet.<br />
Bezoek in Flanders Field<br />
museum.<br />
Last post Menenpoort.<br />
30 augustus 00-24u Ontbijt/ tent afbreken.<br />
IJzertoren Diksmuide,<br />
Tyne Cot, Langemark,<br />
memorial museum<br />
passchendaele 1917,<br />
Yorkshire Trench and<br />
Dug-out, hill 60.<br />
Richting Sleen met dikke<br />
files <br />
21 september 12;10 – 15;10 Overleggen met Joyce<br />
over wat we precies<br />
wilden. Later Eventjes zelf<br />
bezig geweest.<br />
28 september 12:10 – 15:10 Samen bezig met bronnen<br />
opzoeken en verder met<br />
de veldslag.<br />
5 oktober 13:00 – 15;00 Wekelijks overleg met<br />
Joyce, en inhoudsopgave<br />
gemaakt en verder met de<br />
slag om Ieper<br />
12 oktober 11:20 – 15:30 Nog meer informatie<br />
opgezocht en de slag<br />
verder afmaken.<br />
Overzicht van alle<br />
hoofdstukken met kennis<br />
erbij gezet. Kort overleg<br />
48
19 oktober 11:05 – 14:45<br />
gehad met Mnr. Houwman<br />
en Joyce.<br />
Tweede slag zo goed als<br />
af en een stuk van Ieper<br />
opgezocht over de musea<br />
begraafplaatsen etc.<br />
22 oktober Joyce naar mij toe gegaan<br />
van 14;30 tot 16;30<br />
Samen boeken van Eerste<br />
Wereldoorlog doorgegaan,<br />
wilden een nog beter<br />
beeld van<br />
omstandigheden.<br />
23 oktober 12;30-18;00 tweede slag<br />
geperfectioneerd en<br />
paragraaf 2 van hoofdstuk<br />
3 bijna klaar<br />
28 oktober 18;00 – 20;30 Derde slag bijna af<br />
5 november 11;20 – 12;30 derde slag afgemaakt,<br />
was meer dan verwacht<br />
haha<br />
8 november 13u - 15;20 Begonnen met<br />
bewapening.<br />
9 november 11;05 – 16:00 Samen met Joyce alles<br />
doorgenomen wat we<br />
hadden laatste dingen<br />
veranderd. Zelf bezig<br />
geweest (Bewapening en<br />
Shellshock)<br />
10/11 november ‘s Middags ong. 1 uurtje<br />
en elke avond 19;00 tot<br />
23;00<br />
Bewapening, Hill 60,<br />
Yorkshire Trench and<br />
Dug-out relaties onderling<br />
11 november Kladversie van Ieper<br />
ingeleverd.<br />
13 november 15;40 – 16:15 Gesprek met Meneer<br />
Houwman over kladversie<br />
16 november 17;00-20;00 Met Opa het hele verslag<br />
doorgenomen, wat<br />
aanpassingen<br />
aangebracht en dingen die<br />
er nog moesten gebeuren<br />
opgeschreven<br />
18 november 14;30-22;00 met half uur<br />
eet pauze<br />
Alle aanpassingen in het<br />
verslag gedaan, bronnen<br />
van plaatjes ingevoerd,<br />
49
Bijna alle plaatjes in het<br />
verslag gedaan, lettertype<br />
opmaak etc. veranderd.<br />
Nog wat stukken tekst<br />
toegevoegd die nog<br />
belangrijk waren. Kaart<br />
gezocht<br />
19 november 15;10 – 16;00 voorwoord en nawoord.<br />
20 november 12:00 Online ingeleverd en op<br />
papier. Jammer <br />
50
Bronvermeldingen<br />
Internetsites.<br />
http://redbridge.lgfl.digitalbrain.com/lgfl/leas/redbridge/web/RedbridgeLocal/WW1/Ypr<br />
es%20after%20the%20war/?backto=/lgfl/leas/redbridge/web/RedbridgeLocal/WW1/<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/First_Battle_of_Ypres<br />
http://nl.wikipedia.org/wiki/Ieper<br />
http://nl.wikipedia.org/wiki/Ieper#Eerste_Slag_om_Ieper<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/Ypres<br />
http://www.firstworldwar.com/battles/ypres3.htm<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/ieper2007/index.html<br />
http://www.passchendaele.be/ned/geschiedenis.html<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/gezichtsverminkten/index.html<br />
http://members.home.nl/keesdebrouwer/eerste_wereldoorlog/05_de_luchtoorlog.htm<br />
http://www.digilife.be/teleducatie/vbssj/omd98/omd20.htm<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/vlammenwerper/index.html<br />
http://www.firstworldwar.com/battles/ypres1.htm<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/oorlogsnieuws/schotwond.htm<br />
http://www.greatwar.nl/<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/gezichtsverminkten/index.html<br />
http://www.pbs.org/greatwar/maps/maps_ypres.html<br />
http://www.militair.net/forum/viewtopic.php?t=3268&start=75<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/tanks-eerste-wereldoorlog/strijdwagens/index.html<br />
Internetsite’s bij bronnen van afbeeldingen, ook gebruikt.<br />
51
Boeken:<br />
J.H.J. Andriessen - De Eerste Wereldoorlog in foto’s<br />
Winston Groom – A storm in Flanders<br />
Richard Heijster - Krieg, Ieper het martyrium van 14/18 door Duitse ogen.<br />
Gerhard Hirschfield, Gerd Krumeich & Irima Renz – Duitse front soldaten<br />
Ernst Jünger - Oorlogsroes<br />
Luc Vandeweyer – De Eerste Wereldoorlog, koning Albert en zijn soldaten<br />
52
http://1stewereldoorlog.blogspot.nl/p/1-het-beginwaar-kwam-het-door.html<br />
http://www.wereldoorlog1-locaties.nl/oorlogsmusea/uitrusting-duitse-soldaat<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/British_Army_uniform_and_equipment_in_World_War_I<br />
http://www.landships.freeservers.com/jpegs/new_unifs/french_unif_vie1.jpg<br />
http://www.landships.freeservers.com/jpegs/new_unifs/german_trooper1914a.jpg<br />
http://www.militair.net/forum/viewtopic.php?t=3268&start=75<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/tanks-eerste-wereldoorlog/strijdwagens/index.html<br />
http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/viewtopic.php?t=8743<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/vlammenwerper/index.html<br />
http://members.home.nl/keesdebrouwer/eerste_wereldoorlog/05_de_luchtoorlog.htm<br />
http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/viewtopic.php?t=4507<br />
http://nl.wikipedia.org/wiki/Last_post<br />
53
http://d66blog.nl/jan-de-geus/2010/11/30/strijdtoneel/<br />
http://www.bbc.co.uk/history/worldwars/wwone/shellshock_01.shtml<br />
http://www.popscreen.com/v/62cD3/Shell-Shock-Victim-WW1<br />
http://www.wereldoorlog1418.nl/gezichtsverminkten/index.html#05<br />
http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/wiki/index.php/Afbeelding:Ieper_WWI_devestation.jpg<br />
http://lucshobbysite.webs.com/ieper_ypres.htm<br />
http://members.chello.nl/cvpopering/nl/belgie/hoofd.html<br />
http://www.awm.gov.au/blog/tag/messines-mines/<br />
54
http://www.schoolhistory.co.uk/gcselinks/wars/firstwwlinks/schlieffen_summary.html<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/Ypres_Salient<br />
http://www.spoorlijn64.be/nl/2eslag.php<br />
http://users.telenet.be/blindganger/eerste_slag_om_ieper1.htm<br />
http://www.guardian.co.uk/world/2008/nov/09/first-world-war-ypres-gas-germany<br />
http://www.hubertlerch.com/modules/WWI/1917.html<br />
http://www.armchairgeneral.com/forums/showthread.php?t=125291&page=10<br />
http://nl.wikipedia.org/wiki/Vierde_Slag_om_Ieper<br />
http://english.fju.edu.tw/lctd/asp/periods/9/america/concept_5.htm<br />
http://www.worldwar1.com/sf2ypres.htm<br />
55
http://www.greatwar.co.uk/events/menin-gate-last-post-ceremony.htm<br />
http://www.greatwar.co.uk/events/menin-gate-last-post-ceremony.htm<br />
http://www.visitflanders.us/discover/flanders-fields/history/the-armistice-of-november-11th-1918/<br />
http://www.congoforum.be/ndl/belgiquedetail.asp?subitem=23&id=32446&Belgische_fiche=selected<br />
De Kleine Bosatlas 58ste druk<br />
Afbeeldingen in het verslag die niet aangegeven worden in de bronnenlijst zijn<br />
zelfgemaakte foto´s.<br />
56