Proefhoofdstuk [PDF] - Acco

18 Basiskennis van de chemie
1.4 Chemische reacties, stoichiometrie
Figuur I.7 (a) Venus van Willendorf.
Figuur I.7 (b) Bronzen werktuigen.
In het steentijdperk is de enige chemische reactie die de mens beoefent, het verbranden
van C-houdend materiaal. Links [figuur I.7 (a)] is de ‘venus van Willendorf’ afgebeeld,
een stenen beeldje (vruchtbaarheidssymbool, 30.000 v.Chr.) zoals er over de
ganse wereld werden gevonden. Het is wachten tot zo’n 3000 v.Chr. op de volgende
chemische reactie: het maken van koper uit malachiet. Rechts [figuur I.7 (b)]: bronzen
werktuigen uit het bronstijdperk.
1.4.1 Atoommassa’s, moleculemassa’s
In de tabel van de periodieke elementen vinden we relatieve atoommassa’s
A r van elementen. In de dagelijkse omgang gebruiken we gemakkelijkheidshalve
nog vaak de uitdrukking ‘atoommassa’. Dit is onbenoemd.
Via de atoommassa’s vinden we de relatieve moleculemassa M r (een onbenoemd
getal). M r is de som van de A r-waarden van alle atomen in de molecule.
In de dagelijkse omgang noemt men dit nog dikwijls het ‘molecuulgewicht’.
In vraagstukken gebruiken we de molaire massa M, in gram per
mol.
Het gebruik van bovenstaande begrippen kan verwarrend zijn, zo blijkt uit
een navraag bij studenten uit verschillende vooropleidingen, vandaar een
korte herhaling. Zo is de afkorting voor molaire massa een schuine M, en
deze voor molariteit een rechte M. In sommige boeken wordt een en ander
door elkaar gehaald.
Hierna volgen enkele typische oefeningen op bovenstaande begrippen, die
normaal wel gekend zijn door beginnende studenten: