3_1_Netwerke

Bespaar geld
Module 3.1 Netwerke
Wat is ’n netwerk?
As twee of meer rekenaars/toestelle
aanmekaar gekoppel is , het ons ’n
‘netwerk’
Om drukkers, aftasters en ander
toestelle en lêers te deel.
Redes vir netwerke
Deel apparatuur
Toerusting kan deur
gebruikers van netwerk
gedeel word
Oorsig
• Wat is ’n netwerk?
• Redes vir netwerke
• Voordele van netwerke
• Komponente van ’n netwerk
• Tipes netwerke
• Kliënt-bediener vs. eweknie netwerke
• Toegangsbeheer in netwerke
Redes vir netwerke
Vinnige, effektiewe kommunikasie
• Maak kommunikasie tussen
gebruikers moontlik
• Deel van hulpbronne soos
inligting, apparatuur en
programmatuur
Redes vir netwerke
Data-sentralisasie
• Data word sentraal gestoor vir makliker
toegang
• Behou data-integriteit
• Rugsteun kan vanaf ’n sentrale punt
gedoen word
1

Redes vir netwerke
Lêeroordrag
Die lêers op ’n CD kan d.m.v. die netwerk gekopieer word.
Redes vir netwerke
Beter kontrole en sekuriteit
Nadele van netwerke
• Benodig ’n netwerk-administrateur
Benodig ’n hoë vlak van sekuriteit om inligting
vertroulik te hou
Skadelike programmatuur kan vinnig versprei
As daar ’n probleem in die netwerk ontstaan,
het gebruikers nie toegang tot hul data nie
en kan hulle ook nie drukstukke maak nie.
As die bediener faal, kan baie data verloor
word
Redes vir netwerke
Ontspanning
LAN Partytjies
Redes vir netwerke
In ’n netwerk kan gebruikers
toegang tot hul inligting kry
vanaf enige rekenaar in die
netwerk.
Internet-bankdienste
Buigsame toegang
Komponente van ’n netwerk
2

• Apparatuur
– Rekenaars en
ander toestelle
– Netwerk
koppelvlak-kaart
(Network Interface
Controller – NIC)
– Switch
Komponente van ’n netwerk
Switches
Optiese
veselkabel
Tekortkominge van
kommunikasiemedia
• Seinverswakking
• EMI
• Afluistering
• Gekruisde lyne
Lokale Area Netwerke
Tipes netwerke
Wye Area Netwerke
Komponente van ’n netwerk
• Kommunikasie media
– Gekabelde
• UTP
• Optiese vesel
– Kabelloos
• Netwerkbedryfsprogrammatuur
Vergelyk swakhede van UTP en optiese veselkabels
UTP Optiese vesel;
Seinverswakking UTP is vatbaar vir sein-
Optiese veselkabels is baie minder
verswakking en daarom is die geneig tot seinverswakking as UTP. Dit
maksimum lengte van ’n kabel wat kan data oor lang afstande, gemeet in
gebruik kan word sonder om die
sein te versterk, 100 m
kilometers, oordra.
Afluistering UTP is sensitief vir meeluistering,
maar die feit dat die kabel gedraai
is, help wel om hierdie sensitiwiteit
teë te werk.
Elektromagnetiese
interferensie
• WLAN
• Intranet
• Extranet
Tekortkominge van
kommunikasiemedia
UTP is sensitief vir EMI, maar die
feit dat die kabel gedraai is ,help
wel om hierdie sensitiwiteit teë te
werk.
Tipes netwerke
Optiese veselkabels is immuun teen
meeluistering. As die sein onderskep
word, word die ligstraal ook
onderbreek en dui dit dadelik aan dat
iemand afluister.
Optiese veselkabels word nie deur
elektromagnetiese steuring of deur
kragfluktuasies geaffekteer nie. Hulle
kan op plekke soos fabrieke en
olieraffinaderye, waar magnetiese
velde kommunikasie kan affekteer,
gebruik word.
3

Aktiwiteit Aktiwiteit Activity
Activity 1
1
Geskrewe
Geskrewe Written
Written
• Die bediener
bestuur
netwerkhulpbronne
• Dit word gebruik vir
groot netwerke
• Hoë vlak van
sekuriteit
Kliënt-bediener LAN
Eweknie Kliënt-bediener
Alle rekenaars is eweknieë (gelyk) en ’n Rekenaar in die netwerk is óf ’n kliënt,
verrig dieselfde kommunikasiefunksies. óf ’n bediener.
’n Bediener word benodig. ’n Bediener word benodig.
Al die rekenaars moet van ’n hoë
standaard wees.
Meer geskik vir ’n groot aantal
rekenaars.
Moet deur ’n persoon met hoë tegniese
vaardighede, soos ’n netwerkingenieur,
geïnstalleer word
Die res van die rekenaars in die netwerk
hoef nie noodwendig groot skyfkapasiteit
en kragtige verwerkers te hê nie.
Meer geskik vir ’n groot aantal
rekenaars.
Moet deur ’n persoon met hoë tegniese
vaardighede, soos ’n netwerkingenieur,
geïnstalleer word
Werkverrigting kan soms stadig wees. Vinniger werkverrigting.
Kliënt-bediener vs. Eweknie
Kliënte
Kliënte is rekenaars (PC’s of werkstasies) wat
netwerkhulpbronne gebruik, maar nie voorsien nie. Hulle
maak staat op bedienerrekenaars om hulpbronne soos
lêers en die druk daarvan, te verskaf.
Bedieners
Bedieners is rekenaars wat slegs netwerkhulpbronne
verskaf. Dit is kragtige rekenaars met groot hardeskywe en
word nie as gewone rekenaars gebruik nie.
Eweknieë
Eweknieë is rekenaars wat netwerkhulpbronne verskaf en
gebruik.
• Netwerkhulpbronne
word tussen die
rekenaars gedeel
• Baie klein netwerk, of
tuisnetwerk
• Deel van drukkers,
Internet toegang en
lêers
Eweknie LAN
Toegangsbeheer tot ’n netwerk
• Netwerk sekuriteit verwys na reëls wat
die sekuriteit van ’n netwerk verseker,
deur ongemagtigde toegang en misbruik
van die netwerk te voorkom.
• Gebruikernaam en wagwoord word
gebruik vir toegangsbeheer tot netwerk.
• Sekuriteit en vertroulikheid van data is
belangrik.
4

Voorbeeld van regte by lêergidse
Hoe weet jy dat jy aan ’n netwerk
gekoppel is?
Aktiwiteit Aktiwiteit Activity Activity 2
2
Reëls vir goeie wagwoorde
• Ten minste 8 karakters lank.
• Gebruik ’n mengsel van hoof- en kleinletters, syfers en
spesiale karakters.
• Moenie jou naam, jou kêrel of meisie of troeteldier se
naam, of enige iets anders wat mens maklik by jou kan
raai, gebruik nie.
• Verander jou wagwoord elke twee maande.
• Wagwoorde moet nie ’n patroon vorm, soos asdf nie.
• Wees kreatief!
• ’n Voorbeeld van ’n goeie, veilige wagwoord is:
q&F1oP%*>41z
Hoe weet jy dat jy aan ’n netwerk
gekoppel is?
Ekstra (logiese / gedeelde) aandrywers is sigbaar. • Daar is ander rekenaars
in ‘My Network Places’.
• Toegang tot toestelle
soos drukkers wat nie
direk aan die rekenaar
gekoppel is nie.
• Netwerk aktiwiteit word
in die ‘system tray’
aangedui.
Geskrewe Geskrewe Geskrewe Geskrewe Geskrewe Geskrewe Geskrewe Written
Written
Woordelys
Kliënte
‘Fat clients’
Netwerk
Eweknieë
Kliëntbediener
netwerk
Internet of
proxybediener
NIC
Eweknie
netwerk
E-pos
bedieners
Ekstranet
Intranet LAN
Netwerkbedryfstelsel
Drukker
bediener
Netwerk
sekuriteit
Bediener
Switch ‘Thin clients’ WAN WLAN
5