GRAAD 12 REKORDEKSAMEN 2012 EERSTE VRAESTEL ... - sacai

SUID-AFRIKAANSE KOMPREHENSIEWE ASSESSERINGSINSTITUUT
INSTRUKSIES EN INLIGTING:
GEOGRAFIE : GRAAD 12
REKORDEKSAMEN 2012
1. Hierdie vraestel bestaan uit VIER vrae.
2. Beantwoord enige DRIE vrae van 100 punte elk.
3. ALLE diagramme is in die BYLAE ingesluit.
EERSTE VRAESTEL: Teorie
TYD: 3 ure
TOTAAL: 300
4. Nommer jou antwoorde korrek volgens die nommerstelsel wat in hierdie vraestel
gebruik is.
5. Laat „n reël oop na onderafdelings van vrae wat beantwoord word.
6. LET WEL: Die paragraaftipe vrae mag NIE puntsgewys beantwoord word nie.
7. Skryf netjies en leesbaar.
Hierdie vraestel bestaan uit 12 bladsye en ‘n 11-bladsy-bylae.
1

AFDELING A: KLIMAAT EN WEER; FLUVIALE PROSESSE EN STRUKTUUR-
LANDVORME
Beantwoord ten minste EEN vraag uit hierdie afdeling.
VRAAG 1
1.1 Lees die volgende sinne en verskaf die ontbrekende woorde of terme. Skryf slegs jou
antwoorde teenoor die betrokke nommers 1.1.1 – 1.1.5 neer.
Die primêre bron van energie vir die aarde is die 1.1.1 ... Die aarde
word onegalig verhit, maar 1.1.2 ... en 1.1.3 ... is voortdurend besig
om dié energie-wanbalans te probeer herstel. Die mens is egter
verantwoordelik om die energiebalans te versteur deur 1.1.4 ... in die
atmosfeer vry te stel, wat tot 1.1.5 ... aanleiding gee. 5x2=(10)
[10]
1.2 Bestudeer figuur 1.2, wat die aarde en die algemene (primêre)
sirkulasie in die atmosfeer voorstel.
1.2.1 Watter eienskap van die aarde veroorsaak dat die suidelike
en noordelike halfrond NIE dieselfde hoeveelheid energie
vanaf die son ontvang nie? (2)
1.2.2 Waarom kom reënweer in die ewenaargebiede voor? (2)
1.2.3 Waarom kom droë, woestyntoestande op ongeveer
30° breedte voor? (2)
1.2.4 Watter term word aan die uitvloeiing van oppervlakwinde
by ongeveer 30° breedte gegee? (2)
1.2.5 Wat is die naam van die globale lugdrukgordel wat op
ongeveer 30° breedte voorkom? (2)
[10]
1.3 Die lugsirkulasie by ongeveer 30° suiderbreedte kan as anti-
siklonies beskryf word. Bestudeer figuur 1.3, wat antisikloniese
sirkulasie oor suidelike Afrika aantoon.
1.3.1 Benoem die DRIE antisikloonselle gemerk H1, H2 en H3
op figuur 1.3. 3x2=(6)
1.3.2 Word antisikloniese sirkulasie met stygende óf dalende
lug geassosieer? (2)
1.3.3 Watter EEN van hierdie drie antisikloonselle (1.3.1) gee
aanleiding tot „n duidelike patroon van somerreën en
winterdroogte oor die binneland van Suid-Afrika? 1x2=(2)
2

1.3.4 Watter rol speel die inversievlak, wat met die antisikloonsel
(1.3.3) geassosieer word, om die droë winters oor die binne-
land te veroorsaak? 3x2=(6)
1.3.5 Waarom dra inversietoestande in die atmosfeer daartoe by
dat die probleem van lugbesoedeling vererger word? 2x2=(4)
[20]
1.4 Die doeltreffende bestuur van Suid-Afrika se waterbronne is uiters
belangrik omdat tydperke van droogte meer algemeen voorkom as
tydperke van bonormale reënval. Skryf „n enkele paragraaf (onge-
veer 12 reëls) waarin jy moontlike maatreëls bespreek wat toegepas
kan word om voldoende water in „n halfdroë land soos Suid-Afrika
te verseker. 6x2=(12)
[12]
1.5 Bestudeer die primêre dreineerbekken wat in figuur 1.5 voorgestel
word. Die inlaskaarte toon die sekondêre dreineerbekkens A en B
volgens „n vergrote skaal.
1.5.1 Definieer die terme:
(a) Dreineerbekken. (2)
(b) Waterskeiding. (2)
(c) Rivierstelsel. (2)
1.5.2 Hoe sal jy die waterskeidings van „n primêre en sekondêre
dreineerbekken vanuit die lug waarneem? Verwys na die tipe
landskap waaruit elkeen heel moontlik sal bestaan. 2x2=(4)
1.5.3 Vergelyk die verskille tussen die dreineerbekkens A en B
ten opsigte van:
(a) Dreineringsdigtheid (hoog óf laag). 2x2=(4)
(b) Stroomorde by die uitlooppunte. (Gee jou antwoorde
as „n syferwaarde). 2x2=(4)
1.5.4 Verduidelik kortliks waarom A se dreineringsdigtheid van dié
van B verskil. Verwys na TWEE moontlike redes. 2x2=(4)
[22]
1.6 Figuur 1.6 is vloeihidrogramme by twee verskillende punte in „n
rivierstelsel.
1.6.1 Wat verstaan jy onder die terme:
(a) Vloeihidrogram? (2)
(b) Retensietyd (vertragingstyd / tydsverloop)? (2)
3

VRAAG 2
1.6.2 Watter vloeihidrogram, X óf Y, verteenwoordig heel waar-
skynlik „n stedelike omgewing? Verskaf TWEE redes vir
jou antwoord. 2+(2x2)=(6)
1.6.3 Verwys na jou antwoord op Vraag 1.6.2. Met watter probleme
het stedelinge te doen as gevolg van hierdie vloeikenmerke
van die oppervlakafloop van water? 2x2=(4)
1.6.4 Byna elke dorp of stad in Suid-Afrika ondervind in „n mindere
of meerdere mate die negatiewe gevolge van vloede gedurende
die reënseisoen, veral as dit gepaard gaan met langdurige reën
of hewige donderstorms. Skryf „n enkele paragraaf (ongeveer
12 reëls) waarin jy moontlike maatreëls voorstel wat die plaaslike
regering (munisipaliteit) in plek kan kry om die negatiewe gevolge
van vloed te probeer uitskakel. 6x2=(12)
[26]
100
2.1 Kies uit die lys van moontlikhede hieronder „n geomorfologiese term
vir elkeen van die daaropvolgende beskrywings. Skryf slegs die term
teenoor die vraagnommer 2.1.1 – 2.1.10 neer.
Watertafel / Erosiebasis / Puinhang / Cuesta / Vloedvlakte /
Turbulent / Batoliet / Massaverplasing / Pediment / Laminêr /
Mesa / Keerbanke / Roofelmboog / Skerprugbult / Akwifer /
Afsetting
2.1.1 Die hangvorm aan die voet van die krans waar vallende rots-
materiaal tot rus kom.
2.1.2 Die punt waar die rowerstroom die geroofde stroom se
water onderskep.
2.1.3 Die vrugbare, gelyke landskap weerskante van „n rivier in sy
benedeloop.
2.1.4 Die tipe stroomvloei kenmerkend van „n rivier oor „n baie
egalige oppervlakte.
2.1.5 Die landvorm wat ontstaan wanneer „n plato, bestaande uit
horisontaalliggende sedimentêre gesteentes, deur erosie
tot groterige, alleenstaande blokke opgesny word.
2.1.6 Die boonste vlak van die ondergrondse versadigde sone.
2.1.7 Die laagste vlak waartoe „n rivier afwaarts kan erodeer.
4

2.1.8 Gesteentes van hoë porositeit en „n hoë permeabiliteit.
2.1.9 Heuwels op gekantelde gesteentelae met „n steil eskarp-
helling en „n geleidelike duikhelling.
2.1.10 Die proses waardeur hangverskuiwing onder die invloed
van swartekrag plaasvind. 10x2=(20)
[20]
2.2 Bestudeer figuur 2.2, „n voorbeeld van „n landskap wat ontwikkel
het op horisontaalliggende sedimentêre gesteentelae.
2.2.1 Benoem die landvorme wat A, B en C gemerk is. 3x2=(6)
2.2.2 Landvorm A behoort met verloop van tyd te verander om
soos B te lyk. Verduidelik die geomorfologiese proses wat
dit sal bewerkstellig. 2x2=(4)
2.2.3 Benoem die hangvorm wat D gemerk is. (2)
2.2.4 Watter geomorfologiese proses is veral by hangvorm D
teenwoordig? 1x2=(2)
2.2.5 Benoem die landvorm wat E gemerk is. (2)
2.2.6 Beskryf kortliks die ontwikkeling van hierdie landvorm (2.2.4). 3x2=(6)
[22]
2.3 Massaverplasing kan baie stadig geskied, maar ook baie vinnig. In
baie gevalle bevorder menslike aktiwiteite hierdie bewegings. Skryf
„n enkele paragraaf (ongeveer 12 reëls) waarin jy moontlike voor-
komende maatreëls ten opsigte van massabeweging voorstel. 6x2=(12)
[12]
2.4 Figuur 2.4 A en B verteenwoordig sinoptiese weerkaarte vir agter-
eenvolgende dae.
2.4.1 “‟n Sinoptiese weerkaart is „n (verslag / voorspelling)
van weerstoestande”. Kies EEN van die woorde tussen
hakies om hierdie stelling WAAR te maak. (2)
2.4.2 Volgens die datum is die weerkaarte vir die laat-somer,
maar die klem kan eerder op “somer” val indien dit nader
bestudeer word. Verduidelik. 2x2=(4)
2.4.3 Gebruik figuur 2.4 A om die lugtemperatuur by Durban
en Port Nolloth met mekaar te vergelyk. 2x2=(4)
2.4.4 Waaraan kan hierdie verskil in lugtemperatuur by Durban
en Port Nolloth toegeskryf word? 2x2=(4)
5

2.4.5 Beskryf die algemene beweegrigting van tropiese siklone
in die Suid-Indiese Oseaan vanaf die oomblik dat dit ont-
staan het. 2x1=(2)
2.4.6 Op watter dag (volgens figuur 2.4 A/B) was tropiese sikloon
“Dera” die beste ontwikkel? Verskaf EEN rede vir jou ant-
woord. 2+2=(4)
2.4.7 Tropiese siklone is gevreesde weerstelsels wat groot skade
en verlies kan veroorsaak. Skryf „n enkele paragraaf (onge-
veer 12 reëls) waarin jy die moontlike oorsake van skade
bespreek. Bring ook mense in en aan weerskante van die
Mosambiekkanaal op hoogte van “Dera” se verwagte invloed
op en na 11 Maart. 6x2=(12)
[32]
2.5 Lees die aangepaste koerantartikel getiteld “Ligte kleur dakke
help omgewing”.
Ligte kleur dakke help omgewing
-Elaine Swanepoel
Jy kan help om die omgewing te bewaar deur jou huis se dak „n ligte kleur te
verf, meen navorsers.
“Donker kleure trek hitte aan en verhoog die temperatuur van die omgewing,
terwyl ligte kleure die strale van die son terug die ruimte in weerkaats,” het mnr.
Llewellyn van Wyk, „n hoofnavorser by die WNNR aan Beeld gesê.
Groot stede word as sogenaamde “hitte-eilande” beskou omdat dit die
temperatuur van die omgewing opstoot. Gevolglik, saam met aardverhitting,
word die mikroklimaat en die mens en dier se natuurlike habitat nadelig
beïnvloed.
Volgens die Amerikaanse webwerf www.coolroofs.org verminder „n ligter kleur
dak nie net die uitwerking van “hitte-eilande” nie, maar verkoel dit ook die huis of
gebou.
Die behoefte aan lugversorging neem dus af en krag en geld word só bespaar.
Aangepas uit Beeld, 1 Mei 2012
2.5.1 Wat verstaan jy onder die begrip “stedelike hitte-eiland”? (2)
2.5.2 Verduidelik kortliks TWEE redes waarom “hitte-eilande”
bokant stede ontwikkel. 2x2=(4)
2.5.3 Bespreek EEN probleem wat met stedelike hitte-eilande
verband hou. 1x2=(2)
2.5.4 Watter oplossing bied die koerantartikel aan om die invloed
van hitte-eilande te probeer uitskakel? 1x2=(2)
2.5.5 Bespreek kortliks ander optrede(s) (anders as in 2.5.4) om
die verhoogde temperatuur deur hitte-eilande te probeer
uitskakel. 2x2=(4)
[14]
100
6

AFDELING B: LANDELIKE EN STEDELIKE NEDERSETTINGS; MENSE
EN HUL BEHOEFTES
Beantwoord ten minste EEN vraag uit hierdie afdeling.
VRAAG 3
3.1 Kies „n beskrywing in KOLOM B om by „n term in KOLOM A te pas.
Skryf slegs die letter (A tot G) langs die vraagnommer 3.1.1 – 3.1.5
neer.
KOLOM A KOLOM B
3.1.1 Boeredorpie A – Geboue uitgestrek langs „n hoof-
kommunikasie roete
3.1.2 Waterpunt nedersetting B – Werklike koördinaat waar „n nedersetting
voorkom
3.1.3 Droëpunt nedersetting C – Individuele wonings wat verspreid
voorkom
3.1.4 Liniêre nedersetting D – Verwantskap van die wonings met die
3.1.5 Geisoleerde
nedersetting
omringende omgewing
E – „n Keuse by „n fontein of oase in droë
gebiede
F– „n Ligging ver van water hoër as die
vloedlyn
G – Wonings in groepe vir sosiale,
ekonomiese of administratiewe redes
5x2=(10)
[10]
3.2 Kies die korrekte begrip tussen dié wat tussen hakies gegee word om
al die stellings WAAR te maak. Skryf slegs die begrip langs die vraag-
nommer (3.2.1 – 3.2.5) neer.
3.2.1 Die ontginning van die aarde se natuurlike hulpbronne is „n
(sekondêre / primêre) ekonomiese aktiwiteit.
3.2.2 Die verwerking van die aarde se natuurlike hulpbronne is „n
(sekondêre / primêre) ekonomiese aktiwiteit.
3.2.3 Straatverkope is „n voorbeeld van die (informele / ontwikkelende)
dienstesektor.
3.2.4 Alle transaksies van „n land se in- en uitvoere dui op die
(handels- / betalings) balans.
3.2.5 Die verskuiwing van ekonomiese bedrywighede weg vanaf
die bestaande nywerheidskerne in Suid-Afrika staan as
(sentralisasie / desentralisasie) bekend. 5x2=(10)
[10]
7

3.3 Bestudeer figuur 3.3. Verskeie nedersettingstipes van die Suid-
Afrikaanse platteland word aangetoon. Dit verteenwoordig beide
landelike en stedelike voorbeelde.
3.3.1 Klassifiseer die nedersettings A tot D as landelik óf stedelik. 4x1=(4)
3.3.2 Kies uit A, B, C en D in figuur 3.3 EEN voorbeeld van
„n
(a) landelike geïsoleerde (verspreide) nedersetting. (2)
(b) landelike kernnedersetting. (2)
3.3.3 Bespreek TWEE voordele van landelike geïsoleerde neder-
settings. 2x2=(4)
3.3.4 Bespreek TWEE voordele van landelike kernnedersettings. 2x2=(4)
[16]
3.4 Bestudeer figuur 3.4. Sentraleplekke is een van die drie hoof-
kategorieë stedelike nedersettings en dit word onderskei van
die ander twee kategorieë deur hul ingesteldheid op die lewering
van dienste aan die omringende landelike bevolking.
3.4.1 Behalwe sentraleplekdorpe en –stede, noem die ander
TWEE hoofkategorieë waarin stedelike nedersettings
geklassifiseer kan word. 2x1=(2)
3.4.2 Wat verstaan jy onder die term reikwydte? (2)
3.4.3 Wat is die verband tussen reikwydte en invloedsfeer? 1x2=(2)
3.4.4 “Dit is nie nodig vir die inwoners van Queenstown om in
Elliot te gaan inkopies doen nie”. Verduidelik hierdie
stelling deur gebruik te maak van die inligting in figuur 3.4. 2x2=(4)
3.4.5 Wat verstaan jy onder die begrip “drempelbevolking”? (2)
3.4.6 Hoe behoort die reikwydte van dienste en funksies in
Queenstown die drempelbevolking van dienste en
funksies in Elliot te beïnvloed? 2x2=(4)
[16]
3.5 Klein plattelandse dorpies kwyn en gaan agteruit omdat die
koopkrag van die omringende landelike bevolking afneem
weens die toenemende tendens van verstedeliking. Skryf
„n enkele paragraaf (ongeveer 12 reëls) waarin jy voorstelle
maak om die sekondêre en tersiêre sektore van die platte-
landse ekonomie, veral dié van kleiner dorpies, op te hef. 6x2=(12)
[12]
3.6 Die ligging van Suid-Afrika se vier hoofnywerheidskerne word in
8

figuur 3.6 A aangetoon, asook hul onderskeie bydraes as „n
persentasie tot die BBP van die totale nywerheidsektor.
3.6.1 Waarvoor staan die afkortings
(a) BBP? (2)
(b) PWV? (2)
3.6.2 Die PWV-gebied se posisie as belangrikste nywerheidskern
spreek van verskeie voordelige faktore. Bespreek hoe
natuurlike hulpbronne nywerheidsontwikkeling hier beïnvloed
het. 2x2=(4)
3.6.3 Noem TWEE uitstaande nywerheidstipes waarvoor die
PWV-gebied veral bekend is. 2x2=(4)
3.6.4 Die geweldige konsentrasie van nywerhede en mense in
die PWV-gebied plaas groot druk op die fisiese infrastruk-
tuur en meer spesifiek die vervoersektor. Bespreek hoe
hierdie probleem aangespreek word. 3x2=(6)
3.6.5 Groot druk word ook op die PWV-gebied se waterbronne,
veral die Vaaldam, geplaas. Verwys na figuur 3.6 B en
noem die TWEE wateroordragskemas wat met pyle na
die PWV-gebied aangetoon word. 2x2=(4)
[22]
3.7 Lees die onderstaande gedeelte oor “globalisering” en bestudeer
ook figuur 3.7 A en B.
Daar was altyd „n uitruiling van goedere, dienste, kennis en kultuurbesit
tussen mense en lande, maar in die teenswoordige tyd veroorsaak
verbeterde tegnologieë en die uitskakeling van hindernisse dat die spoed van
uitruiling baie vinniger is.
Globalisering bied geleenthede en uitdagings. Groter markte kan groter
winste beteken, wat weer aanleiding gee tot groter welvaart vir die belegging
in ontwikkeling en die vermindering van armoede in baie lande. Swak
binnelandse beleid, instellings en infrastruktuur en handelsbeperkinge kan „n
land se vermoë om voordeel uit die veranderinge te trek, beperk. Elke land
neem besluite en formuleer beleid wat hulle instaat stel om die voordele
maksimaal te benut en die uitdagings wat deur globalisering daargestel word
te minimaliseer.
Die vraagstukke en waarneembare uitwerking van globalisering ontlok sterk
gevoelens, dwing mense om dit in terme van swart op wit te beskou, terwyl
globalisering inderwaarheid „n baie komplekse netwerk van baie dinge is.
Verenigde Nasies se Ontwikkelingsprogram / Die Wêreldbank / AusAID.
3.7.1 Definieer die begrip “globalisering”. (2)
9

VRAAG 4
3.7.2 Alhoewel globalisering talle voordele vir die wêreld en indiwi-
duele lande inhou, kan dit ook talle probleme skep. Skryf „n
enkele paragraaf (ongeveer 12 reëls) waarin jy die nadele
van globalisering krities ontleed. 6x2=(12)
[14]
100
4.1 Die volgende stellings is korrek indien EEN van die moontlikhede
tussen hakies gekies word. Skryf slegs die korrekte woord teenoor
die betrokke vraagnommer (4.1.1 – 4.1.5) neer.
4.1.1 „n (Megalopolis / Konurbasie / Metropolis) is „n aaneengeslote
stedelike gebied wat ontstaan as gevolg van die aaneen-
groeiing van „n aantal indiwiduele stede.
4.1.2 Die groepering van byvoorbeeld mediese dokters, tandartse,
apteke en fisioterapeute naby mekaar, staan bekend as
funksionele (magnetisme / desentralisasie).
4.1.3 „n (Plakkerbuurt / Ghetto) is „n digbevolkte gebied in die verval-
sone net buite die sentrale sakekern en word deur agterbuurt-
toestande gekenmerk.
4.1.4 Die aanhoudende uitwaartse verskuiwing van „n stad se grense
word stedelike (groei / uitbreiding) genoem.
4.1.5 Die wyse waarop die verskillende stedelike funksies intern
ten opsigte van mekaar gerangskik is, staan as die (morfologiese /
funksionele) struktuur bekend. 5x2=(10)
[10]
4.2 Beantwoord die volgende stellings as WAAR óf ONWAAR. Skryf
slegs „waar‟ óf „onwaar‟ teenoor die betrokke vraagnommers
(4.2.1 – 4.2.5).
4.2.1 Steenkool is Suid-Afrika se enigste natuurlike energiebron.
4.2.2 Groot hoeveelhede steenkool word via Saldanhabaai
uitgevoer.
4.2.3 Suid-Afrika se mineraaluitvoere dra positief by tot „n gunstige
handelsbalans.
4.2.4 Die Nqgura-diepwaterhawe noord van Port Elizabeth is een
van die jongste toevoegings tot Suid-Afrika se strategie van
Industriële Ontwikkelingsones (IOS).
10

4.2.5 Die Oranje-Visprojek (Gariepprojek) is „n wateroordragskema
wat op die industriële PWV-gebied gefokus is. 5x2=(10)
[10]
4.3 Landelike gebiede word steeds gekenmerk deur „n lae produktiwiteit
in die boerderysektor, soos dit in figuur 4.3 voorgestel word.
4.3.1 Watter tipe boerderystelsel word uitgebeeld? (2)
4.3.2 Bespreek TWEE faktore wat bydra tot die lae produktiwiteit. 2x2=(4)
4.3.3 Skryf „n enkele paragraaf (ongeveer 12 reëls) waarin jy
moontlike stappe aan die hand doen om die lae produk-
tiwiteit van die landelike boerderypraktyke te hervorm. 6x2=(12)
[18]
4.4 Figuur 4.4 illustreer stoot- en trekfaktore wat aanleiding kan gee
tot die grootskaalse ontvolking van die landelike gebiede.
4.4.1 Wat verstaan jy onder “stootfaktore” indien dit gaan oor die
ontvolking van landelike gebiede? (2)
4.4.2 Identifiseer TWEE stootfaktore wat jy van figuur 4.4 kan
aflei. 2x2=(4)
4.4.3 Bespreek hoe meganisasie in die landbousektor bydra tot die
ontvolking van landelike gebiede. 2x2=(4)
4.4.4 Waarom verhuis mense, wat die landelike gebiede verlaat,
eerder na groter dorpe en stede en nie na klein dorpies nie? 2x2=(4)
[14]
4.5 Bestudeer figuur 4.5 wat grondgebruike in „n tipiese groot stad
voorstel.
4.5.1 Noem VIER hoof-grondgebruiksones wat op figuur 4.5
waargeneem kan word. 4x1=(4)
4.5.2 Watter grondgebruik op figuur 4.5 ontstaan as „n direkte
gevolg van die proses van landelike ontvolking? Verduidelik
kortliks. 2+(2x2)=(6)
4.5.3 Reuse winkelsentrums (én kantoorparke) is eintlik stukkies
van die sentrale sakekern (SSK) wat na die voorstede en
randgebiede van stede verplaas is. Voer TWEE redes vir
hierdie verskynsel van kommersiële desentralisasie aan. 2x2=(4)
[14]
11

4.6 Figure 4.6 A en B toon die bydrae van die verskillende ekonomiese
sektore tot die BBP van Suid-Afrika aan.
4.6.1 Noem EEN bedryf wat onder “tersiêre bedrywe” geklassifiseer
kan word. 1x2=(2)
4.6.2 Die primêre bedrywe se bydrae tot die BBP toon „n skerp
afname tussen 1991 en 2011, alhoewel dit nie op „n afname
van produksie dui nie. Verduidelik die afnemende bydrae
tot die BBP. 1x2=(2)
4.6.3 Watter bydrae het mynbou tot Suid-Afrika se BBP in 2011
gemaak? 1x2=(2)
[6]
4.7 Bestudeer figuur 4.7 wat die positiewe en negatiewe impak van
mynbou in Suid-Afrika skematies opsom.
4.7.1 Noem TWEE delfstowwe wat in Suid-Afrika ontgin word en
wat groot geldverdieners op die buitelandse markte is. 2x2=(4)
4.7.2 Watter TWEE Suid-Afrikaanse hawens is veral bekend vir
mineraaluitvoere? Noem ook die betrokke mineraal by elke
hawe. 2x2=(4)
4.7.3 Wat verstaan jy onder die begrip “voedselsekerheid”? (2)
4.7.4 Bespreek DRIE aspekte van mynbou (volgens figuur 4.7)
wat „n bedreiging vir voedselsekerheid in Suid-Afrika inhou. 3x2=(6)
4.7.5 Die Suid-Afrikaanse ekonomie steun swaar op die land se
minerale rykdom, maar minerale is „n nie-hernubare hulp-
bron, dit wil sê uitputbaar. Skryf „n enkele paragraaf
(ongeveer 12 reëls) waarin jy verduidelik hoe om die
beskikbaarheid van minerale te probeer verleng asook
om die negatiewe impak van mineraalontginning te ver-
minder. 6x2=(12)
[28]
100
GROOTTOTAAL: 300
12