Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Deze directeur moet weg!
Waarop te letten bij bemiddeling
11-11-2006
In alle verenigingen komen conflicten voor, bij voorbeeld tussen onderdelen van de
vereniging onderling of tussen een verenigingsonderdeel en het bureau respectievelijk
zijn directeur. Nemen we het laatste geval. Er kan een moment komen dat de relatie
tussen beide zozeer is verslechterd, dat een buitenstaander, een derde partij zich ermee
moet gaan bemoeien. Dat kan en zal vaak de voorzitter zijn. Waar dient hij of zij zoal
aan te denken om niet in zeven valkuilen tegelijk te stappen? Daar gaat dit artikel over.
Eerst een voorbeeld hoe het niet moet.
Een parochie binnen de katholieke kerk is met een beetje goede wil te beschouwen als
een vereniging: er zijn leden (de kerkgangers), er zijn vrijwilligers en er is een betaalde
baas, een directeur, de pastoor. Deze pastoor is een zetbaas met een gelaagde
hiërarchische lijn naar het Vaticaan en het Opperwezen. Zijn voorzitter is de bisschop, de
baas van het bisdom waaronder de pastoor met zijn parochie ressorteert.
Er is minstens een parochie in ons land waarmee het evident niet goed gaat. Dat is de
parochie Sint Jan-Maria in Waalwijk. In oktober 2005 werd daar Karel van Roosmalen
benoemd tot pastoor. Hij was de opvolger van Martin van Zutphen. Deze was
buitengewoon geliefd, zijn opvolger heeft zich daarentegen vanaf dag een volstrekt
onmogelijk gemaakt. Aldus de parochianen op een door bisschop Hurkmans van Den
Bosch belegde bemiddelingsavond. De parochianen maken zich zorgen: de sfeer is enorm
verslechterd, kerkgangers blijven weg (van 300 naar amper 150), het aantal vrijwilligers
is meer dan gehalveerd (van 200 naar 80), de 'directeur' zegt zich van geen kwaad
bewust te zijn en alleen maar God en de kerk te hebben gediend.
Hoe heeft deze 'directeur' de leegloop van zijn club binnen een jaar voor elkaar
gekregen? De 'leden', die aanwezig waren op deze bemiddelingsavond, de eerste van
drie, noemen de volgende punten van kritiek:
Hij gedraagt zich als een dictator. Hij alleen weet wat goed is, er is geen enkel
overleg mogelijk.
Hij toont geen enkele betrokkenheid met zijn mensen. Hij toont geen enkele
belangstelling voor hun gezondheid (zie ook volgende punt). Hij zegt een herder te
willen zijn, maar dat is hij niet. Zijn schaapjes lopen weg en hij doet niets om ze
terug te halen.
Hij stelt tradities boven mensen, zo bleek uit zijn reactie op de vraag van een
parochiaan om wat minder wierook te gebruiken tijdens de mis omdat zijn
ongeneeslijk zieke vrouw daar slecht tegen kan.
Hij laat zich laatdunkend uit over zijn voorganger. Deze heeft te veel gedoogd en
daardoor de parochie in een chaos gestort.
Hij zet vrijwilligers buitenspel of bejegent hen zo dat zij zelf opstappen.
In een conflict vieren emoties hoogtij. In een bemiddelingsgesprek geven de leden er alle
ruimte aan. Hun verwachtingen zijn hoog gespannen. Eindelijk worden ze gehoord en
kan er hoop gloren op verandering en verlossing. Dus ligt er een grote
verantwoordelijkheid bij de bemiddelaar, in dit geval de baas van de directeur, de
94