Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Coaching: elke dag luisterdag
De coach als luistermens: wat aandacht krijgt groeit
25-9-2007
Net als de meeste mensen heb ik twee oren en een mond. Dat wil niet
zeggen dat ik daarom minder praat dan dat ik luister. Dat geldt ook voor
leden en vooral voor kaderleden en bestuurders van verenigingen. Die
houden van praten, overtuigen en overreden. Luisteren is een schaars
aanwezige sociale vaardigheid.
Luisteren is een keuze. Ik houd van luisteren. Ik heb het geleerd en ben er nog niet op
uitgeleerd. Want luisteren kan veel opleveren. Een voorbeeld: Zondag 2 september was
het De Nationale Luisterdag, althans wat Radio 4 betreft, klassieke muziek dus. Heerlijk.
De muziek werd echt luister bijgezet. In deze sfeer zijn talloze voorbeelden te noemen.
Het wordt al wat anders als het gaat om het luisteren van en naar mensen. Mensen die
geboren en getogen zijn in het Noorse Bergen - een van hen is een goede vriend van me
- praten heel erg veel, van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Ze maken er zelf
grappen over zoals: Weet je waarom mensen uit Bergen niet onder water kunnen
zwemmen? Geestig, deze zelfspot.
Veel praten belemmert volgens mij goed luisteren. Wie veel praat stelt als regel amper
vragen, wacht het antwoord niet af of neemt het gesprek meteen over en mist
ontegenzeggelijk veel informatie. Dat is van belang als het gesprek een doel heeft of
plaats vindt in het kader van een vriendschappelijke relatie. Soms lijkt het erop dat
mensen vertrekken vanuit de gedachte dat er toch niemand naar hen luistert en dat zij
dus maar beter meteen zelf aan het praten kunnen gaan.
Als ik toevallig in het gezelschap ben van iemand die voortdurend praat, amper een
vraag stelt en mij niet uitnodigt om verbinding te maken, dan haak ik af. Eerst mentaal,
daarna fysiek. Daar is mijn leeftijd te kostbaar voor. Mensen naar wie wordt geluisterd,
voelen zich gekend en begrepen. Zij voelen zich veiliger, zekerder en ontwikkelen
daarmee vertrouwen. Wat aandacht krijgt groeit is een mooi motto voor de luistermens.
Luisteren kunnen we allemaal, het is een vaardigheid die ook te leren is. En natuurlijk
zijn er mensen die geboren luisteraars zijn, echte luister-talenten. Luisteren is, anders
dan u misschien denkt, absoluut geen passieve bezigheid. Integendeel, luisteren is actief,
is interactie. Actief luisteren houdt, aldus Laura Whitworth c.s. in hun boek Co-actief
Coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en zakelijk coachen (2004, pag. 49)
in:
Verduidelijken wat de ander zegt.
Signaleren van lichaamstaal.
Opvangen van de gevoelens achter de woorden.
Alert zijn op de context van het gesprek.
Coaches kunnen doorgaans van nature al aardig goed luisteren. Bovendien hebben zij
deze vaardigheid nog extra ontwikkeld via opleiding en training. Luisteren is het
88