Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Vereniging en Bureau - 1
Medezeggenschap
8-12-2009
Het is de Week van de Medezeggenschap. Wat heeft een vereniging daar nu mee te
maken? Die houdt zich toch bezig met Zeggenschap? Zeggenschap van de leden via hun
ledenvergadering of ledenraad over haar visie, koers, beleid en de taken van het bureau.
Maar pas op, er kan zomaar plotseling Medezeggenschap bij komen. Dat geldt vooral
voor de directeur die, waarschijnlijk onbewust, leeft naar de uitspraak 'Ik wens u veel
personeel'! Hoe kan het gebeuren dat Medezeggenschap penetreert in het domein van de
Zeggenschap?
Het gaat goed met de vereniging, zij floreert zelfs! Het ledental neemt toe, er worden
meer activiteiten georganiseerd die voor het merendeel goed worden bezocht en
gewaardeerd, er komt meer geld binnen. Fantastisch. Wat ook gebeurt is dat het bureau
groter wordt qua mensen en vierkante meters. Er gaat ook veel geld uit, vooral aan
salariskosten.
De formatie wordt uitgebreid, het aantal fte's nadert de 35, het aantal parttimers neemt
toe. Plots blijkt het aantal werknemers groter dan 50 en dus heeft de directeur
er 'plotseling' een nieuwe taak bij: de instelling van een ondernemingsraad. Als zij (v/m)
deze klus achter de rug heeft zal zij zich aan de wet op de ondernemingsraden (WOR)
dienen te houden en komt er een vergadercircuit bij in haar agenda. Het
medezeggenschap vergadercircuit naast het managementteam-, werk- en ander
bureauoverleg en naast natuurlijk het vergadercircuit van de Zeggenschap.
Met de, bij een werknemertal van 50, wettelijk verplichte instelling van een OR wordt het
leven van de verenigingsdirecteur er zeker niet eenvoudiger op. Hoewel, of je leven er
veel zwaarder door wordt heb je als directeur voor een groot deel zelf in de hand:
respecteer je mensen en de wet, dat helpt al een heleboel. Als je dat niet doet, roep je
heel veel extra problemen over je af. Dat heb ik in een eerder leven gemerkt bij de VARA
(waar de OR beschikte over bovenwettelijke bevoegdheden) en ook vorig jaar toen ik,
mede in opdracht van een OR, een conflictanalyse deed in een penitentiaire instelling.
De OR kent veel bevoegdheden, heeft informatie- en initiatiefrecht, adviesrecht, heeft
opschortende werking- (art. 25 WOR) en instemmingsrecht, dus veto (art. 27 WOR). De
WOR is de sterkste medezeggenschapswet ter wereld. De kantongerechten en de
Ondernemingskamer hebben vele zaken op de rol, aangespannen door de OR omdat hun
directie de wet met voeten trad en de OR bruuskeerde. Dus iedere directeur is een
gewaarschuwd mens.
Onlangs woonde ik een interessante studieavond bij van de Sectie Mediation van het
Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). Het onderwerp was Mediation en
Medezeggenschap. OR deskundige Lex Wobma verzorgde een deel van de avond met een
presentatie over de OR, wettelijk en in de praktijk. Zijn informatie was niet alleen nuttig
voor mensen, die als A&O psycholoog werken op het terrein van de arbeidsverhoudingen
en/of de medezeggenschap, maar ook voor verenigingsprofessionals, wier vereniging zo
floreert dat een OR dient te worden ingesteld.
75