Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Vereniging en directeur - 2
Nieuwe directeur beroepsvereniging gezocht!
5-10-2010
Stel, je bent het bestuur van een beroepsvereniging van academici, je directeur is na
vele jaren toe aan een ander soort leven. Hij heeft je zijn wens daartoe al anderhalf
jaar geleden verteld. Dit voorjaar volgde zijn concretisering: per 1 januari 2011 wil ik
ermee stoppen. Deze aanpak gaf je royaal gelegenheid om te werken aan de werving van
een opvolger. En nu heb je brieven van 70 geïnteresseerden op je bureau. De functie
directeur bij jouw vereniging moet dus wel een heel gewilde job zijn!
In het voorgaande artikel 'Vereniging en directeur – 1' schreef ik dat de aanstelling van
een goede directeur een van de belangrijkste taken van het bestuur is. Een goede
directeurkeuze is een van de cruciale manieren waarop een bestuur waarde kan
toevoegen aan de organisatie. Het is een type werk, dat je niet kunt uitbesteden aan een
searchbureau, zonder dat je als bestuur eerst heel goed je huiswerk hebt gemaakt. Dit
houdt in dat je weet wat je huiswerk is.
Het is daarbij in elk geval volstrekt onvoldoende om bij de opstelling van het profiel te
blijven hangen in algemene competenties. Integendeel, je moet je juist goed verdiepen
in de organisatie, zowel vereniging als bureau, om aan de weet te komen waar de
behoeften van de organisatie voor de komende vijf à tien jaar liggen. Die behoeften
dienen heel specifiek in kaart te worden gebracht zodat scherp kan worden gezocht naar
de persoon die hierbij het beste past. Deze exercitie is zo indringend dat zij mogelijk tot
bijstelling van het strategisch plan en aanpassing van de organisatie kan leiden.
Een directievacature komt in Verenigingsland niet vaak voor. Het is dus een uitgelezen
kans voor een bestuur om een aantal zaken bij de kop te pakken. Niet omdat de
vertrekkende directeur daartegen zou zijn, maar gewoon omdat er nu ruimte komt en
het bestuur op een andere en diepere manier naar en in de organisatie kijkt: waar staat
zij nu, waaraan heeft zij behoefte, wat voor soort leider hebben we daarvoor nodig, wat
hebben we haar of hem te bieden (niet alleen salarieel) nu en over vijf jaar?
Het bestuur hoeft dit huiswerk natuurlijk niet allemaal in zijn eentje te doen. Het doet er
verstandig aan om allerlei mensen op het bureau, in de vereniging en ook relaties te
interviewen om te horen hoe belanghebbenden vanuit verschillende invalshoeken naar de
organisatie kijken. Wat zij zouden doen als ze op de directeursstoel zouden zitten, wat zij
goed en wat zij minder goed vinden. En natuurlijk is het aan te bevelen als de
vertrekkende directeur een testament nalaat, hetzij als document hetzij via een of enkele
exitgesprekken.
Uit eigen ervaring weet ik dat het om een zware functie gaat. Je bent immers niet alleen
de manager van het bureau, maar ook de ambtelijk en/of algemeen secretaris van de
vereniging en dus in elk geval in laatste instantie aanspreekpunt voor alle onderdelen
van de vereniging. Je bent ook het aanspreekpunt voor 'de buitenwereld' in de meest
brede zin van het woord. En, als je directeur bent geworden in het bureau waarin je eerst
een expertstaffunctie had in een vak waarvan je houdt en waarin je goed bent, dan is de
kans groot dat je daar tijdens je directeurschap met een been in blijft staan en ook
lopen.
66