Tips voor Goed Verenigingsbestuur - Koninklijke Van Gorcum

Bert van Oostveen per 1 september Henk Kesler op als directeur (voorzitter raad van
bestuur; het traditionele bestuur heet hier Raad van Toezicht). Van Oostveen werkte al
jaren in een diversiteit van functies binnen de KNVB en Kesler kondigde twee jaar
geleden zijn afscheid al aan. Een ideale situatie!
Het lijkt mij onwaarschijnlijk dat het bestuur van het NIP zo'n ideale situatie gegeven is
en een kandidaat vindt binnen het bureau, zowel qua geschiktheid als beschikbaarheid.
Ik zeg dit zonder het profiel te kennen maar vanuit mijn ervaring met vergelijkbare
situaties. Kandidaten van binnen hebben diverse voordelen maar hun kandidatuur voor
hun nieuwe functie kent ook diverse nadelen, zo leert de ervaring. Een interne kandidaat
is echter niet op voorhand kansloos. Veel hangt daarbij af van de concrete situatie en
hoe bestuur en directie omgaan met risicofactoren, die eventueel kleven aan de
benoeming. Maar nogmaals, dan moeten er wel kandidaten zijn.
Het lijkt mij ook niet waarschijnlijk dat het bestuur een kandidaat vindt die in een
eerdere fase van haar/zijn loopbaan op het bureau werkte, vertrok naar elders en nu
terugkeert in de hoogste functie. Zulke bewegingen zijn mogelijk in het bedrijfsleven,
zoals een tijd geleden gebeurde bij Starbucks en binnenkort zal plaats vinden bij Philips.
Frans van Houten, tot eind 2008 topman bij chipfabrikant NXP, destijds een dochter van
Philips, zal eind 2011 bestuursvoorzitter Gerard Kleisterlee opvolgen. Trouwens ook de
nieuwe hoofdredacteur van de Volkskrant Philippe Remarque is een kandidaat 'van
buiten' die eerder 'binnen' werkte. Hoofdredacteur Pieter Broertjes promoveerde hem
naar verluidt weg als correspondent naar Washington toen hij als 'man van binnen'
enkele jaren geleden een kritische notitie schreef over de koers van de krant.
Een kandidaat van buiten lijkt mij het meest voor de hand liggend. Van buiten betekent
hier 'van buiten het bureau'. Dit sluit niet uit dat een kandidaat wordt gevonden in het
ledenbestand, het gebied dus tussen 'binnen in enge zin' en 'buiten in ruime zin'. Dit is
omvangrijk en divers, zowel wat toepassingsgebieden betreft alsook wat betreft de
functies waarin psychologen werkzaam zijn. Dit geldt natuurlijk ook voor vrijwel alle
andere opleidings- en beroepsgroepen. Velen van hen bekleden leidinggevende functies
in een grote verscheidenheid van instellingen en organisaties.
Het is verleidelijk om iemand te benoemen die haar/zijn sporen elders al heeft verdiend
in een vergelijkbare positie. Echter dat kan soms flink tegenvallen. Bestuursleden en ook
vele anderen zijn geneigd om resultaten toe te schrijven aan degene die de leiding heeft.
Maar hiermee gaat men voorbij aan het grote aantal factoren dat van invloed is op
succes. Men ziet over het hoofd dat iemand weliswaar heel succesvol kan zijn geweest
in organisatie A, maar dat dit niet wil zeggen dat deze zelfde persoon ook heel succesvol
zal zijn in organisatie B of C. Met andere woorden: 'resultaten behaald in het verleden
zijn geen garantie voor de toekomst'! En laten we bovendien niet vergeten dat het voor
bepaalde onderwerpen lang kan duren voordat resultaat zichtbaar wordt. Soms kan een
opvolger dat op zijn lijst van verdiensten schrijven!
In de ASAE studie '7 Measures of Success' (zie mijn serie artikelen 'Kiezen voor succes')
gaat het in hoofdstuk 6 'Old Saws and Fresh Cuts' over conventional wisdom. Een van die
vaak verkondigde opinies is dat de directeur 'should be an association professional and
come from outside the organization and its membership.' (pag. 66) (Noot: met
association professional wordt een persoon bedoeld die leidinggeven aan verenigingen als
vak heeft. In ons land kennen wij in dit verband de verenigingsdirecteur en de
verenigingsmanager). Het onderzoek geeft geen steun aan deze stelling.
63